Kinetozis, kinetosis veya taşıt tutması, gözlerden iletilen harici verilerle iç kulaktaki denge merkezinde üretilen dahili verilerin uyuşmaması sonucu oluşan rahatsızlık. Rahatsızlığın nedenine bağlı olarak hareket hastalığı, deniz tutması, uçak tutması gibi isimlerle anılır. Örneğin, gemi veya uçak seyahati esnasında iç kulak taşıtın salınımını algılarken, gözler sabit bir görüntü alır. Bu durum stres hormonlarını harekete geçirir ve mide kaslarındaki kasılmaları artırır. Bunun sonucu olarak baş dönmesi, benizin solması, soğuk terleme, mide bulantısı ve hatta kusma gerçekleşebilir.
Kinetozis | |
---|---|
Uzmanlık | Acil tıp, nöroloji, kulak burun boğaz |
Dünyadaki her üç kişiden birini hafif koşullarda dahi (sakin bir gölde teknede bulunmak vb.) taşıt tutar. Her üç kişiden ikisi ise şiddetli koşullarda gerçekleşen (fırtınalı deniz, türbülanslı uçuş vb.) kinetozisden muzdariptir. Vestibüler sistemi olmayan canlılarda kinetozis görülmez.
Nedeni
Kinetozisin nedeni ile ilgili en yaygın hipotez, "vücutta nörotoksinlerle mücadele eden savunma sisteminin faaliyete geçmesi"dir. Beyindeki bölgesi vücutta zehirlenme meydana geldiğinde kusmanın başlatılmasından ve görüntü-denge uyuşmazlıklarını çözmekten sorumludur. Vücudun algıladığı bir hareket gözler tarafından doğrulanmadığında (taşıt içine bakmak, hareket halinde kitap okumak vb.) beyin, görme veya denge sistemlerinden birinin halüsinasyon geçirdiği sonucuna varır ve muhtemel bir zehirlenmeyi önlemek için kusmayı tetikler.
Tedavi
Hareketin süratinin veya istikamet değişim oranının azalması (alçalış, tırmanış veya dönüşün yavaşlaması) kinetozise bağlı oluşan rahatsızlıkları azaltabilir. Bunun yanı sıra geriye yaslanıp gevşemek, başı sabit tutmak, gözleri kapatmak veya uzak nesnelere odaklanmak da faydalı olabilir. Ayrıca bilekteki akupunktur noktasına bastırılmasının bazı vakalarda faydalı olduğu görülmüştür. Kinetozisin önlenmesi veya giderilmesi için çeşitli ilaçlar mevcuttur ancak bunların yan etkileri olabilir.
Kaynakça
Sınıflandırma | D |
---|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kinetozis kinetosis veya tasit tutmasi gozlerden iletilen harici verilerle ic kulaktaki denge merkezinde uretilen dahili verilerin uyusmamasi sonucu olusan rahatsizlik Rahatsizligin nedenine bagli olarak hareket hastaligi deniz tutmasi ucak tutmasi gibi isimlerle anilir Ornegin gemi veya ucak seyahati esnasinda ic kulak tasitin salinimini algilarken gozler sabit bir goruntu alir Bu durum stres hormonlarini harekete gecirir ve mide kaslarindaki kasilmalari artirir Bunun sonucu olarak bas donmesi benizin solmasi soguk terleme mide bulantisi ve hatta kusma gerceklesebilir KinetozisUzmanlikAcil tip noroloji kulak burun bogaz Dunyadaki her uc kisiden birini hafif kosullarda dahi sakin bir golde teknede bulunmak vb tasit tutar Her uc kisiden ikisi ise siddetli kosullarda gerceklesen firtinali deniz turbulansli ucus vb kinetozisden muzdariptir Vestibuler sistemi olmayan canlilarda kinetozis gorulmez NedeniKinetozisin nedeni ile ilgili en yaygin hipotez vucutta norotoksinlerle mucadele eden savunma sisteminin faaliyete gecmesi dir Beyindeki bolgesi vucutta zehirlenme meydana geldiginde kusmanin baslatilmasindan ve goruntu denge uyusmazliklarini cozmekten sorumludur Vucudun algiladigi bir hareket gozler tarafindan dogrulanmadiginda tasit icine bakmak hareket halinde kitap okumak vb beyin gorme veya denge sistemlerinden birinin halusinasyon gecirdigi sonucuna varir ve muhtemel bir zehirlenmeyi onlemek icin kusmayi tetikler TedaviHareketin suratinin veya istikamet degisim oraninin azalmasi alcalis tirmanis veya donusun yavaslamasi kinetozise bagli olusan rahatsizliklari azaltabilir Bunun yani sira geriye yaslanip gevsemek basi sabit tutmak gozleri kapatmak veya uzak nesnelere odaklanmak da faydali olabilir Ayrica bilekteki akupunktur noktasina bastirilmasinin bazi vakalarda faydali oldugu gorulmustur Kinetozisin onlenmesi veya giderilmesi icin cesitli ilaclar mevcuttur ancak bunlarin yan etkileri olabilir Kaynakca a b c d motion sickness Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2011 a b 11 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2011 SiniflandirmaDICD 10 1 ICD 9 CM 994 6OMIM 158280MeSH D009041DiseasesDB 11908