Bosna-Hersek tarihi Bosna-Hersek'in tarih öncesi zamanlardan günümüze uzanan tarihini kapsar.
Akdeniz kıyısındaki diğer şehirler gibi Bosna'da tarih sahnesindeki yerini Roma İmparatorluğu içerisinde almıştır. Roma İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra Bosna'nın yönetimi 1200'lü yıllarda bağımsızlığını elde edene kadar çeşitli kereler el değiştirmiştir. Bağımsızlığını 260 yılı aşkın bir süre koruyan Bosna Krallığı bu süre boyunca Macarlar ve Sırplar'a karşı topraklarını savunmak zorunda kalmıştır.
Osmanlı dönemi
1463 yılında Osmanlı idaresi altına geçen Boşnaklar aynı zamanda Müslümanlığı da benimsemiştir. Müslümanlığı benimsemeyen Boşnakların dini vecibelerini yerine getirmesine izin veren Osmanlı idaresi Bosna topraklarında inşa ettiği yapılar ve camilerle aynı zamanda Boşnakların gelenekleri ile kültürüne de etki etmiştir. 1878 yılına kadar devam edecek olan Osmanlı idaresi altındaki dönemde pek çok Boşnak Osmanlı idaresinde, devlet yönetiminde önemli görevlere getirilmiştir. Zayıflayan Osmanlı İmparatorluğu'nu parçalamaya karar veren müttefiklerin finansal sıkıntılar içerisindeki İstanbul'a baskısı sonucu Bosna'daki Osmanlı idaresi savaşılmadan, masa başında son bularak Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun kontrolüne geçmiştir.
Avusturya dönemi
1918 yılına kadar sürecek olan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu idaresi altındaki dönemde ülke yeniden yapılandırılarak çökmekte olan Osmanlı İmparatorluğu idaresi altındaki dönemin sonlarında yaşadığı sıkıntılardan uzaklaşarak refaha kavuşacaktır. Bu gelişmelerin büyük Sırbistan kurulmasını amaçlayan Rusya'nın finansal desteği ile gerçekleştiği kuşkusuzdur. Bosna'daki Müslüman nüfusun Osmanlı idaresi altındaki diğer topraklara göçü ve onların terk ettiği yerlere Sırpların yerleşmesiyle Bosna'daki etnik yapının değişmesi bu dönemde yaşanmıştır. 1918 - 1941 yılları arasındaki dönem Yugoslavya'nın iç karışıklıkları ve savaşla geçmiştir.
Faşist döneminde Bosna-Hersek
1941 - 1945 yılları arasındaki II. Dünya Savaşı sırasında Naziler Yugoslavya'yı işgal ederek Slovenya'yı Almanya'ya, Hırvatistan'ı İtalya'ya ve Makedonya'yı Bulgaristan'a bağlayarak özellikle Sırp, Yahudi ve Çingenelere karşı bir etnik temizlik hareketine girişerek toplama kamplarında binlerce insanı öldürdüler. Zagreb’in 90 km güney-doğusunda Ustaşa’nın kontrolünde bulunan Jasenovac toplama kampında meydana gelmiştir. Bu kampa gönderilen erkeklerin çoğu öldürmüş, kadınlar Almanya’ya zorunlu çalışma için gönderilmiştir. Faşist Ustaşa hareketi sıkı bir işbirliğiyle 1941-45 yılları arasında 750.000 Sırp, 60.000 Yahudi ve 26.000 Çingene’yi öldürmüştür.
Yugoslavya
1945 - 1990 yılları arasındaki soğuk savaş döneminin 35 yıllı Tito'nın liderligi altında geçti. Bu dönemde Bosna - Hersek'in sınırları 1918 öncesine döndü ve Boşnak'lar kültürel kimliklerine yeniden kavuştular. Batı'nın desteği ile Yugoslavya'da savaşın izleri çabuk silindi. Batılı ülkeler Yugoslavya'yı sadece ekonomik değil aynı zamanda askeri ve siyasi alanda da destekledi. 1970'li yıllarda Sovyet müdahalesi riski ile karşılaşıldığında Amerika Birleşik Devletleri Yugoslavya'yı savunmak için nükleer güce başvurabileceğini açıkladı. Soğuk savaşın son bulması ve sona eren komünist rejimle birlikte parçalanan Sovyetler Birliği'nden Yugoslavya'da etkilendi.
1986 - 1992 yılları arasında yaşanan kanlı iç savaşların sonrasında Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti parçalandı. Aşırı milliyetçi Slobodan Miloseviç ve onun desteklediği militanlarca büyük Sırbistan'ı kurma hayalleri ile sistematik bir soykırım gerçekleştirildi. Bu dönemde 10.000'nin üzerinde Boşnak yaşamını kaybetti. Sırpların başta Saraybosna olmak üzere kuşatma altında tuttuğu şehirleri bombalamasına, keskin nişancı ateşi ile masum ve savunmasız sivilleri öldürmesine, başta aydınlar olmak üzere seçilmiş kişilerin toplama kamplarında öldürülmesi ile gerçekleştirilen etnik temizlik hareketine batılı ülkeler uzun süre gereken tepkiyi göstermeyerek soykırıma seyirci kaldı.
Yugoslavya iç savaşı
Şubat 1992'de bağımsızlığını ilan eden Bosna - Hersek 7 Nisan 1992'de ABD ve diğer batılı ülkelerce tanındı ve 22 Mayıs 1992'de Birleşmiş Milletler'e yaptığı üyelik başvurusu kabul edildi.
Bosna'daki savaş 1992 yılının ilkbaharında başladı. Bosna'nın kuzeyini hedef alan saldırıların amacı bu bölgelerden Boşnak ve Hırvatları uzaklaştırarak Sırp devletini kurmaktı. Sırpların bu saldırıları bölgedeki diğer etnik gruplar için tam bir felakete dönüştü. Kuşatma altındaki şehirler ve mülteci kamplarında pek çoğu öldürüldü ve işkenceye uğradı.
Savaşın ilk aylarında doğudaki pek çok Boşnak şehri sırpların saldırıları sonucu kolayca düştü. Ancak şehri çeviren tepelerinde yardımıyla Srebrenizka saldırılara karşı kendisini başarıyla savundu.
1993'te Birleşmiş Milletler 6 yerleşim birimini "güvenli bölge" ilan etti, Srebrenitza da bunlardan birisiydi. Amaç sınırları korunabilir hale getirerek barış için görüşülebilir bir zemin yaratmaktı. Yardımların güvenli bölgelere ulaştırılması gündeme gelince bu uygulama işgalci-saldırgan güçlerle Birleşmiş Milletler askerlerinin işbirliği yapmasını gerektirerek amacı ile tam bir tezat oluşturur hale geldi.
Mayıs 1995'te Sırplar Saraybosna'daki kuşatmayı şiddetlendirdi ve Nato Sırplara karşı hava saldırısı düzenlendi. Buna missilleme olarak Sırplar 6 güvenli bölgeyi bombalayarak 300 Birleşmiş Milletler askerini rehin aldı. Temmuz 1995'te general Ratko Mladiç komutasındaki Sırp güçleri Srebrenizka'daki Hollandalı Birleşmiş Milletler güçlerini etkisiz hale getirerek şehri hedef aldı. Yaklaşık 25,000 Boşnak Sırp tehdidi üzerine şehri terk ederek bir başka güvenli bölge olan Potocari'ye ulaştı. 5000 mültecinin kampa girmesinin ardından Hollandalı barış gücü askerleri kampın dolduğunu bildirerek kampın girişini kapattı. Bu olay, kampın yakınlarındaki yaklaşık 20,000 Boşnağın Sırpların ölüm tehdidine karşı savunmasız kalmasına yolaçtı. Sırplar bölgedeki Boşnakları tahliye etmeye başladığında Hollandalı birlikler müdahale bulunmadı, hatta işlemlerin düzgün bir şekilde gerçekleştirilmesi için organizasyonda yardımcı bile oldu. Kadın ve çocuklar ayrıldıktan sonra askerlik çağına gelmiş olan erkekler otobüslere bindirildikten sonra kampın yakınında kurşuna dizilerek öldürüldü. II. Dünya Savaşı'ndan sonraki bu en büyük soykırımda 10 - 15 bin Boşnak'ın katledildiği iddia edilmektedir. Kızılhaç yetkilileri bu olaylar sırasında 7.500 kişinin kaybolduğunu bildirmiştir.
Srebrenitza Katliamı'nın ardından o güne kadar olaylara kayıtsız kalan batı kamuoyunda Sırplara karşı baskılar arttı ve 1995 yılı sonlarında savaş son buldu.
Kronoloji
- MÖ 1. yy:Romalıların bugünkü B-H toprakları üzerinde hakimiyet kurması.
- 476: Roma İmparatorluğu’nun yıkılması ve bölgenin Ostrogotların ve daha sonra Bizans ’ın eline geçmesi.
- 650: Hırvat ve Sırpların Balkanlara göç etmeleri (Bazı kaynaklar Hırvat ve Sırpların bugünkü İran’dan Balkanlara göç ettiklerini iddia etmektedir).
- 1102: Bölgenin Macar hakimiyetine geçmesi.
- 1167-1180: Bölgenin tekrar Bizans’ın kontrolüne geçmesi.
- 1180-1204: Ban Kulin’in hakimiyeti.
- 1322-1353: Ban Stephen Kotromanic’in egemenliği.
- 1353-1391: Kral Stephen Tvrtko’nun egemenliği.
- 1366: Osmanlıların Balkanlardaki ilk kazanımları.
- 1382-1386: Osmanlıların Bulgaristan, Arnavutluk ve Sırbistan’da toprak kazanımları.
- 1389: Kosova Meydan Savaşı.
- 1448 : Hersek Dükalığı'nın kuruluşu.
- 1463: Bosna’nın Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilerek Rumeli Eyaletine bağlı bir sancak statüsüyle Osmanlı İmparatorluğu’na katılması.
- 1483: Osmanlıların Hersek’i fethi.
- 1492: Engizisyon zulmünden kaçan Yahudilerin Balkanlara ve özellikle Bosna’ya yerleşmeleri.
- 1583: Bosna’nın eyalet statüsü kazanması.
- 1699: Karlofça Antlaşması (Habsburg İmparatorluğu’nun Macaristan’ı ele geçirmesi).
- 1789: Fransız ihtilali ve Avrupa’da milliyetçilik akımlarının güçlenmesi.
- 1804: Sırp soylularının Osmanlı yönetimine karşı ayaklanması.
- 1807: Sırp otonomisinin kabulü.
- 1812: Osmanlı yönetiminin Sırbistan üzerinde tekrar hakimiyet sağlaması.
- 1875: Bosna’da dini çekişmelerin başlaması.
- 1878: 93 Harbini takiben yapılan Berlin Antlaşması hükümleri uyarınca Bosna’nın Avusturya-Macaristan İmparatorluğu yönetimine bırakılması.
- 1908: Bosna’nın Avusturya tarafından ilhakı.
- 1912-1913: Balkan savaşları.
- 1914: Avusturya-Macaristan İmparatorluğu veliaht prensi Franz Ferdinand ve eşinin Saraybosna’da Gavrilo Princip adlı bir Sırp milliyetçisi tarafından öldürülmesi ve I. Dünya Savaşı ’nın başlaması.
- 1918: Bosna’nın I. Dünya Savaşı sonrası kurulan Sırp-Hırvat-Sloven Krallığı ’nın bir parçası olması.
- 1921: Kral Alexander’in iktidarı ve ülke adının Yugoslavya (Güney Slavların Ülkesi) olarak değiştirilmesi.
- 1929: Yugoslavya’da çok partili demokrasiye geçme çabaları, ancak başarılı olunamaması.
- 1941: Bosna’nın Almanya tarafından ilan edilen “Bağımsız Hırvatistan”ın yönetimi altına girmesi. Almanya’nın kontrolü altındaki Hırvat milliyetçisi Ustaşaların yönetimi ele geçirmesi. Partizan ve Çetniklerin (Sırp milliyetçisi) Almanya’ya ve Ustaşa yönetimine karşı direniş başlatmaları.
- 1945: Josip Broz Tito ’nun yeni Yugoslavya’yı kurması, II. Dünya Savaşı ’nın sonu.
- 1948: Tito ve Stalin arasındaki anlaşmazlık neticesinde Yugoslavya’nın Kominform’dan ihraç edilmesi.
- 1974: YFSC’de Müslümanlara etnik statü tanınması.
- 1980: Tito’nun ölümü.
- 1990: Slobodan Miloşeviç ’in Sırbistan Cumhurbaşkanlığı’na seçilmesi. Milliyetçi Sırp hareketlerinin ateşlenmesi.
- 1991: Slovenya ve Hırvatistan’ın Yugoslavya’dan ayrılması, Belgrad tarafından kontrol edilen Yugoslav Ordusu’nun bu ülkelere saldırması.Birleşmiş Milletler’ in eski Yugoslavya’ya silah ambargosu uygulaması.
- 1992: Referandum akabinde B-H’ in bağımsızlık ilan etmesi, buna karşılık Bosnalı Sırpların da Republika Srpska’ yı ilanı, ülke içi çatışmaların başlaması. BM’nin Hırvatistan’daki çatışmaların Bosna-Hersek’e yayılmasını önlemek amacıyla UNPROFOR Karargahı’nı Saraybosna’ ya yerleştirmesi. Sırp-H
- 1993: B-H’in etnik temeller çerçevesinde kantonlara ayrılmasını öngören nın Bosnalı Sırplar tarafından reddedilmesi. Boşnaklar ve Hırvatlar arasında çatışmaların başlaması. NATO uçaklarının BM’nin uçuş yasağını uygulamaya koyması. BM Güvenlik Konseyi’nin Boşnaklar için 6 güvenlikli bölge ilan etmesi.
- 1994: Hırvatlar ve Boşnakların, aralarındaki çatışmaları sona erdiren anlaşmayı imzalamaları. NATO’nun Bosnalı Sırplara geri çekilmeleri hususunda ültimatomu. 50 uçağın katılımı ile NATO’nun Bosna Sırp Yönetimi’nin askeri havaalanlarını bombalaması.
- 1995: Boşnak ve Hırvat güçlerinin Sırpların kontrolündeki Orta ve Doğu Bosna’da ilerlemeleri. NATO’nun artan hava saldırıları sonucu tarafların ateşkesi kabulü.
14 Aralık’ta ABD’de “Dayton Barış Antlaşması”nın imzalanması ve Bosna-Hersek Devletinin kurulması. BM Güvenlik Konseyi ’nin barış gücü faaliyetlerini NATO’ya devretmesi. Dayton Barış Antlaşması’nın askeri yönlerini uygulamak amacıyla NATO liderliğinde 60.000 kişilik IFOR ’un (Implementation Force) ülkeye yerleştirilmesi.
- 1996: IFOR’un yerini daha az personele sahip SFOR’un (Stabilization Force, halen 17.700 kişi) alması. Dayton Barış Antlaşması’nın sivil yönlerini uygulamakla yükümlü Yüksek Temsilcilik Ofisi ’nin (-Office of High Representative) faaliyete geçmesi. Bosna-Hersek’in ilk üçlü Başkanlık Konseyi üyelerinin seçimle göreve gelmesi: Aliya İzzetbegoviç (Boşnak üye), (Hırvat üye), (Sırp üye).
- 1997: 4 Şubat: Statüsü Dayton Barış Antlaşmasıyla düzenlenmemiş olan ihtilaflı Brcko Bölgesi’nin uluslararası yönetime devredilmesi.
- 1998: 22 Haziran: Bosna-Hersek’in para birimi Konvertibl Mark (KM)’ın yürürlüğe girmesi
- 2001: Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından aranan sanıklardan, Slobodan Miloseviç’in, Bosna-Hersek, Kosova ve Hırvatistan’daki suçlarla ilgili olarak yargılanmak üzere, Mahkemeye teslim edilmesi .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bosna Hersek tarihi Bosna Hersek in tarih oncesi zamanlardan gunumuze uzanan tarihini kapsar 1878 yilinda Bosna icin kullanilan bayrakBosna Hersek in eski bayragi 1992 1998 Akdeniz kiyisindaki diger sehirler gibi Bosna da tarih sahnesindeki yerini Roma Imparatorlugu icerisinde almistir Roma Imparatorlugu nun cokusunden sonra Bosna nin yonetimi 1200 lu yillarda bagimsizligini elde edene kadar cesitli kereler el degistirmistir Bagimsizligini 260 yili askin bir sure koruyan Bosna Kralligi bu sure boyunca Macarlar ve Sirplar a karsi topraklarini savunmak zorunda kalmistir Osmanli donemi1463 yilinda Osmanli idaresi altina gecen Bosnaklar ayni zamanda Muslumanligi da benimsemistir Muslumanligi benimsemeyen Bosnaklarin dini vecibelerini yerine getirmesine izin veren Osmanli idaresi Bosna topraklarinda insa ettigi yapilar ve camilerle ayni zamanda Bosnaklarin gelenekleri ile kulturune de etki etmistir 1878 yilina kadar devam edecek olan Osmanli idaresi altindaki donemde pek cok Bosnak Osmanli idaresinde devlet yonetiminde onemli gorevlere getirilmistir Zayiflayan Osmanli Imparatorlugu nu parcalamaya karar veren muttefiklerin finansal sikintilar icerisindeki Istanbul a baskisi sonucu Bosna daki Osmanli idaresi savasilmadan masa basinda son bularak Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun kontrolune gecmistir Avusturya donemi1918 yilina kadar surecek olan Avusturya Macaristan Imparatorlugu idaresi altindaki donemde ulke yeniden yapilandirilarak cokmekte olan Osmanli Imparatorlugu idaresi altindaki donemin sonlarinda yasadigi sikintilardan uzaklasarak refaha kavusacaktir Bu gelismelerin buyuk Sirbistan kurulmasini amaclayan Rusya nin finansal destegi ile gerceklestigi kuskusuzdur Bosna daki Musluman nufusun Osmanli idaresi altindaki diger topraklara gocu ve onlarin terk ettigi yerlere Sirplarin yerlesmesiyle Bosna daki etnik yapinin degismesi bu donemde yasanmistir 1918 1941 yillari arasindaki donem Yugoslavya nin ic karisikliklari ve savasla gecmistir Fasist doneminde Bosna Hersek1941 1944 Bagimsiz Hirvatistan Devleti 1941 1945 yillari arasindaki II Dunya Savasi sirasinda Naziler Yugoslavya yi isgal ederek Slovenya yi Almanya ya Hirvatistan i Italya ya ve Makedonya yi Bulgaristan a baglayarak ozellikle Sirp Yahudi ve Cingenelere karsi bir etnik temizlik hareketine giriserek toplama kamplarinda binlerce insani oldurduler Zagreb in 90 km guney dogusunda Ustasa nin kontrolunde bulunan Jasenovac toplama kampinda meydana gelmistir Bu kampa gonderilen erkeklerin cogu oldurmus kadinlar Almanya ya zorunlu calisma icin gonderilmistir Fasist Ustasa hareketi Bosnak ordusuyla siki bir isbirligiyle 1941 45 yillari arasinda 750 000 Sirp 60 000 Yahudi ve 26 000 Cingene yi oldurmustur Yugoslavya1945 1990 yillari arasindaki soguk savas doneminin 35 yilli Tito nin liderligi altinda gecti Bu donemde Bosna Hersek in sinirlari 1918 oncesine dondu ve Bosnak lar kulturel kimliklerine yeniden kavustular Bati nin destegi ile Yugoslavya da savasin izleri cabuk silindi Batili ulkeler Yugoslavya yi sadece ekonomik degil ayni zamanda askeri ve siyasi alanda da destekledi 1970 li yillarda Sovyet mudahalesi riski ile karsilasildiginda Amerika Birlesik Devletleri Yugoslavya yi savunmak icin nukleer guce basvurabilecegini acikladi Soguk savasin son bulmasi ve sona eren komunist rejimle birlikte parcalanan Sovyetler Birligi nden Yugoslavya da etkilendi 1986 1992 yillari arasinda yasanan kanli ic savaslarin sonrasinda Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti parcalandi Asiri milliyetci Slobodan Milosevic ve onun destekledigi militanlarca buyuk Sirbistan i kurma hayalleri ile sistematik bir soykirim gerceklestirildi Bu donemde 10 000 nin uzerinde Bosnak yasamini kaybetti Sirplarin basta Saraybosna olmak uzere kusatma altinda tuttugu sehirleri bombalamasina keskin nisanci atesi ile masum ve savunmasiz sivilleri oldurmesine basta aydinlar olmak uzere secilmis kisilerin toplama kamplarinda oldurulmesi ile gerceklestirilen etnik temizlik hareketine batili ulkeler uzun sure gereken tepkiyi gostermeyerek soykirima seyirci kaldi Yugoslavya ic savasiSubat 1992 de bagimsizligini ilan eden Bosna Hersek 7 Nisan 1992 de ABD ve diger batili ulkelerce tanindi ve 22 Mayis 1992 de Birlesmis Milletler e yaptigi uyelik basvurusu kabul edildi Bosna daki savas 1992 yilinin ilkbaharinda basladi Bosna nin kuzeyini hedef alan saldirilarin amaci bu bolgelerden Bosnak ve Hirvatlari uzaklastirarak Sirp devletini kurmakti Sirplarin bu saldirilari bolgedeki diger etnik gruplar icin tam bir felakete donustu Kusatma altindaki sehirler ve multeci kamplarinda pek cogu olduruldu ve iskenceye ugradi Savasin ilk aylarinda dogudaki pek cok Bosnak sehri sirplarin saldirilari sonucu kolayca dustu Ancak sehri ceviren tepelerinde yardimiyla Srebrenizka saldirilara karsi kendisini basariyla savundu 1993 te Birlesmis Milletler 6 yerlesim birimini guvenli bolge ilan etti Srebrenitza da bunlardan birisiydi Amac sinirlari korunabilir hale getirerek baris icin gorusulebilir bir zemin yaratmakti Yardimlarin guvenli bolgelere ulastirilmasi gundeme gelince bu uygulama isgalci saldirgan guclerle Birlesmis Milletler askerlerinin isbirligi yapmasini gerektirerek amaci ile tam bir tezat olusturur hale geldi Mayis 1995 te Sirplar Saraybosna daki kusatmayi siddetlendirdi ve Nato Sirplara karsi hava saldirisi duzenlendi Buna missilleme olarak Sirplar 6 guvenli bolgeyi bombalayarak 300 Birlesmis Milletler askerini rehin aldi Temmuz 1995 te general Ratko Mladic komutasindaki Sirp gucleri Srebrenizka daki Hollandali Birlesmis Milletler guclerini etkisiz hale getirerek sehri hedef aldi Yaklasik 25 000 Bosnak Sirp tehdidi uzerine sehri terk ederek bir baska guvenli bolge olan Potocari ye ulasti 5000 multecinin kampa girmesinin ardindan Hollandali baris gucu askerleri kampin doldugunu bildirerek kampin girisini kapatti Bu olay kampin yakinlarindaki yaklasik 20 000 Bosnagin Sirplarin olum tehdidine karsi savunmasiz kalmasina yolacti Sirplar bolgedeki Bosnaklari tahliye etmeye basladiginda Hollandali birlikler mudahale bulunmadi hatta islemlerin duzgun bir sekilde gerceklestirilmesi icin organizasyonda yardimci bile oldu Kadin ve cocuklar ayrildiktan sonra askerlik cagina gelmis olan erkekler otobuslere bindirildikten sonra kampin yakininda kursuna dizilerek olduruldu II Dunya Savasi ndan sonraki bu en buyuk soykirimda 10 15 bin Bosnak in katledildigi iddia edilmektedir Kizilhac yetkilileri bu olaylar sirasinda 7 500 kisinin kayboldugunu bildirmistir Srebrenitza Katliami nin ardindan o gune kadar olaylara kayitsiz kalan bati kamuoyunda Sirplara karsi baskilar artti ve 1995 yili sonlarinda savas son buldu Bosna Hersek in KonumuBosna Hersek HaritasiKronolojiMO 1 yy Romalilarin bugunku B H topraklari uzerinde hakimiyet kurmasi 476 Roma Imparatorlugu nun yikilmasi ve bolgenin Ostrogotlarin ve daha sonra Bizans in eline gecmesi 650 Hirvat ve Sirplarin Balkanlara goc etmeleri Bazi kaynaklar Hirvat ve Sirplarin bugunku Iran dan Balkanlara goc ettiklerini iddia etmektedir 1102 Bolgenin Macar hakimiyetine gecmesi 1167 1180 Bolgenin tekrar Bizans in kontrolune gecmesi 1180 1204 Ban Kulin in hakimiyeti 1322 1353 Ban Stephen Kotromanic in egemenligi 1353 1391 Kral Stephen Tvrtko nun egemenligi 1366 Osmanlilarin Balkanlardaki ilk kazanimlari 1382 1386 Osmanlilarin Bulgaristan Arnavutluk ve Sirbistan da toprak kazanimlari 1389 Kosova Meydan Savasi 1448 Hersek Dukaligi nin kurulusu 1463 Bosna nin Fatih Sultan Mehmet tarafindan fethedilerek Rumeli Eyaletine bagli bir sancak statusuyle Osmanli Imparatorlugu na katilmasi 1483 Osmanlilarin Hersek i fethi 1492 Engizisyon zulmunden kacan Yahudilerin Balkanlara ve ozellikle Bosna ya yerlesmeleri 1583 Bosna nin eyalet statusu kazanmasi 1699 Karlofca Antlasmasi Habsburg Imparatorlugu nun Macaristan i ele gecirmesi 1789 Fransiz ihtilali ve Avrupa da milliyetcilik akimlarinin guclenmesi 1804 Sirp soylularinin Osmanli yonetimine karsi ayaklanmasi 1807 Sirp otonomisinin kabulu 1812 Osmanli yonetiminin Sirbistan uzerinde tekrar hakimiyet saglamasi 1875 Bosna da dini cekismelerin baslamasi 1878 93 Harbini takiben yapilan Berlin Antlasmasi hukumleri uyarinca Bosna nin Avusturya Macaristan Imparatorlugu yonetimine birakilmasi 1908 Bosna nin Avusturya tarafindan ilhaki 1912 1913 Balkan savaslari 1914 Avusturya Macaristan Imparatorlugu veliaht prensi Franz Ferdinand ve esinin Saraybosna da Gavrilo Princip adli bir Sirp milliyetcisi tarafindan oldurulmesi ve I Dunya Savasi nin baslamasi 1918 Bosna nin I Dunya Savasi sonrasi kurulan Sirp Hirvat Sloven Kralligi nin bir parcasi olmasi 1921 Kral Alexander in iktidari ve ulke adinin Yugoslavya Guney Slavlarin Ulkesi olarak degistirilmesi 1929 Yugoslavya da cok partili demokrasiye gecme cabalari ancak basarili olunamamasi 1941 Bosna nin Almanya tarafindan ilan edilen Bagimsiz Hirvatistan in yonetimi altina girmesi Almanya nin kontrolu altindaki Hirvat milliyetcisi Ustasalarin yonetimi ele gecirmesi Partizan ve Cetniklerin Sirp milliyetcisi Almanya ya ve Ustasa yonetimine karsi direnis baslatmalari 1945 Josip Broz Tito nun yeni Yugoslavya yi kurmasi II Dunya Savasi nin sonu 1948 Tito ve Stalin arasindaki anlasmazlik neticesinde Yugoslavya nin Kominform dan ihrac edilmesi 1974 YFSC de Muslumanlara etnik statu taninmasi 1980 Tito nun olumu 1990 Slobodan Milosevic in Sirbistan Cumhurbaskanligi na secilmesi Milliyetci Sirp hareketlerinin ateslenmesi 1991 Slovenya ve Hirvatistan in Yugoslavya dan ayrilmasi Belgrad tarafindan kontrol edilen Yugoslav Ordusu nun bu ulkelere saldirmasi Birlesmis Milletler in eski Yugoslavya ya silah ambargosu uygulamasi 1992 Referandum akabinde B H in bagimsizlik ilan etmesi buna karsilik Bosnali Sirplarin da Republika Srpska yi ilani ulke ici catismalarin baslamasi BM nin Hirvatistan daki catismalarin Bosna Hersek e yayilmasini onlemek amaciyla UNPROFOR Karargahi ni Saraybosna ya yerlestirmesi Sirp H 1993 B H in etnik temeller cercevesinde kantonlara ayrilmasini ongoren nin Bosnali Sirplar tarafindan reddedilmesi Bosnaklar ve Hirvatlar arasinda catismalarin baslamasi NATO ucaklarinin BM nin ucus yasagini uygulamaya koymasi BM Guvenlik Konseyi nin Bosnaklar icin 6 guvenlikli bolge ilan etmesi 1994 Hirvatlar ve Bosnaklarin aralarindaki catismalari sona erdiren anlasmayi imzalamalari NATO nun Bosnali Sirplara geri cekilmeleri hususunda ultimatomu 50 ucagin katilimi ile NATO nun Bosna Sirp Yonetimi nin askeri havaalanlarini bombalamasi 1995 Bosnak ve Hirvat guclerinin Sirplarin kontrolundeki Orta ve Dogu Bosna da ilerlemeleri NATO nun artan hava saldirilari sonucu taraflarin ateskesi kabulu 14 Aralik ta ABD de Dayton Baris Antlasmasi nin imzalanmasi ve Bosna Hersek Devletinin kurulmasi BM Guvenlik Konseyi nin baris gucu faaliyetlerini NATO ya devretmesi Dayton Baris Antlasmasi nin askeri yonlerini uygulamak amaciyla NATO liderliginde 60 000 kisilik IFOR un Implementation Force ulkeye yerlestirilmesi 1996 IFOR un yerini daha az personele sahip SFOR un Stabilization Force halen 17 700 kisi almasi Dayton Baris Antlasmasi nin sivil yonlerini uygulamakla yukumlu Yuksek Temsilcilik Ofisi nin Office of High Representative faaliyete gecmesi Bosna Hersek in ilk uclu Baskanlik Konseyi uyelerinin secimle goreve gelmesi Aliya Izzetbegovic Bosnak uye Hirvat uye Sirp uye 1997 4 Subat Statusu Dayton Baris Antlasmasiyla duzenlenmemis olan ihtilafli Brcko Bolgesi nin uluslararasi yonetime devredilmesi 1998 22 Haziran Bosna Hersek in para birimi Konvertibl Mark KM in yururluge girmesi 2001 Eski Yugoslavya Uluslararasi Ceza Mahkemesi tarafindan aranan saniklardan Slobodan Milosevic in Bosna Hersek Kosova ve Hirvatistan daki suclarla ilgili olarak yargilanmak uzere Mahkemeye teslim edilmesi