Bet Hamidraş Hagadol (İbranice: בֵּית הַמִּדְרָש הַגָּדוֹל, "Büyük Çalışma Evi"), Lower East Side, Manhattan, New York'ta bulunan 120 yıllık tarihi Ortodoks Yahudiliğin bulunduğu 60-64 Norfolk Street adresinde bulunan sinagogdur. Bu cemiyet, Doğu Avrupalı Yahudilerin New York'taki ve Rus Yahudilerinin ABD'deki ilk cemiyetidir.
Norfolk Street'te 2008 yılında çekilmiş sinagog binasının resmi. | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | 60-64 Norfolk Street, Lower East Side, Manhattan, New York, |
Koordinatlar | 40°43′02″K 73°59′16″B / 40.71722°K 73.98778°B |
İnanç | Yahudilik |
Mezhep | Ortodoks Yahudilik |
Durum | Aktif |
Yönetici | Rabbi Mendl Greenbaum |
Mimari | |
Mimar(lar) | Bilinmiyor, / Schneider & Herter |
Mimari tür | Neogotik |
Cephe yönü | B |
İnşaat başlangıcı | 1848 |
Tamamlanma | 1850 |
Özellikler | |
Kapasite | 1200 |
Malzemeler | Temel: Kumtaşı Duvar: Tuğla Tuğla üzeri sıva |
1852'de Bet Hamidraş adıyla Rabbi Abraham Ash tarafından kurulan cemiyet 1859'de bölününce, üyelerinin çoğunluğunun bulunduğu bu cemiyete Bet Hamidraş Hagadol adı verildi. Cemiyetin başkanı ve az sayıdaki üyesi ise Kahal Adat Yeşurun adında yeni bir cemiyet oluşturdu. New York'un ilk ve tek hahambaşısı Rabbi , 1888'den 1902'ye kadar cemiyetin liderliğini yaptı.Holokost'tan kurtulan az sayıdaki Avrupalı (Yahudi kanunlarında karar veren yetkili) Rabbi , 1952'den 2003'e cemiyeti yönetti.
Neogotik mimari stille 1850'de tamamlanan bina 1885'te satın alındı ve Lower East Side'daki en büyük sinagoglardan biri oldu. 1999'da National Register of Historic Places'a eklendi. 20. yüzyılın sonlarına doğru cemiyetin üye sayısı azaldıkça fırtınadan hasar gören binanın bakım görmesi zorlaştı. Bağışlar ve fonlara rağmen yapı tehlikeli bir hal aldı.
2008'de, burayı bir eğitim merkezine dönüştürme amacıyla, tadilat için 4.5 milyon $ bağış toplamaya çalıştı. Düzenli olarak sinagoga gidenlerin sayısı 20'ye kadar düştü ve cemiyet, binasını Henry Street'teki cemiyetle paylaşmaya başladı.
Erken tarih
Bet Hamidraş Hagadol, Bet Hamidraş adıyla 1852'de Doğu Avrupa Yahudileri tarafından kuruldu. Kurucu haham, Polonya Krallığı'na bağlı şehrinde 1813 veya 1821'de doğan Abraham Joseph Ash idi. New York'a 1851 veya 1852'de taşındı. ABD'deki ilk Doğu Avrupalı Ortodoks haham olan Ash Alman Yahudi cemiyetilerinin reformist eğilimine karşı çıktı. Kısa bir süede aynı görüşteki Polonya Yahudilerinden minyan oluşturmayı başardı ve 1852'de dua hizmetlerine başladı. Her ne kadar üyelerin çoğunluğu Polonya Yahudilerinden oluşsa da bunun yanı sıra , iki ve bir Yahudisi de bulunmaktaydı. Cemiyetin ilk altı yılında Ash, hahamlık görevi için maaş almayıp geçimini seyyar satıcılıkla sağladı.
Cemiyet ilk yıllarında sıkça taşındı: 1852'de önce 83 Bayard Street sonra Elm ve Canal Street'te, 1853'ten 1856'ya Pearl Street'teki bir holde varlığını sürdürdü. 1856'da, yardımsever üye olan ile cemiyetin gelenekçi tavrına sempati duyan varlıklı Sefaradların yardımlarıyla Allen Street'teki Galler şapeli satın alındı. "İyi bir İbranice kütüphanesi" olan sinagog, hem dua hem öğrenim için kullanılmaktaydı. Sitede haham ailesinin yaşadığı kort da mevcuttu ve uzun süreli üyelerden biri olan tarihçi Judah David Eisenstein'a göre, "hızla, ülkedeki Ortodoks Yahudiliğine yön veren en önemli merkez haline geldi."
Sinagogun aidatı tarafından toplanıyordu; Gabay, gelirini camcılık ve sinagogun dehlizinde büfecilik yaparak sağlıyordu. Kadiş okumaya gelen matemliler 10¢ karşılığında (bugünün parasıyla 2.60$) bir kek ve küçük bir bardak brendi alabiliyordu.
Bet Hamidraş, 1870'lerde büyük miktarlarda Amerika'ya gelen Doğu Avrupa göçmenlerinin sinagogları için bir prototipti. Yeni gelenler, kendilerinden öönce gelen Alman göçmenlerinin sinagoglarını, gerek dinen gerekse kültürel olarak aşina bulmuyordu. hem dilsel hem toplumsal nedenlerle Rus Yahudileri Rus cemiyetlerinden, Alman Yahudilerinin Alman cemiyetlerine kıyasla daha da soyutlanmıştı. Alman Yahudilerinin aksine, Bet Hamidraş'ı kuran Yahudiler dinlerini ve sinagogu yaşamlarının merkezi olarak görmekteydi. Bet Hamidraş'ın içinde Avrupa'daki gibi bir sinagog daha yaratmayı denediler.
Bölünme
1859'da, Ash ile sinagogun parnas'ı (başkanı) Joshua Rothstein arasında Allen Street'teki binanın kimin temin ettiğiyle ilgili olarak anlaşmazlık baş gösterdi ve bu konu en sonunda kimin "resmi ve onursal yetkili" olduğu konusunda ihtilafa kadar yükseldi. Bu anlaşmazlıkta üyeler taraf tutunca sinagogda huzursuzluklar belirdi, akabinde seçimlere gidildi ve en nihayetinde Ash, Rothstein'ı cemiyet başkanlığından ihraç edilmesi için ABD mahkemesine verdi. Mahkeme, Ash'in davasını reddedince üyelerin çoğunluğu, cemiyet adının sonuna "Hagadol" (büyük) ekleyerek Ash liderliğinde yeni bir cemiyet kurdu.
Rothstein'in takipçileri ise Allen Street'teki mekanda kalmaya devam edip 1880'lerin ortasına kadar "Bet Hamidraş" ismini kullanmaya devam etti. Üye sayısının ve maddi kaynakların azalması nedeniyle bu cemiyet Holche Josher Wizaner cemiyetiyle birleşmek zorunda kaldı ve yeni ismini "Kahal Adath Jeshurun" olarak benimseyip 'na taşındı.
Eisenstein'a göre, Bet Hamidraş Hagadol "toplumsal din" atmosferi sundu, burada Yahudiler "dindarlıkla keyfi birleştirdiler; sinagoglarına (oda sinagogu) adı verdiler; Kadrimutlak'a bildikleri gibi tapıp formaliteden uzak durmayı arzuladılar; herkesin mevcut olup dualara eşlik etmesini istediler; hepsinden öte düzenli olarak atanan hazan istemediler." Formalite dışı dua hizmetlerine tezat olarak, cemiyet üyeleri titizlikle kaşerut kurallarına uydular ve Pesah için kendilerine yapılan matsaları gözlemleyerek denetlediler.
Cemiyet ilk olarak Grand Street ile Forsyth Street köşesindeki binanın en üst katına, ardından Clinton Street'teki adliye sarayına taşındı. 1872'de cemiyet Ludlow Street ve Hester Street köşesinde yeni bir sinagog inşa etti. Burada cemiyetin genç üyeleri kontolü ellerine geçirip bazı küçük değişiklikler yaptılar; örneğin parnas adını "başkan" olarak değiştirdiler; yeni üyeler cezbetmek ve resmiyet kazandırılması için 1877'de yıllık 500$ maaşla (bugünkü değeri 10.900$) Judah Oberman isimli bir hazan tuttular. Her ne kadar biraz "Amerikalılaşmış" olsalar da cemiyet geleneksel kalmaya devam etti. Erkeklerle kadınlar ayrı oturdular, geleneksel dua kitabı okundu ve aralarından haham çıkarttılar. Buna ek olarak 1970'lerde sabah ve akşam eğitim veren Talmud ve Mişna çalışma grupları oluşturuldu.
Ash, bu dönemde aralıklarla Bet Hamidraş Hagadol'un hahamlığını yaptı;Amerikan İç Savaşı sırasında kısa bir süreliğine başarılı etek imalatçılığı yapsa da, parasını kaybettikten sonra hahamlığa geri döndü. Cemiyet üyerlerinin Ash ile sorunları vardı; bunun başlıca sebepleri, cemiyet dışında iş hayatı bulunması ve Hasidizm'e yatkın olduğu iddialarıydı. Eğitimli üyeler Ash'in bilgeliğini sorguladılar. Ash, 1877'de hahamlıktan istifa etti ve 1879'da Bet Hamidraş Hagadol yöneticileri New York'tan bir baş haham getirilmesini teklif etti. New York'ta birkaç sinagog bir araya gelip "Birleşik İbrani Ortodoks Cemiyeti"ni kurdular ve baş hahamlık için (Meïr Leibush ben Jehiel Michel Weiser)'i uygun buldular. Bu atama Philadelphia'nın Yahudi Kaydı'nda bildirildi fakat Malbim asla göreve gelmedi. Bet Hamidraş Hagadol, boş kalan hahamlık makamının doldurulması için ayda 25$'a (bugünkü değeri yıllık 7000$) Ash'i geri aldı. Ertesi yıl cemiyet, yıllık 1000$'a (bugünkü değeri 25.000$) Simhe Samuelson'ı kantor olarak işe aldı.
Norfolk Street binası
Lower East Side'da Grand Street ile Broome Street arasında bulunan 60-64 Norfolk Street adresindeki cemiyetin binası eskiden Norfolk Street Baptist Kilisesi'ydi. Stanton Street Baptist Kilisesi cemiyetinden 1841'de ayrılan bir grup bu binada ibadetlerini sürdürdü. 1948'de başlayan inşaat Ocak 1850'de ibadete açıldı.
Büyük ölçüde orijinaliyle aynı kalan yapı, kim olduğu bilinmeyen bir mimar tarafından Neogotik stille inşa edildi.
Bina, yapım aşamasındayken kilisenin bulunduğu muhitin etnik yapısı, gelen İrlandalı ve Alman göçmenlerle değişmekteydi. Üyelerin kuzeye taşınmasıyla cemiyet binayı 1860'ta Alanson T. Biggs isimli bir tüccara sattı.
Biggs, binayı bir Metodist kiliseye çevirdi ve 1862'de mülkiyeti Alanson Metodist Episkopal Kilisesi'ne devretti. Başarılı bir dönem geçiren kilisenin 1873'te 572 üyesi vardı. Bu zamandan sonra üye sayısı azalan kilise maddi zorluklarla karşılaştı. 1878'de bina 'ye devredildi.
1866'da kurulan Church Extension and Missionary Society'nin görevi "New York'ta kiliseleri, misyonerliği ve pazar okullarını teşvik etmekti". Daha çok fakir veya gelişmekte olan muhitlerde yoğunlaştıp kiliseler kurdular ve bunlardan biri Birinci Rumen-Amerikan cemiyetinin bulduğu binaydı. Norfolk Street binasının alımından kısa bir süre sonra Church Extension and Missionary Society, muhitin daha çok Yahudi ve Alman olduğunu farkına vardı. 1884'te kilisenin çok büyük ve masraflı olduğuna kanaat getirdiler ve satışa sundular.
1885'te Bet Hamidraş Hagadol tarafından 45.000$'a (bugünkü değerle 1.2 milyon $) satın alınan binada 10.000$'lık (bugünkü değerle 260.000$) değişiklik yapıldı fakat açılışa kadar binanın dış cephesine dokunulmadı. Yapılan değişiklikler arasında Tora tomarlarının bulunduğu kemer ile bimanın inşası ve kemerin önüne eklenen "ebedi ışık" yer almaktaydı. Bir süre sonra, binanın üç tarafını çevreleyen kadın galerisi eklendi. Tavan açık mavi renkle ve yıldızlarla dekore edildi.
Yeni ve varlıklı üyeleri cezbetmenin yanı sıra, cemiyetin amacı önemli bir binayla prestij ve nispeten yeni göçmen olan Doğu Avrupa Yahudilerinin saygısını kazanmak ve ayrıca Lower East Side'daki Yahudilerin Manhattan'daki reform mantalitesindeki Yahudiler gibi "modern" olduğunu göstermekti. Aynı nedenle, Lower East Side'daki birkaç cemiyet ya yeni binalar satın aldı ya da inşa ettirdi. Cemiyetler ayrıca pahalı kantorlar tuttu ve bu durum 1886'da Kahal Adat Yeşurun'un yıllık 5000$'a (bugünün değeriyle 129.000$) P. Minkowsy'yi tutana kadar devam etti. Buna cevaben Bet Hamdiraş Hagadol, yüksek ücretle Avrupa'nın meşhur kantorlarından olan Israel Michaelowsky'yi (veya Michalovsky) işe aldı. 1888'de Bet Hamidraş Hagadol üyeleri arasında bankerler, avukatlar, ithalatçılar ve toptancılar bulunuyordu.
Önceden küçük çaplarda değişikliğe uğrayan binada asıl önemli değişiklikler 1890'larda yapıldı. "Muhtemelen Hristiyan motifleri bulunması nedeniyle" binanın ön yüzünda bulunan gül cam kaldırılıp, yine gotik stilli kemerli cam konuldu. Değişikliklerin yapılması için, birçok sinagog üzerinde çalışmalar yapmış olan Alman göçmenlerinin kurduğu Schneider & Herter mimarlık şirketiyle anlaşıldı. 1893'te bakımsızlıktan kaynaklanan "ciddi yapısal sorunlar" tamir edildi. Yapılan işler arasında "ön basamakları stabilize etme, gotik stille yatay destek için payanda ekleme, bodrumdaki orijinal sütunları 15 cm'lik dökme demir kolonlarla değiştirme" yer almaktaydı. Sonradan yapılan renovasyonlarda, bodrum katına inen ahşap merdivenler demir merdivenlerle değiştirildi.
İki Davud yıldızı binanın ön dış cephesine yerleştirildi. Bunlardan biri, eski resimde görüldüğü üzere, kemer camın üzerinde, diğeri ise, daha moden olan resimdeki gibi çatının üzerindeydi. Eski fotoğrafta görülen kubbemsi çatı bugün bulunmamaktadır. Ana kapının üzerinde iri harflerle yazılmış İbranice bir panel bulunmaktadır. Orta bölümün üst kısmındaki dekorasyon en azından 1974'e kadar varlığını sürdürdü.
Jacob Joseph dönemi
Ash 1887'de vefat edince Birleşik İbrani Ortodoks Cemiyetleri, hem Bet Hamidraş Hagadol'da hahamlık yapacak hem de New York'un hahambaşısı olacak kişiyi aramaya koyuldu. Bu arayışa Şearit İsrael cemiyeti hahamı Henry Pereira Mendes tarafından karşı çıkıldı. 1886'da ile (JTSA)'yı kuran Mendes, para ve enerjinin JTSA için harcanmasını daha uygun bulmaktaydı. Kuzey Amerika'da güçlenen reformist akımla mücadele eden Mendes'in görüşüne göre, Yidiş dili konuşan hahamlar tutmaktansa, yerli İngilizce konuşan hahamlar tutmak genç nesilleri daha çok cezbedecekti.
Amerikan Ortosoks İbrani Cemiyetleri Birliği, Morais'in duruşunu reddedip "Doğu Avrupa'nın önde gelen hahamlarına" bu makam için teklifte bulundu fakat bu kişilerin hepsi teklifi geri çevirdi. En nihayetinde Zvi Rabinovitch ve isimli iki aday üzerine odaklanıldı. Rabinovitch, "Doğu Avrupa'nın önde gelen hahamları" tarafından desteklenmiş olsa da cemiyet Jacob Joseph'i New York'un ilk (ve tek) hahambaşısı olarak seçti.
Litvanya'nın Kroz şehrinde doğan Joseph, 'in öğretmenlik yaptığı Volojin Yeşivası'nda eğitim gördü; keskin zekası nedeniyle kendisine Rav Yaakov Harif ("Haham Yakup Keskin") denmekteydi. Kendisi, 'in ana takipçilerinden biriydi ve 1883'te Vilna'da (vaiz) atandı. Bet Hamidraş Hagadol ve Eldridge Street sinagoglarının yanı sıra Lower East Side'daki 13 sinagog, New York Ortodoks cemaatlerinin merkezi olarak Avrupa stilli bir kehila yaratmak için 2500$'ı bir araya getirip (bugünkü değeriyle 65.000$) başa Joseph'i getirdi. Joseph'in yıllık maaşı 2500$'dı ve buna ek olarak 1000$ kira parası, mobilya ve elektrik, su gibi giderlerin masrafları tedarik edilmektedydi. Her ne kadar Joseph'in başa getirilmesinin kısmi nedeni Ortodoks cemiyetlerine prestij getirmesi olsa da ana sebebi, kaşer endüstrisindeki kaosa çeki düzen vermekti.
Joseph 7 Temmuz 1888'de New York'a vardı ve bu ayın sonunda Bet Hamdiraş Hagadol'da Şabat seremonisiyle göreve başladı. Verdiği konuşma ilgiyle takip edilirken ibadethanede 1500 kişi ve ibadethaneye sığmayan 1000 kişi de dışarıda bulunmaktaydı. Polis güçleri, izdihamı engellemek ve Joseph'in sinagoga girebilmesini sağlayabilmek için ilave birlikler takviye etti. Seçilmesinin sebeplerinden biri Avrupa'da verdiği demeçlerle "harikulade bir hatip" olmasıydı fakat Jospeh'in bu yeteneği New Yorklu Yahudileri beklenilen kadar etkilemedi. 'a göre, "Vilna'da, onun sözlerini iştahla içen aynı kişiler, buradaki törenin ortasında sinagogu terk ettiler."
Ekim 1888'de Joseph, hahambaşı olarak ilk önemli duyurusunu yaptı. Kümes hayvanlarıyla ilgili işletmelerin Yahudi kanunlarına uygun olarak çalışmasını sağlayabilmek için yeni yönetmelikler getirdi. Bu yönetmeliklerin uygulandığını gözlemlemek için kurulan ajansa maddi destek, zamlanan et ve tavuk fiyatlarından tedarik edildi. Bundan etkilenen iş yerleri ve müşteriler bu fazladan vergiyi ödemeyi reddetti. Hoşlarına gitmeyen bu durum Rusya'nın ete uyguladığı korobka vergisine benzetildi ve "Ocak 1889'da 'ithal edilmiş haham'a karşı organize büyük bir toplantı düzenlendi." Joseph, hiçbir zaman kaşer et piyasasını düzenlemede başarı sağlayamadı.
Joseph, insanların Şabat'ta yapmaması gereken işler hakkında demeç verse de bu nutuk halk tarafından pek umursanmadı ve Yidiş dilinde yaptığı seremoniler genç nesil üzerinde etki yaratmadı. Buna ek olarak başka zorluklarla yüzleşti: idari işler konusunda bir deneyimi veya eğitimi yoktu, başta Joshua Seigel olmak üzere yerli Ortodoks hahamlar onun otoritesini kabul etmedi ve Ortodoks olmayan Yahudiler onu eleştirdi. Sorunların alevlenmesiyle birlikte 1895'te beyin kanaması geçiren Joseph kısmen felç oldu ve 1900'da durumun nüksetmesiyle yatalak hale geldi.
19. yüzyılın sonlarında, New York'taki diğer sinagoglar, Rusya, Polonya veya Romanya'nın belirli kasabalarından gelen belli Yahudi zümrelerine hitap etmekteydi. Bet Hamidraş Hagadol ise, kökenleri ne olursa olsun bütün Yahudilere kucak açtı. Sinagogun, Pesah bayramında, bayramın üsullere uygun olarak kutlayabilmeleri için fakir Yahudilere yardım eden Pesah Yardım Komitesi bulunmaktaydı. 20. yüzyıla girildiğinde Bet Hamidraş Hagadol'un yıllık geliri 5000$ (bugünkü değerle 140.000$) ve Pesah yardımı için sunduğu yıllık erzağın bedeli 800$'dı (bugünün değriyle 22.000$). Fakirlere verilen haftalık bağış 15$ yani bugünün değeriyle 400$'dı. 1901 itibarıyla sinagogun yıllık geliri 6000$ (bugünkü değeri 168.000$) ve üye sayısı 150 idi.
Joseph'in görevi sırasında Bet Hamidraş Hagadol, Amerika Ortodoks Yahudi Cemiyetleri Birliği'nin kurulmasına yardımcı oldu. 1898 baharında, aralarında , , Şearit İsrael Cemiyeti ve Bet Hamidraş Hagadol'un da bulunduğu 50 New York Ortodoks cemiyeti, örgütün kurulduğu toplantıda yer aldı. 1980'lerde Ortodoks Birliğinde binden fazla üye cemiyet bulunmaktaydı.
Joseph, ABD'ye geldiği yıl olan 1888'den 62 yaşında öldüğü yıl olan 1902'ye kadar sinagogun hahamlığını yaptı. Maaşını kaşer işletmelerden gelen vergilerle alacağını düşünen Joseph'in ailesi, bu gerçekleşmeyince fakirliğe sürüklendi. Ölümünün ardından, sinagog kendi mezarlığında ona yer ayırıp karısına 1500$ (bugünkü değerle 40.000$) verdi ve ayrıca karısını ayda 15$ maaşa bağladı. Cenazesine, "ona hakketiği gibi davranmadığından pişmanlık duyanlarla birlikte" 100.000 kişi katıldı.
Joseph sonrası dönem
Joseph'in yerine, destekçisi olan kurucusu Rabbi Shalom Elchanan Jaffe geçti. Vilna'da doğan Jaffe, Joseph gibi eğitimini Volozhin yeşivasında aldı, bunun ardından Naftali Zvi Yehuda Berlin ve tarafından haham olarak atandı. Birkaç dini yorum kitaplarının yazarı olan Jaffe, Lower East Side'daki etkili hahamlardandı ve bunun sebeplerinden biri ise kaşer gözlemcisi ve New York kasap dükkanlarının ve mezbahalarının kendi otoritesinde olmasıydı. Güçlü bir Anti-Siyonist olan Jaffe, "Theodor Herzl'in vefatını sevinçle karşıladı."
1902'ye kadar cemiyetin başkan yardımcılığını yapan , ileride damadı olacak olan 'ın Bar Mitsvasına katılmıştı. JTSA'da Jaffe tarafından hahamlığa atanan Goldstein,Harlem'de Institutional Sinagog'u kurdu. Goldstein, Amerika Ortodoks Yahudi Cemiyetleri Birliği, Amerika Hahamlar Konseyi ve Amerika Sinagog Konseyi'nin başkanlığını yapan tek kişiydi. Nisan 1929'da, Albert Einstein'a Tanrı'ya inanıp inanmadığını soran Goldstein'in telegrafına Einstein şu cevabı vermiştir: "Ben Spinoza'nın, kendisini doğa kanunları harmonisinde gösteren Tanrısı'na inanırım; insanların inancı ve hareketleriyle ilgilnen Tanrı'ya değil."
Bet Hamidraş Hagadol'a 1908'de 175 üye aile bulunurken yıllık geliri 10.000$'dı (bugünkü değeri 250.000$). 1909'da sinagog, reformist hahamları protesto etmek için büyük bir miting düzenledi. 1913'te gerçekleştirilen ve 'in konuk konuşmacı olduğu "tarihi toplu miting"de Young Israel sinagogu için para toplandı. 1919'da üye aile sayısı 110'a düştü.
Tanınmış hatiplerden Dr. Benjamin Fleischer, Eylül 1924'te Bet Hamidraş Hagadol'un hahamı olarak seçildi. Bir yandan sinagogun hahamlığını yaparken diğer yandan da Revaluation. Miscellaneous essays, lectures and discourses on Jewish religious philosophy, ethics and history isimli felsefi çalışmasını hazırlayıp 1938'de yayımladı. Ayrıca 1941 askeri tarih eseri olan From Dan To Megiddo'yu yazdı. Mayıs 1939'da yanına iki haham daha alarak (ve dördüncü hahamın sekreter olduğu) ABD'deki ilk kalıcı bet din'i kurdu.
20. yüzyılın başlarından ortalarına kadar cemiyetin finansal durumu sağlam değildi; her ne kadar Norfolk Street binası 1885'te 45.000$'a satın alınıp 10.000$'lik masraf yapıldıysa da 1921'deki ipotek borcu hala 40.000$'dı (bugünkü değerle 520.000$) Bune ek olarak binanın tadilat masrafları mevcuttu; bundan iki yıl önce mimar George Dress tuvaletleri yeniden düzenledi, 1934'te mimar Philip Bardes, binanın güneydoğu köşesine tuğla ekleme yaptı ve 1930 veya 1940'larda ibadethanedeki beş kemer üstü dolgusunun dördüne Doğu Avrupa etkisiyle renkli resimler ve Kudüs, Kutsal Topraklar ve Tevrat hikâyeleri müralleri eklendi. Aralık 1946'ın sonunda zamanın cemiyet başkanı Abraham Greenwald'ın dediğine göre tadilatlar için acilen 35.000$ (bugünkü değerle 420.000$) bulunmazsa bina yıkılacaktı.
Holokost'tan kurtulmayı başaran az sayıdaki biri olan 'su dini liderlerinden Tevrat uzmanı , 1952'de sinagogun hahamı oldu ve 50 yılı aşkın bir süreyle görevde kaldı. Holokost sırasında Naziler tarafından "nesli tükenmiş Yahudi ırkı nesneleri" müzesi için Yahudi kitaplarının saklandığı depoya bekçi olarak görevlendirildi. Oshry, Yahudilerin sıkça sorduğu Nazilerin empoze ettiği ekstrem durumlarda halahaya uygun Yahudi yaşamı nasıl olması sorusuna, bekçiliğini yaptığı kitaplardan yararlanarak yazdı. Bulunup öldürülme pahasına "geceleri gizli ibadet hizmetleri" sunup Pesah için Yahudilerin matsa pişirmesine yardım etti. Bet Hamidraş Hagadol'un hahamı olmak için New York'a gelmeden evvel ilk önce İtalya'daki yetimler için bir yeşiva kurdu ardından Montreal'de başka bir dini okul açtı. Bet Hamidraş Hagadol'da pazar günleri verdiği demeçler o kadar popülerdi ki 1200 sandalyeli ibadethanede insanlar merdivenlere taşmaktaydı. Bet Hamidraş Hagadol'da hahamlık görevine devam ettiği süre içinde New York eyaletinin Monsey şehrinde ileri seviyedeki orta okul yaşındaki çocuklar için başka bir yeşiva daha açtı.
1967'de yeniden yıkılmayla yüz yüze kalan bina, Oshry'nin binayı New York Abidelerine tescil ettirmesiyle kurtarıldı. Bu zamanda cemiyetin 1400 üyesi bulunmaktaydı.
1974'te New York City Landmarks Preservation Commission (New York City Abideleri Koruma Komisyonu) binanın "harika" bir durumda olduğunu belirtip National Register of Historic Places'a eklenmesi için talepte bulundu. 19 Haziran 1974'te gözden geçirilen bu talep reddedildi. 1977'de bina yeniden boyanıp onarımdan geçtiyse de bunu takip eden yıllarda eskimeden ve çürümeden kurtulamadı.
1990'ların sonundan bugüne
1997 yazında çıkan bir fırtınayla, binanın iki kat yükseliğindeki ana camı parçalandı, pencerenin ahşap ve çatlak çerçevesi kurtarılamadı. Hala onarılmayan pencerenin tadilatı için 100 kişiye kadar düşen cemiyet üyeleri yardım isteğinde bulundu. Bu zamanda, cemiyet üyeleri uzun bir zaman boyunca küçük odalarda ibadet ettiler ve ana ibadethaneyi sadece 'da açtılar. New York Landmarks Conservancy'nin Tehlike Altındaki Binalar fonundan, geçici metal pencere için cemiyete 2500$ verildi, fakat cemiyetin geri ödemek için 10.000$'ı bulunmamaktaydı. Cemiyet 1998'de New York Landmarks Conservancy'nin Kutsal Siteler programından 2000$ aldı. 1999'da National Historical'a yapılan ikinci talep bu sefer kabul edildi ve National Register of Historic Places'a 30 Kasım'da eklendi. 2000'de acil tadilatlar için 40.000$ toplanmasına rağmen 2001'de gerçekleşen yangınla çatı, tavan, müraller ve dekoratif plasterler büyük ölçüde hasar gördü.
, 2003'te binayı tehlike altındaki tarihi site kategorisine ekledi ve bu listedeki tek sinagog oldu.
2006'da, tadilat için gereken 3.5 milyon $'dan 1 milyonu bir araya getirildi. 2007'de tehlikeli olduğundan, bina büyük ölçüde halka kapalıydı ve cemiyetin üye sayısı 15'e kadar düşmüştü. 2008'de bina "kilitlenmiş ve boştu", çatısında delikler vardı ve tavandan plasterler sarkıyordu. Kapanana kadar geçen sürede, "New York'ta tek bir yerde en uzun süreyle Ortodoks cemiyetine ev sahipliği yapan en eski yerdi."
2008 itibarıyla , binayı bir eğitim merkezi haline getirmek için 4.5 milyon $ toplamaya çalıştı. ABD Eğitim bakanlığınca 215.000$ verildi ve aynı miktar Lower Manhattan Kalkınma Kurum'unca da karşılandı. Bundan birkaç yıl önce Conservancy'ye New York eyaletinden, Şehir Konseyi'nden, Vali Bloomberg'den ve Manhattan ilçe başkanlığından toplamda 980.000$ verileceği sözü verildiyse de bu paralar halen beklenmektedir. Bu grup ayrıca renovasyonun birinci aşaması için özel sektörlerden 400.000$ toplamaya da çalışmaktaydı. Greenbaum liderliğindeki ABD'nin en eski Ortodoks Rus Yahudi cemiyeti'nin üye sayısı 20'ydi ve Henry Street cemiyetinin tesislerini kullanmaktaydı.
Kaynakça
- Notlar
- ^ a b c d e f g h i Taylor (2008).
- ^ a b c d Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form, June 20, 1999, Section 8, p. 1.
- ^ NRHP State listings: NEW YORK - New York County.
- ^ a b c d Mendelson (2009), pp. 115-117.
- ^ a b Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form, June 20, 1999, Section 7, pp. 1-2.
- ^ a b c Marcus (1989), p. 337.
- ^ a b c d e f Olitzky & Raphael (1996), p. 251.
- ^ a b c d e f g h Caplan (2008), p. 173.
- ^ a b Amateau (2003).
- ^ a b c The New York Times, August 17, 1885, p. 8.
- ^ a b NRHP Weekly List: 11/29/99-12/03/99.
- ^ a b c Austerlitz (2007).
- ^ a b According to Taylor (2008). According to Mendelson (2009), p. 117, "Due to structural problems, the small congregation is no longer able to meet for daily prayers in the basement study hall [of Beth Hamedrash Hagadol]".
- ^ a b Kaufman (1999), p. 174.
- ^ a b Sussman.
- ^ Caplan (2008), p. 171.
- ^ See Sherman (1996), p. 21, and Caplan (2008), p. 172.
- ^ a b c d e f The New York Times, May 10, 1887, p. 5.
- ^ a b c d Marcus (1989), p. 341.
- ^ Sherman (1996), p. 22.
- ^ a b c d e f g Kaufman (1999), p. 175.
- ^ Many sources describe the congregants as "Russian", while others describe them as "Polish". Most Polish Jews at the time lived in and were citizens of Russia. According to Rischin (1977), p. 110, "At the turn of the century all East European [Jew]s, despite their diversity, were characterized as 'Russians'".
- ^ Eldridge Street Synagogue NRHP Registration Form, p. 15, footnote 16.
- ^ Marcus (1989), pp. 337-338.
- ^ Maffi (1994), p. 122.
- ^ Marcus (1989), p. 338.
- ^ Olitzky & Raphael (1996), p. 8.
- ^ Gurock (1998), p. 47.
- ^ According to Kaufman (1999) p. 175 and the Eldridge Street Synagogue NRHP Registration Form, p. 16. Karp (2003) p. 14, while agreeing substantively on the details, gives the date of the split as 1858.
- ^ a b Eldridge Street Synagogue NRHP Registration Form, p. 16.
- ^ a b Karp (2003), p. 14.
- ^ Eldridge Street Synagogue NRHP Registration Form, p. 17, and footnote 22.
- ^ a b Gurock (1998), p. 48.
- ^ a b c d Gurock (1998), p. 49.
- ^ a b Sherman (1996), p. 4.
- ^ a b c d e f Levine (2008).
- ^ Caplan (2008), p. 172.
- ^ Sherman (1996), p. 5.
- ^ Levine (2008) writes that the meeting was "attended by delegates from 32 New York City congregations". Gurock (1998), p. 76, footnote 51 writes that an announcement in Philadelphia's Jewish Record "noted that twenty-four synagogues signed the call and twenty-five others were prepared to cooperate". Caplan (2008), p. 173, describes them as "several leading Orthodox congregations in New York".
- ^ Gurock (1998), p. 51.
- ^ Gurock (1998), p. 76, footnote 51.
- ^ Caplan (2008), p. 173, writes that the Malbim "declined". Levine (2008) writes that he instead accepted the "rabbinate of ". Gurock (1998), p. 51, writes that he accepted the New York position, but "passed away en route".
- ^ Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form, June 20, 1999, Section 8, p. 2.
- ^ a b Beth Hamedrash Hagodol Synagogue, Landmarks Preservation Commission Designation Report, 28 Şubat 1967.
- ^ Eldridge Street Synagogue NRHP Registration Form, p. 17.
- ^ a b c d e Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form, June 20, 1999, Section 8, p. 3.
- ^ Dolkart (1997), Section 8, p. 2.
- ^ a b Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form, June 20, 1999, Section 7, p. 2.
- ^ Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form, June 20, 1999, Section 7, p. 3.
- ^ a b Kaufman (1999), p. 176.
- ^ Gurock (1998), pp. 49-50.
- ^ Gurock (1998), p. 50.
- ^ Diner (2000), footnote 52, p. 204.
- ^ a b c d Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form, June 20, 1999, Section 8, p. 4.
- ^ a b Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form, 1974, Section 7, pp. 1-2. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "NRHPNomination1974" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b Weissman Joselit (1990), p. 5.
- ^ Gurock (1998), p. 256, footnote 14.
- ^ See Caplan (2008), p. 173, and Tannenbaum (2007).
- ^ Lower East Side Jewish Conservancy.
- ^ a b Rischin (1977), p. 148.
- ^ a b See Caplan (2008), p. 173, and The New York Times, July 22, 1888, p. 8.
- ^ a b Blondheim (1998), p. 191.
- ^ According to Blondheim (1998), p. 192. Marcus (1989), p. 342 describes him as "a brilliant preacher", and Gurock (2003), p. 52 writes that "his East-European-style oratory packed Beth Hamidrash Hagadol". Caplan (2008), p. 173, writes that his sermons "although initially arousing nostalgic sentiments among New York's immigrants, ceased over time to appeal to them".
- ^ Gurock (2003), p. 52.
- ^ See Rischin (1977), p. 148, Marcus (1989), p. 342, Sherman (1996), p. 194, Caplan (2008), p. 173, and Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form, June 20, 1999, Section 8, p. 4.
- ^ See Rischin (1977), p. 148, Sherman (1996), p. 110, and The New York Times, July 29, 1902, p. 9.
- ^ See East Midwood Jewish Center NRHP Registration Form, 5 Ocak 2006, Section 8, p. 5. According to Rischin (1977), pp. 104-105, "with the onset of the great migration each town and village asserted its individuality. As early as 1892 a contemporary directory listed 136 religious societies on the Lower East Side and doubtless there were more. Ninety-three were registered as Russian-Polish; the rest, classified as Austro-Hungarian, embraced Austrian, Hungarian, Rumanian, and some German congregations. The Beth Hamedrash Hagadol on Norfolk Street alone welcomed all Jews".
- ^ Rischin (1977), p. 105.
- ^ American Jewish Year Book, Vol. 1, p. 193.
- ^ American Jewish Year Book, Vol. 2, p. 350.
- ^ Weissman Joselit (1990), p. 6.
- ^ Raphael (2003), p. 90.
- ^ See The New York Times, July 29, 1902, p. 9, and Tannenbaum (2007).
- ^ See Marcus (1989), p. 341, and Caplan (2008), p. 173.
- ^ Goren (1999), p. 233, footnote 16.
- ^ Sherman (1996), pp. 108-109.
- ^ Marcus (1989), p. 699.
- ^ Goldstein (1928), p. xvi.
- ^ Gurock (2003), p. 58. Gurock spells Jaffe "Jaffee".
- ^ Reichel (2005).
- ^ Jammer (2002), pp. 48-49.
- ^ American Jewish Year Book, Vol. 9, p. 287.
- ^ The New York Times, 17 Kasım 1909, p. 7.
- ^ Kaufman (1999), p. 203.
- ^ American Jewish Year Book, Vol. 21, p. 459.
- ^ The New York Times, September 24, 1924, p. 8.
- ^ Fleischer (1938).
- ^ Fleischer (1941).
- ^ See The New York Times, May 10, 1939, p. 8 and TIME, May 15, 1939.
- ^ The New York Times, October 10, 1921, p. 2.
- ^ a b c Jewish Heritage Report, Winter 1997-98.
- ^ The New York Times, 30 Aralık 1946, p. 13.
- ^ Martin (2003).
- ^ Dunlap (2004), p. 22
- ^ a b Mark (2006).
- ^ a b Siegel (2006).
- ^ Letter from Lynn A. Beebe, Division of Historic Preservation, Office of Parks and Recreation, to Assemblyman Anthony G. DiFalco, May 13, 1975.
- ^ a b Sanders & Gillon (1980), p. 47.
- ^ According to Dewan (2001). According to the Jewish Heritage Report, Winter 1997-98 and Los Angeles Times, 14 Şubat 1998, p. B-5, the window was five stories.
- ^ Los Angeles Times, 14 Şubat 1998, p. B-5.
- ^ According to Dewan (2001). According to the Jewish Heritage Report, Winter 1997-98, the congregation needed $6,000 to complete the repairs.
- ^ See Daily News (New York), June 29, 1998. and Jewish Heritage Report, Spring-Summer 1998.
- ^ Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form, June 20, 1999, Section 3.
- ^ Dewan (2001).
- ^ National Trust for Historic Preservation (2003).
- Bibliyografi
- Amateau, Albert. , Downtown Express, Volume 16, Issue 19, October 7-13, 2003.
- . "Directory of Local Organizations" 17 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (2.12 MB), , , Volume 1 (1899-1900).
- . "Local Jewish Life"18 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (5.54 MB), , , Volume 2 (1900-1901).
- . "Assorted Statistics" (7.72 MB), , , Volume 9 (1907-1908).
- . "Directories"13 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (6.06 MB), , , Volume 21 (1919-1920).
- Austerlitz, Saul. "Synagogues tell story of Lower East Side's past"24 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Boston Globe, October 28, 2007.
- Blondheim, Menahem. "Divine Comedy: The Jewish Orthodox Sermon in America, 1881-1939", in Sollors, Werner. Multilingual America: Transnationalism, Ethnicity, and the Languages of American Literature, , 1998.
- Caplan, Kimmy. "The Ever Dying Denomination: American Jewish Orthodoxy, 1824-1965", in Raphael, Marc Lee. The Columbia history of Jews and Judaism in America, Columbia University Press, 2008.
- "In the Nabes Churches get Funds for Fixup"[], Daily News, June 29, 1998.
- Dewan, Shaila K. "Synagogue From 1800's Is Damaged In a Fire", The New York Times, 7 Aralık 2001.
- Diner, Hasia R. Lower East Side Memories: A Jewish Place in America, Princeton University Press, 2000.
- , NPS Forms 10-900/10-900a, /National Park Service, October 2, 1997.
- Dunlap, David W. From Abyssinian to Zion: A Guide to Manhattan's Houses of Worship, Columbia University Press, 2004.
- Fleischer, Benjamin. Revaluation. Miscellaneous Essays, Lectures, and Discourses on Jewish Religious Philosophy, Ethics and History31 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Shulsinger Bros, 1938.
- Fleischer, Benjamin. From Dan To Megiddo1 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Shulsinger Bros, 1941.
- Forty Years of Struggle for a Principle: The Biography of Harry Fischel, , 1928.
- Goren, Arthur A. The Politics and Public Culture of American Jews, , 1999.
- The history of Judaism in America: transplantations, transformations, and reconciliations, American Jewish History: Volume 5, Taylor and Francis, 1998.
- "The Orthodox Synagogue", in Wertheimer, Jack. The American Synagogue: A Sanctuary Transformed, Cambridge University Press, 2003.
- , Jewish Heritage Report, Vol. I, Nos. 3-4, International Survey of Jewish Monuments, Winter 1997-98.
- , Jewish Heritage Report, Vol. II, Nos. 1-2, International Survey of Jewish Monuments, Spring-Summer 1998.
- Karp, Abraham J., "Overview: The Synagogue in America - A Historical Typology", in Wertheimer, Jack. The American Synagogue: A Sanctuary Transformed, Cambridge University Press, 2003.
- Jammer, Max. Einstein and Religion: Physics and Theology, Princeton University Press, 2002.
- Kaufman, David. Shul with a Pool: The "synagogue-center" in American Jewish History, Brandeis University Press, , 1999.
- Landmarks Preservation Commission. (1.74 MB), Neighborhood Preservation Center website, 28 Şubat 1967.
- "Striving to Preserve Once-Thriving Synagogues"2 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Los Angeles Times, 14 Şubat 1998, p. B-4.
- Levine, Yitzchok. "Failed Experiment: New York's Only Chief Rabbi", , May 28, 2008.
- Beth Hamedrash Hagadol14 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., website. Accessed October 14, 2009.
- Maffi, Mario. Gateway to the Promised Land: Ethnic Cultures on New York's Lower East Side, Rodopi Publishers, 1994.
- . United States Jewry, 1776-1985, , 1989.
- Mark, Jonathan. , , 10 Şubat 2006.
- Martin, Douglas. "Ephraim Oshry, 89, a Scholar In Secret During the Holocaust", The New York Times, October 5, 2003.
- Mendelson, Joyce. The Lower East Side Remembered and Revisited: A History and Guide to a Legendary New York Neighborhood, Columbia University Press, 2009.
- , NPS Forms 10-300/10-300a/10-301, /National Park Service, 13 Mart 1974.
- , NPS Forms 10-900/10-900a, , National Park Service, June 30, 1999.
- , NPS Forms 10-900/10-900a, , National Park Service, 5 Ocak 2006.
- National Historic Landmark Nomination, Eldridge Street Synagogue4 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (270 KB), NPS Form 10-900, , National Park Service NRHP Registration Form (Rev. 8-86), June 1, 1995.
- Weekly List of Actions Taken on Properties: 11/29/99 through 12/03/994 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., National Register of Historic Places website. Accessed October 14, 2009.
- New York - New York County18 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., p. 2, State Listings, National Register of Historic Places website. Accessed October 14, 2009.
- "America’s Endangered Historic Urban Houses of Worship"22 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (138 KB), , 2003.
- 1="Dedicating a Synagogue. The New House of the Congregation Beth Hamedrash Hagodol."8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The New York Times, August 17, 1885, p. 8.
- 1="Rabbi Ash's Funeral: Services Over One of the Leaders of the Orthodox Jews"8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The New York Times, May 10, 1887, p. 5.
- 1="Hearing the New Rabbi. The Synagogue Crowded and Hundreds Causing Disorder Outside."8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The New York Times, July 22, 1888, p. 8.
- 1="Death of Chief Rabbi Jacob Joseph.; Highest Official in Orthodox Jewish Religion in America -- Prayers in the Street After Announcement."8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The New York Times, July 29, 1902, p. 9.
- 1="Rabbis' Conference Split on Marriage; Stormy Session Winds Up with the Adoption of a Mild Resolution Against Mixed Unions."8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The New York Times, 17 Kasım 1909, p. 7.
- 1="Curran at Synagogue.; Speaks at Seventieth Anniversary of Beth Hamedrash Hagodol."8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The New York Times, October 10, 1921, p. 2.
- "Jews Celebrate The New Year 5,685; Orthodox and Reform Synagogues Are Crowded for Holiday Services", The New York Times, September 29, 1924, p. 8.
- "Jewish Court Opened; Four Rabbis, Sitting as Justices, Hear Two Cases", The New York Times, May 10, 1939, p. 8.
- "Synagogue Needs $35,000; Beth Hamedrash Hagodol Must Repair Building Defects", The New York Times, 30 Aralık 1946, p. 13.
- ; Raphael, Marc Lee. The American Synagogue: A Historical Dictionary and Sourcebook, Greenwood Press, 1996.
- Raphael, Marc Lee. Judaism in America, Columbia University Press, 2003.
- Reichel, Aaron I. "Pioneers of American Jewish Orthodoxy: Mr. Harry Fischel and Rabbi Herbert S. Goldstein"[], The Commentator, April 18, 2005.
- . The Promised City: New York's Jews, 1870-1914, Harvard University Press, 1977.
- Sanders, Ronald; Gillon, Edmund Vincent. The Lower East Side: A Guide to Its Jewish Past with 99 New Photographs, Courier Dover Publications, 1980.
- Sherman, Moshe D. Orthodox Judaism in America: A Biographical Dictionary and Sourcebook, Greenwood Publishing Group. 1996.
- Siegel, Jefferson. , The Villager, Volume 76, Number 14, August 23-29, 2006.
- Sussman, Lance J. , Jewish History Resources, New York State State Archives. Accessed October 14, 2009.
- Tannenbaum, Rabbi Gershon. , , 24 Ocak 2007.
- Taylor, Candace. "Lower East Side Is at a Crossroads"1 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , July 17, 2008.
- "Religion: Permanent Court"25 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Time, May 15, 1939.
- Weissman Joselit, Jenna. New York's Jewish Jews: The Orthodox Community in the Interwar Years, , 1990.
- Wolfe, Gerard R. New York, 15 Walking Tours: An Architectural Guide to the Metropolis, McGraw-Hill Professional, 2003.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Bet Hamidraş Hagadol ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Exterior views 4 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 1="A Curious Proceeding-A Synagogue in Trouble.; Supreme Court--Chambers.", The New York Times, August 23, 1862, p. 6.
- 1="Rabbis Censure New York Jewish Seminary; Orthodox Only in Name, National Convention's Opinion. Dr. Schechter Criticised; An Apostle of the Higher Criticism, Which, Says Dr. Weinberger, Has No Place in Orthodox Jewish Teaching." 8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The New York Times, July 4, 1904, p. 5.
- 1="East Side Jews Honor Rabbi Josephs' Memory; Throngs Flock to the Unveiling of His Tombstone. Leaders Praise His Work; Impressive Ceremonies at the Grave of the Man Whose Funeral Caused a Riot." 8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The New York Times, September 17, 1906, p. 9.
- 1="Curran at Synagogue.; Speaks at Seventieth Anniversary of Beth Hamedrash Hagodol." 8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The New York Times, October 10, 1921, p. 2.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bet Hamidras Hagadol Ibranice ב ית ה מ ד ר ש ה ג דו ל Buyuk Calisma Evi Lower East Side Manhattan New York ta bulunan 120 yillik tarihi Ortodoks Yahudiligin bulundugu 60 64 Norfolk Street adresinde bulunan sinagogdur Bu cemiyet Dogu Avrupali Yahudilerin New York taki ve Rus Yahudilerinin ABD deki ilk cemiyetidir Bet Hamidras HagadolNorfolk Street te 2008 yilinda cekilmis sinagog binasinin resmi Temel bilgilerKonum60 64 Norfolk Street Lower East Side Manhattan New York Koordinatlar40 43 02 K 73 59 16 B 40 71722 K 73 98778 B 40 71722 73 98778InancYahudilikMezhepOrtodoks YahudilikDurumAktifYoneticiRabbi Mendl GreenbaumMimariMimar lar Bilinmiyor Schneider amp HerterMimari turNeogotikCephe yonuBInsaat baslangici1848Tamamlanma1850OzelliklerKapasite1200MalzemelerTemel Kumtasi Duvar Tugla Tugla uzeri siva 1852 de Bet Hamidras adiyla Rabbi Abraham Ash tarafindan kurulan cemiyet 1859 de bolununce uyelerinin cogunlugunun bulundugu bu cemiyete Bet Hamidras Hagadol adi verildi Cemiyetin baskani ve az sayidaki uyesi ise Kahal Adat Yesurun adinda yeni bir cemiyet olusturdu New York un ilk ve tek hahambasisi Rabbi 1888 den 1902 ye kadar cemiyetin liderligini yapti Holokost tan kurtulan az sayidaki Avrupali Yahudi kanunlarinda karar veren yetkili Rabbi 1952 den 2003 e cemiyeti yonetti Neogotik mimari stille 1850 de tamamlanan bina 1885 te satin alindi ve Lower East Side daki en buyuk sinagoglardan biri oldu 1999 da National Register of Historic Places a eklendi 20 yuzyilin sonlarina dogru cemiyetin uye sayisi azaldikca firtinadan hasar goren binanin bakim gormesi zorlasti Bagislar ve fonlara ragmen yapi tehlikeli bir hal aldi 2008 de burayi bir egitim merkezine donusturme amaciyla tadilat icin 4 5 milyon bagis toplamaya calisti Duzenli olarak sinagoga gidenlerin sayisi 20 ye kadar dustu ve cemiyet binasini Henry Street teki cemiyetle paylasmaya basladi Erken tarihBet Hamidras Hagadol Bet Hamidras adiyla 1852 de Dogu Avrupa Yahudileri tarafindan kuruldu Kurucu haham Polonya Kralligi na bagli sehrinde 1813 veya 1821 de dogan Abraham Joseph Ash idi New York a 1851 veya 1852 de tasindi ABD deki ilk Dogu Avrupali Ortodoks haham olan Ash Alman Yahudi cemiyetilerinin reformist egilimine karsi cikti Kisa bir suede ayni gorusteki Polonya Yahudilerinden minyan olusturmayi basardi ve 1852 de dua hizmetlerine basladi Her ne kadar uyelerin cogunlugu Polonya Yahudilerinden olussa da bunun yani sira iki ve bir Yahudisi de bulunmaktaydi Cemiyetin ilk alti yilinda Ash hahamlik gorevi icin maas almayip gecimini seyyar saticilikla sagladi Cemiyet ilk yillarinda sikca tasindi 1852 de once 83 Bayard Street sonra Elm ve Canal Street te 1853 ten 1856 ya Pearl Street teki bir holde varligini surdurdu 1856 da yardimsever uye olan ile cemiyetin gelenekci tavrina sempati duyan varlikli Sefaradlarin yardimlariyla Allen Street teki Galler sapeli satin alindi Iyi bir Ibranice kutuphanesi olan sinagog hem dua hem ogrenim icin kullanilmaktaydi Sitede haham ailesinin yasadigi kort da mevcuttu ve uzun sureli uyelerden biri olan tarihci Judah David Eisenstein a gore hizla ulkedeki Ortodoks Yahudiligine yon veren en onemli merkez haline geldi Sinagogun aidati tarafindan toplaniyordu Gabay gelirini camcilik ve sinagogun dehlizinde bufecilik yaparak sagliyordu Kadis okumaya gelen matemliler 10 karsiliginda bugunun parasiyla 2 60 bir kek ve kucuk bir bardak brendi alabiliyordu Bet Hamidras 1870 lerde buyuk miktarlarda Amerika ya gelen Dogu Avrupa gocmenlerinin sinagoglari icin bir prototipti Yeni gelenler kendilerinden oonce gelen Alman gocmenlerinin sinagoglarini gerek dinen gerekse kulturel olarak asina bulmuyordu hem dilsel hem toplumsal nedenlerle Rus Yahudileri Rus cemiyetlerinden Alman Yahudilerinin Alman cemiyetlerine kiyasla daha da soyutlanmisti Alman Yahudilerinin aksine Bet Hamidras i kuran Yahudiler dinlerini ve sinagogu yasamlarinin merkezi olarak gormekteydi Bet Hamidras in icinde Avrupa daki gibi bir sinagog daha yaratmayi denediler Bolunme1859 da Ash ile sinagogun parnas i baskani Joshua Rothstein arasinda Allen Street teki binanin kimin temin ettigiyle ilgili olarak anlasmazlik bas gosterdi ve bu konu en sonunda kimin resmi ve onursal yetkili oldugu konusunda ihtilafa kadar yukseldi Bu anlasmazlikta uyeler taraf tutunca sinagogda huzursuzluklar belirdi akabinde secimlere gidildi ve en nihayetinde Ash Rothstein i cemiyet baskanligindan ihrac edilmesi icin ABD mahkemesine verdi Mahkeme Ash in davasini reddedince uyelerin cogunlugu cemiyet adinin sonuna Hagadol buyuk ekleyerek Ash liderliginde yeni bir cemiyet kurdu Rothstein in takipcileri ise Allen Street teki mekanda kalmaya devam edip 1880 lerin ortasina kadar Bet Hamidras ismini kullanmaya devam etti Uye sayisinin ve maddi kaynaklarin azalmasi nedeniyle bu cemiyet Holche Josher Wizaner cemiyetiyle birlesmek zorunda kaldi ve yeni ismini Kahal Adath Jeshurun olarak benimseyip na tasindi Eisenstein a gore Bet Hamidras Hagadol toplumsal din atmosferi sundu burada Yahudiler dindarlikla keyfi birlestirdiler sinagoglarina oda sinagogu adi verdiler Kadrimutlak a bildikleri gibi tapip formaliteden uzak durmayi arzuladilar herkesin mevcut olup dualara eslik etmesini istediler hepsinden ote duzenli olarak atanan hazan istemediler Formalite disi dua hizmetlerine tezat olarak cemiyet uyeleri titizlikle kaserut kurallarina uydular ve Pesah icin kendilerine yapilan matsalari gozlemleyerek denetlediler Cemiyet ilk olarak Grand Street ile Forsyth Street kosesindeki binanin en ust katina ardindan Clinton Street teki adliye sarayina tasindi 1872 de cemiyet Ludlow Street ve Hester Street kosesinde yeni bir sinagog insa etti Burada cemiyetin genc uyeleri kontolu ellerine gecirip bazi kucuk degisiklikler yaptilar ornegin parnas adini baskan olarak degistirdiler yeni uyeler cezbetmek ve resmiyet kazandirilmasi icin 1877 de yillik 500 maasla bugunku degeri 10 900 Judah Oberman isimli bir hazan tuttular Her ne kadar biraz Amerikalilasmis olsalar da cemiyet geleneksel kalmaya devam etti Erkeklerle kadinlar ayri oturdular geleneksel dua kitabi okundu ve aralarindan haham cikarttilar Buna ek olarak 1970 lerde sabah ve aksam egitim veren Talmud ve Misna calisma gruplari olusturuldu Ash bu donemde araliklarla Bet Hamidras Hagadol un hahamligini yapti Amerikan Ic Savasi sirasinda kisa bir sureligine basarili etek imalatciligi yapsa da parasini kaybettikten sonra hahamliga geri dondu Cemiyet uyerlerinin Ash ile sorunlari vardi bunun baslica sebepleri cemiyet disinda is hayati bulunmasi ve Hasidizm e yatkin oldugu iddialariydi Egitimli uyeler Ash in bilgeligini sorguladilar Ash 1877 de hahamliktan istifa etti ve 1879 da Bet Hamidras Hagadol yoneticileri New York tan bir bas haham getirilmesini teklif etti New York ta birkac sinagog bir araya gelip Birlesik Ibrani Ortodoks Cemiyeti ni kurdular ve bas hahamlik icin Meir Leibush ben Jehiel Michel Weiser i uygun buldular Bu atama Philadelphia nin Yahudi Kaydi nda bildirildi fakat Malbim asla goreve gelmedi Bet Hamidras Hagadol bos kalan hahamlik makaminin doldurulmasi icin ayda 25 a bugunku degeri yillik 7000 Ash i geri aldi Ertesi yil cemiyet yillik 1000 a bugunku degeri 25 000 Simhe Samuelson i kantor olarak ise aldi Norfolk Street binasiLower East Side da Grand Street ile Broome Street arasinda bulunan 60 64 Norfolk Street adresindeki cemiyetin binasi eskiden Norfolk Street Baptist Kilisesi ydi Stanton Street Baptist Kilisesi cemiyetinden 1841 de ayrilan bir grup bu binada ibadetlerini surdurdu 1948 de baslayan insaat Ocak 1850 de ibadete acildi 20 yuzyilin baslarinda Bet Hamidras Hagadol binasi Buyuk olcude orijinaliyle ayni kalan yapi kim oldugu bilinmeyen bir mimar tarafindan Neogotik stille insa edildi Bina yapim asamasindayken kilisenin bulundugu muhitin etnik yapisi gelen Irlandali ve Alman gocmenlerle degismekteydi Uyelerin kuzeye tasinmasiyla cemiyet binayi 1860 ta Alanson T Biggs isimli bir tuccara satti Biggs binayi bir Metodist kiliseye cevirdi ve 1862 de mulkiyeti Alanson Metodist Episkopal Kilisesi ne devretti Basarili bir donem geciren kilisenin 1873 te 572 uyesi vardi Bu zamandan sonra uye sayisi azalan kilise maddi zorluklarla karsilasti 1878 de bina ye devredildi 1866 da kurulan Church Extension and Missionary Society nin gorevi New York ta kiliseleri misyonerligi ve pazar okullarini tesvik etmekti Daha cok fakir veya gelismekte olan muhitlerde yogunlastip kiliseler kurdular ve bunlardan biri Birinci Rumen Amerikan cemiyetinin buldugu binaydi Norfolk Street binasinin alimindan kisa bir sure sonra Church Extension and Missionary Society muhitin daha cok Yahudi ve Alman oldugunu farkina vardi 1884 te kilisenin cok buyuk ve masrafli olduguna kanaat getirdiler ve satisa sundular 1885 te Bet Hamidras Hagadol tarafindan 45 000 a bugunku degerle 1 2 milyon satin alinan binada 10 000 lik bugunku degerle 260 000 degisiklik yapildi fakat acilisa kadar binanin dis cephesine dokunulmadi Yapilan degisiklikler arasinda Tora tomarlarinin bulundugu kemer ile bimanin insasi ve kemerin onune eklenen ebedi isik yer almaktaydi Bir sure sonra binanin uc tarafini cevreleyen kadin galerisi eklendi Tavan acik mavi renkle ve yildizlarla dekore edildi Yeni ve varlikli uyeleri cezbetmenin yani sira cemiyetin amaci onemli bir binayla prestij ve nispeten yeni gocmen olan Dogu Avrupa Yahudilerinin saygisini kazanmak ve ayrica Lower East Side daki Yahudilerin Manhattan daki reform mantalitesindeki Yahudiler gibi modern oldugunu gostermekti Ayni nedenle Lower East Side daki birkac cemiyet ya yeni binalar satin aldi ya da insa ettirdi Cemiyetler ayrica pahali kantorlar tuttu ve bu durum 1886 da Kahal Adat Yesurun un yillik 5000 a bugunun degeriyle 129 000 P Minkowsy yi tutana kadar devam etti Buna cevaben Bet Hamdiras Hagadol yuksek ucretle Avrupa nin meshur kantorlarindan olan Israel Michaelowsky yi veya Michalovsky ise aldi 1888 de Bet Hamidras Hagadol uyeleri arasinda bankerler avukatlar ithalatcilar ve toptancilar bulunuyordu Onceden kucuk caplarda degisiklige ugrayan binada asil onemli degisiklikler 1890 larda yapildi Muhtemelen Hristiyan motifleri bulunmasi nedeniyle binanin on yuzunda bulunan gul cam kaldirilip yine gotik stilli kemerli cam konuldu Degisikliklerin yapilmasi icin bircok sinagog uzerinde calismalar yapmis olan Alman gocmenlerinin kurdugu Schneider amp Herter mimarlik sirketiyle anlasildi 1893 te bakimsizliktan kaynaklanan ciddi yapisal sorunlar tamir edildi Yapilan isler arasinda on basamaklari stabilize etme gotik stille yatay destek icin payanda ekleme bodrumdaki orijinal sutunlari 15 cm lik dokme demir kolonlarla degistirme yer almaktaydi Sonradan yapilan renovasyonlarda bodrum katina inen ahsap merdivenler demir merdivenlerle degistirildi Iki Davud yildizi binanin on dis cephesine yerlestirildi Bunlardan biri eski resimde goruldugu uzere kemer camin uzerinde digeri ise daha moden olan resimdeki gibi catinin uzerindeydi Eski fotografta gorulen kubbemsi cati bugun bulunmamaktadir Ana kapinin uzerinde iri harflerle yazilmis Ibranice bir panel bulunmaktadir Orta bolumun ust kismindaki dekorasyon en azindan 1974 e kadar varligini surdurdu Jacob Joseph donemiAsh 1887 de vefat edince Birlesik Ibrani Ortodoks Cemiyetleri hem Bet Hamidras Hagadol da hahamlik yapacak hem de New York un hahambasisi olacak kisiyi aramaya koyuldu Bu arayisa Searit Israel cemiyeti hahami Henry Pereira Mendes tarafindan karsi cikildi 1886 da ile JTSA yi kuran Mendes para ve enerjinin JTSA icin harcanmasini daha uygun bulmaktaydi Kuzey Amerika da guclenen reformist akimla mucadele eden Mendes in gorusune gore Yidis dili konusan hahamlar tutmaktansa yerli Ingilizce konusan hahamlar tutmak genc nesilleri daha cok cezbedecekti Amerikan Ortosoks Ibrani Cemiyetleri Birligi Morais in durusunu reddedip Dogu Avrupa nin onde gelen hahamlarina bu makam icin teklifte bulundu fakat bu kisilerin hepsi teklifi geri cevirdi En nihayetinde Zvi Rabinovitch ve isimli iki aday uzerine odaklanildi Rabinovitch Dogu Avrupa nin onde gelen hahamlari tarafindan desteklenmis olsa da cemiyet Jacob Joseph i New York un ilk ve tek hahambasisi olarak secti Litvanya nin Kroz sehrinde dogan Joseph in ogretmenlik yaptigi Volojin Yesivasi nda egitim gordu keskin zekasi nedeniyle kendisine Rav Yaakov Harif Haham Yakup Keskin denmekteydi Kendisi in ana takipcilerinden biriydi ve 1883 te Vilna da vaiz atandi Bet Hamidras Hagadol ve Eldridge Street sinagoglarinin yani sira Lower East Side daki 13 sinagog New York Ortodoks cemaatlerinin merkezi olarak Avrupa stilli bir kehila yaratmak icin 2500 i bir araya getirip bugunku degeriyle 65 000 basa Joseph i getirdi Joseph in yillik maasi 2500 di ve buna ek olarak 1000 kira parasi mobilya ve elektrik su gibi giderlerin masraflari tedarik edilmektedydi Her ne kadar Joseph in basa getirilmesinin kismi nedeni Ortodoks cemiyetlerine prestij getirmesi olsa da ana sebebi kaser endustrisindeki kaosa ceki duzen vermekti Joseph 7 Temmuz 1888 de New York a vardi ve bu ayin sonunda Bet Hamdiras Hagadol da Sabat seremonisiyle goreve basladi Verdigi konusma ilgiyle takip edilirken ibadethanede 1500 kisi ve ibadethaneye sigmayan 1000 kisi de disarida bulunmaktaydi Polis gucleri izdihami engellemek ve Joseph in sinagoga girebilmesini saglayabilmek icin ilave birlikler takviye etti Secilmesinin sebeplerinden biri Avrupa da verdigi demeclerle harikulade bir hatip olmasiydi fakat Jospeh in bu yetenegi New Yorklu Yahudileri beklenilen kadar etkilemedi a gore Vilna da onun sozlerini istahla icen ayni kisiler buradaki torenin ortasinda sinagogu terk ettiler Ekim 1888 de Joseph hahambasi olarak ilk onemli duyurusunu yapti Kumes hayvanlariyla ilgili isletmelerin Yahudi kanunlarina uygun olarak calismasini saglayabilmek icin yeni yonetmelikler getirdi Bu yonetmeliklerin uygulandigini gozlemlemek icin kurulan ajansa maddi destek zamlanan et ve tavuk fiyatlarindan tedarik edildi Bundan etkilenen is yerleri ve musteriler bu fazladan vergiyi odemeyi reddetti Hoslarina gitmeyen bu durum Rusya nin ete uyguladigi korobka vergisine benzetildi ve Ocak 1889 da ithal edilmis haham a karsi organize buyuk bir toplanti duzenlendi Joseph hicbir zaman kaser et piyasasini duzenlemede basari saglayamadi Joseph insanlarin Sabat ta yapmamasi gereken isler hakkinda demec verse de bu nutuk halk tarafindan pek umursanmadi ve Yidis dilinde yaptigi seremoniler genc nesil uzerinde etki yaratmadi Buna ek olarak baska zorluklarla yuzlesti idari isler konusunda bir deneyimi veya egitimi yoktu basta Joshua Seigel olmak uzere yerli Ortodoks hahamlar onun otoritesini kabul etmedi ve Ortodoks olmayan Yahudiler onu elestirdi Sorunlarin alevlenmesiyle birlikte 1895 te beyin kanamasi geciren Joseph kismen felc oldu ve 1900 da durumun nuksetmesiyle yatalak hale geldi 19 yuzyilin sonlarinda New York taki diger sinagoglar Rusya Polonya veya Romanya nin belirli kasabalarindan gelen belli Yahudi zumrelerine hitap etmekteydi Bet Hamidras Hagadol ise kokenleri ne olursa olsun butun Yahudilere kucak acti Sinagogun Pesah bayraminda bayramin usullere uygun olarak kutlayabilmeleri icin fakir Yahudilere yardim eden Pesah Yardim Komitesi bulunmaktaydi 20 yuzyila girildiginde Bet Hamidras Hagadol un yillik geliri 5000 bugunku degerle 140 000 ve Pesah yardimi icin sundugu yillik erzagin bedeli 800 di bugunun degriyle 22 000 Fakirlere verilen haftalik bagis 15 yani bugunun degeriyle 400 di 1901 itibariyla sinagogun yillik geliri 6000 bugunku degeri 168 000 ve uye sayisi 150 idi Joseph in gorevi sirasinda Bet Hamidras Hagadol Amerika Ortodoks Yahudi Cemiyetleri Birligi nin kurulmasina yardimci oldu 1898 baharinda aralarinda Searit Israel Cemiyeti ve Bet Hamidras Hagadol un da bulundugu 50 New York Ortodoks cemiyeti orgutun kuruldugu toplantida yer aldi 1980 lerde Ortodoks Birliginde binden fazla uye cemiyet bulunmaktaydi Joseph ABD ye geldigi yil olan 1888 den 62 yasinda oldugu yil olan 1902 ye kadar sinagogun hahamligini yapti Maasini kaser isletmelerden gelen vergilerle alacagini dusunen Joseph in ailesi bu gerceklesmeyince fakirlige suruklendi Olumunun ardindan sinagog kendi mezarliginda ona yer ayirip karisina 1500 bugunku degerle 40 000 verdi ve ayrica karisini ayda 15 maasa bagladi Cenazesine ona hakketigi gibi davranmadigindan pismanlik duyanlarla birlikte 100 000 kisi katildi Joseph sonrasi donem2005 te Bet Hamidras Hagadol Joseph in yerine destekcisi olan kurucusu Rabbi Shalom Elchanan Jaffe gecti Vilna da dogan Jaffe Joseph gibi egitimini Volozhin yesivasinda aldi bunun ardindan Naftali Zvi Yehuda Berlin ve tarafindan haham olarak atandi Birkac dini yorum kitaplarinin yazari olan Jaffe Lower East Side daki etkili hahamlardandi ve bunun sebeplerinden biri ise kaser gozlemcisi ve New York kasap dukkanlarinin ve mezbahalarinin kendi otoritesinde olmasiydi Guclu bir Anti Siyonist olan Jaffe Theodor Herzl in vefatini sevincle karsiladi 1902 ye kadar cemiyetin baskan yardimciligini yapan ileride damadi olacak olan in Bar Mitsvasina katilmisti JTSA da Jaffe tarafindan hahamliga atanan Goldstein Harlem de Institutional Sinagog u kurdu Goldstein Amerika Ortodoks Yahudi Cemiyetleri Birligi Amerika Hahamlar Konseyi ve Amerika Sinagog Konseyi nin baskanligini yapan tek kisiydi Nisan 1929 da Albert Einstein a Tanri ya inanip inanmadigini soran Goldstein in telegrafina Einstein su cevabi vermistir Ben Spinoza nin kendisini doga kanunlari harmonisinde gosteren Tanrisi na inanirim insanlarin inanci ve hareketleriyle ilgilnen Tanri ya degil Bet Hamidras Hagadol a 1908 de 175 uye aile bulunurken yillik geliri 10 000 di bugunku degeri 250 000 1909 da sinagog reformist hahamlari protesto etmek icin buyuk bir miting duzenledi 1913 te gerceklestirilen ve in konuk konusmaci oldugu tarihi toplu miting de Young Israel sinagogu icin para toplandi 1919 da uye aile sayisi 110 a dustu Taninmis hatiplerden Dr Benjamin Fleischer Eylul 1924 te Bet Hamidras Hagadol un hahami olarak secildi Bir yandan sinagogun hahamligini yaparken diger yandan da Revaluation Miscellaneous essays lectures and discourses on Jewish religious philosophy ethics and history isimli felsefi calismasini hazirlayip 1938 de yayimladi Ayrica 1941 askeri tarih eseri olan From Dan To Megiddo yu yazdi Mayis 1939 da yanina iki haham daha alarak ve dorduncu hahamin sekreter oldugu ABD deki ilk kalici bet din i kurdu 20 yuzyilin baslarindan ortalarina kadar cemiyetin finansal durumu saglam degildi her ne kadar Norfolk Street binasi 1885 te 45 000 a satin alinip 10 000 lik masraf yapildiysa da 1921 deki ipotek borcu hala 40 000 di bugunku degerle 520 000 Bune ek olarak binanin tadilat masraflari mevcuttu bundan iki yil once mimar George Dress tuvaletleri yeniden duzenledi 1934 te mimar Philip Bardes binanin guneydogu kosesine tugla ekleme yapti ve 1930 veya 1940 larda ibadethanedeki bes kemer ustu dolgusunun dordune Dogu Avrupa etkisiyle renkli resimler ve Kudus Kutsal Topraklar ve Tevrat hikayeleri muralleri eklendi Aralik 1946 in sonunda zamanin cemiyet baskani Abraham Greenwald in dedigine gore tadilatlar icin acilen 35 000 bugunku degerle 420 000 bulunmazsa bina yikilacakti Holokost tan kurtulmayi basaran az sayidaki biri olan su dini liderlerinden Tevrat uzmani 1952 de sinagogun hahami oldu ve 50 yili askin bir sureyle gorevde kaldi Holokost sirasinda Naziler tarafindan nesli tukenmis Yahudi irki nesneleri muzesi icin Yahudi kitaplarinin saklandigi depoya bekci olarak gorevlendirildi Oshry Yahudilerin sikca sordugu Nazilerin empoze ettigi ekstrem durumlarda halahaya uygun Yahudi yasami nasil olmasi sorusuna bekciligini yaptigi kitaplardan yararlanarak yazdi Bulunup oldurulme pahasina geceleri gizli ibadet hizmetleri sunup Pesah icin Yahudilerin matsa pisirmesine yardim etti Bet Hamidras Hagadol un hahami olmak icin New York a gelmeden evvel ilk once Italya daki yetimler icin bir yesiva kurdu ardindan Montreal de baska bir dini okul acti Bet Hamidras Hagadol da pazar gunleri verdigi demecler o kadar populerdi ki 1200 sandalyeli ibadethanede insanlar merdivenlere tasmaktaydi Bet Hamidras Hagadol da hahamlik gorevine devam ettigi sure icinde New York eyaletinin Monsey sehrinde ileri seviyedeki orta okul yasindaki cocuklar icin baska bir yesiva daha acti 1967 de yeniden yikilmayla yuz yuze kalan bina Oshry nin binayi New York Abidelerine tescil ettirmesiyle kurtarildi Bu zamanda cemiyetin 1400 uyesi bulunmaktaydi 1974 te New York City Landmarks Preservation Commission New York City Abideleri Koruma Komisyonu binanin harika bir durumda oldugunu belirtip National Register of Historic Places a eklenmesi icin talepte bulundu 19 Haziran 1974 te gozden gecirilen bu talep reddedildi 1977 de bina yeniden boyanip onarimdan gectiyse de bunu takip eden yillarda eskimeden ve curumeden kurtulamadi 1990 larin sonundan bugunecenter 1997 yazinda cikan bir firtinayla binanin iki kat yukseligindeki ana cami parcalandi pencerenin ahsap ve catlak cercevesi kurtarilamadi Hala onarilmayan pencerenin tadilati icin 100 kisiye kadar dusen cemiyet uyeleri yardim isteginde bulundu Bu zamanda cemiyet uyeleri uzun bir zaman boyunca kucuk odalarda ibadet ettiler ve ana ibadethaneyi sadece da actilar New York Landmarks Conservancy nin Tehlike Altindaki Binalar fonundan gecici metal pencere icin cemiyete 2500 verildi fakat cemiyetin geri odemek icin 10 000 i bulunmamaktaydi Cemiyet 1998 de New York Landmarks Conservancy nin Kutsal Siteler programindan 2000 aldi 1999 da National Historical a yapilan ikinci talep bu sefer kabul edildi ve National Register of Historic Places a 30 Kasim da eklendi 2000 de acil tadilatlar icin 40 000 toplanmasina ragmen 2001 de gerceklesen yanginla cati tavan muraller ve dekoratif plasterler buyuk olcude hasar gordu 2003 te binayi tehlike altindaki tarihi site kategorisine ekledi ve bu listedeki tek sinagog oldu 2006 da tadilat icin gereken 3 5 milyon dan 1 milyonu bir araya getirildi 2007 de tehlikeli oldugundan bina buyuk olcude halka kapaliydi ve cemiyetin uye sayisi 15 e kadar dusmustu 2008 de bina kilitlenmis ve bostu catisinda delikler vardi ve tavandan plasterler sarkiyordu Kapanana kadar gecen surede New York ta tek bir yerde en uzun sureyle Ortodoks cemiyetine ev sahipligi yapan en eski yerdi 2008 itibariyla binayi bir egitim merkezi haline getirmek icin 4 5 milyon toplamaya calisti ABD Egitim bakanliginca 215 000 verildi ve ayni miktar Lower Manhattan Kalkinma Kurum unca da karsilandi Bundan birkac yil once Conservancy ye New York eyaletinden Sehir Konseyi nden Vali Bloomberg den ve Manhattan ilce baskanligindan toplamda 980 000 verilecegi sozu verildiyse de bu paralar halen beklenmektedir Bu grup ayrica renovasyonun birinci asamasi icin ozel sektorlerden 400 000 toplamaya da calismaktaydi Greenbaum liderligindeki ABD nin en eski Ortodoks Rus Yahudi cemiyeti nin uye sayisi 20 ydi ve Henry Street cemiyetinin tesislerini kullanmaktaydi KaynakcaNotlar a b c d e f g h i Taylor 2008 a b c d Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form June 20 1999 Section 8 p 1 NRHP State listings NEW YORK New York County a b c d Mendelson 2009 pp 115 117 a b Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form June 20 1999 Section 7 pp 1 2 a b c Marcus 1989 p 337 a b c d e f Olitzky amp Raphael 1996 p 251 a b c d e f g h Caplan 2008 p 173 a b Amateau 2003 a b c The New York Times August 17 1885 p 8 a b NRHP Weekly List 11 29 99 12 03 99 a b c Austerlitz 2007 a b According to Taylor 2008 According to Mendelson 2009 p 117 Due to structural problems the small congregation is no longer able to meet for daily prayers in the basement study hall of Beth Hamedrash Hagadol a b Kaufman 1999 p 174 a b Sussman Caplan 2008 p 171 See Sherman 1996 p 21 and Caplan 2008 p 172 a b c d e f The New York Times May 10 1887 p 5 a b c d Marcus 1989 p 341 Sherman 1996 p 22 a b c d e f g Kaufman 1999 p 175 Many sources describe the congregants as Russian while others describe them as Polish Most Polish Jews at the time lived in and were citizens of Russia According to Rischin 1977 p 110 At the turn of the century all East European Jew s despite their diversity were characterized as Russians Eldridge Street Synagogue NRHP Registration Form p 15 footnote 16 Marcus 1989 pp 337 338 Maffi 1994 p 122 Marcus 1989 p 338 Olitzky amp Raphael 1996 p 8 Gurock 1998 p 47 According to Kaufman 1999 p 175 and the Eldridge Street Synagogue NRHP Registration Form p 16 Karp 2003 p 14 while agreeing substantively on the details gives the date of the split as 1858 a b Eldridge Street Synagogue NRHP Registration Form p 16 a b Karp 2003 p 14 Eldridge Street Synagogue NRHP Registration Form p 17 and footnote 22 a b Gurock 1998 p 48 a b c d Gurock 1998 p 49 a b Sherman 1996 p 4 a b c d e f Levine 2008 Caplan 2008 p 172 Sherman 1996 p 5 Levine 2008 writes that the meeting was attended by delegates from 32 New York City congregations Gurock 1998 p 76 footnote 51 writes that an announcement in Philadelphia s Jewish Record noted that twenty four synagogues signed the call and twenty five others were prepared to cooperate Caplan 2008 p 173 describes them as several leading Orthodox congregations in New York Gurock 1998 p 51 Gurock 1998 p 76 footnote 51 Caplan 2008 p 173 writes that the Malbim declined Levine 2008 writes that he instead accepted the rabbinate of Gurock 1998 p 51 writes that he accepted the New York position but passed away en route Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form June 20 1999 Section 8 p 2 a b Beth Hamedrash Hagodol Synagogue Landmarks Preservation Commission Designation Report 28 Subat 1967 Eldridge Street Synagogue NRHP Registration Form p 17 a b c d e Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form June 20 1999 Section 8 p 3 Dolkart 1997 Section 8 p 2 a b Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form June 20 1999 Section 7 p 2 Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form June 20 1999 Section 7 p 3 a b Kaufman 1999 p 176 Gurock 1998 pp 49 50 Gurock 1998 p 50 Diner 2000 footnote 52 p 204 a b c d Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form June 20 1999 Section 8 p 4 a b Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form 1974 Section 7 pp 1 2 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi NRHPNomination1974 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b Weissman Joselit 1990 p 5 Gurock 1998 p 256 footnote 14 See Caplan 2008 p 173 and Tannenbaum 2007 Lower East Side Jewish Conservancy a b Rischin 1977 p 148 a b See Caplan 2008 p 173 and The New York Times July 22 1888 p 8 a b Blondheim 1998 p 191 According to Blondheim 1998 p 192 Marcus 1989 p 342 describes him as a brilliant preacher and Gurock 2003 p 52 writes that his East European style oratory packed Beth Hamidrash Hagadol Caplan 2008 p 173 writes that his sermons although initially arousing nostalgic sentiments among New York s immigrants ceased over time to appeal to them Gurock 2003 p 52 See Rischin 1977 p 148 Marcus 1989 p 342 Sherman 1996 p 194 Caplan 2008 p 173 and Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form June 20 1999 Section 8 p 4 See Rischin 1977 p 148 Sherman 1996 p 110 and The New York Times July 29 1902 p 9 See East Midwood Jewish Center NRHP Registration Form 5 Ocak 2006 Section 8 p 5 According to Rischin 1977 pp 104 105 with the onset of the great migration each town and village asserted its individuality As early as 1892 a contemporary directory listed 136 religious societies on the Lower East Side and doubtless there were more Ninety three were registered as Russian Polish the rest classified as Austro Hungarian embraced Austrian Hungarian Rumanian and some German congregations The Beth Hamedrash Hagadol on Norfolk Street alone welcomed all Jews Rischin 1977 p 105 American Jewish Year Book Vol 1 p 193 American Jewish Year Book Vol 2 p 350 Weissman Joselit 1990 p 6 Raphael 2003 p 90 See The New York Times July 29 1902 p 9 and Tannenbaum 2007 See Marcus 1989 p 341 and Caplan 2008 p 173 Goren 1999 p 233 footnote 16 Sherman 1996 pp 108 109 Marcus 1989 p 699 Goldstein 1928 p xvi Gurock 2003 p 58 Gurock spells Jaffe Jaffee Reichel 2005 Jammer 2002 pp 48 49 American Jewish Year Book Vol 9 p 287 The New York Times 17 Kasim 1909 p 7 Kaufman 1999 p 203 American Jewish Year Book Vol 21 p 459 The New York Times September 24 1924 p 8 Fleischer 1938 Fleischer 1941 See The New York Times May 10 1939 p 8 and TIME May 15 1939 The New York Times October 10 1921 p 2 a b c Jewish Heritage Report Winter 1997 98 The New York Times 30 Aralik 1946 p 13 Martin 2003 Dunlap 2004 p 22 a b Mark 2006 a b Siegel 2006 Letter from Lynn A Beebe Division of Historic Preservation Office of Parks and Recreation to Assemblyman Anthony G DiFalco May 13 1975 a b Sanders amp Gillon 1980 p 47 According to Dewan 2001 According to the Jewish Heritage Report Winter 1997 98 and Los Angeles Times 14 Subat 1998 p B 5 the window was five stories Los Angeles Times 14 Subat 1998 p B 5 According to Dewan 2001 According to the Jewish Heritage Report Winter 1997 98 the congregation needed 6 000 to complete the repairs See Daily News New York June 29 1998 and Jewish Heritage Report Spring Summer 1998 Beth Hamedrash Hagodol Synagogue NRHP Registration Form June 20 1999 Section 3 Dewan 2001 National Trust for Historic Preservation 2003 BibliyografiAmateau Albert Downtown Express Volume 16 Issue 19 October 7 13 2003 Directory of Local Organizations 17 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 12 MB Volume 1 1899 1900 Local Jewish Life 18 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 5 54 MB Volume 2 1900 1901 Assorted Statistics 7 72 MB Volume 9 1907 1908 Directories 13 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde 6 06 MB Volume 21 1919 1920 Austerlitz Saul Synagogues tell story of Lower East Side s past 24 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Boston Globe October 28 2007 Blondheim Menahem Divine Comedy The Jewish Orthodox Sermon in America 1881 1939 in Sollors Werner Multilingual America Transnationalism Ethnicity and the Languages of American Literature 1998 ISBN 978 0 8147 8093 0 Caplan Kimmy The Ever Dying Denomination American Jewish Orthodoxy 1824 1965 in Raphael Marc Lee The Columbia history of Jews and Judaism in America Columbia University Press 2008 ISBN 978 0 231 13222 0 In the Nabes Churches get Funds for Fixup olu kirik baglanti Daily News June 29 1998 Dewan Shaila K Synagogue From 1800 s Is Damaged In a Fire The New York Times 7 Aralik 2001 Diner Hasia R Lower East Side Memories A Jewish Place in America Princeton University Press 2000 ISBN 978 0 691 09545 5 NPS Forms 10 900 10 900a National Park Service October 2 1997 Dunlap David W From Abyssinian to Zion A Guide to Manhattan s Houses of Worship Columbia University Press 2004 ISBN 978 0 231 12542 0 Fleischer Benjamin Revaluation Miscellaneous Essays Lectures and Discourses on Jewish Religious Philosophy Ethics and History31 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Shulsinger Bros 1938 Fleischer Benjamin From Dan To Megiddo1 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Shulsinger Bros 1941 Forty Years of Struggle for a Principle The Biography of Harry Fischel 1928 Goren Arthur A The Politics and Public Culture of American Jews 1999 ISBN 978 0 253 33535 7 The history of Judaism in America transplantations transformations and reconciliations American Jewish History Volume 5 Taylor and Francis 1998 ISBN 978 0 415 91926 5 The Orthodox Synagogue in Wertheimer Jack The American Synagogue A Sanctuary Transformed Cambridge University Press 2003 ISBN 978 0 521 53454 3 Jewish Heritage Report Vol I Nos 3 4 International Survey of Jewish Monuments Winter 1997 98 Jewish Heritage Report Vol II Nos 1 2 International Survey of Jewish Monuments Spring Summer 1998 Karp Abraham J Overview The Synagogue in America A Historical Typology in Wertheimer Jack The American Synagogue A Sanctuary Transformed Cambridge University Press 2003 ISBN 978 0 521 53454 3 Jammer Max Einstein and Religion Physics and Theology Princeton University Press 2002 ISBN 978 0 691 10297 9 Kaufman David Shul with a Pool The synagogue center in American Jewish History Brandeis University Press 1999 ISBN 978 0 87451 893 1 Landmarks Preservation Commission 1 74 MB Neighborhood Preservation Center website 28 Subat 1967 Striving to Preserve Once Thriving Synagogues 2 Agustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Los Angeles Times 14 Subat 1998 p B 4 Levine Yitzchok Failed Experiment New York s Only Chief Rabbi May 28 2008 Beth Hamedrash Hagadol14 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde website Accessed October 14 2009 Maffi Mario Gateway to the Promised Land Ethnic Cultures on New York s Lower East Side Rodopi Publishers 1994 ISBN 978 90 5183 677 6 United States Jewry 1776 1985 1989 ISBN 978 0 8143 2186 7 Mark Jonathan 10 Subat 2006 Martin Douglas Ephraim Oshry 89 a Scholar In Secret During the Holocaust The New York Times October 5 2003 Mendelson Joyce The Lower East Side Remembered and Revisited A History and Guide to a Legendary New York Neighborhood Columbia University Press 2009 ISBN 978 0 231 14761 3 NPS Forms 10 300 10 300a 10 301 National Park Service 13 Mart 1974 NPS Forms 10 900 10 900a National Park Service June 30 1999 NPS Forms 10 900 10 900a National Park Service 5 Ocak 2006 National Historic Landmark Nomination Eldridge Street Synagogue4 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 270 KB NPS Form 10 900 National Park Service NRHP Registration Form Rev 8 86 June 1 1995 Weekly List of Actions Taken on Properties 11 29 99 through 12 03 994 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde National Register of Historic Places website Accessed October 14 2009 New York New York County18 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 2 State Listings National Register of Historic Places website Accessed October 14 2009 America s Endangered Historic Urban Houses of Worship 22 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 138 KB 2003 1 Dedicating a Synagogue The New House of the Congregation Beth Hamedrash Hagodol 8 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times August 17 1885 p 8 1 Rabbi Ash s Funeral Services Over One of the Leaders of the Orthodox Jews 8 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times May 10 1887 p 5 1 Hearing the New Rabbi The Synagogue Crowded and Hundreds Causing Disorder Outside 8 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times July 22 1888 p 8 1 Death of Chief Rabbi Jacob Joseph Highest Official in Orthodox Jewish Religion in America Prayers in the Street After Announcement 8 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times July 29 1902 p 9 1 Rabbis Conference Split on Marriage Stormy Session Winds Up with the Adoption of a Mild Resolution Against Mixed Unions 8 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times 17 Kasim 1909 p 7 1 Curran at Synagogue Speaks at Seventieth Anniversary of Beth Hamedrash Hagodol 8 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times October 10 1921 p 2 Jews Celebrate The New Year 5 685 Orthodox and Reform Synagogues Are Crowded for Holiday Services The New York Times September 29 1924 p 8 Jewish Court Opened Four Rabbis Sitting as Justices Hear Two Cases The New York Times May 10 1939 p 8 Synagogue Needs 35 000 Beth Hamedrash Hagodol Must Repair Building Defects The New York Times 30 Aralik 1946 p 13 Raphael Marc Lee The American Synagogue A Historical Dictionary and Sourcebook Greenwood Press 1996 ISBN 978 0 313 28856 2 Raphael Marc Lee Judaism in America Columbia University Press 2003 ISBN 978 0 231 12060 9 Reichel Aaron I Pioneers of American Jewish Orthodoxy Mr Harry Fischel and Rabbi Herbert S Goldstein olu kirik baglanti The Commentator April 18 2005 The Promised City New York s Jews 1870 1914 Harvard University Press 1977 ISBN 978 0 674 71501 1 Sanders Ronald Gillon Edmund Vincent The Lower East Side A Guide to Its Jewish Past with 99 New Photographs Courier Dover Publications 1980 ISBN 978 0 486 23871 5 Sherman Moshe D Orthodox Judaism in America A Biographical Dictionary and Sourcebook Greenwood Publishing Group 1996 ISBN 978 0 313 24316 5 Siegel Jefferson The Villager Volume 76 Number 14 August 23 29 2006 Sussman Lance J Jewish History Resources New York State State Archives Accessed October 14 2009 Tannenbaum Rabbi Gershon 24 Ocak 2007 Taylor Candace Lower East Side Is at a Crossroads 1 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde July 17 2008 Religion Permanent Court 25 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Time May 15 1939 Weissman Joselit Jenna New York s Jewish Jews The Orthodox Community in the Interwar Years 1990 ISBN 978 0 253 20554 4 Wolfe Gerard R New York 15 Walking Tours An Architectural Guide to the Metropolis McGraw Hill Professional 2003 ISBN 978 0 07 141185 1Dis baglantilarWikimedia Commons ta Bet Hamidras Hagadol ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Exterior views 4 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 A Curious Proceeding A Synagogue in Trouble Supreme Court Chambers The New York Times August 23 1862 p 6 1 Rabbis Censure New York Jewish Seminary Orthodox Only in Name National Convention s Opinion Dr Schechter Criticised An Apostle of the Higher Criticism Which Says Dr Weinberger Has No Place in Orthodox Jewish Teaching 8 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times July 4 1904 p 5 1 East Side Jews Honor Rabbi Josephs Memory Throngs Flock to the Unveiling of His Tombstone Leaders Praise His Work Impressive Ceremonies at the Grave of the Man Whose Funeral Caused a Riot 8 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times September 17 1906 p 9 1 Curran at Synagogue Speaks at Seventieth Anniversary of Beth Hamedrash Hagodol 8 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times October 10 1921 p 2