Doymuş yağ, yağ asidi zincirlerinin tümü veya ağırlıklı olarak tek bağlara sahip olduğu bir yağ türüdür. Bir yağ iki çeşit daha küçük molekülden yapılır: gliserol ve yağ asitleri. Yağlar uzun karbon (C) atom zincirlerinden yapılır. Bazı karbon atomları tek bağlarla (-C-C-) ve diğerleri çift bağlarla (-C=C -) bağlanır. Çift bağlar, tek bağlar oluşturmak için hidrojen ile reaksiyona girebilir. Buna doymuş denir çünkü ikinci bağ kırılır ve bağın her yarısı bir hidrojen atomuna (doymuş) bağlanır
Çoğu hayvansal yağ doymuş. Bitki ve balık yağları genellikle doymamış. Çeşitli gıdalar farklı oranlarda doymuş ve doymamış yağ içerir. Hidrojene yağda kızartılmış yiyecekler, pizza ve sosis gibi birçok işlenmiş gıdalar doymuş yağ içeriği yüksektir. Mağazadan satın alınan bazı unlu mamuller de, özellikle kısmen hidrojene yağlar içerenler. Yüksek oranda doymuş yağ ve diyet kolesterolü içeren yiyeceklerin diğer örnekleri arasında domuz yağı veya schmaltz gibi hayvansal yağ ürünleri, yağlı etler ve yoğurt, dondurma, peynir ve tereyağı gibi tam veya azaltılmış yağlı süt ile yapılan süt ürünleri bulunur. Bazı bitkisel ürünler, hindistancevizi yağı ve hurma çekirdeği yağı gibi yüksek doymuş yağ içeriğine sahiptir.
Dünya Sağlık Örgütü de dahil olmak üzere birçok tıbbi kuruluş tarafından yayınlanan kılavuzlar, sağlığı desteklemek ve kardiyovasküler hastalık riskini azaltmak için doymuş yağ alımının azaltılmasını savunmuştur.Birçok inceleme makalesi ayrıca doymuş yağda düşük bir diyet önermektedir ve kardiyovasküler hastalıklar, diyabet veya ölüm risklerini azaltacağını savunmaktadır. Baskın tıbbi görüş doymuş yağ ve kardiyovasküler hastalık yakından ilişkili olmasına rağmen çağdaş değerlendirme az sayıdadır.
Beslenme etiketleri düzenli olarak bunları birleştirirken, doymuş yağ asitleri besin grupları arasında farklı oranlarda ortaya çıkar. Laurik ve miristik asitler en çok "tropikal" yağlarda (örneğin, palmiye çekirdeği, hindistancevizi) ve süt ürünlerinde bulunur. Et, yumurta, kakao ve fındıktaki doymuş yağ öncelikle palmitik ve stearik asitlerin trigliseritleridir.
Gıda | Laurik asit | Miristik asit | Palmitik asit | Stearik asit |
---|---|---|---|---|
Hindistancevizi yağı | % 47 | % 18 | % 9 | % 3 |
Hurma çekirdeği yağı | % 48 | % 1 | % 44 | % 5 |
Tereyağı | % 3 | % 11 | % 29 | % 13 |
dana kıyma | 0% | % 4 | % 26 | % 15 |
Somon | 0% | % 1 | % 29 | % 3 |
Yumurta sarısı | 0% | % 0.3 | % 27 | % 10 |
Kaju fıstığı | % 2 | % 1 | % 10 | % 7 |
Soya yağı | 0% | 0% | % 11 | % 4 |
Yağ asitlerinin bazı yaygın örnekleri:
- 4 karbon atomlu bütirik asit (tereyağında bulunur )
- 12 karbon atomlu laurik asit (hindistancevizi yağı, hurma çekirdeği yağı ve anne sütünde bulunur )
- 14 karbon atomlu miristik asit (inek sütü ve süt ürünlerinde bulunur)
- 16 karbon atomlu palmitik asit (palmiye yağı ve ette bulunur )
- 18 karbon atomlu stearik asit (et ve kakao yağında da bulunur )
Kalp-damar hastalığı
Doymuş yağ alımı, kan kolesterol seviyeleri ve kardiyovasküler hastalık salgını arasında güçlü, tutarlı ve dereceli ilişkiler vardır. İlişkiler nedensel olarak kabul edilir.
Beslenme ve Diyetetik Akademisi, İngiliz Diyetisyenler Derneği, Amerikan Kalp Derneği, Dünya Kalp Federasyonu, İngiliz Ulusal Sağlık Servisi, gibi birçok sağlık otoritesi, doymuş yağın kardiyovasküler hastalık için bir risk faktörü olduğunu tavsiye eder. Mayıs 2015'te Dünya Sağlık Örgütü doymuş yağlardan doymamış yağlara geçilmesini önermektedir.
Az sayıda, sınırlı sayıda sistematik derleme, doymuş yağ ve kardiyovasküler hastalık arasındaki ilişkiyi incelemiş ve farklı sonuçlara varmıştır.
Randomize kontrollü Amerikan Kalp Derneği tarafından yapılan bir 2017 sistematik gözden klinik çalışmalarda diyet doymuş yağ alımını azaltmak ve tekli doymamış ve çoklu doymamış yağlar ile değiştirerek elde edilen azalmaya benzer, yaklaşık 30% oranında kardiyovasküler hastalık azaltabileceğini göstermiştir Statin korumak için tedavi kanı kolesterol normal sınırlar içinde.
Randomize, kontrollü çalışmaların 2017 sistematik olarak gözden geçirilmesi, doymuş yağların çoğunlukla n-6 çoklu doymamış yağlarla değiştirilmesinin koroner kalp hastalığı (KKH) olaylarını, KKH mortalitesini veya toplam mortaliteyi azaltma olasılığının düşük olduğu sonucuna varmıştır. 2017 incelemesi, daha önceki meta-analizlerde yer alan yetersiz kontrollü çalışmaların (örneğin, diğer yaşam tarzı faktörlerini kontrol edememe) önceki sonuçları açıkladığını göstermiştir.
2015 sistematik incelemesi, doymuş yağ tüketimi ile kalp hastalığı, inme veya diyabet riski arasında da bir ilişki bulamadı. Bununla birlikte, bu çalışma sadece gözlemsel çalışmalara bakmıştır ve bu nedenle neden ve etkiyi belirlemek için kullanılamaz.
Yağ asitlerinin diyetle alımının gözlemsel çalışmalarına, kandaki ölçülen yağ asidi seviyelerinin gözlemsel çalışmalarına ve çoklu doymamış yağ takviyesinin müdahale çalışmalarına bakan 2014 sistematik bir derleme, bulguların long zincir omega-3 ve omega-6 ve çoklu doymamış yağ asitleri içerir ve toplam doymuş yağ asitlerinin tüketiminin azaldığını gösterir. Araştırmacılar, sonuçlarına rağmen, özellikle başlangıçta sağlıklı olan insanlarda daha fazla araştırmanın gerekli olduğunu kabul ettiler. Bu derlemedeki potansiyel zayıflıklar nedeniyle, uzmanlar, insanların doymuş yağ tüketimini azaltmak için mevcut yönergeler ile kalmasını tavsiye etmektedir. Amerikan Kalp Derneği, bu kohort çalışmalarının, klinik çalışmaların aksine, daha az doymuş yağ tüketenler için yedek bir makro besin maddesi olarak karbonhidrat tüketimini kontrol etmede daha fazla zorluk yaşadığını belirtti.
Amerikan Kalp Derneği, 2017 | "Kardiyovasküler hastalık (KVH), 2013'teki toplam küresel ölümlerin% 31.5'ini oluşturan yıllık 17.3 milyon ölüme neden olan önde gelen küresel ölüm nedenidir. 2014 yılında, Amerika Birleşik Devletleri'nde yaklaşık 808.000 kişi kalp hastalığı, felç ve diğer KVH'lerden öldü ve her 3 ölümden yaklaşık birine dönüştü. Diyetle doymuş yağ alımının azaltılması ve tekli doymamış ve çoklu doymamış bitkisel yağ ile değiştirilmesi, statin tedavisi ile elde edilen azalmaya benzer şekilde CVD'yi yaklaşık% 30 oranında azaltmıştır. Buna karşılık, doymuş yağın çoğunlukla rafine edilmiş karbonhidratlar ve şekerlerle değiştirilmesi, düşük CVD oranları ile ilişkili değildir ve klinik çalışmalarda CVD'yi azaltmamıştır. " |
DiNicolantonio, 2016 | Pek çok kanıt, CHD'de etyolojik olarak doymuş yağdan daha fazla şeker eklediğini göstermektedir. Diyet kılavuzlarını, doymuş yağı azaltmak için odağı önerilerden uzaklaştırmak ve ilave şekerlerden kaçınmak için önerilere yönlendirmek için çağırıyoruz. |
Harcombe, 2015 | Serum kolesterolünde azalmalar gözlenmesine rağmen doymuş yağın çoklu doymamış yağ ile değiştirilmesi sırasında CHD ve tüm nedenlere bağlı mortalitede bir azalma gözlenmemiştir. |
de Souza, 2015 | Doymuş yağlar tüm ölüm nedenleri, CVD, CHD, iskemik inme veya tip 2 diyabet ile ilişkili değildir, ancak kanıtlar metodolojik sınırlamalarla heterojendir. |
Schwab, 2014 | Doymuş yağın çoklu doymamış yağla kısmen değiştirilmesinin, özellikle erkeklerde kardiyovasküler hastalık riskini azalttığına dair ikna edici kanıtlar vardı. |
Chowdhury, 2014 | Yüksek seviyelerde doymuş yağ alımının koroner hastalık üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. Kanıtlar, yüksek çoklu doymamış yağ asitleri tüketimini ve düşük toplam doymuş yağ tüketimini teşvik eden kardiyovasküler kılavuzları açıkça desteklemedi. |
Hooper, 2012 | Diyetlerde doymuş yağın azaltılması, kardiyovasküler olay riskini yüzde 14 azaltmasına rağmen, mortaliteyi azaltmadı. |
Micha, 2010 | İnsan çalışmalarından elde edilen tutarlı kanıtlara dayanarak, doymuş yağ asitlerinin çoklu doymamış yağ ile değiştirilmesi,% 5 enerji ikamesi için ~% 10 risk azalması ile koroner kalp hastalığı riskini hafifçe azaltır; oysa SFA'nın karbonhidrat ile değiştirilmesinin bir yararı yoktur ve SFA'nın tekli doymamış yağ ile değiştirilmesinin belirsiz etkileri vardır. |
Mozaffarian, 2010 | Bu bulgular, SFA yerine çoklu doymamış yağ (PUFA) tüketmenin, randomize kontrollü çalışmalarda (RCT) Koroner Kalp Hastalığı (KKH) olaylarını azalttığına dair kanıt sunmaktadır. Kalorilerin yüzdesi olarak doymuş yağların PUFA'larla değiştirilmesi CHD mortalitesini güçlü bir şekilde azalttı. |
Siri-Tarino, 2010 | 347.747 denekten 5-23 yıllık takip, 11.006 KKH veya inme gelişti. Prospektif epidemiyolojik çalışmaların bir meta-analizi, diyetle doymuş yağın artmış CHD veya CVD riski ile ilişkili olduğu sonucuna varmak için önemli bir kanıt olmadığını göstermiştir. |
Danaei, 2009 | Düşük PUFA alımının% 1-5 oranında artmış İskemik kalp hastalığı riski vardır: Düşük diyetli PUFA (SFA yerine). 30-44 yaş RR 1,05'te artış. |
Mente, 2009 | Tek besinli RCT'ler, doymuş yağ asidi alımını azaltmanın KKH olayları riskini azaltıp azaltmadığını henüz değerlendirmemiştir. Çoklu doymamış yağ asidi alımı için, RCT'lerin çoğuna yeterince güç verilmemiştir ve KKH sonuçlarında anlamlı bir azalma bulamadı. |
Skeaff, 2009 | SFA alımı, 1.14 RR ile CHD mortalitesi ile anlamlı olarak ilişkili değildi. Ayrıca, KKH ölümüyle anlamlı bir ilişki yoktu. PUFA alımı, 1.25'lik bir RR ile CHD mortalitesi ile güçlü bir şekilde ilişkiliydi. Sağlık Profesyonelleri Takip Çalışması ve EUROASPIRE çalışma sonuçları toplam PUFA'nın sonuçlarını yansıttı; linoleik asit alımı KKH mortalitesi ile anlamlı derecede ilişkili idi. |
Jakobsen, 2009 | "Dernekler, doymuş yağ asitlerinin, tekli doymamış yağ asitleri veya karbonhidratlar yerine çoklu doymamış yağ asitleri ile değiştirilmesinin, çok çeşitli alımlarda CHD'yi önlediğini ileri sürmektedir." |
Van Horn, 2008 | % 25-35 yağ ancak <% 7 SFA ve TFA riski azaltır. |
Birçok çalışma, doymuş yağlar yerine diyete çoklu doymamış yağların dahil edilmesinin daha faydalı CVD sonuçları ürettiğini bulsa da, tekli doymamış yağların veya karbonhidratların ikame edilmesinin etkileri belirsizdir.
Doymuş yağ tüketimi genellikle dislipidemi için bir risk faktörü olarak kabul edilir, bu da bazı kardiyovasküler hastalıklar için bir risk faktörüdür.
Anormal kan lipit düzeyleri, yani yüksek toplam kolesterol, yüksek trigliserit seviyeleri, yüksek seviyelerde düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL, "kötü" kolesterol) veya düşük seviyelerde yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL, "iyi" kolesterol) hepsi artmış kalp hastalığı ve inme riski ile ilişkilidir.
Meta analizler doymuş yağ ve serum kolesterol düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulmuştur. Birçok faktörden kaynaklanabilecek yüksek toplam kolesterol seviyeleri, artmış kardiyovasküler hastalık riski ile ilişkilidir. Bununla birlikte, yüksek total / HDL kolesterol oranı gibi kolesterolü ölçen diğer göstergeler, toplam serum kolesterolden daha belirleyicidir . 52 ülkede miyokard enfarktüsü üzerinde yapılan bir çalışmada, ApoB / ApoA1 (sırasıyla LDL ve HDL ile ilişkili) oranı, tüm risk faktörleri arasında CVD'nin en güçlü prediktörüdür.Obezite, trigliserit seviyeleri, insülin duyarlılığı, endotel fonksiyonu ve trombojenisiteyi içeren, CVD'de rol oynayan diğer yollar vardır, ancak olumsuz bir kan lipit profilinin yokluğunda, bilinen diğer risk faktörlerinin sadece zayıf bir aterojenik etki. Farklı doymuş yağ asitlerinin çeşitli lipit seviyeleri üzerinde farklı etkileri vardır.
Kanser
Meme kanseri
2003 yılında yayınlanan bir meta-analiz, doymuş yağ ve meme kanseri arasındaki kontrol ve kohort çalışmalarında anlamlı bir pozitif ilişki bulmuştur. Bununla birlikte, daha sonraki iki derleme, doymuş yağ alımı ve meme kanseri riskinin zayıf veya önemsiz ilişkilerini bulmuştur ve karıştırıcı faktörlerin yaygınlığına dikkat ediniz.
Kolorektal kanser
Bir derleme, hayvansal yağ tüketimi ile kolorektal kanser insidansı arasında pozitif bir ilişki olduğuna dair sınırlı kanıt bulmuştur.
Yumurtalık kanseri
Klinik çalışmaların meta-analizleri, yüksek doymuş yağ tüketimi ile yumurtalık kanseri riskinin arttığına dair kanıt bulmuştur.
Prostat kanseri
Bazı araştırmacılar, serum miristik asit ve palmitik asit ve diyet miristik ve palmitik doymuş yağ asitleri ve alfa-tokoferol takviyesi ile birlikte serum palmitik ile ilişkili olduğunu göstermiştir. doza bağımlı bir şekilde prostat kanseri riski. Bununla birlikte, bu ilişkilendirmeler, gerçek bir neden olmaktan ziyade, ön-vakalar ve kontroller arasında bu yağ asitlerinin alımındaki ya da metabolizmasındaki farklılıkları yansıtabilmektedir.
Kemikler
Artan kanıtlar, diyetteki yağ miktarının ve türünün kemik sağlığı üzerinde önemli etkileri olabileceğini göstermektedir. Bu kanıtların çoğu hayvan çalışmalarından elde edilmiştir. Bir çalışmadan elde edilen veriler, kemik mineral yoğunluğunun doymuş yağ alımı ile negatif ilişkili olduğunu ve erkeklerin özellikle savunmasız olabileceğini gösterdi.
Diyet önerileri
Doymuş yağların diyet alımını azaltmaya veya sınırlandırmaya yönelik öneriler Dünya Sağlık Örgütü, Amerikan Kalp Derneği, Sağlık Kanada, ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Departmanı, İngiltere Ulusal Sağlık tarafından yapılır. Hizmet, Avustralya Sağlık ve Yaşlanma Bakanlığı, Singapur Sağlık Bakanlığı, Hindistan Sağlık ve Aile Refahı Bakanlığı, Yeni Zelanda Sağlık Bakanlığı, ve Hong Kong Sağlık Bakanlığı.
2003 yılında, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) uzman danışma raporu "doymuş yağ asitleri alımının doğrudan kardiyovasküler riskle ilişkili olduğu sonucuna varmıştır. Geleneksel hedef, doymuş yağ asitlerinin alımını günlük enerji alımının% 10'undan daha azına ve yüksek riskli gruplar için% 7'den daha azına sınırlamaktır. Popülasyonlar% 10'dan daha az tüketiyorsa, bu alım seviyesini artırmamalıdır. Bu sınırlar dahilinde, miristik ve palmitik asitler açısından zengin gıdaların alımı, bu özel yağ asitlerinin içeriği daha düşük olan yağlarla değiştirilmelidir. Gelişmekte olan ülkelerde ise bazı nüfus grupları için enerji alımı yetersiz olabilir nerede, enerji harcaması yüksek ve vücut yağ depolar (VKİ <18.5 kg / m2) düşüktür olduğunu. Enerji ihtiyacının karşılanması gereğini akılda tutarak yağ tedarikinin miktarı ve kalitesi göz önünde bulundurulmalıdır. Hindistan cevizi ve palmiye yağı gibi belirli doymuş yağ kaynakları düşük maliyetli enerji sağlar ve yoksullar için önemli bir enerji kaynağı olabilir. "
Hastalık Kontrol Merkezleri (CDC) tarafından yayınlanan 2004 tarihli bir açıklamada, "Amerikalıların doymuş yağ alımını azaltmak için çalışmaya devam etmesi gerekiyor ..." Ayrıca Amerikan Kalp Derneği tarafından yapılan incelemeler, Derneği doymuş yağ alımını azaltmayı önermeye yönlendirdi. 2006 önerilerine göre toplam kalorinin% 7'sinden daha azı. Bu, ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Departmanı tarafından, doymuş yağ tüketimindeki azalmanın sağlığı olumlu yönde etkileyeceğini ve kalp hastalığı prevalansını azaltacağını belirleyen benzer sonuçlarla örtüşmektedir.
İngiltere, Ulusal Sağlık Servisi, İngilizlerin çoğunun çok fazla doymuş yağ yediğini iddia ediyor. İngiliz Kalp Vakfı ayrıca insanlara doymuş yağları azaltmalarını tavsiye eder. İnsanlara doymuş yağları azaltmaları ve satın aldıkları yiyeceklerin etiketlerini okuması tavsiye edilir.
2004 yılında yapılan bir gözden geçirme, "spesifik doymuş yağ asidi alımının daha düşük güvenli bir sınırı tespit edilmediğini" belirtti ve farklı doymuş yağ asidi alımlarının, farklı yaşam tarzlarının ve genetik geçmişlerin bir arka planına karşı etkisinin gelecekteki çalışmalarda odaklanması gerektiğini önerdi.
Daha düşük doymuş yağ için battaniye önerileri, Amerikan Diyetisyenler Derneği'nin 2010 konferans tartışmasında, sağlıklı yağların ve rafine edilmemiş karbonhidratların tüketimini vurgulamak yerine doymuş yağları azaltmaya çok dar bir şekilde odaklandığı için eleştirildi. Diyetteki doymuş yağların, özellikle sağlık yararlarına sahip olabilen çoklu doymamış yağlar pahasına yüksek obezite ve kalp hastalığı riski taşıyan rafine karbonhidratlarla değiştirilmesinin sağlık riskleri hakkında endişe dile getirildi. Panelistlerin hiçbiri, doymuş yağların ağır tüketimini önermedi, bunun yerine genel diyet kalitesinin kardiyovasküler sağlık için önemini vurguladı.
Literatür ve klinik çalışmaların 2017 kapsamlı bir incelemesinde, Amerikan Kalp Derneği, doymuş yağ alımının, kardiyovasküler hastalık riskini% 30 oranında azaltabilecek bir diyet ayarlaması olan tekli doymamış ve çoklu doymamış yağlar içeren ürünlerle azaltılmasını veya değiştirilmesini önerdi.
Moleküler tanım
İki boyutlu çizim, miristik asit molekülünün polikarbon kuyruğundaki karbon atomlarının her birine bağlı örtülü hidrojen atomlarına sahiptir (kuyrukta 13 karbon atomu; tüm molekülde 14 karbon atomu vardır).
Karbon atomları da iki düz çizgi arasındaki kesişme olarak tasvir edildiğinden dolaylı olarak çizilir. "Doymuş", genel olarak, Octet Kuralının izin verdiği şekilde, polikarbon kuyruğunun her bir karbonuna bağlı olan azami hidrojen atomu anlamına gelir. Bu aynı zamanda kuyruğun bitişik karbon atomları arasında sadece tekli bağların (sigma bağları ) mevcut olacağı anlamına gelir.
Kaynakça
- ^ "USDA National Nutrient Database for Standard Reference, Release 20". United States Department of Agriculture. 2007. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e f g h i "Dietary Fats and Cardiovascular Disease: A Presidential Advisory From the American Heart Association". Circulation. 136 (3). Temmuz 2017. ss. e1-e23.
- ^ "European guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice: executive summary". European Heart Journal. 28 (19). 2007. ss. 2375-2414.
- ^ "Chapter 17 What Causes Cardiovascular Diseases?". Epidemiology and prevention of cardiovascular disease: a global challenge. 2nd. Jones and Bartlett Publishers. 2011.
- ^ "Position of the American Dietetic Association and Dietitians of Canada: Dietary Fatty Acids". Journal of the American Dietetic Association. 107 (9). Eylül 2007. ss. 1599-1611 [1603].
- ^ "Food Fact Sheet - Cholesterol" (PDF). British Dietetic Association. 22 Kasım 2010 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Mayıs 2012.
- ^ a b "Cardiovascular Disease Risk Factors". World Heart Federation. 30 Mayıs 2017. 28 Ekim 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mayıs 2012.
- ^ "Lower your cholesterol". National Health Service. 2 Eylül 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mayıs 2012.
- ^ "Nutrition Facts at a Glance - Nutrients: Saturated Fat". Food and Drug Administration. 22 Aralık 2009. 28 Ocak 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mayıs 2012.
- ^ . European Food Safety Authority. 25 Mart 2010. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2012.
- ^ "Healthy diet Fact sheet N°394". Mayıs 2015. 27 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015.
- ^ "The effect of replacing saturated fat with mostly n-6 polyunsaturated fat on coronary heart disease: a meta-analysis of randomised controlled trials". Nutrition Journal. 16 (1). Mayıs 2017. s. 30.
- ^ a b "Intake of saturated and trans unsaturated fatty acids and risk of all cause mortality, cardiovascular disease, and type 2 diabetes: systematic review and meta-analysis of observational studies". BMJ. 351 (Aug 11). Ağustos 2015. ss. h3978.
- ^ a b "Association of dietary, circulating, and supplement fatty acids with coronary risk: a systematic review and meta-analysis". Annals of Internal Medicine. 160 (6). Mart 2014. ss. 398-406.
- ^ "Saturated fats and heart disease link 'unproven'". NHI Choices. 18 Mart 2014. 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ "Dietary fat and heart disease study is seriously misleading". The Nutrition Source (İngilizce). 19 Mart 2014. 20 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2018.
- ^ "The Evidence for Saturated Fat and for Sugar Related to Coronary Heart Disease". Progress in Cardiovascular Diseases. 58 (5). Mart 2016. ss. 464-72.
- ^ Harcombe (Ocak 2015). "Evidence from randomised controlled trials did not support the introduction of dietary fat guidelines in 1977 and 1983: a systematic review and meta-analysis". Open Heart. 2 (1). ss. e000196.
- ^ "Effect of the amount and type of dietary fat on cardiometabolic risk factors and risk of developing type 2 diabetes, cardiovascular diseases, and cancer: a systematic review". Food & Nutrition Research. Cilt 58. 2014. s. 25145.
- ^ "Reduced or modified dietary fat for preventing cardiovascular disease". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 5 (5). Mayıs 2012. ss. CD002137.
- ^ "Saturated Fat and Cardiometabolic Risk Factors, Coronary Heart Disease, Stroke, and Diabetes: a Fresh Look at the Evidence". Lipids. 45 (10). Ekim 2010. ss. 893-905.
- ^ "Effects on Coronary Heart Disease of Increasing Polyunsaturated Fat in Place of Saturated Fat: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials". PLOS Medicine. 7 (3). Mart 2010. ss. e1000252.
- ^ "Meta-analysis of prospective cohort studies evaluating the association of saturated fat with cardiovascular disease". American Journal of Clinical Nutrition. 91 (3). 2010. ss. 535-546.
- ^ "The Preventable Causes of Death in the United States: Comparative Risk Assessment of Dietary, Lifestyle, and Metabolic Risk Factors". PLOS Medicine. 6 (4). Nisan 2009. ss. e1000058.
- ^ "A systematic review of the evidence supporting a causal link between dietary factors and coronary heart disease". Arch. Intern. Med. 169 (7). Nisan 2009. ss. 659-69. Free full-text 25 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Dietary fat and coronary heart disease: summary of evidence from prospective cohort and randomised controlled trials". Ann. Nutr. Metab. 55 (1–3). 2009. ss. 173-201.
- ^ "Major types of dietary fat and risk of coronary heart disease: a pooled analysis of 11 cohort studies". The American Journal of Clinical Nutrition. 89 (5). 2009. ss. 1425-32.
- ^ "The evidence for dietary prevention and treatment of cardiovascular disease". Journal of the American Dietetic Association. 108 (2). Şubat 2008. ss. 287-331.
- ^ "The role of reducing intakes of saturated fat in the prevention of cardiovascular disease: where does the evidence stand in 2010?". Am. J. Clin. Nutr. 93 (4). Nisan 2011. ss. 684-8.
- ^ "Effect of changing the amount and type of fat and carbohydrate on insulin sensitivity and cardiovascular risk: the RISCK (Reading, Imperial, Surrey, Cambridge, and Kings) trial". Am. J. Clin. Nutr. 92 (4). Ekim 2010. ss. 748-58.
- ^ "Diet, Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases" (PDF). World Health Organization. 2003. 4 Nisan 2003 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 11 Mart 2011.
- ^ "Cholesterol". Irish Heart Foundation. 2 Mart 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Şubat 2011.
- ^ (PDF). 7th. Washington, DC: U.S. Government Printing Office. Aralık 2010. 1 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ Critical Pathways in Cardiovascular Medicine. 2nd. Lippincott Williams & Wilkins. 2007. s. 243.
- ^ "Dietary lipids and blood cholesterol: quantitative meta-analysis of metabolic ward studies". BMJ (Clinical Research Ed.). 314 (7074). 1997. ss. 112-7.
- ^ "Systematic review on the risk and benefit of different cholesterol-lowering interventions". Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology. 19 (2). Şubat 1999. ss. 187-195.
- ^ "Blood cholesterol and vascular mortality by age, sex, and blood pressure: a meta-analysis of individual data from 61 prospective studies with 55,000 vascular deaths". Lancet. 370 (9602). Aralık 2007. ss. 1829-39.
- ^ "Chapter 11 Adverse Blood Lipid Profile". Epidemiology and prevention of cardiovascular disease: a global challenge. 2. Jones and Bartlett Publishers. 2011. s. 290.
- ^ "Chapter 11 Adverse Blood Lipid Profile". Epidemiology and prevention of cardiovascular disease: a global challenge. 2nd. Jones and Bartlett Publishers. 2011. s. 277.
- ^ "Fatty acids and atherosclerotic risk". Atherosclerosis: Diet and Drugs. Handbook of Experimental Pharmacology. 170. Springer. 2005. ss. 165-94.
- ^ "Dietary fat and breast cancer risk revisited: a meta-analysis of the published literature". British Journal of Cancer. 89 (9). Kasım 2003. ss. 1672-1685.
- ^ "Nutrition and primary prevention of breast cancer: foods, nutrients and breast cancer risk". European Journal of Obstetrics, Gynecology, and Reproductive Biology. 123 (2). 1 Aralık 2005. ss. 139-149.
- ^ "Impact of diet on breast cancer risk". Current Opinion in Obstetrics and Gynecology. 21 (1). Şubat 2009. ss. 80-85.
- ^ "Methods of Epidemiology: Evaluating the Fat–Breast Cancer Hypothesis – Comparing Dietary Instruments and Other Developments". Cancer Journal (Sudbury, Mass.). 14 (2). Mar–Apr 2008. ss. 69-74.
- ^ "Acquired risk factors for colorectal cancer". Cancer Epidemiology. Methods in Molecular Biology. 472. 2009. ss. 361-72.
- ^ "Dietary fat intake and risk of epithelial ovarian cancer: a meta-analysis of 6,689 subjects from 8 observational studies". Nutrition and Cancer. 40 (2). 2001. ss. 87-91.
- ^ "Fatty acids and risk of prostate cancer in a nested case-control study in male smokers". Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 12 (12). Aralık 2003. ss. 1422-8. 24 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ "Fatty acid composition of plasma phospholipids and risk of prostate cancer in a case-control analysis nested within the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition". The American Journal of Clinical Nutrition. 88 (5). Kasım 2008. ss. 1353-63. 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ "Dairy product, saturated fatty acid, and calcium intake and prostate cancer in a prospective cohort of Japanese men". Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. 17 (4). Nisan 2008. ss. 930-7.
- ^ "Dietary saturated fat intake is inversely associated with bone density in humans: Analysis of NHANES III". The Journal of Nutrition. 136 (1). 2006. ss. 159-165.
- ^ see the article for more information.
- ^ . . 10 Ekim 2018. 26 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2019.
- ^ (PDF). United States Department of Health and Human Services. 26 Nisan 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2019.
- ^ "Fat: the facts". United Kingdom's National Health Service. 27 Nisan 2018. 18 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2019.
- ^ . Australia's National Health and Medical Research Council and . 24 Eylül 2012. 23 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2019.
- ^ . Singapore's . 2 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2019.
- ^ . India's . 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2019.
- ^ (PDF). New Zealand's . 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2019.
- ^ . Hong Kong's . 15 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2019.
- ^ Diet, Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases (WHO technical report series 916) (PDF). World Health Organization. 2003. ss. 81-94. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 4 Nisan 2016.
- ^ "Trends in Intake of Energy, Protein, Carbohydrate, Fat, and Saturated Fat — United States, 1971–2000". Centers for Disease Control. 2004. 1 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ , Appel LJ, Brands M, Carnethon M, Daniels S, Franch HA, Franklin B, Kris-Etherton P, Harris WS, Howard B, Karanja N, Lefevre M, Rudel L, Sacks F, Van Horn L, Winston M, Wylie-Rosett J (Temmuz 2006). "Diet and lifestyle recommendations revision 2006: a scientific statement from the American Heart Association Nutrition Committee". Circulation. 114 (1). ss. 82-96.
- ^ "Principles for national and regional guidelines on cardiovascular disease prevention: a scientific statement from the World Heart and Stroke Forum" (PDF). Circulation. 109 (25). Haziran 2004. ss. 3112-21. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ "Dietary Guidelines for Americans" (PDF). United States Department of Agriculture. 2005. 15 Aralık 2006 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ "Eat less saturated fat". 24 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ "Fats explained". 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.
- ^ "Saturated fats: what dietary intake?". American Journal of Clinical Nutrition. 80 (3). Eylül 2004. ss. 550-559.
- ^ Zelman K (2011). "The Great Fat Debate: A Closer Look at the Controversy—Questioning the Validity of Age-Old Dietary Guidance". Journal of the American Dietetic Association. 111 (5). ss. 655-658.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Doymus yag yag asidi zincirlerinin tumu veya agirlikli olarak tek baglara sahip oldugu bir yag turudur Bir yag iki cesit daha kucuk molekulden yapilir gliserol ve yag asitleri Yaglar uzun karbon C atom zincirlerinden yapilir Bazi karbon atomlari tek baglarla C C ve digerleri cift baglarla C C baglanir Cift baglar tek baglar olusturmak icin hidrojen ile reaksiyona girebilir Buna doymus denir cunku ikinci bag kirilir ve bagin her yarisi bir hidrojen atomuna doymus baglanir Cogu hayvansal yag doymus Bitki ve balik yaglari genellikle doymamis Cesitli gidalar farkli oranlarda doymus ve doymamis yag icerir Hidrojene yagda kizartilmis yiyecekler pizza ve sosis gibi bircok islenmis gidalar doymus yag icerigi yuksektir Magazadan satin alinan bazi unlu mamuller de ozellikle kismen hidrojene yaglar icerenler Yuksek oranda doymus yag ve diyet kolesterolu iceren yiyeceklerin diger ornekleri arasinda domuz yagi veya schmaltz gibi hayvansal yag urunleri yagli etler ve yogurt dondurma peynir ve tereyagi gibi tam veya azaltilmis yagli sut ile yapilan sut urunleri bulunur Bazi bitkisel urunler hindistancevizi yagi ve hurma cekirdegi yagi gibi yuksek doymus yag icerigine sahiptir Dunya Saglik Orgutu de dahil olmak uzere bircok tibbi kurulus tarafindan yayinlanan kilavuzlar sagligi desteklemek ve kardiyovaskuler hastalik riskini azaltmak icin doymus yag aliminin azaltilmasini savunmustur Bircok inceleme makalesi ayrica doymus yagda dusuk bir diyet onermektedir ve kardiyovaskuler hastaliklar diyabet veya olum risklerini azaltacagini savunmaktadir Baskin tibbi gorus doymus yag ve kardiyovaskuler hastalik yakindan iliskili olmasina ragmen cagdas degerlendirme az sayidadir Beslenme etiketleri duzenli olarak bunlari birlestirirken doymus yag asitleri besin gruplari arasinda farkli oranlarda ortaya cikar Laurik ve miristik asitler en cok tropikal yaglarda ornegin palmiye cekirdegi hindistancevizi ve sut urunlerinde bulunur Et yumurta kakao ve findiktaki doymus yag oncelikle palmitik ve stearik asitlerin trigliseritleridir Yaygin gidalarin doymus yag profili Toplam yag yuzdesi olarak esterlenmis yag asitleri Gida Laurik asit Miristik asit Palmitik asit Stearik asitHindistancevizi yagi 47 18 9 3Hurma cekirdegi yagi 48 1 44 5Tereyagi 3 11 29 13dana kiyma 0 4 26 15Somon 0 1 29 3Yumurta sarisi 0 0 3 27 10Kaju fistigi 2 1 10 7Soya yagi 0 0 11 4 Yag asitlerinin bazi yaygin ornekleri 4 karbon atomlu butirik asit tereyaginda bulunur 12 karbon atomlu laurik asit hindistancevizi yagi hurma cekirdegi yagi ve anne sutunde bulunur 14 karbon atomlu miristik asit inek sutu ve sut urunlerinde bulunur 16 karbon atomlu palmitik asit palmiye yagi ve ette bulunur 18 karbon atomlu stearik asit et ve kakao yaginda da bulunur Kalp damar hastaligi Doymus yag alimi kan kolesterol seviyeleri ve kardiyovaskuler hastalik salgini arasinda guclu tutarli ve dereceli iliskiler vardir Iliskiler nedensel olarak kabul edilir Beslenme ve Diyetetik Akademisi Ingiliz Diyetisyenler Dernegi Amerikan Kalp Dernegi Dunya Kalp Federasyonu Ingiliz Ulusal Saglik Servisi gibi bircok saglik otoritesi doymus yagin kardiyovaskuler hastalik icin bir risk faktoru oldugunu tavsiye eder Mayis 2015 te Dunya Saglik Orgutu doymus yaglardan doymamis yaglara gecilmesini onermektedir Az sayida sinirli sayida sistematik derleme doymus yag ve kardiyovaskuler hastalik arasindaki iliskiyi incelemis ve farkli sonuclara varmistir Randomize kontrollu Amerikan Kalp Dernegi tarafindan yapilan bir 2017 sistematik gozden klinik calismalarda diyet doymus yag alimini azaltmak ve tekli doymamis ve coklu doymamis yaglar ile degistirerek elde edilen azalmaya benzer yaklasik 30 oraninda kardiyovaskuler hastalik azaltabilecegini gostermistir Statin korumak icin tedavi kani kolesterol normal sinirlar icinde Randomize kontrollu calismalarin 2017 sistematik olarak gozden gecirilmesi doymus yaglarin cogunlukla n 6 coklu doymamis yaglarla degistirilmesinin koroner kalp hastaligi KKH olaylarini KKH mortalitesini veya toplam mortaliteyi azaltma olasiliginin dusuk oldugu sonucuna varmistir 2017 incelemesi daha onceki meta analizlerde yer alan yetersiz kontrollu calismalarin ornegin diger yasam tarzi faktorlerini kontrol edememe onceki sonuclari acikladigini gostermistir 2015 sistematik incelemesi doymus yag tuketimi ile kalp hastaligi inme veya diyabet riski arasinda da bir iliski bulamadi Bununla birlikte bu calisma sadece gozlemsel calismalara bakmistir ve bu nedenle neden ve etkiyi belirlemek icin kullanilamaz Yag asitlerinin diyetle aliminin gozlemsel calismalarina kandaki olculen yag asidi seviyelerinin gozlemsel calismalarina ve coklu doymamis yag takviyesinin mudahale calismalarina bakan 2014 sistematik bir derleme bulgularin long zincir omega 3 ve omega 6 ve coklu doymamis yag asitleri icerir ve toplam doymus yag asitlerinin tuketiminin azaldigini gosterir Arastirmacilar sonuclarina ragmen ozellikle baslangicta saglikli olan insanlarda daha fazla arastirmanin gerekli oldugunu kabul ettiler Bu derlemedeki potansiyel zayifliklar nedeniyle uzmanlar insanlarin doymus yag tuketimini azaltmak icin mevcut yonergeler ile kalmasini tavsiye etmektedir Amerikan Kalp Dernegi bu kohort calismalarinin klinik calismalarin aksine daha az doymus yag tuketenler icin yedek bir makro besin maddesi olarak karbonhidrat tuketimini kontrol etmede daha fazla zorluk yasadigini belirtti Amerikan Kalp Dernegi 2017 Kardiyovaskuler hastalik KVH 2013 teki toplam kuresel olumlerin 31 5 ini olusturan yillik 17 3 milyon olume neden olan onde gelen kuresel olum nedenidir 2014 yilinda Amerika Birlesik Devletleri nde yaklasik 808 000 kisi kalp hastaligi felc ve diger KVH lerden oldu ve her 3 olumden yaklasik birine donustu Diyetle doymus yag aliminin azaltilmasi ve tekli doymamis ve coklu doymamis bitkisel yag ile degistirilmesi statin tedavisi ile elde edilen azalmaya benzer sekilde CVD yi yaklasik 30 oraninda azaltmistir Buna karsilik doymus yagin cogunlukla rafine edilmis karbonhidratlar ve sekerlerle degistirilmesi dusuk CVD oranlari ile iliskili degildir ve klinik calismalarda CVD yi azaltmamistir DiNicolantonio 2016 Pek cok kanit CHD de etyolojik olarak doymus yagdan daha fazla seker ekledigini gostermektedir Diyet kilavuzlarini doymus yagi azaltmak icin odagi onerilerden uzaklastirmak ve ilave sekerlerden kacinmak icin onerilere yonlendirmek icin cagiriyoruz Harcombe 2015 Serum kolesterolunde azalmalar gozlenmesine ragmen doymus yagin coklu doymamis yag ile degistirilmesi sirasinda CHD ve tum nedenlere bagli mortalitede bir azalma gozlenmemistir de Souza 2015 Doymus yaglar tum olum nedenleri CVD CHD iskemik inme veya tip 2 diyabet ile iliskili degildir ancak kanitlar metodolojik sinirlamalarla heterojendir Schwab 2014 Doymus yagin coklu doymamis yagla kismen degistirilmesinin ozellikle erkeklerde kardiyovaskuler hastalik riskini azalttigina dair ikna edici kanitlar vardi Chowdhury 2014 Yuksek seviyelerde doymus yag aliminin koroner hastalik uzerinde hicbir etkisi olmamistir Kanitlar yuksek coklu doymamis yag asitleri tuketimini ve dusuk toplam doymus yag tuketimini tesvik eden kardiyovaskuler kilavuzlari acikca desteklemedi Hooper 2012 Diyetlerde doymus yagin azaltilmasi kardiyovaskuler olay riskini yuzde 14 azaltmasina ragmen mortaliteyi azaltmadi Micha 2010 Insan calismalarindan elde edilen tutarli kanitlara dayanarak doymus yag asitlerinin coklu doymamis yag ile degistirilmesi 5 enerji ikamesi icin 10 risk azalmasi ile koroner kalp hastaligi riskini hafifce azaltir oysa SFA nin karbonhidrat ile degistirilmesinin bir yarari yoktur ve SFA nin tekli doymamis yag ile degistirilmesinin belirsiz etkileri vardir Mozaffarian 2010 Bu bulgular SFA yerine coklu doymamis yag PUFA tuketmenin randomize kontrollu calismalarda RCT Koroner Kalp Hastaligi KKH olaylarini azalttigina dair kanit sunmaktadir Kalorilerin yuzdesi olarak doymus yaglarin PUFA larla degistirilmesi CHD mortalitesini guclu bir sekilde azaltti Siri Tarino 2010 347 747 denekten 5 23 yillik takip 11 006 KKH veya inme gelisti Prospektif epidemiyolojik calismalarin bir meta analizi diyetle doymus yagin artmis CHD veya CVD riski ile iliskili oldugu sonucuna varmak icin onemli bir kanit olmadigini gostermistir Danaei 2009 Dusuk PUFA aliminin 1 5 oraninda artmis Iskemik kalp hastaligi riski vardir Dusuk diyetli PUFA SFA yerine 30 44 yas RR 1 05 te artis Mente 2009 Tek besinli RCT ler doymus yag asidi alimini azaltmanin KKH olaylari riskini azaltip azaltmadigini henuz degerlendirmemistir Coklu doymamis yag asidi alimi icin RCT lerin coguna yeterince guc verilmemistir ve KKH sonuclarinda anlamli bir azalma bulamadi Skeaff 2009 SFA alimi 1 14 RR ile CHD mortalitesi ile anlamli olarak iliskili degildi Ayrica KKH olumuyle anlamli bir iliski yoktu PUFA alimi 1 25 lik bir RR ile CHD mortalitesi ile guclu bir sekilde iliskiliydi Saglik Profesyonelleri Takip Calismasi ve EUROASPIRE calisma sonuclari toplam PUFA nin sonuclarini yansitti linoleik asit alimi KKH mortalitesi ile anlamli derecede iliskili idi Jakobsen 2009 Dernekler doymus yag asitlerinin tekli doymamis yag asitleri veya karbonhidratlar yerine coklu doymamis yag asitleri ile degistirilmesinin cok cesitli alimlarda CHD yi onledigini ileri surmektedir Van Horn 2008 25 35 yag ancak lt 7 SFA ve TFA riski azaltir Bircok calisma doymus yaglar yerine diyete coklu doymamis yaglarin dahil edilmesinin daha faydali CVD sonuclari urettigini bulsa da tekli doymamis yaglarin veya karbonhidratlarin ikame edilmesinin etkileri belirsizdir Doymus yag tuketimi genellikle dislipidemi icin bir risk faktoru olarak kabul edilir bu da bazi kardiyovaskuler hastaliklar icin bir risk faktorudur Anormal kan lipit duzeyleri yani yuksek toplam kolesterol yuksek trigliserit seviyeleri yuksek seviyelerde dusuk yogunluklu lipoprotein LDL kotu kolesterol veya dusuk seviyelerde yuksek yogunluklu lipoprotein HDL iyi kolesterol hepsi artmis kalp hastaligi ve inme riski ile iliskilidir Meta analizler doymus yag ve serum kolesterol duzeyleri arasinda anlamli bir iliski bulmustur Bircok faktorden kaynaklanabilecek yuksek toplam kolesterol seviyeleri artmis kardiyovaskuler hastalik riski ile iliskilidir Bununla birlikte yuksek total HDL kolesterol orani gibi kolesterolu olcen diger gostergeler toplam serum kolesterolden daha belirleyicidir 52 ulkede miyokard enfarktusu uzerinde yapilan bir calismada ApoB ApoA1 sirasiyla LDL ve HDL ile iliskili orani tum risk faktorleri arasinda CVD nin en guclu prediktorudur Obezite trigliserit seviyeleri insulin duyarliligi endotel fonksiyonu ve trombojenisiteyi iceren CVD de rol oynayan diger yollar vardir ancak olumsuz bir kan lipit profilinin yoklugunda bilinen diger risk faktorlerinin sadece zayif bir aterojenik etki Farkli doymus yag asitlerinin cesitli lipit seviyeleri uzerinde farkli etkileri vardir Kanser Meme kanseri 2003 yilinda yayinlanan bir meta analiz doymus yag ve meme kanseri arasindaki kontrol ve kohort calismalarinda anlamli bir pozitif iliski bulmustur Bununla birlikte daha sonraki iki derleme doymus yag alimi ve meme kanseri riskinin zayif veya onemsiz iliskilerini bulmustur ve karistirici faktorlerin yayginligina dikkat ediniz Kolorektal kanser Bir derleme hayvansal yag tuketimi ile kolorektal kanser insidansi arasinda pozitif bir iliski olduguna dair sinirli kanit bulmustur Yumurtalik kanseri Klinik calismalarin meta analizleri yuksek doymus yag tuketimi ile yumurtalik kanseri riskinin arttigina dair kanit bulmustur Prostat kanseri Bazi arastirmacilar serum miristik asit ve palmitik asit ve diyet miristik ve palmitik doymus yag asitleri ve alfa tokoferol takviyesi ile birlikte serum palmitik ile iliskili oldugunu gostermistir doza bagimli bir sekilde prostat kanseri riski Bununla birlikte bu iliskilendirmeler gercek bir neden olmaktan ziyade on vakalar ve kontroller arasinda bu yag asitlerinin alimindaki ya da metabolizmasindaki farkliliklari yansitabilmektedir Kemikler Artan kanitlar diyetteki yag miktarinin ve turunun kemik sagligi uzerinde onemli etkileri olabilecegini gostermektedir Bu kanitlarin cogu hayvan calismalarindan elde edilmistir Bir calismadan elde edilen veriler kemik mineral yogunlugunun doymus yag alimi ile negatif iliskili oldugunu ve erkeklerin ozellikle savunmasiz olabilecegini gosterdi Diyet onerileriDoymus yaglarin diyet alimini azaltmaya veya sinirlandirmaya yonelik oneriler Dunya Saglik Orgutu Amerikan Kalp Dernegi Saglik Kanada ABD Saglik ve Insan Hizmetleri Departmani Ingiltere Ulusal Saglik tarafindan yapilir Hizmet Avustralya Saglik ve Yaslanma Bakanligi Singapur Saglik Bakanligi Hindistan Saglik ve Aile Refahi Bakanligi Yeni Zelanda Saglik Bakanligi ve Hong Kong Saglik Bakanligi 2003 yilinda Dunya Saglik Orgutu WHO ve Gida ve Tarim Orgutu FAO uzman danisma raporu doymus yag asitleri aliminin dogrudan kardiyovaskuler riskle iliskili oldugu sonucuna varmistir Geleneksel hedef doymus yag asitlerinin alimini gunluk enerji aliminin 10 undan daha azina ve yuksek riskli gruplar icin 7 den daha azina sinirlamaktir Populasyonlar 10 dan daha az tuketiyorsa bu alim seviyesini artirmamalidir Bu sinirlar dahilinde miristik ve palmitik asitler acisindan zengin gidalarin alimi bu ozel yag asitlerinin icerigi daha dusuk olan yaglarla degistirilmelidir Gelismekte olan ulkelerde ise bazi nufus gruplari icin enerji alimi yetersiz olabilir nerede enerji harcamasi yuksek ve vucut yag depolar VKI lt 18 5 kg m2 dusuktur oldugunu Enerji ihtiyacinin karsilanmasi geregini akilda tutarak yag tedarikinin miktari ve kalitesi goz onunde bulundurulmalidir Hindistan cevizi ve palmiye yagi gibi belirli doymus yag kaynaklari dusuk maliyetli enerji saglar ve yoksullar icin onemli bir enerji kaynagi olabilir Hastalik Kontrol Merkezleri CDC tarafindan yayinlanan 2004 tarihli bir aciklamada Amerikalilarin doymus yag alimini azaltmak icin calismaya devam etmesi gerekiyor Ayrica Amerikan Kalp Dernegi tarafindan yapilan incelemeler Dernegi doymus yag alimini azaltmayi onermeye yonlendirdi 2006 onerilerine gore toplam kalorinin 7 sinden daha azi Bu ABD Saglik ve Insan Hizmetleri Departmani tarafindan doymus yag tuketimindeki azalmanin sagligi olumlu yonde etkileyecegini ve kalp hastaligi prevalansini azaltacagini belirleyen benzer sonuclarla ortusmektedir Ingiltere Ulusal Saglik Servisi Ingilizlerin cogunun cok fazla doymus yag yedigini iddia ediyor Ingiliz Kalp Vakfi ayrica insanlara doymus yaglari azaltmalarini tavsiye eder Insanlara doymus yaglari azaltmalari ve satin aldiklari yiyeceklerin etiketlerini okumasi tavsiye edilir 2004 yilinda yapilan bir gozden gecirme spesifik doymus yag asidi aliminin daha dusuk guvenli bir siniri tespit edilmedigini belirtti ve farkli doymus yag asidi alimlarinin farkli yasam tarzlarinin ve genetik gecmislerin bir arka planina karsi etkisinin gelecekteki calismalarda odaklanmasi gerektigini onerdi Daha dusuk doymus yag icin battaniye onerileri Amerikan Diyetisyenler Dernegi nin 2010 konferans tartismasinda saglikli yaglarin ve rafine edilmemis karbonhidratlarin tuketimini vurgulamak yerine doymus yaglari azaltmaya cok dar bir sekilde odaklandigi icin elestirildi Diyetteki doymus yaglarin ozellikle saglik yararlarina sahip olabilen coklu doymamis yaglar pahasina yuksek obezite ve kalp hastaligi riski tasiyan rafine karbonhidratlarla degistirilmesinin saglik riskleri hakkinda endise dile getirildi Panelistlerin hicbiri doymus yaglarin agir tuketimini onermedi bunun yerine genel diyet kalitesinin kardiyovaskuler saglik icin onemini vurguladi Literatur ve klinik calismalarin 2017 kapsamli bir incelemesinde Amerikan Kalp Dernegi doymus yag aliminin kardiyovaskuler hastalik riskini 30 oraninda azaltabilecek bir diyet ayarlamasi olan tekli doymamis ve coklu doymamis yaglar iceren urunlerle azaltilmasini veya degistirilmesini onerdi Molekuler tanimDoymus yag asidi miristik asidin iki boyutlu gosterimiDoymus yag asidi miristik asidin bosluk doldurma modeli Iki boyutlu cizim miristik asit molekulunun polikarbon kuyrugundaki karbon atomlarinin her birine bagli ortulu hidrojen atomlarina sahiptir kuyrukta 13 karbon atomu tum molekulde 14 karbon atomu vardir Karbon atomlari da iki duz cizgi arasindaki kesisme olarak tasvir edildiginden dolayli olarak cizilir Doymus genel olarak Octet Kuralinin izin verdigi sekilde polikarbon kuyrugunun her bir karbonuna bagli olan azami hidrojen atomu anlamina gelir Bu ayni zamanda kuyrugun bitisik karbon atomlari arasinda sadece tekli baglarin sigma baglari mevcut olacagi anlamina gelir Kaynakca USDA National Nutrient Database for Standard Reference Release 20 United States Department of Agriculture 2007 14 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2020 a b c d e f g h i Dietary Fats and Cardiovascular Disease A Presidential Advisory From the American Heart Association Circulation 136 3 Temmuz 2017 ss e1 e23 European guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice executive summary European Heart Journal 28 19 2007 ss 2375 2414 Chapter 17 What Causes Cardiovascular Diseases Epidemiology and prevention of cardiovascular disease a global challenge 2nd Jones and Bartlett Publishers 2011 Position of the American Dietetic Association and Dietitians of Canada Dietary Fatty Acids Journal of the American Dietetic Association 107 9 Eylul 2007 ss 1599 1611 1603 Food Fact Sheet Cholesterol PDF British Dietetic Association 22 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Mayis 2012 a b Cardiovascular Disease Risk Factors World Heart Federation 30 Mayis 2017 28 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mayis 2012 Lower your cholesterol National Health Service 2 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mayis 2012 Nutrition Facts at a Glance Nutrients Saturated Fat Food and Drug Administration 22 Aralik 2009 28 Ocak 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mayis 2012 European Food Safety Authority 25 Mart 2010 6 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mayis 2012 Healthy diet Fact sheet N 394 Mayis 2015 27 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Agustos 2015 The effect of replacing saturated fat with mostly n 6 polyunsaturated fat on coronary heart disease a meta analysis of randomised controlled trials Nutrition Journal 16 1 Mayis 2017 s 30 a b Intake of saturated and trans unsaturated fatty acids and risk of all cause mortality cardiovascular disease and type 2 diabetes systematic review and meta analysis of observational studies BMJ 351 Aug 11 Agustos 2015 ss h3978 a b Association of dietary circulating and supplement fatty acids with coronary risk a systematic review and meta analysis Annals of Internal Medicine 160 6 Mart 2014 ss 398 406 Saturated fats and heart disease link unproven NHI Choices 18 Mart 2014 10 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2020 Dietary fat and heart disease study is seriously misleading The Nutrition Source Ingilizce 19 Mart 2014 20 Mart 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2018 The Evidence for Saturated Fat and for Sugar Related to Coronary Heart Disease Progress in Cardiovascular Diseases 58 5 Mart 2016 ss 464 72 Harcombe Ocak 2015 Evidence from randomised controlled trials did not support the introduction of dietary fat guidelines in 1977 and 1983 a systematic review and meta analysis Open Heart 2 1 ss e000196 Effect of the amount and type of dietary fat on cardiometabolic risk factors and risk of developing type 2 diabetes cardiovascular diseases and cancer a systematic review Food amp Nutrition Research Cilt 58 2014 s 25145 Reduced or modified dietary fat for preventing cardiovascular disease The Cochrane Database of Systematic Reviews 5 5 Mayis 2012 ss CD002137 Saturated Fat and Cardiometabolic Risk Factors Coronary Heart Disease Stroke and Diabetes a Fresh Look at the Evidence Lipids 45 10 Ekim 2010 ss 893 905 Effects on Coronary Heart Disease of Increasing Polyunsaturated Fat in Place of Saturated Fat A Systematic Review and Meta Analysis of Randomized Controlled Trials PLOS Medicine 7 3 Mart 2010 ss e1000252 Meta analysis of prospective cohort studies evaluating the association of saturated fat with cardiovascular disease American Journal of Clinical Nutrition 91 3 2010 ss 535 546 The Preventable Causes of Death in the United States Comparative Risk Assessment of Dietary Lifestyle and Metabolic Risk Factors PLOS Medicine 6 4 Nisan 2009 ss e1000058 A systematic review of the evidence supporting a causal link between dietary factors and coronary heart disease Arch Intern Med 169 7 Nisan 2009 ss 659 69 Free full text 25 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dietary fat and coronary heart disease summary of evidence from prospective cohort and randomised controlled trials Ann Nutr Metab 55 1 3 2009 ss 173 201 Major types of dietary fat and risk of coronary heart disease a pooled analysis of 11 cohort studies The American Journal of Clinical Nutrition 89 5 2009 ss 1425 32 The evidence for dietary prevention and treatment of cardiovascular disease Journal of the American Dietetic Association 108 2 Subat 2008 ss 287 331 The role of reducing intakes of saturated fat in the prevention of cardiovascular disease where does the evidence stand in 2010 Am J Clin Nutr 93 4 Nisan 2011 ss 684 8 Effect of changing the amount and type of fat and carbohydrate on insulin sensitivity and cardiovascular risk the RISCK Reading Imperial Surrey Cambridge and Kings trial Am J Clin Nutr 92 4 Ekim 2010 ss 748 58 Diet Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases PDF World Health Organization 2003 4 Nisan 2003 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 11 Mart 2011 Cholesterol Irish Heart Foundation 2 Mart 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Subat 2011 PDF 7th Washington DC U S Government Printing Office Aralik 2010 1 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 8 Mayis 2020 Critical Pathways in Cardiovascular Medicine 2nd Lippincott Williams amp Wilkins 2007 s 243 Dietary lipids and blood cholesterol quantitative meta analysis of metabolic ward studies BMJ Clinical Research Ed 314 7074 1997 ss 112 7 Systematic review on the risk and benefit of different cholesterol lowering interventions Arteriosclerosis Thrombosis and Vascular Biology 19 2 Subat 1999 ss 187 195 Blood cholesterol and vascular mortality by age sex and blood pressure a meta analysis of individual data from 61 prospective studies with 55 000 vascular deaths Lancet 370 9602 Aralik 2007 ss 1829 39 Chapter 11 Adverse Blood Lipid Profile Epidemiology and prevention of cardiovascular disease a global challenge 2 Jones and Bartlett Publishers 2011 s 290 Chapter 11 Adverse Blood Lipid Profile Epidemiology and prevention of cardiovascular disease a global challenge 2nd Jones and Bartlett Publishers 2011 s 277 Fatty acids and atherosclerotic risk Atherosclerosis Diet and Drugs Handbook of Experimental Pharmacology 170 Springer 2005 ss 165 94 Dietary fat and breast cancer risk revisited a meta analysis of the published literature British Journal of Cancer 89 9 Kasim 2003 ss 1672 1685 Nutrition and primary prevention of breast cancer foods nutrients and breast cancer risk European Journal of Obstetrics Gynecology and Reproductive Biology 123 2 1 Aralik 2005 ss 139 149 Impact of diet on breast cancer risk Current Opinion in Obstetrics and Gynecology 21 1 Subat 2009 ss 80 85 Methods of Epidemiology Evaluating the Fat Breast Cancer Hypothesis Comparing Dietary Instruments and Other Developments Cancer Journal Sudbury Mass 14 2 Mar Apr 2008 ss 69 74 Acquired risk factors for colorectal cancer Cancer Epidemiology Methods in Molecular Biology 472 2009 ss 361 72 Dietary fat intake and risk of epithelial ovarian cancer a meta analysis of 6 689 subjects from 8 observational studies Nutrition and Cancer 40 2 2001 ss 87 91 Fatty acids and risk of prostate cancer in a nested case control study in male smokers Cancer Epidemiology Biomarkers amp Prevention 12 12 Aralik 2003 ss 1422 8 24 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Mayis 2020 Fatty acid composition of plasma phospholipids and risk of prostate cancer in a case control analysis nested within the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition The American Journal of Clinical Nutrition 88 5 Kasim 2008 ss 1353 63 9 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2020 Dairy product saturated fatty acid and calcium intake and prostate cancer in a prospective cohort of Japanese men Cancer Epidemiology Biomarkers amp Prevention 17 4 Nisan 2008 ss 930 7 Dietary saturated fat intake is inversely associated with bone density in humans Analysis of NHANES III The Journal of Nutrition 136 1 2006 ss 159 165 see the article for more information 10 Ekim 2018 26 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Eylul 2019 PDF United States Department of Health and Human Services 26 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 24 Eylul 2019 Fat the facts United Kingdom s National Health Service 27 Nisan 2018 18 Mayis 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2019 Australia s National Health and Medical Research Council and 24 Eylul 2012 23 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Eylul 2019 Singapore s 2 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Eylul 2019 India s 6 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Eylul 2019 PDF New Zealand s 15 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 24 Eylul 2019 Hong Kong s 15 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Eylul 2019 Diet Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases WHO technical report series 916 PDF World Health Organization 2003 ss 81 94 22 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 4 Nisan 2016 Trends in Intake of Energy Protein Carbohydrate Fat and Saturated Fat United States 1971 2000 Centers for Disease Control 2004 1 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2020 Appel LJ Brands M Carnethon M Daniels S Franch HA Franklin B Kris Etherton P Harris WS Howard B Karanja N Lefevre M Rudel L Sacks F Van Horn L Winston M Wylie Rosett J Temmuz 2006 Diet and lifestyle recommendations revision 2006 a scientific statement from the American Heart Association Nutrition Committee Circulation 114 1 ss 82 96 Principles for national and regional guidelines on cardiovascular disease prevention a scientific statement from the World Heart and Stroke Forum PDF Circulation 109 25 Haziran 2004 ss 3112 21 6 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Mayis 2020 Dietary Guidelines for Americans PDF United States Department of Agriculture 2005 15 Aralik 2006 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 8 Mayis 2020 Eat less saturated fat 24 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2020 Fats explained 26 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2020 Saturated fats what dietary intake American Journal of Clinical Nutrition 80 3 Eylul 2004 ss 550 559 Zelman K 2011 The Great Fat Debate A Closer Look at the Controversy Questioning the Validity of Age Old Dietary Guidance Journal of the American Dietetic Association 111 5 ss 655 658