Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ebola virüsü hastalığı (EVD) veya Ebola kanamalı ateşi (EHF) veya kısaca Ebola, Ebola virüsünün neden olduğu, insanlarda ve diğer primatlarda görülen bir hastalıktır. Belirtiler tipik olarak virüse yakalandıktan sonra ateş, boğaz ağrısı, kas ağrısı ve başağrısı ile iki gün ila üç hafta sonra başlar. Tipik olarak bulantı, kusma ve ishal, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarında azalma ile birlikte takip eder. Bu noktada, bazı kişilerde kanama sorunları görülmeye başlar.
| Ebola virüsü hastalığı | |
|---|---|
 | |
| İki hemşire, salgına yakalanmış iş arkadaşları Mayinga N'Seka'nın yanında. N'Seka bu fotoğraftan birkaç gün sonra öldü. | |
| Uzmanlık | Enfeksiyon hastalıkları  |
Tarihi
Ebola ilk olarak 1976 yılında Sudan’ın Nzara ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin Yambuku kentlerinde eş zamanlı 2 salgına yol açmıştır. Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde görülen salgının Ebola Nehri yakınında bir köyde meydana geldiğinden hastalığa bu isim verilmiştir. Daha çok sahra altı batı Afrika ülkelerinde (Gine, Siera Leona, Liberya) son olarak Kongo’da görülmüştür. 22.08.2014 tarihi itibarıyla 2698 vaka görülmüş, bu hastalardan 1428 kişinin ölümüne neden olmuştur.
Salgınların kronolojisi
| Yıllar | Ülke | Ebolavirus | Vaka | Ölüm | Ölüm Oranı | |
| 2020 | Demokratik Kongo Cumhuriyeti | 2 | ||||
| 2012 | Demokratik Kongo Cumhuriyeti | Bundibugyo | 57 | 29 | 51% | |
| 2012 | Uganda | Sudan | 7 | 4 | 57% | |
| 2012 | Uganda | Sudan | 24 | 17 | 71% | |
| 2011 | Uganda | Sudan | 1 | 1 | 100% | |
| 2008 | Demokratik Kongo Cumhuriyeti | Zaire | 32 | 14 | 44% | |
| 2007 | Uganda | Bundibugyo | 149 | 37 | 25% | |
| 2007 | Demokratik Kongo Cumhuriyeti | Zaire | 264 | 187 | 71% | |
| 2005 | Kongo | Zaire | 12 | 10 | 83% | |
| 2004 | Sudan | Sudan | 17 | 7 | 41% | |
| 2003 | Kongo | Zaire | 35 | 29 | 83% | |
| 2003 | Kongo | Zaire | 143 | 128 | 90% | |
| 2001-2002 | Kongo | Zaire | 59 | 44 | 75% | |
| 2001-2002 | Gabon | Zaire | 65 | 53 | 82% | |
| 2000 | Uganda | Sudan | 425 | 224 | 53% | |
| 1996 | Güney Afrika (ex-Gabon) | Zaire | 1 | 1 | 100% | |
| 1996 | Gabon | Zaire | 60 | 45 | 75% | |
| 1996 | Gabon | Zaire | 31 | 21 | 68% | |
| 1995 | Demokratik Kongo Cumhuriyeti | Zaire | 315 | 254 | 81% | |
| 1994 | Fildişi Sahili Cumhuriyeti | Taï Forest | 1 | 0 | 0% | |
| 1994 | Gabon | Zaire | 52 | 31 | 60% | |
| 1979 | Sudan | Sudan | 34 | 22 | 65% | |
| 1977 | Demokratik Kongo Cumhuriyeti | Zaire | 1 | 1 | 100% | |
| 1976 | Sudan | Sudan | 284 | 151 | 53% | |
| 1976 | Demokratik Kongo Cumhuriyeti | Zaire | 318 | 280 | 88% |
Kaynaklar:
Sebep ve tanı
Virüs, enfekte olmuş bir hayvanın (genellikle maymunlar veya ) kan veya vücut sıvıları ile temas sonucunda bulaşabilir. Doğal ortamda hava yoluyla yayıldığı belgelenmemiştir. Meyve yarasalarının virüsü etkilenmeden taşıyıp yaydıklarına inanılmaktadır. İnsan enfekte olduktan sonra hastalık insanlara da yayılabilir. İyileşen erkekler, yaklaşık iki ay boyunca meni yoluyla hastalığı bulaştırabilirler. Tanıyı koymak için, tipik olarak sıtma, kolera ve diğer viral kanamalı ateş gibi benzer belirtileri olan hastalıklar öncelikle kapsamdan çıkarılmalıdır. Tanıyı doğrulamak için kan örneklerinden viral antikorlar, viral RNA veya virüsün kendisi aranır.
Korunma
Korunma, hastalığı taşıyan maymun ve domuzlardan insanlara hastalığın yayılmasını azaltılmayı içerir. Bu hayvanlarda enfeksiyon olup olmadığını kontrol ederek ve eğer hastalık tespit edilirse bu hayvanları öldürüp cesetlerini düzgün olarak bertaraf ederek yapılabilir. Eti doğru dürüst pişirmek ve eti muamele ederken koruyucu giysiler giymenin yanı sıra, hastalık taşıyan bir kişinin yakınında da korucu giysiler giymek ve yardımcı olabilir. Hastalıklı insanların vücut sıvısı ve doku örnekleri de özel itina ile muamele edilmelidir.
Tedavi, hastalığın seyri ve epidemiyoloji
Hastalığın belirli bir tedavisi yoktur; enfekte olmuş kişilere yardımcı olmak için (hafif tatlı ve tuzlu içme suyu) veya verilmektedir. Hastalığın ölüm oranı yüksektir: genellikle virüsle enfekte olanların % 50 ila %90 arasında ölümler olmaktadır. EVD ilk olarak Sudan ve Kongo Demokratik Cumhuriyetinde belirlenmiştir. Hastalık tipik olarak ’nın tropikal bölgelerinde salgın olarak görülmektedir. İlk kez belirlendiği 1976 yılından 2013 yılına kadar, yılda en az 1000 kişi enfekte olmuştur. 2014 yılında devam etmekte olan en büyük salgın ise Gine, Sierra Leone, Liberya ve büyük olasılıkla Nijerya'yı etkilemektedir. 2014 yılı Ağustos ayı itibarıyla, 1600’ü aşkın vaka belirlenmiştir.Aşı geliştirme çalışmaları sürmektedir ancak henüz mevcut bir aşı bulunmamaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j "Ebola virus disease Fact sheet N°103". World Health Organization. Mart 2014. 11 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Nisan 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015.
- ^ . 5 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mayıs 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Haziran 2020.
- ^ "2014 Ebola Virus Disease (EVD) outbreak in West Africa". WHO. 21 Nisan 2014. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2014.
- ^ C.M. Fauquet (2005). Virus taxonomy classification and nomenclature of viruses; 8th report of the International Committee on Taxonomy of Viruses. Oxford: Elsevier/Academic Press. s. 648. ISBN . 16 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2014.
- ^ "Ebola Viral Disease Outbreak — West Africa, 2014". CDC. 27 Haziran 2014. 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Haziran 2014.
- ^ "CDC urges all US residents to avoid nonessential travel to Liberia, Guinea, and Sierra Leone because of an unprecedented outbreak of Ebola". CDC. 31 Temmuz 2014. 21 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ağustos 2014.
- ^ "Outbreak of Ebola in Guinea, Liberia, and Sierra Leone". CDC. 4 Ağustos 2014. 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ağustos 2014.
- ^ "Ebola virus disease update - West Africa". WHO. 4 Ağustos 2014. 30 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ağustos 2014.
- Bibliyografi
- Klenk, Hans-Dieter (Ocak 1999). Marburg and Ebola Viruses (Current Topics in Microbiology and Immunology). Berlin: Springer-Verlag Telos. ISBN .
- Klenk, Hans-Dieter; Feldmann, Heinz (2004). Ebola and Marburg viruses: molecular and cellular biology (Limited preview). Wymondham, Norfolk, UK: Horizon Bioscience. ISBN .
- Kuhn, Jens H. (2008). Filoviruses: A Compendium of 40 Years of Epidemiological, Clinical, and Laboratory Studies. Archives of Virology Supplement, vol. 20 (Limited preview). Viyana: SpringerWienNewYork. ISBN .
- McCormick, Joseph; Fisher-Hoch, Susan (Haziran 1999) [1996]. Level 4: Virus Hunters of the CDC (Limited preview). Horvitz, Leslie Alan (Updated [3.] bas.). Barnes & Noble. ISBN .
- Pattyn, S. R. (1978). (1. bas.). Amsterdam: Elsevier/North-Holland Biomedical Press. ISBN . 11 Aralık 2010 tarihinde kaynağından (Full free text) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2014.
- Ryabchikova, Elena I.; Price, Barbara B. (2004). Ebola and Marburg Viruses: A View of Infection Using Electron Microscopy. Columbus, Ohio: Battelle Press. ISBN .
Dış bağlantılar
- ViralZone: Ebola-like viruses 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Virological repository from the
- CDC: Ebola hemorrhagic fever 19 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – Centers for Disease Control and Prevention, Special Pathogens Branch
- WHO: Ebola haemorrhagic fever 19 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . – World Health Organization, Global Alert and Response
- Virus Pathogen Database and Analysis Resource (ViPR): Filoviridae[]
- 3D macromolecular structures of the Ebola virus archived in the EM Data Bank(EMDB) 8 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Google Map of Ebola Outbreaks 19 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- WHO recommended infection control measures 16 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Sınıflandırma | D |
|---|---|
| Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ebola virusu hastaligi EVD veya Ebola kanamali atesi EHF veya kisaca Ebola Ebola virusunun neden oldugu insanlarda ve diger primatlarda gorulen bir hastaliktir Belirtiler tipik olarak viruse yakalandiktan sonra ates bogaz agrisi kas agrisi ve basagrisi ile iki gun ila uc hafta sonra baslar Tipik olarak bulanti kusma ve ishal karaciger ve bobrek fonksiyonlarinda azalma ile birlikte takip eder Bu noktada bazi kisilerde kanama sorunlari gorulmeye baslar Ebola virusu hastaligiIki hemsire salgina yakalanmis is arkadaslari Mayinga N Seka nin yaninda N Seka bu fotograftan birkac gun sonra oldu UzmanlikEnfeksiyon hastaliklari TarihiEbola ilk olarak 1976 yilinda Sudan in Nzara ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti nin Yambuku kentlerinde es zamanli 2 salgina yol acmistir Demokratik Kongo Cumhuriyeti nde gorulen salginin Ebola Nehri yakininda bir koyde meydana geldiginden hastaliga bu isim verilmistir Daha cok sahra alti bati Afrika ulkelerinde Gine Siera Leona Liberya son olarak Kongo da gorulmustur 22 08 2014 tarihi itibariyla 2698 vaka gorulmus bu hastalardan 1428 kisinin olumune neden olmustur Salginlarin kronolojisiYillar Ulke Ebolavirus Vaka Olum Olum Orani2020 Demokratik Kongo Cumhuriyeti 22012 Demokratik Kongo Cumhuriyeti Bundibugyo 57 29 51 2012 Uganda Sudan 7 4 57 2012 Uganda Sudan 24 17 71 2011 Uganda Sudan 1 1 100 2008 Demokratik Kongo Cumhuriyeti Zaire 32 14 44 2007 Uganda Bundibugyo 149 37 25 2007 Demokratik Kongo Cumhuriyeti Zaire 264 187 71 2005 Kongo Zaire 12 10 83 2004 Sudan Sudan 17 7 41 2003 Kongo Zaire 35 29 83 2003 Kongo Zaire 143 128 90 2001 2002 Kongo Zaire 59 44 75 2001 2002 Gabon Zaire 65 53 82 2000 Uganda Sudan 425 224 53 1996 Guney Afrika ex Gabon Zaire 1 1 100 1996 Gabon Zaire 60 45 75 1996 Gabon Zaire 31 21 68 1995 Demokratik Kongo Cumhuriyeti Zaire 315 254 81 1994 Fildisi Sahili Cumhuriyeti Tai Forest 1 0 0 1994 Gabon Zaire 52 31 60 1979 Sudan Sudan 34 22 65 1977 Demokratik Kongo Cumhuriyeti Zaire 1 1 100 1976 Sudan Sudan 284 151 53 1976 Demokratik Kongo Cumhuriyeti Zaire 318 280 88 Kaynaklar Sebep ve taniVirus enfekte olmus bir hayvanin genellikle maymunlar veya kan veya vucut sivilari ile temas sonucunda bulasabilir Dogal ortamda hava yoluyla yayildigi belgelenmemistir Meyve yarasalarinin virusu etkilenmeden tasiyip yaydiklarina inanilmaktadir Insan enfekte olduktan sonra hastalik insanlara da yayilabilir Iyilesen erkekler yaklasik iki ay boyunca meni yoluyla hastaligi bulastirabilirler Taniyi koymak icin tipik olarak sitma kolera ve diger viral kanamali ates gibi benzer belirtileri olan hastaliklar oncelikle kapsamdan cikarilmalidir Taniyi dogrulamak icin kan orneklerinden viral antikorlar viral RNA veya virusun kendisi aranir KorunmaKorunma hastaligi tasiyan maymun ve domuzlardan insanlara hastaligin yayilmasini azaltilmayi icerir Bu hayvanlarda enfeksiyon olup olmadigini kontrol ederek ve eger hastalik tespit edilirse bu hayvanlari oldurup cesetlerini duzgun olarak bertaraf ederek yapilabilir Eti dogru durust pisirmek ve eti muamele ederken koruyucu giysiler giymenin yani sira hastalik tasiyan bir kisinin yakininda da korucu giysiler giymek ve yardimci olabilir Hastalikli insanlarin vucut sivisi ve doku ornekleri de ozel itina ile muamele edilmelidir Tedavi hastaligin seyri ve epidemiyolojiHastaligin belirli bir tedavisi yoktur enfekte olmus kisilere yardimci olmak icin hafif tatli ve tuzlu icme suyu veya verilmektedir Hastaligin olum orani yuksektir genellikle virusle enfekte olanlarin 50 ila 90 arasinda olumler olmaktadir EVD ilk olarak Sudan ve Kongo Demokratik Cumhuriyetinde belirlenmistir Hastalik tipik olarak nin tropikal bolgelerinde salgin olarak gorulmektedir Ilk kez belirlendigi 1976 yilindan 2013 yilina kadar yilda en az 1000 kisi enfekte olmustur 2014 yilinda devam etmekte olan en buyuk salgin ise Gine Sierra Leone Liberya ve buyuk olasilikla Nijerya yi etkilemektedir 2014 yili Agustos ayi itibariyla 1600 u askin vaka belirlenmistir Asi gelistirme calismalari surmektedir ancak henuz mevcut bir asi bulunmamaktadir Kaynakca a b c d e f g h i j Ebola virus disease Fact sheet N 103 World Health Organization Mart 2014 11 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Nisan 2014 Arsivlenmis kopya 18 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2014 Arsivlenmis kopya 24 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mayis 2015 5 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mayis 2015 Arsivlenmis kopya 26 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mayis 2015 Arsivlenmis kopya 9 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Haziran 2020 2014 Ebola Virus Disease EVD outbreak in West Africa WHO 21 Nisan 2014 17 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Agustos 2014 C M Fauquet 2005 Virus taxonomy classification and nomenclature of viruses 8th report of the International Committee on Taxonomy of Viruses Oxford Elsevier Academic Press s 648 ISBN 9780080575483 16 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2014 Ebola Viral Disease Outbreak West Africa 2014 CDC 27 Haziran 2014 20 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Haziran 2014 CDC urges all US residents to avoid nonessential travel to Liberia Guinea and Sierra Leone because of an unprecedented outbreak of Ebola CDC 31 Temmuz 2014 21 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Agustos 2014 Outbreak of Ebola in Guinea Liberia and Sierra Leone CDC 4 Agustos 2014 16 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Agustos 2014 Ebola virus disease update West Africa WHO 4 Agustos 2014 30 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Agustos 2014 BibliyografiKlenk Hans Dieter Ocak 1999 Marburg and Ebola Viruses Current Topics in Microbiology and Immunology Berlin Springer Verlag Telos ISBN 978 3 540 64729 4 Klenk Hans Dieter Feldmann Heinz 2004 Ebola and Marburg viruses molecular and cellular biology Limited preview Wymondham Norfolk UK Horizon Bioscience ISBN 978 0 9545232 3 7 Kuhn Jens H 2008 Filoviruses A Compendium of 40 Years of Epidemiological Clinical and Laboratory Studies Archives of Virology Supplement vol 20 Limited preview Viyana SpringerWienNewYork ISBN 978 3 211 20670 6 McCormick Joseph Fisher Hoch Susan Haziran 1999 1996 Level 4 Virus Hunters of the CDC Limited preview Horvitz Leslie Alan Updated 3 bas Barnes amp Noble ISBN 978 0 7607 1208 5 Pattyn S R 1978 1 bas Amsterdam Elsevier North Holland Biomedical Press ISBN 0 444 80060 3 11 Aralik 2010 tarihinde kaynagindan Full free text arsivlendi Erisim tarihi 30 Agustos 2014 Ryabchikova Elena I Price Barbara B 2004 Ebola and Marburg Viruses A View of Infection Using Electron Microscopy Columbus Ohio Battelle Press ISBN 978 1 57477 131 2 Dis baglantilarViralZone Ebola like viruses 6 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Virological repository from the CDC Ebola hemorrhagic fever 19 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Centers for Disease Control and Prevention Special Pathogens Branch WHO Ebola haemorrhagic fever 19 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde World Health Organization Global Alert and Response Virus Pathogen Database and Analysis Resource ViPR Filoviridae olu kirik baglanti 3D macromolecular structures of the Ebola virus archived in the EM Data Bank EMDB 8 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Google Map of Ebola Outbreaks 19 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde WHO recommended infection control measures 16 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde SiniflandirmaDICD 10 A 1 ICD 9 CM 065 8MeSH D019142DiseasesDB 18043Dis kaynaklarMedlinePlus 001339eMedicine med 626