Basil Zaharoff (6 Ekim 1849 - 27 Kasım 1936) (asıl adı, Osmanlı Devleti nüfus kayıtlarına göre Vasil Zaharyas, Yunanca transkripsiyonuna göre Basileios Zacharias; ismi bazı dillerde Basil Zaharof (tek 'f' ile) yazılır, 1913'te vatandaşlığına geçtiği Fransa'da Basil Zaharoff (iki 'f' ile), 1918'de şövalyelik unvanı aldığı Büyük Britanya'da Sir Basil Zaharoff olarak tanınır.), aslen 1849 Muğla doğumlu ve Osmanlı İmparatorluğu vatandaşı bir Rumdur. 1936'da Monte Carlo'da uluslararası silah ticareti ve finans yoluyla elde ettiği dev bir servetin başında ölmüştür.
Basil Zaharoff | |
---|---|
Doğum | Vasileios Zacharias 6 Ekim 1849 Muğla, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 27 Kasım 1936 (87 yaşında) Monte Carlo, Monako |
Meslek | Büyük işadamı |
Milliyet | Osmanlı Rumu, Yunan, Fransız |
Hayatı
Basil Zaharoff'un ailesi İstanbul kökenli olup, 1821 Yunan ayaklanması esnasında bir süre iltica ettikleri Rusya'da isimlerinin sonuna -of sonekini almışlardır. 1840'larda Osmanlı İmparatorluğu'na dönerek geçici olarak Muğla'ya yerleşmişler ve Basil, Muğla'da doğmuştur. 1855'te ailesi tekrar İstanbul'a dönmüş ve Tatavla (bugünkü Kurtuluş) semtinin dar gelirli Rum ahalisi içinde yaşamışlardır.
Basil Zaharoff çalışma hayatına, İstanbul'a gelmiş Avrupalı turistlere rehberlik yaparak başlamıştır (rehberliğini özellikle Galata genelevleri ile bağlantılı olarak yürüttüğü bilinmektedir). Ardından bir süre itfaiyecilik yapmıştır (o dönemde itfaiyeciliğin evleri yanan zenginlerin servetini komisyon karşılığı kurtarmaya dayalı kârlı bir faaliyet şeklini de alabildiği göz önünde bulundurulmalıdır). Basil Zaharoff bundan sonra döviz acenteliği ve tefecilik yapmıştır. İstanbul'dan ayrılmak üzere ellerindeki nakdi kendi para birimlerine çeviren turistlere sahte dövizler verdiği suçlamalarına maruz kalmıştır. 24 yaşında gittiği Londra'ya ayak basar basmaz, İstanbul'da iken gerçekleştirdiği bir ihracat işi ile ilgili olarak, usulsüz ticari faaliyette bulunma suçlaması ile hakkında açılmış bir dava ile karşılaşmıştır. Cemiyetleri mensuplarının bu tür konulardan dolayı yabancı mahkemeler önüne çıkmasına karşı tedbir alma geleneği olan İstanbul Rumları arasında toplanan 100 sterlinlik bir kefaletle serbest bırakılmıştır. Dava sonuçlanıncaya kadar mahkeme yetki alanı dahilinde ikamet etme zorunluluğu olmasına rağmen hemen gemiyle Atina'ya geçmiştir. Atina'da gazeteci Etyen Skuludis ile dostluk kurmuştur. Skuludis'in İsveçli bir kaptan arkadaşı silah taciri Thorsten Nordenfeldt'in Atina'daki acenteliği işinden ayrılmak üzere olduğundan, Basil Zaharof, Skuludis'in tavsiyesiyle 14 Ekim 1877'de bu işi devralarak silah ticaretinde göz kamaştırıcı bir kariyere ilk adımını atmıştır. Bu dönem 93 Harbi'ne denk geldiğinden, Zaharoff hem bu savaş esnasında, hem de sonrasında Osmanlı Devleti, Balkanlar ve Rusya'yı kapsayan çok karlı işler yapmıştır.
Nitekim, Basil Zaharoff yaratıcılığını Nordenfeldt I denizaltı sının satışında göstermiştir. Amerikalı papaz George W. Garrett tarafından bir hobi olarak tasarlanan ve Amerika Birleşik Devletleri Donanması'nın 'istikrarsız ve tehlikeli manevra yaptığı' gerekçesiyle reddettiği ve büyük güçlerin teknolojisinin gelişmesini beklemeyi tercih ettiği bu ilk denizaltı modellerinden, prestij arayışı içinde olan Yunanistan Deniz Kuvvetleri'ne bir adet satmıştır. Daha sonra Osmanlı Devleti yetkililerini bu yeni Yunan denizaltısının arzettiği tehdit konusunda ikna ederek, Osmanlı Donanması'na iki adet satmıştır. Hemen ardından, Rus yetkililerini bu yeni Türk denizaltısının arzettiği tehdit konusunda ikna ederek, Rus Deniz Kuvvetleri ne iki adet daha satmıştır. Bu denizaltılar hiçbir savaşta rol oynamamış, Osmanlı donanmasının bir torpil atma tatbikatı esnasında biri dengesini kaybederek pruvadan batmıştır.
Basil Zaharoff, bir sonraki aşamada, Maxim otomatik makinalı tüfekleri işinde, Nordenfeldt'in acenteliğinden ortaklığına yükselmiştir. Öncelikle Amerikalı bir mühendis ve boksör olan Hiram Maxim'in makinalı tüfek modelini tanıtmak için yaptığı Avrupa turunun başarısızlıkla sonuçlanmasını sağlamıştır. Bu çerçevede, İtalya'da La Spezia'da yapılacak ilk gösteriden önce makinalı tüfeğin operatörlerine şehrin batakhanelerini gezdirmiş ve onları hiçbir tüfeği kullanamayacak hale getirmiş, Viyana'da makinalı tüfek Avusturya piyadesinin standart kartuşlarına uyumlu hale getirilmeye çalışılırken mekanizmayı sabote ettirmiş, Viyana'da makinalı tüfeğin mükemmel çalıştığı müteakip denemede de Avusturya yetkililerini bu silahın kitlesel üretime elverişli olmadığı konusunda ikna etmiştir. Maxim böylece, Nordenfeldt ve Zaharof ile ortaklığa gitmek zorunda kalmış, Zaharoff'un satışlardan yüksek komisyon alacağında anlaşılmıştır.
Giderek zenginleşen Zaharoff'un adı, bir sonraki aşamada, Japon Amiral Fuji'nin donanmasının silah alımı karşılığında aldığı rüşvet skandalı ile gündeme gelmiştir. Belgelenebilen ve Amiral'in harakiri yapmasıyla sonuçlanan bu skandalın ötesinde başka rüşvet faaliyetlerinin de yattığı iddia edilmiştir. 1890'da Nordenfeldt-Zaharof ortaklığı sona ermiş, Zaharoff, Hiram Maxim ile ayrı bir ortaklık kurmuştur. Maxim'in şirketinin hisselerini peyderpey satınaralarak eşit şirket sahibine eşit güçte hissedar haline gelmiştir. 1897'de Maxim şirketinin büyümesi, dönemin silah sektörü devlerinden Vickers'ın bu şirketi satınalmak için teklifte bulunmasına yol açmıştır. Satıştan edindiği karın yanı sıra, Vickers bünyesinde de gücü hızla artan Zaharof 1911'de Vickers yönetim kuruluna girmiştir.
Bu dönem bütün devletlerin silahlanma yarışına girdiği I. Dünya Savaşı arifesine denk gelmekteydi. Britanya ve Almanya donanmalarını güçlendirme yarışı ve Rusya'nın 1905 Rus-Japon Savaşı ertesinden donanmasını yeniden kurma ihtiyacı özellikle aciliyet arz etmekteydi. Rusya içinde 'yerli malı donanma'yı savunan güçlü bir lobi olduğundan, Zaharof, Vickers şirketine bağlı kuruluş olarak Tsaritsin şehrinde dev bir silah üretim kompleksinin inşa edilmesini sağladı. Vickers bu arada rakip Almanya'da örtülü üretime devam etmekte, Vickers'in Almanya'daki tesisleri mütemadiyen haberler sızdırarak Almanya'nın silahlanmasının Fransa açısından oluşturduğu tehdidi Fransız basınında işlemekte, Fransız basını kaynaklı haberler Alman parlamentosu Reichstag'da bu kez Almanya'nın daha fazla silahlanma çabası ve harcaması için yapılan oylamalara dayanak teşkil etmekteydi.
Bu arada Zaharoff finans sektörüne de girdi. Ağır sanayi ile geleneksel bağlantıları bulunan Union Parisienne bankasını ve Excelsior gazetesini satın alarak, silah sanayiinin hem finansman hem de kamuoyu açısından desteklenmesini daha iyi kontrol eder duruma geldi. Artık unvanlara da ihtiyacı vardı. Fransız denizcileri için bir huzurevi kurarak Fransız Başbakanı (sonradan Cumhurbaşkanı) Poincare'nin imzasıyla 31 Temmuz 1914'te (Jean Jaures'in suikasta kurban gittiği gün) yüksek Legion d'Honneur nişanını, Paris Üniversitesî'nde bir aerodinamik kürsüsünü, savaşın sonuna doğru da, Lloyd George ve Aristide Briand ile kurduğu dostluklar yoluyla, Britanya tarafından baron unvanı verilerek isminde 'Sir' takısını kullanma hakkını elde etmiştir.
I. Dünya Savaşı'nda Basil Zaharoff muazzam karlar gerçekleştirdi. Bu arada siyasi faaliyetler de yürütmüş, Yunanistan 'ın Britanya-Fransa-Rusya-İtalya yanında savaşa girmesi için çaba göstermiştir. Yunan Kralı I. Konstantin'in Hohenzollern hanedanına mensup olması ve bizzat Kaiser II. Wilhelm'in eniştesi olması bunu imkânsız kılacak gibi görünse de, Basil Zaharof Yunanistan'da bir haber ajansı satınalarak Almanya aleyhinde haberlerin yayılması için elinden geleni yapmış ve nitekim birkaç ay içinde Kral Konstantin tahttan indirilerek yerine Venizelos geçmiştir. The Times gazetesi savaşın sonunda Basil Zaharoff'un Britanya'nın çıkarları için savaş boyunca 50 milyon sterlin harcamış bulunduğunu övgüyle yazmış, ancak Basil Zaharof'un silah satışlarından elde ettiği kara atıfta bulunmamıştır.
Zaharoff I. Dünya Savaşı'nın hemen ertesinde dikkatini Türkiye üzerinde toplamıştır. Savaştan çok zayıflayarak çıkmış Türkiye toprakları üzerinde Yunanistan'ın kazanç elde etmesi gerektiğine Venizelos'u ikna edenlerden biri olmuştur. 1920'de Yunanistan'nın Türklere karşı savaşı kazanabilmesi ve Megali Idea'nın gerçekleşebilmesi için yarım milyar altın frangı (w:en:Gold franc) bağışlamıştı Yunan devletine. 1920 Yunanistan seçimlerinde Kral Konstantin taraftarlarının Venizelos'u alaşağı etmesi üzerine, bu kez de Kral nezdinde savaş çabasının sürdürülmesi gerektiği konusunda lobi yapmıştır. Ancak Mustafa Kemal Atatürk komutasında dirilen Türk ordusu Yunan ordusunu hezimete uğratınca bu planlar suya düşmüştür.
Yunanistan'ın Küçük Asya Felaketi 'nden sonra Londra ve Paris'teki itibarı biraz azalan Basil Zaharoff dikkatini bu sefer büyük gelecek vadettiğine inandığı petrol işine çevirmiştir. Günümüzün BP (British Petroleum) petrol devinin temellerini atmıştır. Monte Carlo casinosunu satın alarak, Monako 'yu mesken edinmiş ve bu arada Fransa Başbakanı Clemenceau ile dostluğunu kullanarak Monako'nun özerk yapısını sağlama almıştır.
1924'te 75 yaşında hayatının aşkı, 30 yıl önce karşılaştığı ve kocasının ölümünü beklediği, Maria del Pilar ile evlenmiş, ancak Maria del Pilar nikâhlarından 18 ay sonra ölmüştür. Hayatını anılarını yazarak tamamlamış, bir uşağın çaldığı ve polisin geri getirdiği sırlarla dolu bu anıları sonra da ateşe atmıştır. Son yıllarını yalnızlık içinde geçirmiştir.
Basil Zaharoff Tenten'in Kırık Kulak adlı macerasında Basil Bazarof adıyla karikatürize edilerek, hiçbir vicdani tereddüdü olmayan 'ölüm taciri'ni sembolize edecek şekilde rol almıştır.
Popüler kültürdeki yeri
2014-2016 Yılları arasında yayınlanan Filinta dizisindeki Boris Zaharyas karakterine ilham vermiştir.
Wikimedia Commons'ta Basil Zaharoff ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ Thompson, Ralph (November 1932). "Who Is Sir Basil Zaharoff?". Current History. University of California Press. 37 (2): 173-178. doi:10.1525/curh.1932.37.2.173. JSTOR 45334178. 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2021. Alt URL
- ^ "Zaharoff, "Mystery Man of Europe", Dies Armaments Salesman One of the Richest Men". The Calgary Daily Herald. 27 Kasım 1936. s. 1. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2021. Alt URL
- ^ Hans Hallmann: Neugriechenlands Geschichte 1820-1948. H. Bouvier u Co., Bonn 1949, sayfa 132 ,(Almanca)
- ^ . Twitter. 6 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2023.
|başlık=
dış bağlantı ()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Basil Zaharoff 6 Ekim 1849 27 Kasim 1936 asil adi Osmanli Devleti nufus kayitlarina gore Vasil Zaharyas Yunanca transkripsiyonuna gore Basileios Zacharias ismi bazi dillerde Basil Zaharof tek f ile yazilir 1913 te vatandasligina gectigi Fransa da Basil Zaharoff iki f ile 1918 de sovalyelik unvani aldigi Buyuk Britanya da Sir Basil Zaharoff olarak taninir aslen 1849 Mugla dogumlu ve Osmanli Imparatorlugu vatandasi bir Rumdur 1936 da Monte Carlo da uluslararasi silah ticareti ve finans yoluyla elde ettigi dev bir servetin basinda olmustur Basil ZaharoffDogumVasileios Zacharias 6 Ekim 1849 1849 10 06 Mugla Osmanli ImparatorluguOlum27 Kasim 1936 87 yasinda Monte Carlo MonakoMeslekBuyuk isadamiMilliyetOsmanli Rumu Yunan FransizHayatiBasil Zaharoff un ailesi Istanbul kokenli olup 1821 Yunan ayaklanmasi esnasinda bir sure iltica ettikleri Rusya da isimlerinin sonuna of sonekini almislardir 1840 larda Osmanli Imparatorlugu na donerek gecici olarak Mugla ya yerlesmisler ve Basil Mugla da dogmustur 1855 te ailesi tekrar Istanbul a donmus ve Tatavla bugunku Kurtulus semtinin dar gelirli Rum ahalisi icinde yasamislardir Basil Zaharoff calisma hayatina Istanbul a gelmis Avrupali turistlere rehberlik yaparak baslamistir rehberligini ozellikle Galata genelevleri ile baglantili olarak yuruttugu bilinmektedir Ardindan bir sure itfaiyecilik yapmistir o donemde itfaiyeciligin evleri yanan zenginlerin servetini komisyon karsiligi kurtarmaya dayali karli bir faaliyet seklini de alabildigi goz onunde bulundurulmalidir Basil Zaharoff bundan sonra doviz acenteligi ve tefecilik yapmistir Istanbul dan ayrilmak uzere ellerindeki nakdi kendi para birimlerine ceviren turistlere sahte dovizler verdigi suclamalarina maruz kalmistir 24 yasinda gittigi Londra ya ayak basar basmaz Istanbul da iken gerceklestirdigi bir ihracat isi ile ilgili olarak usulsuz ticari faaliyette bulunma suclamasi ile hakkinda acilmis bir dava ile karsilasmistir Cemiyetleri mensuplarinin bu tur konulardan dolayi yabanci mahkemeler onune cikmasina karsi tedbir alma gelenegi olan Istanbul Rumlari arasinda toplanan 100 sterlinlik bir kefaletle serbest birakilmistir Dava sonuclanincaya kadar mahkeme yetki alani dahilinde ikamet etme zorunlulugu olmasina ragmen hemen gemiyle Atina ya gecmistir Atina da gazeteci Etyen Skuludis ile dostluk kurmustur Skuludis in Isvecli bir kaptan arkadasi silah taciri Thorsten Nordenfeldt in Atina daki acenteligi isinden ayrilmak uzere oldugundan Basil Zaharof Skuludis in tavsiyesiyle 14 Ekim 1877 de bu isi devralarak silah ticaretinde goz kamastirici bir kariyere ilk adimini atmistir Bu donem 93 Harbi ne denk geldiginden Zaharoff hem bu savas esnasinda hem de sonrasinda Osmanli Devleti Balkanlar ve Rusya yi kapsayan cok karli isler yapmistir Nitekim Basil Zaharoff yaraticiligini Nordenfeldt I denizalti sinin satisinda gostermistir Amerikali papaz George W Garrett tarafindan bir hobi olarak tasarlanan ve Amerika Birlesik Devletleri Donanmasi nin istikrarsiz ve tehlikeli manevra yaptigi gerekcesiyle reddettigi ve buyuk guclerin teknolojisinin gelismesini beklemeyi tercih ettigi bu ilk denizalti modellerinden prestij arayisi icinde olan Yunanistan Deniz Kuvvetleri ne bir adet satmistir Daha sonra Osmanli Devleti yetkililerini bu yeni Yunan denizaltisinin arzettigi tehdit konusunda ikna ederek Osmanli Donanmasi na iki adet satmistir Hemen ardindan Rus yetkililerini bu yeni Turk denizaltisinin arzettigi tehdit konusunda ikna ederek Rus Deniz Kuvvetleri ne iki adet daha satmistir Bu denizaltilar hicbir savasta rol oynamamis Osmanli donanmasinin bir torpil atma tatbikati esnasinda biri dengesini kaybederek pruvadan batmistir Basil Zaharoff bir sonraki asamada Maxim otomatik makinali tufekleri isinde Nordenfeldt in acenteliginden ortakligina yukselmistir Oncelikle Amerikali bir muhendis ve boksor olan Hiram Maxim in makinali tufek modelini tanitmak icin yaptigi Avrupa turunun basarisizlikla sonuclanmasini saglamistir Bu cercevede Italya da La Spezia da yapilacak ilk gosteriden once makinali tufegin operatorlerine sehrin batakhanelerini gezdirmis ve onlari hicbir tufegi kullanamayacak hale getirmis Viyana da makinali tufek Avusturya piyadesinin standart kartuslarina uyumlu hale getirilmeye calisilirken mekanizmayi sabote ettirmis Viyana da makinali tufegin mukemmel calistigi muteakip denemede de Avusturya yetkililerini bu silahin kitlesel uretime elverisli olmadigi konusunda ikna etmistir Maxim boylece Nordenfeldt ve Zaharof ile ortakliga gitmek zorunda kalmis Zaharoff un satislardan yuksek komisyon alacaginda anlasilmistir Giderek zenginlesen Zaharoff un adi bir sonraki asamada Japon Amiral Fuji nin donanmasinin silah alimi karsiliginda aldigi rusvet skandali ile gundeme gelmistir Belgelenebilen ve Amiral in harakiri yapmasiyla sonuclanan bu skandalin otesinde baska rusvet faaliyetlerinin de yattigi iddia edilmistir 1890 da Nordenfeldt Zaharof ortakligi sona ermis Zaharoff Hiram Maxim ile ayri bir ortaklik kurmustur Maxim in sirketinin hisselerini peyderpey satinaralarak esit sirket sahibine esit gucte hissedar haline gelmistir 1897 de Maxim sirketinin buyumesi donemin silah sektoru devlerinden Vickers in bu sirketi satinalmak icin teklifte bulunmasina yol acmistir Satistan edindigi karin yani sira Vickers bunyesinde de gucu hizla artan Zaharof 1911 de Vickers yonetim kuruluna girmistir Bu donem butun devletlerin silahlanma yarisina girdigi I Dunya Savasi arifesine denk gelmekteydi Britanya ve Almanya donanmalarini guclendirme yarisi ve Rusya nin 1905 Rus Japon Savasi ertesinden donanmasini yeniden kurma ihtiyaci ozellikle aciliyet arz etmekteydi Rusya icinde yerli mali donanma yi savunan guclu bir lobi oldugundan Zaharof Vickers sirketine bagli kurulus olarak Tsaritsin sehrinde dev bir silah uretim kompleksinin insa edilmesini sagladi Vickers bu arada rakip Almanya da ortulu uretime devam etmekte Vickers in Almanya daki tesisleri mutemadiyen haberler sizdirarak Almanya nin silahlanmasinin Fransa acisindan olusturdugu tehdidi Fransiz basininda islemekte Fransiz basini kaynakli haberler Alman parlamentosu Reichstag da bu kez Almanya nin daha fazla silahlanma cabasi ve harcamasi icin yapilan oylamalara dayanak teskil etmekteydi Bu arada Zaharoff finans sektorune de girdi Agir sanayi ile geleneksel baglantilari bulunan Union Parisienne bankasini ve Excelsior gazetesini satin alarak silah sanayiinin hem finansman hem de kamuoyu acisindan desteklenmesini daha iyi kontrol eder duruma geldi Artik unvanlara da ihtiyaci vardi Fransiz denizcileri icin bir huzurevi kurarak Fransiz Basbakani sonradan Cumhurbaskani Poincare nin imzasiyla 31 Temmuz 1914 te Jean Jaures in suikasta kurban gittigi gun yuksek Legion d Honneur nisanini Paris Universitesi nde bir aerodinamik kursusunu savasin sonuna dogru da Lloyd George ve Aristide Briand ile kurdugu dostluklar yoluyla Britanya tarafindan baron unvani verilerek isminde Sir takisini kullanma hakkini elde etmistir I Dunya Savasi nda Basil Zaharoff muazzam karlar gerceklestirdi Bu arada siyasi faaliyetler de yurutmus Yunanistan in Britanya Fransa Rusya Italya yaninda savasa girmesi icin caba gostermistir Yunan Krali I Konstantin in Hohenzollern hanedanina mensup olmasi ve bizzat Kaiser II Wilhelm in enistesi olmasi bunu imkansiz kilacak gibi gorunse de Basil Zaharof Yunanistan da bir haber ajansi satinalarak Almanya aleyhinde haberlerin yayilmasi icin elinden geleni yapmis ve nitekim birkac ay icinde Kral Konstantin tahttan indirilerek yerine Venizelos gecmistir The Times gazetesi savasin sonunda Basil Zaharoff un Britanya nin cikarlari icin savas boyunca 50 milyon sterlin harcamis bulundugunu ovguyle yazmis ancak Basil Zaharof un silah satislarindan elde ettigi kara atifta bulunmamistir Zaharoff I Dunya Savasi nin hemen ertesinde dikkatini Turkiye uzerinde toplamistir Savastan cok zayiflayarak cikmis Turkiye topraklari uzerinde Yunanistan in kazanc elde etmesi gerektigine Venizelos u ikna edenlerden biri olmustur 1920 de Yunanistan nin Turklere karsi savasi kazanabilmesi ve Megali Idea nin gerceklesebilmesi icin yarim milyar altin frangi w en Gold franc bagislamisti Yunan devletine 1920 Yunanistan secimlerinde Kral Konstantin taraftarlarinin Venizelos u alasagi etmesi uzerine bu kez de Kral nezdinde savas cabasinin surdurulmesi gerektigi konusunda lobi yapmistir Ancak Mustafa Kemal Ataturk komutasinda dirilen Turk ordusu Yunan ordusunu hezimete ugratinca bu planlar suya dusmustur Yunanistan in Kucuk Asya Felaketi nden sonra Londra ve Paris teki itibari biraz azalan Basil Zaharoff dikkatini bu sefer buyuk gelecek vadettigine inandigi petrol isine cevirmistir Gunumuzun BP British Petroleum petrol devinin temellerini atmistir Monte Carlo casinosunu satin alarak Monako yu mesken edinmis ve bu arada Fransa Basbakani Clemenceau ile dostlugunu kullanarak Monako nun ozerk yapisini saglama almistir 1924 te 75 yasinda hayatinin aski 30 yil once karsilastigi ve kocasinin olumunu bekledigi Maria del Pilar ile evlenmis ancak Maria del Pilar nikahlarindan 18 ay sonra olmustur Hayatini anilarini yazarak tamamlamis bir usagin caldigi ve polisin geri getirdigi sirlarla dolu bu anilari sonra da atese atmistir Son yillarini yalnizlik icinde gecirmistir Basil Zaharoff Tenten in Kirik Kulak adli macerasinda Basil Bazarof adiyla karikaturize edilerek hicbir vicdani tereddudu olmayan olum taciri ni sembolize edecek sekilde rol almistir Populer kulturdeki yeri2014 2016 Yillari arasinda yayinlanan Filinta dizisindeki Boris Zaharyas karakterine ilham vermistir Wikimedia Commons ta Basil Zaharoff ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Thompson Ralph November 1932 Who Is Sir Basil Zaharoff Current History University of California Press 37 2 173 178 doi 10 1525 curh 1932 37 2 173 JSTOR 45334178 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2021 Alt URL Zaharoff Mystery Man of Europe Dies Armaments Salesman One of the Richest Men The Calgary Daily Herald 27 Kasim 1936 s 1 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2021 Alt URL Hans Hallmann Neugriechenlands Geschichte 1820 1948 H Bouvier u Co Bonn 1949 sayfa 132 Almanca Twitter 6 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2023 baslik dis baglanti yardim