Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Birleşmiş Milletler'in üye ülkeler arasında güvenlik ve barışı korumakla yükümlü en güçlü organı. Birleşmiş Milletler'in diğer organları sadece tavsiye kararı alabilirken, Uluslararası Adalet Divanı ile birlikte bağlayıcı karar alma yetkisine sahip iki Birleşmiş Milletler organından biridir. Bu bağlayıcılık, üye ülkelerin tamamına yakını tarafından imzalanmış olan Birleşmiş Milletler Antlaşması'nda açık bir şekilde belirtilmiştir.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi | |
---|---|
New York'taki Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi odası | |
Kısaltma | BMGK veya UNSC |
Kuruluş | 24 Ekim 1945 | )
Tür | Uluslararası kuruluş |
Amaç | Uluslararası güvenliği ve barışı korumak |
Merkez | New York, Amerika Birleşik Devletleri |
Üyeler | 15 üye ülke Daimî üyeler: ABD Birleşik Krallık Çin Fransa Rusya Geçici üyeler: Cezayir Ekvador Guyana Güney Kore İsviçre Japonya Malta Mozambik Sierra Leone Slovenya |
Resmî diller | Arapça, Çince, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, Rusça |
Başkan | Rusya |
Güvenlik Konseyi, beşi daimi olmak üzere on beş üyeden oluşmaktadır: Çin, Fransa, Rusya, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri. Bu ülkeler, II. Dünya Savaşı'nın galipleri olan büyük devletler ya da onların halefi olan devletlerdir. Daimi üyeler, Birleşmiş Milletler'e yeni üye devletlerin kabulü ya da Genel Sekreter adayları da dahil olmak üzere, Güvenlik Konseyi'nin her türlü önemli kararını veto edebilir. Bu veto hakkı, Genel Kurul ya da Genel Kurul'un acil özel oturumları ya da oylamaları için geçerli değildir. Diğer on üye bölgesel bazda iki yıllık bir dönem için seçilir. Konseyin başkanlığı, üyeleri arasında aylık olarak dönüşümlüdür.
Güvenlik Konseyi kararları genellikle üye devletler tarafından gönüllü olarak sağlanan ve BM ana bütçesinden bağımsız olarak finanse edilen askerî güçlerden oluşan Birleşmiş Milletler Barış Gücü tarafından uygulanmaktadır. Kasım 2021 itibarıyla, 121 ülkeden 87.000'den fazla personelin görev yaptığı ve toplam bütçesi yaklaşık 6,3 milyar dolar olan 12 barışı koruma heyeti bulunmaktadır.
Üyeler
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, 15 üye ülkeye sahiptir. Bu ülkelerden beş tanesi daimi üye, on tanesi ise seçilmiş üyelerdir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri, aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in kurucu üyeleri olan Rusya ve Çin, SSCB ve Çin Cumhuriyeti'nin halefleri olarak, konsey tarafından tanınmışlardır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde, kararları veto etme hakkı bulunan daimi üyeler Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Fransa, Çin Halk Cumhuriyeti ve Rusya ile on geçici üye ülke bulunur. Dönüşümlü 10 üye ülke her iki yılda bir Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yapılan seçimlerle belirlenir. Konsey Başkanlığı ise ayda bir üye ülkeler arasında el değiştirir.
Birleşmiş Milletler'in üyeleri, örgütün hızlı ve etkili hareket etmesini sağlamak için, uluslararası barış ve güvenliğin korunmasında başlıca sorumluluğu Güvenlik Konseyi'ne bırakırlar ve bu sorumluluk gereğince görevlerini yerine getirirken Güvenlik Konseyi'nin kendi adlarına hareket ettiğini kabul ederler.
Güvenlik Konseyi, bu görevleri yerine getirirken Birleşmiş Milletler'in Amaç ve İlkeleri'ne uygun hareket eder. Bu görevleri yerine getirebilmesi için Güvenlik Konseyi'ne verilmiş belirli yetkiler VI-VIII. ve XII. bölümlerde gösterilmiştir.
Daimi üyeler
Ülke | Bölgesel Grup | Mevcut temsilci devlet | Eski temsilci devlet |
---|---|---|---|
Çin | Asya-Pasifik | Çin Halk Cumhuriyeti (1971-) | Çin Cumhuriyeti (1946-1971) |
Fransa | Batı Avrupa ve Diğerleri | Beşinci Fransa Cumhuriyeti (1958-) | Dördüncü Fransa Cumhuriyeti (1946-1958) |
Rusya | Doğu Avrupa | Rusya Federasyonu (1992-) | Sovyetler Birliği (1946-1991) |
Birleşik Krallık | Batı Avrupa ve Diğerleri | Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı (1946-) | — |
ABD | Batı Avrupa ve Diğerleri | ABD (1946-) | — |
Geçici üyeler
İşleyiş
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararları, üye ülkeler tarafından verilen bir önergenin, 15 üye ülkeden dokuzu tarafından kabul edilmesi ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Daimi Üyesi ülkelerden birinden ret oyu almamış olması şartıyla alınır.
Dünya barışına katkısı ve karşıt görüşler
Veto yetkisine sahip beş daimi ülke olan Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Çin, Fransa ve Birleşik Krallık aynı zamanda dünyanın en çok silah üreten ve pazarlayan ülkeleridir. Dünya silah ticaretinin baş aktörlerinden oluşan Güvenlik Konseyi Ülkeleri'nin dünya barışına kalıcı katkıda bulunacak kararlar verebileceğine bazı çevreler şüpheyle bakmaktadır.
Kore Savaşı (1950) ve Körfez Savaşı kararları, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylanmıştır.[]
Dipnot
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Italy, Netherlands ask to share Security Council seat". Al Jazeera. 28 Haziran 2016. 28 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2017.
- ^ "Rakamlarla Dünya Silah Ticareti (İngilizce)". . 9 Eylül 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2007.
Dış bağlantılar
- Resmî site21 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 1946-2007 Arasında Kullanılmış Tüm Vetolar ve Açıklamaları - İngilizce17 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi BMGK Birlesmis Milletler in uye ulkeler arasinda guvenlik ve barisi korumakla yukumlu en guclu organi Birlesmis Milletler in diger organlari sadece tavsiye karari alabilirken Uluslararasi Adalet Divani ile birlikte baglayici karar alma yetkisine sahip iki Birlesmis Milletler organindan biridir Bu baglayicilik uye ulkelerin tamamina yakini tarafindan imzalanmis olan Birlesmis Milletler Antlasmasi nda acik bir sekilde belirtilmistir Birlesmis Milletler Guvenlik KonseyiNew York taki Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi odasiKisaltmaBMGK veya UNSCKurulus24 Ekim 1945 78 yil once 1945 10 24 TurUluslararasi kurulusAmacUluslararasi guvenligi ve barisi korumakMerkezNew York Amerika Birlesik DevletleriUyeler15 uye ulke Daimi uyeler ABD Birlesik Krallik Cin Fransa Rusya Gecici uyeler Cezayir Ekvador Guyana Guney Kore Isvicre Japonya Malta Mozambik Sierra Leone SlovenyaResmi dillerArapca Cince Fransizca Ingilizce Ispanyolca RuscaBaskan Rusya Guvenlik Konseyi besi daimi olmak uzere on bes uyeden olusmaktadir Cin Fransa Rusya Birlesik Krallik ve Amerika Birlesik Devletleri Bu ulkeler II Dunya Savasi nin galipleri olan buyuk devletler ya da onlarin halefi olan devletlerdir Daimi uyeler Birlesmis Milletler e yeni uye devletlerin kabulu ya da Genel Sekreter adaylari da dahil olmak uzere Guvenlik Konseyi nin her turlu onemli kararini veto edebilir Bu veto hakki Genel Kurul ya da Genel Kurul un acil ozel oturumlari ya da oylamalari icin gecerli degildir Diger on uye bolgesel bazda iki yillik bir donem icin secilir Konseyin baskanligi uyeleri arasinda aylik olarak donusumludur Guvenlik Konseyi kararlari genellikle uye devletler tarafindan gonullu olarak saglanan ve BM ana butcesinden bagimsiz olarak finanse edilen askeri guclerden olusan Birlesmis Milletler Baris Gucu tarafindan uygulanmaktadir Kasim 2021 itibariyla 121 ulkeden 87 000 den fazla personelin gorev yaptigi ve toplam butcesi yaklasik 6 3 milyar dolar olan 12 barisi koruma heyeti bulunmaktadir UyelerBirlesmis Milletler Guvenlik Konseyi 15 uye ulkeye sahiptir Bu ulkelerden bes tanesi daimi uye on tanesi ise secilmis uyelerdir Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi nin daimi uyeleri ayni zamanda Birlesmis Milletler in kurucu uyeleri olan Rusya ve Cin SSCB ve Cin Cumhuriyeti nin halefleri olarak konsey tarafindan taninmislardir Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi nde kararlari veto etme hakki bulunan daimi uyeler Amerika Birlesik Devletleri Birlesik Krallik Fransa Cin Halk Cumhuriyeti ve Rusya ile on gecici uye ulke bulunur Donusumlu 10 uye ulke her iki yilda bir Birlesmis Milletler Genel Kurulu nda yapilan secimlerle belirlenir Konsey Baskanligi ise ayda bir uye ulkeler arasinda el degistirir Birlesmis Milletler in uyeleri orgutun hizli ve etkili hareket etmesini saglamak icin uluslararasi baris ve guvenligin korunmasinda baslica sorumlulugu Guvenlik Konseyi ne birakirlar ve bu sorumluluk geregince gorevlerini yerine getirirken Guvenlik Konseyi nin kendi adlarina hareket ettigini kabul ederler Guvenlik Konseyi bu gorevleri yerine getirirken Birlesmis Milletler in Amac ve Ilkeleri ne uygun hareket eder Bu gorevleri yerine getirebilmesi icin Guvenlik Konseyi ne verilmis belirli yetkiler VI VIII ve XII bolumlerde gosterilmistir Daimi uyeler Daimi beslinin 1946 2015 araliginda uyguladiklari veto sayisiUlke Bolgesel Grup Mevcut temsilci devlet Eski temsilci devlet Cin Asya Pasifik Cin Halk Cumhuriyeti 1971 Cin Cumhuriyeti 1946 1971 Fransa Bati Avrupa ve Digerleri Besinci Fransa Cumhuriyeti 1958 Dorduncu Fransa Cumhuriyeti 1946 1958 Rusya Dogu Avrupa Rusya Federasyonu 1992 Sovyetler Birligi 1946 1991 Birlesik Krallik Bati Avrupa ve Digerleri Buyuk Britanya ve Kuzey Irlanda Birlesik Kralligi 1946 ABD Bati Avrupa ve Digerleri ABD 1946 Gecici uyeler Birlesmis Milletler Bolgesel Gruplari uyeligine gore BMGK icinde gruplandirilmis oturma duzeni Afrika Grubu Asya Pasifik Grubu Dogu Avrupa Grubu Latin Amerika ve Karayip Devletleri Grubu GRULAC Bati Avrupa ve Digerleri Grubu WEOG Yil Afrika Grubu Asya Pasifik Grubu Latin Amerika ve Karayipler Grubu Bati Avrupa ve Diger Devletler Grubu Dogu Avrupa Grubu 1966 Mali Nijerya Uganda Japonya Urdun Arjantin Uruguay Hollanda Yeni Zelanda Bulgaristan1967 Etiyopya Hindistan Brezilya Kanada Danimarka1968 Cezayir Senegal Pakistan Paraguay Macaristan1969 Zambiya Nepal Kolombiya Finlandiya Ispanya1970 Burundi Sierra Leone Suriye Nikaragua Polonya1971 Somali Japonya Arjantin Belcika Italya1972 Gine Sudan Hindistan Panama Yugoslavya1973 Kenya Endonezya Peru Avustralya Avusturya1974 Kamerun Moritanya Irak Kosta Rika Beyaz Rusya SSC1975 Tanzanya Japonya Guyana Italya Isvec1976 Benin Libya Pakistan Panama Romanya1977 Mauritius Hindistan Venezuela Kanada Bati Almanya1978 Gabon Nijerya Kuveyt Bolivya Cekoslovakya1979 Zambiya Banglades Jamaika Norvec Portekiz1980 Nijer Tunus Filipinler Meksika Dogu Almanya1981 Uganda Japonya Panama Irlanda Ispanya1982 Togo Zaire Urdun Guyana Polonya1983 Zimbabve Pakistan Nikaragua Malta Hollanda1984 Burkina Faso Misir Hindistan Peru Ukrayna1985 Madagaskar Tayland Trinidad ve Tobago Avustralya Danimarka1986 Gana Birlesik Arap Emirlikleri Venezuela Bulgaristan1987 Zambiya Japonya Arjantin Bati Almanya Italya1988 Cezayir Senegal Nepal Brezilya Yugoslavya1989 Etiyopya Malezya Kolombiya Kanada Finlandiya1990 Fildisi Sahili Zaire Yemen Kuba Romanya1991 Zimbabve Hindistan Ekvador Avusturya Belcika1992 Yesil Burun Adalari Fas Japonya Venezuela Macaristan1993 Cibuti Pakistan Brezilya Yeni Zelanda Ispanya1994 Nijerya Ruanda Umman Arjantin Cekya1995 Botsvana Endonezya Honduras Almanya Italya1996 Misir Gine Bissau Guney Kore Sili Polonya1997 Kenya Japonya Kosta Rika Portekiz Isvec1998 Gabon Gambiya Bahreyn Brezilya Slovenya1999 Namibya Malezya Arjantin Kanada Hollanda2000 Mali Tunus Banglades Jamaika Ukrayna2001 Mauritius Singapur Kolombiya Irlanda Norvec2002 Kamerun Gine Suriye Meksika Bulgaristan2003 Angola Pakistan Sili Almanya Ispanya2004 Cezayir Benin Filipinler Brezilya Romanya2005 Tanzanya Japonya Arjantin Danimarka Yunanistan2006 Gana Kongo Cumhuriyeti Katar Peru Slovakya2007 Guney Afrika Endonezya Panama Belcika Italya2008 Burkina Faso Libya Vietnam Kosta Rika Hirvatistan2009 Uganda Japonya Meksika Avusturya Turkiye2010 Gabon Nijerya Lubnan Brezilya Bosna Hersek2011 Guney Afrika Hindistan Kolombiya Almanya Portekiz2012 Fas Togo Pakistan Guatemala Azerbaycan2013 Ruanda Guney Kore Arjantin Avustralya Luksemburg2014 Cad Nijerya Urdun Sili Litvanya2015 Angola Malezya Venezuela Yeni Zelanda Ispanya2016 Misir Senegal Japonya Uruguay Ukrayna2017 Etiyopya Kazakistan Bolivya Italya Isvec2018 Fildisi Sahili Ekvator Ginesi Kuveyt Peru Hollanda Polonya2019 Guney Afrika Endonezya Dominik Cumhuriyeti Almanya Belcika2020 Nijer Tunus Vietnam Saint Vincent ve Grenadinler EstonyaIsleyisBirlesmis Milletler Guvenlik Konseyi Kararlari uye ulkeler tarafindan verilen bir onergenin 15 uye ulkeden dokuzu tarafindan kabul edilmesi ve Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi Daimi Uyesi ulkelerden birinden ret oyu almamis olmasi sartiyla alinir Dunya barisina katkisi ve karsit goruslerVeto yetkisine sahip bes daimi ulke olan Amerika Birlesik Devletleri Rusya Cin Fransa ve Birlesik Krallik ayni zamanda dunyanin en cok silah ureten ve pazarlayan ulkeleridir Dunya silah ticaretinin bas aktorlerinden olusan Guvenlik Konseyi Ulkeleri nin dunya barisina kalici katkida bulunacak kararlar verebilecegine bazi cevreler supheyle bakmaktadir Kore Savasi 1950 ve Korfez Savasi kararlari Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi tarafindan onaylanmistir kaynak belirtilmeli Dipnot At the time of election and until August 1984 the country was known as Republic of Upper Volta The election was secured by and in May 1990 during its membership of the Security Council it unified with to form the single country of Yemen Ayrica bakinizBirlesmis Milletler Guvenlik Konseyinin 2 sayili karari Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyinin 67 sayili karari Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyinin 2016 sayili karari Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyinin 2034 sayili karari Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi kararlari listesi 2101 2200 KaynakcaBu maddeyi dinle bilgi source source noicon Konusan Vikipedi Bu ses dosyasi 09 01 2010 tarihli surumunden uretilmistir ve bu tarihten sonra madde yapilmis olan eklemeleri kapsamamaktadir Medya yardim Diger konusan maddeler Italy Netherlands ask to share Security Council seat Al Jazeera 28 Haziran 2016 28 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2017 Rakamlarla Dunya Silah Ticareti Ingilizce 9 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2007 Dis baglantilarResmi site21 Subat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1946 2007 Arasinda Kullanilmis Tum Vetolar ve Aciklamalari Ingilizce17 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde