Bulut Sütunu Operasyonu

Bulut Sütunu Operasyonu (İbranice: עַמּוּד עָנָן, ʿAmúd ʿAnán, kelime kelime çevirisi: “Bulut Sütunu”), İsrail Güvenlik Güçlerinin (IDF), Hamas yönetimindeki Gazze Şeridi’nde yaptığı, sekiz gün süren operasyondur. Operasyon 14 Kasım 2012 tarihinde, Hamas askeri kanadının baş amiri olan, Ahmed Jabari’nin, Gazze’de İsrailli bir hava saldırısı esnasında ölmesiyle başladı.

Operasyon öncesinde İsrail ve Filistin arasında karşılıklı birkaç saldırının olduğu bir dönem oldu. İsrail hükûmetine göre, operasyonun nedenleri, İsrail’e karşı 24 saatlik bir sürede atılan 100 roket, İsrail sınırları içinde bulunan bir İsrail devriye cipine, Hamaslı militanların saldırması ve Batı Şeria bariyerinin yakınlarında bulunan İsrailli askerleri hedefleyen, el yapımı patlayıcılar tarafından gerçekleşen, bir patlamaydı. İsrail hükûmetine göre, askerî operasyonun sebepleri sivillere karşı Gazze’den yapılan roket saldırılarını durdurmaktı ve militan grupların imkânlarına zarar vermekti. Filistinliler, şiddetin artmasıyla ilgili İsrail hükûmetini suçladı ve İsrail güvenlik güçlerinin, operasyon öncesindeki günlerde Gazze’deki sivillere saldırmakla suçladı. Ayrıca, Fílistinliler için, roket saldırılarının sebepleri ise Gazze Şeridi ablukası ile Batı Şeria’nın ve Doğu Kudüs’ün işgaliydi.

Operasyon süresince, İsrail güvenlik güçleri, Gazze Şeridi’nde 1500 üzerinde noktayı vurduğunu iddia etti. Vurdukları yerler arasında, roketatarlar, silah depoları, resmi binalar ve bazı apartman blokları vardı.Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne (UNHCR) göre, 174 Filistinli öldürülmüş ve yüzlercesi de yaralanmıştı. Birçok aile yerlerinden olmuştu. Bir havasaldırısı, Al-Dalu ailesinin 10 ferdini öldürdü. Bazı Filistinli kayıp ve yaralanmaların nedeni yanlış atılan Filistinli roketlerin Gazze içine düşmesiydi. 8 Filistinli, Hamas’ın askeri kanadı, İzzeddin El-Kassam Tugayı tarafından, İsraille işbirliği yapma suçlamasıyla idam edildi.

Operasyon esnasında, Hamas, İzzeddin El-Kassam Tugayı ve Filistinli İslami Cihad (PIJ), İsrail’e karşı roket saldırılarını, Siccil Taşı (Arapça: حجارة سجيل‎, ḥijārat sijīl) adlı operasyonla artırdı ve 1456 üzerinde roketi İsrail’e fırlattı. Bunların yanı sıra, 142 rokette Gazze içine yanlışlıkla düştü. Filistinli militan gruplar, içinde, İran yapımı Fajr-5, Rus yapımı roketatarlar, Kassam roketleri ve havan topları kullandı. Bu silahlardan bazıları, Rishon Lezion, Beersheba, Aşdod, Aşkelon ve sivillerin yaşadığı yerlere atılıyordu. Tel Aviv, 1991 Körfez Savaşı’ndan sonra ilk defa vurulmuştu ve Kudüs’e de roket atılmıştı. Kiryat Malachi’deki bir evin üzerine düşen bir roket, aynı aileye mensup üç İsrailli sivilin ölümüne yol açtı. Operasyonun sonlarına doğru, altı İsrailli öldürülmüştü ve 240 kişi de yaralanmıştı. Bunun yanı sıra, 200 kişi de anksiyete sorunlarıyla, Kızılyıldız tarafından tedavi ediliyordu. 421 roket, İsrail’in demir kubbe isimli roket savar tarafından vuruldu, 142’si Gazze’ye düştü, 875 roket açık alanlara düştü ve 58’i de İsrail’deki şehirsel alanlara düştü. Tel Aviv’deki bir otobüs, bir Arap İsrailli tarafından bombalandı ve 28 kişi yaralandı.

Kanada, Almanya, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri ve diğer batılı ülkeler, İsrail’in kendisini savunması olarak gördükleri bu operasyonu desteklediklerini belirttiler ve Hamas’ın roket saldırılarıyla ilgili endişelerini paylaştılar.Çin,İran, Rusya, Mısır, Türkiye ve diğer birçok Arap ve Müslüman ülkeler, İsrail’in bu operasyonunu kınadılar.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, durumla ilgili acil toplantı yaptı ama bir karara varamadı. Hamas ve İsrail arasında günler süren müzakerelerden sonra, Mısır aracılığıyla uzlaşmaya varıldı ve 21 Kasım’da ateşkes ilan edildi. İki taraf ta zafer ilan etti. İsrail, amaçlarından biri olan, Hamas’ın roket atar silahlarına zarar verme amacına ulaştığını ilan etti, Hamas ise, Gazze’yi işgal etmenin artık İsrail için bir seçenek olmadığını belirtti.İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre, her iki taraf ta savaş kanunlarını ihlal etti.

Etimoloji

Operasyonun İngilizce adı, Savunma Sütunu olmasına rağmen, İbranicesi bulut sütunu anlamına gelmektedir. İsrail ordusu Kuzey Amerika media masası şefi, Eytan Buchman, bu kullanımın, Tevrat’ta geçen, bulut sütununa referans olduğunu belirtti. Yahudilerin, Mısır’dan göçleri esnasında onları korumak için oluşan ve onlara söz verilen topraklara yönelten bulut sütunlarından ilham alınmıştı isim seçiminde (Göç 13:21–22).Tevrat ve İncil bunun üzerinde ayrıntılara sahiptir. Bu kitaplara göre, Bulut Sütunu, İsrailoğullarını, Mısırlıların ok ve mancınıklarına karşı korumuştu. Bu analoji, İsrail vatandaşlarını, gelen roketlere karşı koruyan, İsrail ordusuyla bağdaşlaştırılmıştır.

Hamas ise roket saldırılarını Siccil Taşı olarak adlandırdı (Kur’an 105:4).

Arka Planı

Gazze Şeridi’nin sınırları, 1948 Arap-İsrail Savaşı sonrası, 1949 Ateşkesi tarafından belirlenmişti. 1.5 milyon olan nüfusunun, 1.1’i savaştan kaçan sığınakçı durumundaydı. Mısır, 1948’den 1967 yılına kadar Gazze’yi işgal etti ve Altı Gün Savaşı sonrası ise İsrail işgalci güç oldu. Şubat 2005’te İsrail, Filistin Milli Yönetimi, Hamas ve İslami Cihad bir ateşkes üzerinde anlaştı ve birçok insana göre, bu İkinci İntifada’yı sona erdirdi. Bazıları ise, Yaser Arafat’ın Kasım 2004’te ölümünü ve Hamas’ın büyük bir savaşı bitiren güç olarak yükselmesini, İkinci İntifada’nın bitmesine neden olarak gördü. Buna rağmen, İsraillilere karşı, Filistinliler tarafından yürütülen canlı bomba saldırıları, Şubat ateşkesinden sonra da devam etti. Fakat bu saldırılar, 2005 yılında bitme noktasına geldi. 17 Mart 2005 tarihinde, aralarında Hamas ve İslami Cihad’ında bulunduğu 13 Filistinli militer grup, İsrail’in askerî operasyonları bitirmesi koşuluyla, Şubat anlaşmasına bağlı kalacakları kararını aldılar.

İkinci İntifada ile aynı zamanda, İsrail Başbakanı, Ariel Şaron, 2003 yılında Gazze’den çekilmeyi teklif etti. Bu önerge 2004 yılında İsrail Hükûmeti tarafından, 2005 yılında ise, Knesset tarafından onaylandı. Tek taraflı çekilme planı Ağustos 2005 tarihinde uygulamaya koyuldu ve Eylül 2005’te tamamlandı. Buna ragmen, Kızılhaç, BM ve birçok insan hakları örgütü, İsraili de facto işgalci güç olarak tanımlamaya devam etti, bunun nedeni, Gazze’nin sınırlarının, hava sahasının ve sınırsal sularının kontrolünü, İsrail’in elinden bırakmamasıydı. Sonraki yıl 2006’da Hamas, Filistin yasama seçimlerinde sandalyelerin çoğunu kazandı. Bu sonuç, İsrail’i ve ABD’yi şaşırttı, çünkü her ikisi de El Fetih’in tekrar iktidara gelmesini bekliyordu. İsrail, ABD, Avrupa Birliği (AB) ve Rusya, Hamas’tan bütün geçmiş anlaşmaları kabul etmesini, İsrail’in varoluş hakkını tanımasını ve şiddete karşı olmasını istedi. Hamas istekleri reddetti ve buna cevaben diğer taraflar, Filistin Yönetimi’ne yardımları kesti. 2006 yılı yarısında, bir İsrailli asker, Hamas tarafından sınırlar ötesi bir baskında yakalandı. ABD ve İsrail, Fetih’in 2006 Ekim girişimlerine cevaben, seçimin sonuçlarını geçersizleştirme girişimlerinde bulundu ve Fetih’i silahlandırııp güçlendirerek, Hamas’ı Gazze’de devirmek istedi. Haziran 2007’de Hamas, Gazze’nin bütünüyle kontrolünü silah zoruyla aldı.

İsrail bu nedenle, Gazze’yi düşman topraklar olarak ilan atti ve hiçbir egemen devletin parçası olmadığını ilan etti ve Gazze’yi büyük bir ekonomik ve politik ablukaya aldı. Bu ablukayla, Gazze topraklarının tarıma el verişli büyük kısmı tarıma kapatıldı ve balıkçılık yapılabilecek alanın 85% i de ayrıca kapatıldı. Bu abluka Gazze’de büyük ekonomik ve insani problemlere sebep oldu. Uluslararası kurumların büyük bir kısmı bu ablukayı toplu cezalandırma olarak gördü ve yasadışı olarak kabul etti. 2008 yılı Aralık ayı sonlarında, yaşanan bir seri gerginlik, İsrail’in Gazze’ye karşı havadan ve denizden saldırmasına birkaç gün sonra da karasal işgale girmesine yol açtı. Bu savaş 1168 ila 1417 Filistinlinin ve 13 İsraillinin (4’ü kaza kurşunu sebebiyle) ölümüne sebep oldu ve Gazze’deki alt yapılara büyük zarar verdi. İsrail tarafından tek taraflı ateşkesle sonuçlandı ve bunu Hamas’ın bir haftalık ateşkes ilan etmesi takip etti.

2008 ve 2009 gerginliği sonrasında iki tarafta gayri resmi ve kolay olmayan bir ateşkes dönemi sürdürdü ama buna rağmen, Gazze’den gelen roketler hiç durmadı ve İsrail ise Gazze’ye karşı baskınlarına devam etti. İsrail Ordusu, İsrail güneyine Gazze’deki silahlı gruplar tarafından atılan roketlerin giderek arttığını görüyordu. 2011 yılına doğru, toplamda 680 roket oldu yılda ve 2012’de ise 797. Hamas, İsrail’in denizdeki ablukasını sona erdirmesini istedi roketleri durdumalarına koşul olarak. İsrail’deki İnsan Hakları Grubu, B’Tselem, İsrail güvenlik güçlerinin 2008-2009 operasyonları ve 30 Ekim 2012 tarihi arasında 273 Filistinliyi öldürdüğünü bunların 113’ünün herhangi bir şiddete katılmadığını belirtti. İsrailli güvenlik görevlilerine göre, Hamas, İran’in teknik uzmanlarının yardımıyla ve Sudan hükûmeti aracılığıyla, Gazze’ye İran yapımı roketlerini sokuyordu. Bu roketlerin menziili ve etkileri artılırılmıştı. Böylece İsrail’deki merkezi şehir alanlarını ve diğer metropolitan merkezleri hedefleyebilecek durumdaydılar. Buna rağmen, İran Devrim Muhafızları komutanı, , “Biz Gazze’ye hiçbir silah göndermedik çünkü yürürlükte olan bir abluka var, fakat gururla sizinle paylaşmak isteriz ki, onlarla Fajr füzelerinin nasıl yapılması gerektiğiyle ilgili teknolojyi paylaştık” dedi. Bu arada, , İran’ın Hamas’a maddi ve askeri yönlerden yardım etmekle ilgili gurur duyduğunu belirtti. Gazze’de bulunan Filistinli militan sayısı 35000 civarındaydı. ABD’den milyarlarca dolar yardım alan İsrail ise 175000 kişilik nizami orduya sahipti ve bunun dışında 450000 kişi de askerliğe elverişli ve hazır şekilde rezervde buluyordu. İsrail ordusu ise, F-16 uçakları, Apaçi Helikopterler, silahlı gemiler ve Merkava tankları gibi modern silah sistemlerine sahipti.

Operasyon Öncesi Olaylar

İsrail ve Hamas arasındaki gerginliği artıran birçok unsur vardı. İsrail, Gazze’de yaşayanların, balık tutmasını engelliyordu. Nedeni, balıkçı teknelerinin gizlice silah taşıyor olabileceğiydi. Filistinli İnsan Hakları Merkezi, 2012 yılının birinci yarısında, Filistinli balıkçılara yönelik İsrail’in 92 saldırısı olduğunu açıkladı. Bu saldırılarda 43 kişi tutuklandı, 18 tekneye alıkondu ve 4 defa ise ekipmanlara zarar verildi Israel has imposed a limited fishing zone, limiting Gazan fishermen to fishing within three nautical miles instead of the twenty stipulated in the . İsrail, sınırlı bir balıkçılık alanına izin verdi ve böylece Gazzeli balıkçılar, Oslo Anlaşmaları’nda belirtilen 20 deniz milinin aksine, 3 deniz mili büyüklüğünde bir alanda balıkçılık yapmaya zorunlu bırakıldı. Balık yatakları, Gazze’nin ihtiyaç duyduğu gıda üretiminin büyük bir kısmını sağlamaktaydı ve yaklaşık 12000 civarında istihdam ise balıkçılık tarafından sağlanmaktaydı. ’a göre, İsrail donanması, Filistinli balıkçılara ateş açmaktaydı ve bazen de bir kısmını Aşdod’daki güvenlik ofislerinde sorgulanmaktaydı. Filistin İnsan Hakları Merkezi’ne göre, Temmuz ve Ağustos’ta, İsrailliler 11 defa saldırıda bulundu ve 2 balıkçı göz altına alındı. Bir tekneye alıkondu. 28 Eylül 2012 tarihinde, İsrailli askerler Gazze Şeridi’ne girdi ve sınır yakınlarındaki plajda balık tutan balıkçılara saldırdı. Bunlardan birini yaraladı ve kardeşini ise öldüresiye yaraladılar. İsrail ordusu, güvenlik bariyerinin yakınındaki sınırlı bölgeye girdikleri için, iki Filistinliye ateş ettiklerini belirtti. Ölen balıkçının ailesi, daha önce orada balıkçıların balık tuttuğunu ve İsraillilerin bu balıkçıları bildiklerini ve onları izlediklerini açıkladı. Eylül’deki 11 saldırının birisinde, İsrail donanması, iki balıkçı teknesini alabora ettirmeye çalıştı. Ekim ayında karşılıklı saldırılar devam etti, saldırıların her biri bir öncekinden sonra misillemeydi.Sudan başkenti, Hartum’da bulunan, daha önce Hamas’a silah tedarik etmeyle adı karışan bir silah fabrikası 23 Ekim 2012 tarihinde patladı. İsrail yönetimi konuyu ne üstlendi ne de inkâr etti ama büyük bir kitle, patlamanın İsrail’den gelen uzun menzilli bir hava saldırısı sonucu olduğuna inanmanktadır.

24 Ekim’de karşılıklı roketlerın ve saldırıların devam ettiği bir haftadan sonra, 24 saatlik bir süre içinde, Gazze’den, güney İsrail’e 80 roket ve havan topu atıldı. 32’si Lachish bölgesine düştü ve 28’i ise Batı Negev’e düştü. Bir roket, Eşkol bölgesindeki tarımsal bir alanı vurdu ve iki Tailandlı tarım işçisini ağır şekilde yaraladı. 25 Ekim’de Mısır aracılığıyla bir ateşkes üzerine konuşma başlatıldı ama her iki tarafta saldırıların duracağına inanmıyordu. Gerginlik sonraki günlerde devam etse de, 2 Kasım’a kadar iki tarafta da yaralı veya ölü olmadı. 2 Kasım’da, 22 yaşındaki bir Filistinli, Gazze-İsrail sınırına bomba yerleştireceği süphesiyle, israil ordusu tarafından, tank ateşiyle ciddi şekilde yaralandı. 5 Kasım’da İsrailli askerler 20 yaşındaki bir Filistinli çocuğu, Gazze-İsrail sınırındaki bariyerlere yaklaştığı için ve uyarı atışlarını dikkate almadan yaklaşmaya devam ettiği için, vurarak öldürdüler. Filistinliler çocuğun silahsız olduğunu ve akli dengesinin yerinde olmadığından devamlı ilaç aldığını belirttiler. Akrabaları daha önce bariyerlere yaklaştığını ve İsrail askerlerinin onu Gazze'li sınır sorumlularına götürdüğünü belirtti.

5 Kasım’da Filistinliler tarafından yol kenarına yerleştirilen bir bomba patladı ve İsrailli askerler yaralandı. 7 Kasım’da Hamas’ın silahlı kanadı ve İslami Cihad grubu İsrail’i roketlerle yaylım ateşine tuttu ve bir gün sonra ise, İsrail, Gazze’deki birçok hedefe saldırdı. Bu saldırıda, bir İslami Cihad üyesi yaralandı. Saldırı ayrıca bir cami ve su kulesine zarar verdi. 8 Kasım’da, İsrail Ordusu, Gazze’ye kısa alanda bir baskında bulundu ve birçok bomba buldu sınıra yakın. Bu baskının sonunda ile İsrail Ordusu arasında çatışma çıktı. Bu çatışmada, 13 yaşında bir çocuk öldü. Filistinliler, çocuğun İsrail tarafının makineli tüfek saldırısı veya helikopterlerden gelen kurşunlardan öldüğünü iddia etti". Aynı gün, Filistinli militanlar sınıra yerleştirdikleri patlayıcı dolu paketleri patlattılar ve dört İsrailli askeri yaraladılar. Hamas sorumluluğu üstlendi ve ölen çocuğa cevaben patlamanın gerçekleştiğini açıkladı.’ya göre, 2 Kassam roketi, 9 Ekim’de İsrail’e atıldı ve açık bir alanda patladı.

10 Kasım’da, sınırın İsrail tarafında devriye gezen bir ordu cipine Filistinliler tanksavarla saldırdı ve 4 askeri yaraladılar. İçlerinden birinin durumu oldukça ciddiydi. İsrail ordusu, saldırının kaynağına ve Sa’ajiya bölgesindeki seçilen yerlere saldırıda bulundu ve 16-18 yaşlarındaki dört çocuk top oynarken bu saldırı esnasında öldü. Bunun ardından, Gazzeli militanlar, 30 roket ve havantopunu İsrail güneyine ateşledi. Aşdod, Aşkelon, Gan Yavne ve etrafındaki alanlarla kırmızı alarm verildi ve buralarda yaşayanların güvenli alanlarda kalmalarına neden oldu. ’de okullar, bu roketlerden dolayı iptal edildi.

Her iki taraf ta olaydan sonra günlerce karşılıklı saldırılara devam etti. Filistinli militanlar 100’den fazla roket attı ve İsrail’deki evleri vurdu. Bazı roketler evlere ve işe giden insanların arabalarına isabet etti. Beersheba valisi, , “Eğitim kurumumuza, hiç beklemediğimiz bir anda saldırılar oldu, 40000 çocuk bugün evlerde kalacak bu saldırılardan dolayı”dedi. Operasyondan günler önce, Başbakan Netanyahu ve Savunma Bakanı Ehud Barak, İsrail’in cevabının “gerektiği zamanda” mesajını verdi. Buna rağmen, operasyondan bir gün önce, sabah gerçekleşen kabine toplantısı sonrasında, Bakan , “süregelen karşılıklı gerginlik ve çatışma durmuş gibi görünüyor” dedi. Bir İsrailli analiste göre, bu karışık mesajlar, Mısır’dan gelen beklendik diplomatik tepkiler ve İsrail’deki seçimlerin arifesindeki savaş riski, Filistinli liderleri rahatlatmaya yönelik tasarlanan şeylerdi. 12 Kasım’da Hamas ve Filistin İslami Cihad yetkilileri, bir ateşkes üzerinde tartışabilecekleri sinyalini verdiler. Bir İslami Cihad sözcüsü, “Top İsrail’de. Direniş örgütleri İsrail’in davranışlarını gözlemleyecek ve ona göre davranacak” dedi. Buna rağmen, Filistinliler, gün boyunca 12 roket attılar. 3 kişinin yaralandığı saldırıda, roketlerden ikisi bir eve ve fabrikaya çarptı. İsrail, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nden saldırıyı kınamasını istedi ve Bakan, Barak, ”sivillerin her gün böyle yaralanmasına izin veremeyiz” dedi". İsrail ve Hamas arasında arabulucuk yapıp Gilad Şalit’in bırakılmasında yardımcı olan, barış aktivisti , ’nin öldürüldüğü saldırıdan saatler önce, Jabari’ye, İsrail ve Filistin arasında uzun dönemlik bir ateşkesin taslağı gönderilmişti According to Reuven Pedatzur, the negotiations had been conducted with the consent of Ehud Barak, and a week before the strike IDF officials had asked to be briefed on their progress, but permission for the briefing was denied.^[].

Operasyon

Ateşkes

İsrail ve Hamas, birbirleriyle direkt olarak iletişimde olmayı istemediler. Bunun yerine, müzakereler, aracılar aracılığıyla yönetildi. ABD ve Mısırlı yetkililer aracılığı üstlendiler.

Ateşkes Girişimleri

İsrail ve Hamas arasındaki müzakereler, Mısır tarafından yürütülüyordu. Mısır Başkanı Muhammed Mursi, müzakerelerin yakın zamanda pozitif şekilde sonuçlanacağı tahmininde bulundu. ABD Dışişleri Bakanı Hilary Clinton ise, Netanyahu ile görüştükten sonra, sürecin, “ileriki günlerde” başlayacağını paylaştı. BM Sekreteri Ban Ki Moon, Netanyahu ile görüşerek şiddeti durdumaya çalıştı. Türk bakanlar ve Arap Ligi diplomatları Gazze’ye, çatışan gruplar arasında sükuneti sağlamak amaçlı gönderildiler.

Kahire’ye göre, İsrail ateşkes için 6 şey istedi:

1. 15 yıldan uzun bir sürede hiç şiddet olmayacak.
2. Gazze’ye hiçbir silah sokulmayacak veya kaçırılmayacak.
3. Roket saldırıları ve İsrailli askerlere yönelik saldırılar sona erecek.
4. İsrail bir terör saldırısı veya saldırı şüphesi olduğunda, teröristlere karşı saldırılarda bulunma hakkını koruyacak.
5. İsrail-Gazze geçiş noktası kapalı kalacak (Gazze-Mısır geçişi açık kalabilir).
6. Mısırlı politikacılar yukardaki maddelerin gerçekleşeceğini garantileyecek.

Hamas’ın istekleri arasında, ablukanın kaldırılması, Uluslararası toplumun, hedefli öldürmeleri durdurma garantisi vermesi, İsrail ordusunun sınır aşırı yaptığı baskınların durdurulması ve saldırıların sona ermesi vardı. Hamas lideri Khaled Meshaal Gazze ablukasının kalkmasıyla ilgili uluslararası garanti istedi.

21 Kasım Ateşkesi

21 Kasım’da, Mısır Dışişleri Bakanı, Mohammed Kamel Amr ve ABD Dışişleri Bakanı Hilary Clinton, Akşam saat 9 itibarıyla bir ateşkesin başlayağını bildirdiler. Mısır Başkanlığı tarafından paylaşılan ateşkes anlaşmasında bulunanlar şöyleydi:

Gazze Şeridi Ateşkesi

1.a. İsrail, Gazze topraklarında, hava sahasında ve denizde bütün müdahalelerini sona erdirecek. Ayrıca sınır ötesi müdahaleler ve kişilerin hedeflenmesi de sona erecek..
  b. Bütün Filistinli silahlı gruplar, Gazze’den İsrail’e yönelik roket saldırılarını sona erdirecek ve sınır boyunca gerçekleştirdikleri saldırıları da sona erdirecek.
  c. Geçişler insanlara ve eşyalara açıklacak ve insanların özgürce hareket etmelerine izin verilecek, sınırda yaşayanları hedeflemekten vazgeçilecek ve uygulamalar ateşkesin başlamasından 24 saat sonra başlayacak.
  d. Talep edilebilecek diğer konular paylaşılıp dikkate alınacak.
2. Uygulama mekanizması:
  a. Ateşkes anlaşmasının başlama saatini belirleme ve ateşkes anlayışının benimsenecek.
  b. Mısır her iki taraftan ateşkese uyacaklarına dair güvence alacak.
  c. Her iki taraf, anlaşmayı ihlal edecek davranışlardan kaçınacak. Eğer bir şey gözlenirse, Mısır haberder edilecek.

Mısır başkanı tarafından yazılmış ve dağıtılmıştır.

Sürgüne gönderilen Hamas lideri Khaled Meshal, Mısırı arabuluculuğundan dolayı teşekkür etti ve İsrail’in yenildiğini iddia etti. Ayrıca İran’a da silah tedariki ve finansal destekleri için teşekkür etti. İsrail Başbakanı Netanyahu, Bulut Sütunu Operasyonunun başarılı olduğunu deklare etti ve ABD Başkanı Obama’ya, İsrail’in kendini savunma hakkını desteklediği için teşekkür etti.

Ateşkes sonrası olan olaylar

İsrail tarafından kontrol edilen sınırları ve sınırlı balık tutma alanıyla Gazze Şeridi

Ateşkes sonrası Gazze’de nedeni bilinmeyen bir patlama gerçekleşti, herhangi bir ölü veya yaralı olmadı. Bir Gazzeli’nin Ateşkesi kutlamak için havaya ateş etmesi sonucu attığı kurşunlardan biri bir kişinin ölümüne sebep oldu diğerleri de üç kişinin yaralanmasına. Ateşkesin ilanından bir saat sonra, Gazze’den İsrail’e 12 roket atıldı. Hepsi açık alanlara düştü. Eşkol, Sderot, Hof Aşkelon, Aşdod, Kiryat Malachi ve Sha’ar Hanegev’de hava saldırısı sirenleri duyuldu. Aşdod üzerinden geçen bir roket, Demir Kubbe tarafından vuruldu.

Ateşkesten bir sonraki gün, İsrailli askerler bir Filistinli çiftçiyi vurarak öldürdü ve 19 kişiyi yaraladı. Sağ kurtulanlar, ateşkesin, kendi topraklarına gitme hakkı tanıdığını sandıklarını bildirdiler. İsrail tarafından oluşturulan tampon bölgeye girip, İsrail’in Savunma Duvarına tırmanıyorlardı.

Filistin Birleşmiş Milletler elçisi, , bu saldırının, ateşkesi ihlal ettiği şikayetinde bulundu. 28 Kasım’da İsrail askerleri, Gazze sularındaki iki balıkçı teknesine ateş açtı ve 9 balıkçıya alıkoydu. Gazze balıkçılık kurumunun başkanı Mahfouth Al-Kabriti, balıkçıların kıyıdan 6 mil uzakta olduklarını ve bunun da İsrail için ateşkesle kabul edilebilir sınırlar içinde olduğunu belirtti. İsrail donanmasına göre, balıkçılar belirlenen sınırın ötesine açılmışlardı ve tutuklanmadan önce belirlenen sınırlara dönmeleri uyarılarına da uymamışlardı. 30 Kasım’da, Mahmoud Jaroun isimli başka bir Gazzeli genç, Rafah’taki İsrail askerleri tarafından vurularak öldürüldü. Ma’an Haber ajansına göre, Aralık 2012’nin başlarından beri, Filistinli çiftçilere ateş ederek, İsrail ateşkesi defalarca ihlal etmişti ews Agency]], Israeli forces had already violated the ceasefire several times by the beginning of December 2012 by firing at Palestinian farmers. 1 Aralık’ta İslami Cihad, İsrail’in ateşkesi ihlal etmeye devam etmesi durumunda, grubun cevap vereceği uyarısında bulundu.

Yayılma

Batı Şeria

Karşılıklı saldırılar, Batı Şeria’da büyük protestolara neden oldu ve İsrail ordusuyla Filistinliler arasında çatışmalar başladı. 14 Kasım’da, iki İsrailli, araçlarının Guş Etzion yakınlarında taşlanması sonucunda hafifçe yaralandı. Guş Etzion’dan Kudüs’e giden yol, sert protestolardan dolayı kapatıldı.

18 Kasım’da, Nabi Salih’teki bir protestoya katılan 31 yaşındaki bir Filistinli, İsrail ateşiyle öldürüldü. İsrail ordusu protestoları “yasadışı ve şiddet dolu” olarak adlandırdı ve olaylarla ilgili soruşturma başlattı. 19 Kasım’a gelindiğinde, 50 üzerinde Filistinli, Doğu Kudüs, Ramallah, Beytüllahim, Beyt Ummar ve Kalandiya’daki dayanışma protestolarında yaralanmıştı.

19 Kasım’da binlerce insan, önceki gün öldürülen protestocunun adına yürüyüş başlattı. Bir İsrailli sivilin aracı, Batı Şeria’daki 60. Otoyol üzerinde saldırıya uğradı ve ateşe verildi. Yolcular araç yanmadan araçtan kaçabildi. İsrail Hayom gazetesine göre, Halhul’da İsrailli bir askere saldırmak üzere olan bir protestocu vurularak öldürüldü. Fransız Haber Ajansı, bu olayın nedenlerinin açık olmadığını belirtti. Filistinli polis ve ambulans hizmetleri, adamın öldürüldüğü yerde hiçbir çatışmanın veya olayın olmadığını açıkladı. İsrail ordusu olay üzerine araştırma başlattı. Atarot’taki bir sınır polis karakoluna beş molotofkokteyli atıldı. Saldırganlar, Jenin yakınlarındaki İsrail askerlerine ateş açtı. Filistinliler, Nahliel İsrail yerleşim birimine, barikatleri geçerek girmek istediler. Filistinliler, Tel Aviv’le Kudüs’ü birbirine bağlayan, 443 nolu yoldaki İsrailli araçları taşladı. 22 yaşındaki bir Filistinli Hebron’da bir askere molotofkokteyli atarken vuruldu ve yaralandı. Kalandiya’ki bir protestoda bir sınır polisi yaralandı.

20 Kasım’da bir İsrailli asker, Guş Etzion yakınlarındaki bir protestoda hafifçe yaralandı ve bir İsrailli kadın ise Husan yakınlarındaki bir taş saldırısı sonucu yaralandı. Batı Şeria’da o gün gerçekleşen protestolarda Filistinliler roket saldırılarını övdü ve diplomasiyi bırakıp yerine yeni bir ayaklanma çağrısında bulundu. Birçok gözlemci kuruluş, bu protestoların, Filistin Başkanı Mahmud Abbas’ın imajına darbe olduğunu çünkü Abbas’ın İsraille görüşmeleri sürdürmek istediğini yazdı.

21-22 Kasım tarihlerinde, Batı Şeria’da, protestolar ve çarpışmalar devam etti. Binlerce Filistinli, Ruşdi Al-Tamimi’nin ölümünü protesto etti. Cenaze konvoyu Ramallah ve geçip, Tamimi’nin doğduğu Nabil Salih’te bitti. Cenaze törenine katılan birçok protestocu, köyün girişini koruyan İsrailli askerlere taş attı ve İsrailli askerler de, plastik mermiyle, göz yaşartıcı gazla cevap verdi. Yüzlerce yas tutan kişi, Hebron’da 20 Kasım’da öldürülen adamın cenaze törenine katıldı. Toprağa verilmesinden sonra, birçok genç protestocu Bab Al-Zawiya yakınındaki İsrailli yerleşim yerine yaklaştı ve plastik mermiyle göz yaşartıcı gaz kullanan İsrail güçleriyle çarpıştı. 40 civarında Filistinli yaralandı.Nablus şehrinde, yüzlerce protestocu Hamas bayrağı dalgalandırdı. Bani Najm’in girişi İsrail ordusu tarafından, arbedelerden sonra kapatıldı. Bu arada, Batı Şeria’daki Al-Jalama köyü, kapalı askeri alan olarak ilan edildi. Ya’bad ve Tubas’taki ev aramalarında beş Filistinli tutuklandı. İsrail, daha önce bu kişilerin İsrailli askerlere taş attığını iddia etti.

Diğer

14 Kasım’da Mısır ordusu, militanların Sina Yarımadası’ndan İsraile doğru 4 roketin attığını açıkladı. Roketlerin atıldığı alandan daha önce sınır ötesi silahlı saldırılar olmuş, roketler atılmıştı. 20 Kasım’da Lübnan ordusu devriye birimi, İsrail sınırından iki mil uzaklıkta olan bir alanda atılmaya hazır iki roket buldu. Roketler etkisiz hale getirildi. İsrail Ordusu Tuğgenerali Yoav Mordechai, Lübnan’da bulunan Filistinli grupların bu komplodan sorumlu olabileceğini belirtti.

Ateşkes günü olan 21 Kasım’da, Lübnan’dan İsrail’e doğru iki roket atıldı ama roketler yine Lübnan içinde düştü. Bir sonraki gün, Lübnan ordusu, İsrail’i hedef alan başka bir roketi etkisiz hale getirdi. Roket İsrail’e 10 km uzaklıktaydı.

Can Kayıpları ve Yaralılar

İsrailli Kayıplar

içinde üç kişinin öldüğü, bir roket tarafından vurulan ev

21 Kasım’da, Tel Aviv’de bombalanan otobüs.

Dört İsrailli sivil ve iki asker, Filistinli roket saldırıları esnasında öldürüldü. Ölen dört sivilden üçü, Kiryat Malakhi’deki bir binayı vuran roketten dolayı öldü. Dördüncü ölen kişi, İsralli bir Araptı ve Eşkol bölgesine düzenlenen bir saldırıda öldü+. Ölen İsrailli askerlerin ikisi de, Eşkol Bölgesel Konseyi’ne yapılan roket ve saldırılarında öldü. Askerlerden birisi çatışmaların son gününde yaralandı ve bu yaralardan dolayı 22 Kasım’da öldü. 20 Kasım’a gelindiğinde, yaklaşık 250 İsrailli roket saldırılarında yaralanmıştı ve bunların 10u askerdi. 28 kişi, Tel Aviv’de otobüs içerisinde gerçekleşen patlamada yaralandı.

İsrail ordusu, az sayıdaki kaybın nedenini birçok faktöre bağladı. 80% üzerindeki başarı Demir Kubbe füze savar sisteminden kaynaklanmıştı ve İsrail, saldırılar öncesi, atılan roketlerin bulunduğu yerlere saldırabilecek kapasiteye sahipti.

Rişon le Zion’da bir Hamas roketiyle vurulan bina

Sirenler sonrası barınağa doğru kaçan İsrailli çocuklar

Filistinli Kayıplar

İsrail’den gelen saldırı sonrasında zarar gören Gazze’deki bir ev

Gazze’deki ev yıkıntıları

Mart 2013’te Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi bir rapor yayınladı. Raporda toplam 174 Filistinli’nin öldüğünü ve bunların 107’sinin sivil olduğu belirtildi. B’Tselem’e göre, 167 Filistinli öldürülmüştü. Bunların 62’si Filistinli çatışmalarda yer aldı ve 7 kişi de, direkt suikast hedefiydi. İsrail Güvenlik Güçleri, 177 Filistinlinin öldürüldüğünü 120’sinin militan olduğunu ve İsrail ordusunun hiçbir zaman sivilleri hedef almadığını açıkladı. Al Mezan’ın yönettiği büyük çaplı bir ankete göre, 129 sivil ve 39 militan öldürülmüştü. İsrail hava kuvvetleri, sivillere zarar vermemek için her türlü tedbiri aldıklarını açıkladı. Hassas hedef sistemleri kullandıklarını ve Filistinlilere uyarılarda bulunduklarını ekledi. Ayrıca, İsrail ordusu, Filistinlilere, Hamas’ın roket atmak için kullandıkları yerlerden uzak durmaları uyarısında bulunan bildiriler dağıttını iddia etti. İlk atışların hedefleri kasıtlı olarak vurmadıklarını, bunun amacının ise, çatışmada taraf olmayanların uzaklaşmalarını sağlamaya yönelik olduğunu ve bazı saldırıların ise, sivillerden dolayı yapılmadığını da ayrıca iletti.

19 Kasım 2012 tarihinde, bir İsrail hava saldırısı, Al Dalu ailesinin 10 ferdini öldürdü. İçlerinde 5 çocuk ve iki komşuları vardı. Bu, operasyonun başından beri gerçekleşen en ölümcül saldırıydı.Birleşmiş Milletler’e göre, öğrenilen saldırının gerekçesi, ’nın bir üyesi olan akrabalarıydı.İnsan Hakları İzleme Örgütü, Gazze’de, İsrail’in tezini doğrulayan ve İsrail’in hedefi olan, Muhammed Al-Dalu’nun, Hamas’ın silahlı koluna üye olduğuyla ilgili delillerin olduğunu paylaştı. Hayatta kalan bir aile üyesi, saldırıdan önce uyarının gönderilmiş olduğunu yalanladı, “Bize uyarı gelmedi. İçinde çocukların bulunduğu eve direkt olarak saldırdı. Kızlarım çocuk yaşlarındaydı. Ne yaptılar onlara?” dedi İsrail ordusunun, içlerinde militanların olduğu şüphesiyle, sivillerin içinde olduğu aile evlerini hedef alma politikası oldukça eleştirildi. Birbiriyle uyuşmayan açıklamalar sunuluyordu. Bir İsrailli gazete, ordunun, hedeflerinin evin içinde olduğunu bilerek saldırdığını yazarken diğer iki gazete ise, yanlış evin hedef alındığını yazdı (235). İsrail ordusu sözcüsü, , önce, olayın bir kaza olduğunu ve hedefin Yahia Abaya adında, İsrail’e karşı atılan 200-300 civarındaki roketten sorumlu kişi olduğunu belirtti. Ailenin akrabalarından biri, böyle birisinin bilinmediğini ve böyle bir isimde birinin olmadığını açıkladı. Daha sonra, İsrail ordusu, saldırı gerekçesini değiştirdi ve saldırının bilinçli bir şekilde yapıldığını ve asıl hedefin saldırı enasında ölen Gazzeli polis Muhamed Al-Dalu olduğunu açıkladı.

Filistin tarafı için en göze çarpan kayıp, Hamas’ın yüksek seviye komutanlarından biri olan, ’nin ölümü oldu. Yaralanan insanların sayısı 1000’e ulaştı.

Savaşanlar ve savaşmayanlar

Medya ve çatışan taraflar, ölenleri sayarken, “savaşan” veya “militan” tanımlarını sıkça farklı anlamlarda kullandı., eğer kişiler daimi savaşan niteliğinde değilse veya doğrudan saldırılarda yer almıyorlarsa, bu kişileri sivil olarak tanımlar. Siviller korunma hakkına sahiptirler ve bir saldırı aracı olmayabilirler. Herhangi bir Filistinli kuruluşa üye olmaları, kendi başına, bu kişilerin militan olduklarını doğrulamaz ve bir sivil olarak korunma haklarını ellerinden alamaz.

Bazı politik veya silahlı gruplar, genelde içlerinde çocukların da bulunduğu ölenleri, “şehit” olarak adlandırıp, fotoğraflarını websitelerine koydular. Ayrıca bu kişilerin, işgale karşı nasıl koyduklarını da belirttiler. Bu kişilerin aileleri, grupların parasal destekleri ve cenaze törenlerinin masraflarını karşıladıkları için bu durumu genelde kabul ettiler. Ama bu yine bu ölen kişilerin savaşa katıldıklarını kanıtlamıyordu.

Hamas tarafından muhbir olarak suçlanan kişilerin infazları

Yedi Filistinli, Hamas tarafından, İsrail’le işbirliğine girdikleri suçlamasıyla, insanlar önünde alenen infaz edildi. Eşref Ouaida, 16 Kasım’da Gazze’nin Şeyh Rıdvan semtinde, bir camiinin yanında öldürüldü. Bir görgü tanığı, bir cipten iki maskeli adamın çıktığını, kurbanı bir Hamas posterinin altına sürüklediklerini ve kafasına defalarca kurşun sıktıklarını belirtti. Sonra ölenin suçlarını açıklayan bir posteri astıklarını ekledi.

Beş ceset üstüste konularak açıkta bırakıldı ve bir grup insan üzerlerine basıp tükürdü. Altıncı ceset, bir motorsiklete bağlandı ve Gazze’nin ana caddelerinde sürüklendi. Militanlar bir tabela asarak öldürülen altı kişinin adlarını halka açıkladı. Hamas’ın radio istasyonu, Aksa’nın Sesi, güvenlik güçlerinin açıklamalarını tekrarlayarak, özel ekipmanlarla suçluların suçüstü yakalandıklarını yayınladı. Bir görgü tanığı, infazların dehşetliğini, haçlılar dönemindeki dehşet verici sahnelere benzetti.

Bedeni motorsiklete bağlanan, Ribhi Badawi, Hamas’ın bir nevi rakibi olan İslami grup Jaljalat’ın üyesiydi. Badawi’nin ailesi komşuları ve arkadaşları, suçlamaların absürt olduğunu ve Badawi’nin son yılını, bir Hamas hapishanesinde geçirdiğini açıkladı. Eşi, Badawi’nin, İsrail’e yardım suçlamalarını, yedi ay süren işkenceler sonucu zorlu itirafla kabul ettiğini dile getirdi. Bu işkenceler arasında, yanılmak, çenesinin ve dişlerinin kırılması ve ayrıca 45 gün boyunca kolları ve bacaklarından asılması vardı.

21 Kasım’da, Hamas yardımcı lideri, Musa Ebu Marzouk, infazları kanunsuz oldukları için kınadı ve idamların yasal bir süreçle gerçekleşmeleri gerektiğini ekledi. Ayrıca, infazı gerçekleştirenlerin cezalandırılmaları gerektiği çağrısında bulundu.

Filistinli saldırılar esnasında ölen Filistinliler

Filistin tarafında ölenlerden bazıları, hedefine ulaşmadan yine Filistin sınırları içerisinde düşen roketlerle hayatlarını kaybetti. ’nin raporuna göre, ölen 174 kişinin, 168’i İsrail ordusu saldırıları nedeniyle ölmüştü. Kalan 6 sivil ise, Gazze’den atılan Filistinli roketler tarafından öldürülmüştü.

BBC Arapça’nın fotomuhabiri Jihad Masharawi, 11 aylık oğlunu ve yengesini, İsrail tarafından geldiği düşünülen bir hava saldırısında kaybetti. Birçok uluslararası kuruluş, ölümlerden İsrail’i sorumlu tuttu. İnsan Hakları İzleme Örgütü, “haberler ve tanıklara” göre, İsrail’in saldırıdan sorumlu olduğunu açıkladı. , “Bir İsrail savaç uçağı, Gazze’nin doğusundaki Al-Zeytun bölgesinde bulunan, Ali Nemer Al-Mishrawi’nin evine roket attı. Aileden iki kişi (bir kadın ve bir bebek) öldü. Ölen kadın, Hiba Aadel Fadel Al-Misrawi 19 yaşındaydı ve Omar Jihad Al-Misharawi 11 aylıktı. olayın Filistin tarafından atılıp, İsrail’e varmadan yine Filistin’de düşen bir roketten kaynaklandığını açıkladı. Hiba ve Omar Misharawi hemen ölürken, 18 yaşındaki Ahmed Al-Mishrawi, daha sonra yaralarından dolayı öldü. Jihad Al-Misharawi’ye göre, bu saldırıdan önce, yaşadığı Sabra bölgesinde hiçbir çatışma veya problem olmamıştı. Annazla’daki bir patlamada hayatını kaybeden, 4 yaşındaki Muhammed Sadallah, daha sonra anlaşıldığı üzere, Filistin tarafından yanlışlıkla atılan bir ev yapımı roketin düşmesiyle ölmüştü. Hamas, olay sonrası, bunun bir saldırı olduğunu ve İsrail’den atılan bir bomba tarafından patlamanın gerçekleştiğini açıklamıştı. Hamas yöneticilerine göre, 4 yaşındaki Gazze'li çocuk, 16 Kasım’da bir İsrail hava saldırısı sonucuyla hayatını kaybetmişti. İsrail bu bölgede, o tarihte saldırıda bulunmadığını beyan etti.New York Times’a göre, ortadaki hasarın bir İsrail f-16’sından gelmiş olamazdı ve büyük bir ihtimalle hedefini şaşıran bir Filistin roketi bu ölümlerin sebebiydi. Filistin İnsan Hakları’ndan uzmanlar, alanı inceledi ve patlamanın Filistinli bir roketten kaynaklanmış olabileceğini açıkladı. Amerikan Haber Ajansı, “kimsenin saldırıya tanıklık etmediğini” ve “yerel güvenilk görevlilerin saldırıdan arta kalan kalıntıları hemen alandan aldıklarını” yazdı. Alanda araştırma yapıp nereden geldiğini kanıtlamak bu nedenle zordu. Mart 2013’te yayınlanan Birleşmiş Milletler raporuna göre, Sadallah, yönünü şaşıran bir Filistinli roket tarafından öldürülmüştü. BM’e göre, bir başka bir çocukla bir yetişkin de, Hamas tarafından gerçekleşen kazalarla ölmüştü.

Zarar

Sahada çalışanların gerçekleştirdiği büyük ölçüdeki bir ankete göre, Al Mezan, Gazze Şeridi’nde 124 evin tamamen yok olduğunu açıkladı. Ayrıca 2050 ev ise kısmen zarar görmüştü. Bir haftalık bir süre içerisinde, İsrail, sayısızca kamuya ait ve özel mülkiyete zarar verdi. Bunların içerisinde, 52 ibadethane, 25 sivil toplum kuruluşu binası, 97 okul, 15 sağlık kurumu merkezi, 14 basın merkezi, 8 polis karakolu, 16 kamu binası ve 11 siyasi alan vardı. Ayrıca 15 Fabrika ve 192 dükkân ya zarar görmüş ya da yokedilmişti. 12 kuyu ve tarıma el verişli alan da yok edilen yerler arasındaydı.

Savaş suçu iddiaları

Hamas

Sivilleri hedef almak

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, Ban Ki-moon ve BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri, Navi Pillay, Gazze’deki militanların ayrım yapmaksızın sivilleri hedef almasını kınadı.

İnsan Hakları İzleme Örgütü, Filistinli grupların, şiddetle uluslararası kanunları ihlal ederek, İsrailli şehirlere yüzlerce roket attığını açıkladı ve yine aynı grupların, bilerek İsrailli sivilleri hedef aldıklarını açıklamalarının savaş suçu olduğunu belirtti. ’nün Orta Doğu direktörü Sarah Leah Whitson, Filistinli grupların “sivillere zarar vermek” olan amaçlarını yeterince belli ettiklerini ve sivillerin yaşadığı alanlara roket atmanın herhangi bir yasal gerekçesinin olmadığını dile getirdi. Uluslararası kanunlar, sivillere karşı kasıtlı saldırıları yasaklamaktadır ve bilinçli ihlaller, savaş suçu kapsamına girer.

BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nin bir raporuna göre, Filistinli silahlı gruplar, daimi bir şekilde uluslararası kanunları ihlal etti ve İsral’e karşı sivilleri ayırt etmeksizin saldırılarda bulundu.

Rapor, “bazı roket artıkları, bazı saldırıların askeri hedeflere yönelik olduklarını göstermekteydi ama birçok bulgu, Filistinli saldırıların çoğunun, ayrımsız ve sivillere yönelik olduğunu göstermekteydi. Bu saldırılar uluslararası kanunlara aykırıdır… Birçok Filistinli silahlı grup, uluslararası kanunları çiğneyen saldırılarını açıkça belirtmişlerdir ve sivillere yönelik birçok saldırıda ise, hemen saldırıyı üstlenmişlerdir. Bu savaş suçudur” diye belirtti.

Nüfus yoğunluğunun olduğu alanlardan roket atmak

Sivillerin yaşadığı bir alanda konumlanan, Hamas’a ait bir roket atar

İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne göre, Filistinli gruplar, daimi olarak yoğun nüfusa sahip alanlardan roket atarak, sivilleri tehlikeye atmıştır. Uluslararası hukukta, savaşan taraflar, askeri hedefleri, sivillerin bulunduğu alanlara konumlandıramaz. Bir roket, Filistinli ve uluslararası birçok medya kuruluşunun içinde olduğu, Shawa ve Housari binalarının yakınlarından atıldı. Bir diğer roket ise, Deira Hotel yakınlarındaki bir evin bahçesinden atıldı.İnsan Hakları İzleme Örgütü, Filistinli militanların roket saldırıları öncesinde, sivillere roketin atıldığı alandan ayrılmalarına yönelik herhangi bir uyarıda bulunmadıklarını tespit etti.

Afganistan’daki İngiliz Güçleri’nin eski komutanı, Albay , “Hamas’ın sivilleri kullanması şüphesiz bir savaş suçudur. Sadece kendilerini sivillerin arkasına saklamakla kalmıyorlar, kitleleri tehlikeye sokuyorlar. Benim görüşüm, eğer sivil kayıplar olursa, bunun sorumlusu İsrail Ordusu değil, Hamas’tır” dedi. Richard Landes, Hamas’ı sivillerin bulunduğu yerlerden saldırı düzenlemesini eleştirdi. Ona göre bu tarz saldırılarin sebebi, İsrail’in cevap olarak gerçekleştirdiği karşı saldırılar esnasında ölen sivilleri batı dünyasından sempati kazanmak için kullanmaktı., Hamas’ın roket atmak için sivillerin yerleştiği alanlar yarattığını ve bunun ise çifte savaş suçu olduğunu belirtti. Bu roketlerin yüzde onunun İsrail’e ulaşmadığını da ayrıca ekledi.

İsrail ordusu, Hamas’ın insan kalkanı taktiğini kullandığını ve nüfusu yoğun yerlerden saldırılar gerçekleştirerek, kendi halkını tehlikeye soktuğunu bildirdi. İsrail ordusuna göre Hamas, bunu yaparken, sivillerin evlerini ve okulları terör noktalarına ve silah depolarına çeviriyordu.Kudüs Gazetesi (The Jerusalem Post) ve Fox Haber, Filistinli roketatarların hastane, okul, camii ve oyun alanlarının yanına kurulmuş olduğunu yazdı. 21 Kasım’da uzun menzilli bir Kassam roketi, bir hastanenin yakınlarından atıldı ve Guş Etzion’u vurdu. Bir İsrail ordusu sözcüsü, camii avlusu, ibadethane ve evlerden atılan roketlerin gösterildiği bir videoyu yayınladığını açıkladı.

Mart 2013’te, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Ofisi, bir rapor yayınlayarak, Filistinli grupların nüfusun yoğun olduğu alanlardan roket saldırıları gerçekleştirdiğini yazdı. Rapor ayrıca, bu grupların gereken önlemleri almadıklarını ve bunun da insanları riske attığını belirtti.

İslami Cihad örgütü üyelerinin gazeteci kılığına girmesi

İsrail ordusu, Gazzeli militanların gazetecilere verilen korumayı istismar ettiğini belirtti. 20 Kasım 2012 tarihinde, Hamas güçleri Komutanı ve militan eğitim programı başkanı, Muhammed Shamala, İsrailli bir hava saldırısına hedef oldu. Bu saldırı esnasında, İsrail ordusuna göre, Shamala’nın içinde bulunduğu araç TV olarak etiketlenmişti ve bir basın aracıydı.

, İsrail saldırısının Al-Kudüs Radyosu muhabiri Muhammed Abu Eişa’yı öldürdüğünü açıkladı. Birleşmiş Milletler, New York Times, sınırsız gazeteciler ve İnsan Hakları İzleme Örgütü, İsrail’i saldırıdan dolayı kınadı.

Frankfurter Allgemeine gazetesi, Filistin İnsan Hakları Merkezi’nin Eisha ile ilgili üyesi olduğunu açıklamadığını yazdı. Eisha’nın adı ve fotoğrafı öldüğü zaman, İslami Cihad’ın websitesinde yayınlandı.  

Casuslukla suçlananların öldürülmeleri

Mart 2013’te, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Ofisi, Filistinli militant grupları, İsrail casusu olarak suçlanan kişileri, Uluslararası İnsan Hakları kanunlarını ihlal ederek, infaz ettikleri için eleştirdi.

İsrail

Orantısız güç kullanımı ve sivillerin

BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, yayınladığı bir raporda, İsrail ordusunun saldırılardaki tutumunu şiddetle eleştirdi. Raporda İsrail ordusunun, “birçok durumda uluslararası hukuka uymadığını” ve “tutarlı bir şekilde, ayrım yapma, orantılılık ve uyarıda bulunma ilkeleri gibi temel savaş yürütme ilkelerine uymadığını” belirtti.

İsrail hava saldırısı 12 sivili öldürdü. Bunlardan 10’u Al-Dalu ailesinin üyesiydi. Bu saldırı İnsan Hakları İzleme Örgütü tarafından orantısız güç kullanımı olarak adlandırıldı. Ayrıca örgüt, bu saldırıyı gerçekleştirenlerin cezalandırılmasını ve Dalu ailesinden hayatta kalanlara tazminat verilmesini istedi., bu saldırının, “İsrail’in sorumsuzca sivilleri hedef almasının örneğidir” diyerek İsrail’i kınadı. New York Times’a göre, “siyasi liderler ve insan hakları savunucuları, Dalu ailesinin öldürülmesini katliam ve savaş suçu” olarak adlandırdı.

İngiliz Milletvekili Gerald Kaufman, İsrail saldırısını kınadı ve daha geniş bir çerçeveyle, Batı Şeria işgali ve Gazze kuşatmasını savaş suçu olarak adlandırdı. Arap Ligi’nin acil bir toplantısında üye ülkeler, İsraili savaş suçu işlemekle suçladı.

Türkiye ve İran da, İsrail’i savaş suçu işlemekle suçladı ve İsrail’in hava saldırısını kendini korumak olarak kabul etmedi. Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrail’i etnik soykırım yapmakla suçladı .

Medya Binalarının Bombalanması

İsrail’in düzenlediği basın binası ve gazetecilere yönelik dört saldırıda, 10 basın çalısanı yaralandı ve iki kameramanla iki yaşındaki bir çocuk öldürüldü. İsrail hükûmeti, her saldırının geçerli hedeflere karşı yapıldığını iddia etti. Üzerinde Hamas’a ait iletişim araçlarını bulunduran iki basin binasına gerçekleştirilen saldırılar sonrasında, İsrail ordusu yabancı gazetecilerin, Hamas tarafından kalkan olarak kullanıldığını açıkladı.İnsan Hakları İzleme Örgütü, bu olaylar üzerine araştırma başlattı ve hedeflerin geçerli askeri hedefler olmadığına karar kıldı. Bu sonucun İsrail için, sivilleri ve savaş unsuru olmayan sivil alanları hedef alarak savaç suçu işlediği anlamına geliyordu. Örgüt aynı zamanda binalarda bulunan gazeteci ve basın yerlerinin sırf anti-İsrail ve Hamas yanlısı yayın yapıyorlar diye, askeri hedefler olamayacağını belirtti. Başka bir olayda, İsrail ordusu, içinde dört elemanı olduğunu iddia ettiği Al Sharok adlı ticari binayı vurdu. Filistin İslami Cihad Örgütü, bir cep telefonu mesajıyla, yapılan hava saldırısı esnasında, Ramiz Harb adlı kıdemli bir askeri operasyon görevlisinin ve Filistinli bir kameramanın öldürüldüğünü açıkladı. İsrail, binadaki yabancı gazetecileri, saldırıdan önce, binayı terk etmelerine yönelik uyardı. Bir yabancı gazeteci, binanın, Filistinli militanlar tarafından saklanma yeri olarak kullanıldığını ve sivillerin hayatlarının tehlikeye atıldığını söyleyerek bu duruma karşı olan öfkesini paylaştı. İnsan Hakları İzleme Örgütü, bu saldırının bir askeri hedefe karşı olduğunun anlaşıldığını ve Filistinlilerin, sivilleri gereksiz riske koyarak savaş suçu işlediğini açıkladı.

İsrail ordusunun gazetecileri hedef aldığı söylemi, Sınır Tanımayan Gazetecilerin de tepkisine neden oldu. Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütünün genel sekreteri , “Hedef alınan basin birimleri Hamas’ı destekliyor bile olsa, bu saldırıları kabul edilebilir hale getirmez…Sivillere karşı saldırılar savaş suçudur ve Cenevre Sözleşmesine aykırıdır…Suçlular bulunmalıdır” dedi. New York Times yazarı David Carr, İsrail ordusu sözcüsü ’in saldırıyı yanlışlık olarak değil de, “terrorist aktivitelerine uyuşan kişilere yönelik saldırı” olarak adlandırdığını ve İsrail’in bu şekilde düzmece cümlelerle savaş suçlarını örtbas etmeye çalıştığını yazdı.

Bazı örgütler, Hamas’ın uluslararası basını terrorize ettiğini ve kendi iletişim araçlarını, bu basın kuruluşlarının olduğu yerlere yerleştirdiğini belirtti.

Sosyal Medya ve İnternet

İsrail ordusu yaygın bir şekilde Twitter ve canlı yayın blogu kullanarak, operasyonlarıyla ilgili canlı bilgi verdi. Hamas’ın askeri kolu da Twitter kullanarak, roket ve havan topu saldırılarını halkla paylaştı. Ayrıca her İsrailli kaybı ilan edildiğinde bunu twitterda paylaştı. Dış Politikalar dergisi, bu iletişim yolunu, “askeri iletişimde bir mihenk taşı” olarak adlandırdı. Twitter daha önce, Kenya’da askeri amaçla kullanılmıştı. Kenya ordusu ve Eş Şebab, Kenya ordussunun 2011’de Eş Şebaba yönelik yaptığı operasyon ile ilgili bilgileri Twitter’da paylaştı. İsrail ordusunun Twitter kullanıcısı 24 saatlik bir sürede 50,000 kullanıcı kazandı.

13 yaşındaki bir çocuğun verdiği fikirle tasarlanan bir telefon programı, gelmek üzere olan roketler hakkında ve yerleri hakkındaki bilgiyi insanlarla paylaştı. Bu program kullanıcılarına ekstra zaman vererek bomba sığınaklarına kaçmaları için vakit yarattı.

Hamas bir video yayınlayarak, İsrail vatandaşlarına tehditte bulundu. Videoda, “yakında bizi otobüs duraklarında ve kafelerinizde bekleyin” uyarısı bulunuyordu. Bu video daha sonra teknik problemleri ve kötü yazılı ve sözlü İbranicesinden dolayı dalgaya maruz kaldı. Filistinli hackerlar, çatışma döneminde, İsrail websitelerine savaş açtı. İsrail websitesine, yaklasık 60 milyon hack saldırısı gerçekleşti ama bu saldırıların hiçbiri geçerli bir zararda bulunamadı. Nisan 2013’te Gazze’ye yönelik saldırılardan dolayı, Anonymous, birçok İsrail websitesine saldırılarda bulundu. Saldırıyı #OpIsrael olarak adlandırdılar ve 18 Kasım 2012’ye gelindiğinde yaklaşık 700 websitesini hacklediklerini açıkladı. İsrail Güvenlik Güçleri, toplamda 44 milyon siber saldırıyı bertaraf ettiğini açıkladı. Birçok websitesi, İsrail’in gerçekleştirdiği bu operasyonu kınayan ve Gazze halkına destek veren mesajlarla değiştirildi. Kuveyt'li hackerlar, Likud partisinden Knesset üyesi, Danny Danon’un websitesine saldırdı. Danon, daha önce İsrail’in Gazze’ye sağladığı elektriği kesmesi için imza toplamaya girişmişti. Başbakan yardımcısı ve Likud Knesset üyesi Silvan Shalom’un Facebook ve Twitter kullanıcıları, ZcompanyHackingCrew adlı Filistinli grup tarafından hacklendi.

İsrail Ordusu Basın Kampanyasına Yönetilen Eleştiriler

İsrail ordusunun online blog sayfasının, blogu ziyaret edenlere ve içeriğini kendi sosyal medya kullanıcılarında paylaşanları puanlarla ödüllendirme gibi bazı oyuna benzer özellikler vardı. Blog daha önce bu puanlama özelliklerine sahip olsa da, Bulut Sütunu Operasyonu’ndan önce bu özellikler, yarattığı yoğun trafik nedeniyle etkisiz haldeydi. Birçok yorumcu, bu özelliğin tekrar aktif hale getirilmesini olumsuz ve kışkırtıcı buldu. ReadWrite yazarı Jon Mitchell, bu durumu iğrenç olarak adlandırdı ve The Atlantic yazarı ise, utanç verici buldu.

İsrail’in bulut sütunu operasyonuyla ilgili sosyal medya kampanyası, bazı taraflar tarafından aşırı agresif ya da uygunsuz olarak algılandı. Wired gazetesi, İsrail’in tutumunu aşırı kavgacı buldu.

Hamas’a Yönelik Dezenformasyon İddiaları

Hamas, sahte email ve Facebook paylaşımlarıyla, psikolojik savaş açmaya çalıştı. Birçok İsrailli, İsrail ordusu sözcüsünden olduğu belirtilen sahte mesajlar aldı. Bu mesajlara göre, eğer mesajları açarlarsa, Gazzeli teröristler konumlarını görebilecek ve üzerlerinde Katyushalar ile saldırılarda bulunabileceklerdi. Binlerce insan, kötü bir İbraniceyle yazılmış emailer aldı. Bu mailler, askeri istihbarat birimlerinin, saldırılarla ilgili gerçekleri sakladıklarını söylüyor ve verilen linklerle, İsrail ordusuna ait olduğu söylenilen bir aracın patlamasını gösteren videoya yönlendiriyordu. Ama video, aslında daha önce saldırıya uğrayan Reuters Haber Ajansı’na ait bir aracın sınırda daha önce vurulduğu anı gösteren bir video’ydu.

Hamas Gazzeli sivilleri, asılsız haber yaymamaları üzerine uyardı. Bunun İsrail’in yürüttüğü psikolojik savaşın birer parçası olacaklarını düşünüyorlardı. İçişleri Bakanlığı, doğru bilgiyi korumak için, gerekli her bilginin paylaşılacağı teminatını veriyordu. Bu açıklama, bir Gazzeli vatandaşın, başka bir Gazzeli tarafından kafasından defalarca vurulması sonrasında geldi. Bu cinayetin sebebi, öldürülen kişinin İsrail hükûmetiyle işbirliği yaptığı şüphesiydi.Boston Üniversitesi’nde Tarih bölümü Asistan Profesörü olan blog yazarı, Richard Landes, Hamas’ı iki yüzlülükle itham etti ve Hamas’ın utanmadan kendi öldürdüğü kişi üzerinden, Batı Dünyası’ndan sempati kazanmaya çalıştığını paylaştı.

Hamas sahte başarı haberleri üretti ve Suriye’de yaralanan ya da ölen çocukların fotoğraflarını kullanarak, Filistinli kayıplar diye sosyal medyada paylaştı. Paylaştığı bir Tweette, daha önce Suriyeliler ve Arkadaşları adlı facebook sayfasında 2012 Ekim’inde paylaşılan bir ölü kız fotoğrafını, İsrail hava saldırısı sonrasında paylaştı. Hamas’la ilişkili olan bir Facebook sayfasında paylaşılan bir patlama fotoğrafı da açıkça üzerinde oynanmış görülüyordu. Hamas basın önünde birçok sahte ölüm ve yaralanma sahneleri düzenledi. Bazı kişiler, Hamas’ın bu girişimlerinin, kendi amacına zarar verdiğini düşündü, çünkü doğruluğu kesin olmayan bu tür haberler, Hamas’ın inandırıcılığını zedeliyordu.

Medya

Noam Chomsky, Seumas Milne, Glenn Greenwald, John Mearsheimer, Paul Pillar ve birçok yazar, savaştan dolayı İsrail’i suçladı. Eski İngiliz Komutan Richard Kemp, tam tersine, çok başarılı bir anti İsrail propagandasının yürütüldüğünü ve insanların Hamas’ın bir terrorist örgüt olduğu gerçeğini gözden kaçırdıklarını söyledi.

Gazze’deki savaş üzerinde çalışan Al Jazeera Ortadoğu muhabiri, Şarin Tadros, medyanın bu savaşa olan tutumunu birçok açıdan eleştirdi. Tadros, İsrail’in sivil evleri ve diğer sivil binaları hedef almasını gerekçelendiren haberlerin sürekli ve eleştirisiz yayınlanmasını utanç verici bulduğunu paylaştı. Ayrıca Tadros, “Hamas okulu” gibi kullanılan söylemleri eleştirdi. Ona göre, İsrail, Hamas kelimesini sıfat olarak kullanıp, sivillere karşı saldırılarına sebep olarak kullanıyordu.

Fotoğraflar

Arap haber ajansı Alarab Net, 18 Kasım’da üç çocuk ve annesinin kanlar içinde yerde yattığını gösteren bir fotoğrafı yayınladı. Habere göre, aile Gazze’de katledilmişti. Bir süre Facebook’ta kaldıktan sonra, fotoğrafın aslında 19 Ekim’de Suriye’deki bir saldırı sonrasında çekilmiş bir fotoğraf olduğu öğrenildi. Fotoğraf, “Gazze’deki trajedi’yi” göstermek için kullanılmıştı.

19 Kasım’da, BBC Gazze muhabiri, Jon Donnnison, ölü görünen bir çocuğa ait olan “Gazze’deki acı” başlığıyla paylaşılmış bir fotoğrafı Twitter üzerinden tekrar paylaştı ve “kalp kırıcı” yazdı. Daha sonra, bu fotoğrafın da Suriye’den geldiğini ve 28 Ekim 2012 tarihli olduğu anlaşıldı. Donnison bu durum için özür diledi.

Filistin’i destekleyen aktivistler, yine Twitter’da, bir ilk yardım görevlisi tarafından kucaklanmış yaralı bir bebeğin fotoğrafını “yaralı Filistinli bebek” diyerek paylaştı. Ama daha sonra Facebook ve Twitter kullanıcıları, aslında bu fotoğrafın Hamas roketiyle Kiryat Malachi’de yaralanmış İsrailli bir bebeğe ait olduğunu anladı.

Kaynakça

1. ^ "Chief of Staff Declares 'Operation Pillar of Cloud'". Arutz Sheva. 14 Kasım 2012. 17 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2012. 
2. ^ ^{a b c} "Q&A: Israel-Gaza violence". BBC News. 20 Kasım 2012. 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
3. ^ ^{a b} "Day 2: 300+ Rockets Fired at Israel Since Start of Operation Pillar of Defense" (live updates). Algemeiner. 15 Kasım 2012. 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
4. ^ Lappin, Yaakov (14 Kasım 2012). "Israeli air strike kills top Hamas commander Jabari". The Jerusalem Post. 7 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2012. 
5. ^ Kalman, Matthew (15 Kasım 2012). "Massed Israeli troops poised for invasion of Gaza". The Independent. UK. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
6. ^ ^{a b c} "Why the mullet, not the Israel Navy, are to blame for the death of a Gaza fisherman" 13 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Amira Hass, Haaretz, 29 October 2012 (premium article)
7. ^ "Gaza groups pound Israel with over 100 rockets". The Jerusalem Post. 11 Aralık 2012. 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
8. ^ ^{a b} Lappin, Yaacov (12 Kasım 2012). "Gaza groups pound Israel with over 100 rockets". The Jerusalem Post. 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2012. 
9. ^ "Gaza border: Anti-tank missile hit IDF jeep". LiveLeak.com. 10 Kasım 2012. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. 
10. ^ "Israel: Tunnel Explodes on Gaza Border". ABC News. 10 Kasım 2012. Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. ^[]
11. ^ "Operation Pillar of Defense - Selected statements". Ministry of Foreign Affairs, israel. 20 Kasım 2012. 1 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. 
12. ^ ^{a b} Nebehay, Stephanie (20 Kasım 2012). "UN rights boss, Red Cross urge Israel, Hamas to spare civilians". Reuters. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. 
13. ^ Al-Mughrabi, Nidal (16 Kasım 2012). "Jerusalem and Tel Aviv under rocket fire, Netanyahu warns Gaza". Chicago Tribune. 7 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
14. ^ "Israeli air strike kills top Hamas commander Jabari". The Jerusalem Post. 7 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2012. 
15. ^ . 11 Kasım 2012. 1 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2012. 
16. ^ "LIVE BLOG: Day 8 of Israel-Gaza conflict 2012". Haaretz. 22 Kasım 2012. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Aralık 2012.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= ()
17. ^ "Factbox: Gaza targets bombed by Israel". Reuters. 21 Kasım 2012. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2012. 
18. ^ ^{a b} Report of the United Nations High Commissioner for Human Rights on the implementation of Human Rights Council resolutions S-9/1 and S-12/1, Addendum 26 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 6 March 2013.
19. ^ ^{a b} "After eight days of fighting, ceasefire is put to the test". Times of Israel. 21 Kasım 2012. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
20. ^ "Israel Gaza Attacks Intensify Despite Truce Talks". The Huffington Post. The Associated Press. 20 Kasım 2012. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. 
21. ^ Initial Findings: 40 of the Palestinians killed by the Israeli military up to the night of 19 Nov. were civilians, among them 19 minors., B'Tselem 21-11-2012 2 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
22. ^ (PDF). Situation Report. United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs. 26 Kasım 2012. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2012. 
23. ^ "Dalu Family In Gaza Mourns Dead After Israel Bombs House". The Huffington Post. Reuters. 19 Kasım 2012. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Şubat 2012. 
24. ^ ^{a b c d} "Israeli forces prepare for war as troops mass on Gaza border". Londra: Telegraph. 17 Kasım 2012. 6 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2012. 
25. ^ Mistaken Lull, Simple Errand, Death in Gaza 25 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., New York Times, 16 November 2012
26. ^ ^{a b c d e f} LIVE BLOG: OPERATION PILLAR OF DEFENSE, DAY 7, PART 2 16 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Times of Israel, 20 November 2012
27. ^ JODI RUDOREN. "Collaborators fall prey to both sides in Gaza ; Price of being suspected, much less convicted, can be fatal -- and gruesome." International Herald Tribune. 2012
28. ^ "كتائب القسام تبدأ عملية "حجارة سجيل" ضد إسرائيل". Al-sharq.com. 15 Kasım 2012. 16 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. 
29. ^ ^{a b} Ban Ki-moon; UN Secretary General (21 Kasım 2012). "Secretary-General's remarks to the Security Council [as delivered]". Tel Aviv. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. Overall, in that same time period, more than 1,456 rockets have been fired from Gaza into Israel. 142 have fallen inside Gaza itself. Approximately 409 were intercepted by the Iron Dome anti-missile system. (...) Since Israel's targeted assassination from the air, on 14 November, of Ahmed Jaabari, chief of Hamas' military wing, and with Israel's offensive in Gaza in its eighth day, the Israel Defense Forces publicly reported that it has conducted strikes at more than 1,450 targets in Gaza. 
30. ^ Lappin, Yaakov; Lazaroff, Tovah (15 Kasım 2012). "Gaza rocket hits area south of Tel Aviv for first time". The Jerusalem Post. 19 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
31. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; gu18 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
32. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; IsraelOfficialNumbers isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
33. ^ Rettig, Haviv (21 Kasım 2012). "Title: After eight days of fighting, ceasefire is put to the test. TOI. Nov 2012". Timesofisrael.com. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
34. ^ "MDA: 16 injured in South on sixth day of operation". Jerusalem Post. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
35. ^ 70 Israelis injured in rocket attacks in last 24 hours 19 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Jerusalem Post 15 November 2012
36. ^ Oster, Marcy (22 Kasım 2012). "Title: six Israelis die in Operation Pillar of Defense. JTA. 12 Nov". Jewish Telegraphic Agency. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
37. ^ Levinson, Charles; Adam Entous (26 Kasım 2012). "Israel's Iron Dome Defense Battled to Get Off the Ground". The Wall Street Journal. 13 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2012. 
38. ^ "Terror attack: Blast on Tel Aviv bus; 28 hurt". Ynet News. 21 Kasım 2012. 29 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2013. 
39. ^ Lazaroff, Tovah (16 Kasım 2012). "Ashton, Merkel say Israel has right to defend itself". The Jerusalem Post. 19 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
40. ^ "Gaza Rocket Attacks" (Basın açıklaması). US: Department of State. 14 Kasım 2012. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2012. 
41. ^ "Foreign Secretary statement on Gaza and southern Israel". Birleşik Krallık: Foreign & Commonwealth Office. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
42. ^ al-Mughrabi, Nidal (14 Kasım 2012). "UPDATE 8-Rockets hits near Tel Aviv as Gaza death toll rises". Reuters. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2012. 
43. ^ Hall, Bianca (16 Kasım 2012). "Gillard condemns attacks on Israel" (Basın açıklaması). AU: Fairfax Media. 18 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2012. 
44. ^ [European ministers warn Israel about escalade of violence in Gaza] (Fransızca). EurActiv. 16 Kasım 2012. 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
45. ^ "Foreign minister Nikolay Mladenov commenting on the situation in southern Israel and the Gaza Strip". . 15 Kasım 2012. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2012. 
46. ^ "Canada Condemns Hamas and Stands with Israel" (Basın açıklaması). CA: Foreign Affairs and International Trade. 14 Kasım 2012. 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
47. ^ Statement of MFA on Israel and the Gaza Strip 27 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Ministry of Foreign Affairs of the Czech Republic 15 November 2012
48. ^ Timmermans condemns rocket attacks on Israel from Gaza 20 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Government of the Netherlands 13 November 2012
49. ^ ^{a b} "Russia condemns 'disproportionate' strikes on Gaza". The Daily Star. LB. 15 Kasım 2012. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
50. ^ "Russia, Iran, China Condemn Israel's Attack on Gaza | Global Research - Centre for Research on Globalization". 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
51. ^ . Press TV. 22 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015. 
52. ^ "At the UN, Pakistan slams Israel's offensive in Gaza". The Express Tribune. PK. 15 Kasım 2012. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2012. 
53. ^ "Morocco Strongly Condemns Israeli Raids on Gaza". Rabat, BH. Bahrain News Agency. 15 Kasım 2012. 25 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
54. ^ . Global Times. CN. 15 Kasım 2012. 1 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
55. ^ "Lebanese president: Israeli attack on Gaza obstructs peace". NOW Lebanon. 15 Kasım 2012. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
56. ^ "Gaza toll rises as UN calls for end to the bloodshed". The Daily Telegraph. Birleşik Krallık. 15 Kasım 2012. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
57. ^ Kirkpatrick, David D.; Rudoren, Jodi (21 Kasım 2012). "Cease-Fire Between Israel and Hamas Takes Effect". The New York Times. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
58. ^ Owen, Paul. "Israel-Gaza: truce talks ongoing in Cairo – live updates". The Guardian. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
59. ^ Iron Dome protects Tel Aviv as army warns of long fight ahead 24 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Times of Israel 17 November 2012
60. ^ Israel dealt Hamas 'a heavy blow' and is prepared to resume offensive if need be, Netanyahu says 16 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Times of Israel 22-11-2012
61. ^ Gaza leader Haniyeh thanks Iran for helping make Israel ‘scream with pain' 7 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Times of Israel 22-11-2012
62. ^ IBRAHIM BARZAK and KARIN LAUB The Associated Press (22 Kasım 2012). "Hamas claims victory as ceasefire starts". The Chronicle Herald. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
63. ^ Sarah Leah Whitson; Middle East director (20 Aralık 2012). "Israel/Gaza: Unlawful Israeli Attacks on Palestinian Media". Human Rights Watch. 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
64. ^ ^{a b c} "HRW: Hamas rockets from Gaza violated laws of war". Jerusalem Post. 18 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2012. 
65. ^ ^{a b c d} "Gaza: Palestinian Rockets Unlawfully Targeted Israeli Civilians". Human Rights Wwatch. 28 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2012. 
66. ^ Gilgoff, Dan (20 Kasım 2012). "Name of Israel's anti-Hamas operation has biblical meaning". CNN. 23 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2012. 
67. ^ Rosenberg, Yair (14 Kasım 2012). "Here's What 'Pillar of Defense' Actually Means". . 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2012. 
68. ^ . . 15 Kasım 2012. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2012. 
69. ^ Sever Plocker (22 Haziran 2008). "2nd Intifada forgotton". . 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2014. 
70. ^ Ruth Tenne (Sonbahar 2007). . , 116. 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2011.  Review of Ramzy Baroud; Kathleen Christison; Bill Christison; Jennifer Loewenstein (2006). The Second Palestinian Intifada: A Chronicle of a People's Struggle. . ISBN . 
71. ^ Associated Press (2006). "Palestinian Militants Agree to Cease-Fire". Fox News. 29 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2018. 
72. ^ "Israel-Palestinian Peace Negotiations: The "Sharon Plan" – Gaza Disengagement". Jewish Virtual Library. 2006. 10 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ağustos 2017. 
73. ^ 'The Guardian view on the causes of the fighting in Gaza' 13 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Guardian, 25 July 2014.
74. ^ Neuer, Hillel. "Hamas says Gaza 'not occupied'; UN disagrees". The Jerusalem Post. 12 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2014. 
75. ^ "Amnesty International Public Statement" (PDF). 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Eylül 2014. 
76. ^ "Israel: 'Disengagement' Will Not End Gaza Occupation". Human Rights Watch. 15 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2014. 
77. ^ . B'Tselem. 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2014. 
78. ^ "Is Gaza 'occupied' territory?". CNN. 6 Ocak 2009. 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2014. 
79. ^ Goldstone, Richard; Jilani, Hina; Travers, Desmond; Chinkin, Christine. (PDF). UNHRC. 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2014.  page 16
80. ^ ^{a b} Rose, David (Nisan 2008). "The Gaza Bombshell". Vanity Fair. 17 Ocak 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
81. ^ Nathan Thrall,'Our Man in Palestine,' 16 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . , 14 October 2010: 'Dayton, meanwhile, was overseeing the recruitment, training, and equipping of Abbas's rapidly expanding security forces. Khaled Meshaal, chief of Hamas's politburo, delivered a fiery speech denouncing "the security coup" as a "conspiracy" supported by "the Zionists and the Americans"—charges Fatah denied. In February 2007, on the brink of civil war, Fatah and Hamas leaders traveled to Mecca, where they agreed to form a national unity government, a deal the US opposed because it preferred that Fatah continue to isolate Hamas. Fayyad became finance minister in the new government, despite, he says, American pressure not to join. The Peruvian diplomat Alvaro de Soto, former UN envoy to the Quartet, wrote in a confidential "End of Mission Report" that the violence between Hamas and Fatah could have been avoided had the US not strongly opposed Palestinian reconciliation. "The US", he wrote, "clearly pushed for a confrontation between Fateh and Hamas."'
82. ^ Shlaim, Avi (2014). The Iron Wall: Israel and the Arab World (2.2url=https://books.google.es/books?id=_2r8CQAAQBAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q=guardian&f=false bas.). W. W. Norton. s. 798. ISBN . 29 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
83. ^ Spencer C. Tucker (2010). Priscilla Mary Roberts (Ed.). The Encyclopedia of Middle East Wars : The United States in the Persian Gulf, Afghanistan, and Iraq conflicts. Anthony C. Zinni. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. s. 3. ISBN . 
84. ^ Chomsky, Noam (9 Eylül 2014). "Ceasefires in Which Violations Never Cease". Huffington Post. 26 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ekim 2014. 
85. ^ Ismael, Tareq; Ismael, Jacqueline; Ismael, Shereen (2011). Government and Politics of the Contemporary Middle East : Continuity and Change (1st published bas.). Londra: Routledge. s. 327. ISBN . 
86. ^ Elizabeth Spelman, 'The Legality of the Israeli Naval Blockade of the Gaza Strip' 22 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Web Journal of Current Legal Issues, Vol 19, No 1, 2013
87. ^ "Gaza closure: not another year!". International Committee of the Red Cross. 14 Haziran 2010. 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
88. ^ Roy, Sara (19 Temmuz 2014). "Deprivation in the Gaza Strip". Boston Globe. 30 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
89. ^ "Deprived and Endangered: Humanitarian Crisis in the Gaza Strip". Human Rights Watch. 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Eylül 2014. 
90. ^ (PDF). United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs. 24 Kasım 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2014. 
91. ^ "Deep flaws in the UN's Mavi Marmara report (Al Jazeera, 9 September 2011)". English.aljazeera.net. 6 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ağustos 2014. 
92. ^ * "UN independent panel rules Israel blockade of Gaza illegal 12 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", Haaretz (story by Reuters), 13 September 2011.
    • "U.N. envoy Tutu calls Gaza blockade illegal". Reuters. 28 Mayıs 2008. 13 Kasım 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
    • Gray-Block, Aaron (5 Haziran 2010). "Gaza blockade illegal, must be lifted – UN's Pillay". Reuters. 14 Haziran 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
    • Nebehay, Stephanie (13 Eylül 2011). "U.N. experts say Israel's blockade of Gaza illegal". Reuters. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ağustos 2014. 
93. ^ . Maannews.net. 18 Kasım 2008. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2011. 
94. ^ "ICRC says Israel's Gaza blockade breaks law". BBC News. 14 Haziran 2010. 14 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
95. ^ Palmer, Geoffrey. "Report of the Secretary-General's Panel of Inquiry on the 31 May 2010 Flotilla Incident" (PDF). UN. 13 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ekim 2011. 
96. ^ . Israel Defense Forces. 5 Ocak 2012. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
97. ^ "Gaza rockets strain Israel-Hamas truce". Christian Science Monitor. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
98. ^ "Hamas may consider new truce with Israel". Al Arabiya. 23 Aralık 2008. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
99. ^ "Israeli Official Arrives in Cairo for 'Gaza Truce Talks' as Hamas Demands End to 'Aggression, Assassinations'". 18 Kasım 2012. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
100. ^ Akram, Fares (24 Aralık 2010). "Hamas Confirms Commitment to Cease-Fire". New York Times. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
101. ^ . B'Tselem. B'Tselem. 8 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2012. 
102. ^ Bronner, Ethan (17 Kasım 2012). "With Longer Reach, Rockets Bolster Hamas Arsenal". New York Times. 18 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2012. 
103. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; auto isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
104. ^ Iran supplied Hamas with Fajr-5 missile technology 1 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Guardian 21 November 2012
105. ^ Karimi, Nasser (21 Kasım 2012). . Associated Press. 6 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2012. 
106. ^ ^{a b} "Israel hammers Hamas in Gaza offensive". Reuters. 14 Kasım 2012. 20 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. But their estimated 35,000 Palestinian fighters are still no match for Israel's F-16 fighter-bombers, Apache helicopter gun ships, Merkava tanks and other modern weapons systems in the hands of a conscript force of 175,000, with 450,000 in reserve. 
107. ^ "Israel authorizes more reservists after rockets target cities". Reuters. 16 Kasım 2012. 20 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. Egypt and Israel both receive billions of dollars in U.S. military aid 
108. ^ Gaza Cease-Fire Helps Fishermen, but Risks Remain 1 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., NY Times, December 2012
109. ^ Navy prevents tobacco smugglers from reaching Gaza 2 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., YNET, September 2011
110. ^ "Israeli Attacks on Palestinian Fishermen in the Gaza Sea" 2 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Fact Sheet June 2012. PCHR, 2 July 2012
111. ^ "Gaza Strip: Attacks and their Consequences" 20 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Fact Sheet September 2012. PCHR, 2 October 2012
112. ^ "Israeli Attacks on Palestinian Fishermen in Gaza Sea" 19 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Fact Sheet July–August 2012. PCHR, 3 September 2012
113. ^ ^{a b} "Israeli Attacks on Palestinian Fishermen in Gaza Sea" 24 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Fact Sheet September 2012. PCHR, 1 October 2012
114. ^ "Israelis kill Palestinian fisherman in Gaza: medics". AFP. 29 Eylül 2012. 1 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
115. ^ ′No reason′ to shoot Gaza fisherman, family says 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Ma'an News Agency, 24 October 2012
116. ^ "Israeli Attacks on Palestinian Fishermen in the Gaza Sea" 12 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Fact Sheet October 2012. PCHR, 13 November 2012
117. ^ Blair, David (24 Ekim 2012). "Israeli jets 'bombed weapons factory in Khartoum', Sudan claims". Daily Telegraph. Londra. 11 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. 
118. ^ Ian Black, Middle East editor (25 Ekim 2012). "'Israeli attack' on Sudanese arms factory offers glimpse of secret war". The Guardian. 16 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. KB1 bakım: Fazladan yazı: yazar listesi ()
119. ^ . 23 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
120. ^ "As Israel-Hamas ceasefire takes hold, life in the south goes back to normal". 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
121. ^ . Palestinian Center for Human Rights. 8 Kasım 2012. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. 
122. ^ IDF fires at suspect trying to place explosive device on Gaza border 13 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Haaretz 2 November 2012
123. ^ . 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
124. ^ IDF fires on Palestinian approaching Gaza fence 2 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Jerusalem Post 05-011-2012
125. ^ . Maannews.net. 5 Kasım 2012. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. 
126. ^ "IDF fires on Palestinian approaching Gaza fence". The Jerusalem Post. 5 Kasım 2012. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
127. ^ . Maan. 6 Kasım 2012. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
128. ^ "Gaza: Israeli Forces Kill Palestinian Man". The New York Times. 5 Kasım 2012. 29 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
129. ^ "Israel strikes Gaza after Hamas retaliation". Al Jazeera. 8 Ekim 2012. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
130. ^ ^{a b} "Barrage of rocket attacks slam southern Israel". Jerusalem Post. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
131. ^ Lappin, Yaakov (8 Kasım 2012). "Palestinian report: IDF kills 13-year-old in Gaza". The Jerusalem Post. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
132. ^ ^{a b} Almughrabi, Nidal; Heller, Jeffrey (8 Kasım 2012). Heinrich, Mark (Ed.). "Israeli gunfire kills Palestinian boy in Gaza clash: medics". Reuters. 16 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
133. ^ Lappin, Yaakov (9 Kasım 2012). "Gazans set off explosives in massive tunnel". The Jerusalem Post. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
134. ^ ^{a b} Martin, Patrick (13 Kasım 2012). "Israel and Gaza step back from the brink". The Globe and Mail. Toronto. 18 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
135. ^ "Gaza: Palestinians killed and Israeli soldiers injured". BBC News. 11 Kasım 2012. 13 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2012. 
136. ^ Benari, Elad (9 Kasım 2012). "Gaza Rockets Explode in Eshkol Region". Arutz Sheva. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
137. ^ ^{a b} Barzak, Ibrahim (10 Kasım 2012). "After attack on jeep, Israeli army kills 4 in Gaza". Associated Press. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2012. 
138. ^ Akram, Kershner; Fares, Isabel (10 Kasım 2011). "Violence Surges on Israeli-Gaza Border". The New York Times. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
139. ^ Lappin, Yaakov (10 Kasım 2012). "Gazan anti-tank missile hits IDF jeep, injuring four". The Jerusalem Post. 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2012. 
140. ^ "Footballers condemn plans to hold U21 European championship in Israel". The Guardian. 30 Kasım 2012. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2012. 
141. ^ Cohen, Gili; Kubovich, Yaniv; Khoury, Jack; Issacharoff, Avi (10 Kasım 2012). "Four IDF soldiers wounded when Gaza anti-tank missile hits jeep on border". Haaretz. IL. 16 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
142. ^ "Schools closed after rockets hit Israel". Israel Today. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Kasım 2012. 
143. ^ Segal, Udi (15 Kasım 2012). "Under the surface: The Israeli deception that preceded the operation in the Gaza Strip" (İbranice). IL. Channel 2 News. 18 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
144. ^ Israel will not accept reality of Gaza rocket fire, Netanyahu says 12 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Haaretz 12 November 2012
145. ^ ^{a b} Balmer, Crispian; Nidal al-Mughrabi (12 Kasım 2012). "Gaza militants signal truce with Israel after rockets". Reuters. 17 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
146. ^ "Gaza fire increases pressure on Israel to hit back". 18 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
147. ^ Lappin, Yaakov (11 Kasım 2012). "Egypt mediates tacit truce on Gaza border". The Jerusalem Post. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
148. ^ Baskin, Gershon. "Assassinating The Chance For Calm". The Daily Beast. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2013. 
149. ^ Hasson, Nir. "Israeli peace activist: Hamas leader Jabari killed amid talks on long-term truce". Haaretz. 8 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
150. ^ "Israeli peace activist says Hamas' Jabari received truce document—and Israel knew". JTA. 15 Kasım 2012. 18 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2012. 
151. ^ "Israeli involved in talks with Hamas says Jabari supported long-term ceasefire". The Times of Israel. 15 Kasım 2012. 
152. ^ Reuven Pedatzur, 'Why did Israel kill Jabari?,' 13 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at Haaretz, 4 December 2012.
153. ^ "Israel and Hamas, the diplomatic dance behind the deal". CBC News. 22 Kasım 2012. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
154. ^ "Ceasefire elusive as Israel-Hamas clash rages on". CBC News. 20 Kasım 2012. 27 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
155. ^ ^{a b} Levy, Elior (19 Kasım 2012). "Palestinians: Israel demands 15-year lull, Morsi guarantee". YNet news. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
156. ^ Hood, Lauren (19 Kasım 2012). . . 29 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
157. ^ "Egypt says truce 'soon' in Gaza". The Sydney Morning Herald. 18 Kasım 2012. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
158. ^ . US Dept of State. 21 Kasım 2012. 28 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2012. 
159. ^ Haaretz, 21 November 2012; Netanyahu: Cease-fire with Hamas is the right thing for Israel 12 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
160. ^ Haaretz, 21 November 2012; "TEXT: Cease-fire agreement between Israel and Hamas" 31 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
161. ^ Reuters, 21 November 2012; "WRAPUP 9-Egyptian-brokered Hamas-Israel ceasefire takes hold" 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
162. ^ "Mashaal: Gazans to respect truce if Israel does". The Jerusalem Post. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
163. ^ "PM: Cease-fire will allow Israelis to get back to routine". The Jerusalem Post. 18 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
164. ^ ^{a b} "Egyptian-brokered Hamas-Israel ceasefire takes hold". . 21 Kasım 2012. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
165. ^ . Ma'an News Agency. 22 Kasım 2011. 1 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
166. ^ "Gaza rockets hit Israel after ceasefire: police". Reuters. 21 Kasım 2012. 26 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2012. 
167. ^ "Gaza rockets hit south after truce; IDF holds fire". Ynet. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2012. 
168. ^ Jodi Rudoren and Isabel Kershner,'Tension and Confusion Linger in Gaza Strip After Cease-Fire,' 24 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . New York Times, 23 November 2012:' The buffer zone was established in 2005, when Israel withdrew from the Gaza Strip, which it had occupied since the 1967 war. Human rights organizations say that Israel drops leaflets warning residents to stay out of the area, and that its security forces killed 213 Palestinians near the fence between September 2005 and September 2012, including 154 who were not taking part in hostilities, 17 of them children'
169. ^ . . 25 Kasım 2012. 13 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2012. 
170. ^ . . 29 Kasım 2012. 21 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2012. 
171. ^ . . 1 Aralık 2012. 1 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2012. 
172. ^ . . 1 Aralık 2012. 1 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2012. 
173. ^ ^{a b c} . AFP. 20 Kasım 2012. 19 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2012. 
174. ^ Palestinians protest in West Bank; 2 Israelis injured 14 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Ynet News 14-11-2012
175. ^ Palestinian dies after being shot during protest 14 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Jerusalem Post 19-11-2012
176. ^ Israeli forces kill Palestinian in Hebron clashes 31 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. . 18 November 2012. Retrieved 18 November 2012.
177. ^ West Bank clashes continue over Gaza war 13 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Ma'an News Agency. 18 November 2012. Retrieved 18 November 2012.
178. ^ ^{a b c} Hamas attacks against Israelis on the rise in Judea, Samaria 14 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Israel Hayom 20-11-2012
179. ^ Joshua Mitnick, "West Bank Palestinians cheer on their Gaza counterparts" 14 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Christian Science Monitor 20-11-2012
180. ^ ^{a b} Clashes across West Bank as 2 protesters buried 1 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. . 2012-11-22.
181. ^ Violent protests in West Bank over Gaza conflict 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Reuters. 2012-11-21.
182. ^ Davidovich, Joshua (15 Kasım 2012). "Egypt confirms rockets fired at border town came from Sinai". Times of Israel. 15 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2018. 
183. ^ . Ma'an News Agency. 18 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2018. 
184. ^ Lebanon foils rocket attack on Israel 14 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., UPI 20-11-2012
185. ^ ^{a b} Stuart Winer, For third time, Lebanese army disarms rocket aimed at Israel 14 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Times of Israel 22-11-2012
186. ^ "Second Israeli killed by rocket fire from Gaza". AFP. 20 Kasım 2012. 19 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. 
187. ^ "Rockets kill 2 Israelis; Fajr 5 hits near Tel Aviv". Agence France-Presse. 20 Kasım 2012. 20 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. 
188. ^ Silverman, Anav (16 Kasım 2012). "The Strong Hearts of Israel's Rocket-Ravaged Residents". The Huffington Post. 17 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2012. 
189. ^ Lubin, Annie (15 Kasım 2012). "Mirah Scharf, Killed by Missile, Laid to Rest". Arutz Sheva. 19 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2018. 
190. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2018. 
191. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2018. 
192. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; soldiercivilians isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
193. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; destroyhamas isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
194. ^ Connolly, Kevin (21 Kasım 2012). "Israel-Gaza crisis: 'Bomb blast' on bus in Tel Aviv". BBC News. 23 Nisan 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
195. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Btselem isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
196. ^ "Rights group: Israeli strike on Gaza home unlawful." 14 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ynetnews. 7 December 2012.
197. ^ ^{a b c} Statistical Report on: Persons Killed and Property Damaged in the Gaza Strip by the Israeli Occupation Forces during "Operation Pillar of Cloud" 6 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. For casualties, see Table 1; for damages, see Tables 15-21. Al Mezan Center for Human Rights, June 2013. On (PDF). 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2014. 
198. ^ "IAF assassinates Hamas's rocket chief in Gaza Strip". Jerusalem Post. 20 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2012. 
199. ^ ^{a b} "Dealing with Hamas's human shield tactics". Jerusalem Post. 19 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. 
200. ^ ^{a b} Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Guardian Dalu isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
201. ^ ^{a b c d e} Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; NP isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
202. ^ "Israel: Mistakes made in war, but no criminal charges in deadly Gaza strike". CNN. 17 Nisan 2013. 13 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
203. ^ ^{a b c} Rudoren, Jodi (19 Kasım 2012). "Gazans Mourn Family Killed by Israeli Bomb". New York Times. 19 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. 
204. ^ ^{a b} Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; stadros isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
205. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; ahram isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
206. ^ Yossi Arazi and Gal Perl Finkel, Integrating Technologies to Protect the Home Front against Ballistic Threats and Cruise Missiles 4 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., "", Volume 5, No. 3, December 2013.
207. ^ "Gaza and Israel begin to resume normal life after truce". BBC news. The Associated Press. 22 Kasım 2012. 15 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
208. ^ ^{a b} B'Tselem, Explanation of statistics on fatalities. Accessed March 2014 27 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
209. ^ Gaza conflict: Who is a civilian? 11 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Heather Sharp, BBC, 5 January 2009
210. ^ Suspected Collaborator With Israel Killed on Gaza Street 14 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., New York Times, 16 November 2012
211. ^ Gaza live report: Day 7 25 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Maan News 20 November 2012
212. ^ Hamas gunmen execute six 'Israeli spies' on busy Gaza street corner 23 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., AP 20 November 2012
213. ^ Gallagher, Ian. "Terrified Girl Clutches Picture ..." 29 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Daily Mail. 25 November 2012. 3 December 2012.
214. ^ Gallagher, Ian (25 Kasım 2012). "Girl, three, who lost her father to Gaza's motorcycle lynch mob (and why his widow is convinced he wasn't an Israeli spy)". Daily Mail. Londra. 11 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
215. ^ Hamas victim dragged through the streets of Gaza City Tuesday by motorcycle was no collaborator, widow says 28 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., New York Daily News 26-11-2012
216. ^ "'Completely unacceptable': Hamas leader says killers of 'Israeli spies' must be punished". National Post. 21 Kasım 2012. 
217. ^ ^{a b c} Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; OHCHR isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
218. ^ Fisher, Max (15 Kasım 2012). "The story behind the photo: Journalist's 11-month-old son killed in Gaza strikes". Washington Post. 21 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
219. ^ Donnison, Jon (24 Kasım 2012). "Gaza baby 'only knew how to smile'". BBC News. 22 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2018. 
220. ^ Gaza's children face grave risks in crowded urban battle zone 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., AP 16 November 2012
221. ^ Mistaken Lull, Simple Errand, Death in Gaza 3 Kasım 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., New York Times 16 November 2012
222. ^ ^{a b} Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; shocking isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
223. ^ "Gaza kids at risk in crowded urban battle zone". Daily Star. 18 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
224. ^ Despite media reports to the contrary, baby in Gaza conflict was killed by Hamas rocket: UN 19 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., National Post, 11 March 2013.
225. ^ "Ban calls for de-escalation of tensions amid new violence in Gaza and southern Israel". United Nations. 12 Kasım 2012. 9 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
226. ^ ^{a b} Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; TOI031013 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
227. ^ Col. Richard Kemp: IDF protects civilian rights 13 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Israel Defense Forces 18 November 2012
228. ^ ^{a b} "Pallywood and the pornography of death: the Western media suckered again". Telegraph. Londra. 19 Kasım 2012. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
229. ^ "Hamas leaves Israel no choice". Guardian. 27 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
230. ^ "Hamas Uses Gazans as Human Shields When Launching Rockets". 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Kasım 2012. 
231. ^ "Hackers target Israel with millions of attacks as Hamas rockets continue to fall". Fox News. 19 Kasım 2012. 19 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
232. ^ Sengupta, Kim (21 Kasım 2012). "Wrath of Gaza is felt by those accused of treason". Independent. Londra. 28 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Kasım 2012. 
233. ^ "Hamas intensifies barrage of missiles on South". Jerusalem Post. 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
234. ^ "Senior Terrorist in Gaza Disguises Himself as Journalist". 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Kasım 2012. 
235. ^ "NYT Cover-to-Target Journalist". 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2018. 
236. ^ Samaha, Nour (22 Kasım 2012). "Gaza journalists defiant in face of attacks". AlJazeera. 1 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
237. ^ ^{a b} "last questions". Faz.net. 18 Ocak 2013. 26 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
238. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; hrwdalu isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
239. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; pchr isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
240. ^ Kaufman, Gerald (20 Kasım 2012). "Why I Believe Israel Is Committing War Crimes". The Huffington Post. 18 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
241. ^ "Arab Foreign Ministers Blame Israel for Gaza Violence". Israel National News. 18 Aralık 2012. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
242. ^ "Turkey and Iran accuse Israel of 'ethnic cleansing' and 'war crimes' in Gaza". Al Arabiya. 20 Kasım 2012. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
243. ^ Fernandez, Belen (21 Kasım 2012). "Dershowitz versus Gaza". Al Jazeera English. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Aralık 2012. 
244. ^ ^{a b c} "Israel/Gaza: Unlawful Israeli Attacks on Palestinian Media". Human Rights Watch. 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Aralık 2012. 
245. ^ "Gaza: Israel Denies Strikes Targeted Media". Sky News. 18 Kasım 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2012. 
246. ^ "Q & A on Hostilities between Israel and Hamas". Human Rights Watch. 21 Kasım 2012. 29 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Aralık 2012. 
247. ^ "IAF strikes 4 terrorists hiding in media building". The Jerusalem Post - JPost.com. 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2015. 
248. ^ "Diplomatic push for Gaza truce". Al Jazeera English. 19 Kasım 2012. 4 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
249. ^ Kalman, Aaron (19 Kasım 2012). "Leading Islamic Jihad operative killed in strike on media center". Times of Israel. 26 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
250. ^ ^{a b} "עיתונאי זר בעזה זועם: מבנה שלנו - מקלט לטרור". Ynet. 25 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
251. ^ ^{a b} "Israeli air strike hits Gaza media centre killing senior militant". Telegraph. Londra. 19 Kasım 2012. 22 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
252. ^ . France 24. 29 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
253. ^ "Gaza journalists defiant in face of attacks". Al Jazeera. 22 Kasım 2012. 1 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Kasım 2012. 
254. ^ "Israeli missiles hit cars carrying journalists in Gaza, 3 killed". Washington Post. 20 Kasım 2012. 21 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Kasım 2012. 
255. ^ "עיתונאי זר בעזה זועם: מבנה שלנו – מקלט לטרור". Ynet. 25 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
256. ^ ^{a b} "Reporters Without Borders condemns Israeli strikes on building housing media outlets". The Associated Press. 19 Kasım 2012. 19 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. 
257. ^ ^{a b} "RWB condemns air strikes on news media in Gaza city". Reporters Without Borders. 19 Kasım 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
258. ^ ^{a b} Carr, David (25 Kasım 2012). "Using War as Cover to Target Journalists". New York Times. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Aralık 2012. 
259. ^ . National Post. 21 Kasım 2012. 13 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
260. ^ Smith, David (13 Aralık 2011). "Al-Shabaab in war of words with Kenyan army on Twitter". The Guardian. Birleşik Krallık. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2012. 
261. ^ Chirchir, Major Emmanuel. . Twitter. 24 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2012. 
262. ^ Al Shabaab. . Twitter. 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2012. 
263. ^ Bohn, Lauren E (15 Kasım 2012). . Boston Globe. Associated Press. 16 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
264. ^ O'Mahony, Jennifer (21 Kasım 2012). "Gaza conflict: app alerts Israelis when rocket is fired". Telegraph. Londra. 22 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2012. 
265. ^ "Hamas video threatening Israelis draws more parody than fear". Haaretz. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2012. 
266. ^ "Hackers failing to cause major cyber-disruption, officials say". The Times of Israel. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2015. 
267. ^ "Israel faces 44 million attacks on websites in response to Gaza offensive". News. Russia Today. 18 Kasım 2012. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
268. ^ Perlroth, Nicole (15 Kasım 2012). "Anonymous attacks Israeli Web sites". The New York Times. 5 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2018. 
269. ^ Harkov, Lahav (15 Kasım 2012). "Danon hacked after he petitions to cut Gaza power". The Jerusalem Post. 18 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2012. 
270. ^ "Israeli vice prime minister's Facebook, Twitter accounts hacked". Jewish Telegraphic Agency. 21 Kasım 2012. 18 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2012. 
271. ^ Gustin, Sam (16 Kasım 2012). "The War Will Be Gamified: Israel, Hamas in Social Media Struggle". Time Magazine. 19 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2012. 
272. ^ Mitchell, Jon (15 Kasım 2012). "Unbelievable! The IDF Has Gamified Its War Blog". Read Write. 16 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2012. 
273. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; haaretzpr isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
274. ^ Goldberg, Jeffrey (16 Kasım 2012). "The Iron Dome, Press Bias, and Israel's Lack of Strategic Thinking". The Atlantic. 17 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Kasım 2012. 
275. ^ "Psychological warfare on the digital battlefield". Haaretz. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
276. ^ "Hamas launches email assault". Times of Israel. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2012. 
277. ^ "Hamas warns Gazans against 'spreading rumors' that help Israel". Times of Israel. 7 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2012. 
278. ^ Alster, Paul (20 Kasım 2012). "Brazen Faking of Images Reveals Hamas Desperation". Foxnews.com. 24 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2013. 
279. ^ ^{a b c} "Brazen faking of images reveals Hamas'desperation". Fox News. 20 Kasım 2012. 21 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2012. 
280. ^ Johnson, Robert (15 Kasım 2012). "Busted: Hamas Tweeted Months-Old Picture From Rebel Attack In Syria". Business Insider. 9 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2012. 
281. ^ Chandler, Adam. "Hamas Recycles Pictures of Syrian Dead, and claims them as Palestinian dead". Tablet Magazine. 7 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2012. 
282. ^ "'Surprise' rocket fire at Jerusalem shows Hamas flailing but still seeking to escalate the conflict". Times of Israel. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Kasım 2012. 
283. ^ Shachtman, Noah; Beckhusen, Robert (15 Kasım 2012). "Hamas Shoots Rockets at Tel Aviv, Tweeting Every Barrage". Wired. 9 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2012. 
284. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; belenterror isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
285. ^ Milne, Seumas (20 Kasım 2012). "It's Palestinians who have the right to defend themselves". The Guardian. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
286. ^ Baddar, Omar (19 Kasım 2012). "5 Lies the Media Keeps Repeating About Gaza". The HuffingtonPost. 20 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
287. ^ Greenwald, Glenn (15 Kasım 2012). "Obama's kill list policy compels US support for Israeli attacks on Gaza". The Guardian. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
288. ^ NoamChomsky & others (14 Kasım 2012). . Stop The War Coalition. 21 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
289. ^ Mearsheimer, John (16 Kasım 2012). "A Pillar Built on Sand". The London Review of Books (blog). 6 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Kasım 2012. 
290. ^ PIllar, Paul (15 Kasım 2012). "The Symmetry and Asymmetry of Violence in Gaza". . 10 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Aralık 2012. 
291. ^ "Former British Troops Commander on Possible Israel-Hamas Ceasefire: "I'm Skeptical" of How Long it Can Last (EXCLUSIVE INTERVIEW)". Algemeiner. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2012. 
292. ^ Silverman, Anav (18 Kasım 2012). "Another Photo of Syrian Massacre Falsely Recycled as Gaza Tragedy". Algemeiner Journal. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
293. ^ BBC's Gaza Correspondent Jon Donnison Tweets Picture of Syria Child Victim, Blaming Israel 14 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Algemeiner 19 November 2012
294. ^ More (real) news 13 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Daily Mail 19 November 2012
295. ^ . The Commentator. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2012. 
296. ^ Harkov, Lahav. "Hamas co-opts photos of injured Syrians". The Jerusalem Post. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2012.