Devrimci dalga, benzer bir zaman aralığı içinde çeşitli yerlerde meydana gelen bir dizi zincir şeklinde devrimlerdir . Birçok durumda, geçmiş devrimler ve devrimci dalgalar mevcut devrimlere ilham kaynağı olmuş ya da başlangıçtaki bir devrim benzer amaçlara sahip diğer eşzamanlı "bağlı devrimlere" ilham kaynağı olmuştur. Devrimci dalgaların nedenleri, aralarında Robert Roswell Palmer, Crane Brinton, Hannah Arendt, Eric Hoffer ve Jacques Godechot'un da bulunduğu tarihçiler ve siyaset felsefecilerinin önemli birer inceleme konusu haline gelmiştir.
Justin Raimondo ve Michael Lind'in de aralarında bulunduğu yazar ve aktivistler, kısa bir zaman dilimi içinde gerçekleşen ayrı ayrı devrimleri tanımlamak için "devrimci dalga" ifadesini kullanmışlardır.
Tipoloji
Mark N. Katz altı devrim biçimi belirlemiştir;
- Kırsal devrim
- Kentsel devrim
- Darbe, örneğin Mısır,1952
- Yukarıdan devrim, örneğin Mao'nun 1958'deki Büyük İleri Atılımı
- Dışarıdan devrim, örneğin İtalya'nın 1944 ve Almanya'nın 1945'teki müttefik işgalleri.
- Geçiş yoluyla devrim, örneğin birçok ülkenin kademeli olarak İslamlaşması .
Bu kategoriler birbirini dışlayan kategoriler değildir; 1917 Rus devrimi, Çar'ın tahttan indirilmesine yönelik kent devrimiyle başladı, ardından kırsal devrim ve ardından Kasım ayındaki Bolşevik darbesi ile devrim tamamlanmıştır. Katz ayrıca devrimleri şu şekilde çapraz bir biçimde de sınıflandırmıştır;
- Merkezi; Devrimci dalgada öncü rol oynayan, genellikle Büyük güçler olan ülkeler; örneğin SSCB, Nazi Almanyası, 1979'dan beri İran.
- Merkezi devrimi takip eden gelecek vaat eden devrimler
- İkincil veya kukla devrimler
- Rakip devrimler, örneğin Sosyalist Yugoslavya ve 1969'dan sonra Çin
Merkezi ve ikincil devrimler, örneğin SSCB, Küba, Angola, Etiyopya, Nikaragua ve diğer Marksist rejimlerin 70'lerde ve 80'lerde bulunduğu durum gibi birbirleri ile işbirliğinde bulunabilirler.
Katz'ın tipolojisinin bir başka boyutu bir diğer boyutu da devrimlerin ya karşı (monarşi karşıtı, diktatörlük karşıtı, anti-kapitalist, anti-komünist, anti-demokratik) ya da taraf (faşizm yanlısı, liberalizm yanlısı, komünizm yanlısı, milliyetçilik yanlısı vb.) İkinci durumda, hangi yönde ilerleneceğine karar vermek için genellikle bir geçiş dönemi gereklidir.
Dönemselleştirme
Devrimci dalgaların tam bir listesi üzerinde fikir birliği yoktur. Özellikle akademisyenler, tek bir dalganın parçası olarak gruplandırılmaları için farklı olayların ideolojilerinin ne kadar benzer olması gerektiği ve bir dalganın hangi dönemde gerçekleştiğinin düşünülebileceği konusunda fikir ayrılığına düşmüştür - örneğin Mark N. Katz, 1917'den 1991'e kadar süren bir " Marksist-Leninist dalga" ve 1922'den 1945'e kadar süren bir "faşist dalga "dan bahsetmiş, ancak "anti-komünist dalga "yı sadece 1989-1991 dönemiyle sınırlandırmıştır.
Marksizmde
Marksistler devrimci dalgaları bir dünya devriminin mümkün olduğunun kanıtı olarak görmektedir. Rosa Luxemburg'a göre, "Devrimci dalgaların keskin iniş çıkışlarında en değerli şey... proletaryanın ruhsal gelişimidir. Proletaryanın entelektüel seviyesinin sıçramalar ve sınırlarla ilerlemesi, önümüzdeki kaçınılmaz ekonomik ve siyasi mücadelelerde daha da ilerlemesinin dokunulmaz bir garantisini sağlar." Sosyalist bir devletin varlığını sürdürebilmesi için dünya çapında bir sosyalist devrimci dalgaya duyulan gereksinim, Marksistler arasında, özellikle de Troçkistler ile ana akım Marksist-Leninistler arasında bir tartışma konusu olmuştur ve olmaya devam etmektedir.
Potansiyel devrimci dalgalar
Mark Katz, Budizm (Sri Lanka, Tayland, Çinhindi, Burma, Tibet'te) ve Konfüçyüsçülüğün (Çin'de Marksizmin yerini almak ve Tayvan, Hong Kong, Singapur, Malezya'da Çinlilerle birliği teşvik etmek için) geleceğin devrimci dalgaları olabileceğini teorize etmektedir. Geçmişte bu dinler seküler otoriteye pasif bir şekilde boyun eğmişlerdi; ancak yakın zamana kadar İslam da buna benzer bir durumdaydı.
Katz ayrıca Turancılık'ın da (Türkiye, Orta Asya, Sincan, Rusya'nın bazı bölgelerinde), 'Pan-yerli Amerikancılık' (Ekvador, Peru, Bolivya, Paraguay'da) ve Pan-Slavizm (Rusya, Ukrayna, Belarus) da devrimci dalgalar oluşturabilme potansiyeline sahip olduğunu belirtmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Mark N. Katz, Revolution and Revolutionary Waves, Palgrave Macmillan (October 1, 1999)
- ^ Nader Sohrabi, Revolution and Constitutionalism in the Ottoman Empire and Iran, Cambridge University Press, 2011 pp. 74, 83, 87, 90, 94, 96 29 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., ,
- ^ Colin J. Beck, Dissertation submitted to Stanford University Department of Sociology graduate Ph.D program, March 2009, "Ideological roots of waves of revolution," ProQuest, 2009, pp. 1-5, , 9781109076554.
- ^ Justin Raimondo, "The Revolutionary Wave: Tunisia, Egypt, Yemen – is the West next?" 26 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , January 28, 2011 - "The revolutionary wave now sweeping the world will not exempt America, in spite of the myth of 'American exceptionalism.'".
- ^ Frank B. Tipton, A history of modern Germany since 1815, University of California Press, 2003, p. 82 9 Aralık 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., , Chapter 3: A Revolutionary Generation: The 1840s and the Revolutions of 1848 - "A rising revolutionary wave?"
- ^ Michael Lind, Vietnam, the Necessary War: A Reinterpretation of America's Most Disastrous Military Conflict, Simon and Schuster, 2002 p 37 29 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde . , - "The revolutionary wave effect produced by the fall of Saigon in 1975 was far more significant than the regional domino effect in Southeast Asia proper. [...] Mark N. Katz has identified a 'Marxist-Leninist revolutionary wave' that peaked in the 1960s and 1970s, along with an 'Arab nationalist revolutionary wave' that began with the [1978-1979] Iranian Revolution. Samuel P. Huntington has identified a 'democratic wave' that began with the defeat of the Soviet bloc in the Cold War. [...] The Marxist-Leninist revolutionary wave associated with the Vietnam War saw 'affiliate Marxist-Leninist revolutions' come to power outside of Indochina in the Congo (1964, 1968), Benin (1972), Ethiopia and Guinea-Bissau (1974), Madagascar, Cape Verde, Mozambique, and Angola (1975), Afghanistan (1978), and Grenada and Nicaragua (1979)."
- ^ Mark N Katz, Revolutions and Revolutionary Waves, St Martin's Press, 1997, p4
- ^ Mark N Katz, Revolutions and Revolutionary Waves, St Martin's Press, 1997, p13
- ^ Mark Katz, Revolutions and Revolutionary Waves, St Martin's Press, 1997, p 86
- ^ Mark N Katz, Revolutions and Revolutionary Waves, St Martin's Press, 1997, p12
- ^ , "Cycles, waves and diffusion", in: Jack A. Goldstone, The Encyclopedia of Political Revolutions, pp. 126-127
- ^ Rosa Luxemburg, Gesammelte Werke (Collected Works), quoted in Tony Cliff, "Rosa Luxemburg, 1905 and the classic account of the mass strike" 28 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . in "Patterns of mass strike" 24 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., International Socialism, vol. 2, no. 29 (Summer 1985), pp. 3-61.
- ^ Carr, Edward Hallett (1900). Socialism in one country, 1924-1926. Internet Archive. Harmondsworth, Penguin. ISBN .
- ^ Mark Katz, Revolutions and Revolutionary Waves, St Martin's Press, 1997, p 138
- ^ Mark Katz, Revolutions and Revolutionary Waves, St Martin's Press, 1997, p 139
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Devrimci dalga benzer bir zaman araligi icinde cesitli yerlerde meydana gelen bir dizi zincir seklinde devrimlerdir Bircok durumda gecmis devrimler ve devrimci dalgalar mevcut devrimlere ilham kaynagi olmus ya da baslangictaki bir devrim benzer amaclara sahip diger eszamanli bagli devrimlere ilham kaynagi olmustur Devrimci dalgalarin nedenleri aralarinda Robert Roswell Palmer Crane Brinton Hannah Arendt Eric Hoffer ve Jacques Godechot un da bulundugu tarihciler ve siyaset felsefecilerinin onemli birer inceleme konusu haline gelmistir 1848 Devrimleri Justin Raimondo ve Michael Lind in de aralarinda bulundugu yazar ve aktivistler kisa bir zaman dilimi icinde gerceklesen ayri ayri devrimleri tanimlamak icin devrimci dalga ifadesini kullanmislardir TipolojiMark N Katz alti devrim bicimi belirlemistir Kirsal devrim Kentsel devrim Darbe ornegin Misir 1952 Yukaridan devrim ornegin Mao nun 1958 deki Buyuk Ileri Atilimi Disaridan devrim ornegin Italya nin 1944 ve Almanya nin 1945 teki muttefik isgalleri Gecis yoluyla devrim ornegin bircok ulkenin kademeli olarak Islamlasmasi Bu kategoriler birbirini dislayan kategoriler degildir 1917 Rus devrimi Car in tahttan indirilmesine yonelik kent devrimiyle basladi ardindan kirsal devrim ve ardindan Kasim ayindaki Bolsevik darbesi ile devrim tamamlanmistir Katz ayrica devrimleri su sekilde capraz bir bicimde de siniflandirmistir Merkezi Devrimci dalgada oncu rol oynayan genellikle Buyuk gucler olan ulkeler ornegin SSCB Nazi Almanyasi 1979 dan beri Iran Merkezi devrimi takip eden gelecek vaat eden devrimler Ikincil veya kukla devrimler Rakip devrimler ornegin Sosyalist Yugoslavya ve 1969 dan sonra Cin Merkezi ve ikincil devrimler ornegin SSCB Kuba Angola Etiyopya Nikaragua ve diger Marksist rejimlerin 70 lerde ve 80 lerde bulundugu durum gibi birbirleri ile isbirliginde bulunabilirler Katz in tipolojisinin bir baska boyutu bir diger boyutu da devrimlerin ya karsi monarsi karsiti diktatorluk karsiti anti kapitalist anti komunist anti demokratik ya da taraf fasizm yanlisi liberalizm yanlisi komunizm yanlisi milliyetcilik yanlisi vb Ikinci durumda hangi yonde ilerlenecegine karar vermek icin genellikle bir gecis donemi gereklidir DonemsellestirmeDevrimci dalgalarin tam bir listesi uzerinde fikir birligi yoktur Ozellikle akademisyenler tek bir dalganin parcasi olarak gruplandirilmalari icin farkli olaylarin ideolojilerinin ne kadar benzer olmasi gerektigi ve bir dalganin hangi donemde gerceklestiginin dusunulebilecegi konusunda fikir ayriligina dusmustur ornegin Mark N Katz 1917 den 1991 e kadar suren bir Marksist Leninist dalga ve 1922 den 1945 e kadar suren bir fasist dalga dan bahsetmis ancak anti komunist dalga yi sadece 1989 1991 donemiyle sinirlandirmistir MarksizmdeMarksistler devrimci dalgalari bir dunya devriminin mumkun oldugunun kaniti olarak gormektedir Rosa Luxemburg a gore Devrimci dalgalarin keskin inis cikislarinda en degerli sey proletaryanin ruhsal gelisimidir Proletaryanin entelektuel seviyesinin sicramalar ve sinirlarla ilerlemesi onumuzdeki kacinilmaz ekonomik ve siyasi mucadelelerde daha da ilerlemesinin dokunulmaz bir garantisini saglar Sosyalist bir devletin varligini surdurebilmesi icin dunya capinda bir sosyalist devrimci dalgaya duyulan gereksinim Marksistler arasinda ozellikle de Trockistler ile ana akim Marksist Leninistler arasinda bir tartisma konusu olmustur ve olmaya devam etmektedir Potansiyel devrimci dalgalarMark Katz Budizm Sri Lanka Tayland Cinhindi Burma Tibet te ve Konfucyusculugun Cin de Marksizmin yerini almak ve Tayvan Hong Kong Singapur Malezya da Cinlilerle birligi tesvik etmek icin gelecegin devrimci dalgalari olabilecegini teorize etmektedir Gecmiste bu dinler sekuler otoriteye pasif bir sekilde boyun egmislerdi ancak yakin zamana kadar Islam da buna benzer bir durumdaydi Katz ayrica Turancilik in da Turkiye Orta Asya Sincan Rusya nin bazi bolgelerinde Pan yerli Amerikancilik Ekvador Peru Bolivya Paraguay da ve Pan Slavizm Rusya Ukrayna Belarus da devrimci dalgalar olusturabilme potansiyeline sahip oldugunu belirtmektedir Ayrica bakinizMilliyetcilik Devrimci milliyetcilik Proleter enternasyonalizmi Domino teorisi Ideokrasi The True Believer Is DongusuKaynakca Mark N Katz Revolution and Revolutionary Waves Palgrave Macmillan October 1 1999 Nader Sohrabi Revolution and Constitutionalism in the Ottoman Empire and Iran Cambridge University Press 2011 pp 74 83 87 90 94 96 29 Kasim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 0 521 19829 1 978 0 521 19829 5 Colin J Beck Dissertation submitted to Stanford University Department of Sociology graduate Ph D program March 2009 Ideological roots of waves of revolution ProQuest 2009 pp 1 5 1 109 07655 X 9781109076554 Justin Raimondo The Revolutionary Wave Tunisia Egypt Yemen is the West next 26 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde January 28 2011 The revolutionary wave now sweeping the world will not exempt America in spite of the myth of American exceptionalism Frank B Tipton A history of modern Germany since 1815 University of California Press 2003 p 82 9 Aralik 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 0 520 24049 9 978 0 520 24049 0 Chapter 3 A Revolutionary Generation The 1840s and the Revolutions of 1848 A rising revolutionary wave Michael Lind Vietnam the Necessary War A Reinterpretation of America s Most Disastrous Military Conflict Simon and Schuster 2002 p 37 29 Kasim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 0 684 87027 4 978 0 684 87027 4 The revolutionary wave effect produced by the fall of Saigon in 1975 was far more significant than the regional domino effect in Southeast Asia proper Mark N Katz has identified a Marxist Leninist revolutionary wave that peaked in the 1960s and 1970s along with an Arab nationalist revolutionary wave that began with the 1978 1979 Iranian Revolution Samuel P Huntington has identified a democratic wave that began with the defeat of the Soviet bloc in the Cold War The Marxist Leninist revolutionary wave associated with the Vietnam War saw affiliate Marxist Leninist revolutions come to power outside of Indochina in the Congo 1964 1968 Benin 1972 Ethiopia and Guinea Bissau 1974 Madagascar Cape Verde Mozambique and Angola 1975 Afghanistan 1978 and Grenada and Nicaragua 1979 Mark N Katz Revolutions and Revolutionary Waves St Martin s Press 1997 p4 Mark N Katz Revolutions and Revolutionary Waves St Martin s Press 1997 p13 Mark Katz Revolutions and Revolutionary Waves St Martin s Press 1997 p 86 Mark N Katz Revolutions and Revolutionary Waves St Martin s Press 1997 p12 Cycles waves and diffusion in Jack A Goldstone The Encyclopedia of Political Revolutions pp 126 127 Rosa Luxemburg Gesammelte Werke Collected Works quoted in Tony Cliff Rosa Luxemburg 1905 and the classic account of the mass strike 28 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde in Patterns of mass strike 24 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde International Socialism vol 2 no 29 Summer 1985 pp 3 61 Carr Edward Hallett 1900 Socialism in one country 1924 1926 Internet Archive Harmondsworth Penguin ISBN 978 0 14 021040 8 Mark Katz Revolutions and Revolutionary Waves St Martin s Press 1997 p 138 Mark Katz Revolutions and Revolutionary Waves St Martin s Press 1997 p 139