Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Emzirme, memeli hayvanların dişilerinin memesindeki sütü vermesidir. Bebeklerin içgüdüsel olarak sahip oldukları emzirme refleksi sayesinde bir öğrenme süreci gerekli değildir.
İnsanda anne sütü ile beslemenin 6 ay ile 2 yıl arasında değişen emzirme önerileri değişkenlik göstermektedir. Anne sütü ile besleme için doğal emzirme yerine, bir kapta biriktirilerek biberon ile besleme yöntemi de izlenebilmektedir. Bunun için tirle gibi meme başı üzerine yerleştirilip sütün alınmasına yardımcı olan araçlar kullanılır.
Tarihçe
Gerek Çin, gerekse Batı kaynaklarında antik çağlara ait çalışmalarda doğumdan sonra bebeğin hayatta kalıp, büyümesi ve gelişmesi için anne sütü verilmesi gerektiği vurgulanır. Anne sütü alamayan bebeklerin beslenmesinde Babil, Mısır, Yunan ve Roma toplumlarında sütanneler ya da günümüzdeki biberona benzer kapların kullanıldığına dair kanıtlar da vardır. Eski Mezopotamya'da Babil tanrıçası İştar, bebeğini emzirirken tasvir edilmiş; Eski Mısır'da Güneş Tanrıçası İsis’in oğlu Horus’u emzirirken ona anne sütü ile birlikte sevgi ve ölümsüzlük verdiğine inanılmıştır. Bazı Türk boylarında anne sütünün cennetten geldiğine inanıldı.Yakut Türklerinde güzellik ve analık tanrıçası Ayzıt’ın yeni doğan bebeğin ağzına süt gölünden getirdiği sütünü damlatarak can verdiğine inanıldı.
Roma toplumunda bebeklerin ilk altı ay emzirilmesi zorunlu idi ve 1,5-2 yaşından sonra sütten kesilmeleri öngörülürdü. Ne var ki yeni doğan bebeklerin anneleri tarafından değil de farklı kadınlar tarafından emzirilirlerse daha dirençli olacaklarına inanılır; sütannenin Yunan olması gerektiği, böylece çocuğun her dili öğrenebileceği düşünülürdü.
Avrupa'da Orta Çağ döneminde emzirmeye kutsal bir rol verildi.Meryem'in İsa'yı emzirmesi maneviyatın da sembolü oldu ve bu ‘Maria Lactans’ (oğluna meme veren Meryem Ana.) olarak sembolleştirildi. İslamiyet'te de anne sütüne değer verildi. Lokman suresinde "emzirmeyi tamamlamak isteyen anneler çocuklarını iki tam yıl emzirirler” diye belirtilmiştir.
Rönesans'ta meme, cinsel bir obje olarak anlam kazandı. Memelerin sarkmaması ve bozulmaması için çocukların sütannelere gönderilmesi ve sütannelik yaygınlaştı. Bebek ölümlerinin artması üzerine emzirmenin reddi, özellikle Almanya'da ve İngiltere'de Protestan reformcular tarafından günah olarak ilan edildi.
18.yy.'da süt anne kullanımı reddedildi ve bebek ölümleri düştü. 19. yüzyılda, sanayi devriminin gelişmesiyle birlikte pastorize sütler yaygın bir şekilde kullanılmış; “formül mama” üretilmeye başlanmıştı ve çalışan anneler günde sadece birkaç saatlerini bebekle geçirebildikleri için bebeklerini formül mama ile beslemeyi tercih ediyorlardı. Gerek hijyen yetersizliği, gerekse başta D vitamini olmak üzere diğer önemli vitaminler bakımından yetersiz olan bebek mamalarının tüketilmesiyle başta raşitizm, büyüme-gelişme geriliği olmak üzere kimi yeni hastalıklar ortaya çıktı.
20. yüzyılın başında biberonlar kadın özgürlüğü ve modern anneliğin simgesi olarak görüldü. Tıp dünyası da, bebeklerin biberon ve mama ile beslenmesinin savunucusu idi. Mama ile beslenen çocuklarda ölüm oranlarının yüksek olması ve bebeklerin enfeksiyona bağlı ishaller sonucuyla kaybedilmesi üzerine emzirme ve anne sütün yeniden önem kazandı. 1919'da ILO annelere günde iki kez, yarımşar saat emzirme izni vermeyi onayladı; ayrıca annelere doğumdan sonra izin verilmesi, maaşlarının ödenmesi yüzden fazla ülkenin katılımıyla kabul edildi. UNICEF ve DSÖ gibi kuruluşlar da bebeklerin doğumdan itibaren iki yıl emzirilmesini teşvik etmiştir.
Gelişmiş ülkelerde anne sütünün önemi 21. yüzyılda giderek arttı. DSÖ (2017), Amerikan Pediatri Akademisi (2012), Neonatoloji Hemşireleri Derneği (2015) ve Yenidoğan Hemşireleri Ulusal Birliği (2015), yeni doğanların ilk altı ay yalnızca anne sütü ile beslenmesini ve iki yıl boyunca emzirilmesini önermektedir.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h SUR ÜNAL, Ülkü; ÇİFÇİLİ, Saliha Serap. . İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt 6, Sayı 1, Yıl: 2021. 13 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Küçük, Mehmet Alparslan. . Millî Folklor dergisi. 13 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Kılıç, Melek. . Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Dergisi (100Gün Anne Sütü Çalışması, Ankara). 13 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Ayrıca bakınız
- Ani bebek ölümü sendromu
- Kamusal alanda emzirme
- Roma Hayırseverliği
- Sütten kesme
- Süt verme
- Göğüs pedi
- Emzirme sütyeni
| Wikimedia Commons'ta Emzirme ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Emzirme memeli hayvanlarin disilerinin memesindeki sutu vermesidir Bebeklerin icgudusel olarak sahip olduklari emzirme refleksi sayesinde bir ogrenme sureci gerekli degildir Bebegin emzirilmesi Insanda anne sutu ile beslemenin 6 ay ile 2 yil arasinda degisen emzirme onerileri degiskenlik gostermektedir Anne sutu ile besleme icin dogal emzirme yerine bir kapta biriktirilerek biberon ile besleme yontemi de izlenebilmektedir Bunun icin tirle gibi meme basi uzerine yerlestirilip sutun alinmasina yardimci olan araclar kullanilir Uluslararasi emzirme sembolu TarihceGerek Cin gerekse Bati kaynaklarinda antik caglara ait calismalarda dogumdan sonra bebegin hayatta kalip buyumesi ve gelismesi icin anne sutu verilmesi gerektigi vurgulanir Anne sutu alamayan bebeklerin beslenmesinde Babil Misir Yunan ve Roma toplumlarinda sutanneler ya da gunumuzdeki biberona benzer kaplarin kullanildigina dair kanitlar da vardir Eski Mezopotamya da Babil tanricasi Istar bebegini emzirirken tasvir edilmis Eski Misir da Gunes Tanricasi Isis in oglu Horus u emzirirken ona anne sutu ile birlikte sevgi ve olumsuzluk verdigine inanilmistir Bazi Turk boylarinda anne sutunun cennetten geldigine inanildi Yakut Turklerinde guzellik ve analik tanricasi Ayzit in yeni dogan bebegin agzina sut golunden getirdigi sutunu damlatarak can verdigine inanildi Roma toplumunda bebeklerin ilk alti ay emzirilmesi zorunlu idi ve 1 5 2 yasindan sonra sutten kesilmeleri ongorulurdu Ne var ki yeni dogan bebeklerin anneleri tarafindan degil de farkli kadinlar tarafindan emzirilirlerse daha direncli olacaklarina inanilir sutannenin Yunan olmasi gerektigi boylece cocugun her dili ogrenebilecegi dusunulurdu Avrupa da Orta Cag doneminde emzirmeye kutsal bir rol verildi Meryem in Isa yi emzirmesi maneviyatin da sembolu oldu ve bu Maria Lactans ogluna meme veren Meryem Ana olarak sembollestirildi Islamiyet te de anne sutune deger verildi Lokman suresinde emzirmeyi tamamlamak isteyen anneler cocuklarini iki tam yil emzirirler diye belirtilmistir Ronesans ta meme cinsel bir obje olarak anlam kazandi Memelerin sarkmamasi ve bozulmamasi icin cocuklarin sutannelere gonderilmesi ve sutannelik yayginlasti Bebek olumlerinin artmasi uzerine emzirmenin reddi ozellikle Almanya da ve Ingiltere de Protestan reformcular tarafindan gunah olarak ilan edildi 18 yy da sut anne kullanimi reddedildi ve bebek olumleri dustu 19 yuzyilda sanayi devriminin gelismesiyle birlikte pastorize sutler yaygin bir sekilde kullanilmis formul mama uretilmeye baslanmisti ve calisan anneler gunde sadece birkac saatlerini bebekle gecirebildikleri icin bebeklerini formul mama ile beslemeyi tercih ediyorlardi Gerek hijyen yetersizligi gerekse basta D vitamini olmak uzere diger onemli vitaminler bakimindan yetersiz olan bebek mamalarinin tuketilmesiyle basta rasitizm buyume gelisme geriligi olmak uzere kimi yeni hastaliklar ortaya cikti 20 yuzyilin basinda biberonlar kadin ozgurlugu ve modern anneligin simgesi olarak goruldu Tip dunyasi da bebeklerin biberon ve mama ile beslenmesinin savunucusu idi Mama ile beslenen cocuklarda olum oranlarinin yuksek olmasi ve bebeklerin enfeksiyona bagli ishaller sonucuyla kaybedilmesi uzerine emzirme ve anne sutun yeniden onem kazandi 1919 da ILO annelere gunde iki kez yarimsar saat emzirme izni vermeyi onayladi ayrica annelere dogumdan sonra izin verilmesi maaslarinin odenmesi yuzden fazla ulkenin katilimiyla kabul edildi UNICEF ve DSO gibi kuruluslar da bebeklerin dogumdan itibaren iki yil emzirilmesini tesvik etmistir Gelismis ulkelerde anne sutunun onemi 21 yuzyilda giderek artti DSO 2017 Amerikan Pediatri Akademisi 2012 Neonatoloji Hemsireleri Dernegi 2015 ve Yenidogan Hemsireleri Ulusal Birligi 2015 yeni doganlarin ilk alti ay yalnizca anne sutu ile beslenmesini ve iki yil boyunca emzirilmesini onermektedir Kaynakca a b c d e f g h SUR UNAL Ulku CIFCILI Saliha Serap Izmir Katip Celebi Universitesi Saglik Bilimleri Fakultesi Dergisi Cilt 6 Sayi 1 Yil 2021 13 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kucuk Mehmet Alparslan Milli Folklor dergisi 13 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Kilic Melek Turk Dunyasi Uygulama ve Arastirma Merkezi Yenidogan Dergisi 100Gun Anne Sutu Calismasi Ankara 13 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ayrica bakinizAni bebek olumu sendromu Kamusal alanda emzirme Roma Hayirseverligi Sutten kesme Sut verme Gogus pedi Emzirme sutyeniWikimedia Commons ta Emzirme ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir