Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alfred Bernhard Nobel (21 Ekim 1833; Stokholm, İsveç – 10 Aralık 1896; San Remo, İtalya), İsveçli kimyager ve mühendistir. Dinamitin mucididir. Vasiyetiyle Nobel Ödülleri'ni başlatmıştır.
Alfred Bernard Nobel | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Alfred Bernard Nobel 21 Ekim 1833 Stokholm, İsveç |
| Ölüm | 10 Aralık 1896 (63 yaşında) San Remo, İtalya |
| Defin yeri | Stokholm, İsveç |
| Ödüller | John Fritz Ödülü |
| İmza | |
 | |
Sentetik element nobelyuma onun adı verilmiştir.
Hayatı
1833'te varlıklı bir aileden gelen anne Andriette Ahlsell ile mühendis baba Immanuel Nobel'in üçüncü oğlu olarak Stokholm'de dünyaya geldi. Alfred doğduğunda babası iflas etmişti, dolayısıyla ailesinin maddi durumu iyi değildi. Nobel ailesi 1837'de Finlandiya'ya, 1842 yılında ise Sankt-Peterburg'a taşınır. St. Petersburg'da babası Immanuel Nobel bir atölye açar, annesi ise bir bakkal dükkânı işletir. Baba Nobel, Sankt-Peterburg'da büyük başarı kazanır ve Rus ordusu için silah üretmeye başlar.
Alfred Nobel, özel öğretmenler tarafından eğitilir. Doğa bilimleri, dil ve edebiyat alanlarına yoğunlaşır. 17 yaşına geldiğinde İsveççe, Rusça, Fransızca, İngilizce ve Almanca'yı akıcı bir şekilde konuşabilmektedir. Fizik ve kimyanın yanı sıra, onun bir mühendis olmasını isteyen babasının pek hoşuna gitmese de Alfred İngiliz edebiyatına ve şiire de ilgi duymaktadır.
Babası onu kimya mühendisliği eğitimi görmesi için yurtdışına gönderir. İki yıllık süre içinde İsveç, Almanya, Fransa ve ABD'de bulunur. Paris'te bulunduğu süre zarfında dönemin ünlü kimyageri T. J. Pelouze'nin laboratuvarında çalışır. Burada ayrıca güçlü bir patlayıcı sıvı olan nitrogliserini keşfeden İtalyan kimyager Ascanio Sobrero ile tanışır. Alfred Nobel de nitrogliserin ile ilgilenmektedir. Nitrogliserin, baruttan daha güçlü olmasına karşın, basınç ve sıcaklığın etkisiyle kolayca patlamaktadır. Nobel'e göre bu durum nitrogliserinin pratik kullanımını sınırlandırmaktadır.
Alfred Nobel, 1852'de ailesi tarafından Sankt-Peterburg'a geri çağrılır. Nobel, nitrogliserin ile ilgili çalışmalarına burada devam etmeye çalışır. Ancak, babası Immanuel Nobel'in işleri bozulmaya başlar. Kırım Savaşı'nın sona ermesini takiben Rus ordusu baba Nobel'in işletmesinden silah sipariş etmeyi keser. Baba Nobel, bir kez daha iflas eder. Bunun üzerine baba Nobel iki oğlu Alfred ve Emil ile birlikte Stokholm'e geri döner (Diğer oğulları Robert ve Ludvig ise Sankt-Peterburg kalır).
Alfred Nobel, 1863 yılından itibaren nitrogliserin ile ilgili çalışmalarına Stokholm'de devam eder. 1864 yılında çalışmalarını yürütürken bir patlama olur. Kazada, küçük kardeşi Emil ile birlikte dört kişi hayatını kaybeder. Alfred Nobel'in Stokholm şehri sınırları dahilinde çalışma yapması yasaklanır. Bunun üzerine Alfred çalışmalarına Mälaren Gölü yakınlarındaki bir mavnada devam eder.
Nitrogliserin'i patlayıcı madde olarak kullanma yollarını araştırdı. 1863 yılında Stokholm'de az miktarda nitrogliserin yapmaya başladı. Birkaç ay süren araştırmaların sonunda bir patlama ile laboratuvar yıkıldı. Çalışmalarına devam eden Alfred Nobel 1865'te yeni bir fabrika kurdu, bir süre sonra ikinci fabrikasını da açtı. 1864 yılında araştırmalarının sonucunu aldı ve dinamit barutunu buldu. Araştırmalarına devam eden Nobel, 1877'de Balistit adını verdiği yeni bir çeşit barut tasarladı. 1879'da, Paris yakınlarındaki Servan'da bir laboratuvar kuran Nobel, buradaki çalışmaları sırasında dumansız barut adını verdiği ve eşit miktarlarda nitrogliserinle nitroselüloz karışımından oluşan, itici barutu buldu.
Birkaç yıl sonra kordit adlı patlayıcı madde konusunda İngiliz hükûmeti aleyhine dava açtı, ancak davayı kaybetti. Bu dönemde Fransa'ya karşı kurulan bir ittifakta İtalya ile işbirliği yapan Nobel, aleyhindeki kampanyalar sonucunda Paris'i terk ederek İtalya'nın San Remo şehrine yerleşti, laboratuvarını da oraya taşıdı.
Nobel, San Remo'da 1896 yılında beyin kanaması sonucu öldü. Buluşları insanoğlunun yıkım gücünü arttırdı. Geri kalan yaşamında sürekli bunun pişmanlığını yaşadığı söylenmektedir.
Öldüğünde ise bir gazete manşette şu başlığı kullandı, "Ölüm taciri öldü! (Le marchand de la mort est mort.)"
Vasiyetinde, mirasının Nobel Ödüllerinin enstitüleştirilmesi yönünde kullanılmasını ve 33.200.000 kronunun her yıl insanlığa hizmette bulunanlara sunulmasını istemiştir.
Bu ödüller, fizik, kimya, tıp veya fizyoloji, edebiyat ve barışa hizmet olmak üzere toplam beş dalda verilecekti. Nobel'in bu vasiyeti önceleri büyük tartışma yarattı. Ancak 1900 yılında İsveç hükûmetinin Nobel Vakfı'nı kurmasıyla, Nobel Ödülleri düzenli olarak verilmeye başlandı. Daha sonra 1968'de İsveç Bankası Alfred Nobel'in anısına bir ekonomi ödülü vermeyi kararlaştırdı, ödül ilk kez 1969'da verildi.
Sentetik bir element olan Nobelyum onun anısına bu isim ile anılmıştır.
Nobel ödülleri her sene Alfred Bernard Nobel'ın ölüm tarihi olan 10 Aralık'ta verilmektedir.
Kaynakça
- ^ "Nobelium". Royal Society of Chemistry. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Şubat 2016.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Alfred Bernhard Nobel 21 Ekim 1833 Stokholm Isvec 10 Aralik 1896 San Remo Italya Isvecli kimyager ve muhendistir Dinamitin mucididir Vasiyetiyle Nobel Odulleri ni baslatmistir Alfred Bernard NobelDogumAlfred Bernard Nobel 21 Ekim 1833 1833 10 21 Stokholm IsvecOlum10 Aralik 1896 63 yasinda San Remo ItalyaDefin yeriStokholm IsvecOdullerJohn Fritz OduluImza Sentetik element nobelyuma onun adi verilmistir Hayati1833 te varlikli bir aileden gelen anne Andriette Ahlsell ile muhendis baba Immanuel Nobel in ucuncu oglu olarak Stokholm de dunyaya geldi Alfred dogdugunda babasi iflas etmisti dolayisiyla ailesinin maddi durumu iyi degildi Nobel ailesi 1837 de Finlandiya ya 1842 yilinda ise Sankt Peterburg a tasinir St Petersburg da babasi Immanuel Nobel bir atolye acar annesi ise bir bakkal dukkani isletir Baba Nobel Sankt Peterburg da buyuk basari kazanir ve Rus ordusu icin silah uretmeye baslar Alfred Nobel ozel ogretmenler tarafindan egitilir Doga bilimleri dil ve edebiyat alanlarina yogunlasir 17 yasina geldiginde Isvecce Rusca Fransizca Ingilizce ve Almanca yi akici bir sekilde konusabilmektedir Fizik ve kimyanin yani sira onun bir muhendis olmasini isteyen babasinin pek hosuna gitmese de Alfred Ingiliz edebiyatina ve siire de ilgi duymaktadir Babasi onu kimya muhendisligi egitimi gormesi icin yurtdisina gonderir Iki yillik sure icinde Isvec Almanya Fransa ve ABD de bulunur Paris te bulundugu sure zarfinda donemin unlu kimyageri T J Pelouze nin laboratuvarinda calisir Burada ayrica guclu bir patlayici sivi olan nitrogliserini kesfeden Italyan kimyager Ascanio Sobrero ile tanisir Alfred Nobel de nitrogliserin ile ilgilenmektedir Nitrogliserin baruttan daha guclu olmasina karsin basinc ve sicakligin etkisiyle kolayca patlamaktadir Nobel e gore bu durum nitrogliserinin pratik kullanimini sinirlandirmaktadir Alfred Nobel 1852 de ailesi tarafindan Sankt Peterburg a geri cagrilir Nobel nitrogliserin ile ilgili calismalarina burada devam etmeye calisir Ancak babasi Immanuel Nobel in isleri bozulmaya baslar Kirim Savasi nin sona ermesini takiben Rus ordusu baba Nobel in isletmesinden silah siparis etmeyi keser Baba Nobel bir kez daha iflas eder Bunun uzerine baba Nobel iki oglu Alfred ve Emil ile birlikte Stokholm e geri doner Diger ogullari Robert ve Ludvig ise Sankt Peterburg kalir Alfred Nobel 1863 yilindan itibaren nitrogliserin ile ilgili calismalarina Stokholm de devam eder 1864 yilinda calismalarini yuruturken bir patlama olur Kazada kucuk kardesi Emil ile birlikte dort kisi hayatini kaybeder Alfred Nobel in Stokholm sehri sinirlari dahilinde calisma yapmasi yasaklanir Bunun uzerine Alfred calismalarina Malaren Golu yakinlarindaki bir mavnada devam eder Nitrogliserin i patlayici madde olarak kullanma yollarini arastirdi 1863 yilinda Stokholm de az miktarda nitrogliserin yapmaya basladi Birkac ay suren arastirmalarin sonunda bir patlama ile laboratuvar yikildi Calismalarina devam eden Alfred Nobel 1865 te yeni bir fabrika kurdu bir sure sonra ikinci fabrikasini da acti 1864 yilinda arastirmalarinin sonucunu aldi ve dinamit barutunu buldu Arastirmalarina devam eden Nobel 1877 de Balistit adini verdigi yeni bir cesit barut tasarladi 1879 da Paris yakinlarindaki Servan da bir laboratuvar kuran Nobel buradaki calismalari sirasinda dumansiz barut adini verdigi ve esit miktarlarda nitrogliserinle nitroseluloz karisimindan olusan itici barutu buldu Birkac yil sonra kordit adli patlayici madde konusunda Ingiliz hukumeti aleyhine dava acti ancak davayi kaybetti Bu donemde Fransa ya karsi kurulan bir ittifakta Italya ile isbirligi yapan Nobel aleyhindeki kampanyalar sonucunda Paris i terk ederek Italya nin San Remo sehrine yerlesti laboratuvarini da oraya tasidi Nobel San Remo da 1896 yilinda beyin kanamasi sonucu oldu Buluslari insanoglunun yikim gucunu arttirdi Geri kalan yasaminda surekli bunun pismanligini yasadigi soylenmektedir Oldugunde ise bir gazete mansette su basligi kullandi Olum taciri oldu Le marchand de la mort est mort Vasiyetinde mirasinin Nobel Odullerinin enstitulestirilmesi yonunde kullanilmasini ve 33 200 000 kronunun her yil insanliga hizmette bulunanlara sunulmasini istemistir Bu oduller fizik kimya tip veya fizyoloji edebiyat ve barisa hizmet olmak uzere toplam bes dalda verilecekti Nobel in bu vasiyeti onceleri buyuk tartisma yaratti Ancak 1900 yilinda Isvec hukumetinin Nobel Vakfi ni kurmasiyla Nobel Odulleri duzenli olarak verilmeye baslandi Daha sonra 1968 de Isvec Bankasi Alfred Nobel in anisina bir ekonomi odulu vermeyi kararlastirdi odul ilk kez 1969 da verildi Sentetik bir element olan Nobelyum onun anisina bu isim ile anilmistir Nobel odulleri her sene Alfred Bernard Nobel in olum tarihi olan 10 Aralik ta verilmektedir Kaynakca Nobelium Royal Society of Chemistry 9 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Subat 2016 Ayrica bakinizNobel Odulu