Bahâîlik (Farsça: بهائی), bütün insanlığın ruhanî birliğini vurgulayan tek tanrılı bir dindir. Üç ana prensip Bahâî öğretileri ve itikadı için bir temel oluşturur: Tanrı birliği, yani tüm yaratılışın kaynağı olan tek bir tanrı vardır, din birliği, yani tüm ilahi dinler aynı ruhanî kaynağa sahiptirler, aynı Tanrı'dan gelirler ve insanlığın birliği, yani bütün insanlar eşit yaratılmıştır, çeşitlilik içinde birlik ile bir araya getirilmiştir; ırkların ve kültürlerin bu çeşitliliği takdire ve kabule değer görülmelidir. Bahâî inancının öğretilerine göre insanın amacı dua, tefekkür ve insanlığa hizmet yoluyla Allah'ı tanımayı ve sevmeyi öğrenmektir.
Bahâîlik, 19. yüzyılda Bahâullah tarafından İran'da ortaya çıkmıştır. Bahâullah, Bâbîlik hareketiyle olan ilişkisi sebebiyle hapsedilmiş ve İran'dan Osmanlı İmparatorluğu'na sürgün edilmiştir. Öldüğü zaman kırk yıldan fazla bir süredir resmî olarak hâlâ ev hapsinde idi. Din, oğlu Abdülbaha'nın önderliğinde Avrupa'da ve Amerika'da ilerleme kaydetti, fakat doğduğu yerde, o zamanın İran'ında hâlen yoğun bir zulme maruzdu. Abdülbaha'nın ölümünden sonra ise Bahâî toplumunun liderliği Şevki Efendi ve seçilmiş yapılar hem de atanmış kişilerden oluşan bir idarî düzene evrilerek yeni bir safhaya girdi. Bugün dünyada 200'den fazla ülkede 5 milyonun üzerinde Bahai olduğu tahmin edilmektedir.
Bahâî öğretisine göre din tarihi, her biri zamanın ihtiyaçlarına ve insanların kapasitesine uygun bir din kuran ilahî elçiler dizisi sayesinde ortaya çıkmış olarak görülmektedir. Kutsal Bahâî ayetleri özellikle Musa, İsa ve Muhammed gibi İbrahimî şahsiyetlerden bahseder ve ayrıca diğer Bahâî yazını Krişna, Buda ve başkaları gibi Dharma dinlerindeki şahsiyetlerden de söz eder. Bahâîler için en son gelen elçiler Bâb ve Bahâullah'tır; fakat gelecekte, geleceğin ihtiyaçlarına ve insan kapasitesine göre yeni elçiler gönderilecektir. Bahâî inancına göre art arda gelen her peygamber, sonra gelecek peygamberin haberini vermiş ve Bahâullah'ın hayatı ve öğretileri önceki kutsal kitapların kıyamet (zamanın sonu) vaatlerini yerine getirmiştir. İnsanlığın kolektif bir evrim sürecinde olduğu anlayışı vardır ve şimdiki zamanın ihtiyacı barışın, adaletin ve birliğin küresel boyutta aşama aşama kurulmasıdır.
Kelime kökeni
Bahâî kelimesinin Türkçedeki kullanımı “Ehl-i-Baha yanlısı kimse Baha'nın takipçileri” şeklindedir. Türk Dil Kurumu, Bahâîliği “XIX. yüzyılda Bâbilikten doğup İran'dan başka Avrupa ve Amerika'da da yayılmış olan bir din” olarak tanımlar. Bu kelime Arapçada “görkem” ve “nur” gibi anlamları bulunan Bahâ (بهاء) sözcüğünden türemiştir.
Tanım
Bahailik görece yeni bir dindir; tüm ilahi dinlerin özlerinde bir ve insanlığın tek olduğunu öğretir. Bahailik, tüm ırkları ve tüm insanları evrensel bir amaçta ve ortak bir inançta birleştirmek isteyen evrensel bir dindir. Dinin, Bahailer olarak bilinen yaklaşık 5 ila 8 milyon inananı vardır ve dünyanın pek çok ülke ve bölgesine yayılmışlardır. Bahailer kâinatta var olan her şeyi yaratan Allah’ın tekliğine inanır; Bab ve Bahaullah’ı bu çağın İlahi Mazharları olarak kabul eder; Abdülbaha’nın, Şevki Efendi’nin ve Yüce Adalet Evi’nin yetkisini tanır; itaat etmeleri gereken ilahi kaynaklı yasaların ve öğretilerin varlığını kabul edip bunları hayatlarında uygulamaya çaba gösterirler. Bahai Dininde dinî vecibeleri yerine getirme ve ruhani anlayışını geliştirme sorumluluğu, bireyin kendisine emanet edilmiş bir görev olarak görülür. İnsanların bir araya gelerek kutsal yazıları incelemesi ve fikir alışverişinde bulunması teşvik edilmekle beraber bir insana dinî konularda nasıl davranması gerektiğini empoze etme hakkı hiç kimseye verilmemiştir; yani ruhban sınıfı kaldırılmıştır. Bununla beraber toplumsal yaşama dair konularda yetki sahibi olan ve üyeleri seçim yoluyla belirlenen mahalli, milli ve uluslararası kurumları vardır. Bu kurumlarda görev yapan kişilerin toplumda herhangi özel bir konumu ya da ayrıcalığı bulunmaz. Sadece Bahailere değil, tüm insanlığa hizmet etmekle görevli olan bu kurumlar, kararlarını Bahai yazıları çerçevesinde yürütülen meşveret prensibini uygulayarak alırlar. Bahai Dininin esasını oluşturan tüm anlayış ve öğretiler bahsi geçen merkezî şahsiyetlerin ve günümüzde de Yüce Adalet Evi kurumunun yazılarına dayanmaktadır.
Tanrı elçileri olarak adlandırılan şahsiyetlerin ortaya çıktığı ve dinlerin kurulduğu dönemleri tarif ederken, hepsinin ortak özelliklere sahip olduğu gibi her birindeki hakim sosyal düzende de birçok ortak yön bulunduğunu ifade eden Bahai yazıları bunlardan bazılarını temel toplumsal kurumların parçalanması, ahlaki normların terk edilmesi, akıl ve vicdanın bir yana bırakılması, insanları zayıflatan düşüncelerin yaygınlaşması ve insanlığı pençesine alan derin umutsuzluğun giderek artması şeklinde görmektedir. Bu bağlamda dinin doğduğu tarihte dünyanın ve özellikle İran’ın koşulları bu tarife uymaktadır. Kimi yorumlamalar Bahâîliğin ortaya çıkışında İran toplumunun içinde bulunduğu sosyal ve kültürel şartların önemli bir yeri olduğu görüşündedir. 19. yüzyılın başları pek çok farklı toplumda bir kurtarıcının beklendiği bir dönemdir. Bu bekleyiş özellikle İran’da önemli bir yere sahiptir ve 1844 yılında Babi inancının ortaya çıkmasıyla belirgin bir şekil almıştır; Bahaullah ise kendini doğrudan tüm dinlerin haber verdiği ve Bab’ın gelişini müjdelediği mev'ud olarak ilan etmiştir. Bu döneme eşlik eden İran'daki koşulları anlatan kayıtlar genellikle idarenin son derece baskıcı bir yönetim anlayışı içinde olduğu, kitlelerin ekonomik olarak giderek ezildiği, iç ve dış karışıklıkların çözülemediği, halkın rahatsız olduğu, hükûmetin tam bir otorite kuramadığı, ulemânın halk üzerinde etkisinin arttığı yönündedir. Her ne kadar bu sebepler doğrultusunda bu inancın kendisine taraftar bulmakta zorlanmadığı ve renkleri, ırkları ve dinleri ne olursa olsun bütün insanların bir olduğu iddiasıyla ortaya çıkmakla dikkatleri üzerine toplamasının normal sayılabileceği şeklinde yorumlar olsa da bu inanca mensup olanlar en erken tarihlerinden itibaren idari ve dinî yönetim tarafından zulme uğratılmıştır; inananları saldırılara, halka açık infazlara ve işkencelere tabi tutulmuş, Bab'ın kendisi 1846'dan 1850'ye kadar hapsedilmiş ve ardından halka açık bir şekilde idam edilmiş ve 20.000'den fazla Babinin hayatını kaybettiği kapsamlı bir kıyım yaşanmıştır. Bu baskılar Bahaullah’ın hapis ve sürgünlüğünü içeren, inananlarının benzer bir kaderle karşılaştığı ve etkisini günümüze dek gösteren Bahai döneminde de devam etmiş ancak inanç kesintisiz olarak varlığını sürdürmüş ve mümin kazanmaya devam etmiştir.
Doğduğu ülkeye coğrafi yakınlığı nedeniyle Bahai öğretilerinin ulaştığı ilk yerlerin başında Osmanlı İmparatorluğu gelmektedir. Osmanlı toprakları Bahai Dininin özellikle ilk yetmiş yıllık döneminde yaşanan en önemli olaylara sahne olmuştur. Bahai Dininin Türkiye ile olan bağı günümüzde de Türkiye Bahai Toplumu ile varlığını sürdürmektedir. İlahi dinlere atıfta bulunurken onları Tanrı Emri veya kısaca Emir olarak ifade etmek Türkçe Bahai literatüründe yaygın bir kullanımdır. Dinin ilk yıllarından itibaren Bahai kutsal yazıları Arapça ve Farsça asıllarından ve onaylı İngilizce tercümelerinden Türkçeye çevrilegelmiştir.
İki asra yaklaşan tarihi, zengin literatürü ve kendisine özgü birçok özelliği olan Bahai Dini tek bir Allah’ın var olduğu, O’ndan başka tapılacak hiçbir İlah olmadığı temel esası üzerine inşa edilmiştir. Kâinatta var olan her şeyin yaratıcısı ve koruyucusu olan o yüceler yücesi Yaradan, Türkçe Bahai yazılarında Allah, Tanrı, Hüda gibi isimlerle anılır. Bahailer esas itibarıyla Allah’ın dininin de tek olduğuna ve ilerleyerek devam ettiğine inanırlar. Buna göre, Bahai literatüründe olarak ifade edilen İlahi Elçiler insanlığı eğitmek üzere çağlar boyunca birbirleri ardına Allah tarafından gönderilegelmiştir; bunlarla kastedilen Allah’ın peygamberleri olan mukaddes Şahsiyetlerdir. İnsanlığın ruhani, zihinsel ve ahlaki kapasiteleri, bu Şahsiyetlerin birbirini izleyen öğretileriyle beslenmiştir. Bahai Dininin temel inançlarından biri de insanlığın birliğidir. Her birey, ırksal, kültürel, sınıfsal veya etnik farklılıklarının ötesinde ve gelenekleri, görüşleri veya mizacı ne olursa olsun harikulade çeşitliliğe sahip tek bir insanlık ailesinin üyesidir. Her eşsiz bireyin, durmadan ilerleyen maddi ve ruhani bir medeniyeti daha ileri taşımada oynayacak bir rolü bulunmaktadır.
Bahailerin inandıkları diğer prensipler arasında kadın-erkek eşitliği, bilim ve dinin uyumu, eğitimin gerekli ve zorunlu olduğu, önyargıların aşılıp gerçeğin serbestçe araştırılması gerektiği, dünya barışının bugünün acil ihtiyacı olduğu ve gerçek yaşamın ruhun yaşamı olduğu yer almaktadır.
Tarihî bilgiler
Seyyid Ali Muhammed (Bâb) (Arapça: بَاب, "kapı"), kendisinin tüm Müslüman âleminin beklediği kişi olan "Kāim", "Mehdî" olduğunu 23 Mayıs 1844'te Şiraz'da ilan etti. Binlerce kişi Bâb'a inanarak "Bâbî" oldu. Bu gelişmeler ve onun eski dinî yapıya göre çok yenilikçi ve radikal fikirleri ortaya koyması, İran'da işkencelere ve baskılara yol açtı. Bâb, 1850'de Tebriz şehrinde kurşuna dizildi. Birçok Bâbî ise yine İran'da değişik feci işkence yöntemleri ile öldürüldü. Bâb'ın ölümünden sonra Bâbîlere Mirza Hüseyin Ali (Bahaullah) liderlik etti. Bahâullah ve beraberindekiler, İran Kaçar yönetiminin baskısıyla Osmanlı Devleti ile yapılan görüşmeler sonunda Bağdat'a sürgün edildi. Bahâullah, 1863'te burada, Bâb'ın gelişini müjdelediği kişinin kendisi olduğunu ve insanlık tarihinde bütün önceki dinlerin gelmesini vadettiği "Dünya'nın bir vatan gibi olacağı, insanların artık savaş yapmayı öğrenmeyecekleri" Mehdî çağının gelmiş olduğunu ilan ederek Bahâî Dini'nin yeni ilkelerini açıkladı. Öte yandan Bahâullah'a inanmayıp ona karşı da çıkan, Bahâullah'ın üvey kardeşi , “Subh-i Ezel” adlı ayrı bir inanca öncülük etmiş ve daha sonrasında Kıbrıs'a sürgün edildikten sonra günümüzde Kıbrıs'ta yaşayan Ezelîlerin de temelini atmıştır. Kardeşi Kıbrıs'ta sürgündeyken Bahâullah da hayatının 40 yılını Osmanlı Devleti'nin topraklarında geçirmiştir. Osmanlı Devleti'nin Bahâullah ve Bahâîlere sürgün dışında bir baskısı olmamış, İran'daki gibi hayatlarına yönelik şiddet görmemişlerdir. 12 Aralık 1863'te vardığı Edirne'de bu tarihten itibaren beş yıla yakın yaşadı.
Bahâî Dünya Merkezi İsrail'in Hayfa şehrindedir. 1868'den itibaren Bahâullah, ailesi ve beraberindeki inananlarının o tarihte Osmanlı toprağı olan Akka Kalesi'ne (bugün İsrail'de Akdeniz kıyısında) sürgün edilmesi ve orada ölümüne kadar yaşamaya devam etmesi sonrasında Akka'nın hemen yanındaki Hayfa şehri, Bahâî Dünya Merkezi'nin yeri oldu. Bahâîlik, Birleşmiş Milletler'de temsil edilmekte ve Dünya'daki gayrisiyasî alanlarda sosyoekonomik projelere katkıda bulunmak için çalışmaktadır.
Samoa II. Malietoa Tanumafili, Bahai inancını benimseyen ilk devlet başkanıydı.
Öğretileri
Bahâîlikteki bâzı öğretiler:
- Allah birdir.
- Tüm ilahi dinlerin temeli birdir.
- İnsanlık âlemi birdir.
- Din, bilim ve akıl ile uyum içinde olmalıdır.
- Irksal, dinsel, etnik taassuplar terk edilmelidir.
- Kadın ve erkek eşittir.
- Genel barış için çalışılmalıdır.
- Eğitim zorunludur ve evrensel eğitim hedeflenmelidir.
- Serbest düşünce ile gerçek araştırılmalıdır.
- Aşırı zenginlik ve yoksulluk kaldırılmalıdır.
- Partizanlıktan kaçınarak devlete sadık ve itaatkâr olunmalıdır.
Kutsal yazılar ve ibadetler
Kutsal kitaplar
Temel yasaları ve dinin şer'î hükümlerini içeren kutsal kitap olan Kitab-ı Akdes (En Kutsal Kitap, Akdes Kitabı), Kitab-ı İkan (İkan Kitabı: Tevrat, İncil ve Kur'an'daki bâzı ayetlerin açıklamasını ve bâzı ilahiyat konularını içeren bir kitap. İkan, Arapçada kesin bilgi demektir [ikan, yakin, yakinen v.s.]), Bahaullah'ın Levihleri, Saklı Sözler (Kelimât-ı Meknûne), Yedi Vadi ve Dört Vadi, , , gibi kitaplardır. Bahâîler, tüm dinlerin kutsal kitaplarının (Tevrat, Zebur, İncil, Kur'an) tek bir sistemin parçaları ve insanlığın ortak dinsel mirası olduğuna, kutsallıklarını yitirmediğine inanırlar.
İbadet
Bahâîlikte dua, namaz ve oruç gibi yasalar vardır. Namaz, bireysel yapılan bir tapınmadır ve toplu namaz yoktur. 2-21 Mart tarihleri arasında Kutsal Sayı 19'dan oluşan bir Bahâî ayı süresince oruç tutulur. Dua, namaz, oruç bireyin kendi sorumluğundadır; temel amacı yaşamı konusunda onu meditasyona yöneltmek, karakterini düzeltmesinde yol göstermektir.
Bahâî takvimi
Dünya'nın Güneş etrafındaki bir tam dönüşünün bir yıl kabul edildiği Bahâîlikte takvim, her biri 19 gün olan 19 aya bölünmüştür. Artık kalan dört gün ise Gregoryen Takvimi'ne göre şubata denk gelen ay olan "mülk ayı" 'na ilave edilmiştir.
Bahâî takviminde ilk ay Baha Ayı olup yılbaşı kabul edilen 21 Mart Nevruz Bayramı olarak kutlanır. Takvimin son ayı olan Âlâ ayında ise 19 gün boyunca oruç tutulur ve Güneş'in Koç Burcu'na girmesiyle oruç terk edilerek Nevruz Bayramı kutlanır.
Bahâî takvimi | |||
---|---|---|---|
Ay Adları | Başlangıcı | ||
1. Baha | 21 Mart | ||
2. Celâl | 9 Nisan | ||
3. Cemâl | 28 Nisan | ||
4. Azamet | 17 Mayıs | ||
5. Nur | 5 Haziran | ||
6. Rahmet | 24 Haziran | ||
7. Kelimât | 13 Temmuz | ||
8. Kemâl | 1 Ağustos | ||
9. Esmâ | 20 Ağustos | ||
10. İzzet | 8 Eylül | ||
11. Meşiyet | 27 Eylül | ||
12. İlim | 16 Ekim | ||
13. Kudret | 4 Kasım | ||
14. Kavl | 23 Kasım | ||
15. Mesail | 12 Aralık | ||
16. Şeref | 31 Aralık | ||
17. Sultan | 19 Ocak | ||
18. Mülk | 7 Şubat | ||
Artık Günler | 26 Şubat - 1 Mart (dâhil) | ||
19. Alâ | 2 Mart |
Bahâî dîninde Dünya barışı, Dünya görüşleri
Bahâîliğe göre Dünya barışı sadece mümkün olmakla kalmayıp aynı zamanda kaçınılmazdır. Barışa, insanların eski davranış kalıplarına inatla sarılmasının sebep olacağı akla hayale sığmaz dehşetteki olaylardan sonra mı ulaşılacak, yoksa şimdi müşaverelerle belirecek iradenin tasarrufu ile mi kucak açılacak; bu, tüm Dünya sakinlerinin önündeki bir seçimdir.
Dünya'nın tek bir ülke olması, insanlığın vatanı olarak yeniden örgütlenmesi ve yönetimi için ilk temel şart, insanlığın birliğini kabul etmektir. Dünya barışını kurma çabalarının başarısı için bu ruhanî prensibin evrensel ölçüde kabulü gereklidir. Bunun için evrensel olarak beyan edilmeli, okullarda öğretilmeli ve sosyal yapıda içerdiği organik değişikliğe hazırlık olarak her millete devamlı olarak ifade edilmelidir.
En zararlı ve inatçı kötülüklerden biri olan ırkçılık, barışın en büyük engellerinden biridir. Irkçılık uygulaması, bahanesi ne olursa olsun insanlık onurunun en çirkin bir şekilde ihlâlini teşkil eder.
Zengin ve yoksul arasında ölçüsüz farklılık, şiddetli bir ıstırap kaynağı olarak Dünya'yı hemen hemen savaşın eşiğine getiren bir istikrarsızlık hâlinde tutmaktadır.
Makul ve meşru bir vatanseverlik dışında dizginlenmemiş bir milliyetçiliğin yerini daha geniş temelli bir bağlılığın, tüm insanlık sevgisinin alması gerekir. Bahaullah şöyle demektedir: Dünya tek bir ülke ve insanlar onun vatandaşlarıdır. Dünya vatandaşlığı kavramı, bilimin ilerlemesi sebebiyle Dünya'nın tek bir mahalleymiş gibi daralmasının ve milletlerin tartışmasız şekilde birbirine bağımlı olmasının doğrudan bir sonucudur. Dünya milletlerinin hepsini sevmek, insanın kendi memleketini sevmesini dışlamaz.
Dinsel çatışmalar, tarih boyunca sayısız savaşlara ve çarpışmalara neden olmuş, ilerlemeye büyük bir engel teşkil etmiş, her dinden veya dinsiz insanlar için gitgide menfur hâle gelmiştir. Bütün dinlerin mensupları, bu çatışmanın ortaya çıkardığı temel sorunlara bakmaya ve açık seçik cevaplar aramaya razı olmalıdırlar.
Kadınların özgürlüğü, iki cins arasında tam eşitliğin sağlanması, barışın sağlanmasından daha az kabul edilmekle beraber en önemli ön şartlarından biridir. Ancak kadınlar, insan girişiminin her alanında tam ortaklığa kabul edilirse uluslararası barışın boy vereceği ahlâkî ve psikolojik ortam oluşabilir.
Tüm din ve ırklar birdir: “Hiç şüphesiz hangi milletten, hangi ırk veya dinden olursa olsun, tüm insanlık ilhamını bir İlahî Kaynak'tan almaktadır ve tek Tanrı'nın kuludur.”
Diğer dinlere göre Bahâîlik
Birçok kaynağa göre Bahâî dini, yeni dinî akımlar arasında sayılmaktadır. Bâzı görüşlere göre 19. yüzyılda doğmuş, başlıca büyük dinler ve diğer inançları sentezlemeye çalışan hümanist ve barışçıl bir dinsel harekettir; bâzılarına göre bir din sayılmamaktadır. Bahâîliği bir din olarak kabul edenler arasında tarihsel kökeni nedeniyle onu İbrahimî dinler arasında sayanlar da vardır.
Başta İslâm, Hristiyanlık ve Musevîlik, inananlarının Bahâîlik ile çatıştığı ve karşı olarak öne sürdüğü noktaların başında "son din, son peygamber inanışı" sayılabilir; çünkü bu üç dinin mensuplarında da doğru yolda olma ve bir daha başka peygamber gelmeyeceği inancı görülebilir. Örneğin Müslümanlıktaki son din kavramı gibi Hristiyanlıkta Yeni Ahit'te geçen "Alfa benim, Omega da benim" (yani ilk de, son da benim) sözlerinden kaynaklanan sonluk inanışı, Musevîlikte de temelini kutsal kitap Tanah'tan alan, Tanrı'nın seçilmiş tek dini olma inancı vardır. Bahâîliğe göre ise bu ifadelerin kastettiği şey, bu dinlerin peygamberlerinin aslında aynı dini ve aynı öğretileri diriltmekte olduğu; dolayısıyla dinlerin bu noktada birbiriyle çelişik olmadığıdır.
Bahâîlik, Dünya'nın birçok ülkesinde resmî din olarak tanınmakla birlikte bâzı yerlerde bu söz konusu değildir. Özellikle doğduğu ülke olan İran'da başlangıcından itibaren meydana gelen baskılar ve ölümler sonrasında Dünya'nın birçok kıtasına Bahâîlerin göçü yaşandı. Doğuşundan itibaren geçen 150 yıllık sürede bu göçler, yüz binlerle sayılabilecek kadardır. İran'daki Bahâîler, hâlen kamu hizmeti ve üniversite öğrenimi haklarından yoksun durumdadırlar.
Bahâî mabetleri
Bahâî mabetleri (Arapçada "Maşriku'l Ezkâr" olarak bilinir), her dinden kimsenin sessiz olmak koşuluyla bildikleri şekilde ibadet edebilecekleri mekânlardır. Şimdiye dek her kıtada bir tane olacak şekilde yedi tapınak inşa edilmiştir. Bu tapınakların ortak özeliği, bir kubbelerinin ve dokuz girişlerinin olmasıdır. Bu dokuz giriş Dünya'da dokuz dinin varolduğuna ilişkin Bahâî inancını yansıtır.
İlki Aşkabat'ta 1908'de hastane, okul, hotel gibi başka birçok birimi içeren bir kompleks olarak inşa edilmişti. 1938’e kadar hizmet veren bu tapınak, Sovyet rejimi tarafından ibadete kapatıldı; 1962’de bir depremle yıkıldı.
1953 yılında ABD'nin İllinois eyaletinde Chicago'nun kuzeyinde bir Bahâî mabedi tamamlandı (Bakınız: resim).
Daha sonra inşa edilen mabetler sırasıyla şu ülkelerdedir: Uganda(Kampala), Avustralya (Sidney yakınında), Almanya (Frankfurt’un dışında), Panama (Panama City yakınında), Batı Samoa (Apia), Hindistan (Yeni Delhi), Şili (Santiago).
Hindistan, Yeni Delhi’deki Bahâî mabedi 1986’da tamamlandı ve pek çok mimarî ödül aldı. Şili'de Santiago'daki Bahâî mabedi ise Ekim 2016'da tamamlandı ve 19 Ekim 2016'da kapılarını açtı.
Bahâîlikte kadın
Bahâîler, kadını toplum hayatının tüm aşamalarında yer alması için teşvik eder. Ancak bu teşvik, Umumî Adalet Evi Kanunları mucibince erkekler tarafından sınırlandırılır. Kadınlar, Mahallî ve Millî Adalet Evi’ne üyelik hakkına tam olarak sahiptirler. Mahallî ve Merkezî Ruhânî Mahfillerin her ikisine de üye olabilmeleri idarî işlerde tam bir hakka sahip olmaları anlamı gelir. Bahâîler, Abdülbahâ’nın bu görüşünü kabul ederler. Bu görüşün arkasında ilahî bir yol göstericilik olduğunu ve bir hikmet bulunduğunu ifade ederler. Kadınların Yüce Adalet Evi üyeliğinden muaf tutulmaları, kadın ile erkeğin işlevlerinde eşitlik olmaması gerçeği, taraftarlardan herhangi birisinin diğerinden yaratılışça daha üstün veya daha aşağı olduğu veya haklara sahip olmadıkları anlamına gelmemektedir. Bahâî dininde kadın, yeryüzünde erkekle eşit haklara sahip, dinde ve toplumda önemli yeri olan bir varlıktır. Kadın erkek herkesin ödevi, emri tebliğ etmek ve öğretmektir. Kadının kendisi için mümkün olan en yüce mertebeden men edildiği sürece erkeğin de mukadder mertebesine yükselebilmesi mümkün görülmez. Bahâî dininde beşerî faziletlerin kadın ve erkeğe eşit derecede ait olması sebebiyle Tanrı huzurundaki saygınlık cinsiyete değil, yüreğin temiz ve aydın olmasına bağlıdır.
Bahâîler, kadının ilerleme ve becerilerindeki eksikliğini onun fırsat ve eğitimindeki eşitlik ihtiyacına bağlı olduğunu belirtirken bu eşitlik ona verilmiş olsaydı kadının da kabiliyet ve kapasitede erkeğin muadili olacağını savunmuşlardır. Yine Bahâîler, insanların mutluluğunun ve esenliğinin kadın ve erkeğin eşit derecede gelişmesine bağlı olarak gerçekleşeceğini, zîrâ onların her ikisinin de birbirlerinin yardımcısı ve tamamlayıcısı olduğunu savunurlar. Bahâullah, tüm hanımların eğitilmesini emrederek kadın-erkek herkesin eşit haklara sahip olduğunu ve her iki cinsiyetin eğitimlerinde farklılık olmaması gerektiğini bildirmiştir. Tanrı katında cinsiyetin bir özelliği yoktur. Düşüncesi temiz, eğitimi üstün, ilmî başarıları büyük, hayırseverliği fazla olanlar ister kadın, ister erkek olsun, ister siyah, ister beyaz olsun, tüm meziyetleriyle mümtaz olurlar ve bundan başka bir fark da yoktur. Kadınla erkeğin eşitliği Bahâî öğretileri tarafından garanti edilse de toplumsal rollerinin kadına yüklediği bâzı kaçınılmaz sorumlulukları vardır. İstedikleri mesleği seçme hakkına sahip olsalar da kendi doğurdukları çocukların ilk öğretmeni olmak durumundadırlar.
Bahâîler, kadınların iştirak etmesinin uygun olmadığı bâzı meselelerin varolduğunu söylerler. Örneğin bir düşman hücumu karşısında toplumun hararetli bir savunma içinde bulunduğu zamanlarda hanımlar, askerî hizmetlerden muaf tutulmuşlardır.
Ayrıca bakınız
Notlar
- Dipnotlar
Alıntılar
- ^ Dictionary 15 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ a b Hutter, 2005. pp 737–740
- ^ Affolter, 2005. pp 75–114
- ^ Smith, 2008. pp 56
- ^ Smith, 2008. pp. 107–9.
- ^ . 24 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2017.
- ^ Dr. Ömer Uluçay. Hangi Din?. s. 301.
- ^ . 16 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Smith 2022, p. 509 (Smith, Peter (2022). "Ch. 41: The History of the Bábí and Bahá'í Faiths". In Stockman, Robert H. (ed.). The World of the Bahá'í Faith. Oxfordshire, UK: Routledge. pp. 501–512. ISBN 978-1-138-36772-2.)
- ^ a b c Bahai Dini (PDF). Bahai Eserleri Basım Dağıtım A.Ş. Şubat 2020. ss. 7-11. ISBN .
- ^ Hz. Bahaullah. Kitab-ı İkan (PDF). 3 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Şubat 2023.
- ^ a b Süleyman Özkaya, “Osmanlı Devleti’nde Marjinal Bir Hareket: Bahâîlik”, Türkler Ansiklopedisi, XII, 111
- ^ a b Muhammed Ebu Zehra, İslam’da Siyasi ve İtikadi Mezhepler Tarihi, çev. E. R. Fığlalı-Osman Eskicioğlu, Yağmur Yayınevi, İstanbul 1970, s. 267
- ^ Affolter, Friedrich W. (2005). "The Specter of Ideological Genocide: The Baháʼís of Iran" (PDF). War Crimes, Genocide and Crimes Against Humanity. 1 (1): 75–114.
- ^ Prof. Dr. Mustafa Tekin, (Ed.) (Nisan 2022). Bir Dünya Tanrı. Rağbet Yayınları. ISBN .
- ^ "Bahailer (The Bahá'ís)". Bahá’í International Community. 2017. 5 Şubat 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2023.
- ^ . 5 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Funeral and memorial service planned for Samoan head of state | BWNS". Bahá’í World News Service (İngilizce). 14 Mayıs 2007. 31 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mart 2022.
- ^ Bahais believe, 4 Eylül 2015 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 18 Ağustos 2013
- ^ Social principles, 17 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ağustos 2013
- ^ . 15 Ekim 2020. 5 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2022.
- ^ a b c Bahai Calendar/bahai.org http://reference.bahai.org/en/t/je/BNE/bne-145.html 7 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Bahâî takvimi (İngilizce)http://www.bahai.us/bahai-calendar 28 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Bahâî takvimi ve Bayramları / bahaiturk.com http://www.bahaiturk.com/ana.asp?id=89[]
- ^ Bahâî İnancındaki Dini Hükümler / Türk Bahâî Toplumu İnternet Sitesi http://www.tr.bahai.org/yayinlar/serihukum.htm 18 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Iranian Baha'is face continuing discrimination in higher education- http://news.bahai.org/story/507 23 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Since the Baha'i Faith's birth it has faced resistance and persecution from Iran. Many Baha'is have become martyrs and many are imprisoned, Although in Iran Christians and Jews are permitted to freely practice their religion, Baha'is are denied that right. (Ostling, 1984:73) http://religiousmovements.lib.virginia.edu/nrms/bahi.html 25 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ A Faith Denied-Report on persecution of Bahais in Iran, http://www.leithjb.net/blog/2007/01/25/a-faith-denied-report-on-persecution-of-bahais-in-iran/ 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Watkins, Katie."In Progress: Bahá’í Temple of South America / Hariri Pontarini Architects" 25 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. archdaily.com. Arch Daily. Retrieved 2 February 2016.
- ^ "Bahá’í House of Worship for South America" 14 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. http://templo.bahai.cl/ 26 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved 13 October 2016.
- ^ Abdu’l-Baha, Selections from the Writings of Abdu’l-Baha, Baha’i Publishing Trust, y.y., 1978, s. 79-80
- ^ Abdu’l-Baha, Selections from the Writings of Abdu’l-Baha, s. 86
- ^ Abdu’l-Baha, Paris Talks: Addresses Given by 'Abdu'l-Baha in 1911, Baha'i Publishing, 2006, s. 162.
- ^ Abdu’l-Baha, The Promulgation, s. 182
- ^ Abdu’l-Baha, The Promulgation, s. 166
- ^ Moojan Momen, A Short Introduction To The Baha’i Faith, One World, Finland, 1997, s. 40
- ^ Moojan Momen, A Short Introduction To The Baha’i Faith, One World, Finland, 1997, s. 55
Bibliyografya
- Hutter, Manfred. "Bahā'īs". Jones, Lindsay (Ed.). Encyclopedia of Religion. 2 (2.2yıl=2005 bas.). Detroit, Michigan: Macmillan Reference US. ss. 737-740. ISBN .
- Affolter, Friedrich W. (Ocak 2005). "The Specter of Ideological Genocide: The Baháʼís of Iran" (PDF). War Crimes, Genocide, & Crimes Against Humanity. 1 (1). ss. 75-114. 22 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Mayıs 2006.
- (2008). An Introduction to the Baha'i Faith. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN .
Dış bağlantılar
- Resmî site
- Türkiye Bahâî Toplumu sitesi8 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Interfaith Explorer5 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bahailik Farsca بهائی butun insanligin ruhani birligini vurgulayan tek tanrili bir dindir Uc ana prensip Bahai ogretileri ve itikadi icin bir temel olusturur Tanri birligi yani tum yaratilisin kaynagi olan tek bir tanri vardir din birligi yani tum ilahi dinler ayni ruhani kaynaga sahiptirler ayni Tanri dan gelirler ve insanligin birligi yani butun insanlar esit yaratilmistir cesitlilik icinde birlik ile bir araya getirilmistir irklarin ve kulturlerin bu cesitliligi takdire ve kabule deger gorulmelidir Bahai inancinin ogretilerine gore insanin amaci dua tefekkur ve insanliga hizmet yoluyla Allah i tanimayi ve sevmeyi ogrenmektir Bahailerin en ust yonetim kurumu olan ve Israil in Hayfa sehrinde bulunan Yuce Adalet Evi binasi Bahailik 19 yuzyilda Bahaullah tarafindan Iran da ortaya cikmistir Bahaullah Babilik hareketiyle olan iliskisi sebebiyle hapsedilmis ve Iran dan Osmanli Imparatorlugu na surgun edilmistir Oldugu zaman kirk yildan fazla bir suredir resmi olarak hala ev hapsinde idi Din oglu Abdulbaha nin onderliginde Avrupa da ve Amerika da ilerleme kaydetti fakat dogdugu yerde o zamanin Iran inda halen yogun bir zulme maruzdu Abdulbaha nin olumunden sonra ise Bahai toplumunun liderligi Sevki Efendi ve secilmis yapilar hem de atanmis kisilerden olusan bir idari duzene evrilerek yeni bir safhaya girdi Bugun dunyada 200 den fazla ulkede 5 milyonun uzerinde Bahai oldugu tahmin edilmektedir Bahai ogretisine gore din tarihi her biri zamanin ihtiyaclarina ve insanlarin kapasitesine uygun bir din kuran ilahi elciler dizisi sayesinde ortaya cikmis olarak gorulmektedir Kutsal Bahai ayetleri ozellikle Musa Isa ve Muhammed gibi Ibrahimi sahsiyetlerden bahseder ve ayrica diger Bahai yazini Krisna Buda ve baskalari gibi Dharma dinlerindeki sahsiyetlerden de soz eder Bahailer icin en son gelen elciler Bab ve Bahaullah tir fakat gelecekte gelecegin ihtiyaclarina ve insan kapasitesine gore yeni elciler gonderilecektir Bahai inancina gore art arda gelen her peygamber sonra gelecek peygamberin haberini vermis ve Bahaullah in hayati ve ogretileri onceki kutsal kitaplarin kiyamet zamanin sonu vaatlerini yerine getirmistir Insanligin kolektif bir evrim surecinde oldugu anlayisi vardir ve simdiki zamanin ihtiyaci barisin adaletin ve birligin kuresel boyutta asama asama kurulmasidir Kelime kokeniBahai kelimesinin Turkcedeki kullanimi Ehl i Baha yanlisi kimse Baha nin takipcileri seklindedir Turk Dil Kurumu Bahailigi XIX yuzyilda Babilikten dogup Iran dan baska Avrupa ve Amerika da da yayilmis olan bir din olarak tanimlar Bu kelime Arapcada gorkem ve nur gibi anlamlari bulunan Baha بهاء sozcugunden turemistir TanimBahailik gorece yeni bir dindir tum ilahi dinlerin ozlerinde bir ve insanligin tek oldugunu ogretir Bahailik tum irklari ve tum insanlari evrensel bir amacta ve ortak bir inancta birlestirmek isteyen evrensel bir dindir Dinin Bahailer olarak bilinen yaklasik 5 ila 8 milyon inanani vardir ve dunyanin pek cok ulke ve bolgesine yayilmislardir Bahailer kainatta var olan her seyi yaratan Allah in tekligine inanir Bab ve Bahaullah i bu cagin Ilahi Mazharlari olarak kabul eder Abdulbaha nin Sevki Efendi nin ve Yuce Adalet Evi nin yetkisini tanir itaat etmeleri gereken ilahi kaynakli yasalarin ve ogretilerin varligini kabul edip bunlari hayatlarinda uygulamaya caba gosterirler Bahai Dininde dini vecibeleri yerine getirme ve ruhani anlayisini gelistirme sorumlulugu bireyin kendisine emanet edilmis bir gorev olarak gorulur Insanlarin bir araya gelerek kutsal yazilari incelemesi ve fikir alisverisinde bulunmasi tesvik edilmekle beraber bir insana dini konularda nasil davranmasi gerektigini empoze etme hakki hic kimseye verilmemistir yani ruhban sinifi kaldirilmistir Bununla beraber toplumsal yasama dair konularda yetki sahibi olan ve uyeleri secim yoluyla belirlenen mahalli milli ve uluslararasi kurumlari vardir Bu kurumlarda gorev yapan kisilerin toplumda herhangi ozel bir konumu ya da ayricaligi bulunmaz Sadece Bahailere degil tum insanliga hizmet etmekle gorevli olan bu kurumlar kararlarini Bahai yazilari cercevesinde yurutulen mesveret prensibini uygulayarak alirlar Bahai Dininin esasini olusturan tum anlayis ve ogretiler bahsi gecen merkezi sahsiyetlerin ve gunumuzde de Yuce Adalet Evi kurumunun yazilarina dayanmaktadir Tanri elcileri olarak adlandirilan sahsiyetlerin ortaya ciktigi ve dinlerin kuruldugu donemleri tarif ederken hepsinin ortak ozelliklere sahip oldugu gibi her birindeki hakim sosyal duzende de bircok ortak yon bulundugunu ifade eden Bahai yazilari bunlardan bazilarini temel toplumsal kurumlarin parcalanmasi ahlaki normlarin terk edilmesi akil ve vicdanin bir yana birakilmasi insanlari zayiflatan dusuncelerin yayginlasmasi ve insanligi pencesine alan derin umutsuzlugun giderek artmasi seklinde gormektedir Bu baglamda dinin dogdugu tarihte dunyanin ve ozellikle Iran in kosullari bu tarife uymaktadir Kimi yorumlamalar Bahailigin ortaya cikisinda Iran toplumunun icinde bulundugu sosyal ve kulturel sartlarin onemli bir yeri oldugu gorusundedir 19 yuzyilin baslari pek cok farkli toplumda bir kurtaricinin beklendigi bir donemdir Bu bekleyis ozellikle Iran da onemli bir yere sahiptir ve 1844 yilinda Babi inancinin ortaya cikmasiyla belirgin bir sekil almistir Bahaullah ise kendini dogrudan tum dinlerin haber verdigi ve Bab in gelisini mujdeledigi mev ud olarak ilan etmistir Bu doneme eslik eden Iran daki kosullari anlatan kayitlar genellikle idarenin son derece baskici bir yonetim anlayisi icinde oldugu kitlelerin ekonomik olarak giderek ezildigi ic ve dis karisikliklarin cozulemedigi halkin rahatsiz oldugu hukumetin tam bir otorite kuramadigi ulemanin halk uzerinde etkisinin arttigi yonundedir Her ne kadar bu sebepler dogrultusunda bu inancin kendisine taraftar bulmakta zorlanmadigi ve renkleri irklari ve dinleri ne olursa olsun butun insanlarin bir oldugu iddiasiyla ortaya cikmakla dikkatleri uzerine toplamasinin normal sayilabilecegi seklinde yorumlar olsa da bu inanca mensup olanlar en erken tarihlerinden itibaren idari ve dini yonetim tarafindan zulme ugratilmistir inananlari saldirilara halka acik infazlara ve iskencelere tabi tutulmus Bab in kendisi 1846 dan 1850 ye kadar hapsedilmis ve ardindan halka acik bir sekilde idam edilmis ve 20 000 den fazla Babinin hayatini kaybettigi kapsamli bir kiyim yasanmistir Bu baskilar Bahaullah in hapis ve surgunlugunu iceren inananlarinin benzer bir kaderle karsilastigi ve etkisini gunumuze dek gosteren Bahai doneminde de devam etmis ancak inanc kesintisiz olarak varligini surdurmus ve mumin kazanmaya devam etmistir Dogdugu ulkeye cografi yakinligi nedeniyle Bahai ogretilerinin ulastigi ilk yerlerin basinda Osmanli Imparatorlugu gelmektedir Osmanli topraklari Bahai Dininin ozellikle ilk yetmis yillik doneminde yasanan en onemli olaylara sahne olmustur Bahai Dininin Turkiye ile olan bagi gunumuzde de Turkiye Bahai Toplumu ile varligini surdurmektedir Ilahi dinlere atifta bulunurken onlari Tanri Emri veya kisaca Emir olarak ifade etmek Turkce Bahai literaturunde yaygin bir kullanimdir Dinin ilk yillarindan itibaren Bahai kutsal yazilari Arapca ve Farsca asillarindan ve onayli Ingilizce tercumelerinden Turkceye cevrilegelmistir Iki asra yaklasan tarihi zengin literaturu ve kendisine ozgu bircok ozelligi olan Bahai Dini tek bir Allah in var oldugu O ndan baska tapilacak hicbir Ilah olmadigi temel esasi uzerine insa edilmistir Kainatta var olan her seyin yaraticisi ve koruyucusu olan o yuceler yucesi Yaradan Turkce Bahai yazilarinda Allah Tanri Huda gibi isimlerle anilir Bahailer esas itibariyla Allah in dininin de tek olduguna ve ilerleyerek devam ettigine inanirlar Buna gore Bahai literaturunde olarak ifade edilen Ilahi Elciler insanligi egitmek uzere caglar boyunca birbirleri ardina Allah tarafindan gonderilegelmistir bunlarla kastedilen Allah in peygamberleri olan mukaddes Sahsiyetlerdir Insanligin ruhani zihinsel ve ahlaki kapasiteleri bu Sahsiyetlerin birbirini izleyen ogretileriyle beslenmistir Bahai Dininin temel inanclarindan biri de insanligin birligidir Her birey irksal kulturel sinifsal veya etnik farkliliklarinin otesinde ve gelenekleri gorusleri veya mizaci ne olursa olsun harikulade cesitlilige sahip tek bir insanlik ailesinin uyesidir Her essiz bireyin durmadan ilerleyen maddi ve ruhani bir medeniyeti daha ileri tasimada oynayacak bir rolu bulunmaktadir Bahailerin inandiklari diger prensipler arasinda kadin erkek esitligi bilim ve dinin uyumu egitimin gerekli ve zorunlu oldugu onyargilarin asilip gercegin serbestce arastirilmasi gerektigi dunya barisinin bugunun acil ihtiyaci oldugu ve gercek yasamin ruhun yasami oldugu yer almaktadir Tarihi bilgilerSeyyid Ali Muhammed Bab Arapca ب اب kapi kendisinin tum Musluman aleminin bekledigi kisi olan Kaim Mehdi oldugunu 23 Mayis 1844 te Siraz da ilan etti Binlerce kisi Bab a inanarak Babi oldu Bu gelismeler ve onun eski dini yapiya gore cok yenilikci ve radikal fikirleri ortaya koymasi Iran da iskencelere ve baskilara yol acti Bab 1850 de Tebriz sehrinde kursuna dizildi Bircok Babi ise yine Iran da degisik feci iskence yontemleri ile olduruldu Bab in olumunden sonra Babilere Mirza Huseyin Ali Bahaullah liderlik etti Bahaullah ve beraberindekiler Iran Kacar yonetiminin baskisiyla Osmanli Devleti ile yapilan gorusmeler sonunda Bagdat a surgun edildi Bahaullah 1863 te burada Bab in gelisini mujdeledigi kisinin kendisi oldugunu ve insanlik tarihinde butun onceki dinlerin gelmesini vadettigi Dunya nin bir vatan gibi olacagi insanlarin artik savas yapmayi ogrenmeyecekleri Mehdi caginin gelmis oldugunu ilan ederek Bahai Dini nin yeni ilkelerini acikladi Ote yandan Bahaullah a inanmayip ona karsi da cikan Bahaullah in uvey kardesi Subh i Ezel adli ayri bir inanca onculuk etmis ve daha sonrasinda Kibris a surgun edildikten sonra gunumuzde Kibris ta yasayan Ezelilerin de temelini atmistir Kardesi Kibris ta surgundeyken Bahaullah da hayatinin 40 yilini Osmanli Devleti nin topraklarinda gecirmistir Osmanli Devleti nin Bahaullah ve Bahailere surgun disinda bir baskisi olmamis Iran daki gibi hayatlarina yonelik siddet gormemislerdir 12 Aralik 1863 te vardigi Edirne de bu tarihten itibaren bes yila yakin yasadi Bahai Dunya Merkezi Israil in Hayfa sehrindedir 1868 den itibaren Bahaullah ailesi ve beraberindeki inananlarinin o tarihte Osmanli topragi olan Akka Kalesi ne bugun Israil de Akdeniz kiyisinda surgun edilmesi ve orada olumune kadar yasamaya devam etmesi sonrasinda Akka nin hemen yanindaki Hayfa sehri Bahai Dunya Merkezi nin yeri oldu Bahailik Birlesmis Milletler de temsil edilmekte ve Dunya daki gayrisiyasi alanlarda sosyoekonomik projelere katkida bulunmak icin calismaktadir Samoa II Malietoa Tanumafili Bahai inancini benimseyen ilk devlet baskaniydi OgretileriBahailikteki bazi ogretiler Allah birdir Tum ilahi dinlerin temeli birdir Insanlik alemi birdir Din bilim ve akil ile uyum icinde olmalidir Irksal dinsel etnik taassuplar terk edilmelidir Kadin ve erkek esittir Genel baris icin calisilmalidir Egitim zorunludur ve evrensel egitim hedeflenmelidir Serbest dusunce ile gercek arastirilmalidir Asiri zenginlik ve yoksulluk kaldirilmalidir Partizanliktan kacinarak devlete sadik ve itaatkar olunmalidir Avustralya Sidney deki Bahai mabedi Kutsal yazilar ve ibadetlerIsm i Azam olarak bilinen ve Ey Nurlular Nurlusunun Nuru Ya Bahau l Ebha anlamina gelen Arapca hat islemesi Bu Wilmette deki Bahai mabedinden Kutsal kitaplar Temel yasalari ve dinin ser i hukumlerini iceren kutsal kitap olan Kitab i Akdes En Kutsal Kitap Akdes Kitabi Kitab i Ikan Ikan Kitabi Tevrat Incil ve Kur an daki bazi ayetlerin aciklamasini ve bazi ilahiyat konularini iceren bir kitap Ikan Arapcada kesin bilgi demektir ikan yakin yakinen v s Bahaullah in Levihleri Sakli Sozler Kelimat i Meknune Yedi Vadi ve Dort Vadi gibi kitaplardir Bahailer tum dinlerin kutsal kitaplarinin Tevrat Zebur Incil Kur an tek bir sistemin parcalari ve insanligin ortak dinsel mirasi olduguna kutsalliklarini yitirmedigine inanirlar Ibadet Hindistan Yeni Delhi deki Bahai mabedi Bahailikte dua namaz ve oruc gibi yasalar vardir Namaz bireysel yapilan bir tapinmadir ve toplu namaz yoktur 2 21 Mart tarihleri arasinda Kutsal Sayi 19 dan olusan bir Bahai ayi suresince oruc tutulur Dua namaz oruc bireyin kendi sorumlugundadir temel amaci yasami konusunda onu meditasyona yoneltmek karakterini duzeltmesinde yol gostermektir Bahai takvimiDunya nin Gunes etrafindaki bir tam donusunun bir yil kabul edildigi Bahailikte takvim her biri 19 gun olan 19 aya bolunmustur Artik kalan dort gun ise Gregoryen Takvimi ne gore subata denk gelen ay olan mulk ayi na ilave edilmistir Bahai takviminde ilk ay Baha Ayi olup yilbasi kabul edilen 21 Mart Nevruz Bayrami olarak kutlanir Takvimin son ayi olan Ala ayinda ise 19 gun boyunca oruc tutulur ve Gunes in Koc Burcu na girmesiyle oruc terk edilerek Nevruz Bayrami kutlanir Bahai takvimiAy Adlari Baslangici1 Baha 21 Mart2 Celal 9 Nisan3 Cemal 28 Nisan4 Azamet 17 Mayis5 Nur 5 Haziran6 Rahmet 24 Haziran7 Kelimat 13 Temmuz8 Kemal 1 Agustos9 Esma 20 Agustos10 Izzet 8 Eylul11 Mesiyet 27 Eylul12 Ilim 16 Ekim13 Kudret 4 Kasim14 Kavl 23 Kasim15 Mesail 12 Aralik16 Seref 31 Aralik17 Sultan 19 Ocak18 Mulk 7 SubatArtik Gunler 26 Subat 1 Mart dahil 19 Ala 2 MartBahai dininde Dunya barisi Dunya gorusleriBahailige gore Dunya barisi sadece mumkun olmakla kalmayip ayni zamanda kacinilmazdir Barisa insanlarin eski davranis kaliplarina inatla sarilmasinin sebep olacagi akla hayale sigmaz dehsetteki olaylardan sonra mi ulasilacak yoksa simdi musaverelerle belirecek iradenin tasarrufu ile mi kucak acilacak bu tum Dunya sakinlerinin onundeki bir secimdir Dunya nin tek bir ulke olmasi insanligin vatani olarak yeniden orgutlenmesi ve yonetimi icin ilk temel sart insanligin birligini kabul etmektir Dunya barisini kurma cabalarinin basarisi icin bu ruhani prensibin evrensel olcude kabulu gereklidir Bunun icin evrensel olarak beyan edilmeli okullarda ogretilmeli ve sosyal yapida icerdigi organik degisiklige hazirlik olarak her millete devamli olarak ifade edilmelidir En zararli ve inatci kotuluklerden biri olan irkcilik barisin en buyuk engellerinden biridir Irkcilik uygulamasi bahanesi ne olursa olsun insanlik onurunun en cirkin bir sekilde ihlalini teskil eder Zengin ve yoksul arasinda olcusuz farklilik siddetli bir istirap kaynagi olarak Dunya yi hemen hemen savasin esigine getiren bir istikrarsizlik halinde tutmaktadir Makul ve mesru bir vatanseverlik disinda dizginlenmemis bir milliyetciligin yerini daha genis temelli bir bagliligin tum insanlik sevgisinin almasi gerekir Bahaullah soyle demektedir Dunya tek bir ulke ve insanlar onun vatandaslaridir Dunya vatandasligi kavrami bilimin ilerlemesi sebebiyle Dunya nin tek bir mahalleymis gibi daralmasinin ve milletlerin tartismasiz sekilde birbirine bagimli olmasinin dogrudan bir sonucudur Dunya milletlerinin hepsini sevmek insanin kendi memleketini sevmesini dislamaz Dinsel catismalar tarih boyunca sayisiz savaslara ve carpismalara neden olmus ilerlemeye buyuk bir engel teskil etmis her dinden veya dinsiz insanlar icin gitgide menfur hale gelmistir Butun dinlerin mensuplari bu catismanin ortaya cikardigi temel sorunlara bakmaya ve acik secik cevaplar aramaya razi olmalidirlar Kadinlarin ozgurlugu iki cins arasinda tam esitligin saglanmasi barisin saglanmasindan daha az kabul edilmekle beraber en onemli on sartlarindan biridir Ancak kadinlar insan girisiminin her alaninda tam ortakliga kabul edilirse uluslararasi barisin boy verecegi ahlaki ve psikolojik ortam olusabilir Tum din ve irklar birdir Hic suphesiz hangi milletten hangi irk veya dinden olursa olsun tum insanlik ilhamini bir Ilahi Kaynak tan almaktadir ve tek Tanri nin kuludur Diger dinlere gore BahailikBircok kaynaga gore Bahai dini yeni dini akimlar arasinda sayilmaktadir Bazi goruslere gore 19 yuzyilda dogmus baslica buyuk dinler ve diger inanclari sentezlemeye calisan humanist ve bariscil bir dinsel harekettir bazilarina gore bir din sayilmamaktadir Bahailigi bir din olarak kabul edenler arasinda tarihsel kokeni nedeniyle onu Ibrahimi dinler arasinda sayanlar da vardir Basta Islam Hristiyanlik ve Musevilik inananlarinin Bahailik ile catistigi ve karsi olarak one surdugu noktalarin basinda son din son peygamber inanisi sayilabilir cunku bu uc dinin mensuplarinda da dogru yolda olma ve bir daha baska peygamber gelmeyecegi inanci gorulebilir Ornegin Muslumanliktaki son din kavrami gibi Hristiyanlikta Yeni Ahit te gecen Alfa benim Omega da benim yani ilk de son da benim sozlerinden kaynaklanan sonluk inanisi Musevilikte de temelini kutsal kitap Tanah tan alan Tanri nin secilmis tek dini olma inanci vardir Bahailige gore ise bu ifadelerin kastettigi sey bu dinlerin peygamberlerinin aslinda ayni dini ve ayni ogretileri diriltmekte oldugu dolayisiyla dinlerin bu noktada birbiriyle celisik olmadigidir Bahailik Dunya nin bircok ulkesinde resmi din olarak taninmakla birlikte bazi yerlerde bu soz konusu degildir Ozellikle dogdugu ulke olan Iran da baslangicindan itibaren meydana gelen baskilar ve olumler sonrasinda Dunya nin bircok kitasina Bahailerin gocu yasandi Dogusundan itibaren gecen 150 yillik surede bu gocler yuz binlerle sayilabilecek kadardir Iran daki Bahailer halen kamu hizmeti ve universite ogrenimi haklarindan yoksun durumdadirlar Bahai mabetleriChicago Wilmette deki Bahai mabedi Bahai mabetleri Arapcada Masriku l Ezkar olarak bilinir her dinden kimsenin sessiz olmak kosuluyla bildikleri sekilde ibadet edebilecekleri mekanlardir Simdiye dek her kitada bir tane olacak sekilde yedi tapinak insa edilmistir Bu tapinaklarin ortak ozeligi bir kubbelerinin ve dokuz girislerinin olmasidir Bu dokuz giris Dunya da dokuz dinin varolduguna iliskin Bahai inancini yansitir Ilki Askabat ta 1908 de hastane okul hotel gibi baska bircok birimi iceren bir kompleks olarak insa edilmisti 1938 e kadar hizmet veren bu tapinak Sovyet rejimi tarafindan ibadete kapatildi 1962 de bir depremle yikildi 1953 yilinda ABD nin Illinois eyaletinde Chicago nun kuzeyinde bir Bahai mabedi tamamlandi Bakiniz resim Daha sonra insa edilen mabetler sirasiyla su ulkelerdedir Uganda Kampala Avustralya Sidney yakininda Almanya Frankfurt un disinda Panama Panama City yakininda Bati Samoa Apia Hindistan Yeni Delhi Sili Santiago Hindistan Yeni Delhi deki Bahai mabedi 1986 da tamamlandi ve pek cok mimari odul aldi Sili de Santiago daki Bahai mabedi ise Ekim 2016 da tamamlandi ve 19 Ekim 2016 da kapilarini acti Bab in Hayfa daki Makami Isik Mabedi Sili nin Santiago sehrinde insa edilen dokuzuncu ve son kitasal Bahai mabedi Guney Amerika kitasiBahailikte kadinBahailer kadini toplum hayatinin tum asamalarinda yer almasi icin tesvik eder Ancak bu tesvik Umumi Adalet Evi Kanunlari mucibince erkekler tarafindan sinirlandirilir Kadinlar Mahalli ve Milli Adalet Evi ne uyelik hakkina tam olarak sahiptirler Mahalli ve Merkezi Ruhani Mahfillerin her ikisine de uye olabilmeleri idari islerde tam bir hakka sahip olmalari anlami gelir Bahailer Abdulbaha nin bu gorusunu kabul ederler Bu gorusun arkasinda ilahi bir yol gostericilik oldugunu ve bir hikmet bulundugunu ifade ederler Kadinlarin Yuce Adalet Evi uyeliginden muaf tutulmalari kadin ile erkegin islevlerinde esitlik olmamasi gercegi taraftarlardan herhangi birisinin digerinden yaratilisca daha ustun veya daha asagi oldugu veya haklara sahip olmadiklari anlamina gelmemektedir Bahai dininde kadin yeryuzunde erkekle esit haklara sahip dinde ve toplumda onemli yeri olan bir varliktir Kadin erkek herkesin odevi emri teblig etmek ve ogretmektir Kadinin kendisi icin mumkun olan en yuce mertebeden men edildigi surece erkegin de mukadder mertebesine yukselebilmesi mumkun gorulmez Bahai dininde beseri faziletlerin kadin ve erkege esit derecede ait olmasi sebebiyle Tanri huzurundaki sayginlik cinsiyete degil yuregin temiz ve aydin olmasina baglidir Bahailer kadinin ilerleme ve becerilerindeki eksikligini onun firsat ve egitimindeki esitlik ihtiyacina bagli oldugunu belirtirken bu esitlik ona verilmis olsaydi kadinin da kabiliyet ve kapasitede erkegin muadili olacagini savunmuslardir Yine Bahailer insanlarin mutlulugunun ve esenliginin kadin ve erkegin esit derecede gelismesine bagli olarak gerceklesecegini zira onlarin her ikisinin de birbirlerinin yardimcisi ve tamamlayicisi oldugunu savunurlar Bahaullah tum hanimlarin egitilmesini emrederek kadin erkek herkesin esit haklara sahip oldugunu ve her iki cinsiyetin egitimlerinde farklilik olmamasi gerektigini bildirmistir Tanri katinda cinsiyetin bir ozelligi yoktur Dusuncesi temiz egitimi ustun ilmi basarilari buyuk hayirseverligi fazla olanlar ister kadin ister erkek olsun ister siyah ister beyaz olsun tum meziyetleriyle mumtaz olurlar ve bundan baska bir fark da yoktur Kadinla erkegin esitligi Bahai ogretileri tarafindan garanti edilse de toplumsal rollerinin kadina yukledigi bazi kacinilmaz sorumluluklari vardir Istedikleri meslegi secme hakkina sahip olsalar da kendi dogurduklari cocuklarin ilk ogretmeni olmak durumundadirlar Bahailer kadinlarin istirak etmesinin uygun olmadigi bazi meselelerin varoldugunu soylerler Ornegin bir dusman hucumu karsisinda toplumun hararetli bir savunma icinde bulundugu zamanlarda hanimlar askeri hizmetlerden muaf tutulmuslardir Ayrica bakinizMuna Mahmudnizad Osmanli Imparatorlugu nda Bahailik Turkiye de Bahailik Bahai Uluslararasi ToplumuNotlarDipnotlar Alintilar Dictionary 15 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Hutter 2005 pp 737 740 Affolter 2005 pp 75 114 Smith 2008 pp 56 Smith 2008 pp 107 9 24 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2017 Dr Omer Ulucay Hangi Din s 301 16 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Smith 2022 p 509 Smith Peter 2022 Ch 41 The History of the Babi and Baha i Faiths In Stockman Robert H ed The World of the Baha i Faith Oxfordshire UK Routledge pp 501 512 ISBN 978 1 138 36772 2 a b c Bahai Dini PDF Bahai Eserleri Basim Dagitim A S Subat 2020 ss 7 11 ISBN 978 605 84382 4 8 Hz Bahaullah Kitab i Ikan PDF 3 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Subat 2023 a b Suleyman Ozkaya Osmanli Devleti nde Marjinal Bir Hareket Bahailik Turkler Ansiklopedisi XII 111 a b Muhammed Ebu Zehra Islam da Siyasi ve Itikadi Mezhepler Tarihi cev E R Figlali Osman Eskicioglu Yagmur Yayinevi Istanbul 1970 s 267 Affolter Friedrich W 2005 The Specter of Ideological Genocide The Bahaʼis of Iran PDF War Crimes Genocide and Crimes Against Humanity 1 1 75 114 Prof Dr Mustafa Tekin Ed Nisan 2022 Bir Dunya Tanri Ragbet Yayinlari ISBN 978 605 7699 88 6 KB1 bakim Editorler parametresini kullanan link Bahailer The Baha is Baha i International Community 2017 5 Subat 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2023 5 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Funeral and memorial service planned for Samoan head of state BWNS Baha i World News Service Ingilizce 14 Mayis 2007 31 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mart 2022 Bahais believe 4 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 18 Agustos 2013 Social principles 17 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 18 Agustos 2013 15 Ekim 2020 5 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2022 a b c Bahai Calendar bahai org http reference bahai org en t je BNE bne 145 html 7 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bahai takvimi Ingilizce http www bahai us bahai calendar 28 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Bahai takvimi ve Bayramlari bahaiturk com http www bahaiturk com ana asp id 89 olu kirik baglanti Bahai Inancindaki Dini Hukumler Turk Bahai Toplumu Internet Sitesi http www tr bahai org yayinlar serihukum htm 18 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iranian Baha is face continuing discrimination in higher education http news bahai org story 507 23 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Since the Baha i Faith s birth it has faced resistance and persecution from Iran Many Baha is have become martyrs and many are imprisoned Although in Iran Christians and Jews are permitted to freely practice their religion Baha is are denied that right Ostling 1984 73 http religiousmovements lib virginia edu nrms bahi html 25 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde A Faith Denied Report on persecution of Bahais in Iran http www leithjb net blog 2007 01 25 a faith denied report on persecution of bahais in iran 30 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Watkins Katie In Progress Baha i Temple of South America Hariri Pontarini Architects 25 Subat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde archdaily com Arch Daily Retrieved 2 February 2016 Baha i House of Worship for South America 14 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde http templo bahai cl 26 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved 13 October 2016 Abdu l Baha Selections from the Writings of Abdu l Baha Baha i Publishing Trust y y 1978 s 79 80 Abdu l Baha Selections from the Writings of Abdu l Baha s 86 Abdu l Baha Paris Talks Addresses Given by Abdu l Baha in 1911 Baha i Publishing 2006 s 162 Abdu l Baha The Promulgation s 182 Abdu l Baha The Promulgation s 166 Moojan Momen A Short Introduction To The Baha i Faith One World Finland 1997 s 40 Moojan Momen A Short Introduction To The Baha i Faith One World Finland 1997 s 55BibliyografyaHutter Manfred Baha is Jones Lindsay Ed Encyclopedia of Religion 2 2 2yil 2005 bas Detroit Michigan Macmillan Reference US ss 737 740 ISBN 0 02 865733 0 Affolter Friedrich W Ocak 2005 The Specter of Ideological Genocide The Bahaʼis of Iran PDF War Crimes Genocide amp Crimes Against Humanity 1 1 ss 75 114 22 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Mayis 2006 2008 An Introduction to the Baha i Faith Cambridge Cambridge University Press ISBN 978 0 521 86251 6 Dis baglantilarResmi site Turkiye Bahai Toplumu sitesi8 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Interfaith Explorer5 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde