Turancılık veya Pan-Turanizm, tüm Ural-Altay kavimlerinin birliğini savunan siyasi görüş. İlk olarak Macarlar, Finler, Estonlar ve Rusya içindeki Fin-Ugor kavimleri ile beraber Tunguzlar, Moğollar ve Türklerin bir araya getirilmesi olarak ortaya çıkmıştır. Türkçü ve Turancı olan Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları isimli eserinde Turancılığın; Macarları, Moğolları, Tunguzları, Finuvaları içine alan bir kavimler karması olmadığı görüşünü belirterek Turancılığı Türk halkları ile sınırlandırmış ve Türkçülük ile aynı anlamda kullanmıştır. Turancılık bugünkü Türkî devletlerde bu şekilde benimsense de esas olarak Fin tarihçi Matthias Alexander Castrén tarafından Ural-Altay kavimlerinin birliğini sağlamak amaçlı ortaya atılmış bir görüştür.
"Turancı" terimi İran kökenlidir ve Orta Asya'da prehistorik bir insan topluluğuna atıfta bulunduğuna inanılır. Terim, 18. yüzyıldan itibaren Orta Asya'yı belirtmek için bilimsel literatürde yaygın bir şekilde kullanılmıştır. Avrupalı bilim insanları, terimi Abu al-Ghazi Bahadur'un tarihî eserlerinden almışlardır; Shajare-i Türk adlı eserin İngilizce açıklamalı çevirisi 1729 yılında yayımlanmış ve hızla Avrupalı bilim insanları için sıkça başvurulan bir kaynak haline gelmiştir.
İdeolojinin temeli, Fin dilbilimci Matthias Alexander Castrén'in çalışmalarına dayanmaktadır. Castrén Pan-Turanizm ideolojisini benimsemiş ve Ural-Altay halklarının etnik birliği ve gelecekteki büyüklüğüne inanmıştır. Castrén, Finlerin Orta Asya'dan (daha spesifik olarak Altay Dağları'ndan) geldiğini ve küçük, izole bir topluluk olmaktan çok, Macarlar, Türkler, Moğollar gibi halkları içeren daha büyük bir siyasi birliğin parçası oldukları kanısına vardı. Turancılığın tanımı, sadece tüm Türk halklarının birliğini değil (pan-Türkizmde olduğu gibi), aynı zamanda "Turan dilleri" konuşan tüm halkları içerdiğine inanılan daha geniş bir Turan veya Ural-Altay ailesinin ittifakını ima eder.
Turancılık, tüm Ural-Altay halklarının birliği için bir siyasi hareket olmasına rağmen, kapsayıcılığı konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Türkiye Türk'ü olan Ziya Gökalp'e göre, diğer Turan halkları (Finler, Macarlar, Moğollar vb.) kültürel olarak çok farklı oldukları için Turancılık sadece Türk halkları için geçerliydi; bu nedenle Turancılığı Türkçülüğe endeksledi. I. Dünya Savaşı sırasında Lothrop Stoddard tarafından verilen tanımına göre:
Kuzey Avrupa ve Asya'nın tam karşısında, Baltık Denizi'nden Pasifik'e, Akdeniz'den Arktik Okyanusu'na kadar uzanan geniş bir halk tabanı bulunmaktadır ve etnologlar tarafından "Uralo-Altay ırkı" tanımı verilmiştir, ancak genellikle "Turanlılar" olarak adlandırılırlar. Bu grup, en yaygın olarak dağılmış olan halkları içerir: İstanbul ve Anadolu'nun Osmanlı Türkleri, Orta Asya ve İran'da yaşayan Türkmenler, Güney Rusya ve Transkafkasya Tatarları, Macarlar, Finler ve Baltık ülkelerinin Finleri, Sibirya'nın yerli kabileleri, Moğollar ve Mançular. Kültür, gelenek ve hatta fiziksel görünüşte farklı olsalar da, bu insanlar belirli ortak özelliklere sahiptir. Dilleri benzerdir ve hatta daha da önemlisi, fiziksel ve zihinsel yapıları tartışmasız benzerlikler göstermektedir.
Oluşum
Sözdebilimsellik
Turancılık, sözdebilimsel teorilerle karakterize edilmiştir. Diğer görüşlere göre Macar Turan Cemiyeti'nin bilim insanı üyelerinin (Jenő Cholnoky, Lajos Ligeti, Zoltán Felvinczi Takács ve diğerleri gibi) bilimsel çalışmaları, dönemin bilimsel hayatının ön saflarında yer almıştır. Turan veya Ural-Altay akrabalık teorilerine göre sözde "Turanlılar" terimi Bulgarlar, Estonyalılar, Moğollar, Finler ve Türkiye Türkleri ve Türkiye'de yaşayan Kürtleri[] de kapsamaktadır. Her ne kadar temeldeki bilimsel teoriler çağdaş bilimde geniş çapta sorgulanmış veya reddedilmişse de, Turancılık hâlâ bazı Türkçe konuşulan ülkelerde geniş destek bulmaktadır. Sözde-Türkologlar olarak adlandırılan bu bilim insanları, tüm Avrasya göçebelerini ve tarihteki büyük medeniyetleri Türk veya "Turan" kökenli olarak kabul ederler. Yorumlayanlara göre bu tür görüşlerde Turancılık, taraftarlarının geçmişteki başarısızlıklarla başa çıkmalarına yardımcı olan bir tür sözde ulusal argümanlar oluşturmaktadır.
Bölgelerine göre Turancılık
Türkiye
Tüm Türkî halkların birliğini savunan görüş, Rusya'da 1905 Devrimi'nden önceki günlerde Azerbaycan Türkleri ve Tatar aydınları tarafından ortaya atılmış, 1908'de II. Meşrutiyet'in ilanından sonra Türkiye'de de geniş yankı bulmuştur. İttihat ve Terakki yönetimi içinde Ziya Gökalp'in başını çektiği Türkçü-Turancı görüşler egemen olmuştur. Devrim Osmanlı Komutanı Enver Paşa, 1918-1922'de, karışıklık içinde olan Rusya'da Turancılık fikrini canlandırmaya çalışırken öldürülmüştür.
Ziya Gökalp'in Selanik'te 'Genç Kalemler'de yazdığı "Turan" şiirinde geçen "Vatan ne Türkiye'dir Türklere, ne Türkistan; Vatan büyük ve müebbet bir ülkedir: Turan." dizeleri süreç içerisinde Türkiye'deki Turancılardan sıkça atıf alıp temel oluşturdu.
İmparatorluk dönemi
Türkiye'de dış Türkler'e yönelik ilgi 1890'larda başladı. Fransız tarihçi Léon Cahun'ün Asya Tarihine Giriş: Türkler ve Moğollar adlı eserinin Necip Asım Yazıksız tarafından yapılan Türkçe çevirisi (1896), Türkçü hareketin dönüm noktalarından biri idi. Daha önce Türkçede özel bir anlam taşımayan Turan kavramı Cahun'ün eseri sayesinde yaygınlık kazandı.
1904'te Yusuf Akçura'nın, Osmanlıcılık ve İslamcılık akımlarına karşı Türkçülüğü savunan Üç Tarz-ı Siyaset adlı etkili kitapçığı yayımlandı. 1908'de "Türk diye anılan bütün kavimlerin geçmişteki ve günümüzdeki durum, etkinlik ve eserlerini öğrenmek ve öğretmek" amacıyla İstanbul'da Türk Derneği kuruldu. Derneğin kurucuları Yusuf Akçura, Necip Asım Yazıksız, Veled Çelebi İzbudak, Rıza Tevfik Bölükbaşı ve İstanbul Üniversitesi profesörlerinden Agop Boyacıyan idi.
1911'de yine İstanbul'da kurulan Türk Yurdu Cemiyeti, kültürel çalışmaların yanı sıra Orta Asya Türklerine yönelik doğrudan doğruya siyasi görüşler de ileri sürdü. Mehmet Emin (Yurdakul) un önderlik ettiği cemiyetin kurucuları Yusuf Akçura, Ahmet Ağaoğlu ve Hüseyinzade Ali (Turan) gibi Rusya göçmenleri idi. 15 Mart 1912'de kurulan Türk Ocağı, Türkçü ve Turancı hareketin asıl odak noktası oldu. 1912 ile 1930 yılları arasında bu örgüt, Türkiye'nin en etkili siyasi/ideolojik düşünce merkezi olarak hizmet verdi. Türk Ocağı'nın kurucuları arasında, yukarıda adı geçen kişilere ek olarak Zeki Velidi (Togan), Reşit Galip, Ferit Tek,Hamdullah Suphi Tanrıöver, Halide Edip Adıvar ve Adnan Adıvar gibi aydınlar bulunuyordu.
1913'ten itibaren Türk Ocağı ve genelde Turancı düşünce, İttihat ve Terakki yönetiminin tam siyasi desteğini kazandı. İttihat ve Terakki hareketinin "resmi" ideologu olan Ziya Gökalp, Turancı düşüncenin başlıca sözcüsü idi. Ziya Gökalp'in yanı sıra, hikâyeci Ömer Seyfettin Turan fikrinin popülerleşmesine katkıda bulundu. Mehmet Emin Yurdakul'un 1918'de Turan'a Doğru adıyla derlediği şiirler, Halide Edip'in Yeni Turan romanı, Ömer Seyfettin'in Yarınki Turan Devleti adlı risalesi, Fuad Köprülü'nün Turan başlıklı ilkokul okuma kitabı, 1913-1918 aralığında Turan fikrini yaydılar. I. Dünya Savaşı başlangıcında yayınlanarak (1914) İttihat ve Terakki yönetimi tarafından çeşitli dillere çevirilen Türkler bu Muharebede Ne Kazanabilirler adlı propaganda risalesinin yazarı Munis Tekinalp (asıl adı Moiz Kohen), savaşın ana hedefinin Turan'ı kurtarmak olduğunu savundu.
Enver Paşa'nın Aralık 1914'te giriştiği birincil hedefi Erzurum'a kadar ilerlemiş Rusları yurttan atmak olan Sarıkamış taarruzunun ikincil stratejik hedefi Kafkasya üzerinden Orta Asya'daki Türklere ulaşmak ve bu yolla I.Dünya Savaşı'ndan Osmanlı'yı galip çıkarmaktı. Ancak bu girişim, 32.000 Osmanlı askerinin öldüğü bir yenilgiyle sonuçlandı. 1918 yazında Enver Paşa'nın kardeşi Nuri Killigil komutasında bir Türk birliği, Ekim Devrimi nedeniyle kargaşa içinde bulunan Azerbaycan ve Dağıstan'ı Rus işgalinden kurtararak bağımsızlığını ilan etti. Turan'ı kurmaya yönelik bu girişime de, Osmanlı Devleti'nin diğer cephelerde uğradığı yenilgi nedeniyle, Kasım 1918'de son verildi.
Cumhuriyet dönemi
1920'ler
Millî Mücadele'de İttihat ve Terakki'nin Türkçü ve Turancı kadroları önemli bir rol oynadığı halde, TBMM hükûmeti 1920'den itibaren Turancı akıma karşı kesin bir tavır almış ve Atatürk, 1927'de Turancılık hakkında "tarihte örneği olmamış imkansız bir hedef" olarak bahsetmiştir.
Mustafa Kemal Paşa, 1 Aralık 1921'de Bakanlar Kurulunun görev ve yetkisini belirleyen meclis konuşmasında geçmiş dönemde Panturanizm ve Panislamizm yapılmaya çalışıldığı için "düşmanlar" tarafından saldırıya uğradıklarını söyleyerek, karşı olduğunu şu sözlerle söyledi:
“ | Efendiler, bu noktada mütalâam ikmal için derim ki; büyük hayaller peşinden koşan, yapamıyacağımız şeyleri yapar gibi görünen sahtekâr insanlardan değiliz. Efendiler; büyük ve hayalî şeyleri yapmadan ve yapmış gibi görünmek yüzünden bütün dünyanın husumetini, garazını, kinini bu memleketin ve bu milletin üzerine celbettik. Biz Panislâmizm yapmadık. Belki "yapıyoruz, yapacağiz" dedik. Düşmanlar da "yaptırmamak için bir an evvel öldürelim!" dediler. Panturanizm yapmadık! "Yaparız, yapıyoruz dedik, yapacağız dedik" ve yine "öldürelim" dediler! Bütün dâva bundan ibarettir. Efendiler, bütün cihana havf ve telâş veren mefhum bundan ibarettir. Biz böyle yapmadığımız ve yapamadığımız mefhumlar üzerinde koşarak düşmanlarımızın adedini ve üzerimize olan tazyikatı tezyidetmekten ise haddi tabiîye, haddi meşrua rücu edelim. Haddimizi bilelim. Binaenaleyh Efendiler, biz hayat ve istiklâl isteyen milletiz. Ve yalnız ve ancak bunun için hayatımızı ibzal ederiz! | „ |
—1 Aralık 1921, Mustafa Kemal Paşa'nın Heyeti Vekilenin salâhiyet ve vazifesine dair konuşmasından |
Turancı düşüncenin tanınmış önderi Ziya Gökalp 1923'te Ankara'da Matbuat Müdürlüğü tarafından yayımlanan Türkçülüğün Esasları adlı eserinde Turancılığı "uzak mefkûre" ilan ederek, Türkiye devletinin kuruluşunu esas alan yeni bir Türkçülük tanımı getiriyordu. Gökalp ayrıca bu eserinin basımından iki ay sonra Mustafa Kemal Atatürk tarafından milletvekili adayı gösterildi.
Mehmet Emin Yurdakul Turana Doğru adlı şiir kitabının yeni baskısında bazı şiirlerini değiştirerek Turan sözcüğünün yerine vatan sözcüğünü getirdi. Ahmet Ağaoğlu, Halide Edip ve Yusuf Akçura, 1922 ve 1923'te çeşitli vesilelerle Turancılıktan vazgeçtiklerini deklare ettiler.
1930'lar
Cumhuriyet döneminde Turancılığı üstü kapalı bir biçimde de olsa savunan ilk eser, Reşit Saffet Atabinen'in 1930'da yayımlanan Türklük ve Türkçülük İzleri adlı kitabıydı. Kitap, Türk Ocağı örgütü içinde hızlanan bir tartışma ortamında yayımlanmıştı. 1931'de Türk Ocakları Atatürk'ün emriyle kapatıldı.
1932'de Reşit Galip'in emriyle üniversiteden uzaklaştırıldıktan sonra yedi yıl Almanya'da kalan Zeki Velidi Togan, 1939'da Türkiye'ye döndükten sonra yayımladığı Bugünkü Türkistan ve Yakın Mazisi adlı eserinde, yakın gelecekte gerçekleşmesini umduğu Turan hayalini anlattı.
1930'larda yeniden güçlenen Türkçü-Turancı düşüncenin en radikal sözcüsü Hüseyin Nihal Atsız idi. Atsız 1931-1932'de Atsız Mecmua'yı, 1933-1934 ve 1943-1944'te de Orhun: Aylık Türkçü Mecmua'yı yayımladı. 1939'da Bozkurt dergisini çıkaran Reha Oğuz Türkkan ile 1943'te Samsun'da Kopuz adlı Türkçü dergiyi başlatan Fethi Tevetoğlu bu dönemin diğer Turancı fikir önderleri arasında bulunuyordu. 1941-1944 yıllarında Orhan Seyfi Orhon Çınaraltı adlı Türkçü dergiyi yönetti. Bu dergide yazan emekli general Hüseyin Hüsnü Emir Erkilet, "Her Türkçü Turancıdır, her Turancı Türkçüdür" diyordu. Gökbörü, Anadolu, Türk Yurdu, Millet, Türk Amacı, Tanrıdağ, Ergenekon gibi başka Türkçü-Turancı dergiler de yayınlanmaya başlamıştı.
1944 Tevkifatı
Nazi Almanyası'nın yenilmeye yüz tutması ve Türkiye'nin İngiltere-ABD ittifakına yaklaşmasıyla Türk basınında Turancılara yönelik sert eleştiriler boy gösterdi. 1943'te yayımlanan En Büyük Tehlike adlı kitabında "Pantürkist, Turancı, ırkçı kuklalara" saldırarak, onları yabancı devletlerin hizmetinde olmakla suçladı.
"Millî Şef" İsmet İnönü, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ı Ocak 1944'te emekliye sevkettikten sonra, 3 Mayıs 1944'te İstanbul ve Ankara'da Türkçü gençlerin düzenlediği yapıldı. 9 Mayıs 1944'te Şükrü Saraçoğlu hükûmeti, aralarında Nihal Atsız, Zeki Velidi Togan, Reha Oğuz Türkkan, Nejdet Sançar, Fethi Tevetoğlu ve Alparslan Türkeş'in de bulunduğu 23 kişi, Irkçılık-Turancılık davası'nda yargılandı. Bir yıla yakın tutuklu kalan sanıklar, daha sonra, kendilerinin tabutlara yerleştirilip işkence yapıldığını ileri sürdüler. 29 Mart 1945'te Türkçülük davası sanıklarından onu ağır hapis cezalarına çarptırıldı. Ancak aynı yılın Ekim ayında Askerî Yargıtay mahkûmiyet kararlarını esastan bozdu.
1945 Sonrası
1950'li yıllarda Demokrat Parti ve daha sonra da Mareşal Fevzi Çakmak'ın kurduğu Millet Partisi içinde yer alan ve bağımsız örgütlü bir yapı göstermeyen Turancı hareket, o yıllarda siyasete egemen olan anti-komünizm düşüncesinin sağladığı zırha bürünerek görüşlerini savundu.1969'da isim değiştirerek Milliyetçi Hareket Partisi olan Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi, eski Turancılardan birçoğunu bünyesinde topladı.
Macaristan
Orta Asya kökenli bir ulus olan Macarlar'da Orta Asya'daki akraba uluslara yönelik ilgi 1890'larda büyük bir hızla gelişti. 1910 yılında aristokrat kökenli aşırı sağcı siyasetçi ve tarihçi Kont Pál Teleki önderliğinde Budapeşte'de (Turáni Társaság) kuruldu. Birçok ünlü toplumsal şahsiyeti, bilim adamlarını ve ulusçu şairleri kapsayan cemiyetin amacı "Avrupa'dan Asya'ya, Dévény'den Tokyo'ya kadar Turan'ı aramak," "kardeş uluslar arasında, Macarların yönetiminde birliği sağlamak ve Turancı birlik bilincini yaygınlaştırmak" idi. "Turancılığın, yani Macar olmanın birinci ödevi (...) Turan ülküsünü öğrenmek ve bunu yaymak" idi. Macar Turan Cemiyeti 1913'ten itibaren Turán adlı bir dergi yayınladı. 1920'de dokuz Turancı cemiyet ve birliğin katılımıyla (Magyarország Turáni Szövetség) kuruldu.
Macaristan'daki Turancı hareketin Türkiye ile neredeyse aynı günlerde örgütlenmesi, Turancı fikirlerin etkinliği kadar, belki Alman İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı arefesinde Rusya'ya yönelik politikalarıyla da ilgilidir.
Nitekim Macar Turan Cemiyeti'nin lideri Kont Pál Teleki II. Dünya Savaşı sırasında Hitler Almanyası'nın desteğiyle Macaristan başbakanı olacaktır (1941). Kafkasya kahramanı Nuri Paşa da uzun yıllar Almanya'da yaşadıktan sonra 1938'de Türkiye'ye dönerek Hitler Almanyası'nın desteğiyle bir silah fabrikası kurdu; 1941'de Almanya'nın Ankara büyükelçisi Franz von Papen aracılığıyla Türkiye'deki Turancı harekete gizli destek sağladı. Nuri Paşa'nın Alman Dışişleri Bakanlığı'nın Türkiye işlerinden sorumlu müsteşarı Ernst Woermann aracılığıyla aktardığı görüşler, Almanya'da Turancılık Masası'nın ve SS Doğu Türkistan Alayı'nın kurulmasında rol oynadı.
Sovyetler Birliği
Başkurtistan doğumlu Tatar lider Mirsaid Sultangaliyev, Rusya'daki tüm Türkî halkların tek bir sosyalist Turan Devletinde birleşmesini savunmaktaydı. Kızılordu ve Çarlık yanlısı Beyaz Ordu arasında iç savaş olması bu durumu zorlaştı. MÜSKOM adında bir örgütlenme kurularak Azerbaycan, Dağistan, Kazakistan, Kırım, Tataristan ve Türkistan'dan Feyzullah Hocayev, Galimcan İbrahimov, Neriman Nerimanov, Turar Rıskulov gibi Türkçü isimlerle bir araya gelerek SSCB içerisinde örgütleniyordu. Asker, politikacı ve öğretmen olan Sultangaliyev aynı zamanda ulusal komünizm'in kurucusudur. Bu fikir vatanseverlik, Türkçülük-Turancılık, komünizm esas alınarak oluşan bir düşünce akımıdır. Diğer yandan SSCB'nin din karşıtı politikalarına karşı çıkmaktadır. Sonuç olarak MÜSKOM dağıtılmış ve bazı isimler ise idam edilmiştir.
Diğer ülkelerde Turancılık
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Kazanlı Abdullah Ahsan tarafından çıkarılan Yeni Turan dergisi 1931'den başlayarak Finlandiya'da Türkçe ve Fince olarak yayımlandı. Dergi Sovyet karşıtı ve Nazi yanlısı yazılara yer veriyordu.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Common Asianist intellectual history in Turkey and Japan: Turanism". 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.
- ^ Türkçülüğün Esasları syf.25 (Gökalp, Ziya)
- ^ Houtsma, M. Th.; Arnold, T.W.; Basset, R.; Hartmann, R., (Ed.) (1913–1936). "Tūrān". Encyclopaedia of Islam (First bas.). doi:10.1163/2214-871X_ei1_COM_0206. 9 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2023.
an Iranian term applied to the country to the north-east of Iran.
- ^ van Donzel, Emeri (1994). Islamic Reference Desk. Brill Academic. s. 461. ISBN .
Iranian term applied to region lying to the northeast of Iran and ultimately indicating very vaguely the country of the Turkic peoples.
- ^ EB on Matthias Alexander Castrén. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/98799/Matthias-Alexander-Castren 10 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Turancılık – (H. Nihal ATSIZ) - Ulu Türkçü Nihal ATSIZ Otağı - Türkçülük - Turancılık ve Hüseyin Nihal Atsız" [Turanism - (H. Nihal ATSIZ) - The Great Turkist Nihal ATSIZ Post - Turkism - Turanism and Hüseyin Nihal Atsız]. www.nihal-atsiz.com. 8 Mayıs 2016. 23 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2023.
- ^ Türkçülüğün Esasları pg.25 (Gökalp, Ziya)
- ^ Stoddard, T. Lothrop (1917). "Pan-Turanism". American Political Science Review (İngilizce). 11 (1): 16. doi:10.2307/1944138. ISSN 0003-0554. JSTOR 1944138.
- ^ Nagy, Zsolt (2017). Great Expectations and Interwar Realities: Hungarian Cultural Diplomacy, 1918-1941. Central European University Press. s. 98. ISBN .
- ^ "The Flowering of Pseudo-Science In Orbán's Hungary". . 13 Ağustos 2018. 14 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ekim 2023.
- ^ Sheiko, Konstantin; Brown, Stephen (2014). History as Therapy: Alternative History and Nationalist Imaginings in Russia. ibidem Press. ss. 61-62. ISBN .
According to Adzhi, Huns, Alans, Goths, Burgundians, Saxons, Alemans, Angles, Langobards and many of the Russians were ethnic Turks.161 The list of non-Turks is relatively short and seems to comprise only Jews, Chinese, Armenians, Greeks, Persians, and Scandinavians... Mirfatykh Zakiev, a Chairman of the Supreme Soviet of the Tatar ASSR and professor of philology who has published hundreds of scientific works, argues that proto-Turkish is the starting point of the Indo-European languages. Zakiev and his colleagues claim to have discovered the Tatar roots of the Sumerian, ancient Greek and Icelandic languages and deciphered Etruscan and Minoan writings.
- ^ FAJCSÁK Györgyi: Keleti Művészeti Kiállítás. Keleti magángyűjtemények, kínai tárgyak a két világháború között Budapesten. In: Tanulmányok Budapest Múltjából. 34. 2009.http://epa.oszk.hu/02100/02120/00034/pdf/ORSZ_BPTM_TBM_34_185.pdf
- ^ Simonian, Hovann (2007). The Hemshin: History, Society and Identity in the Highlands of Northeast Turkey. Routledge. s. 354. ISBN .
Thus, ethnic groups or populations of the past (Huns, Scythians, Sakas, Cimmerians, Parthians, Hittites, Avars and others) who have disappeared long ago, as well as non-Turkic ethnic groups living in present-day Turkey, have come to be labeled Turkish, Proto-Turkish or Turanian
- ^ Frankle, Elanor (1948). Word formation in the Turkic languages. Columbia University Press. s. 2.
- ^ Banarlı, Nihad Sâmi (2004). Edebiyat Sohbetleri. İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı. s. 446.
- ^ Füsun Üstel, Türk Ocakları (1912-1931), İletişim Yay. 1997, s. 15-42.
- ^ A.g.e. s. 51 vd.
- ^ Jacob Landau, Pan-Turkism: From Irredentism to Cooperation, London 1981, s. 34-35.
- ^ Nutuk. Kaynak Yayınları. ss. 336-337.
- ^ "Heyeti Vekilenin salâhiyet ve vazifesine dair Encümeni Mahsusun kanun teklifi ve mazbatası" (PDF). Türkiye Büyük Millet Meclisi. 1 Aralık 1921. s. 431. 5 Eylül 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Eylül 2023.
- ^ Landau, a.g.e. s. 74-78.
- ^ Landau, a.g.e. s. 116-117.[]
- ^ Tarık Demirkan, Macar Turancıları, Tarih Vakfı Yay. 2000, s. 27, 28.
- ^ A.g.y.
- ^ Uğur Mumcu, 40'ların Cadı Kazanı, Tekin Y. 1990.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turancilik veya Pan Turanizm tum Ural Altay kavimlerinin birligini savunan siyasi gorus Ilk olarak Macarlar Finler Estonlar ve Rusya icindeki Fin Ugor kavimleri ile beraber Tunguzlar Mogollar ve Turklerin bir araya getirilmesi olarak ortaya cikmistir Turkcu ve Turanci olan Ziya Gokalp Turkculugun Esaslari isimli eserinde Turanciligin Macarlari Mogollari Tunguzlari Finuvalari icine alan bir kavimler karmasi olmadigi gorusunu belirterek Turanciligi Turk halklari ile sinirlandirmis ve Turkculuk ile ayni anlamda kullanmistir Turancilik bugunku Turki devletlerde bu sekilde benimsense de esas olarak Fin tarihci Matthias Alexander Castren tarafindan Ural Altay kavimlerinin birligini saglamak amacli ortaya atilmis bir gorustur Turan teorisi altinda birlesen Altay ve Ural dillerinin konusulan bolgelerini gosteren Avrasya haritasi Turanci terimi Iran kokenlidir ve Orta Asya da prehistorik bir insan topluluguna atifta bulunduguna inanilir Terim 18 yuzyildan itibaren Orta Asya yi belirtmek icin bilimsel literaturde yaygin bir sekilde kullanilmistir Avrupali bilim insanlari terimi Abu al Ghazi Bahadur un tarihi eserlerinden almislardir Shajare i Turk adli eserin Ingilizce aciklamali cevirisi 1729 yilinda yayimlanmis ve hizla Avrupali bilim insanlari icin sikca basvurulan bir kaynak haline gelmistir Ideolojinin temeli Fin dilbilimci Matthias Alexander Castren in calismalarina dayanmaktadir Castren Pan Turanizm ideolojisini benimsemis ve Ural Altay halklarinin etnik birligi ve gelecekteki buyuklugune inanmistir Castren Finlerin Orta Asya dan daha spesifik olarak Altay Daglari ndan geldigini ve kucuk izole bir topluluk olmaktan cok Macarlar Turkler Mogollar gibi halklari iceren daha buyuk bir siyasi birligin parcasi olduklari kanisina vardi Turanciligin tanimi sadece tum Turk halklarinin birligini degil pan Turkizmde oldugu gibi ayni zamanda Turan dilleri konusan tum halklari icerdigine inanilan daha genis bir Turan veya Ural Altay ailesinin ittifakini ima eder Turancilik tum Ural Altay halklarinin birligi icin bir siyasi hareket olmasina ragmen kapsayiciligi konusunda farkli gorusler bulunmaktadir Turkiye Turk u olan Ziya Gokalp e gore diger Turan halklari Finler Macarlar Mogollar vb kulturel olarak cok farkli olduklari icin Turancilik sadece Turk halklari icin gecerliydi bu nedenle Turanciligi Turkculuge endeksledi I Dunya Savasi sirasinda Lothrop Stoddard tarafindan verilen tanimina gore Kuzey Avrupa ve Asya nin tam karsisinda Baltik Denizi nden Pasifik e Akdeniz den Arktik Okyanusu na kadar uzanan genis bir halk tabani bulunmaktadir ve etnologlar tarafindan Uralo Altay irki tanimi verilmistir ancak genellikle Turanlilar olarak adlandirilirlar Bu grup en yaygin olarak dagilmis olan halklari icerir Istanbul ve Anadolu nun Osmanli Turkleri Orta Asya ve Iran da yasayan Turkmenler Guney Rusya ve Transkafkasya Tatarlari Macarlar Finler ve Baltik ulkelerinin Finleri Sibirya nin yerli kabileleri Mogollar ve Mancular Kultur gelenek ve hatta fiziksel gorunuste farkli olsalar da bu insanlar belirli ortak ozelliklere sahiptir Dilleri benzerdir ve hatta daha da onemlisi fiziksel ve zihinsel yapilari tartismasiz benzerlikler gostermektedir Max Muller e gore Turan dillerinin kuzey bolumuOlusumSozdebilimsellik Turancilik sozdebilimsel teorilerle karakterize edilmistir Diger goruslere gore Macar Turan Cemiyeti nin bilim insani uyelerinin Jeno Cholnoky Lajos Ligeti Zoltan Felvinczi Takacs ve digerleri gibi bilimsel calismalari donemin bilimsel hayatinin on saflarinda yer almistir Turan veya Ural Altay akrabalik teorilerine gore sozde Turanlilar terimi Bulgarlar Estonyalilar Mogollar Finler ve Turkiye Turkleri ve Turkiye de yasayan Kurtleri kaynak belirtilmeli de kapsamaktadir Her ne kadar temeldeki bilimsel teoriler cagdas bilimde genis capta sorgulanmis veya reddedilmisse de Turancilik hala bazi Turkce konusulan ulkelerde genis destek bulmaktadir Sozde Turkologlar olarak adlandirilan bu bilim insanlari tum Avrasya gocebelerini ve tarihteki buyuk medeniyetleri Turk veya Turan kokenli olarak kabul ederler Yorumlayanlara gore bu tur goruslerde Turancilik taraftarlarinin gecmisteki basarisizliklarla basa cikmalarina yardimci olan bir tur sozde ulusal argumanlar olusturmaktadir Bolgelerine gore TurancilikTurkiye Tum Turki halklarin birligini savunan gorus Rusya da 1905 Devrimi nden onceki gunlerde Azerbaycan Turkleri ve Tatar aydinlari tarafindan ortaya atilmis 1908 de II Mesrutiyet in ilanindan sonra Turkiye de de genis yanki bulmustur Ittihat ve Terakki yonetimi icinde Ziya Gokalp in basini cektigi Turkcu Turanci gorusler egemen olmustur Devrim Osmanli Komutani Enver Pasa 1918 1922 de karisiklik icinde olan Rusya da Turancilik fikrini canlandirmaya calisirken oldurulmustur Ziya Gokalp in Selanik te Genc Kalemler de yazdigi Turan siirinde gecen Vatan ne Turkiye dir Turklere ne Turkistan Vatan buyuk ve muebbet bir ulkedir Turan dizeleri surec icerisinde Turkiye deki Turancilardan sikca atif alip temel olusturdu Imparatorluk donemi Turkiye de dis Turkler e yonelik ilgi 1890 larda basladi Fransiz tarihci Leon Cahun un Asya Tarihine Giris Turkler ve Mogollar adli eserinin Necip Asim Yaziksiz tarafindan yapilan Turkce cevirisi 1896 Turkcu hareketin donum noktalarindan biri idi Daha once Turkcede ozel bir anlam tasimayan Turan kavrami Cahun un eseri sayesinde yayginlik kazandi 1904 te Yusuf Akcura nin Osmanlicilik ve Islamcilik akimlarina karsi Turkculugu savunan Uc Tarz i Siyaset adli etkili kitapcigi yayimlandi 1908 de Turk diye anilan butun kavimlerin gecmisteki ve gunumuzdeki durum etkinlik ve eserlerini ogrenmek ve ogretmek amaciyla Istanbul da Turk Dernegi kuruldu Dernegin kuruculari Yusuf Akcura Necip Asim Yaziksiz Veled Celebi Izbudak Riza Tevfik Bolukbasi ve Istanbul Universitesi profesorlerinden Agop Boyaciyan idi 1911 de yine Istanbul da kurulan Turk Yurdu Cemiyeti kulturel calismalarin yani sira Orta Asya Turklerine yonelik dogrudan dogruya siyasi gorusler de ileri surdu Mehmet Emin Yurdakul un onderlik ettigi cemiyetin kuruculari Yusuf Akcura Ahmet Agaoglu ve Huseyinzade Ali Turan gibi Rusya gocmenleri idi 15 Mart 1912 de kurulan Turk Ocagi Turkcu ve Turanci hareketin asil odak noktasi oldu 1912 ile 1930 yillari arasinda bu orgut Turkiye nin en etkili siyasi ideolojik dusunce merkezi olarak hizmet verdi Turk Ocagi nin kuruculari arasinda yukarida adi gecen kisilere ek olarak Zeki Velidi Togan Resit Galip Ferit Tek Hamdullah Suphi Tanriover Halide Edip Adivar ve Adnan Adivar gibi aydinlar bulunuyordu 1913 ten itibaren Turk Ocagi ve genelde Turanci dusunce Ittihat ve Terakki yonetiminin tam siyasi destegini kazandi Ittihat ve Terakki hareketinin resmi ideologu olan Ziya Gokalp Turanci dusuncenin baslica sozcusu idi Ziya Gokalp in yani sira hikayeci Omer Seyfettin Turan fikrinin populerlesmesine katkida bulundu Mehmet Emin Yurdakul un 1918 de Turan a Dogru adiyla derledigi siirler Halide Edip in Yeni Turan romani Omer Seyfettin in Yarinki Turan Devleti adli risalesi Fuad Koprulu nun Turan baslikli ilkokul okuma kitabi 1913 1918 araliginda Turan fikrini yaydilar I Dunya Savasi baslangicinda yayinlanarak 1914 Ittihat ve Terakki yonetimi tarafindan cesitli dillere cevirilen Turkler bu Muharebede Ne Kazanabilirler adli propaganda risalesinin yazari Munis Tekinalp asil adi Moiz Kohen savasin ana hedefinin Turan i kurtarmak oldugunu savundu Enver Pasa nin Aralik 1914 te giristigi birincil hedefi Erzurum a kadar ilerlemis Ruslari yurttan atmak olan Sarikamis taarruzunun ikincil stratejik hedefi Kafkasya uzerinden Orta Asya daki Turklere ulasmak ve bu yolla I Dunya Savasi ndan Osmanli yi galip cikarmakti Ancak bu girisim 32 000 Osmanli askerinin oldugu bir yenilgiyle sonuclandi 1918 yazinda Enver Pasa nin kardesi Nuri Killigil komutasinda bir Turk birligi Ekim Devrimi nedeniyle kargasa icinde bulunan Azerbaycan ve Dagistan i Rus isgalinden kurtararak bagimsizligini ilan etti Turan i kurmaya yonelik bu girisime de Osmanli Devleti nin diger cephelerde ugradigi yenilgi nedeniyle Kasim 1918 de son verildi Cumhuriyet donemi 1920 ler Milli Mucadele de Ittihat ve Terakki nin Turkcu ve Turanci kadrolari onemli bir rol oynadigi halde TBMM hukumeti 1920 den itibaren Turanci akima karsi kesin bir tavir almis ve Ataturk 1927 de Turancilik hakkinda tarihte ornegi olmamis imkansiz bir hedef olarak bahsetmistir Mustafa Kemal Pasa 1 Aralik 1921 de Bakanlar Kurulunun gorev ve yetkisini belirleyen meclis konusmasinda gecmis donemde Panturanizm ve Panislamizm yapilmaya calisildigi icin dusmanlar tarafindan saldiriya ugradiklarini soyleyerek karsi oldugunu su sozlerle soyledi Efendiler bu noktada mutalaam ikmal icin derim ki buyuk hayaller pesinden kosan yapamiyacagimiz seyleri yapar gibi gorunen sahtekar insanlardan degiliz Efendiler buyuk ve hayali seyleri yapmadan ve yapmis gibi gorunmek yuzunden butun dunyanin husumetini garazini kinini bu memleketin ve bu milletin uzerine celbettik Biz Panislamizm yapmadik Belki yapiyoruz yapacagiz dedik Dusmanlar da yaptirmamak icin bir an evvel oldurelim dediler Panturanizm yapmadik Yapariz yapiyoruz dedik yapacagiz dedik ve yine oldurelim dediler Butun dava bundan ibarettir Efendiler butun cihana havf ve telas veren mefhum bundan ibarettir Biz boyle yapmadigimiz ve yapamadigimiz mefhumlar uzerinde kosarak dusmanlarimizin adedini ve uzerimize olan tazyikati tezyidetmekten ise haddi tabiiye haddi mesrua rucu edelim Haddimizi bilelim Binaenaleyh Efendiler biz hayat ve istiklal isteyen milletiz Ve yalniz ve ancak bunun icin hayatimizi ibzal ederiz 1 Aralik 1921 Mustafa Kemal Pasa nin Heyeti Vekilenin salahiyet ve vazifesine dair konusmasindan Turanci dusuncenin taninmis onderi Ziya Gokalp 1923 te Ankara da Matbuat Mudurlugu tarafindan yayimlanan Turkculugun Esaslari adli eserinde Turanciligi uzak mefkure ilan ederek Turkiye devletinin kurulusunu esas alan yeni bir Turkculuk tanimi getiriyordu Gokalp ayrica bu eserinin basimindan iki ay sonra Mustafa Kemal Ataturk tarafindan milletvekili adayi gosterildi Mehmet Emin Yurdakul Turana Dogru adli siir kitabinin yeni baskisinda bazi siirlerini degistirerek Turan sozcugunun yerine vatan sozcugunu getirdi Ahmet Agaoglu Halide Edip ve Yusuf Akcura 1922 ve 1923 te cesitli vesilelerle Turanciliktan vazgectiklerini deklare ettiler 1930 lar Cumhuriyet doneminde Turanciligi ustu kapali bir bicimde de olsa savunan ilk eser Resit Saffet Atabinen in 1930 da yayimlanan Turkluk ve Turkculuk Izleri adli kitabiydi Kitap Turk Ocagi orgutu icinde hizlanan bir tartisma ortaminda yayimlanmisti 1931 de Turk Ocaklari Ataturk un emriyle kapatildi 1932 de Resit Galip in emriyle universiteden uzaklastirildiktan sonra yedi yil Almanya da kalan Zeki Velidi Togan 1939 da Turkiye ye dondukten sonra yayimladigi Bugunku Turkistan ve Yakin Mazisi adli eserinde yakin gelecekte gerceklesmesini umdugu Turan hayalini anlatti 1930 larda yeniden guclenen Turkcu Turanci dusuncenin en radikal sozcusu Huseyin Nihal Atsiz idi Atsiz 1931 1932 de Atsiz Mecmua yi 1933 1934 ve 1943 1944 te de Orhun Aylik Turkcu Mecmua yi yayimladi 1939 da Bozkurt dergisini cikaran Reha Oguz Turkkan ile 1943 te Samsun da Kopuz adli Turkcu dergiyi baslatan Fethi Tevetoglu bu donemin diger Turanci fikir onderleri arasinda bulunuyordu 1941 1944 yillarinda Orhan Seyfi Orhon Cinaralti adli Turkcu dergiyi yonetti Bu dergide yazan emekli general Huseyin Husnu Emir Erkilet Her Turkcu Turancidir her Turanci Turkcudur diyordu Gokboru Anadolu Turk Yurdu Millet Turk Amaci Tanridag Ergenekon gibi baska Turkcu Turanci dergiler de yayinlanmaya baslamisti 1944 Tevkifati Nazi Almanyasi nin yenilmeye yuz tutmasi ve Turkiye nin Ingiltere ABD ittifakina yaklasmasiyla Turk basininda Turancilara yonelik sert elestiriler boy gosterdi 1943 te yayimlanan En Buyuk Tehlike adli kitabinda Panturkist Turanci irkci kuklalara saldirarak onlari yabanci devletlerin hizmetinde olmakla sucladi Milli Sef Ismet Inonu Genelkurmay Baskani Maresal Fevzi Cakmak i Ocak 1944 te emekliye sevkettikten sonra 3 Mayis 1944 te Istanbul ve Ankara da Turkcu genclerin duzenledigi yapildi 9 Mayis 1944 te Sukru Saracoglu hukumeti aralarinda Nihal Atsiz Zeki Velidi Togan Reha Oguz Turkkan Nejdet Sancar Fethi Tevetoglu ve Alparslan Turkes in de bulundugu 23 kisi Irkcilik Turancilik davasi nda yargilandi Bir yila yakin tutuklu kalan saniklar daha sonra kendilerinin tabutlara yerlestirilip iskence yapildigini ileri surduler 29 Mart 1945 te Turkculuk davasi saniklarindan onu agir hapis cezalarina carptirildi Ancak ayni yilin Ekim ayinda Askeri Yargitay mahkumiyet kararlarini esastan bozdu 1945 Sonrasi 1950 li yillarda Demokrat Parti ve daha sonra da Maresal Fevzi Cakmak in kurdugu Millet Partisi icinde yer alan ve bagimsiz orgutlu bir yapi gostermeyen Turanci hareket o yillarda siyasete egemen olan anti komunizm dusuncesinin sagladigi zirha burunerek goruslerini savundu 1969 da isim degistirerek Milliyetci Hareket Partisi olan Cumhuriyetci Koylu Millet Partisi eski Turancilardan bircogunu bunyesinde topladi Macaristan Turan lakapli Macar tanki Kubinka Tank Muzesi Moskova Orta Asya kokenli bir ulus olan Macarlar da Orta Asya daki akraba uluslara yonelik ilgi 1890 larda buyuk bir hizla gelisti 1910 yilinda aristokrat kokenli asiri sagci siyasetci ve tarihci Kont Pal Teleki onderliginde Budapeste de Turani Tarsasag kuruldu Bircok unlu toplumsal sahsiyeti bilim adamlarini ve uluscu sairleri kapsayan cemiyetin amaci Avrupa dan Asya ya Deveny den Tokyo ya kadar Turan i aramak kardes uluslar arasinda Macarlarin yonetiminde birligi saglamak ve Turanci birlik bilincini yayginlastirmak idi Turanciligin yani Macar olmanin birinci odevi Turan ulkusunu ogrenmek ve bunu yaymak idi Macar Turan Cemiyeti 1913 ten itibaren Turan adli bir dergi yayinladi 1920 de dokuz Turanci cemiyet ve birligin katilimiyla Magyarorszag Turani Szovetseg kuruldu Macaristan daki Turanci hareketin Turkiye ile neredeyse ayni gunlerde orgutlenmesi Turanci fikirlerin etkinligi kadar belki Alman Imparatorlugu nun I Dunya Savasi arefesinde Rusya ya yonelik politikalariyla da ilgilidir Nitekim Macar Turan Cemiyeti nin lideri Kont Pal Teleki II Dunya Savasi sirasinda Hitler Almanyasi nin destegiyle Macaristan basbakani olacaktir 1941 Kafkasya kahramani Nuri Pasa da uzun yillar Almanya da yasadiktan sonra 1938 de Turkiye ye donerek Hitler Almanyasi nin destegiyle bir silah fabrikasi kurdu 1941 de Almanya nin Ankara buyukelcisi Franz von Papen araciligiyla Turkiye deki Turanci harekete gizli destek sagladi Nuri Pasa nin Alman Disisleri Bakanligi nin Turkiye islerinden sorumlu mustesari Ernst Woermann araciligiyla aktardigi gorusler Almanya da Turancilik Masasi nin ve SS Dogu Turkistan Alayi nin kurulmasinda rol oynadi Sovyetler Birligi Baskurtistan dogumlu Tatar lider Mirsaid Sultangaliyev Rusya daki tum Turki halklarin tek bir sosyalist Turan Devletinde birlesmesini savunmaktaydi Kizilordu ve Carlik yanlisi Beyaz Ordu arasinda ic savas olmasi bu durumu zorlasti MUSKOM adinda bir orgutlenme kurularak Azerbaycan Dagistan Kazakistan Kirim Tataristan ve Turkistan dan Feyzullah Hocayev Galimcan Ibrahimov Neriman Nerimanov Turar Riskulov gibi Turkcu isimlerle bir araya gelerek SSCB icerisinde orgutleniyordu Asker politikaci ve ogretmen olan Sultangaliyev ayni zamanda ulusal komunizm in kurucusudur Bu fikir vatanseverlik Turkculuk Turancilik komunizm esas alinarak olusan bir dusunce akimidir Diger yandan SSCB nin din karsiti politikalarina karsi cikmaktadir Sonuc olarak MUSKOM dagitilmis ve bazi isimler ise idam edilmistir Diger ulkelerde Turancilik Bu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Kazanli Abdullah Ahsan tarafindan cikarilan Yeni Turan dergisi 1931 den baslayarak Finlandiya da Turkce ve Fince olarak yayimlandi Dergi Sovyet karsiti ve Nazi yanlisi yazilara yer veriyordu Ayrica bakinizMustafa Celaleddin Pasa Turkculuk Mogolculuk Macar Turanciligi Turki halklarKaynakca Common Asianist intellectual history in Turkey and Japan Turanism 12 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Haziran 2021 Turkculugun Esaslari syf 25 Gokalp Ziya Houtsma M Th Arnold T W Basset R Hartmann R Ed 1913 1936 Turan Encyclopaedia of Islam First bas doi 10 1163 2214 871X ei1 COM 0206 9 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2023 an Iranian term applied to the country to the north east of Iran van Donzel Emeri 1994 Islamic Reference Desk Brill Academic s 461 ISBN 9789004097384 Iranian term applied to region lying to the northeast of Iran and ultimately indicating very vaguely the country of the Turkic peoples EB on Matthias Alexander Castren http www britannica com EBchecked topic 98799 Matthias Alexander Castren 10 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turancilik H Nihal ATSIZ Ulu Turkcu Nihal ATSIZ Otagi Turkculuk Turancilik ve Huseyin Nihal Atsiz Turanism H Nihal ATSIZ The Great Turkist Nihal ATSIZ Post Turkism Turanism and Huseyin Nihal Atsiz www nihal atsiz com 8 Mayis 2016 23 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2023 Turkculugun Esaslari pg 25 Gokalp Ziya Stoddard T Lothrop 1917 Pan Turanism American Political Science Review Ingilizce 11 1 16 doi 10 2307 1944138 ISSN 0003 0554 JSTOR 1944138 Nagy Zsolt 2017 Great Expectations and Interwar Realities Hungarian Cultural Diplomacy 1918 1941 Central European University Press s 98 ISBN 978 9633861943 The Flowering of Pseudo Science In Orban s Hungary 13 Agustos 2018 14 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ekim 2023 Sheiko Konstantin Brown Stephen 2014 History as Therapy Alternative History and Nationalist Imaginings in Russia ibidem Press ss 61 62 ISBN 978 3838265650 According to Adzhi Huns Alans Goths Burgundians Saxons Alemans Angles Langobards and many of the Russians were ethnic Turks 161 The list of non Turks is relatively short and seems to comprise only Jews Chinese Armenians Greeks Persians and Scandinavians Mirfatykh Zakiev a Chairman of the Supreme Soviet of the Tatar ASSR and professor of philology who has published hundreds of scientific works argues that proto Turkish is the starting point of the Indo European languages Zakiev and his colleagues claim to have discovered the Tatar roots of the Sumerian ancient Greek and Icelandic languages and deciphered Etruscan and Minoan writings FAJCSAK Gyorgyi Keleti Muveszeti Kiallitas Keleti magangyujtemenyek kinai targyak a ket vilaghaboru kozott Budapesten In Tanulmanyok Budapest Multjabol 34 2009 http epa oszk hu 02100 02120 00034 pdf ORSZ BPTM TBM 34 185 pdf Simonian Hovann 2007 The Hemshin History Society and Identity in the Highlands of Northeast Turkey Routledge s 354 ISBN 978 0230297326 Thus ethnic groups or populations of the past Huns Scythians Sakas Cimmerians Parthians Hittites Avars and others who have disappeared long ago as well as non Turkic ethnic groups living in present day Turkey have come to be labeled Turkish Proto Turkish or Turanian Frankle Elanor 1948 Word formation in the Turkic languages Columbia University Press s 2 Banarli Nihad Sami 2004 Edebiyat Sohbetleri Istanbul Kubbealti Nesriyati s 446 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Fusun Ustel Turk Ocaklari 1912 1931 Iletisim Yay 1997 s 15 42 A g e s 51 vd Jacob Landau Pan Turkism From Irredentism to Cooperation London 1981 s 34 35 Nutuk Kaynak Yayinlari ss 336 337 Heyeti Vekilenin salahiyet ve vazifesine dair Encumeni Mahsusun kanun teklifi ve mazbatasi PDF Turkiye Buyuk Millet Meclisi 1 Aralik 1921 s 431 5 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Eylul 2023 Landau a g e s 74 78 Landau a g e s 116 117 kaynak belirtilmeli Tarik Demirkan Macar Turancilari Tarih Vakfi Yay 2000 s 27 28 A g y Ugur Mumcu 40 larin Cadi Kazani Tekin Y 1990