Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Birinci İskoç Bağımsızlık Savaşı İngiliz ve İskoç güçleri arasındaki bir dizi savaşın ilkiydi. 1296'da İngilizlerin İskoçya'yı işgalinden 1328'de Edinburgh-Northampton Antlaşması ile İskoç bağımsızlığının de jure restorasyonuna kadar sürdü. De facto bağımsızlık 1314'te Bannockburn Muharebesi'nde kuruldu. Savaşlar, İngiliz krallarının İskoçya üzerinde otoritelerini kurmaya çalışırken, İskoçlar İngiliz yönetimini ve otoritesini İskoçya dışında tutmak için savaşırken ortaya çıktı.
| Birinci İskoç Bağımsızlık Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 İskoçya KrallığıDestekleyenler:  Fransa Krallığı     | |||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 John Balliol Robert BruceWilliam Wallace John Comyn Andrew Moray     |  I. Edward(1296–1307) II. Edward(1307–1327) III. Edward(1327–1328)      | ||||||
| Güçler | |||||||
| 20.000 kadar | 100.000 kadar | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| birkaç bin | birkaç bin | ||||||
Arka plan
İskoçya'yı yönettiğinde devlet barış ve ekonomik denge görmüştü. 19 Mart 1286'da III. Alexander atından düşüp ölmüştü. Tahtın varisi Alexander'ın torunu Margaret'tı. Hala çocuk olup Norveç'te yaşadığından İskoç lordları koruyucu bir hükûmet kurdu. Margaret İskoçya'ya giderken hastalanıp 1290'da öldü. Açık bir varisin olmaması nedeniyle İskoçya'daki lordlar tahtta hak iddia etmeye başladı.
İskoçya İç Savaş'a yaklaşırken soylular I. Edward'ı tahkime davet ettiler. Süreç başlamadan önce, tüm hak iddia edenlerin onu İskoçya'nın Paramount Lordu olarak tanımasını söyledi. Kasım 1292'de 'de bir kalede yapılan toplantı sonucu John Balliol'un tahtta en çok hakkı olduğunu kabul etmişlerdir. Edward, İskoç Lordlarının kararlarını tersine çevirmeye devam etti ve hatta Kral John Balliol'u davacı olarak İngiliz mahkemesinde durmaya çağırdı. John zayıf bir kraldı, ''Boş Ceket'' olarak da biliniyordu. John bağlılığını 1296 Mart'ında duyurdu.
Aynı ay Edward İskoçya'yı işgal edip Berwick-upon-Tweed'e girdi. Nisan'da İskoçlar Dunbar Muharebesi'nde yenildiler. Temmuzda Edward, John'u tahttan çekilmeye zorladı.
Andrew Moray ve William Wallace
Moray ve Wallace'ın yükselişi
İskoçya genelinde, İngiliz Kraliyetinin İskoçya üzerindeki hakimiyetini genişletmesinden sonra yaygın bir hoşnutsuzluk ve kargaşa yaşandı. Muhalefet eylemleri yerel İngiliz yetkilileri hedef aldı. 1297'de ülkede açık bir isyan patlak verdi. Andrew Moray ve William Wallace, ilk önemli İskoç vatanseverleri olarak ortaya çıktı.
Andrew Moray kuzeyde toprak sahibi olan Pettyli Andrew Moray'in oğluydu. Andrew ve babası Dunbar Muharebesinde esir düşmüşlerdi. Genç Andrew Moray Galler-İngiltere sınırındaki Chester Kalesi'ne götürülmüştü. Andrew burdan 1296-97 kışında kaçtı ve babasının kalesi Avoch'a geldi. Burada İskoçya Kralı John Balliol adına bayrak dikti. Moray hızla benzer düşünen vatanseverlerden oluşan bir grup topladı ve vur-kaç gerilla taktikleri uyguladı, Banff'tan Inverness'e kadar her İngiliz garnizonunun kalesine saldırmaya ve harap etmeye başladı. Moray eyaletinin tamamı kısa bir süre sonra Kral I. Edward'ın adamlarına karşı ayaklandı ve çok geçmeden Moray, Moray'ı güvence altına alarak dikkatini İskoçya'nın kuzeydoğusunun geri kalanına çevirme özgürlüğü verdi.
William Wallace, Lanark'ın İngiliz şerifi Sir William Haselrig'i ve Lanark'taki garnizonunun üyelerini 1297 Mayıs'ında öldürdüğünde öne çıktı. Saldırıda Sir Richard Lundie'nin yardımı olabilir. Wallace'ın İngilizlere saldırısının haberi İskoçya'nın her yerinde dalgalanınca, adamlar onun için toplandı. İsyancılar, İngilizlerin yenilgisini özleyen Glasgow Piskoposu Robert Wishart tarafından desteklendi. Wishart'ın kutsaması, Wallace ve askerlerine saygınlık kazandırdı. Önceden, İskoç soyluları onları sadece kanun kaçağı olarak görüyordu. Bir süre sonra Sir William Douglas ve diğerleri ona katıldı.
Haziran başlarında, Wallace ve Douglas, Scone'u kurtarmak için sembolik bir saldırı planladı. İskoçya'nın İngiliz tarafından atanan kral vekili William de Ormesby'nin koltuğu bu şehirdeydi. Ormesby, Wallace'ın yaklaşan saldırısı konusunda önceden uyarıldı ve aceleyle kaçtı. Aristokratik bir ayaklanmanın başladığını duyan I. Edward, Fransa'da olaylara karışmış olmasına rağmen, "İskoç sorununu" çözmek için Sir Henry Percy ve Sir Robert Clifford komutasında bir piyade ve atlı kuvveti gönderdi. Sir William Douglas'ın isyancılara sığındığına dair raporlar alan Edward, Carrick Kontu Robert Bruce'u babasının Annandale vasalları ile birlikte Douglas'ın Lanarkshire'daki kalesine saldırması için gönderdi. Douglas ile yüzleşmek için kuzeye seyahat ederken, Bruce sadakatinin gerçekte nerede olduğunu düşünmeye başladı. İskoç davasını takip etmeye karar verdi.
Bruce'un katıldığı konfederasyon arasında James the Steward, Robert Wishart, Glasgow Piskoposu ve William Douglas vardı. İskoç ve İngiliz orduları Temmuz 1297'de Irvine yakınlarında bir araya geldiğinde İskoç kampında huzursuzluk patlak verdi. Görünüşe göre aristokratik isyan daha başlamadan durdu, ancak liderleri uzun ve beyhude müzakerelere öncülük etti. Wallace'ın adamları toplayıp eğitmesi için yer ve zaman sağlamak amacıyla bunun kasıtlı bir hareket olduğu öne sürüldü. Percy ve Clifford bunun sorunun sonu olduğunu varsaydılar ve güneye geri çekildiler, ancak bunu bir kez daha Wallace ve Moray takip edeceklerdi. Bu ikisi kuvvetlerini böldüler ve kısa bir süre sonra İngilizleri tekrar Forth'un güneyine zorladılar ve onları sadece Dundee kalesinde bıraktılar. Wallace, Dundee Kalesi'ni kuşatma altına alırken, bir İngiliz ordusunun bu kez Surrey Kontu John de Warenne komutasında yeniden kuzeye ilerlediğini duydu. Wallace, Dundee kasabasının önde gelen adamlarını kalenin kuşatmasından sorumlu tuttu ve İngiliz ordusunun ilerlemesini durdurmak için harekete geçti. Yakın zamanda güçlerini birleştiren Wallace ve Moray, Stirling'de Forth Nehri'ni geçen köprüye bakan Ochil Tepeleri'ne konuşlandı ve savaşta İngilizlerle buluşmaya hazırlandı. O zamanlar Wallace ve Moray yirmili yaşlarının sonundaydı ve henüz hiçbiri İskoç ulusal kahramanları olduklarını iddia edemediler. İskoç soylularının bir kısmı İngilizlerin bağlılık taleplerine boyun eğmişken (İskoç davasını hala desteklerken), Wallace'ın gücü tartışmasız bir şekilde İskoç bağımsızlığı mücadelesine adanmış olarak kaldı.
Stirling Köprüsü ve İskoçya Muhafızı
11 Eylül 1297'de, Moray ve Wallace'ın ortak komutasındaki İskoç kuvvetleri, Stirling Köprüsü Muharebesi'nde Surrey Kontu'nun ordusuyla karşılaştı. İskoç ordusu köprünün kuzey-doğusuna konuşlandırıldı ve Surrey ordusunun öncüsünün saldırmadan önce köprüyü geçmesine izin verdi. İngiliz süvarileri, köprünün etrafındaki bataklık zeminde etkisiz kaldılar ve çoğu öldürüldü. İngiliz takviye kuvvetleri geçerken köprü çöktü. Nehrin karşı tarafındaki İngilizler savaş alanından kaçtı. İskoçlar nispeten hafif kayıplar verdiler, ancak Andrew Moray'ın yaralarından ölümü İskoç davasına büyük bir darbe indirdi. Stirling Köprüsü, İskoçlar için ilk önemli zaferdi. İngilizleri İskoçya'dan temizledikten sonra, Wallace fikrini ülkenin yönetimine çevirdi. İlk niyetlerinden biri, Avrupa ile ticari ve diplomatik bağları yeniden kurmak ve İskoçya'nın III.Alexander döneminde sahip olduğu denizaşırı ticareti geri kazanmaktı. İdari zekasına dair herhangi bir kanıt muhtemelen idam edildikten sonra Edward'ın yetkilileri tarafından yok edildi. Bununla birlikte, 11 Ekim 1297'de "İskoçya krallığının liderleri ve krallık topluluğu olan Andrew de Moray ve William Wallace" tarafından gönderilen Hansa kenti Lübeck'in arşivlerinde bir Latin belgesi var. Lübeck ve Hamburg tüccarlarına artık İskoçya krallığının tüm bölgelerine serbestçe erişebileceklerini söylemektedir. Bu belgenin imzalanmasından yalnızca bir hafta sonra Wallace, İngiltere'yi işgal etmek için kılıcı aldı. Northumberland'a geçen İskoçlar, kargaşa içinde güneye kaçan İngiliz ordusunu takip etti. İki ordu arasında kalan yüzlerce mülteci, Newcastle duvarlarının ardında güvenli bir yere kaçtı. Wallace, adamlarını Northumberland'a geri götürüp 700 köyü yağmalamadan önce, İskoçlar batıya Cumberland'a dönüp Cockermouth'a kadar tüm yolu yağmalamadılar. Wallace, ganimet yüklü olarak İngiltere'den döndüğünde, kendisini gücünün zirvesinde buldu.
Mart 1298'de Wallace, İskoçya'nın önde gelen soylularından biri tarafından şövalye ilan edildi ve sürgündeki Kral John Balliol adına İskoçya Krallığı Muhafızı olarak atandı. Edward ile yüzleşmek için hazırlıklara başladı.
Ocak 1298'de Fransa Kralı IV. Philip Edward ile İskoçya'yı içermeyen bir ateşkes imzaladı ve böylece İskoç müttefiklerini terk etti. Edward, Mart ayında Fransa'daki seferden İngiltere'ye döndü ve ordusunun toplanmasını istedi. Hükûmet koltuğunu York'a taşıdı.
3 Temmuz'da Wallace'ı ve İskoçya'nın bağımsızlığını ilan etmeye cesaret eden herkesi ezmek amacıyla İskoçya'yı işgal etti. 22 Temmuz'da Edward'ın ordusu, Falkirk yakınlarında Wallace tarafından yönetilen çok daha küçük bir İskoç kuvvetine saldırdı. İngiliz ordusunun teknolojik bir avantajı vardı. Uzun yaylılar, Wallace'ın mızrakçılarını ve süvarilerini uzak mesafelerden çok sayıda ok atarak katletti. Falkirk Savaşı'nda birçok İskoç öldürüldü. Zafere rağmen, Edward ve ordusu kısa süre sonra İngiltere'ye döndü ve bu nedenle İskoçya'yı tamamen zapt edemedi. Ancak yenilgi, Wallace'ın askeri itibarını mahvetmişti. Yakındaki kalın ormanlara çekildi ve Aralık ayında muhafızlığından istifa etti.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Birinci Iskoc Bagimsizlik Savasi Ingiliz ve Iskoc gucleri arasindaki bir dizi savasin ilkiydi 1296 da Ingilizlerin Iskocya yi isgalinden 1328 de Edinburgh Northampton Antlasmasi ile Iskoc bagimsizliginin de jure restorasyonuna kadar surdu De facto bagimsizlik 1314 te Bannockburn Muharebesi nde kuruldu Savaslar Ingiliz krallarinin Iskocya uzerinde otoritelerini kurmaya calisirken Iskoclar Ingiliz yonetimini ve otoritesini Iskocya disinda tutmak icin savasirken ortaya cikti Birinci Iskoc Bagimsizlik SavasiTarih26 Mart 1296 1 Mayis 1328 32 Yil 35 Gun BolgeIskocya Ingiltere ve IrlandaSonucEdinburgh Northampton Antlasmasi Iskocya nin Ingiltere den bagimsizligi surduruldu Irlanda da Ingiliz zaferi III Alexander donemindeki Ingiliz Iskoc siniri geri getirildiTaraflarIskocya Kralligi Destekleyenler Fransa KralligiIngiltere Kralligi Irlanda LordluguKomutanlar ve liderlerJohn Balliol Robert Bruce William Wallace John Comyn Andrew MorayI Edward 1296 1307 II Edward 1307 1327 III Edward 1327 1328 Gucler20 000 kadar100 000 kadarKayiplarbirkac binbirkac binArka planIskocya yi yonettiginde devlet baris ve ekonomik denge gormustu 19 Mart 1286 da III Alexander atindan dusup olmustu Tahtin varisi Alexander in torunu Margaret ti Hala cocuk olup Norvec te yasadigindan Iskoc lordlari koruyucu bir hukumet kurdu Margaret Iskocya ya giderken hastalanip 1290 da oldu Acik bir varisin olmamasi nedeniyle Iskocya daki lordlar tahtta hak iddia etmeye basladi Iskocya Ic Savas a yaklasirken soylular I Edward i tahkime davet ettiler Surec baslamadan once tum hak iddia edenlerin onu Iskocya nin Paramount Lordu olarak tanimasini soyledi Kasim 1292 de de bir kalede yapilan toplanti sonucu John Balliol un tahtta en cok hakki oldugunu kabul etmislerdir Edward Iskoc Lordlarinin kararlarini tersine cevirmeye devam etti ve hatta Kral John Balliol u davaci olarak Ingiliz mahkemesinde durmaya cagirdi John zayif bir kraldi Bos Ceket olarak da biliniyordu John bagliligini 1296 Mart inda duyurdu Ayni ay Edward Iskocya yi isgal edip Berwick upon Tweed e girdi Nisan da Iskoclar Dunbar Muharebesi nde yenildiler Temmuzda Edward John u tahttan cekilmeye zorladi Andrew Moray ve William WallaceMoray ve Wallace in yukselisi Iskocya genelinde Ingiliz Kraliyetinin Iskocya uzerindeki hakimiyetini genisletmesinden sonra yaygin bir hosnutsuzluk ve kargasa yasandi Muhalefet eylemleri yerel Ingiliz yetkilileri hedef aldi 1297 de ulkede acik bir isyan patlak verdi Andrew Moray ve William Wallace ilk onemli Iskoc vatanseverleri olarak ortaya cikti Andrew Moray kuzeyde toprak sahibi olan Pettyli Andrew Moray in ogluydu Andrew ve babasi Dunbar Muharebesinde esir dusmuslerdi Genc Andrew Moray Galler Ingiltere sinirindaki Chester Kalesi ne goturulmustu Andrew burdan 1296 97 kisinda kacti ve babasinin kalesi Avoch a geldi Burada Iskocya Krali John Balliol adina bayrak dikti Moray hizla benzer dusunen vatanseverlerden olusan bir grup topladi ve vur kac gerilla taktikleri uyguladi Banff tan Inverness e kadar her Ingiliz garnizonunun kalesine saldirmaya ve harap etmeye basladi Moray eyaletinin tamami kisa bir sure sonra Kral I Edward in adamlarina karsi ayaklandi ve cok gecmeden Moray Moray i guvence altina alarak dikkatini Iskocya nin kuzeydogusunun geri kalanina cevirme ozgurlugu verdi William Wallace Lanark in Ingiliz serifi Sir William Haselrig i ve Lanark taki garnizonunun uyelerini 1297 Mayis inda oldurdugunde one cikti Saldirida Sir Richard Lundie nin yardimi olabilir Wallace in Ingilizlere saldirisinin haberi Iskocya nin her yerinde dalgalaninca adamlar onun icin toplandi Isyancilar Ingilizlerin yenilgisini ozleyen Glasgow Piskoposu Robert Wishart tarafindan desteklendi Wishart in kutsamasi Wallace ve askerlerine sayginlik kazandirdi Onceden Iskoc soylulari onlari sadece kanun kacagi olarak goruyordu Bir sure sonra Sir William Douglas ve digerleri ona katildi Wallace heykeli Lanark Haziran baslarinda Wallace ve Douglas Scone u kurtarmak icin sembolik bir saldiri planladi Iskocya nin Ingiliz tarafindan atanan kral vekili William de Ormesby nin koltugu bu sehirdeydi Ormesby Wallace in yaklasan saldirisi konusunda onceden uyarildi ve aceleyle kacti Aristokratik bir ayaklanmanin basladigini duyan I Edward Fransa da olaylara karismis olmasina ragmen Iskoc sorununu cozmek icin Sir Henry Percy ve Sir Robert Clifford komutasinda bir piyade ve atli kuvveti gonderdi Sir William Douglas in isyancilara sigindigina dair raporlar alan Edward Carrick Kontu Robert Bruce u babasinin Annandale vasallari ile birlikte Douglas in Lanarkshire daki kalesine saldirmasi icin gonderdi Douglas ile yuzlesmek icin kuzeye seyahat ederken Bruce sadakatinin gercekte nerede oldugunu dusunmeye basladi Iskoc davasini takip etmeye karar verdi Bruce un katildigi konfederasyon arasinda James the Steward Robert Wishart Glasgow Piskoposu ve William Douglas vardi Iskoc ve Ingiliz ordulari Temmuz 1297 de Irvine yakinlarinda bir araya geldiginde Iskoc kampinda huzursuzluk patlak verdi Gorunuse gore aristokratik isyan daha baslamadan durdu ancak liderleri uzun ve beyhude muzakerelere onculuk etti Wallace in adamlari toplayip egitmesi icin yer ve zaman saglamak amaciyla bunun kasitli bir hareket oldugu one suruldu Percy ve Clifford bunun sorunun sonu oldugunu varsaydilar ve guneye geri cekildiler ancak bunu bir kez daha Wallace ve Moray takip edeceklerdi Bu ikisi kuvvetlerini bolduler ve kisa bir sure sonra Ingilizleri tekrar Forth un guneyine zorladilar ve onlari sadece Dundee kalesinde biraktilar Wallace Dundee Kalesi ni kusatma altina alirken bir Ingiliz ordusunun bu kez Surrey Kontu John de Warenne komutasinda yeniden kuzeye ilerledigini duydu Wallace Dundee kasabasinin onde gelen adamlarini kalenin kusatmasindan sorumlu tuttu ve Ingiliz ordusunun ilerlemesini durdurmak icin harekete gecti Yakin zamanda guclerini birlestiren Wallace ve Moray Stirling de Forth Nehri ni gecen kopruye bakan Ochil Tepeleri ne konuslandi ve savasta Ingilizlerle bulusmaya hazirlandi O zamanlar Wallace ve Moray yirmili yaslarinin sonundaydi ve henuz hicbiri Iskoc ulusal kahramanlari olduklarini iddia edemediler Iskoc soylularinin bir kismi Ingilizlerin baglilik taleplerine boyun egmisken Iskoc davasini hala desteklerken Wallace in gucu tartismasiz bir sekilde Iskoc bagimsizligi mucadelesine adanmis olarak kaldi Stirling Koprusu ve Iskocya Muhafizi Stirling Koprusu Muharebesi nin yeri 11 Eylul 1297 de Moray ve Wallace in ortak komutasindaki Iskoc kuvvetleri Stirling Koprusu Muharebesi nde Surrey Kontu nun ordusuyla karsilasti Iskoc ordusu koprunun kuzey dogusuna konuslandirildi ve Surrey ordusunun oncusunun saldirmadan once kopruyu gecmesine izin verdi Ingiliz suvarileri koprunun etrafindaki bataklik zeminde etkisiz kaldilar ve cogu olduruldu Ingiliz takviye kuvvetleri gecerken kopru coktu Nehrin karsi tarafindaki Ingilizler savas alanindan kacti Iskoclar nispeten hafif kayiplar verdiler ancak Andrew Moray in yaralarindan olumu Iskoc davasina buyuk bir darbe indirdi Stirling Koprusu Iskoclar icin ilk onemli zaferdi Ingilizleri Iskocya dan temizledikten sonra Wallace fikrini ulkenin yonetimine cevirdi Ilk niyetlerinden biri Avrupa ile ticari ve diplomatik baglari yeniden kurmak ve Iskocya nin III Alexander doneminde sahip oldugu denizasiri ticareti geri kazanmakti Idari zekasina dair herhangi bir kanit muhtemelen idam edildikten sonra Edward in yetkilileri tarafindan yok edildi Bununla birlikte 11 Ekim 1297 de Iskocya kralliginin liderleri ve krallik toplulugu olan Andrew de Moray ve William Wallace tarafindan gonderilen Hansa kenti Lubeck in arsivlerinde bir Latin belgesi var Lubeck ve Hamburg tuccarlarina artik Iskocya kralliginin tum bolgelerine serbestce erisebileceklerini soylemektedir Bu belgenin imzalanmasindan yalnizca bir hafta sonra Wallace Ingiltere yi isgal etmek icin kilici aldi Northumberland a gecen Iskoclar kargasa icinde guneye kacan Ingiliz ordusunu takip etti Iki ordu arasinda kalan yuzlerce multeci Newcastle duvarlarinin ardinda guvenli bir yere kacti Wallace adamlarini Northumberland a geri goturup 700 koyu yagmalamadan once Iskoclar batiya Cumberland a donup Cockermouth a kadar tum yolu yagmalamadilar Wallace ganimet yuklu olarak Ingiltere den dondugunde kendisini gucunun zirvesinde buldu Mart 1298 de Wallace Iskocya nin onde gelen soylularindan biri tarafindan sovalye ilan edildi ve surgundeki Kral John Balliol adina Iskocya Kralligi Muhafizi olarak atandi Edward ile yuzlesmek icin hazirliklara basladi Ocak 1298 de Fransa Krali IV Philip Edward ile Iskocya yi icermeyen bir ateskes imzaladi ve boylece Iskoc muttefiklerini terk etti Edward Mart ayinda Fransa daki seferden Ingiltere ye dondu ve ordusunun toplanmasini istedi Hukumet koltugunu York a tasidi 3 Temmuz da Wallace i ve Iskocya nin bagimsizligini ilan etmeye cesaret eden herkesi ezmek amaciyla Iskocya yi isgal etti 22 Temmuz da Edward in ordusu Falkirk yakinlarinda Wallace tarafindan yonetilen cok daha kucuk bir Iskoc kuvvetine saldirdi Ingiliz ordusunun teknolojik bir avantaji vardi Uzun yaylilar Wallace in mizrakcilarini ve suvarilerini uzak mesafelerden cok sayida ok atarak katletti Falkirk Savasi nda bircok Iskoc olduruldu Zafere ragmen Edward ve ordusu kisa sure sonra Ingiltere ye dondu ve bu nedenle Iskocya yi tamamen zapt edemedi Ancak yenilgi Wallace in askeri itibarini mahvetmisti Yakindaki kalin ormanlara cekildi ve Aralik ayinda muhafizligindan istifa etti Kaynakca BBC 4 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dauvit Broun Breaking of Britain 18 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi