Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Birleşmiş Milletler Liberya Misyonu (UNMIL) Eylül 2003 yılında Başkan Charles Taylor'un istifasının ardından ve İkinci Liberya İç Savaşı'nın sonucunda yürürlüğe giren ateşkesin sağlanması için kurulmuş barış gücü misyonu. Bölgedeki BM kuvvetleri resmi olarak 30 Mart 2018'de çekildi. Misyonun en yoğun zamanında 15.000 BM askerî personeli ve 1.115 polis memuru bölgede çalışıyordu. Misyon Birleşmiş Milletler Liberya Gözetleme Misyonu'nun (UNOMIL) yerini almıştı. Temmuz 2016'dan beri 1.240 BM askeri ve 606 polis personeli sahada çalışmaktadır, ancak sadece bir acil duruma karşı görevde tutuluyorlar.
| Birleşmiş Milletler Liberya Misyonu | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | UNMIL |
| Kuruluş | 19 Eylül 2003 |
| Tür | Barışı Gücü Misyonu |
| Yasal statü | Misyon 30.03.2018 tarihinde tamamlandı |
| Merkez | Monrovia, Liberya |
| Sorumlu | Farid Zarif |
| Ana kurum | Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi |
| Resmî site | unmil.unmissions.org |
Tarihçe
Liberya'daki iç savaş çoğunu sivillerin oluşturduğu 150.000 kişinin hayatını kaybetmesine ve yasal düzenin tamamen yıkılmasına neden oldu. Savaş, ülke sınırları içindeki ve dışındaki binlerce insanı yerinden etti. Bunun sonucunda komşu ülkelere yaklaşık 850.000 mülteci gitti. Çarpışmalar 1989'un sonlarında başladı ve 1990'un başlarında yüzlerce kişi ölmüştü. Çatışmalar hükûmet güçleri ile eski hükûmet yetkilisi Charles Taylor yönetimindeki muhalif grup Liberya Ulusal Yurtsever Cephesi'ne (NPFL) üye savaşçılar arasında yaşanıyordu.
Çatışmaların çıkmasıyla birlikte bölgesel bir organizasyon olan Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) barışçıl bir çözüm bulunması için çeşitli girişimlerde bulundu. Birleşmiş Milletler ECOWAS'ın iç savaşı bitirme girişimlerini destekledi. Bu girişimler arasında 1990'da ECOWAS'ın gözlem gücü Askeri Gözlem Grubu'nun (ECOMOG) kurulması da vardır. Güvenlik Konseyi 1992'de Liberya'ya silah abargosu uyguladı ve Genel Sekreter ECOWAS ile savaşan taraflar arasındaki görüşmeleri desteklemesi için Özel Temsilci atadı.
EOCWAS 1993 yılında taraflar arasında Cotonou, Benin'de bir barış anlaşması imzalanmasını sağladı. Bunun üstüne Güvenlik Konseyi, Güvenlik Konseyi Kararı 866 ile Birleşmiş Milletler Liberya Gözlem Misyonu (UNOMIL) kuruldu. Misyonu'un görevi ECOMOG'un Cotonou barış anlaşmasının uygulanmasını sağlamasına destek vermekti. Özellikle tarafların anlaşmaya uyması ve anlaşmanın taraflarca adil bir şekilde uymasını sağlanacaktı. UNOMIL Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün bir başka kurumun başlattığı barış gücü görevine destek verdiği ilk misyondur.
Barış anlaşmasının uygulamaya geçmesindeki gecikmeler ve Liberya'daki taraflar arası çatışmaların devam etmesi Şubat/Mart 1994'te seçimlerin yapılmasını imkansız hale getirdi. Takip eden aylarda Cotonou anlaşmasını yürürlüğe sokacak bir dizi ek barış anlaşması üstüne pazarlık yapıldı. Ateşkesin uygulanmaya başlamasıyla birlikte Birleşmiş Milletler Temmuz 1997'de seçimlerin yapılmasını sağladı. Charles Taylor Başkan seçildi. 2 Ağustos 1997'deki yemin töreninin ardından Başkan Taylor yeni bir hükûmet kurdu ve ulusal uzlaşma ve birlik sözü verdi. UNOMIL'in ana hedefi başarıya ulaştı.
Nitekim komşu ülke Gine'nin desteklediği asi bir örgüt olan Uzlaşma ve Demokrasi İçin Birleşmiş Liberyalılar (LURD) kuzey Liberya'da kurulunca 1999'da İkinci Liberya İç Savaşı başladı. 2003 yılının başında ikinci bir asi grup, Liberya Demokrasi Hareketi, ülkenin güneyinde kuruldu ve Haziran-Temmuz 2003'e gelindiğinde Charles Taylor hükûmeti ülkenin sadece üçte birini kontrol ediyordu. Başkent Monrovia LURD kuşatması altındaydı ve şehre yapılan havan saldırıları sonucunda pek çok sivil öldü. Binlerce insan çatışma sonucunda yerlerinden oldu.
UNOL (1997-2003)
Kasım 1997'de UNOMIL'in görevinin 30 Eylül'de bitmesiyle Birleşmiş Milletler, Birleşmiş Milletler Liberya Barış Destek Ofisi'ni (UNOL) kurdu. Ofis'in başında Genel Sekreter Temsilcisi bulunuyordu. Birleşmiş Milletler'in çatışma sonrası barışın tesisi üstüne ilk görevinin hedefi Temmuz 1997'deki çok partili seçimden sonra hükûmetin barışı korumasına destek vermekti.
Güvenlik Konseyi'nin tam desteği ile UNOL ulusal uzlaşma ve iyi yönetim uygulamalarına destek verdi. Yeniden yapılandırma ve yeni programların uygulanması için uluslararası desteğin sağlanmasına yardımcı oldu.
UNOL, Güvenlik Konseyi tarafından 23 Nisan 2003'te onaylanmış güncel kararların uygulanması için çalıştı. Bu yenilenmiş görevler ve başlangıçtaki görevler kapsamında UNOL, Liberya Hükûmeti'ne insan haklarının uygulanması, seçimlerin yapılmasına destek vermenin yanı sıra barışın sağlanması için siyasi hedeflerin belirlenmesi, program destekleri ve insan haklarının önemi konularındaki eksiklerini gidermeye yardımcı olmaya odaklandı.
Fakat UNOL'un barışın sağlanması üstüne çabaları hükûmetin ve muhalefetin liderlerinin uzlaşamaması yüzünden sekteye uğruyordu. Bu sırada ulusal uzlaşmasının sağlanması insan haklarının sistematik ihlalinden, siyasi muhaliflerin ötekileştirilmesi ve sindirilmesinden ve güvenlik sektörü reformunun yapılmamasından dolayı baltalanıyordu. Bu etmenler Liberya'da iç savaşın sürmesine neden oldu. Uluslararası kamuoyu savaşan taraflara çatışmanın bitirilmesi için masaya oturmaları için çağrıda bulunuyordu.
8 Temmuz 2003'te hükûmet güçleri ile çeşitli taraflar arasındaki çatışmalar yoğunlaşıp insanlık trajedisi tehlikesi sürerken Genel Sekreter ABD'li Jacques Paul Klein'i Özel Temsilcisi olarak Liberya'ya atamaya karar verdi (S/2003/695). Liberya'daki Birleşmiş Milletler güçlerinin çalışmalarının koordinasyonu ve ortaya çıkabilecek geçici düzenlemelerin desteklenmesinden sorumluydu. 26 Temmuz'da Genel Sekreter uluslararası askerî gücün Liberya'ya üç aşamada yollanmasının yol haritasını çıkardı (S/2003/769). Bu çok yönlü Birleşmiş Milletler Barış Gücü operasyonun başlangıcı oldu. Ayrıca, Klein'ın atanması ve Liberya'da Birleşmiş Milletler operasyonun öngörülen başlangıcıyla, UNOL kontrolü doğal olarak bitecekti.
Karar 1497 (2003)
1 Ağustos 2003'te Güvenlik Konseyi, Karar 1497'yi (2003) onayladı. Böylece Liberya'da çok uluslu bir gücün kurulmasına onay verildi ve 1 Ekim 2003'ten daha geç olmayacak şekilde Birleşmiş Milletler dengeleyici güçlerinin kurulmasına hazır olunduğu bildirildi. 18 Ağustos 2003'te Liberyalı taraflar Akra, Gana'da Kapsamlı Barış Anlaşmasını imzaladılar. Bu anlaşmaya göre taraflar Birleşmiş Milletler'den, Birleşmiş Milletler Anlaşması Madde VII uyarınca Liberya Ulusal Geçiş Hükûmeti'ne destek vermesi ve barış anlaşmasının uygulanması için Liberya'ya askerî güç yollamasını istedi. Bunu takiben ECOWAS Liberya Misyonu'nun kurulmasıyla ülkedeki güvenlik durumu iyileşti.
BM barışı koruma misyonunun kurulması için öneri
Güvenlik Konseyi'nin isteği üstüne Genel Sekreter 11 Eylül'de bir rapor teslim etti (S/2003/875). Rapor ülkedeki son durumu, Birleşmiş Milletler'in Kapsamlı Barış Anlaşması'nın etkili bir şekilde uygulanabilmesi için üstlenmesi gereken rol üstüne ve Liberya'daki barış gücü operasyonun büyüklüğü, yapısı ve yetkisi üstüne tavsiyeleri içeriyordu.
Genel Sekreter, Birleşmiş Milletler Anlaşması'nın VII. maddesi uyarınca hareket eden Konsey'e 15.000 kişilik Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün gönderilmesi için yetki verilmesini tavsiye ediyordu. Yollanacak 15.000 kişi içinde 250 askeri gözlemci, 160 kurmay subay, 875 polis memuru ve her biri 120 kişiden oluşacak 5 silahlı birlik, çok sayıda sivil ve destek görevlisi vardı.
Birleşmiş Milletler Liberya Misyonu'nun (UNMIL) siyaset, asker, polis, adalet, halkla ilişkiler, insan hakları, cinsiyet, çocukların korunması, silahsızlanma, terhis ve topluma kazandırma, halkı bilgilendirme ve destekleme ve ayrıca gecikmiş seçimleri içeren çok boyutlu bir operasyon olduğunu söyledi. Misyon'un insani yardım ve gelişim topluluklarıyla iş birliğini sağlayacak bir mekanizması olacaktı. UNMIL, ECOWAS ve Afrika Birliği ile yakın iş birliği içinde olacaktı. Bölgesel sorunlara Birleşmiş Milletler'in eş güdümlü bir şekilde cevap verebilmesi için UNMIL Birleşmiş Milletler Sierra Leone Misyonu (UNAMSIL), Birleşmiş Milletler Fildişi Sahilleri Misyonu (UNOCI) ve Birleşmiş Milletler Batı Afrika Ofisi (UNOWA) ile de yakın işbirliği içinde çalışacaktı.
Misyon, Genel Sekreter'in Özel Temsilcisi tarafından yönetilecekti. Bu kişinin Misyon ve Birleşmiş Milletler'in Liberya'da yürüttüğü çalışmalar üstünde yetkisi olacaktı. Özel Temsilci'ye destek olarak iki Yardımcı, Korgeneral rütbesindeki Kuvvet Komutanı ve Polis Şefi'ni de içren bir üst yönetici ekibi kurulacaktı.
Genel Sekreter Özel Temsilcisi Ofisi'nde bir de kıdemli cinsiyet danışmanı ve ekibi olacaktı. Bu danışman Ofis'in, sivil toplumun ve diğer ortakların çalışmalarındaki cinsiyet ayrımcılığı konularına karşı çalışacaktı. Özel Temsilci Ofisi'nde bir (HIV/AIDS) politikaları danışmanı ve ekibi de olacaktı. Bu danışman Misyon bölgesindeki sivil ve askerî personel içinde ve ev sahibi topluluklar içinde HIV hastalığının bulaşmasının engellenmesi üstüne yapılacak çalışmaları koordine edecekti.
Genel Sektreter, UNMIL'in görevinin Liberya Ulusal Geçici Hükûmeti ve diğer taraflara Kapsamlı Barış Anlaşması'nın etkili ve vaktinde uygulanmasına destek vermek; 17 Haziran 2003'te imzalanan ateşkes antlaşmasının uygulanmasını sağlamak; Ulusal Geçiş Hükûmeti'nin Liberya'nın her yerinde devlet otoritesini sağlamasına destek olmak; önemli kamu yapılarında güvenliği sağlamak, özellikle limanlar, havaalanları ve diğer hayati alt yapılar; Birleşmiş Milletler personelinin güveliği ve serbest dolaşımını sağlamak; insanların serbest dolaşımını sağlamak; yerinden olmuş vatandaşların ve göçmenlerin güvenli ve sürdürülebilir bir şekilde evlerine dönmelerini sağlamak; ve Birleşmiş Milletler askerî gücünün konuşlandığı bölgelerdeki sivilleri olası fiziksel şiddet tehditlerine karşı korumak olarak tanımladı.
Buna ek olarak, yollanacak güç Liberya kolluk güçleri ve diğer ceza hukuku ile ilgili kurumlara danışmanlık, eğitim ve destek verecek; Ulusal Geçiş Hükûmeti'ne silahsızlanma, terhis ve sosyal yaşama dönüş programlarında destek verecek; silah bırakmış savaşçılardan toplanan silahlar, mühimmat ve diğer askeri ekipmanı koruyacak ve sonrasında imha edilmesine destek verecek; seçimlerin hazırlanmasına destek verecek; insan hakları üstüne inceleme ve rapor verecek ve insan hakları ve çocukları koruma üstüne çalışmalar yapıp eğitim verecek; cinsiyet ayrımcılığına karşı destek ve eğitim verecek; resmi kurumlar ve Gerçek ve Uzlaşma Komisyonu'na destek verecek; ve ECOWAS, Afrika Birliği ve Birleşmiş Milletler ile ortak siyasi ve güvenlik konularında iş birliği yapacaktı.
Bu raporda Genel Sekreter, ülkeyi yönetme yetkisinin Başkan Charles Taylor'dan Başkan Yardımcısı Moses Blah'a aktarılması ve Liberyalı taraflarca Kapsamlı Barış Anlaşması'nın imzalanmasının Liberya halkının yaşadığı acıların dindirilmesi ve bölgedeki istikrarsızlığın kaynağı olan çatışmanın barışçıl bir şekilde bitirilmesi için önemli bir fırsat olduğunu belirtti. Birleşmiş Milletler ve uluslararası toplum Liberya barış sürecini desteklemek için büyük ölçüde hazır olsa da Barış Anlaşması'nın kapsamlı ve başarılı bir şekilde uygulanmasının Liberyalı tarafların en önemli sorumluluğu olduğunu belirtti.
UNMIL'in kurulması
Eylül 2003'te Güvenlik Konseyi, Genel Sekreter'in 11 Eylül 2003 tarihli raporunu ve tekliflerini değerlendirdi ve oy birliği ile Karar 1509 kabul edildi. Bu kararla 15.000 kişilik UNMIL kuruldu. UNMIL personelinin içinde 250 askeri gözlemci ve 160 kurmay subay ve Liberya'da kanuni düzeni sağlamak ve korumak için kurulmuş birlikleri de içeren 1.115 polis memuru ve gerekli sivil birlikler vardı.
Konsey 1 Kasım'da Genel Sekreter'den yetkinin ECOWAS yönetimindeki kuvvetlerden hızlı ve profesyonelce çalışmalarına başlamasını istediği UNMIL'e aktarılmasını istedi. Bunun yanında Konsey, Genel Sekreter'in UNOL'un görevini bitirip bu ofisin yaptığı önemli işlerin UNMIL'e aktarılmasını istediğini göz önünde bulundurdu.
Planlandığı gibi UNMIL barış koruma görevini ECOWAS güçlerinden 1 Kasım 2003'te devraldı. Kenyalı General Daniel Opande komutan olarak atandı. ECOMIL koruma gücü olarak hizmet veren yaklaşık 3.500 Batı Afrikalı asker geçici olarak Birleşmiş Milletler Barış Gücü'ne alındı. Aynı gün yapılan bir açıklamada Genel Sekreter bu çok önemli gelişme hakkında konuştu ve ECOWAS'a UNMIL'in bölgeye yollanmasını sağlayan güven ortamını kurmasındaki katkılarından dolayı teşekkür etti. UNMIL'e destek veren Benin, Gambia, Gana, Gine-Bissau, Mali, Nijerya, Senegal ve Togo hükûmetlerine ve ayrıca bölgesel güce katkılarından dolayı Amerika'ya teşekkür etti. Nijerya birliklerinin komutanı Tuğgeneral Ebiowei Awala, 2003 ile 2009 arasında Nijerya'nın UNMIL misyonuna 21.160 asker ile destek verdiğini duyurdu. Genel Sekreter eğer taraflar işbirliğine gider ve uluslararası toplum gerekli kaynakları sağlarsa UNMIL'in Liberya'daki çatışmanın çözümüne büyük ölçüde katkı sağlayabileceğine güvendiğini söyledi.
2009'dan beri UNMIL'in görevi her yıl uzatılıyordu. En son uzatma BM Güvenlik Konseyi'nin 22 Aralık 2016'da yetkileri 30 Mart 2018'e kadar uzatması oldu.
2018 yılında Hukukun Üstülüğünden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Waldemar Wray'in ofisi üstünden UNMIL, Liberya Ulusal Barosu'nun Ashmun Sokağı Merkezi'nde insan hakları kütüphanesi kurulabilmesi için "kitap, mobilya ve ekipman sağladı". Wray kütüphanenin "öncelikle baro üyelerinin insan hakları üstüne bilgilerini geliştirmek amacı" ile kurulduğunu ve avukatlara "müvekkillerinin haklarını korumak" için gerekli kaynakları sağlayacağını belirtti.
Barış Gücü
Liberya'daki Barış Gücü dört tugay büyüklüğündeki yapıdan ve kurmay güçlerinden oluşuyordu. Her yapı ülkenin bölündüğü dört bölümden birinden sorumluydu; her bölümde tam teşkilatlı savaş, mühendislik ve tıbbı destek ekipleri vardı.
Yukarıda açıklanan güç dağılımı 2007-09 arasındaki kısmi çekilmeden önceki durumu yansıtıyor; 2009'dan sonra bölge sayısı ikiye düşürüldü, eski Bölge 1 ve 2'yi kapsayan Bushrod Adası, Monrovia merkezli A Bölgesi ve eski Bölge 3 ve 4'ü kapsayan Gbarnga merkezli B Bölgesi.
Aralık 2012'de Kenya Savunma Güçleri'nden Tümgeneral Leonard Ngondi misyon komutanı olarak atandı. Aralık 2015'ten sonra Nijeryalı Tümgeneral Salihu Zaway Uba misyon komutanı olarak atandı. Nijeryalı General Luka Yusuf yeni kurulan Liberya Silahlı Kuvvetleri'nin başına Mart 2006'da Tümgeneral rütbesiyle atanmadan önce Bölge 1'in komutanı olarak hizmet veriyordu. 2012 - 2013 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'ndan Tuğgeneral Hugh Van Roosen misyon komutanlığını yaptı. Bu 1996'daki Bosna harekâtından beri bir Amerikalının komuta ettiği misyon oldu.
Karargah Güçleri
- Pakistan Ordusu Mekanize Piyade Taburu
- Piyade Taburu (Pakistan)
- Piyade Bölüğü (Nijerya)
- Mühendislik Bölüğü (Bangladeş)
- Mühendislik Bölüğü (Pakistan)
- Mühendislik Bölüğü (Pakistan)
- İkmal Bölüğü (Çin)
- Askeri İnzibat Bölüğü (Nepal)
- Hastane (Ürdün) (tesisleri Monrovia'daki John F. Kennedy Hastanesi ile ortak kullanıyordu)
- 56. Helikopter Bölüğü (Ukrayna Silahlı Kuvvetleri)
- Filipin Birliği (Büro ve VIP Güvenliği)
Bölge 1
- 2 adet Piyade Taburu (Pakistan) (Tubmanburg ve Voinjama)
- Piyade Taburu (Namibya)
- Mühendislik Taburu (Pakistan)
- Hastane (Pakistan)
Bölge 2
Bölge 3
Bölge 4
- 3 adet Piyade Taburu (Etiyopya)
- Piyade Taburu (Senegal)
- Hastane (Senegal)
- Hastane (Çin)
- Mühendislik Bölüğü (Çin)
B Bölgesi
B Bölgesi sorumluluk alanı Lofa, Bong, Nimba, Grand Gedeh, River Gee, Maryland ve Grand Kru eyaletlerini kapsıyordu. Bölge karargahı Bong County, Gbarnga'daydı. Bu bölgedeki askerî birlikler arasında bir Pakistan piyade taburu, bir Bangladeş piyade taburu ve Gana piyade taburu, 6-11 arasındaki UNMO Ekipleri, üç 2-seviye hastane (Çin, Bangladeş ve Pakistan), Bangladeş muhabere bölüğü, Bangladeş ikmal bölüğü ve Bangladeş askeri inzibat birliği vardı.
Misyona gönderilen Kanada Kuvvetleri için "Liane" adı kullanıldı. Bu kuvvetlere 2003 yılının sonlarında yollanan destek personeli de dahildir.
Kaynakça
- ^ "U.N. peacekeeping mission leaves Liberia after 13 years | Top News | Reuters". af.reuters.com. Temmuz 2016. 27 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2016.
- ^ "Background". 6 Ağustos 2015. 16 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020.
- ^
- ^
- ^ "UN Security Council Extends UNMIL's Mandate One Last Time". 27 Aralık 2016. 2 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020.
- ^ klyangian@frontpageafricaonline.com, Kennedy L. Yangian -. "FPA - UNMIL Sets Up Human Rights Library in Bar Association Office". www.frontpageafricaonline.com (İngilizce). 1 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2018.
- ^ "Secretary-General Appoints Major General Leonard Muriuki Ngondi (Kenya) as Force Commander of UNMIL". 28 Kasım 2012. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020.
- ^ "Secretary-General Appoints Major General Salihu Zaway Uba of Nigeria as Force Commander for United Nations Mission in Liberia | Meetings Coverage and Press Releases". www.un.org. 12 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2016.
- ^ Helmoed-Romer Heitman, 'Nigerian to command Liberian Army,' , 1 Mart 2006, p.19
- ^ Tan, Michelle (6 Ekim 2013). "Army general reflects on U.N. mission to Liberia". Army Times. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
- ^ 150 Ukrainian peacekeepers depart for Liberia 18 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (December 8, 2009)
Konuyla ilgili yayınlar
- Colin Robinson (Temmuz–Ağustos 2006). "Liberia: UNMIL's Hard-won success". New Zealand International Review. XXXI (4).
Dış bağlantılar
- UNMIL web sitesi
- UN UNMIL web sitesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Birlesmis Milletler Liberya Misyonu UNMIL Eylul 2003 yilinda Baskan Charles Taylor un istifasinin ardindan ve Ikinci Liberya Ic Savasi nin sonucunda yururluge giren ateskesin saglanmasi icin kurulmus baris gucu misyonu Bolgedeki BM kuvvetleri resmi olarak 30 Mart 2018 de cekildi Misyonun en yogun zamaninda 15 000 BM askeri personeli ve 1 115 polis memuru bolgede calisiyordu Misyon Birlesmis Milletler Liberya Gozetleme Misyonu nun UNOMIL yerini almisti Temmuz 2016 dan beri 1 240 BM askeri ve 606 polis personeli sahada calismaktadir ancak sadece bir acil duruma karsi gorevde tutuluyorlar Birlesmis Milletler Liberya MisyonuKisaltmaUNMILKurulus19 Eylul 2003TurBarisi Gucu MisyonuYasal statuMisyon 30 03 2018 tarihinde tamamlandiMerkezMonrovia LiberyaSorumluFarid ZarifAna kurumBirlesmis Milletler Guvenlik KonseyiResmi siteunmil unmissions orgTarihceLiberya daki ic savas cogunu sivillerin olusturdugu 150 000 kisinin hayatini kaybetmesine ve yasal duzenin tamamen yikilmasina neden oldu Savas ulke sinirlari icindeki ve disindaki binlerce insani yerinden etti Bunun sonucunda komsu ulkelere yaklasik 850 000 multeci gitti Carpismalar 1989 un sonlarinda basladi ve 1990 un baslarinda yuzlerce kisi olmustu Catismalar hukumet gucleri ile eski hukumet yetkilisi Charles Taylor yonetimindeki muhalif grup Liberya Ulusal Yurtsever Cephesi ne NPFL uye savascilar arasinda yasaniyordu Catismalarin cikmasiyla birlikte bolgesel bir organizasyon olan Bati Afrika Devletleri Ekonomik Toplulugu ECOWAS bariscil bir cozum bulunmasi icin cesitli girisimlerde bulundu Birlesmis Milletler ECOWAS in ic savasi bitirme girisimlerini destekledi Bu girisimler arasinda 1990 da ECOWAS in gozlem gucu Askeri Gozlem Grubu nun ECOMOG kurulmasi da vardir Guvenlik Konseyi 1992 de Liberya ya silah abargosu uyguladi ve Genel Sekreter ECOWAS ile savasan taraflar arasindaki gorusmeleri desteklemesi icin Ozel Temsilci atadi EOCWAS 1993 yilinda taraflar arasinda Cotonou Benin de bir baris anlasmasi imzalanmasini sagladi Bunun ustune Guvenlik Konseyi Guvenlik Konseyi Karari 866 ile Birlesmis Milletler Liberya Gozlem Misyonu UNOMIL kuruldu Misyonu un gorevi ECOMOG un Cotonou baris anlasmasinin uygulanmasini saglamasina destek vermekti Ozellikle taraflarin anlasmaya uymasi ve anlasmanin taraflarca adil bir sekilde uymasini saglanacakti UNOMIL Birlesmis Milletler Baris Gucu nun bir baska kurumun baslattigi baris gucu gorevine destek verdigi ilk misyondur Baris anlasmasinin uygulamaya gecmesindeki gecikmeler ve Liberya daki taraflar arasi catismalarin devam etmesi Subat Mart 1994 te secimlerin yapilmasini imkansiz hale getirdi Takip eden aylarda Cotonou anlasmasini yururluge sokacak bir dizi ek baris anlasmasi ustune pazarlik yapildi Ateskesin uygulanmaya baslamasiyla birlikte Birlesmis Milletler Temmuz 1997 de secimlerin yapilmasini sagladi Charles Taylor Baskan secildi 2 Agustos 1997 deki yemin toreninin ardindan Baskan Taylor yeni bir hukumet kurdu ve ulusal uzlasma ve birlik sozu verdi UNOMIL in ana hedefi basariya ulasti Nitekim komsu ulke Gine nin destekledigi asi bir orgut olan Uzlasma ve Demokrasi Icin Birlesmis Liberyalilar LURD kuzey Liberya da kurulunca 1999 da Ikinci Liberya Ic Savasi basladi 2003 yilinin basinda ikinci bir asi grup Liberya Demokrasi Hareketi ulkenin guneyinde kuruldu ve Haziran Temmuz 2003 e gelindiginde Charles Taylor hukumeti ulkenin sadece ucte birini kontrol ediyordu Baskent Monrovia LURD kusatmasi altindaydi ve sehre yapilan havan saldirilari sonucunda pek cok sivil oldu Binlerce insan catisma sonucunda yerlerinden oldu UNOL 1997 2003 Kasim 1997 de UNOMIL in gorevinin 30 Eylul de bitmesiyle Birlesmis Milletler Birlesmis Milletler Liberya Baris Destek Ofisi ni UNOL kurdu Ofis in basinda Genel Sekreter Temsilcisi bulunuyordu Birlesmis Milletler in catisma sonrasi barisin tesisi ustune ilk gorevinin hedefi Temmuz 1997 deki cok partili secimden sonra hukumetin barisi korumasina destek vermekti Guvenlik Konseyi nin tam destegi ile UNOL ulusal uzlasma ve iyi yonetim uygulamalarina destek verdi Yeniden yapilandirma ve yeni programlarin uygulanmasi icin uluslararasi destegin saglanmasina yardimci oldu UNOL Guvenlik Konseyi tarafindan 23 Nisan 2003 te onaylanmis guncel kararlarin uygulanmasi icin calisti Bu yenilenmis gorevler ve baslangictaki gorevler kapsaminda UNOL Liberya Hukumeti ne insan haklarinin uygulanmasi secimlerin yapilmasina destek vermenin yani sira barisin saglanmasi icin siyasi hedeflerin belirlenmesi program destekleri ve insan haklarinin onemi konularindaki eksiklerini gidermeye yardimci olmaya odaklandi Fakat UNOL un barisin saglanmasi ustune cabalari hukumetin ve muhalefetin liderlerinin uzlasamamasi yuzunden sekteye ugruyordu Bu sirada ulusal uzlasmasinin saglanmasi insan haklarinin sistematik ihlalinden siyasi muhaliflerin otekilestirilmesi ve sindirilmesinden ve guvenlik sektoru reformunun yapilmamasindan dolayi baltalaniyordu Bu etmenler Liberya da ic savasin surmesine neden oldu Uluslararasi kamuoyu savasan taraflara catismanin bitirilmesi icin masaya oturmalari icin cagrida bulunuyordu 8 Temmuz 2003 te hukumet gucleri ile cesitli taraflar arasindaki catismalar yogunlasip insanlik trajedisi tehlikesi surerken Genel Sekreter ABD li Jacques Paul Klein i Ozel Temsilcisi olarak Liberya ya atamaya karar verdi S 2003 695 Liberya daki Birlesmis Milletler guclerinin calismalarinin koordinasyonu ve ortaya cikabilecek gecici duzenlemelerin desteklenmesinden sorumluydu 26 Temmuz da Genel Sekreter uluslararasi askeri gucun Liberya ya uc asamada yollanmasinin yol haritasini cikardi S 2003 769 Bu cok yonlu Birlesmis Milletler Baris Gucu operasyonun baslangici oldu Ayrica Klein in atanmasi ve Liberya da Birlesmis Milletler operasyonun ongorulen baslangiciyla UNOL kontrolu dogal olarak bitecekti Karar 1497 2003 1 Agustos 2003 te Guvenlik Konseyi Karar 1497 yi 2003 onayladi Boylece Liberya da cok uluslu bir gucun kurulmasina onay verildi ve 1 Ekim 2003 ten daha gec olmayacak sekilde Birlesmis Milletler dengeleyici guclerinin kurulmasina hazir olundugu bildirildi 18 Agustos 2003 te Liberyali taraflar Akra Gana da Kapsamli Baris Anlasmasini imzaladilar Bu anlasmaya gore taraflar Birlesmis Milletler den Birlesmis Milletler Anlasmasi Madde VII uyarinca Liberya Ulusal Gecis Hukumeti ne destek vermesi ve baris anlasmasinin uygulanmasi icin Liberya ya askeri guc yollamasini istedi Bunu takiben ECOWAS Liberya Misyonu nun kurulmasiyla ulkedeki guvenlik durumu iyilesti BM barisi koruma misyonunun kurulmasi icin oneriGuvenlik Konseyi nin istegi ustune Genel Sekreter 11 Eylul de bir rapor teslim etti S 2003 875 Rapor ulkedeki son durumu Birlesmis Milletler in Kapsamli Baris Anlasmasi nin etkili bir sekilde uygulanabilmesi icin ustlenmesi gereken rol ustune ve Liberya daki baris gucu operasyonun buyuklugu yapisi ve yetkisi ustune tavsiyeleri iceriyordu Genel Sekreter Birlesmis Milletler Anlasmasi nin VII maddesi uyarinca hareket eden Konsey e 15 000 kisilik Birlesmis Milletler Baris Gucu nun gonderilmesi icin yetki verilmesini tavsiye ediyordu Yollanacak 15 000 kisi icinde 250 askeri gozlemci 160 kurmay subay 875 polis memuru ve her biri 120 kisiden olusacak 5 silahli birlik cok sayida sivil ve destek gorevlisi vardi Birlesmis Milletler Liberya Misyonu nun UNMIL siyaset asker polis adalet halkla iliskiler insan haklari cinsiyet cocuklarin korunmasi silahsizlanma terhis ve topluma kazandirma halki bilgilendirme ve destekleme ve ayrica gecikmis secimleri iceren cok boyutlu bir operasyon oldugunu soyledi Misyon un insani yardim ve gelisim topluluklariyla is birligini saglayacak bir mekanizmasi olacakti UNMIL ECOWAS ve Afrika Birligi ile yakin is birligi icinde olacakti Bolgesel sorunlara Birlesmis Milletler in es gudumlu bir sekilde cevap verebilmesi icin UNMIL Birlesmis Milletler Sierra Leone Misyonu UNAMSIL Birlesmis Milletler Fildisi Sahilleri Misyonu UNOCI ve Birlesmis Milletler Bati Afrika Ofisi UNOWA ile de yakin isbirligi icinde calisacakti Misyon Genel Sekreter in Ozel Temsilcisi tarafindan yonetilecekti Bu kisinin Misyon ve Birlesmis Milletler in Liberya da yuruttugu calismalar ustunde yetkisi olacakti Ozel Temsilci ye destek olarak iki Yardimci Korgeneral rutbesindeki Kuvvet Komutani ve Polis Sefi ni de icren bir ust yonetici ekibi kurulacakti Genel Sekreter Ozel Temsilcisi Ofisi nde bir de kidemli cinsiyet danismani ve ekibi olacakti Bu danisman Ofis in sivil toplumun ve diger ortaklarin calismalarindaki cinsiyet ayrimciligi konularina karsi calisacakti Ozel Temsilci Ofisi nde bir HIV AIDS politikalari danismani ve ekibi de olacakti Bu danisman Misyon bolgesindeki sivil ve askeri personel icinde ve ev sahibi topluluklar icinde HIV hastaliginin bulasmasinin engellenmesi ustune yapilacak calismalari koordine edecekti Genel Sektreter UNMIL in gorevinin Liberya Ulusal Gecici Hukumeti ve diger taraflara Kapsamli Baris Anlasmasi nin etkili ve vaktinde uygulanmasina destek vermek 17 Haziran 2003 te imzalanan ateskes antlasmasinin uygulanmasini saglamak Ulusal Gecis Hukumeti nin Liberya nin her yerinde devlet otoritesini saglamasina destek olmak onemli kamu yapilarinda guvenligi saglamak ozellikle limanlar havaalanlari ve diger hayati alt yapilar Birlesmis Milletler personelinin guveligi ve serbest dolasimini saglamak insanlarin serbest dolasimini saglamak yerinden olmus vatandaslarin ve gocmenlerin guvenli ve surdurulebilir bir sekilde evlerine donmelerini saglamak ve Birlesmis Milletler askeri gucunun konuslandigi bolgelerdeki sivilleri olasi fiziksel siddet tehditlerine karsi korumak olarak tanimladi Buna ek olarak yollanacak guc Liberya kolluk gucleri ve diger ceza hukuku ile ilgili kurumlara danismanlik egitim ve destek verecek Ulusal Gecis Hukumeti ne silahsizlanma terhis ve sosyal yasama donus programlarinda destek verecek silah birakmis savascilardan toplanan silahlar muhimmat ve diger askeri ekipmani koruyacak ve sonrasinda imha edilmesine destek verecek secimlerin hazirlanmasina destek verecek insan haklari ustune inceleme ve rapor verecek ve insan haklari ve cocuklari koruma ustune calismalar yapip egitim verecek cinsiyet ayrimciligina karsi destek ve egitim verecek resmi kurumlar ve Gercek ve Uzlasma Komisyonu na destek verecek ve ECOWAS Afrika Birligi ve Birlesmis Milletler ile ortak siyasi ve guvenlik konularinda is birligi yapacakti Bu raporda Genel Sekreter ulkeyi yonetme yetkisinin Baskan Charles Taylor dan Baskan Yardimcisi Moses Blah a aktarilmasi ve Liberyali taraflarca Kapsamli Baris Anlasmasi nin imzalanmasinin Liberya halkinin yasadigi acilarin dindirilmesi ve bolgedeki istikrarsizligin kaynagi olan catismanin bariscil bir sekilde bitirilmesi icin onemli bir firsat oldugunu belirtti Birlesmis Milletler ve uluslararasi toplum Liberya baris surecini desteklemek icin buyuk olcude hazir olsa da Baris Anlasmasi nin kapsamli ve basarili bir sekilde uygulanmasinin Liberyali taraflarin en onemli sorumlulugu oldugunu belirtti UNMIL in kurulmasiEylul 2003 te Guvenlik Konseyi Genel Sekreter in 11 Eylul 2003 tarihli raporunu ve tekliflerini degerlendirdi ve oy birligi ile Karar 1509 kabul edildi Bu kararla 15 000 kisilik UNMIL kuruldu UNMIL personelinin icinde 250 askeri gozlemci ve 160 kurmay subay ve Liberya da kanuni duzeni saglamak ve korumak icin kurulmus birlikleri de iceren 1 115 polis memuru ve gerekli sivil birlikler vardi Konsey 1 Kasim da Genel Sekreter den yetkinin ECOWAS yonetimindeki kuvvetlerden hizli ve profesyonelce calismalarina baslamasini istedigi UNMIL e aktarilmasini istedi Bunun yaninda Konsey Genel Sekreter in UNOL un gorevini bitirip bu ofisin yaptigi onemli islerin UNMIL e aktarilmasini istedigini goz onunde bulundurdu Planlandigi gibi UNMIL baris koruma gorevini ECOWAS guclerinden 1 Kasim 2003 te devraldi Kenyali General Daniel Opande komutan olarak atandi ECOMIL koruma gucu olarak hizmet veren yaklasik 3 500 Bati Afrikali asker gecici olarak Birlesmis Milletler Baris Gucu ne alindi Ayni gun yapilan bir aciklamada Genel Sekreter bu cok onemli gelisme hakkinda konustu ve ECOWAS a UNMIL in bolgeye yollanmasini saglayan guven ortamini kurmasindaki katkilarindan dolayi tesekkur etti UNMIL e destek veren Benin Gambia Gana Gine Bissau Mali Nijerya Senegal ve Togo hukumetlerine ve ayrica bolgesel guce katkilarindan dolayi Amerika ya tesekkur etti Nijerya birliklerinin komutani Tuggeneral Ebiowei Awala 2003 ile 2009 arasinda Nijerya nin UNMIL misyonuna 21 160 asker ile destek verdigini duyurdu Genel Sekreter eger taraflar isbirligine gider ve uluslararasi toplum gerekli kaynaklari saglarsa UNMIL in Liberya daki catismanin cozumune buyuk olcude katki saglayabilecegine guvendigini soyledi 2009 dan beri UNMIL in gorevi her yil uzatiliyordu En son uzatma BM Guvenlik Konseyi nin 22 Aralik 2016 da yetkileri 30 Mart 2018 e kadar uzatmasi oldu 2018 yilinda Hukukun Ustulugunden Sorumlu Genel Sekreter Yardimcisi Waldemar Wray in ofisi ustunden UNMIL Liberya Ulusal Barosu nun Ashmun Sokagi Merkezi nde insan haklari kutuphanesi kurulabilmesi icin kitap mobilya ve ekipman sagladi Wray kutuphanenin oncelikle baro uyelerinin insan haklari ustune bilgilerini gelistirmek amaci ile kuruldugunu ve avukatlara muvekkillerinin haklarini korumak icin gerekli kaynaklari saglayacagini belirtti Baris GucuPanhard AML 90 zirhli araclarla devriye gezen Irlandali UNMIL birlikleri Temmuz 2006 Liberya daki Baris Gucu dort tugay buyuklugundeki yapidan ve kurmay guclerinden olusuyordu Her yapi ulkenin bolundugu dort bolumden birinden sorumluydu her bolumde tam teskilatli savas muhendislik ve tibbi destek ekipleri vardi Yukarida aciklanan guc dagilimi 2007 09 arasindaki kismi cekilmeden onceki durumu yansitiyor 2009 dan sonra bolge sayisi ikiye dusuruldu eski Bolge 1 ve 2 yi kapsayan Bushrod Adasi Monrovia merkezli A Bolgesi ve eski Bolge 3 ve 4 u kapsayan Gbarnga merkezli B Bolgesi Aralik 2012 de Kenya Savunma Gucleri nden Tumgeneral Leonard Ngondi misyon komutani olarak atandi Aralik 2015 ten sonra Nijeryali Tumgeneral Salihu Zaway Uba misyon komutani olarak atandi Nijeryali General Luka Yusuf yeni kurulan Liberya Silahli Kuvvetleri nin basina Mart 2006 da Tumgeneral rutbesiyle atanmadan once Bolge 1 in komutani olarak hizmet veriyordu 2012 2013 yillari arasinda Amerika Birlesik Devletleri Ordusu ndan Tuggeneral Hugh Van Roosen misyon komutanligini yapti Bu 1996 daki Bosna harekatindan beri bir Amerikalinin komuta ettigi misyon oldu Karargah Gucleri Pakistan Ordusu Mekanize Piyade Taburu Piyade Taburu Pakistan Piyade Bolugu Nijerya Muhendislik Bolugu Banglades Muhendislik Bolugu Pakistan Muhendislik Bolugu Pakistan Ikmal Bolugu Cin Askeri Inzibat Bolugu Nepal Hastane Urdun tesisleri Monrovia daki John F Kennedy Hastanesi ile ortak kullaniyordu 56 Helikopter Bolugu Ukrayna Silahli Kuvvetleri Filipin Birligi Buro ve VIP Guvenligi Bolge 1 2 adet Piyade Taburu Pakistan Tubmanburg ve Voinjama Piyade Taburu Namibya Muhendislik Taburu Pakistan Hastane Pakistan Bolge 2 2 adet Piyade Taburu Piyade Taburu Gana Muhendislik Taburu Pakistan Bolge 3 3 adet Piyade Taburu Banglades Muhendislik Bolugu Banglades Hastane Banglades Bolge 4 3 adet Piyade Taburu Etiyopya Piyade Taburu Senegal Hastane Senegal Hastane Cin Muhendislik Bolugu Cin B Bolgesi B Bolgesi sorumluluk alani Lofa Bong Nimba Grand Gedeh River Gee Maryland ve Grand Kru eyaletlerini kapsiyordu Bolge karargahi Bong County Gbarnga daydi Bu bolgedeki askeri birlikler arasinda bir Pakistan piyade taburu bir Banglades piyade taburu ve Gana piyade taburu 6 11 arasindaki UNMO Ekipleri uc 2 seviye hastane Cin Banglades ve Pakistan Banglades muhabere bolugu Banglades ikmal bolugu ve Banglades askeri inzibat birligi vardi Misyona gonderilen Kanada Kuvvetleri icin Liane adi kullanildi Bu kuvvetlere 2003 yilinin sonlarinda yollanan destek personeli de dahildir Kaynakca U N peacekeeping mission leaves Liberia after 13 years Top News Reuters af reuters com Temmuz 2016 27 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2016 Background 6 Agustos 2015 16 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2020 UN Security Council Extends UNMIL s Mandate One Last Time 27 Aralik 2016 2 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2020 Arsivlenmis kopya 10 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2020 klyangian frontpageafricaonline com Kennedy L Yangian FPA UNMIL Sets Up Human Rights Library in Bar Association Office www frontpageafricaonline com Ingilizce 1 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mart 2018 Secretary General Appoints Major General Leonard Muriuki Ngondi Kenya as Force Commander of UNMIL 28 Kasim 2012 26 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2020 Secretary General Appoints Major General Salihu Zaway Uba of Nigeria as Force Commander for United Nations Mission in Liberia Meetings Coverage and Press Releases www un org 12 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Kasim 2016 Helmoed Romer Heitman Nigerian to command Liberian Army 1 Mart 2006 p 19 Tan Michelle 6 Ekim 2013 Army general reflects on U N mission to Liberia Army Times Erisim tarihi 23 Nisan 2015 150 Ukrainian peacekeepers depart for Liberia 18 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi December 8 2009 Konuyla ilgili yayinlarColin Robinson Temmuz Agustos 2006 Liberia UNMIL s Hard won success New Zealand International Review XXXI 4 Dis baglantilarUNMIL web sitesi UN UNMIL web sitesi