Lezbiyen, başka bir kadına fiziksel ve/veya duygusal çekim hisseden kadındır. Lezbiyen, eşcinsel kadın anlamına gelmektedir. Hem kadınlara hem de erkeklere çekim hisseden kadınlar ise biseksüeldirler. Kişinin kendini tanımlaması veya kendine biçtiği cinsel kimlik, davranışlarıyla örtüşmüyor olabilir.
Tarihçe
Kadınlar arası aşka değinen bilinen en eski yazılı kaynaklar Antik Yunan'a dayanmaktadır. Lesvos (Midilli) adasında yaşayan Sapfo, başka kadınlara yönelik cinsel çekimini açıkça ortaya koyan şiirler yazmıştır. Buna karşın, yine bazı antik kaynaklar Sapfo'nun erkeklerle de aşk ilişkisi yaşadığını dile getirmektedir. Hatta, Tyreli Maximus Sapfo'nun kendi okulundaki kızlarla olan ilişkilerinin platonik olduğunu iddia etmiştir. Modern bilim Antik Yunan'da oğlancılık ile Sapfo ve öğrencilerin ilişkisi arasında bir paralellik kurmakta ve her ikisinde de pedagojinin rol oynamış olabileceğini öne sürmektedir.
Yazılı kaynaklar
Lezbiyen ilişkilere dair erken dönem ilk yazılı kaynaklara, Antik Sparta'da rastlanmaktadır. Lacedaemonians hakkında yazan Plutarch "...aşk aralarında o kadar hürmet görmektedir ki kızlar aynı zamanda soylu kadınların erotik nesneleri haline gelmiştir." ifadesini kullanmıştır.
Asya
Antik Çin şiiri ve hikâyelerinde de lezbiyen ilişkilere rastlanmakta, ancak, erkek eşcinselliğine değinen edebi eserlerdeki detaylara yer verilmemektedir. Antropolog Liza Dalby, ağırlıklı olarak kadınların birbirine verdiği erotik şiirlere dayanan araştırmasında, Heian Dönemi Japonya'sında lezbiyen ilişkilerin yaygın olduğunu ve toplumsal açıdan kabul gördüğünü iddia etmektedir.
Orta Çağ Arabistanı'nda, haremlerde kadınlar arası ilişkiler yaşandığına dair duyumlar bulunmaktadır. Haremlerdeki ilişkiler genellikle baskıyla karşılaşmaktadır. Örneğin Musa Peygamber, aşk yaparken yakalanan iki kızın boynunun vurulmasını emretmiştir.
Avrupa
Avrupa'da 12. yüzyılda yaşamış olan yazar Etienne de Fougères, kadınlar üzerine yaptığı araştırma olan "Livre des manières"de (yaklaşık M.S. 1170 yılında yazılmıştır) lezbiyenlerle alay etmiş ve lezbiyenleri horozlar gibi davranmaya çalışan tavuklara benzetmiştir. Etienne de Fougères'in bu yaklaşımı, Avrupa'da dönemin önde gelen (hem laik hem de dini) çevrelerinin kadının erkek olmadan düzgün bir cinsellik yaşayamayacağı yönündeki genel kanısını yansıtmaktadır.
Etimoloji
"Lezbiyen" kelimesinin Sapfo'nun yaşadığı adanın ismi olan "Lesbos" kelimesinden geldiği varsayılır.
Kamu politikaları
Batı toplumlarında, kadının eşcinsel davranışlarına yönelik açık yasaklamalar, erkeğin eşcinsel davranışına oranla çok daha zayıftır.
Birleşik Krallık'ta, lezbiyenlik hiçbir zaman yasadışı olmamıştır. Buna karşın, erkekler arası cinsel ilişki İngiltere ve Galler'de 1967 yılına kadar yasal kabul edilmemiştir. Kraliçe Victoria'nın kadınlar arası cinsel ilişkinin mümkün olamayacağına inanması sebebiyle lezbiyenliğin İngiliz Ceza Yasası'nda 1885 yılında yapılan değişiklik kapsamına alınmadığı söylenmekle birlikte bu hikâyenin sonradan uydurulmuş olabileceği de ifade edilmektedir. İngiliz parlamenter Frederick Macquisten tarafından 1921 yılında ortaya atılan ve lezbiyenliğin suç sayılmasını öngören yasa teklifi Lordlar Kamarası tarafından reddedilmiştir. Tartışmalar sırasında Lord Birkenhead ve ardından dönemin Büyük Britanya Başbakanı bin kadından 999'unun "bu tarz deneyimlere ilişkin bir fısıltı dahi duymadığını" savunmuşlardır. 1928 yılında, lezbiyen içerikli bir roman olan kamunun büyük ilgisini çeken bir dava sonucu "müstehcenlik" nedeniyle yasaklanmıştır. Kitaba karşı dava açılmasının nedeni kitapta herhangi bir şekilde açık cinsel içerik bulunması değil, "kabul görme" savını ortaya atmasıdır. The Well of Loneliness yasaklanırken lezbiyen temalı ancak siyasi içerik taşımayan romanlar serbestçe satılmaya ve yayımlanmaya devam etmiştir.
Yahudi dini öğretileri, erkek eşcinsel davranışını kınasa da lezbiyen davranışlar hakkında çok az şey söylemektedir. Buna karşın, nüfusunun büyük çoğunluğu laik olan modern İsrail Devleti, eşcinsel yönelimleri yasadışı ilan etmeyen ve eşcinsellere baskı uygulamayan bir yaklaşım sergilemektedir. İsrail'de eşcinsel evliliğe izin verilmemekte buna karşın örfi hukukun uygulandığı bu ülkede eşcinsel kişinin çocuğunun, partneri tarafından evlat edinilmesine izin veren ve daha sonraki davalarda örnek teşkil eden mahkeme kararları bulunmaktadır. Tel-Aviv'de her yıl geleneksel olarak eşcinsel onur yürüyüşü yapılmaktadır.
Eşcinsellik İslam dini öğretilerinde (Kur'an ve Hadisler'de) yasaklanmıştır. Suudi Arabistan ve Yemen'de eşcinsellik hapis, kırbaç ve ölümle cezalandırılmaktadır. İran'da lezbiyen davranışları yasaklayan yasa hâlâ yürürlükte bulunmaktadır.
Asya'da Türkiye'de genelde eşcinselliği özelde ise lezbiyenliği yasaklayan herhangi bir yasa bulunmamaktadır. Türk Medeni Kanunu'nda ise eşcinsellik boşanma sebebi olarak kabul edilmektedir. Eşcinsel olan eşin sırf bu gerekçeyle evlilik içerisinde kusurlu sayılması kabul edilmiştir. Yasal durumun elverişliliğine karşın, Ümit Oğuztan'ın Rüya Eser takma adıyla 1990 yılında Yaprak Yayınları'ndan yayımlanan "" isimli belgesel romanı kısa sürede toplatılmış, "müstehcen" olduğu gerekçesiyle yargılanmış ve mahkeme kararıyla yakılarak imha edilmiştir. Türk toplumunun büyük bir kısmı, bir takım geleneklere bağlılıklar nediyle erkek eşcinselliğine önyargılı yaklaşan bir toplumdur. [] Buna karşın, lezbiyenlik yine toplumun çoğunluğu tarafından göz ardı edilmekte ve bu nedenle erkek eşcinselliği kadar tepki çekmemektedir. []Türkiye'de Lambdaistanbul ve Kaos GL gey, lezbiyen, biseksüel, transseksüel ve travesti haklarını koruma ve bu gruplar arasında dayanışmayı sağlamaya yönelik olarak çalışmaktadır.
Üreme ve Ebeveynlik Hakları
Birçok lezbiyen çift, evlat edinme yöntemiyle çocuk sahibi olmayı denemektedir. Ancak, lezbiyen çiftlerin evlat edinmesi her ülkede yasal değildir.
Lezbiyenler, son dönemde, tüp bebek başta olmak üzere desteklenmiş doğum teknolojilerine de yönelmektedirler. Bazı ülkelerde, lezbiyenlerin desteklenmiş doğum teknolojilerine erişimi konusu tartışılmaktadır. Örneğin, Avustralya'da Yüksek Mahkeme, Roma Katolik Kilisesi'nin lezbiyen ve bekar kadınların tüp bebek sahibi olmasının yasaklanması girişimini reddetmiştir. Ancak, Yüksek Mahkeme'nin bu kararının hemen ardından Başbakan John Howard lezbiyenler ve bekar kadınların tüp bebek sahibi olmasını engellemek amacıyla konuya ilişkin yasada bir düzenlemeye gitmiş ve Roma Katolik Kilisesi'ne desteğini ortaya koyarak Yüksek Mahkeme'nin kararını göz ardı etmiştir. Bu durum Avustralya'daki gey ve lezbiyen toplumunun yanı sıra bekar kadınların da tepkisini çekmiştir.
Feminizm
Tarih boyunca birçok lezbiyen, kadın hakları mücadelesine dahil olmuştur. 19. yüzyılın sonlarında, Boston evliliği terimi beraber yaşayan kadınlar arasındaki romantik birlikteliği anlatmak için kullanılmasının yanı sıra kadınların oy hakkı mücadelesine de katkıda bulunmuştur.
Feminist hareketler
1970'ler ve 1980'ler boyunca, ve radikal feminizm gibi hareketlerin ortaya çıkmasıyla, popüler hale gelmiş ve lezbiyen kadın grupları komünler halinde yaşamak üzere bir araya gelmeye başlamıştır. , "Radical Feminism, Lesbian Separatism, and Queer Theory" isimli çalışmasında, yaşadığı lezbiyen komününde ve hiyerarşik bir yapının ortaya çıktığını ve bu nedenle gruptan ayrıldığını ifade etmiştir.
1990'larda ise lezbiyen görünürlüğünü artırmak ve lezbiyen haklarını geliştirmek üzere birçok kurulmuşsa da bu grupların etkisi sınırlı kalmıştır. Yine feminist mücadele çerçevesinde yürütülen kampanyaların da etkisiyle günümüzde Hollanda, İspanya, Belçika, Kanada, Arjantin ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nde eşcinsel evlilikler yasal hale gelmiştir. Buna karşın, eşcinsel evliliklere hâlen birçok ülkede izin verilmemektedir. 2004 yılında ABD'nin Massachusetts Eyaleti, eşcinsel evliliklere izin veren ilk Amerikan eyaleti olma unvanını kazanmıştır. 26 06 2015 tarihinde Amerika'da eşcinsel evlilik mahkeme kararı ile yasal ilan edilmiştir.
Cinsellik
Kadınlar arasındaki cinsel aktivite heteroseksüeller ya da eşcinsel erkekler arasındaki seks kadar çeşitlilik gösterir. Her türlü kişilerarası ilişkide olduğu gibi lezbiyenlikte de cinsel dışavurum ilişkinin kapsamı ile yakından alakalıdır.
Kendi cinsi ile ilişkiye giren kadınların bir kısmı, kendilerini lezbiyen olarak nitelendirmek yerine biseksüel ya da queer gibi farklı etiketlerle tanımlamayı tercih ederler.
Batı ve diğer bazı toplumlarda son dönemde gözlenen kültürel değişiklikler, lezbiyenlerin kendi cinselliklerini daha serbestçe ifade etmelerine olanak tanımıştır. Bu durum, kadın cinselliğinin doğası hakkında birçok araştırma yapılmasını sağlamıştır. Örneğin, 2002 yılında ABD Hükûmeti tarafından yaptırılan, 2005 yılında yayımlanan "Cinsel Davranış ve Seçilmiş Sağlık Önlemleri: 15-44 Yaşlarındaki Erkekler ve Kadınlar, ABD, 2002" (Sexual Behavior and Selected Health Measures: Men and Women 15-44 Years of Age, United States, 2002) başlıklı araştırma yaşları 15-44 arasında değişen kadınların % 4.4'ünün son 12 aylık dönemde başka bir kadınla cinsel ilişkiye girdiğini ortaya koymaktadır. Üzerinde araştırma yapılan kadınlara "Hiç başka bir kadınla cinsel ilişki yaşadınız mı?" sorusu yöneltildiğinde ise deneklerin % 11'i "Evet" yanıtını vermiştir.
Son dönemde, lezbiyen cinselliği üzerine birçok araştırma ve yazın yayımlanmaya başlamıştır. Bu durum, kadınların kendi cinsel yaşamları üzerindeki kontrolü, kadın cinsel hazzının yeniden tanımlanması ve negatif cinsel sterotiplere/kanılara ilişkin yanlışların çürütülmesi hususlarında bir takım tartışmalara yol açmıştır. Negatif cinsel sterotip/kanılara ilişkin olarak, seks üzerine araştırmalar yapan tarafından yaratılan ve uzun süreli lezbiyen ilişkilerde cinsel ihtirasın eninde sonunda azalacağını iddia eden (lesbian bed death) terimi örnek gösterilebilir. Schwartz'ın bu iddiası, tüm ilişkilerde zamanla ihtirasın azaldığını dile getiren birçok lezbiyen tarafından reddedilmektedir. Yine birçok lezbiyen bu teze karşı olarak mutlu ve doyurucu bir seks yaşamları olduğunu beyan etmektedirler.
Kültür
Edebiyat
1890'lardan beri, yeraltı klasiği (The Songs of Bilitis), lezbiyen kültürü ve edebiyatı üzerinde etkili olmuştur. Bu kitap, ABD'deki ilk lezbiyen mücadele ve kültürel örgütü olan 'na (Daughters of Bilitis) da esin kaynağı olmuştur.
1950'lerde ve 1960'larda ABD ve Birleşik Krallık'ta birçok lezbiyen "ucuz roman" yayımlanmıştır. Bu kitaplar genellikle "", "The Evil Friendship" (), "The Beebo Brinker Chronicles" (Ann Bannon) gibi şifreli isimlerle piyasaya çıkmıştır. İngiliz okul hikâyeleri de şifreli, zaman zaman da sarih bir barınak sağlamıştır.
1970'lerdeki ikinci dönem feminist dalga sırasında lezbiyen romanları daha çok politika odaklı hale gelmiştir. Bu dönemdeki eserler, genellikle, ayrılıkçı feminizmin açık ideolojik mesajlarına yer vermiş ve edebiyattaki bu eğilim lezbiyen sanatın diğer dallarına da sıçramıştır. Rita Mae Brown'ın ilk romanı olan , bu dönemin "dönüm noktası" olma özelliğini taşımaktadır.
1972'de Berkeley, California'da yayımlanmakta olan lezbiyen dergisi "Kadınlarda Heteroseksüellik:Nedenleri ve Tedavisi" (Heterosexuality in Women: its Causes and Cure) isimli bir makale çıkarmıştır. Kendinden önceki, kadınlarda eşcinsellik üzerine olan psikiyatri makaleleri ile paralellik gösteren bu makalede yer alan normal-anormal tartışması büyük ilgi çekmiş ve özellikle lezbiyen feministler tarafından kabul görmüştür. Bu makale, 1970'ler lezbiyen edebiyatı ve sanatı üzerinde de etkili olmuştur.
1990'ların başında lezbiyen kültürü ""nda yer almayan daha genç bir kuşağın etkisi altına girmiştir. Bu durum ve queer teorilerinin şekillenmesine de yardımcı olmuştur.
2000'li yıllarda lezbiyen cinselliği edebi eserlerde yer almaya başlamıştır. Günümüzde , Jeanette Winterson, Sarah Waters ve önde gelen lezbiyen edebiyatı yazarları arasında kabul edilmektedir. Tanınan ve muhalif akademik yazarlardan Camille Paglia ve Germaine Greer gibi bazıları da lezbiyenlikle özdeşleştirilmektedir.
Türk edebiyatında genelde eşcinsel özelde ise lezbiyen olgunun varlığı gereğince irdelenmemiştir. Attilâ İlhan'ın ve romanlarında bu konu detaylı şekilde irdelenmiştir. 'nın adlı hikâyesi, Perihan Mağden'in isimli eseri lezbiyen temalı Türk edebiyatı içerisinde kabul edilmektedir. Ümit Oğuztan'ın Rüya Eser takma adıyla 1990 yılında Yaprak Yayınları'ndan yayımlanan "" isimli belgesel romanı ise kısa sürede toplatılmış, "müstehcen" olduğu gerekçesiyle yargılanmış ve mahkeme kararıyla yakılarak imha edilmiştir.
Tiyatro
Oyun yazarı 'ın 1934 yılında yayımlanan ilk oyunu Broadway'de sergilenmiştir. Özel bir yatılı kız okulunda geçen oyunda okul müdürü ve bir öğretmenin ruh sağlığı bozuk bir öğrenci tarafından çıkartılan zararlı bir dedikodu kampanyasının kurbanı olmaları anlatılmaktadır. Müdür ve öğretmen sonunda lezbiyen ilişki yaşadıklarına ilişkin suçlamalarla karşılaşacaklardır. Oyun, Pulitzer Ödülü'ne aday olmasına karşın Londra, Boston ve Chicago'da yasaklanmıştır. The Children's Hour ayrıca New York'ta 691 kere ve aralıksız olarak sergilenmiştir. Bu rakam, o dönem için bir rekor sayılmaktadır.
Sinema
İlk lezbiyen temalı film 1931 yılı yapımı, 'nun romanından uyarlanan ve tarafından yönetilen 'dur. Filmde, öğrenci Manuela von Meinhardis'in öğretmeni Fräulein von Nordeck zur Nidden'e duyduğu ihtiraslı aşk anlatılmaktadır. Filmin senaryosu bir kadın tarafından yazılmış ve filmin yapım ekibinde genellikle kadınlar görev almıştır. Filmin Alman lezbiyen kültürü üzerindeki etkileri 1930 yılında çekilen Mavi Melek adlı filmin ardından gelmesi nedeniyle sınırlı kalmıştır.
1990'ların başına kadar filmlerdeki her türlü lezbiyen aşk teması üstü kapalı olarak verilmiş ve seyircilerden hemen her zaman gerekli sonucu çıkartmaları beklenmiştir. Greta Garbo'nun da rol aldığı 1933 yapımı , konusu lezbiyenlerle ilgili olmamasına karşın lezbiyen estetiğinin bir parçası olarak kabul edilmiştir. Alfred Hitchcock'un Rebecca isimli 1940 yapımı, Daphne du Maurier'in romanından uyarlanan filmi oldukça açık bir biçimde lezbiyenliğe vurgu yapmıştır. Ancak, bu filmdeki karakterler olumlu olarak yansıtılmamıştır. Filmdeki Bayan Danvers takıntılı, nörotik ve cinayet eğilimli; filmde hiç gözükmeyen Rebecca ise bencil, kindar ve ölüme mahkûm şekilde tasvir edilmiştir. 1950 yapımı 'in ana karakteri senaryoda ilk başta lezbiyen olarak yer almış buna karşın filmin son halinde ana karakterin lezbiyenliğine izleyenlere gerekli ipucu ve mesajları vermek kaydıyla hafifçe değinilmiştir.
1961 yapımı, 'ın aynı adlı oyunundan uyarlanan isimli filmde Audrey Hepburn ve Shirley MacLaine başrolleri paylaşmıştır. Film, oyunda yer alan derin karanlık temaları ve lezbiyen alt mesajları yansıtmayı başarmıştır.
Açık lezbiyen temalı, sempatik lezbiyen karakterlere sahip olan ve lezbiyenlerin başrollerde olduğu filmler 1990'lardan itibaren çekilmeye başlanmıştır. 2000'li yıllar itibarıyla, bazı filmler lezbiyenliğe cinsel arzudan öte daha geniş bir bakış açısıyla yaklaşmaya başlamış ve karakterlerin cinsel yönelimlerinden çok kendilerini keşfetmelerine değinmişlerdir.
Bound (1996), (1997), (2001), Mulholland Çıkmazı (2001), Cani (2003), (2004), Aşk Yazım (2004), Sevgiyi Ararken (2004), (2005), (2005), Loving Annabelle (2006) ve Mavi En Sıcak Renktir (2013) film ve başrol oyuncuları Altın Palmiye ödülüne layık görüldü. 1990 sonrası Hollywood tarafından çekilen lezbiyen temalı/içerikli filmlere örnek gösterilebilir.
Hollywood dışında da 1990 sonrası birçok lezbiyen temalı ve İngilizce olmayan film çekilmiştir. Ateş (Hindistan, 1996), (İsveç, 1998), (Japonya, 2002) ve (Tayvan, 2004) bu filmlere örnek olarak verilebilir.
Türk sinemasında ise lezbiyen temalı filmlerin sayısı sınırlı kalmıştır. 1985 yapımı, yönetmenliğini Atıf Yılmaz'ın yaptığı, başrollerini Müjde Ar ile Nur Sürer'in paylaştığı Dul Bir Kadın ile yönetmenliğini yine Atıf Yılmaz'ın yaptığı ve başrollerini Lale Mansur ile Meral Oğuz'un paylaştığı 1992 yılı yapımı Düş Gezginleri isimli filmler lezbiyenlik temasına açıkça vurgu yapmıştır. Perihan Mağden'in romanından uyarlanan 2005 yılı yapımı İki Genç Kız da Türk sinemasındaki lezbiyen temalı filmlere örnek olarak verilebilir.
Televizyon
Lezbiyen karakterlerin televizyonda yer alması 1980'lerden sonra, ABD ve Batı Avrupa'da eşcinselliğe bakışın değişmeye başlamasıyla, hız kazanmıştır. 1980'lerin televizyon dizisi , 1990'ların lezbiyen televizyon karakterlerine oranla çok daha canlı bir lezbiyen ilişkiyi bünyesine almıştır. 1989 BBC yapımı kendisi de lezbiyen olan yazar Jeanette Winterson'ın aynı adlı romanından uyarlanmıştır.
Aktris ve komedyen Ellen DeGeneres 1997 yılında lezbiyen olduğunu açıklamıştır ve bu açıklamanın ardından DeGeneres'in Ellen isimli dizide canlandırdığı karakter de 5. sezonun hemen başında eşcinsel olduğunu belirtmiştir. Dizinin bu bölümü Emmy Ödülü kazanmıştır. 2000 yılında ABC'de gündüz yayınlanan adlı drama dizisindeki Bianca Montgomery () karakterinin lezbiyen olduğu ortaya çıkmıştır. Bir kısım izleyici bu karakterin hikâyesini gerçekçi bulurken diğer bir kısım izleyici ise Bianca'nın başka bir kadınla uzun süreli ilişki kuramamasını eleştirmiştir.
Rus pop ikilisi t.A.T.u ise 2000'lerin başında şarkılarına çektikleri kliplerin televizyonda yayınlanmasının ardından Avrupa'da popüler olmuşlardır. t.A. T.u üyeleri, biseksüel oldukları halde kamuoyuna "lezbiyen" şeklinde lanse edilmişlerdir.
Simpsonlar'ın 2005 yılı bölümlerinden ""de Marge'ın kızkardeşlerinden Patty lezbiyen olduğunu açıklamıştır. Yine 2005 yılında isimli dizinin karakterlerinden Serena Southerlyn de lezbiyen olduğunu açıklamıştır.
Birçok bilimkurgu dizisi de lezbiyen karakterlere yer vermiştir. Babylon 5'in bir bölümünde Talia Winters ve Kumandan Susan Ivanova arasında lezbiyen bir ilişki olduğu ima edilmiştir. 'un birçok bölümünde lezbiyen unsurlara yer verilmiş ve Uzay Yolu'nun 24. yüzyılında bu tarz ilişkilerin kabul gördüğü açıkça ifade edilmiştir.
2000'li yıllardan ise ana karakterlerini tamamen lezbiyenlerin oluşturduğu diziler çekilmeye başlanmıştır. 2004 yılında yayın hayatına başlayan ve Los Angeles'ta yaşayan bir grup lezbiyenin hayatını konu alan The L Word, 2005 yılında yayınlanmaya başlayan ve iki genç lezbiyenin hayatını dizinin merkezine oturtan ve yine 2005 yılında yayın hayatına başlayan İngiliz dizisi ana karakterlerini lezbiyenlerin oluşturduğu dizilere örnek olarak verilebilir.
Televizyonda yer alan önemli lezbiyen karakterlerine örnek olarak şunlar verilebilir:
- Kim Daniels -
- Liz Cruz - (Nip/Tuck)
- Willow Rosenberg ve Tara Maclay - Vampir Avcısı Buffy
- Lindsay Peterson ve Melanie Marcus in
- Zeyna ve Gabrielle -
- Maia Jeffries ve Jay Copeland -
- Lana Crawford ve Georgina Harris - Neighbours
- Amanda Donohoe (C.J.Lamb olarak) ve Michelle Green (Abbey Perkins olarak) -
- Dr. Kerry Weaver ve Sandy López - ER
- Dr. Kerry Weaver ve Kim Legaspi - ER
- Helen Stewart and Nikki Wade -
- Paige Michalchuk ve Alex Núñez -
- Dorothy'nin üniversiteden arkadaşı Jean - Altın Kızlar
- Alice Pieszecki, Dana Fairbanks, Bette Porter, Shane McCutcheon, Tina Kennard, Jodi Lerner, Helena Peabody, Phyllis Kroll, Jennifer Schecter ve diğerleri - The L Word
- Anna Friel ve Nicola Stephenson -
- Spencer Carlin ve Ashley Davies -
- Ross'un eski eşi Carol ve onun sevgilisi Susan - Friends
- Marissa Cooper ve Alex Kelly - The OC
- Marge Simpson'ın kızkardeşi Patty Bouvier - Simpsonlar
- Naomi Julien, Della Alexander ve Binnie Roberts - EastEnders
- Thelma Bates -
- Jessica Sammler ve Katie Singer -
- Jasmine Thomas, Debbie Dingle ve Zoe Tate -
- Maggie Sawyer ve Toby Raines - Superman: The Animated Series
- Beverly Harris, Nancy Bartlett and Jackie Harris -
- Maxine Proctor -
- Frankie Doyle, Angela Jeffries, Sharon Gilmore, Judy Bryant, Joan Ferguson, Audrey Forbes, Terri Malone -
- Serena Southerlyn -
Çizgi Roman ve Manga
1989 yılına kadar ABD'nin çizgi romanlardan sorumlu kurumu tarafından ABD'de satışa çıkan çizgi romanlar üzerinde de facto bir sansür uygulanmış ve eşcinselliğin çizgi romanlarda yer alması engellenmiştir. Açık lezbiyen temalara ilk olarak yeraltı ve Comics Code Authority'nin onayını gerektirmeyen alternatif çizgi romanlarda rastlanmıştır. Lezbiyen bir karaktere sahip olan ilk çizgi roman Trina Robbins'in "Sandy Comes Out"dur. 1972 tarihli bu çizgi roman isimli antolojinin birinci sayısında yayımlanmıştır. 1980 yılında yayıma başlayan "Gay Comix" lezbiyenler ile ilgili hikâyelere yer vermiş ve 1985 yılında başlıklı hikâyede iki ana karakter Maggie ve Hopey arasındaki lezbiyen ilişki açıkça ortaya konmuştur.
Alternatif ve yeraltı çizgi romanlarında lezbiyen ilişkilere yer verilirken ABD'deki ana çizgi roman yayımcıları bu konuda uzunca bir süre suskun kalmışlardır. Kadın Marvel Comics karakterlerinden ve arasındaki ilişki önceleri yalnızca ima edilmiş, 1990 yılında ise bir eski İngilizce kelimesi olan ve sevgili anlamına gelen "leman" sözcüğünün kullanımıyla şifreli olarak doğrulanmıştır. 2001 yılında ise Destiny'nin Mystique'in sevgilisi olduğu sarih bir İngilizce ile beyan edilmiştir. 2006 yılında DC Comics, önemli karakterlerinden 'ın bir lezbiyen olarak yeniden doğduğunu açıklamış ve bu durum medyanın ilgisni toplamıştır. Yine DC Comics karakterlerinden polis memuru 'nın da lezbiyen olduğu çizgi romanlarda açıklanmıştır.
2006 yılında, Alison Bechdel'in isimli lezbiyen ilişkilere yer veren çizgi romanı ABD'deki birçok medya kuruluşu tarafından yılın en iyi kitapları arasında sayılmıştır. Bechdel, isimli en iyi tanınan ve en uzun soluklu lezbiyen çizgi romanının da yazarıdır.
Bazı yazarlar, araştırmacılar ve sanatçılar (örneğin Saturday Night Live'dan Chris Rock) Peanuts karakteri 'nin lezbiyen olduğunu iddia etmişlerdir. (Peppermint Patties İngilizcede lezbiyenler için kullanılan aşağılayıcı argo bir terimdir) Bu iddia, çizgi roman serisinde hiçbir zaman doğrulanmamıştır.
Mangalarda lezbiyen içerik (kız aşkı), lezbiyen cinselliği ise terimleriyle ifade edilmektedir. Bu terimler animeler için de geçerlidir. Mangalardaki lezbiyen ilişkilere örnek olarak bir Japon manga karakteri olan 'nun Alpha ve Kokone'ye romantik duygular beslemesi verilebilir.
Anime
Anime dizisi Sailor Moon'un üçüncü sezonu iki kadın kahraman ve arasındaki lezbiyen ilişkiye yer vermektedir. Ancak, dizinin üçüncü sezonu ABD'de dublajlanırken ve gösterilirken sansüre uğramıştır. Lezbiyen ilişkiye yer veren birçok sahne kesilmiş ve bahsekonu iki karakter "kuzen" olarak lanse edilmiştir. Bu durumun Amerikalı izleyiciler tarafından fark edilmesi ise birçok çelişkinin doğmasına yol açmıştır.
Mangaka gruplarının çoğunda örneğin veya Card Captor Sakura'da bazı karakterler alenen lezbiyenken bazı karakterlerin ise lezbiyen oldukları varsayılmaktadır. Örneğin "Miyuki-chan in Wonderland"da Miyuki sürekli olarak kadın hayranlarının ilgisinden kurtulmaya çalışmaktadır. Card Captor Sakura'daki Tomoyo ise, ana karakter Sakura ile temelde masum buna karşın şüphe çeken "kıyafet değiştirme" oyunu oynama takıntısı ile ünlüdür.
Bilgisayar Oyunları
Lezbiyen ilişkiler bilgisayar ve Playstation oyunlarında da yer almaya başlamıştır. PlayStation oyunu isimli bir lezbiyen karaktere sahiptir. Oyundaki diğer bir karakter olan Gina, Asellus'un kıyafetlerini diken genç bir terzidir. Gina, sürekli olarak Asellus'a karşı hissettiği çekimden bahseder ve oyunun birçok farklı sonunda Asellus ile evlenir. (Oyunun İngilizce versiyonundan lezbiyenlikle ilgili birçok diyalog ve içerik çıkartılmıştır.) Playstation oyunu 'de ana karakterlerden Hana Tsu Vachel Rain Qin isimli bir başka kadın karakterle cinsel ilişkiye girmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ AskOxford.com http://www.askoxford.com/results/?view=dict&field-12668446=lesbian&branch=13842570&textsearchtype=exact&sortorder=score%2Cname 14 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ AskOxford.com http://www.askoxford.com/concise_oed/homosexual?view=uk 15 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 30 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2009.
- ^ Ellen Greene (ed.), Reading Sappho: Contemporary Approaches. Berkeley: University of California Press, 1996.
- ^ "Lycurgus" 18.4
- ^ The History of al-Tabari, Vol. XXX, p.72-73, Albany: SUNY Press, Albany 1989).
- ^ Carl Lindahl & John MacNamara & John Lindow, Medieval Folklore: A Guide to Myths, Legends, Tales, Beliefs, and Customs, 2000, Oxford University Press, New York,ISBN=0-19-514772-3, sf. 243
- ^ Terry Castle, The Apparitional Lesbian: Female Homosexuality and Modern Culture, Columbia University Press, 1993, New York, , sf. 11 & 66
- ^ Laura Doan, Fashioning Sapphism: The Origins of a Modern English Lesbian Culture, Columbia University Press, 2001, New York, , sf. 56-60
- ^ Laura Doan & Jay Prosser, Palatable Poison: Critical Perspectives on The Well of Loneliness, Columbia University Press, 2001, New York, , sf. 39-49
- ^ Jeanette H. Foster, Sex Variant Women in Literature: A Historical and Quantitative Survey, Vantage Press, 1956, New York, sf. 287
- ^ . 23 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Ocak 2016.
- ^ The Lesbian Sex Book: A Guide for Women Who Love Women, Wendy Caster & Rachel Kramer Bussel, Alyson Publicatons, Kanada, 1993,
- ^ The New Our Right to Love, Ginny Vida, Touchstone, New York, 1996,
- ^ http://www.cdc.gov/nchs/ 29 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . National Center for Health Research
- ^ . 21 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2007.
- ^ . 5 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2007.
- ^ . 11 Ekim 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Eylül 2007.
- ^ Seal of Approval: The History of the Comics Code, Amy Kiste, University Press of Mississippi, Jackson, 1998, sf. 143, 175-176,
- ^ Where Women Rule: The World of Lesbian Cartoons, Robin Bernstein, The Harvard Gay & Lesbian Review, 31 Temmuz 1994, Cilt 1, Sayı 3, sf. 20
- ^ House of Raging Women, Los Bros Hernandez, Fantagraphics Books, 1988, Seattle, WA, sf. 74-81,
- ^ Uncanny X-Men #265, Ağustos 1990
- ^ X-Men Forever #5, Mayıs 2001
- ^ Queering the Comics, Lawrence Ferber, The Advocate, 18 temmuz 2006, sf. 51
- ^ Outed in Batman's Backyard, Andy Mangels, The Advocate, 27 Mayıs 2003, sf. 62
- ^ Q & A Rocking the Boat, Dany Johnson, Akadot, 21 Nisan 2001, http://www.akadot.com/article.php?a=31 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Kissing cousins may bring controversy — Cartoon Network juggles controversial topics contained in the “Sailor Moon S” series, Paul Sebert
- ^ The Daily Athenaeum Interactive, 28 Haziran 2000, http://www.da.wvu.edu/archives/002806/news/002806,07,01.html 8 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Miyuki-chan in Wonderland, Anime News Network, http://www.animenewsnetwork.com/encyclopedia/manga.php?id=2773icle.php?a=31 8 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ AnimeOnDvd.com >> Disc Reviews >> Card Captor Sakura Vol. #01, Chris Beveridge, http://www.animeondvd.com/reviews2/disc_reviews/201.php 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Eylül 2007.
Dış bağlantılar
Lezbiyen hakkında daha fazla bilgi edinin | |
Vikisözlük'te tanımlar | |
Commons'ta dosyalar |
Genel
- Lambda İstanbul Derneği Web Sitesi 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The National Center for Lesbian Rights2 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Old Lesbians Organizing for Change (OLOC)6 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Gay, Lesbian, Bisexual, Transgender Historical Society14 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Haber ve Makaleler
- Lezbiyen çiftlerin çocuk yetiştirmesi 15 Aralık 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Avustralya ve IVF8 Temmuz 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- IVF ve lezbiyen protestosu29 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dergiler
- Curve Magazine 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- On Our Backs 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- AfterEllen.Com4 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- It's February; Pucker Up, TV Actresses13 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The New York Times, 10 Şubat 2005
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lezbiyen baska bir kadina fiziksel ve veya duygusal cekim hisseden kadindir Lezbiyen escinsel kadin anlamina gelmektedir Hem kadinlara hem de erkeklere cekim hisseden kadinlar ise biseksueldirler Kisinin kendini tanimlamasi veya kendine bictigi cinsel kimlik davranislariyla ortusmuyor olabilir Iki kadinin birlikteligini simgeleyen logoTarihceKadinlar arasi aska deginen bilinen en eski yazili kaynaklar Antik Yunan a dayanmaktadir Lesvos Midilli adasinda yasayan Sapfo baska kadinlara yonelik cinsel cekimini acikca ortaya koyan siirler yazmistir Buna karsin yine bazi antik kaynaklar Sapfo nun erkeklerle de ask iliskisi yasadigini dile getirmektedir Hatta Tyreli Maximus Sapfo nun kendi okulundaki kizlarla olan iliskilerinin platonik oldugunu iddia etmistir Modern bilim Antik Yunan da oglancilik ile Sapfo ve ogrencilerin iliskisi arasinda bir paralellik kurmakta ve her ikisinde de pedagojinin rol oynamis olabilecegini one surmektedir Yazili kaynaklar Lezbiyen iliskilere dair erken donem ilk yazili kaynaklara Antik Sparta da rastlanmaktadir Lacedaemonians hakkinda yazan Plutarch ask aralarinda o kadar hurmet gormektedir ki kizlar ayni zamanda soylu kadinlarin erotik nesneleri haline gelmistir ifadesini kullanmistir Asya Antik Cin siiri ve hikayelerinde de lezbiyen iliskilere rastlanmakta ancak erkek escinselligine deginen edebi eserlerdeki detaylara yer verilmemektedir Antropolog Liza Dalby agirlikli olarak kadinlarin birbirine verdigi erotik siirlere dayanan arastirmasinda Heian Donemi Japonya sinda lezbiyen iliskilerin yaygin oldugunu ve toplumsal acidan kabul gordugunu iddia etmektedir Orta Cag Arabistani nda haremlerde kadinlar arasi iliskiler yasandigina dair duyumlar bulunmaktadir Haremlerdeki iliskiler genellikle baskiyla karsilasmaktadir Ornegin Musa Peygamber ask yaparken yakalanan iki kizin boynunun vurulmasini emretmistir Avrupa Avrupa da 12 yuzyilda yasamis olan yazar Etienne de Fougeres kadinlar uzerine yaptigi arastirma olan Livre des manieres de yaklasik M S 1170 yilinda yazilmistir lezbiyenlerle alay etmis ve lezbiyenleri horozlar gibi davranmaya calisan tavuklara benzetmistir Etienne de Fougeres in bu yaklasimi Avrupa da donemin onde gelen hem laik hem de dini cevrelerinin kadinin erkek olmadan duzgun bir cinsellik yasayamayacagi yonundeki genel kanisini yansitmaktadir Etimoloji Lezbiyen kelimesinin Sapfo nun yasadigi adanin ismi olan Lesbos kelimesinden geldigi varsayilir Kamu politikalariBati toplumlarinda kadinin escinsel davranislarina yonelik acik yasaklamalar erkegin escinsel davranisina oranla cok daha zayiftir Birlesik Krallik ta lezbiyenlik hicbir zaman yasadisi olmamistir Buna karsin erkekler arasi cinsel iliski Ingiltere ve Galler de 1967 yilina kadar yasal kabul edilmemistir Kralice Victoria nin kadinlar arasi cinsel iliskinin mumkun olamayacagina inanmasi sebebiyle lezbiyenligin Ingiliz Ceza Yasasi nda 1885 yilinda yapilan degisiklik kapsamina alinmadigi soylenmekle birlikte bu hikayenin sonradan uydurulmus olabilecegi de ifade edilmektedir Ingiliz parlamenter Frederick Macquisten tarafindan 1921 yilinda ortaya atilan ve lezbiyenligin suc sayilmasini ongoren yasa teklifi Lordlar Kamarasi tarafindan reddedilmistir Tartismalar sirasinda Lord Birkenhead ve ardindan donemin Buyuk Britanya Basbakani bin kadindan 999 unun bu tarz deneyimlere iliskin bir fisilti dahi duymadigini savunmuslardir 1928 yilinda lezbiyen icerikli bir roman olan kamunun buyuk ilgisini ceken bir dava sonucu mustehcenlik nedeniyle yasaklanmistir Kitaba karsi dava acilmasinin nedeni kitapta herhangi bir sekilde acik cinsel icerik bulunmasi degil kabul gorme savini ortaya atmasidir The Well of Loneliness yasaklanirken lezbiyen temali ancak siyasi icerik tasimayan romanlar serbestce satilmaya ve yayimlanmaya devam etmistir Yahudi dini ogretileri erkek escinsel davranisini kinasa da lezbiyen davranislar hakkinda cok az sey soylemektedir Buna karsin nufusunun buyuk cogunlugu laik olan modern Israil Devleti escinsel yonelimleri yasadisi ilan etmeyen ve escinsellere baski uygulamayan bir yaklasim sergilemektedir Israil de escinsel evlilige izin verilmemekte buna karsin orfi hukukun uygulandigi bu ulkede escinsel kisinin cocugunun partneri tarafindan evlat edinilmesine izin veren ve daha sonraki davalarda ornek teskil eden mahkeme kararlari bulunmaktadir Tel Aviv de her yil geleneksel olarak escinsel onur yuruyusu yapilmaktadir Escinsellik Islam dini ogretilerinde Kur an ve Hadisler de yasaklanmistir Suudi Arabistan ve Yemen de escinsellik hapis kirbac ve olumle cezalandirilmaktadir Iran da lezbiyen davranislari yasaklayan yasa hala yururlukte bulunmaktadir Asya da Turkiye de genelde escinselligi ozelde ise lezbiyenligi yasaklayan herhangi bir yasa bulunmamaktadir Turk Medeni Kanunu nda ise escinsellik bosanma sebebi olarak kabul edilmektedir Escinsel olan esin sirf bu gerekceyle evlilik icerisinde kusurlu sayilmasi kabul edilmistir Yasal durumun elverisliligine karsin Umit Oguztan in Ruya Eser takma adiyla 1990 yilinda Yaprak Yayinlari ndan yayimlanan isimli belgesel romani kisa surede toplatilmis mustehcen oldugu gerekcesiyle yargilanmis ve mahkeme karariyla yakilarak imha edilmistir Turk toplumunun buyuk bir kismi bir takim geleneklere bagliliklar nediyle erkek escinselligine onyargili yaklasan bir toplumdur kaynak belirtilmeli Buna karsin lezbiyenlik yine toplumun cogunlugu tarafindan goz ardi edilmekte ve bu nedenle erkek escinselligi kadar tepki cekmemektedir kaynak belirtilmeli Turkiye de Lambdaistanbul ve Kaos GL gey lezbiyen biseksuel transseksuel ve travesti haklarini koruma ve bu gruplar arasinda dayanismayi saglamaya yonelik olarak calismaktadir Ureme ve Ebeveynlik Haklari Bircok lezbiyen cift evlat edinme yontemiyle cocuk sahibi olmayi denemektedir Ancak lezbiyen ciftlerin evlat edinmesi her ulkede yasal degildir Lezbiyenler son donemde tup bebek basta olmak uzere desteklenmis dogum teknolojilerine de yonelmektedirler Bazi ulkelerde lezbiyenlerin desteklenmis dogum teknolojilerine erisimi konusu tartisilmaktadir Ornegin Avustralya da Yuksek Mahkeme Roma Katolik Kilisesi nin lezbiyen ve bekar kadinlarin tup bebek sahibi olmasinin yasaklanmasi girisimini reddetmistir Ancak Yuksek Mahkeme nin bu kararinin hemen ardindan Basbakan John Howard lezbiyenler ve bekar kadinlarin tup bebek sahibi olmasini engellemek amaciyla konuya iliskin yasada bir duzenlemeye gitmis ve Roma Katolik Kilisesi ne destegini ortaya koyarak Yuksek Mahkeme nin kararini goz ardi etmistir Bu durum Avustralya daki gey ve lezbiyen toplumunun yani sira bekar kadinlarin da tepkisini cekmistir FeminizmTarih boyunca bircok lezbiyen kadin haklari mucadelesine dahil olmustur 19 yuzyilin sonlarinda Boston evliligi terimi beraber yasayan kadinlar arasindaki romantik birlikteligi anlatmak icin kullanilmasinin yani sira kadinlarin oy hakki mucadelesine de katkida bulunmustur Feminist hareketler 1970 ler ve 1980 ler boyunca ve radikal feminizm gibi hareketlerin ortaya cikmasiyla populer hale gelmis ve lezbiyen kadin gruplari komunler halinde yasamak uzere bir araya gelmeye baslamistir Radical Feminism Lesbian Separatism and Queer Theory isimli calismasinda yasadigi lezbiyen komununde ve hiyerarsik bir yapinin ortaya ciktigini ve bu nedenle gruptan ayrildigini ifade etmistir 1990 larda ise lezbiyen gorunurlugunu artirmak ve lezbiyen haklarini gelistirmek uzere bircok kurulmussa da bu gruplarin etkisi sinirli kalmistir Yine feminist mucadele cercevesinde yurutulen kampanyalarin da etkisiyle gunumuzde Hollanda Ispanya Belcika Kanada Arjantin ve Guney Afrika Cumhuriyeti nde escinsel evlilikler yasal hale gelmistir Buna karsin escinsel evliliklere halen bircok ulkede izin verilmemektedir 2004 yilinda ABD nin Massachusetts Eyaleti escinsel evliliklere izin veren ilk Amerikan eyaleti olma unvanini kazanmistir 26 06 2015 tarihinde Amerika da escinsel evlilik mahkeme karari ile yasal ilan edilmistir CinsellikGustave Courbet Le Sommeil Uyku Kadinlar arasindaki cinsel aktivite heteroseksueller ya da escinsel erkekler arasindaki seks kadar cesitlilik gosterir Her turlu kisilerarasi iliskide oldugu gibi lezbiyenlikte de cinsel disavurum iliskinin kapsami ile yakindan alakalidir Kendi cinsi ile iliskiye giren kadinlarin bir kismi kendilerini lezbiyen olarak nitelendirmek yerine biseksuel ya da queer gibi farkli etiketlerle tanimlamayi tercih ederler Bati ve diger bazi toplumlarda son donemde gozlenen kulturel degisiklikler lezbiyenlerin kendi cinselliklerini daha serbestce ifade etmelerine olanak tanimistir Bu durum kadin cinselliginin dogasi hakkinda bircok arastirma yapilmasini saglamistir Ornegin 2002 yilinda ABD Hukumeti tarafindan yaptirilan 2005 yilinda yayimlanan Cinsel Davranis ve Secilmis Saglik Onlemleri 15 44 Yaslarindaki Erkekler ve Kadinlar ABD 2002 Sexual Behavior and Selected Health Measures Men and Women 15 44 Years of Age United States 2002 baslikli arastirma yaslari 15 44 arasinda degisen kadinlarin 4 4 unun son 12 aylik donemde baska bir kadinla cinsel iliskiye girdigini ortaya koymaktadir Uzerinde arastirma yapilan kadinlara Hic baska bir kadinla cinsel iliski yasadiniz mi sorusu yoneltildiginde ise deneklerin 11 i Evet yanitini vermistir Henri de Toulouse Lautrec Yatakta In Bed Son donemde lezbiyen cinselligi uzerine bircok arastirma ve yazin yayimlanmaya baslamistir Bu durum kadinlarin kendi cinsel yasamlari uzerindeki kontrolu kadin cinsel hazzinin yeniden tanimlanmasi ve negatif cinsel sterotiplere kanilara iliskin yanlislarin curutulmesi hususlarinda bir takim tartismalara yol acmistir Negatif cinsel sterotip kanilara iliskin olarak seks uzerine arastirmalar yapan tarafindan yaratilan ve uzun sureli lezbiyen iliskilerde cinsel ihtirasin eninde sonunda azalacagini iddia eden lesbian bed death terimi ornek gosterilebilir Schwartz in bu iddiasi tum iliskilerde zamanla ihtirasin azaldigini dile getiren bircok lezbiyen tarafindan reddedilmektedir Yine bircok lezbiyen bu teze karsi olarak mutlu ve doyurucu bir seks yasamlari oldugunu beyan etmektedirler KulturEdebiyat 1890 lardan beri yeralti klasigi The Songs of Bilitis lezbiyen kulturu ve edebiyati uzerinde etkili olmustur Bu kitap ABD deki ilk lezbiyen mucadele ve kulturel orgutu olan na Daughters of Bilitis da esin kaynagi olmustur 1950 lerde ve 1960 larda ABD ve Birlesik Krallik ta bircok lezbiyen ucuz roman yayimlanmistir Bu kitaplar genellikle The Evil Friendship The Beebo Brinker Chronicles Ann Bannon gibi sifreli isimlerle piyasaya cikmistir Ingiliz okul hikayeleri de sifreli zaman zaman da sarih bir barinak saglamistir 1970 lerdeki ikinci donem feminist dalga sirasinda lezbiyen romanlari daha cok politika odakli hale gelmistir Bu donemdeki eserler genellikle ayrilikci feminizmin acik ideolojik mesajlarina yer vermis ve edebiyattaki bu egilim lezbiyen sanatin diger dallarina da sicramistir Rita Mae Brown in ilk romani olan bu donemin donum noktasi olma ozelligini tasimaktadir 1972 de Berkeley California da yayimlanmakta olan lezbiyen dergisi Kadinlarda Heteroseksuellik Nedenleri ve Tedavisi Heterosexuality in Women its Causes and Cure isimli bir makale cikarmistir Kendinden onceki kadinlarda escinsellik uzerine olan psikiyatri makaleleri ile paralellik gosteren bu makalede yer alan normal anormal tartismasi buyuk ilgi cekmis ve ozellikle lezbiyen feministler tarafindan kabul gormustur Bu makale 1970 ler lezbiyen edebiyati ve sanati uzerinde de etkili olmustur 1990 larin basinda lezbiyen kulturu nda yer almayan daha genc bir kusagin etkisi altina girmistir Bu durum ve queer teorilerinin sekillenmesine de yardimci olmustur 2000 li yillarda lezbiyen cinselligi edebi eserlerde yer almaya baslamistir Gunumuzde Jeanette Winterson Sarah Waters ve onde gelen lezbiyen edebiyati yazarlari arasinda kabul edilmektedir Taninan ve muhalif akademik yazarlardan Camille Paglia ve Germaine Greer gibi bazilari da lezbiyenlikle ozdeslestirilmektedir Turk edebiyatinda genelde escinsel ozelde ise lezbiyen olgunun varligi geregince irdelenmemistir Attila Ilhan in ve romanlarinda bu konu detayli sekilde irdelenmistir nin adli hikayesi Perihan Magden in isimli eseri lezbiyen temali Turk edebiyati icerisinde kabul edilmektedir Umit Oguztan in Ruya Eser takma adiyla 1990 yilinda Yaprak Yayinlari ndan yayimlanan isimli belgesel romani ise kisa surede toplatilmis mustehcen oldugu gerekcesiyle yargilanmis ve mahkeme karariyla yakilarak imha edilmistir Tiyatro Oyun yazari in 1934 yilinda yayimlanan ilk oyunu Broadway de sergilenmistir Ozel bir yatili kiz okulunda gecen oyunda okul muduru ve bir ogretmenin ruh sagligi bozuk bir ogrenci tarafindan cikartilan zararli bir dedikodu kampanyasinin kurbani olmalari anlatilmaktadir Mudur ve ogretmen sonunda lezbiyen iliski yasadiklarina iliskin suclamalarla karsilasacaklardir Oyun Pulitzer Odulu ne aday olmasina karsin Londra Boston ve Chicago da yasaklanmistir The Children s Hour ayrica New York ta 691 kere ve araliksiz olarak sergilenmistir Bu rakam o donem icin bir rekor sayilmaktadir Sinema Ilk lezbiyen temali film 1931 yili yapimi nun romanindan uyarlanan ve tarafindan yonetilen dur Filmde ogrenci Manuela von Meinhardis in ogretmeni Fraulein von Nordeck zur Nidden e duydugu ihtirasli ask anlatilmaktadir Filmin senaryosu bir kadin tarafindan yazilmis ve filmin yapim ekibinde genellikle kadinlar gorev almistir Filmin Alman lezbiyen kulturu uzerindeki etkileri 1930 yilinda cekilen Mavi Melek adli filmin ardindan gelmesi nedeniyle sinirli kalmistir 1990 larin basina kadar filmlerdeki her turlu lezbiyen ask temasi ustu kapali olarak verilmis ve seyircilerden hemen her zaman gerekli sonucu cikartmalari beklenmistir Greta Garbo nun da rol aldigi 1933 yapimi konusu lezbiyenlerle ilgili olmamasina karsin lezbiyen estetiginin bir parcasi olarak kabul edilmistir Alfred Hitchcock un Rebecca isimli 1940 yapimi Daphne du Maurier in romanindan uyarlanan filmi oldukca acik bir bicimde lezbiyenlige vurgu yapmistir Ancak bu filmdeki karakterler olumlu olarak yansitilmamistir Filmdeki Bayan Danvers takintili norotik ve cinayet egilimli filmde hic gozukmeyen Rebecca ise bencil kindar ve olume mahkum sekilde tasvir edilmistir 1950 yapimi in ana karakteri senaryoda ilk basta lezbiyen olarak yer almis buna karsin filmin son halinde ana karakterin lezbiyenligine izleyenlere gerekli ipucu ve mesajlari vermek kaydiyla hafifce deginilmistir 1961 yapimi in ayni adli oyunundan uyarlanan isimli filmde Audrey Hepburn ve Shirley MacLaine basrolleri paylasmistir Film oyunda yer alan derin karanlik temalari ve lezbiyen alt mesajlari yansitmayi basarmistir Acik lezbiyen temali sempatik lezbiyen karakterlere sahip olan ve lezbiyenlerin basrollerde oldugu filmler 1990 lardan itibaren cekilmeye baslanmistir 2000 li yillar itibariyla bazi filmler lezbiyenlige cinsel arzudan ote daha genis bir bakis acisiyla yaklasmaya baslamis ve karakterlerin cinsel yonelimlerinden cok kendilerini kesfetmelerine deginmislerdir Bound 1996 1997 2001 Mulholland Cikmazi 2001 Cani 2003 2004 Ask Yazim 2004 Sevgiyi Ararken 2004 2005 Imagine Me amp You 2005 Loving Annabelle 2006 ve Mavi En Sicak Renktir 2013 film ve basrol oyunculari Altin Palmiye odulune layik goruldu 1990 sonrasi Hollywood tarafindan cekilen lezbiyen temali icerikli filmlere ornek gosterilebilir Hollywood disinda da 1990 sonrasi bircok lezbiyen temali ve Ingilizce olmayan film cekilmistir Ates Hindistan 1996 Isvec 1998 Japonya 2002 ve Tayvan 2004 bu filmlere ornek olarak verilebilir Turk sinemasinda ise lezbiyen temali filmlerin sayisi sinirli kalmistir 1985 yapimi yonetmenligini Atif Yilmaz in yaptigi basrollerini Mujde Ar ile Nur Surer in paylastigi Dul Bir Kadin ile yonetmenligini yine Atif Yilmaz in yaptigi ve basrollerini Lale Mansur ile Meral Oguz un paylastigi 1992 yili yapimi Dus Gezginleri isimli filmler lezbiyenlik temasina acikca vurgu yapmistir Perihan Magden in romanindan uyarlanan 2005 yili yapimi Iki Genc Kiz da Turk sinemasindaki lezbiyen temali filmlere ornek olarak verilebilir Televizyon Lezbiyen karakterlerin televizyonda yer almasi 1980 lerden sonra ABD ve Bati Avrupa da escinsellige bakisin degismeye baslamasiyla hiz kazanmistir 1980 lerin televizyon dizisi 1990 larin lezbiyen televizyon karakterlerine oranla cok daha canli bir lezbiyen iliskiyi bunyesine almistir 1989 BBC yapimi kendisi de lezbiyen olan yazar Jeanette Winterson in ayni adli romanindan uyarlanmistir Aktris ve komedyen Ellen DeGeneres 1997 yilinda lezbiyen oldugunu aciklamistir ve bu aciklamanin ardindan DeGeneres in Ellen isimli dizide canlandirdigi karakter de 5 sezonun hemen basinda escinsel oldugunu belirtmistir Dizinin bu bolumu Emmy Odulu kazanmistir 2000 yilinda ABC de gunduz yayinlanan adli drama dizisindeki Bianca Montgomery karakterinin lezbiyen oldugu ortaya cikmistir Bir kisim izleyici bu karakterin hikayesini gercekci bulurken diger bir kisim izleyici ise Bianca nin baska bir kadinla uzun sureli iliski kuramamasini elestirmistir Rus pop ikilisi t A T u ise 2000 lerin basinda sarkilarina cektikleri kliplerin televizyonda yayinlanmasinin ardindan Avrupa da populer olmuslardir t A T u uyeleri biseksuel olduklari halde kamuoyuna lezbiyen seklinde lanse edilmislerdir Simpsonlar in 2005 yili bolumlerinden de Marge in kizkardeslerinden Patty lezbiyen oldugunu aciklamistir Yine 2005 yilinda Law amp Order isimli dizinin karakterlerinden Serena Southerlyn de lezbiyen oldugunu aciklamistir Bircok bilimkurgu dizisi de lezbiyen karakterlere yer vermistir Babylon 5 in bir bolumunde Talia Winters ve Kumandan Susan Ivanova arasinda lezbiyen bir iliski oldugu ima edilmistir un bircok bolumunde lezbiyen unsurlara yer verilmis ve Uzay Yolu nun 24 yuzyilinda bu tarz iliskilerin kabul gordugu acikca ifade edilmistir 2000 li yillardan ise ana karakterlerini tamamen lezbiyenlerin olusturdugu diziler cekilmeye baslanmistir 2004 yilinda yayin hayatina baslayan ve Los Angeles ta yasayan bir grup lezbiyenin hayatini konu alan The L Word 2005 yilinda yayinlanmaya baslayan ve iki genc lezbiyenin hayatini dizinin merkezine oturtan ve yine 2005 yilinda yayin hayatina baslayan Ingiliz dizisi ana karakterlerini lezbiyenlerin olusturdugu dizilere ornek olarak verilebilir Televizyonda yer alan onemli lezbiyen karakterlerine ornek olarak sunlar verilebilir Kim Daniels Liz Cruz Nip Tuck Willow Rosenberg ve Tara Maclay Vampir Avcisi Buffy Lindsay Peterson ve Melanie Marcus in Zeyna ve Gabrielle Maia Jeffries ve Jay Copeland Lana Crawford ve Georgina Harris Neighbours Amanda Donohoe C J Lamb olarak ve Michelle Green Abbey Perkins olarak Dr Kerry Weaver ve Sandy Lopez ER Dr Kerry Weaver ve Kim Legaspi ER Helen Stewart and Nikki Wade Paige Michalchuk ve Alex Nunez Dorothy nin universiteden arkadasi Jean Altin Kizlar Alice Pieszecki Dana Fairbanks Bette Porter Shane McCutcheon Tina Kennard Jodi Lerner Helena Peabody Phyllis Kroll Jennifer Schecter ve digerleri The L Word Anna Friel ve Nicola Stephenson Spencer Carlin ve Ashley Davies Ross un eski esi Carol ve onun sevgilisi Susan Friends Marissa Cooper ve Alex Kelly The OC Marge Simpson in kizkardesi Patty Bouvier Simpsonlar Naomi Julien Della Alexander ve Binnie Roberts EastEnders Thelma Bates Jessica Sammler ve Katie Singer Jasmine Thomas Debbie Dingle ve Zoe Tate Maggie Sawyer ve Toby Raines Superman The Animated Series Beverly Harris Nancy Bartlett and Jackie Harris Maxine Proctor Frankie Doyle Angela Jeffries Sharon Gilmore Judy Bryant Joan Ferguson Audrey Forbes Terri Malone Serena Southerlyn Cizgi Roman ve Manga 1989 yilina kadar ABD nin cizgi romanlardan sorumlu kurumu tarafindan ABD de satisa cikan cizgi romanlar uzerinde de facto bir sansur uygulanmis ve escinselligin cizgi romanlarda yer almasi engellenmistir Acik lezbiyen temalara ilk olarak yeralti ve Comics Code Authority nin onayini gerektirmeyen alternatif cizgi romanlarda rastlanmistir Lezbiyen bir karaktere sahip olan ilk cizgi roman Trina Robbins in Sandy Comes Out dur 1972 tarihli bu cizgi roman isimli antolojinin birinci sayisinda yayimlanmistir 1980 yilinda yayima baslayan Gay Comix lezbiyenler ile ilgili hikayelere yer vermis ve 1985 yilinda baslikli hikayede iki ana karakter Maggie ve Hopey arasindaki lezbiyen iliski acikca ortaya konmustur Alternatif ve yeralti cizgi romanlarinda lezbiyen iliskilere yer verilirken ABD deki ana cizgi roman yayimcilari bu konuda uzunca bir sure suskun kalmislardir Kadin Marvel Comics karakterlerinden ve arasindaki iliski onceleri yalnizca ima edilmis 1990 yilinda ise bir eski Ingilizce kelimesi olan ve sevgili anlamina gelen leman sozcugunun kullanimiyla sifreli olarak dogrulanmistir 2001 yilinda ise Destiny nin Mystique in sevgilisi oldugu sarih bir Ingilizce ile beyan edilmistir 2006 yilinda DC Comics onemli karakterlerinden in bir lezbiyen olarak yeniden dogdugunu aciklamis ve bu durum medyanin ilgisni toplamistir Yine DC Comics karakterlerinden polis memuru nin da lezbiyen oldugu cizgi romanlarda aciklanmistir 2006 yilinda Alison Bechdel in isimli lezbiyen iliskilere yer veren cizgi romani ABD deki bircok medya kurulusu tarafindan yilin en iyi kitaplari arasinda sayilmistir Bechdel isimli en iyi taninan ve en uzun soluklu lezbiyen cizgi romaninin da yazaridir Bazi yazarlar arastirmacilar ve sanatcilar ornegin Saturday Night Live dan Chris Rock Peanuts karakteri nin lezbiyen oldugunu iddia etmislerdir Peppermint Patties Ingilizcede lezbiyenler icin kullanilan asagilayici argo bir terimdir Bu iddia cizgi roman serisinde hicbir zaman dogrulanmamistir Mangalarda lezbiyen icerik kiz aski lezbiyen cinselligi ise terimleriyle ifade edilmektedir Bu terimler animeler icin de gecerlidir Mangalardaki lezbiyen iliskilere ornek olarak bir Japon manga karakteri olan nun Alpha ve Kokone ye romantik duygular beslemesi verilebilir Anime Anime dizisi Sailor Moon un ucuncu sezonu iki kadin kahraman ve arasindaki lezbiyen iliskiye yer vermektedir Ancak dizinin ucuncu sezonu ABD de dublajlanirken ve gosterilirken sansure ugramistir Lezbiyen iliskiye yer veren bircok sahne kesilmis ve bahsekonu iki karakter kuzen olarak lanse edilmistir Bu durumun Amerikali izleyiciler tarafindan fark edilmesi ise bircok celiskinin dogmasina yol acmistir Mangaka gruplarinin cogunda ornegin veyaCard Captor Sakura da bazi karakterler alenen lezbiyenken bazi karakterlerin ise lezbiyen olduklari varsayilmaktadir Ornegin Miyuki chan in Wonderland da Miyuki surekli olarak kadin hayranlarinin ilgisinden kurtulmaya calismaktadir Card Captor Sakura daki Tomoyo ise ana karakter Sakura ile temelde masum buna karsin suphe ceken kiyafet degistirme oyunu oynama takintisi ile unludur Bilgisayar Oyunlari Lezbiyen iliskiler bilgisayar ve Playstation oyunlarinda da yer almaya baslamistir PlayStation oyunu isimli bir lezbiyen karaktere sahiptir Oyundaki diger bir karakter olan Gina Asellus un kiyafetlerini diken genc bir terzidir Gina surekli olarak Asellus a karsi hissettigi cekimden bahseder ve oyunun bircok farkli sonunda Asellus ile evlenir Oyunun Ingilizce versiyonundan lezbiyenlikle ilgili bircok diyalog ve icerik cikartilmistir Playstation oyunu de ana karakterlerden Hana Tsu Vachel Rain Qin isimli bir baska kadin karakterle cinsel iliskiye girmektedir Ayrica bakinizChapstick lezbiyen Lipstick lezbiyen Butch Stone Butch Soft butch Siyah Ucgen Pembe Ucgen Escinsellik Homofobi The L Word dizi Antik Yunan da escinsellikKaynakca AskOxford com http www askoxford com results view dict amp field 12668446 lesbian amp branch 13842570 amp textsearchtype exact amp sortorder score 2Cname 14 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde AskOxford com http www askoxford com concise oed homosexual view uk 15 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 30 Agustos 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2009 Ellen Greene ed Reading Sappho Contemporary Approaches Berkeley University of California Press 1996 ISBN 0 520 20195 7 Lycurgus 18 4 The History of al Tabari Vol XXX p 72 73 Albany SUNY Press Albany 1989 Carl Lindahl amp John MacNamara amp John Lindow Medieval Folklore A Guide to Myths Legends Tales Beliefs and Customs 2000 Oxford University Press New York ISBN 0 19 514772 3 sf 243 Terry Castle The Apparitional Lesbian Female Homosexuality and Modern Culture Columbia University Press 1993 New York ISBN 0 231 07652 5 sf 11 amp 66 Laura Doan Fashioning Sapphism The Origins of a Modern English Lesbian Culture Columbia University Press 2001 New York ISBN 0 231 11007 3 sf 56 60 Laura Doan amp Jay Prosser Palatable Poison Critical Perspectives on The Well of Loneliness Columbia University Press 2001 New York ISBN 0 231 11875 9 sf 39 49 Jeanette H Foster Sex Variant Women in Literature A Historical and Quantitative Survey Vantage Press 1956 New York sf 287 23 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2009 Arsivlenmis kopya 2 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Ocak 2016 The Lesbian Sex Book A Guide for Women Who Love Women Wendy Caster amp Rachel Kramer Bussel Alyson Publicatons Kanada 1993 ISBN 1 55583 744 1 The New Our Right to Love Ginny Vida Touchstone New York 1996 ISBN 0 684 80682 7 http www cdc gov nchs 29 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde National Center for Health Research 21 Mayis 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2009 Arsivlenmis kopya 27 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2007 5 Aralik 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Eylul 2007 11 Ekim 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2009 Arsivlenmis kopya PDF 27 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Eylul 2007 Seal of Approval The History of the Comics Code Amy Kiste University Press of Mississippi Jackson 1998 sf 143 175 176 ISBN 0 87805 975 X Where Women Rule The World of Lesbian Cartoons Robin Bernstein The Harvard Gay amp Lesbian Review 31 Temmuz 1994 Cilt 1 Sayi 3 sf 20 House of Raging Women Los Bros Hernandez Fantagraphics Books 1988 Seattle WA sf 74 81 ISBN 0 930193 69 5 Uncanny X Men 265 Agustos 1990 X Men Forever 5 Mayis 2001 Queering the Comics Lawrence Ferber The Advocate 18 temmuz 2006 sf 51 Outed in Batman s Backyard Andy Mangels The Advocate 27 Mayis 2003 sf 62 Q amp A Rocking the Boat Dany Johnson Akadot 21 Nisan 2001 http www akadot com article php a 31 28 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kissing cousins may bring controversy Cartoon Network juggles controversial topics contained in the Sailor Moon S series Paul Sebert The Daily Athenaeum Interactive 28 Haziran 2000 http www da wvu edu archives 002806 news 002806 07 01 html 8 Subat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Miyuki chan in Wonderland Anime News Network http www animenewsnetwork com encyclopedia manga php id 2773icle php a 31 8 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde AnimeOnDvd com gt gt Disc Reviews gt gt Card Captor Sakura Vol 01 Chris Beveridge http www animeondvd com reviews2 disc reviews 201 php 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arsivlenmis kopya 13 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Eylul 2007 Dis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden Lezbiyen hakkinda daha fazla bilgi edininVikisozluk te tanimlarCommons ta dosyalarGenel Lambda Istanbul Dernegi Web Sitesi 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde The National Center for Lesbian Rights2 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Old Lesbians Organizing for Change OLOC 6 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Gay Lesbian Bisexual Transgender Historical Society14 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Haber ve Makaleler Lezbiyen ciftlerin cocuk yetistirmesi 15 Aralik 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Avustralya ve IVF8 Temmuz 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde IVF ve lezbiyen protestosu29 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dergiler Curve Magazine 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde On Our Backs 11 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde AfterEllen Com4 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde It s February Pucker Up TV Actresses13 Mayis 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times 10 Subat 2005