Don Juan, hikâyesi defalarca farklı yazarlar tarafından anlatılmış efsanevi ve kurgusal bir karakterdir. Don Juan ismi mecazi olarak "zampara" anlamında kullanılır.
Don Juan efsanesi
Efsaneye göre Don Juan soylu bir ailenin genç kızını baştan çıkararak kendine aşık etmiş ve kızın babasını öldürmüştür. Daha sonra mezarlıkta babanın heykelini saygısızca kendisiyle yemek yemeye davet etmiş ve heykel daveti kabul etmiştir. Babanın heykeli yemeğe Don Juan'ın ölümü için gelmiştir. Heykel Don Juan'ın elini sıkmak istemiş ve Don Juan elini uzattığında heykel onu Cehenneme sürüklemiştir. Ayrıca çapkınlık üzere zamanımızda çok kullanılan bir isim olmuştur.
Çoğu otoritelerin kabulüne göre Don Juan'ın ilk kayıtlı hikâyesi Tirso de Molina'nın yazdığı El burlador de Sevilla y convidado de piedradır (Sevil aldatıcısı ve taştan misafir). İspanya'da 1615'te bulunmasına rağmen yayım tarihi kaynaktan kaynağa 1620'den 1625'e kadar farklılık göstermektedir. Bu hikâyede Don Juan kadınlara kendisini sevgili gibi göstererek veya evlilik vadederek kandıran, pişmanlık duymayan bir zamparadır. Arkasında kırık kalpler, kızgın koca ve babalar bırakır, sonunda da 'yu vahşice öldürür. Daha sonra katedralde Don Gonzalo'nun hayaleti tarafından yemeğe davet edildiğinde korkak görünmemek için daveti kabul eder.
Efsanenin çeşitli anlatımlarına göre Don Juan'ın karakteri iki farklı perspektiften veya her ikisinden birden anlatılır. Bazılarına göre Don Juan basit, canı istediği zaman gönül eğlendirebilmek için kadınları kandıran azgın bir zamparadır. Bazılarına göre ise baştan çıkardığı kadınları gerçekten seven, her kadının içindeki güzelliği ve gerçek değeri görebilen bir adamdır.
Diğer Don Juan edebiyatı
Miguel de Cervantes'in "La Gitanilla" (The Little Gypsy Girl) isimli romanında, Gitanilla'ya âşık olan karakterin adı Don Juan de Cárcamo'dur, muhtemelen Don Juan efsanesiyle ilişkilidir.
Ünlü bir İtalyan oyun yazarı olan Carlo Goldoni tarafından 1736'da Don Juan (Don Giovanni Tenorio, ossia Il Dissoluto) isimli bir oyun yazılmıştır.
Don Juan hikâyesinden türeyen çalışmalar kronolojisi
- 17. yüzyıl: L'ateista fulminato, anonim İtalyanca oyun
- 1630: Tirso de Molina (or Gabriel Téllez and not/not ):
- 1643: 'in tiyatro eseri Promontorium Malae Spei
- 1650: 'in tiyatro eseri Il convitato di pietra
- 1658: (Nicolas Drouin)'in Le festin de pierre, ou le fils criminel
- 1659: 'in tiyatro eseri Le Festin de Pierre ou le Fils criminel
- 1665: Molière'in komedisi Dom Juan ou Le festin de pierre
- 1669: 'in Festin de pierre, ou l’athée foudroyé
- 1676: 'in tiyatro eseri The Libertine
- 1714?: 'in tiyatro eseri No hay plazo que no se cumpla ni deuda que no se pague o convidado de piedra
- 1736: Carlo Goldoni'in tiyatro eseri Don Giovanni Tenorio ossia Il dissoluto
- 1761: Christoph Willibald Gluck ve 'in balesi Don Juan
- 1787: 'in operası Don Giovanni, besteci Giuseppe Gazzaniga
- 1787: Lorenzo Da Ponte'in operası Don Giovanni, besteci Mozart
- 1813: E.T.A. Hoffmann'in küçük romanı Don Juan (sonra Fantasiestücke in Callots Manier adlı antojisinde)
- 1821: Byron'un epik şiiri
- 1829: 'nin tiyatro eseri Don Juan und Faust
- 1830: Puşkin'in tiyatro eseri Каменный гость (Kamenny Gost', The Stone Guest)
- 1831: Alexandre Dumas'ın tiyatro eseri Don Juan de Maraña
- 1834: Prosper Mérimée'in küçük romanı Les âmes du Purgatoire
- 1840: 'in
- 1841: Franz Liszt'in Mozart'ın operasından bazı temalar üzerine hatırlamalar.
- 1844: 'in tiyatro eseri Don Juan
- 1844: 'nın tiyatro eseri
- 1861: Charles Baudelaire'in şiiri Don Juan aux enfers
- 1874: 'nun şiiri A morte de D. João
- 1878: The Finding of Don Juan by Haidee, tablo Ford Madox Brown
- 1883: Paul Heyse'in "Don Juans Ende"
- 1889: Richard Strauss'un senfonik şiiri
- 1903: George Bernard Shaw'in tiyatro eseri
- 1902-5: 'in Las sonatas
- 1906 : 'in operası , 'ın dramatik şiirine dayanmakta ve kadınları kandırmakla ün alan Don Juan Alarcon adlı bir kişiyi canlandırmaktadır .
- 1907: Guillaume Apollinaire'in romanı Les exploits d'un jeune Don Juan
- 1910: , Gaston Leroux'un romanı Le Fantôme de L'Opéra'daki kurgusal opera eseri.
- 1910-12: Aleksandr Blok'un (Шаги командора)
- 1913: 'un bir şiiri Don Juan de Carillana; ayni zamnda tiyatro eseri El burlador que no se burla (1927) ve deneme Don Juan en el tiempo y en el espacio (1954)
- 1921: Edmond de Rostand'ın Don Juan
- 1922: ' Don Juan
- 1926: 'ın romanı ve tiyatro eseri Tigre Juan
- 1926: , başrolde John Barrymore, sonradan ile seslendirilmiş sessiz film.
- ?: 'in tiyatro eseri Don Juan
- 1934: Miguel de Unamuno'in Don Juan
- 1934: , Douglas Fairbanks, Sr.'in son filmi
- 1934-49: : Don Juan
- 1936: Ödön von Horváth'in
- 1942: 'in romanı , editörü Taylor Stoehr, 1979.
- 1946: 'in tiyatro eseri "Le Burlador": Çok derin psikolojik analiz kapasitesi gösteren, Don Juan mitolojisinin orijinal olarak yeniden feminist yönünden yeniden yorumlanması
- 1949: , film başrolde Errol Flynn
- 1953: Max Frisch'in ve Nachträgliches zu Don Juan
- 1954: 'ın tiyatro eseri Don Juan
- 1955: Ingmar Bergman'ın tiyatro eseri Don Juan
- 1958: 'ın tiyatro eseri Don Juan
- 1959: 'ın tiyatro eseri Monsieur Jean
- 1960: Ingmar Bergman'ın filmi Djävulens öga()
- 1963: 'in romanı Don Juan
- 1973: , film başrolde Brigitte Bardot
- 1974: Derek Walcott'un tiyatro eseri, The Joker of Seville
- 1977: Joni Mitchell'un şarkısı ve albümü, "Don Juan's Reckless Daughter"
- 1986: , The Phantom of the Opera'da sahnelenen kurgusal bir opera eseri, oyun içinde oyun.
- 1989: Pet Shop Boys tarafından şarkı "Don Juan": Hikâye mecazi olarak 1930'lu yıllarda Balkanların Naziler tarafından ayartılmasını anlatır.
- 1991: 'in Exploits d'un Don Juan, Apollinaire'in romanında bir komik
- 1992: They Might Be Giants tarafından şarkı "": bir modern yarı-soyut şekilde Don Giovanni hikâyesinin tekrarı.
- 1995: Don Juan DeMarco, film Don Juan rolünde Johnny Depp, aynı zamanda Marlon Brando
- 1997: David Ives'in komedisi Don Juan in Chicago
- 2003: 'in tiyatro eseri Don Juan, A Comedy (yeni adaptasyon)
- 2004: Peter Handke'nin romanı
Ayrıca bakınız
- James Bond, kurgusal çağdaş zampara
- Giacomo Casanova, tarihte yaşamış bir zampara
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Don Juan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- (Fransızca)
- Enciclopædia Britannica - Don Juan 10 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Don Juan hikayesi defalarca farkli yazarlar tarafindan anlatilmis efsanevi ve kurgusal bir karakterdir Don Juan ismi mecazi olarak zampara anlaminda kullanilir Don Juan elinde kiliciyla resmedilmisDon Juan efsanesiEfsaneye gore Don Juan soylu bir ailenin genc kizini bastan cikararak kendine asik etmis ve kizin babasini oldurmustur Daha sonra mezarlikta babanin heykelini saygisizca kendisiyle yemek yemeye davet etmis ve heykel daveti kabul etmistir Babanin heykeli yemege Don Juan in olumu icin gelmistir Heykel Don Juan in elini sikmak istemis ve Don Juan elini uzattiginda heykel onu Cehenneme suruklemistir Ayrica capkinlik uzere zamanimizda cok kullanilan bir isim olmustur Cogu otoritelerin kabulune gore Don Juan in ilk kayitli hikayesi Tirso de Molina nin yazdigi El burlador de Sevilla y convidado de piedradir Sevil aldaticisi ve tastan misafir Ispanya da 1615 te bulunmasina ragmen yayim tarihi kaynaktan kaynaga 1620 den 1625 e kadar farklilik gostermektedir Bu hikayede Don Juan kadinlara kendisini sevgili gibi gostererek veya evlilik vadederek kandiran pismanlik duymayan bir zamparadir Arkasinda kirik kalpler kizgin koca ve babalar birakir sonunda da yu vahsice oldurur Daha sonra katedralde Don Gonzalo nun hayaleti tarafindan yemege davet edildiginde korkak gorunmemek icin daveti kabul eder Efsanenin cesitli anlatimlarina gore Don Juan in karakteri iki farkli perspektiften veya her ikisinden birden anlatilir Bazilarina gore Don Juan basit cani istedigi zaman gonul eglendirebilmek icin kadinlari kandiran azgin bir zamparadir Bazilarina gore ise bastan cikardigi kadinlari gercekten seven her kadinin icindeki guzelligi ve gercek degeri gorebilen bir adamdir Diger Don Juan edebiyatiMiguel de Cervantes in La Gitanilla The Little Gypsy Girl isimli romaninda Gitanilla ya asik olan karakterin adi Don Juan de Carcamo dur muhtemelen Don Juan efsanesiyle iliskilidir Unlu bir Italyan oyun yazari olan Carlo Goldoni tarafindan 1736 da Don Juan Don Giovanni Tenorio ossia Il Dissoluto isimli bir oyun yazilmistir Don Juan hikayesinden tureyen calismalar kronolojisi17 yuzyil L ateista fulminato anonim Italyanca oyun 1630 Tirso de Molina or Gabriel Tellez and not not 1643 in tiyatro eseri Promontorium Malae Spei 1650 in tiyatro eseri Il convitato di pietra 1658 Nicolas Drouin in Le festin de pierre ou le fils criminel 1659 Jean Deschamps Villiers in tiyatro eseri Le Festin de Pierre ou le Fils criminel 1665 Moliere in komedisi Dom Juan ou Le festin de pierre 1669 in Festin de pierre ou l athee foudroye 1676 in tiyatro eseri The Libertine 1714 in tiyatro eseri No hay plazo que no se cumpla ni deuda que no se pague o convidado de piedra 1736 Carlo Goldoni in tiyatro eseri Don Giovanni Tenorio ossia Il dissoluto 1761 Christoph Willibald Gluck ve in balesi Don Juan 1787 in operasi Don Giovanni besteci Giuseppe Gazzaniga 1787 Lorenzo Da Ponte in operasi Don Giovanni besteci Mozart 1813 E T A Hoffmann in kucuk romani Don Juan sonra Fantasiestucke in Callots Manier adli antojisinde 1821 Byron un epik siiri 1829 nin tiyatro eseri Don Juan und Faust 1830 Puskin in tiyatro eseri Kamennyj gost Kamenny Gost The Stone Guest 1831 Alexandre Dumas in tiyatro eseri Don Juan de Marana 1834 Prosper Merimee in kucuk romani Les ames du Purgatoire 1840 in 1841 Franz Liszt in Mozart in operasindan bazi temalar uzerine hatirlamalar 1844 in tiyatro eseri Don Juan 1844 nin tiyatro eseri 1861 Charles Baudelaire in siiri Don Juan aux enfers 1874 nun siiri A morte de D Joao 1878 The Finding of Don Juan by Haidee tablo Ford Madox Brown 1883 Paul Heyse in Don Juans Ende 1889 Richard Strauss un senfonik siiri 1903 George Bernard Shaw in tiyatro eseri 1902 5 in Las sonatas 1906 in operasi in dramatik siirine dayanmakta ve kadinlari kandirmakla un alan Don Juan Alarcon adli bir kisiyi canlandirmaktadir 1907 Guillaume Apollinaire in romani Les exploits d un jeune Don Juan 1910 Gaston Leroux un romani Le Fantome de L Opera daki kurgusal opera eseri 1910 12 Aleksandr Blok un Shagi komandora 1913 un bir siiri Don Juan de Carillana ayni zamnda tiyatro eseri El burlador que no se burla 1927 ve deneme Don Juan en el tiempo y en el espacio 1954 1921 Edmond de Rostand in Don Juan 1922 Don Juan 1926 in romani ve tiyatro eseri Tigre Juan 1926 basrolde John Barrymore sonradan ile seslendirilmis sessiz film in tiyatro eseri Don Juan 1934 Miguel de Unamuno in Don Juan 1934 Douglas Fairbanks Sr in son filmi 1934 49 Don Juan 1936 Odon von Horvath in 1942 in romani editoru Taylor Stoehr 1979 1946 in tiyatro eseri Le Burlador Cok derin psikolojik analiz kapasitesi gosteren Don Juan mitolojisinin orijinal olarak yeniden feminist yonunden yeniden yorumlanmasi 1949 film basrolde Errol Flynn 1953 Max Frisch in ve Nachtragliches zu Don Juan 1954 in tiyatro eseri Don Juan 1955 Ingmar Bergman in tiyatro eseri Don Juan 1958 in tiyatro eseri Don Juan 1959 in tiyatro eseri Monsieur Jean 1960 Ingmar Bergman in filmi Djavulens oga 1963 in romani Don Juan 1973 film basrolde Brigitte Bardot 1974 Derek Walcott un tiyatro eseri The Joker of Seville 1977 Joni Mitchell un sarkisi ve albumu Don Juan s Reckless Daughter 1986 The Phantom of the Opera da sahnelenen kurgusal bir opera eseri oyun icinde oyun 1989 Pet Shop Boys tarafindan sarki Don Juan Hikaye mecazi olarak 1930 lu yillarda Balkanlarin Naziler tarafindan ayartilmasini anlatir 1991 in Exploits d un Don Juan Apollinaire in romaninda bir komik 1992 They Might Be Giants tarafindan sarki bir modern yari soyut sekilde Don Giovanni hikayesinin tekrari 1995 Don Juan DeMarco film Don Juan rolunde Johnny Depp ayni zamanda Marlon Brando 1997 David Ives in komedisi Don Juan in Chicago 2003 in tiyatro eseri Don Juan A Comedy yeni adaptasyon 2004 Peter Handke nin romaniAyrica bakinizJames Bond kurgusal cagdas zampara Giacomo Casanova tarihte yasamis bir zamparaDis baglantilarWikimedia Commons ta Don Juan ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Fransizca Enciclopaedia Britannica Don Juan 10 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde