Bu maddenin konusunda kuşkular bulunmaktadır.Kasım 2023) () ( |
Darfur soykırımı, Sudan'ın batısında devam eden çatışmalar sırasında etnik Darfuri halkının sistematik olarak öldürülmesidir. Aksi yönde iddialar ve Sudan eski devlet başkanı Ömer el-Beşir'ce böyle bir soykırımın olmadığı buradaki katliam olduğu iddia olunan olaylara Sudan ordusunun katılmasının söz konusu olmadığı ve rakamların şişirildiği belirtilsede Fulani, Masalit ve Zaghawa etnik gruplarına karşı yürütülen soykırım iddiaları, önce Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1769 sayılı kararı almasına sonrasına Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) insanlığa karşı suçlar, tecavüz, zorla nakil ve işkence suçlarından şu anki Sudan eski devlet başkanı başta olmak üzere birçok kişiyi itham etmesine yol açmıştır. 2003 ve 2005 yılları arasında tahminen 200,000 kişi öldürülmüştür.
Darfur Savaşı,2023 Sudan çatışmaları | |
Darfur Haritası | |
Bölge | Darfur, Sudan |
---|---|
Tarih | 23 Şubat 2003 – günümüz |
Hedef | Fulani, Masalit ve etnik gruplarından erkekler, kadınlar ve çocuklar |
Saldırı türü | Soykırım, , insanlığa karşı suçlar |
Ölü | 80.000 ile 400.000 arası |
Yaralı | Bilinmiyor ancak 9,300 kadın ve erkeğin tecavüze uğradığı Yaklaşık 3 milyon 'nin çeşitli şekillerde bundan etkilendiği iddia edilmektedir. |
İşleyenler |
2023 yılında, Sudan'daki bir başka savaşın yan etkisi olarak Masalit halkına yönelik etnik şiddet yeniden alevlendi ve etkilenenlerin çoğunun Çad'a kaçmasıyla sonuçlandı ve bir başka soykırımın (Masalit Soykırımı (2023)) tırmanışını başlattı.
Kökeni
Sudan'ın batı Darfur bölgesindeki kriz ve devam eden çatışma birkaç ayrı olaydan gelişmiştir. Bunlardan ilki Hartum ulusal hükûmetleri ile Darfur'daki iki isyancı grup arasında meydana gelen bir iç savaştı: ve . İsyancı gruplar ilk olarak Şubat 2003'te Darfur'un "Hartum tarafından siyasi ve ekonomik olarak marjinalleştirilmesi" nedeniyle kuruldu. Nisan 2003'te isyancı gruplar askeri havaalanına saldırıp bir hava kuvvetleri generalini kaçırınca hükûmet karşı saldırı başlattı. Bunun yanında Hartum hükûmeti isyanı bastırmak için milis güçlerini silahlandırdı. Bu paramiliter güce Cancavid adı verildi ilerleyen zamanlarda bu güç Hızlı Destek Güçleri adı altında organize edilecektir. Öte yandan bu durum Darfur'daki vatandaşlara karşı kitlesel şiddete yol açtı.
İkinci bir faktör ise Sudan'ın 1956 yılında Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazanmasından bu yana Hristiyanlar, animist Siyah Güneyliler ve Arap ağırlıklı hükûmet arasında meydana gelen iç savaştır. Yaklaşık 11 yıl boyunca devam eden şiddet, bir milyondan fazla insanın çatışmalar nedeniyle yerlerinden olmasına neden oldu: Sudan çevresindeki başka yerlere ya da sınırı geçerek Çad'a kaçtılar.
Darfur'daki etnik çatışmanın köklerinde de iddialara göre ırkçılık yatmaktadır. Darfur altı milyon insana ve birkaç düzine kabileye ev sahipliği yapmaktadır. Darfur "Siyah 'Afrika' kökenli olduğunu iddia eden, öncelikle yerleşik tarımla uğraşanlar ve 'Arap' kökenli olduğunu iddia eden çoğunlukla yarı göçebe hayvan çobanları". arasında ikiye bölünmüştür.
2013 yılında Birleşmiş Milletler (BM) soykırım sırasında 300.000 kadar insanın öldürüldüğünü tahmin etti; buna karşılık Sudan hükûmeti ölü sayısının "büyük ölçüde şişirilmiş" olduğunu iddia etti. 2015 yılına gelindiğinde ölü sayısının 100.000 ila 400.000 arasında olduğu tahmin ediliyordu.
Şiddet, hükûmetin Darfur'daki yerel halka karşı kimyasal silah kullandığı iddia edilen 2016 yılında da devam etti. Bu durum, düşmanca ortam nedeniyle milyonlarca kişinin yerinden edilmesine yol açtı. Çatışmalardan 3 milyondan fazla kişi ağır şekilde etkilenmiştir.
Savaş suçları
.
BBC etnik temizlik konusunu ilk olarak Kasım 2003'te ve aynı yılın başlarında Mart ayında haberleştirmiştir. Kongreye ifade veren 'ndan bir yönetici etnik temizlikten ve Darfur'da meydana gelen "nüfus temizliğinden" bahsetti.
Nisan 2004'te İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) ce bölgede geçirilen 25 günün ardından derlenen 77 sayfalık,Darfur Yok Edildi: Batı Sudan'da Hükümet ve Milis Güçleri Tarafından Gerçekleştirilen Etnik Temizlik (Darfur Destroyed: Ethnic Cleansing by Government and Militia Forces in Western Sudan), başlıklı bir rapor kamuoyuna sunuldu. HRW'nin Afrika şubesinin icra direktörü ise rapor ile birlikte şunları söyledi: "Sudan hükümetinin Darfur'da insanlığa karşı işlenen suçlardaki suçluluğu konusunda hiçbir şüphe olamaz".
Darfur soykırımı sırasında tecavüz
Tecavüzün bir soykırım aracı olarak kullanıldığı kaydedilmiştir. Bu suç iddialara göre Sudan hükûmet güçleri ama bunun yanında ("at sırtındaki kötü adamlar") olarak zikredilen Cancavid olarak geçen ordu yanındaki paramiliter gruplar tarafından gerçekleştirilmiştir. Cancavid'in eylemleri sadece kadınlara değil çocuklara da olarak tanımlanmıştır. Ayrıca bebeklerin sopayla öldürüldüğüne ve kurbanların cinsel olarak sakatlanmasının yaygın olduğuna dair raporlar da vardı.
Devam eden çatışmalar nedeniyle, görüşmeciler ve aktivistlerin Darfur'da nüfus temelli araştırmalar yapmaları mümkün olmamıştır. Bununla birlikte, rapor edilen tecavüzler çoğunlukla Arap olmayan köylerde Sudan ordusunun yardımıyla Cancavidler tarafından gerçekleştirilmiştir.
Bu saldırıların gerçekleştiği ortamlar:
- Cancavid güçleri köyü kuşattı ve ardından yakacak odun veya su toplamak için köyden ayrılan kızlara ve kadınlara saldırdı.
- Cancavid güçleri ya ev ev dolaşıp erkek çocukları ve erkekleri öldürürken kızlara ve kadınlara tecavüz ediyor ya da herkesi toplayıp merkezi bir yere getiriyor, burada erkek çocukları ve erkekleri öldürdükten sonra kızlara ve kadınlara tecavüz ediyordu.
- Cancavid güçleri kadınlara ve çocuklara tecavüz etmek için yakındaki köylere veya kasabalara, ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin (IDP) kamplarına veya Çad sınırının ötesine gitti.
Tara Gingerich ve Jennifer Leaning'e göre, tecavüz saldırıları genellikle "izlemeye zorlanan ve müdahale etmeleri engellenen kurbanların kocaları, babaları, anneleri ve çocukları da dahil olmak üzere" başkalarının önünde gerçekleştirilmiştir. Bu soykırım tecavüzü, 70 yaş ve üzeri kadınları, 10 yaşın altındaki kız çocuklarını ve gözle görülür hamile kadınları da içeren geniş bir yaş aralığına uygulanmıştır.
Kayıp kadın ve kız çocukları muhtemelen serbest bırakılmış ancak şimdiye kadar aileleriyle bir araya gelememiş olabilirler. Eski genel sekreter Kofi Annan BM'ye yaptığı bir açıklamada "Darfur'da, tecavüz kasıtlı bir strateji olarak kullanılırken, tüm nüfusun yerinden edildiğini ve evlerinin yıkıldığını görüyoruz" demiştir.
Uluslararası müdahale
Darfur'daki Birleşmiş Milletler - Afrika Birliği Hibrit Operasyonu (UNAMID)
Birleşmiş Milletler, Darfur'da barışı korumak için karma bir Birleşmiş Milletler-Afrika Birliği misyonu (UNAMID) oluşturdu. Güvenlik Konseyi'nin 1769 sayılı kararının kabul edilmesiyle 31 Temmuz 2007 tarihinde kurulmuştur. Ancak resmi olarak 31 Aralık 2007 tarihinde göreve başlamıştır. Misyonun merkezi El Faşir, Kuzey Darfur'dadır. Ayrıca (Batı Darfur), Nyala (Güney Darfur), (Orta Darfur) ve (Doğu Darfur)'da sektör merkezleri bulunmaktadır. Misyonun beş Darfur eyaletinde 35 konuşlanma yeri bulunmaktadır.
Afrika Birliği (AU) ve Birleşmiş Milletler (BM) yoğun diplomatik ve siyasi barışı koruma çabaları için bir çerçeve belge hazırladı. Sudan'ın Darfur'daki Afrika Birliği Hibrid Operasyonunu kabul etmesi, Genel Sekreter Ban Ki-moon ve uluslararası toplumdaki çeşitli aktörlerin yoğun müzakereleri sonucunda gerçekleşti. Birleşmiş Milletler-Afrika Birliği Darfur Misyonu (UNAMID) web sitesine göre, "görev süresi her yıl yenilenmektedir ve 2296 sayılı Güvenlik Konseyi Kararının kabul edilmesiyle 30 Haziran 2017 tarihine kadar uzatılmıştır."
Barışı koruma misyonu güvenlikten lojistik kısıtlamalara kadar çeşitli zorluklarla karşı karşıyadır. Konuşlandırılan birlikler affetmeyen, karmaşık ve çoğu zaman düşmanca siyasi ortamlarda faaliyet göstermektedir. Ayrıca, misyonlar ekipman, altyapı, ulaşım ve havacılık varlıklarında birçok eksiklikle karşı karşıyadır. UNAMID'in bütçesi 2016-2017 mali yılı için 1.039.573,2 dolardır.
Yine de, sınırlı kaynaklar ve düşmanca ortamla birlikte, birlikler Darfur'daki yerel halka koruma sağlamayı ve insani yardım operasyonunun ilerlemesine yardımcı olmayı başarıyor. UNAMID barışı teşvik etmeye, çatışmanın kritik köklerini ele almaya ve "misyonun günde 100'den fazla devriye gerçekleştirdiği" düşünüldüğünde şiddetin sona ermesine yardımcı olmaya katkıda bulunmaktadır.
Birleşmiş Milletler Barış Gücü işbirliğini kolaylaştırır ve şu yollarla barışı korur:
- 'nin sorumluluğuna halel getirmeksizin sivilleri korumak.
- İnsani yardımın ve diğer yardım aktörleri tarafından ulaştırılması ve insani yardım personelinin emniyeti ve güvenliği.
- Sudan Hükûmeti ile imzacı olmayan hareketler arasına müdahale etmek.
- Temel nedenlerini ele alan önlemler yoluyla toplum çatışmasını çözmek.
Misyonun 31 Temmuz 2007 tarihi itibarıyla 25,987 üniformalı barış gücü askeri bulunmaktadır. Operasyonda 19,555 asker, 360 askeri gözlemci ve irtibat görevlisi, 3,772 polis danışmanı ve 2,660 oluşturulmuş polis birimi (FPU) yer almıştır.
2011 yılının ortalarında UNAMID, tam yetkili gücünün yüzde 90'ına ulaşarak BM'nin en büyük barışı koruma operasyonlarından biri haline geldi.
2018
Darfur'da şiddet olayları hala devam etmekle birlikte, düşük bir seviyededir ve bölge giderek daha istikrarlı hale gelmektedir. UNAMID güçleri, Sudan'ın Darfur kentinde sahada konuşlandırılan asker sayısında bir azalma olduğu için bölgeden ayrılmaya başladı.
Birleşmiş Milletler, Genel Sekreter Yardımcısı Amina Mohammed şunları belirtmektedir:
"Halkın acılarını hafifletmek için insani yardım fonlarına ve ikili yardımlara ek olarak son on yılda sadece barışı korumaya 16 milyar dolar yatırım yaptık. Bölge savaştan çıkarken, şimdi kazanımları pekiştirme zamanıdır" dedi ve "adım atma ve Darfur'un barış ve refaha doğru ilerlediğinden emin olma" zamanının geldiğini sözlerine ekledi.
Tepkiler
2007 yılında Google'ın eski bir çalışanı olan Andria Ruben McCool, Darfur'da yaşananları haritalandırmak için Google Earth'ün yüksek çözünürlüklü görüntülerini kullanma fikrini ortaya attı. Projenin adı Darfur'da Kriz idi ve Google Earth ile ortaklaşa tarafından yürütülüyordu. Yazılım, kullanıcıların bölgeyi yakınlaştırmasına olanak tanıyor ve kullanıcılar 1600'den fazla yıkılmış ve hasar görmüş köyü görüntüleyebiliyordu. Guardian'da yazan Mark Tarn, bölgenin kırmızı ve sarı simgelerle işaretlenmiş olması nedeniyle görüntüleri "dramatik" olarak tanımlıyor ve "bölge halkına yaşatılan kargaşayı grafiksel olarak aktarıyor" ifadesini kullanmıştır.
2004 yılında, Colin Powell dışişleri komitesine Darfur'da soykırım yapıldığını, Sudan hükûmetinin ve Cancavidlerin sorumlu olduğunu ve soykırımın hala devam ediyor olabileceğini söyledi. Powell, Dışişleri Bakanlığı tarafından derlenen kanıtları inceledikten ve bunları uluslararası toplumda serbestçe erişilebilen bilgilerle karşılaştırdıktan sonra Darfur'da soykırım yapıldığı sonucuna vardığını belirtmiştir.
21 Eylül 2004 tarihinde Senato Dış İlişkiler toplantısında Powell şunları söyledi:
"Temmuz ayında, mülteciler ve yerinden edilmiş kişilerle konuşmak üzere Çad'daki mülteci kamplarını ziyaret etmek üzere bir ekip göndererek sınırlı bir soruşturma başlattık. Ekip ... BM'nin bu korkunç durumdan etkilendiğini tahmin ettiği 2.2 milyon kişiden 1136'sıyla görüşebildi."
"Bu görüşmeler şunu gösterdi: ... tutarlı ve yaygın bir zulüm modeli: Arap olmayan köylülere karşı jingaweit ve hükümet güçleri tarafından işlenen cinayetler, tecavüzler, köylerin yakılması; görüşülenlerin dörtte üçü Sudan askeri güçlerinin saldırılara karıştığını bildirdi; ... [Köyler] genellikle yakılarak, bombalanarak ya da bombalanarak yok edilmeden önce uzun bir süre boyunca birden fazla saldırıya maruz kalmış ve köylülerin köylerine dönmeleri imkansız hale gelmiştir. Bu, rastgele bir şiddet değil, koordineli bir çabaydı."
"Ekibimiz tarafından derlenen kanıtları gözden geçirdiğimizde ve daha sonra Devlet Bakanlığı'nın elinde bulunan ve uluslararası toplumda yaygın olarak bilinen, medya ve diğerleri tarafından yaygın olarak bildirilen diğer bilgilerin yanına koyduğumuzda, Darfur'da soykırım yapıldığı ve Sudan Hükümeti ile Cancavidlerin sorumluluğu olduğu ve soykırımın hala devam ediyor olabileceği sonucuna vardık. "
Powell sözlerini, bir sonraki UN Security Council Resolution'nda uluslararası insancıl hukuk ve insan hakları ihlallerinin sağlamak amacıyla Darfur, Sudan'da soruşturulacağını duyurarak tamamladı.
ABD Başkanı George W. Bush 29 Mayıs 2007 tarihinde yaptığı bir konuşmada Darfur'daki durumun bir soykırım olduğunu doğruladı. Sudan Başkan Ömer el-Beşir'in işbirliği yapmamasını gerekçe göstererek Sudan'a yönelik ekonomik yaptırımların sıkılaştırılacağını ve Sudan hükûmetinin Darfur üzerinde askeri uçuşlar yapmasının yasaklanması da dahil olmak üzere ek yaptırımlar uygulanması için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararını takip edeceğini duyurdu. Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği ve uluslararası toplumun diğer üyelerini Darfur'da barışın yeniden tesis edilmesi için atılan adımları engellememeye çağırdı ve Başkan Beşir'i barış güçleriyle işbirliği yapmaya ve Darfur'da masum insanların öldürülmesini durdurmaya davet etti.
'e göre, uluslararası toplum Darfur konusunda Ruanda soykırımı'nda olduğu gibi "dışarıdan bir gözlemci" ya da "seyirci" konumunda kalmıştır. Joyce Frey ayrıca Beşir'in ve diğer liderlerin Ruanda'da uluslararası toplumun müdahalesinin eksikliğinin farkına vardıklarını ileri sürmektedir.Joyce Frey ayrıca Beşir'in ve diğer liderlerin Ruanda'ya uluslararası toplum tarafından müdahale edilmemesinin, uluslararası müdahale konusunda ciddi bir endişe duymadan soykırımı sürdürme konusunda kendilerine serbestlik sağladığını fark ettiklerini ileri sürmektedir.
, the "New York Times"'da yazdığı yazıda, Çin'in Darfur'da "21. yüzyılın ilk soykırımını finanse ettiğini, diplomatik olarak koruduğunu ve silah tedarik ettiğini" iddia etti.
Çin, Devlet Başkanı Beşir'in BM'nin konuşlandırılmasına ve uluslararası ilgiye karşı direnişinin destekçisi olarak görülüyordu. Çin, Sudan'a BM'nin Darfur'a konuşlandırılmasını kabul etmesi için baskı yaptı; ancak Çin aynı zamanda Hartum'a silah tedarik etti ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarını tek başına veto etme gücüne sahipti. Çin'in öncelikli hedefi soyut olarak daha iyi insan hakları uygulamalarına ulaşmak değil, Darfur'un gıda, barınma ve güvenlik gibi temel ihtiyaçlarını karşılamaktır.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği Darfur Uluslararası Soruşturma Komisyonu tarafından hazırlanan 176 sayfalık raporda Komisyon, Sudan Hükûmetinin kasıtlı olarak soykırıma yol açacak politikalar izlemediğini tespit etmiştir. Komisyon, "hükümet güçleri ve milislerin Darfur genelinde sivillerin öldürülmesi, işkence, zorla kaybetme, köylerin yıkılması, tecavüz ve diğer cinsel şiddet türleri, yağma ve zorla yerinden etme dahil olmak üzere ayrım gözetmeyen saldırılar gerçekleştirdiğini tespit etmiştir." Ancak Komisyon, "en azından merkezi hükümet yetkilileri söz konusu olduğunda, soykırım niyeti gibi çok önemli bir unsurun eksik olduğu" sonucuna varmıştır. Komisyon, Darfur'da meydana gelen savaş suçları ve insanlığa karşı suçların, durumun bir soykırım olarak tespit edilmesi kadar önemli olduğunu söylemeye devam etmektedir.
David Lanz'ın "Darfur'u Kurtarın" başlıklı makalesinde ele aldığı üzere en büyük uluslararası toplumsal hareketlerden biriydi ve dünyanın Darfur'a verdiği tepki üzerinde önemli etkileri oldu: A Movement and Its Discontents" başlıklı makalesinde ele aldığı üzere, en büyük uluslararası toplumsal hareketlerden biriydi ve dünyanın Darfur'a verdiği tepki üzerinde önemli etkileri oldu. Lanz'ın Amerika Birleşik Devletleri'nde son derece popüler hale gelen Darfur'u Kurtarın Koalisyonu'na atfettiği başarılardan bazıları hükûmetin söylemindeki değişiklikti. Lanz, Colin Powell'ın Darfur Krizi'ni bir soykırım olarak görmesini hareketin en büyük başarılarından biri olarak nitelendiriyor. Save Darfur'un sorumluluğunu üstlendiği bir diğer başarı ise Darfur'un ICC'ye sevk edilmesi için BM Güvenlik Konseyi nezdinde lobi faaliyetlerinde bulunmalarıdır.
Amerika Birleşik Devletleri'nde, Darfur'u Kurtarın hareketi Angelina Jolie, Brad Pitt, George Clooney, Mia Farrow ve Richard Branson gibi birçok ünlünün dikkatini çekmiştir. . Farrow ünlü bir şekilde Darfur'a gitmiş ve oynayan çocukları filme almıştır. Farrow ve Branson ayrıca YouTube'da, kendilerinin ve diğerlerinin Darfur'daki insanlarla dayanışma amacıyla açlık grevi yaptıkları videolar yayınladılar. George Clooney, Darfur Krizini dünya sahnesine taşıyan en etkili ünlülerden biri olarak anılmaktadır. Angelina Jolie ve Brad Pitt, Sudan'da çalışan üç hayır kurumuna 1 milyon dolar bağışta bulunmuştu.
Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM/ICC) Süreci
UCM başlangıçta Beşir hakkındaki iddianameye soykırım suçlamasını eklemeyi reddetti; ancak temyiz başvurusunun ardından bu karar bozuldu. Dava dairesi Beşir'in "üç soykırım suçundan sorumlu olduğuna inanmak için makul gerekçeler" olduğuna karar verdi.
14 Temmuz 2009 tarihinde UCM, Sudan Devlet Başkanı Ömer Beşir hakkında insanlığa karşı suç işlemek ve Darfur'daki soykırımı kolaylaştırmak ve emretmek suçlarından bir iddianame yayınladı. 12 Temmuz 2010 tarihinde UCM, El Beşir'in soykırım suçundan tutuklanması için ikinci bir iddianame yayınladı, bu UCM'nin soykırım suçu için tutuklama emri çıkardığı ilk örnekti. Beşir'in yanı sıra , , Bahar Ebu Garda, , , olmak üzere altı şüpheli daha mahkeme tarafından suçlanmıştır. Kuşayb, 9 Haziran 2020 tarihinde Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından gözaltına alındı. Yargılanmasına 5 Nisan 2022 tarihinde başlandı.
UCM savcısı , insanlığa karşı suçlar için suç duyurusunda bulunmuş olup, başvurusunda soykırım amaçlı tecavüz suçlamasını da takip etmektedir, çünkü bu tür eylemler UCM önünde tek başına suç olarak yargılanabilir.
11 Şubat 2020 tarihinde Sudan hükûmeti, eski başkan 'in UCM önünde savaş suçu suçlamalarıyla karşı karşıya kalacağını kabul etti. Bu taahhüt isyancı gruplarla yapılan barış görüşmeleri sırasında verildi.
Darfur mülteci kampları
Sudan'daki soykırımdan kaçan ve bugün de kaçmaya devam eden Darfur vatandaşları, Doğu Çad'daki 13 'ndan birine yerleşiyor. Yaklaşık 360,000 Darfurlu bu kamplarda acı çekiyor: "Kamplarda yaşadıkları 10 yılı aşkın süre kısıtlı kaynaklar, kamp içinden ve dışından gelen tehditler ve daha fazlasıyla geçti, ancak mülteciler için hayat daha da zorlaşıyor."
UNHCR, UN Secretary-General'ne "diğer kurumlarla ortaklaşa olarak Batı Darfur'da yerinden edilmiş kişilerin korunması ve gönüllü olarak geldikleri köylere geri dönmeleri için sorumluluk almayı..." teklif etti. BM, kamplarda, ev sahibi topluluklarda ve yerleşim yerlerinde yerlerinden edilmiş insanların Darfur'a dönmeleri için koruyucu bir ortam yaratılması ve yönetilmesi önerisini onaylamıştır.
Mültecilerin ve ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin artışını etkileyen finansman eksiklikleri olmuştur. Çevre ve istisnai yaşam koşullarının eksikliği mülteci topluluğunu barındıracak durumda değildir.
2018 itibarıyla, 2003-2004'ten bu yana Çad'da bulunan bir grup mülteci Kuzey Darfur'a geri dönüyor. Bu mülteciler, önümüzdeki aylarda gönüllü olarak Darfur'a dönmesi beklenen binlerce mülteciden ilkidir. Mültecilere ulaşım ve Dünya Gıda Programı (WFP) tarafından sağlanan üç aylık gıda istihkakını içeren paketler sağlanmaktadır. Darfur'da barış ve güvenlik durumu sağlandıkça, daha fazla mülteci Sudan'a dönmek isteyecektir.
Medya ve popüler kültür
Filmler
(2007) belgeseli, Darfur'da yaşanan soykırımın şiddet ve trajedisine odaklanıyor. Hikâye, sistematik olarak yok edilen hayatların görüntülerini ve hikâyelerini kullanarak hikâyeyi halka duyurmak için evine dönen bir Amerikalının gözünden görülüyor.
2009 yılında yönetmen ve yapımcı Uwe Boll, adlı bir film yayınladı. Hikâye, devam eden çatışma hakkında yerel halkla röportaj yapmak üzere Sudan'ı ziyaret eden Amerikalı gazetecilere odaklanıyor. Cancavidlerin neden olduğu vahşetle karşı karşıya kalan gazeteciler, cinayetleri durdurmak ve soykırımla karşı karşıya kalan köylülere yardım etmek için ellerinden geleni yapıyorlar.
Film yapımcısı Ted Braun, Sudan'ın Darfur kentindeki soykırımı inceliyor. Hotel Rwanda filminin yıldızı Don Cheadle'ın da rol aldığı (2007) filmi, tüm dünyadaki insanlara Darfur'da devam eden krize yardım etmeleri için bir eylem çağrısıdır.
"Sand And Sorrow: A New Documentary about Darfur" (2007) devam eden Darfur çatışması hakkında bir belgesel filmdir. İnsan hakları aktivisti , Harvard profesörü Samantha Power ve New York Times köşe yazarı 'un röportajları ve görüntüleri, Darfur bölgesindeki Arap ve Arap olmayan kabileler arasındaki çatışmanın kökenlerini ve sonrasını tasvir etmek için gösterilmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Atıflar
- ^ Gingerich, Tara; Leaning, Jennifer (2004). The Use of Rape as a Weapon of War in the Conflict in Darfur, Sudan (PDF). Harvard School of Public Health.p. 16
- ^ Williams 2012, s. 192.
- ^ a b The Bambuti genocide predates the Darfur genocide.
- ^ Noor Al-bazzaz ve ajasnları (20 Ağustos 2008), Sudan's president denies involvement in Darfur atrocities, The Guardian, 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 26 Kasım 2023
- ^ "Darfur". encyclopedia.ushmm.org (İngilizce). 2 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ağustos 2023.
- ^ "Ethnically targeted violence worsens in Sudan's Darfur, rights monitors say". Reuters. 11 Temmuz 2023. 22 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Kasım 2023.
- ^ a b Straus 2005
- ^ Makau Mutua, "Racism at root of Sudan's Darfur crisis." 20 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . , 14 Temmuz 2004,
- ^ Al Jazeera2013.
- ^ Straus 2015, s. 233.
- ^ "Darfur Genocide " World Without Genocide -" (İngilizce). 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Aralık 2018.
- ^ Daly 2010, s. 293.
- ^ Human Rights Watch b 2004.
- ^ Straus 2005, s. 126.
- ^ Hirsch 2012.
- ^ Hashim 2009, s. 226.
- ^ Rothe 2009, s. 53.
- ^ Hagan, Rymond-Richmond & Parker 2005, ss. 525-562.
- ^ a b c d e "The Use of Rape as a Weapon of War in the Conflict in Darfur, Sudan" (PDF). reliefweb.int. 27 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Aralık 2018.
- ^ a b c d e f g h i "About UNAMID" (İngilizce). UNAMID. 28 Mayıs 2015. 17 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Aralık 2018.
- ^ a b "UN officials urgge support as Darfur attempts to 'turn the page' from conflict to peace" (İngilizce). UN News. 28 Eylül 2018. 17 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Aralık 2018.
- ^ Puzzanghera, Jim (11 Nisan 2007). Los Angeles Times (İngilizce). ISSN 0458-3035 title=Google puts Darfur crisis on its map http://articles.latimes. title=Google puts Darfur crisis on its map
|url=
değerini kontrol edin (). Erişim tarihi: 6 Mart 2019. Eksik ya da boş|başlık=
()[] - ^ Tran 2007.
- ^ Ocak 2007, ss. 114-115.
- ^ Markusen 2009, s. 99.
- ^ a b c d "President and Secretary of State Characterize Events in Darfur as Genocide". The American Journal of International Law (İngilizce). 99 (1): 266-267. 2005. doi:10.2307/3246127. JSTOR 3246127.
- ^ "President Bush Discusses Genocide in Darfur, Implements Sanctions". georgewbush-whitehouse.archives.gov. 17 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2018.
- ^ Joyce Frey 2009, s. 101.
- ^ Kristof, Nicholas (24 Ocak 2008). "Opinion | China's Genocide Olympics". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 26 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2018.
- ^ Kelly & Moreno-Ocampo 2016, s. 112.
- ^ Funk, Kevin, and Steven Fake. "Scramble for Africa: "Darfur - İntervention and the USA". Black Rose Books, 2009.
- ^ Shinn, David H. (2009). "China and the Conflict in Darfur". The Brown Journal of World Affairs (İngilizce). 16 (1): 85-100. JSTOR 24590742.
- ^ (PDF). 13 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2018.
- ^ Lanz, David (2009). "Save Darfur: A Movement and its Discontents" (PDF). African Affairs (İngilizce). 108 (433): 669-677. doi:10.1093/afraf/adp061. JSTOR 40388427. 19 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Kasım 2023.
- ^ "YouTube". www.youtube.com. 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2018.
- ^ Glaister, Dan (18 Mayıs 2007). "Not on our watch - how Hollywood made America care abour [sic] Darfur". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 14 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2018.
- ^ BBC 2010.
- ^ Phares 2010, s. 269.
- ^ Human Rights Watch2010.
- ^ "Situation in Darfur (Sudan): Ali Kushayb ICC gözetiminde". www.icc-cpi.int. 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2023.
- ^ "Abd-Al-Rahman davası Uluslararası Ceza Mahkemesinde açıldı". International Criminal Court official website. 8 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Nisan 2022.
- ^ Scheffer 2008.
- ^ "Omar al-Bashir: Sudan agrees ex president must face ICC". BBC News. 11 Şubat 2020. 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2023.
- ^ Durbin, Ann Strimov. "Genocide in Darfur: Bilgi ve Haberler". Jewish World Watch (İngilizce). 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Aralık 2018.
- ^ a b "Darfur" (PDF). www.unhcr.org. 17 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Aralık 2018. (PDF)
- ^ "First Darfur refugee returns from Chad" (İngilizce). United Nations High Commissioner for Refugees. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Aralık 2018.
Bibliografya
- "UN: 460,000 displaced in Darfur this year". Al Jazeera. 14 Kasım 2013. Erişim tarihi: 7 Ekim 2017.
- Bartrop, Paul R.; Jacobs, Steven L (2014). Modern Genocide: The Definitive Resource and Document Collection. ABC-CLIO. s. 732. ISBN .
- "Darfur warrant for Sudan's Bashir: ICC adds genocide". BBC News. 12 Temmuz 2010. Erişim tarihi: 3 Kasım 2017.
- {{Kitap kaynağı|soyadı1=Daly|ad1=M. W.|başlık=Darfur's Sorrow: The Forgotten History of a Humanitarian Disaster|url=https://archive.org/details/darfurssorrowfor0000daly_f4l9%7Ctarih=2010%7Cyayıncı=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-83833-7|sayfa=293|basım=2.2
- Elhag, Hussein Adam (2014). "Energy development and transportation". Ali, Hamid Eltgani (Ed.). Darfur's Political Economy: A Quest for Development. Routledge. s. 210. ISBN .
- Hagan, John; Rymond-Richmond, Wenona; Parker, Patricia (2005). "The Criminology of Genocide: The Death and Rape of Darfur" (PDF). Criminology. 43 (3): 525-562. doi:10.1111/j.0011-1348.2005.00016.x.
- Hashim, Nadra O. (2009). Language and Collective Mobilization: The Story of Zanzibar. Lexington. ISBN .
- Hirsch, Michele Lent (8 Şubat 2012). "Darfur-Sudan". Women Under Siege. Erişim tarihi: 29 Aralık 2013.
- Human Rights Watch (13 Temmuz 2010). "Sudan: ICC Warrant for Al-Bashir on Genocide". Human Rights Watch. Erişim tarihi: 10 Ekim 2017.
- Human Rights Watch b (7 Mayıs 2004). "Sudan: Government Commits 'Ethnic Cleansing' in Darfur". Human Rights Watch. Erişim tarihi: 2 Kasım 2017.
- Joyce Frey, Rebecca (2009). Genocide and International Justice. Facts On File. s. 101. ISBN .
- January, Brendan (2007). Genocide: Modern Crimes Against Humanity. Twenty-First Century Books. ss. 114-115. ISBN .
- Kelly, Michael J.; Moreno-Ocampo, Luis (2016). Prosecuting Corporations for Genocide. Oxford University Press. s. 112. ISBN .
- Markusen, Eric (2009). "Three Empirical Investigations of Alleged Genocide in Darfur". Grzyb, Amanda (Ed.). The World and Darfur, Response to Crimes Against Humanity in Western Sudan. McGill-Queen's Press. s. 99. ISBN .
- Phares, Walid (2010). The Coming Revolution: Struggle for Freedom in the Middle East. Simon and Schuster. s. 269. ISBN .
- Rothe, Dawn (2009). State Criminality: The Crime of All Crimes. Lexington. ISBN .
- Straus, Scott (2005). "Darfur and the Genocide Debate". Foreign Affairs. 84 (1): 123-133. doi:10.2307/20034212. JSTOR 20034212.
- Scheffer, David (3 Kasım 2008). "Rape as genocide". New York Times. Erişim tarihi: 1 Ocak 2014.
- Straus, Scott (2015). Making and Unmaking Nations: War, Leadership, and Genocide in Modern Africa. Cornell University Press. s. 233. ISBN .
- Totten, Samuel (2006). "Chronology: The Darfur Crisis". Samuel Totten, Eric Markusen (Ed.). Genocide in Darfur: Investigating the Atrocities in the Sudan. Routledge. ISBN .
- Totten, Samuel (2012). An Oral and Documentary History of the Genocide in Darfur. Santa Barbara, CA: Praeger Security International.
- Tran, Mark (11 Nisan 2007). "Mapping the Darfur conflict". The Guardian. Erişim tarihi: 2 Kasım 2017.
- Williams, Dianne (2012). Race, Ethnicity, and Crime. Algora Publishing. s. 192. ISBN .
Ek Okumalar
- Hagan, John; Rymond-Richmond, Wenona (Aralık 2008). "The Collective Dynamics of Racial Dehumanization and Genocidal Victimization in Darfur". American Sociological Review. 73 (6): 875-902. doi:10.1177/000312240807300601.
- (2007). Darfur: The Ambiguous Genocide (revised bas.). Ithaca: Cornell University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin tarafsizligi konusunda kuskular bulunmaktadir Sablonu kaldirmadan once lutfen gerekli sartlarin olustugundan emin olun Kasim 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Darfur soykirimi Sudan in batisinda devam eden catismalar sirasinda etnik Darfuri halkinin sistematik olarak oldurulmesidir Aksi yonde iddialar ve Sudan eski devlet baskani Omer el Besir ce boyle bir soykirimin olmadigi buradaki katliam oldugu iddia olunan olaylara Sudan ordusunun katilmasinin soz konusu olmadigi ve rakamlarin sisirildigi belirtilsede Fulani Masalit ve Zaghawa etnik gruplarina karsi yurutulen soykirim iddialari once Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyinin 1769 sayili karari almasina sonrasina Uluslararasi Ceza Mahkemesi nin UCM insanliga karsi suclar tecavuz zorla nakil ve iskence suclarindan su anki Sudan eski devlet baskani basta olmak uzere bircok kisiyi itham etmesine yol acmistir 2003 ve 2005 yillari arasinda tahminen 200 000 kisi oldurulmustur Darfur SoykirimiDarfur Savasi 2023 Sudan catismalariDarfur HaritasiBolgeDarfur SudanTarih23 Subat 2003 gunumuzHedefFulani Masalit ve etnik gruplarindan erkekler kadinlar ve cocuklarSaldiri turuSoykirim insanliga karsi suclarOlu80 000 ile 400 000 arasiYaraliBilinmiyor ancak 9 300 kadin ve erkegin tecavuze ugradigi Yaklasik 3 milyon nin cesitli sekillerde bundan etkilendigi iddia edilmektedir IsleyenlerCancavid Sudan Silahli Kuvvetleri El Besir yonetimi Hizli Destek Gucleri 2023 yilinda Sudan daki bir baska savasin yan etkisi olarak Masalit halkina yonelik etnik siddet yeniden alevlendi ve etkilenenlerin cogunun Cad a kacmasiyla sonuclandi ve bir baska soykirimin Masalit Soykirimi 2023 tirmanisini baslatti KokeniSudan in bati Darfur bolgesindeki kriz ve devam eden catisma birkac ayri olaydan gelismistir Bunlardan ilki Hartum ulusal hukumetleri ile Darfur daki iki isyanci grup arasinda meydana gelen bir ic savasti ve Isyanci gruplar ilk olarak Subat 2003 te Darfur un Hartum tarafindan siyasi ve ekonomik olarak marjinallestirilmesi nedeniyle kuruldu Nisan 2003 te isyanci gruplar askeri havaalanina saldirip bir hava kuvvetleri generalini kacirinca hukumet karsi saldiri baslatti Bunun yaninda Hartum hukumeti isyani bastirmak icin milis guclerini silahlandirdi Bu paramiliter guce Cancavid adi verildi ilerleyen zamanlarda bu guc Hizli Destek Gucleri adi altinda organize edilecektir Ote yandan bu durum Darfur daki vatandaslara karsi kitlesel siddete yol acti Ikinci bir faktor ise Sudan in 1956 yilinda Birlesik Krallik tan bagimsizligini kazanmasindan bu yana Hristiyanlar animist Siyah Guneyliler ve Arap agirlikli hukumet arasinda meydana gelen ic savastir Yaklasik 11 yil boyunca devam eden siddet bir milyondan fazla insanin catismalar nedeniyle yerlerinden olmasina neden oldu Sudan cevresindeki baska yerlere ya da siniri gecerek Cad a kactilar Darfur daki etnik catismanin koklerinde de iddialara gore irkcilik yatmaktadir Darfur alti milyon insana ve birkac duzine kabileye ev sahipligi yapmaktadir Darfur Siyah Afrika kokenli oldugunu iddia eden oncelikle yerlesik tarimla ugrasanlar ve Arap kokenli oldugunu iddia eden cogunlukla yari gocebe hayvan cobanlari arasinda ikiye bolunmustur 2013 yilinda Birlesmis Milletler BM soykirim sirasinda 300 000 kadar insanin olduruldugunu tahmin etti buna karsilik Sudan hukumeti olu sayisinin buyuk olcude sisirilmis oldugunu iddia etti 2015 yilina gelindiginde olu sayisinin 100 000 ila 400 000 arasinda oldugu tahmin ediliyordu Siddet hukumetin Darfur daki yerel halka karsi kimyasal silah kullandigi iddia edilen 2016 yilinda da devam etti Bu durum dusmanca ortam nedeniyle milyonlarca kisinin yerinden edilmesine yol acti Catismalardan 3 milyondan fazla kisi agir sekilde etkilenmistir Savas suclariArap Cancavid milisleri catismada onemli bir aktor olarak gorulmektedir soykirim suclamasinin asil kaynagi bu milislerden gelmektedir BBC etnik temizlik konusunu ilk olarak Kasim 2003 te ve ayni yilin baslarinda Mart ayinda haberlestirmistir Kongreye ifade veren ndan bir yonetici etnik temizlikten ve Darfur da meydana gelen nufus temizliginden bahsetti Nisan 2004 te Insan Haklari Izleme Orgutu HRW ce bolgede gecirilen 25 gunun ardindan derlenen 77 sayfalik Darfur Yok Edildi Bati Sudan da Hukumet ve Milis Gucleri Tarafindan Gerceklestirilen Etnik Temizlik Darfur Destroyed Ethnic Cleansing by Government and Militia Forces in Western Sudan baslikli bir rapor kamuoyuna sunuldu HRW nin Afrika subesinin icra direktoru ise rapor ile birlikte sunlari soyledi Sudan hukumetinin Darfur da insanliga karsi islenen suclardaki suclulugu konusunda hicbir suphe olamaz Darfur soykirimi sirasinda tecavuz Tecavuzun bir soykirim araci olarak kullanildigi kaydedilmistir Bu suc iddialara gore Sudan hukumet gucleri ama bunun yaninda at sirtindaki kotu adamlar olarak zikredilen Cancavid olarak gecen ordu yanindaki paramiliter gruplar tarafindan gerceklestirilmistir Cancavid in eylemleri sadece kadinlara degil cocuklara da olarak tanimlanmistir Ayrica bebeklerin sopayla olduruldugune ve kurbanlarin cinsel olarak sakatlanmasinin yaygin olduguna dair raporlar da vardi Devam eden catismalar nedeniyle gorusmeciler ve aktivistlerin Darfur da nufus temelli arastirmalar yapmalari mumkun olmamistir Bununla birlikte rapor edilen tecavuzler cogunlukla Arap olmayan koylerde Sudan ordusunun yardimiyla Cancavidler tarafindan gerceklestirilmistir Bu saldirilarin gerceklestigi ortamlar Cancavid gucleri koyu kusatti ve ardindan yakacak odun veya su toplamak icin koyden ayrilan kizlara ve kadinlara saldirdi Cancavid gucleri ya ev ev dolasip erkek cocuklari ve erkekleri oldururken kizlara ve kadinlara tecavuz ediyor ya da herkesi toplayip merkezi bir yere getiriyor burada erkek cocuklari ve erkekleri oldurdukten sonra kizlara ve kadinlara tecavuz ediyordu Cancavid gucleri kadinlara ve cocuklara tecavuz etmek icin yakindaki koylere veya kasabalara ulke icinde yerinden edilmis kisilerin IDP kamplarina veya Cad sinirinin otesine gitti Tara Gingerich ve Jennifer Leaning e gore tecavuz saldirilari genellikle izlemeye zorlanan ve mudahale etmeleri engellenen kurbanlarin kocalari babalari anneleri ve cocuklari da dahil olmak uzere baskalarinin onunde gerceklestirilmistir Bu soykirim tecavuzu 70 yas ve uzeri kadinlari 10 yasin altindaki kiz cocuklarini ve gozle gorulur hamile kadinlari da iceren genis bir yas araligina uygulanmistir Kayip kadin ve kiz cocuklari muhtemelen serbest birakilmis ancak simdiye kadar aileleriyle bir araya gelememis olabilirler Eski genel sekreter Kofi Annan BM ye yaptigi bir aciklamada Darfur da tecavuz kasitli bir strateji olarak kullanilirken tum nufusun yerinden edildigini ve evlerinin yikildigini goruyoruz demistir Uluslararasi mudahaleDarfur daki Birlesmis Milletler Afrika Birligi Hibrit Operasyonu UNAMID Birlesmis Milletler Darfur da barisi korumak icin karma bir Birlesmis Milletler Afrika Birligi misyonu UNAMID olusturdu Guvenlik Konseyi nin 1769 sayili kararinin kabul edilmesiyle 31 Temmuz 2007 tarihinde kurulmustur Ancak resmi olarak 31 Aralik 2007 tarihinde goreve baslamistir Misyonun merkezi El Fasir Kuzey Darfur dadir Ayrica Bati Darfur Nyala Guney Darfur Orta Darfur ve Dogu Darfur da sektor merkezleri bulunmaktadir Misyonun bes Darfur eyaletinde 35 konuslanma yeri bulunmaktadir Afrika Birligi AU ve Birlesmis Milletler BM yogun diplomatik ve siyasi barisi koruma cabalari icin bir cerceve belge hazirladi Sudan in Darfur daki Afrika Birligi Hibrid Operasyonunu kabul etmesi Genel Sekreter Ban Ki moon ve uluslararasi toplumdaki cesitli aktorlerin yogun muzakereleri sonucunda gerceklesti Birlesmis Milletler Afrika Birligi Darfur Misyonu UNAMID web sitesine gore gorev suresi her yil yenilenmektedir ve 2296 sayili Guvenlik Konseyi Kararinin kabul edilmesiyle 30 Haziran 2017 tarihine kadar uzatilmistir Barisi koruma misyonu guvenlikten lojistik kisitlamalara kadar cesitli zorluklarla karsi karsiyadir Konuslandirilan birlikler affetmeyen karmasik ve cogu zaman dusmanca siyasi ortamlarda faaliyet gostermektedir Ayrica misyonlar ekipman altyapi ulasim ve havacilik varliklarinda bircok eksiklikle karsi karsiyadir UNAMID in butcesi 2016 2017 mali yili icin 1 039 573 2 dolardir Yine de sinirli kaynaklar ve dusmanca ortamla birlikte birlikler Darfur daki yerel halka koruma saglamayi ve insani yardim operasyonunun ilerlemesine yardimci olmayi basariyor UNAMID barisi tesvik etmeye catismanin kritik koklerini ele almaya ve misyonun gunde 100 den fazla devriye gerceklestirdigi dusunuldugunde siddetin sona ermesine yardimci olmaya katkida bulunmaktadir Birlesmis Milletler Baris Gucu isbirligini kolaylastirir ve su yollarla barisi korur nin sorumluluguna halel getirmeksizin sivilleri korumak Insani yardimin ve diger yardim aktorleri tarafindan ulastirilmasi ve insani yardim personelinin emniyeti ve guvenligi Sudan Hukumeti ile imzaci olmayan hareketler arasina mudahale etmek Temel nedenlerini ele alan onlemler yoluyla toplum catismasini cozmek Misyonun 31 Temmuz 2007 tarihi itibariyla 25 987 uniformali baris gucu askeri bulunmaktadir Operasyonda 19 555 asker 360 askeri gozlemci ve irtibat gorevlisi 3 772 polis danismani ve 2 660 olusturulmus polis birimi FPU yer almistir 2011 yilinin ortalarinda UNAMID tam yetkili gucunun yuzde 90 ina ulasarak BM nin en buyuk barisi koruma operasyonlarindan biri haline geldi 2018 Darfur da siddet olaylari hala devam etmekle birlikte dusuk bir seviyededir ve bolge giderek daha istikrarli hale gelmektedir UNAMID gucleri Sudan in Darfur kentinde sahada konuslandirilan asker sayisinda bir azalma oldugu icin bolgeden ayrilmaya basladi Birlesmis Milletler Genel Sekreter Yardimcisi Amina Mohammed sunlari belirtmektedir Halkin acilarini hafifletmek icin insani yardim fonlarina ve ikili yardimlara ek olarak son on yilda sadece barisi korumaya 16 milyar dolar yatirim yaptik Bolge savastan cikarken simdi kazanimlari pekistirme zamanidir dedi ve adim atma ve Darfur un baris ve refaha dogru ilerlediginden emin olma zamaninin geldigini sozlerine ekledi TepkilerHarap olan koyler Augustos 2004 2007 yilinda Google in eski bir calisani olan Andria Ruben McCool Darfur da yasananlari haritalandirmak icin Google Earth un yuksek cozunurluklu goruntulerini kullanma fikrini ortaya atti Projenin adi Darfur da Kriz idi ve Google Earth ile ortaklasa tarafindan yurutuluyordu Yazilim kullanicilarin bolgeyi yakinlastirmasina olanak taniyor ve kullanicilar 1600 den fazla yikilmis ve hasar gormus koyu goruntuleyebiliyordu Guardian da yazan Mark Tarn bolgenin kirmizi ve sari simgelerle isaretlenmis olmasi nedeniyle goruntuleri dramatik olarak tanimliyor ve bolge halkina yasatilan kargasayi grafiksel olarak aktariyor ifadesini kullanmistir 2004 yilinda Colin Powell disisleri komitesine Darfur da soykirim yapildigini Sudan hukumetinin ve Cancavidlerin sorumlu oldugunu ve soykirimin hala devam ediyor olabilecegini soyledi Powell Disisleri Bakanligi tarafindan derlenen kanitlari inceledikten ve bunlari uluslararasi toplumda serbestce erisilebilen bilgilerle karsilastirdiktan sonra Darfur da soykirim yapildigi sonucuna vardigini belirtmistir 21 Eylul 2004 tarihinde Senato Dis Iliskiler toplantisinda Powell sunlari soyledi Temmuz ayinda multeciler ve yerinden edilmis kisilerle konusmak uzere Cad daki multeci kamplarini ziyaret etmek uzere bir ekip gondererek sinirli bir sorusturma baslattik Ekip BM nin bu korkunc durumdan etkilendigini tahmin ettigi 2 2 milyon kisiden 1136 siyla gorusebildi Bu gorusmeler sunu gosterdi tutarli ve yaygin bir zulum modeli Arap olmayan koylulere karsi jingaweit ve hukumet gucleri tarafindan islenen cinayetler tecavuzler koylerin yakilmasi gorusulenlerin dortte ucu Sudan askeri guclerinin saldirilara karistigini bildirdi Koyler genellikle yakilarak bombalanarak ya da bombalanarak yok edilmeden once uzun bir sure boyunca birden fazla saldiriya maruz kalmis ve koylulerin koylerine donmeleri imkansiz hale gelmistir Bu rastgele bir siddet degil koordineli bir cabaydi Ekibimiz tarafindan derlenen kanitlari gozden gecirdigimizde ve daha sonra Devlet Bakanligi nin elinde bulunan ve uluslararasi toplumda yaygin olarak bilinen medya ve digerleri tarafindan yaygin olarak bildirilen diger bilgilerin yanina koydugumuzda Darfur da soykirim yapildigi ve Sudan Hukumeti ile Cancavidlerin sorumlulugu oldugu ve soykirimin hala devam ediyor olabilecegi sonucuna vardik Powell sozlerini bir sonraki UN Security Council Resolution nda uluslararasi insancil hukuk ve insan haklari ihlallerinin saglamak amaciyla Darfur Sudan da sorusturulacagini duyurarak tamamladi ABD Baskani George W Bush 29 Mayis 2007 tarihinde yaptigi bir konusmada Darfur daki durumun bir soykirim oldugunu dogruladi Sudan Baskan Omer el Besir in isbirligi yapmamasini gerekce gostererek Sudan a yonelik ekonomik yaptirimlarin sikilastirilacagini ve Sudan hukumetinin Darfur uzerinde askeri ucuslar yapmasinin yasaklanmasi da dahil olmak uzere ek yaptirimlar uygulanmasi icin Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi kararini takip edecegini duyurdu Birlesmis Milletler Afrika Birligi ve uluslararasi toplumun diger uyelerini Darfur da barisin yeniden tesis edilmesi icin atilan adimlari engellememeye cagirdi ve Baskan Besir i baris gucleriyle isbirligi yapmaya ve Darfur da masum insanlarin oldurulmesini durdurmaya davet etti e gore uluslararasi toplum Darfur konusunda Ruanda soykirimi nda oldugu gibi disaridan bir gozlemci ya da seyirci konumunda kalmistir Joyce Frey ayrica Besir in ve diger liderlerin Ruanda da uluslararasi toplumun mudahalesinin eksikliginin farkina vardiklarini ileri surmektedir Joyce Frey ayrica Besir in ve diger liderlerin Ruanda ya uluslararasi toplum tarafindan mudahale edilmemesinin uluslararasi mudahale konusunda ciddi bir endise duymadan soykirimi surdurme konusunda kendilerine serbestlik sagladigini fark ettiklerini ileri surmektedir the New York Times da yazdigi yazida Cin in Darfur da 21 yuzyilin ilk soykirimini finanse ettigini diplomatik olarak korudugunu ve silah tedarik ettigini iddia etti Cin Devlet Baskani Besir in BM nin konuslandirilmasina ve uluslararasi ilgiye karsi direnisinin destekcisi olarak goruluyordu Cin Sudan a BM nin Darfur a konuslandirilmasini kabul etmesi icin baski yapti ancak Cin ayni zamanda Hartum a silah tedarik etti ve Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi kararlarini tek basina veto etme gucune sahipti Cin in oncelikli hedefi soyut olarak daha iyi insan haklari uygulamalarina ulasmak degil Darfur un gida barinma ve guvenlik gibi temel ihtiyaclarini karsilamaktir Birlesmis Milletler Genel Sekreterligi Darfur Uluslararasi Sorusturma Komisyonu tarafindan hazirlanan 176 sayfalik raporda Komisyon Sudan Hukumetinin kasitli olarak soykirima yol acacak politikalar izlemedigini tespit etmistir Komisyon hukumet gucleri ve milislerin Darfur genelinde sivillerin oldurulmesi iskence zorla kaybetme koylerin yikilmasi tecavuz ve diger cinsel siddet turleri yagma ve zorla yerinden etme dahil olmak uzere ayrim gozetmeyen saldirilar gerceklestirdigini tespit etmistir Ancak Komisyon en azindan merkezi hukumet yetkilileri soz konusu oldugunda soykirim niyeti gibi cok onemli bir unsurun eksik oldugu sonucuna varmistir Komisyon Darfur da meydana gelen savas suclari ve insanliga karsi suclarin durumun bir soykirim olarak tespit edilmesi kadar onemli oldugunu soylemeye devam etmektedir David Lanz in Darfur u Kurtarin baslikli makalesinde ele aldigi uzere en buyuk uluslararasi toplumsal hareketlerden biriydi ve dunyanin Darfur a verdigi tepki uzerinde onemli etkileri oldu A Movement and Its Discontents baslikli makalesinde ele aldigi uzere en buyuk uluslararasi toplumsal hareketlerden biriydi ve dunyanin Darfur a verdigi tepki uzerinde onemli etkileri oldu Lanz in Amerika Birlesik Devletleri nde son derece populer hale gelen Darfur u Kurtarin Koalisyonu na atfettigi basarilardan bazilari hukumetin soylemindeki degisiklikti Lanz Colin Powell in Darfur Krizi ni bir soykirim olarak gormesini hareketin en buyuk basarilarindan biri olarak nitelendiriyor Save Darfur un sorumlulugunu ustlendigi bir diger basari ise Darfur un ICC ye sevk edilmesi icin BM Guvenlik Konseyi nezdinde lobi faaliyetlerinde bulunmalaridir Amerika Birlesik Devletleri nde Darfur u Kurtarin hareketi Angelina Jolie Brad Pitt George Clooney Mia Farrow ve Richard Branson gibi bircok unlunun dikkatini cekmistir Farrow unlu bir sekilde Darfur a gitmis ve oynayan cocuklari filme almistir Farrow ve Branson ayrica YouTube da kendilerinin ve digerlerinin Darfur daki insanlarla dayanisma amaciyla aclik grevi yaptiklari videolar yayinladilar George Clooney Darfur Krizini dunya sahnesine tasiyan en etkili unlulerden biri olarak anilmaktadir Angelina Jolie ve Brad Pitt Sudan da calisan uc hayir kurumuna 1 milyon dolar bagista bulunmustu Uluslararasi Ceza Mahkemesi UCM ICC SureciUCM baslangicta Besir hakkindaki iddianameye soykirim suclamasini eklemeyi reddetti ancak temyiz basvurusunun ardindan bu karar bozuldu Dava dairesi Besir in uc soykirim sucundan sorumlu olduguna inanmak icin makul gerekceler olduguna karar verdi 14 Temmuz 2009 tarihinde UCM Sudan Devlet Baskani Omer Besir hakkinda insanliga karsi suc islemek ve Darfur daki soykirimi kolaylastirmak ve emretmek suclarindan bir iddianame yayinladi 12 Temmuz 2010 tarihinde UCM El Besir in soykirim sucundan tutuklanmasi icin ikinci bir iddianame yayinladi bu UCM nin soykirim sucu icin tutuklama emri cikardigi ilk ornekti Besir in yani sira Bahar Ebu Garda olmak uzere alti supheli daha mahkeme tarafindan suclanmistir Kusayb 9 Haziran 2020 tarihinde Lahey deki Uluslararasi Ceza Mahkemesi tarafindan gozaltina alindi Yargilanmasina 5 Nisan 2022 tarihinde baslandi UCM savcisi insanliga karsi suclar icin suc duyurusunda bulunmus olup basvurusunda soykirim amacli tecavuz suclamasini da takip etmektedir cunku bu tur eylemler UCM onunde tek basina suc olarak yargilanabilir 11 Subat 2020 tarihinde Sudan hukumeti eski baskan in UCM onunde savas sucu suclamalariyla karsi karsiya kalacagini kabul etti Bu taahhut isyanci gruplarla yapilan baris gorusmeleri sirasinda verildi Darfur multeci kamplariDarfur Multeci Kamplari Sudan daki soykirimdan kacan ve bugun de kacmaya devam eden Darfur vatandaslari Dogu Cad daki 13 ndan birine yerlesiyor Yaklasik 360 000 Darfurlu bu kamplarda aci cekiyor Kamplarda yasadiklari 10 yili askin sure kisitli kaynaklar kamp icinden ve disindan gelen tehditler ve daha fazlasiyla gecti ancak multeciler icin hayat daha da zorlasiyor UNHCR UN Secretary General ne diger kurumlarla ortaklasa olarak Bati Darfur da yerinden edilmis kisilerin korunmasi ve gonullu olarak geldikleri koylere geri donmeleri icin sorumluluk almayi teklif etti BM kamplarda ev sahibi topluluklarda ve yerlesim yerlerinde yerlerinden edilmis insanlarin Darfur a donmeleri icin koruyucu bir ortam yaratilmasi ve yonetilmesi onerisini onaylamistir Multecilerin ve ulke icinde yerinden edilmis kisilerin artisini etkileyen finansman eksiklikleri olmustur Cevre ve istisnai yasam kosullarinin eksikligi multeci toplulugunu barindiracak durumda degildir 2018 itibariyla 2003 2004 ten bu yana Cad da bulunan bir grup multeci Kuzey Darfur a geri donuyor Bu multeciler onumuzdeki aylarda gonullu olarak Darfur a donmesi beklenen binlerce multeciden ilkidir Multecilere ulasim ve Dunya Gida Programi WFP tarafindan saglanan uc aylik gida istihkakini iceren paketler saglanmaktadir Darfur da baris ve guvenlik durumu saglandikca daha fazla multeci Sudan a donmek isteyecektir Medya ve populer kulturFilmler 2007 belgeseli Darfur da yasanan soykirimin siddet ve trajedisine odaklaniyor Hikaye sistematik olarak yok edilen hayatlarin goruntulerini ve hikayelerini kullanarak hikayeyi halka duyurmak icin evine donen bir Amerikalinin gozunden goruluyor 2009 yilinda yonetmen ve yapimci Uwe Boll adli bir film yayinladi Hikaye devam eden catisma hakkinda yerel halkla roportaj yapmak uzere Sudan i ziyaret eden Amerikali gazetecilere odaklaniyor Cancavidlerin neden oldugu vahsetle karsi karsiya kalan gazeteciler cinayetleri durdurmak ve soykirimla karsi karsiya kalan koylulere yardim etmek icin ellerinden geleni yapiyorlar Film yapimcisi Ted Braun Sudan in Darfur kentindeki soykirimi inceliyor Hotel Rwanda filminin yildizi Don Cheadle in da rol aldigi 2007 filmi tum dunyadaki insanlara Darfur da devam eden krize yardim etmeleri icin bir eylem cagrisidir Sand And Sorrow A New Documentary about Darfur 2007 devam eden Darfur catismasi hakkinda bir belgesel filmdir Insan haklari aktivisti Harvard profesoru Samantha Power ve New York Times kose yazari un roportajlari ve goruntuleri Darfur bolgesindeki Arap ve Arap olmayan kabileler arasindaki catismanin kokenlerini ve sonrasini tasvir etmek icin gosterilmektedir Ayrica bakinizYerli halklara yapilan soykirimlar Sudan Tarihi 2023 Sudan catismalariKaynakcaAtiflar Gingerich Tara Leaning Jennifer 2004 The Use of Rape as a Weapon of War in the Conflict in Darfur Sudan PDF Harvard School of Public Health p 16 Williams 2012 s 192 a b The Bambuti genocide predates the Darfur genocide Noor Al bazzaz ve ajasnlari 20 Agustos 2008 Sudan s president denies involvement in Darfur atrocities The Guardian 26 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 26 Kasim 2023 Darfur encyclopedia ushmm org Ingilizce 2 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Agustos 2023 Ethnically targeted violence worsens in Sudan s Darfur rights monitors say Reuters 11 Temmuz 2023 22 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Kasim 2023 a b Straus 2005 Makau Mutua Racism at root of Sudan s Darfur crisis 20 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 14 Temmuz 2004 Al Jazeera2013 Straus 2015 s 233 Darfur Genocide World Without Genocide Ingilizce 8 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Aralik 2018 Daly 2010 s 293 Human Rights Watch b 2004 Straus 2005 s 126 Hirsch 2012 Hashim 2009 s 226 Rothe 2009 s 53 Hagan Rymond Richmond amp Parker 2005 ss 525 562 a b c d e The Use of Rape as a Weapon of War in the Conflict in Darfur Sudan PDF reliefweb int 27 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Aralik 2018 a b c d e f g h i About UNAMID Ingilizce UNAMID 28 Mayis 2015 17 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Aralik 2018 a b UN officials urgge support as Darfur attempts to turn the page from conflict to peace Ingilizce UN News 28 Eylul 2018 17 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Aralik 2018 Puzzanghera Jim 11 Nisan 2007 Los Angeles Times Ingilizce ISSN 0458 3035 title Google puts Darfur crisis on its map http articles latimes title Google puts Darfur crisis on its map url degerini kontrol edin yardim Erisim tarihi 6 Mart 2019 Eksik ya da bos baslik yardim KB1 bakim Dikey cizgi eksik link olu kirik baglanti Tran 2007 Ocak 2007 ss 114 115 Markusen 2009 s 99 a b c d President and Secretary of State Characterize Events in Darfur as Genocide The American Journal of International Law Ingilizce 99 1 266 267 2005 doi 10 2307 3246127 JSTOR 3246127 President Bush Discusses Genocide in Darfur Implements Sanctions georgewbush whitehouse archives gov 17 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2018 Joyce Frey 2009 s 101 Kristof Nicholas 24 Ocak 2008 Opinion China s Genocide Olympics The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 26 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2018 Kelly amp Moreno Ocampo 2016 s 112 Funk Kevin and Steven Fake Scramble for Africa Darfur Intervention and the USA Black Rose Books 2009 Shinn David H 2009 China and the Conflict in Darfur The Brown Journal of World Affairs Ingilizce 16 1 85 100 JSTOR 24590742 PDF 13 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Kasim 2018 Lanz David 2009 Save Darfur A Movement and its Discontents PDF African Affairs Ingilizce 108 433 669 677 doi 10 1093 afraf adp061 JSTOR 40388427 19 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Kasim 2023 YouTube www youtube com 30 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2018 Glaister Dan 18 Mayis 2007 Not on our watch how Hollywood made America care abour sic Darfur The Guardian Ingilizce ISSN 0261 3077 14 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2018 BBC 2010 Phares 2010 s 269 Human Rights Watch2010 Situation in Darfur Sudan Ali Kushayb ICC gozetiminde www icc cpi int 9 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2023 Abd Al Rahman davasi Uluslararasi Ceza Mahkemesinde acildi International Criminal Court official website 8 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Nisan 2022 Scheffer 2008 Omar al Bashir Sudan agrees ex president must face ICC BBC News 11 Subat 2020 8 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2023 Durbin Ann Strimov Genocide in Darfur Bilgi ve Haberler Jewish World Watch Ingilizce 12 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Aralik 2018 a b Darfur PDF www unhcr org 17 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Aralik 2018 PDF First Darfur refugee returns from Chad Ingilizce United Nations High Commissioner for Refugees 29 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Aralik 2018 Bibliografya UN 460 000 displaced in Darfur this year Al Jazeera 14 Kasim 2013 Erisim tarihi 7 Ekim 2017 Bartrop Paul R Jacobs Steven L 2014 Modern Genocide The Definitive Resource and Document Collection ABC CLIO s 732 ISBN 978 1 61069 363 9 Darfur warrant for Sudan s Bashir ICC adds genocide BBC News 12 Temmuz 2010 Erisim tarihi 3 Kasim 2017 Kitap kaynagi soyadi1 Daly ad1 M W baslik Darfur s Sorrow The Forgotten History of a Humanitarian Disaster url https archive org details darfurssorrowfor0000daly f4l9 7Ctarih 2010 7Cyayinci Cambridge University Press isbn 978 0 521 83833 7 sayfa 293 basim 2 2 Elhag Hussein Adam 2014 Energy development and transportation Ali Hamid Eltgani Ed Darfur s Political Economy A Quest for Development Routledge s 210 ISBN 978 1 85743 711 9 Hagan John Rymond Richmond Wenona Parker Patricia 2005 The Criminology of Genocide The Death and Rape of Darfur PDF Criminology 43 3 525 562 doi 10 1111 j 0011 1348 2005 00016 x Hashim Nadra O 2009 Language and Collective Mobilization The Story of Zanzibar Lexington ISBN 978 0 7391 2211 2 Hirsch Michele Lent 8 Subat 2012 Darfur Sudan Women Under Siege Erisim tarihi 29 Aralik 2013 Human Rights Watch 13 Temmuz 2010 Sudan ICC Warrant for Al Bashir on Genocide Human Rights Watch Erisim tarihi 10 Ekim 2017 Human Rights Watch b 7 Mayis 2004 Sudan Government Commits Ethnic Cleansing in Darfur Human Rights Watch Erisim tarihi 2 Kasim 2017 Joyce Frey Rebecca 2009 Genocide and International Justice Facts On File s 101 ISBN 978 0 8160 7310 8 January Brendan 2007 Genocide Modern Crimes Against Humanity Twenty First Century Books ss 114 115 ISBN 978 0 7613 3421 7 Kelly Michael J Moreno Ocampo Luis 2016 Prosecuting Corporations for Genocide Oxford University Press s 112 ISBN 978 0 19 023889 6 Markusen Eric 2009 Three Empirical Investigations of Alleged Genocide in Darfur Grzyb Amanda Ed The World and Darfur Response to Crimes Against Humanity in Western Sudan McGill Queen s Press s 99 ISBN 978 0 7735 3535 0 Phares Walid 2010 The Coming Revolution Struggle for Freedom in the Middle East Simon and Schuster s 269 ISBN 978 1 4391 7837 9 Rothe Dawn 2009 State Criminality The Crime of All Crimes Lexington ISBN 978 0 7391 2672 1 Straus Scott 2005 Darfur and the Genocide Debate Foreign Affairs 84 1 123 133 doi 10 2307 20034212 JSTOR 20034212 Scheffer David 3 Kasim 2008 Rape as genocide New York Times Erisim tarihi 1 Ocak 2014 Straus Scott 2015 Making and Unmaking Nations War Leadership and Genocide in Modern Africa Cornell University Press s 233 ISBN 978 0 8014 7968 7 Totten Samuel 2006 Chronology The Darfur Crisis Samuel Totten Eric Markusen Ed Genocide in Darfur Investigating the Atrocities in the Sudan Routledge ISBN 978 0 415 95329 0 Totten Samuel 2012 An Oral and Documentary History of the Genocide in Darfur Santa Barbara CA Praeger Security International Tran Mark 11 Nisan 2007 Mapping the Darfur conflict The Guardian Erisim tarihi 2 Kasim 2017 Williams Dianne 2012 Race Ethnicity and Crime Algora Publishing s 192 ISBN 978 0 87586 915 5 Ek OkumalarHagan John Rymond Richmond Wenona Aralik 2008 The Collective Dynamics of Racial Dehumanization and Genocidal Victimization in Darfur American Sociological Review 73 6 875 902 doi 10 1177 000312240807300601 2007 Darfur The Ambiguous Genocide revised bas Ithaca Cornell University Press ISBN 978 0 8014 4602 3