Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az
  • Vikipedi

Erebê şemo Rusça Arab şamoyeviç şamilov Араб Шамоевич Шамилов d 23 Ekim 1897 Kars Oblastı ö 2

Erebê Şemo

Erebê Şemo
www.wikipedia.tr-tr.nina.azhttps://www.wikipedia.tr-tr.nina.az

Erebê Şemo (Rusça: Arab Şamoyeviç Şamilov (Араб Шамоевич Шамилов; d. 23 Ekim 1897; Kars Oblastı – ö. 21 Mayıs 1978; Erivan), Sovyet Kürdü yazar. İlk Kürtçe roman olan Şivanê Kurmanca’yı (Kürt Çoban) kaleme almıştır. Kürt romanının babası Şemo, latin harflerinden oluşan (SSCB'de) Kürtçe alfabenin de mimarlarından biri olmuştur. Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Emektar Kültür İşçisi (1967) ve Kızıl Bayrak Nişanı gibi ödüllerin sahibidir. 1930'lu yılların başlarında oluşturulan Kürtçe alfabe Şemo-Marogulov alfabesinin hazırlıyıcılarındandır.

Erebê Şemo
image
Doğum23 Ekim 1897(1897-10-23)
Kars Oblastı, Rus İmparatorluğu
Ölüm21 Mayıs 1978 (80 yaşında)
Erivan, SSCB
MeslekYazar, gazeteci, tercüman, öğretmen ve siyasetçi.
MilliyetSovyet Kürdü
Dönem1927-1978
TürRoman, öykü, biyografi
Edebî akımSosyalist gerçekçilik
Önemli ödülleriimage
image
image
image
İmza
image

Hayatı

1897 yılında Rusya İmparatorluğu'na bağlı Kars Oblastı'nın Susuz köyünde dünyaya geldi. Demiryolu işlerinde çalıştığı dönemde, 1916 yılında ilk kez Erzurum'da Bolşeviklerle tanıştı. Bir mitingde, askerler karşısında yaptığı bir konuşmadan ötürü Rus polisince tutuklandı ve Sarıkamış cezaevine konuldu. Sarıkamış cezaevinden çıktıktan sonra, parti direktifiyle köyüne giderek köylüler arasında parti çalışması yaptı. Ne var ki, köyde de çarlık müfrezesi peşini bırakmadı ve sonunda gizlice Stavropol'e geçti. 1917-1920 yılları arasında bir Kızıl Muhafız olarak Kuzey Kafkasya’da savaştı ve Ekim Devrimi'nin örgütleyicilerinden biri oldu.

image
Riya Teze gazetesinin 25 Mart 1930 tarihli ilk sayısı

Kürtçe’nin ilk romanının sosyalizmi örgütlemek ve Kürt halkının sosyalizme örgütlenmesini sağlamak amacıyla kaleme alınmış olması ondan sonra çıkacak kitapların çizgisini de belirlemiş oldu. Modern Kürt Edebiyatını usta kalemşorlerinden Mehmed Uzun’dan şair Arjen Arî'ye kadar Şemo’dan sonra verilen tüm eserlerde sosyal bir form ya da mesaj eksik olmamıştır. Kürt edebiyat geleneğinin bu köşe taşının sosyalizan yanı “sosyalist gerçekçi” edebiyat geleneğinin de önünü açmıştır.Yanlarında çalıştığı farklı halklardan ailelerin Kürtçe bilmemelerinden ve farklı çevrelerden tanıştığı insanlardan dolayı da Ermenice, Osmanlıca, Rusça, Gürcüce, Almanca ve Azericeyi anadili gibi konuşup yazmaya başlar. Dünyaya açık bu yanı, onun ileride yaptığı tüm işlerde, edebiyatında ve tüm hayatında hızla ilerlemesini sağlamıştır.

1918 yılının Mayıs ayında Rusya Komünist Partisi’ne üye oldu. 1920-1921 yıllarında Kuba Rayonu'nda (Azerbaycan) Çeka'nın Gizli Operasyonlar bölümünde, 1921-1922 yıllarında Moskova Çeka'da görev yaptı. 1922-1923 yıllarında Transkafkasya Çeka'ya yöneldi. 1920'de 'ne kaydoldu ve dört yıllık eğitimin ardından Ermenistan'a geri döndü. 1924-1931 yılları arasında Ermenistan Komünist Partisi Merkez Komitesi ulusal azınlıklar bölümünde çalıştı. 'nde (Nikolay Yakovleviç Marr'ın danışmanlığında) lisans üstü (aspirant) eğitimini tamamladı. 1930 - 1931 yılları arasında Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi'ne devam etti. 1931-1932 yılları arasında okuduğu 'nde Kürdoloji bölümünde doçent oldu. 1927'de 'nin kararıyla Kürtler için Latince bir alfabe oluşturulması kararı alındı ve bu iş Erebê Şemo ile Asuri Kürdolog İsahak Marogulov'a verildi. Şemo-Marogulov alfabesi olarak anılan bu alfabe, bir yıl sonra başarıyla tamamlanır ki tarihte ilk Kürtçe Latince alfabenin Celadet Elî Bedirxan tarafından yapıldığı bilinir, ama bu kanı kesinlikle yanlıştır. Çünkü bu alfabeyle 25 Mart 1930 günü Riya Teze gazetesi yayın hayatına başlamıştır, oysa Bedirxan, Hawar dergisini Latince alfabeyle 1932'de çıkarmaya başlamıştır.

Şemo, 1959 yılında ise Rejisörlüğünü C. Jamharyan'ın üstlendiği Ermenistan Kürtleri adlı bir filmin senaryosunu yazmıştır. Filmde Ermenistan Kürtlerinin son 40 yılda yaşadığı ekonomik, sosyal ve kültürel değişimleri konu alınır. Kanat Кurdoev gibi bazı Kürt şahsiyetleriyle yapılan söyleşilere de yer verilmiştir. Film yayla yaşamıyla başlar ve daha sonra Alagöz köylerine kadar uzanır, burada Kürtlerin yaşadıkları yeni yaşamlar anlatılır.

image
Hrayr Hovakimyan, Karlênê Çaçanî, Casimê Celîl, Celîlê Celîl, Erebê Şemo, Emerîkê Serdar, Egîtê Xudo, Miroyê Esed, Sarmen ve Heciyê Cindi

Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan'da Kürtlerin birleşik bir edebiyat dili oluşturulması için çalıştı. 1930 yılında yayına başlayan ve kuruluşunda önemli bir rol oynadığı “Riya Teze” (Yeni Yol) gazetesinde üç kitabı tefrika edildi: “Emrê Lenîn (Lenin’in Yaşamı), Terîqa Rêvolûsîya Oktyabrê (Ekim Devrimi Tarihi), Kolxoz û Kara Wê Ji Gundîyan re (Kolhoz ve köylülere faydaları)”. Riya Teze gazetesi dışında (Gürcistan) Sovyet Kürdistanı (Azerbaycan) ve Bakinskiy Raboçiy (Azerbaycan) gazetelerinde de çeşitli tarihlerde makaleleri yayınlandı. 1930 yılının Ağustos ayında Ermenistan Hükûmeti, Transkafkasya SFSC hükûmetinin önerisi üzerine dört yıllık eğitim veren 'nu açmaya karar verdi. 1 Ocak 1931 günü açılan okulun ilk müdürü ünlü yazar Erebê Şemo oldu. 1933-1934 öğretim döneminde okulun öğrenci sayısı 101 kişiye kadar ulaşmıştı. Altı yılda pedagoji okulu 70 öğretmen yetiştirdi. Öğrenciler sadece Ermenistan'dan değil Azerbaycan ve Gürcistan'dan da alınmaktaydı. Bu çalışmalar sayesinde birçok Kürt genci yetişti. 1934 yılında Erivan’da düzenlenen Kürdoloji konferansında da önemli bir misyon üstlendi. Edebî çalışmalarından dolayı 1934 yılında Sovyet Yazarlar Birliği'ne alındı. Yazın işleri dışında siyasetle de iç içe olan Şemo birkaç kez Erivan şehir Sovyeti milletvekiliğine seçildi. 1967 yılında da Moskova'da Kürt halk hikâyelerinden oluşan bir koleksiyon yayınlamıştır. Şamilov büyük Rus yazarı Maksim Gorki ile de tanışma fırsatı buldu. Gorki Ermenistan'a, başkent Erivan'a geldiğinde Şamilov'un elindeki el yazması romanı “Kürt Çoban”ı değerlendirdi ve roman hakkında “Kürt halkı, kendi yazarı Ereb Şamilov'un diliyle konuşuyor” yorumunu yaptı.

Sürgün yılları

image
Şemo'nun Erivan'daki mezarı
image
Şemo'nun hatırasına yapılan makber

1937 yılında, Ermenistan Komünist Partisi Merkez Komitesi Sekreteri Aşot Hovhannisyan tutuklandı. Tutuklanınca arşivdeki mektupları arasında Erebê Şemo’nun (Ermenistan'daki Kürtlerin kültürünün ve edebiyatının gelişmesine dikkat etmesini istediği bir mektup yazmıştı.) Aşot Hovhannisyan'a yazdığı mektuba istinaden Hovhannisyan'ın yakın arkadaşı olduğuna karar verildi. Bu yüzden Ocak 1937 başlarında Leningrad'da tutuklandı ve Sibirya’ya sürgün edildi. Burada Rus kökenli olan ikinci eşi Mariya Vasilevna ile tanıştı. (ilk evliliğini de bir Almanla yapmıştı) İkinci evliliğinden Asê ve Zinê isimli iki kızı dünyaya geldi. Sibirya'da sürgündeyken, uzun yıllar hapiste yattı. Söylenenlere göre Ereb, anadili Kürtçe'yi unutmamak için sürekli kendi kendine Kürtçe hikâyeler anlatır dururmuş. Şemo, Sibirya'daki tüm demiryollarının raylarını döşeme çalışmalarına katıldığını belirterek "O bölgedeki tren raylarının yarısı beni eserimdir" ifadesini kullanmıştır. Stalin'in ölümünden sonra 1956 yılında 19 yıl sonra Ermenistan SSC'ye geri dönmesi için izin verilir. Edebi çalışmalarına kaldığı yerden devam eder. 1978 yılında vefat eden Şamilov, Erivan'daki Panteon mezarlığında toprağa verildi. Yaşadığı Abovyan Sokağı üzerindeki evinin duvarına Rusça mermer bir makber yapıldı:"Bu evde 1963'ten 1978'e kadar Kürt yazar, kamu çalışanı Arab Şamoeviç Şamilov yaşadı".

Eserleri

Roman

  • Şivanê Kurmanca (Kürt Çoban) - İlk Kürtçe roman - 1935 Erivan (Kürtçe), 1931 Moskova (Rusça)
  • Berbang (Şafak) - (1958)
  • Dimdim (Kela Dimdim - Dimdim Kalesi) - (1966)
  • Jiyana Bextewar (Mutlu Hayat) - (1959)
  • Hopo - (1969)

Hikâye

  • Hikayetên Gelê Kurd (Kürt Halk Hikâyeleri) - (1967)
  • Kurdên Elegezê (Alagöz Kürtleri) - (1936)
image
Şemo-Marogulov alfabesi

Tiyatro Oyunu

  • Koçekê Derewîn (1930)

Makale

  • Pırsa Derheqa Feodalizme Nava Kurda da (Kürtler Arasındaki Feodal İlişkiler Üzerine) - (1936)
  • Terîqa Rêvolûsîya Oktyabrê (Ekim Devrimi Tarihi) - (1930)
  • Çirûskên Şoreşa Oktobirê (Ekim Devrimi'nin Kıvılcımları) - (1972)
  • Kolxoz û Kara Wê Ji Gundîyan re (Kolhoz ve köylülere faydaları) - (1930)
  • Şerê Tarîlka - (1972)

Senaryo

  • Kurdên Ermenistanê (Ermenistan Kürtleri) - (1959)

Biyografi

  • Emrê Lenîn (Lenin’in Yaşamı) - (1930)

Diğer eserleri

  • Kürt Dilinin İzafiyeti, 1933 (Kanat Кurdoev ve İ. Tsukerman ile)
  • Kurdên Qefqasya (Kafkasya Kürtleri) - (1930)
  • Ekim Devrimi'nden önce Kürtlerin sosyal durumu (1934)
  • Berevok - (1976)
  • Gotinên Pêşiyên Kurdan (Kürt Atasözleri)
  • Derweşen Kurd (Kürt Dervişleri) - (1930)
  • Alav (Yayımlanmayan kitabı)

1929 yılında ise Sovyetler Birliği'nde İsahak Marogulov ile Kürtçenin ilk latin alfabesini hazırladılar.

Ödülleri

  • Kızıl Bayrak Nişanı
  • Halk Kardeşliği Nişanı (1977)
  • Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Emektar Kültür İşçisi (1967)

Ayrıca 1997'de tarafından adına ödül töreni düzenlendi.

Kaynakça

  1. ^ a b "Краткая литературная энциклопедия". 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Haziran 2014. 
  2. ^ Têmûrê Xelîl. Elfabeya pêşin, romana pêşin û romannivîsê pêşin 21 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Kürtçe) 26 Mayıs 2009, Erişim tarihi: 8 Aralık 2016.
  3. ^ a b Marogulov u Ə. Ş. (1929). Xө-xө hinbuna xөndьna nvisara kyrmançi, Nəşre dəwləţe Şewre Ərmənistane, Revan.
  4. ^ Celile Celil. Kürt Halk Tarihinden 13 İlginç Yaprak 20 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 2008, Erişim tarihi: 8 Aralık 2016,
  5. ^ a b "Ermenistan SSC Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü, Ülkeler ve Halklar - Yakın ve Orta Doğu, Kürtler, 1975, Sayfa 21" (PDF). 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  6. ^ "Kürtlerin Sovyet Sistemine Entegrasyonu ve Adaptasyonu, Moskova Devlet Üniversitesi, M.B. Lomonosova, 2010". 26 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  7. ^ a b c d e (PDF). 10 Aralık 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2013. 
  8. ^ a b . 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2013. 
  9. ^ "Fr. Thomas Bois, O.P. - Les Kurdes, p.38 / Coup D´œıl Sur La Liiterature Kurde p.31". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  10. ^ a b "ШАМИЛОВ Араб Шамоевич (лит. имя: Арабэ Шамо) (1897-1978)". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  11. ^ "РЕПРЕССИРОВАННОЕ ВОСТОКОВЕДЕНИЕ, ВОСТОКОВЕДЫ, ПОДВЕРГШИЕСЯ РЕПРЕССИЯМ В 20—50-е ГОДЫ" (PDF). 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  12. ^ a b "Заря Востока О Курдах Закавказья. Часть I". 4 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  13. ^ . 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2015. 
  14. ^ a b c "Араб Шамилов". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ekim 2013. 
  15. ^ . 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2015. 
  16. ^ WENEKÎ REWŞENBÎRÊN ME!
  17. ^ (PDF). 15 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  18. ^ . 15 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2015. 
  19. ^ "ИЗ ИСТОРИИ АРМЯНО-КУРДСКОЙ ДРУЖБЫ" (PDF). 16 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  20. ^ "Курдская Диаспора В Странах СНГ". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  21. ^ . 29 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2020. 
  22. ^ . 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2015. 
  23. ^ a b . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2020. 
  24. ^ . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2020. 
  25. ^ a b "Kovara Azadi, "Mırina Ereb Şemo", r.20-22, Cotmeh 1978 (Özgürlük Dergisi, "Ereb Şemo'nun Vefatı",s. 20-22, Ekim 1978)". 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2015. 
  26. ^ "Курдские народные сказки. Пересказал и обработал для детей Араб Шамилов. Рисунки Н. Кочергина". 16 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2015. 
  27. ^ (PDF). 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  28. ^ ""Ünlü Yazar Ereb Şemo Vefat Etti", Özgürlük Yolu Dergisi - Ağustos 1978, Sayfa 92". 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  29. ^ "Erebê Şemo'nun Dili!, Şeyhmus Diken, 25 Temmuz 2009". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  30. ^ (PDF). 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  31. ^ . 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  32. ^ Kovara Çira, hejmar 6, havin 1996, r.14 "Çend Rûpel ji jiyana Ereb Şamilov/Wezîrê Eşo" - Çira Dergisi, sayı 6, yaz 1996, s.14 "Ereb Şamilov’un hayatından birkaç yaprak/Wezîrê Eşo" s.14
  33. ^ (PDF). 7 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2015. 
  34. ^ a b "Мои воспоминания об Арабе Шамилове (Арабе Шамо) Shamilovs Arabe anılarım (Arap, Shamo), АМАРИКЕ САРДАР". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ekim 2013. 
  35. ^ . 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014. 
  36. ^ "Большая Советская Энциклопедия (КУ)". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Mart 2015. 
  37. ^ . 17 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014. 
  38. ^ "Большая советская энциклопедия". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  39. ^ "Ereb Şamîlov "Koçekê Derewîn-1930" Şano, Çetoyê Zêdo". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2013. 
  40. ^ "Dramatûrjiya Teatroya Kurdî". 16 Mart 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Kasım 2013. 
  41. ^ "РОССИЙСКАЯ ГОСУДАРСТВЕННАЯ БИБЛИОТЕКА". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  42. ^ [Հայկ Խաչատրյան Գրական տեղեկատու Սովետական գրող 1986 էջ 423-424]
  43. ^ "Курдская литература в СССР". 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2015. 
  44. ^ "Исаак Иосифович Цукерман/İsaak İosifoviç Tsukerman". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Nisan 2015. 
  45. ^ "АКАДЕМИК И. (А. ОРБЕЛИ И КУРДОВЕДБНИЕк. К. КУРДОЕВ (Ленинград)" (PDF). 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  46. ^ "К 105-Летию Аджие Джнди (1908 – 2013)". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2015. 
  47. ^ Yekemîn Pirtûka fêrbûna zimanê Kurdî bi tîpên latînî:Eskerê Boyîk/Têmûrê Xelîl
  48. ^ . 21 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2014. 
  49. ^ "Т. АРИСТОВА, доктор исторических наук". 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2015. 
  50. ^ "Ведомости Верховного совета Союза Советских Социалистических Республик "Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Yüksek Konseyi Bülteni" 1977". 16 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Nisan 2015. 
  51. ^ "File:Шамилов, Араб Шамоевич.jpg". 7 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2015. 
  52. ^ "Араб Шамоевич Шамилов - Биография". 11 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ekim 2013. 

Dış bağlantılar

  • Dünya yazarları Kürt dilini tartıştı, Radikal
  • Kürt edebiyatının dikenli yolları, Ntvmsnbc 8 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
  • soL Radyo[]
  • Palto'sundan çıktığımız Erebê Şemo

wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar

Erebe Semo Rusca Arab Samoyevic Samilov Arab Shamoevich Shamilov d 23 Ekim 1897 Kars Oblasti o 21 Mayis 1978 Erivan Sovyet Kurdu yazar Ilk Kurtce roman olan Sivane Kurmanca yi Kurt Coban kaleme almistir Kurt romaninin babasi Semo latin harflerinden olusan SSCB de Kurtce alfabenin de mimarlarindan biri olmustur Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Emektar Kultur Iscisi 1967 ve Kizil Bayrak Nisani gibi odullerin sahibidir 1930 lu yillarin baslarinda olusturulan Kurtce alfabe Semo Marogulov alfabesinin hazirliyicilarindandir Erebe SemoDogum23 Ekim 1897 1897 10 23 Kars Oblasti Rus ImparatorluguOlum21 Mayis 1978 80 yasinda Erivan SSCBMeslekYazar gazeteci tercuman ogretmen ve siyasetci MilliyetSovyet KurduDonem1927 1978TurRoman oyku biyografiEdebi akimSosyalist gercekcilikOnemli odulleriImzaHayati1897 yilinda Rusya Imparatorlugu na bagli Kars Oblasti nin Susuz koyunde dunyaya geldi Demiryolu islerinde calistigi donemde 1916 yilinda ilk kez Erzurum da Bolseviklerle tanisti Bir mitingde askerler karsisinda yaptigi bir konusmadan oturu Rus polisince tutuklandi ve Sarikamis cezaevine konuldu Sarikamis cezaevinden ciktiktan sonra parti direktifiyle koyune giderek koyluler arasinda parti calismasi yapti Ne var ki koyde de carlik mufrezesi pesini birakmadi ve sonunda gizlice Stavropol e gecti 1917 1920 yillari arasinda bir Kizil Muhafiz olarak Kuzey Kafkasya da savasti ve Ekim Devrimi nin orgutleyicilerinden biri oldu Riya Teze gazetesinin 25 Mart 1930 tarihli ilk sayisi Kurtce nin ilk romaninin sosyalizmi orgutlemek ve Kurt halkinin sosyalizme orgutlenmesini saglamak amaciyla kaleme alinmis olmasi ondan sonra cikacak kitaplarin cizgisini de belirlemis oldu Modern Kurt Edebiyatini usta kalemsorlerinden Mehmed Uzun dan sair Arjen Ari ye kadar Semo dan sonra verilen tum eserlerde sosyal bir form ya da mesaj eksik olmamistir Kurt edebiyat geleneginin bu kose tasinin sosyalizan yani sosyalist gercekci edebiyat geleneginin de onunu acmistir Yanlarinda calistigi farkli halklardan ailelerin Kurtce bilmemelerinden ve farkli cevrelerden tanistigi insanlardan dolayi da Ermenice Osmanlica Rusca Gurcuce Almanca ve Azericeyi anadili gibi konusup yazmaya baslar Dunyaya acik bu yani onun ileride yaptigi tum islerde edebiyatinda ve tum hayatinda hizla ilerlemesini saglamistir 1918 yilinin Mayis ayinda Rusya Komunist Partisi ne uye oldu 1920 1921 yillarinda Kuba Rayonu nda Azerbaycan Ceka nin Gizli Operasyonlar bolumunde 1921 1922 yillarinda Moskova Ceka da gorev yapti 1922 1923 yillarinda Transkafkasya Ceka ya yoneldi 1920 de ne kaydoldu ve dort yillik egitimin ardindan Ermenistan a geri dondu 1924 1931 yillari arasinda Ermenistan Komunist Partisi Merkez Komitesi ulusal azinliklar bolumunde calisti nde Nikolay Yakovlevic Marr in danismanliginda lisans ustu aspirant egitimini tamamladi 1930 1931 yillari arasinda Dogu Emekcileri Komunist Universitesi ne devam etti 1931 1932 yillari arasinda okudugu nde Kurdoloji bolumunde docent oldu 1927 de nin karariyla Kurtler icin Latince bir alfabe olusturulmasi karari alindi ve bu is Erebe Semo ile Asuri Kurdolog Isahak Marogulov a verildi Semo Marogulov alfabesi olarak anilan bu alfabe bir yil sonra basariyla tamamlanir ki tarihte ilk Kurtce Latince alfabenin Celadet Eli Bedirxan tarafindan yapildigi bilinir ama bu kani kesinlikle yanlistir Cunku bu alfabeyle 25 Mart 1930 gunu Riya Teze gazetesi yayin hayatina baslamistir oysa Bedirxan Hawar dergisini Latince alfabeyle 1932 de cikarmaya baslamistir Semo 1959 yilinda ise Rejisorlugunu C Jamharyan in ustlendigi Ermenistan Kurtleri adli bir filmin senaryosunu yazmistir Filmde Ermenistan Kurtlerinin son 40 yilda yasadigi ekonomik sosyal ve kulturel degisimleri konu alinir Kanat Kurdoev gibi bazi Kurt sahsiyetleriyle yapilan soylesilere de yer verilmistir Film yayla yasamiyla baslar ve daha sonra Alagoz koylerine kadar uzanir burada Kurtlerin yasadiklari yeni yasamlar anlatilir Hrayr Hovakimyan Karlene Cacani Casime Celil Celile Celil Erebe Semo Emerike Serdar Egite Xudo Miroye Esed Sarmen ve Heciye Cindi Ermenistan Azerbaycan ve Gurcistan da Kurtlerin birlesik bir edebiyat dili olusturulmasi icin calisti 1930 yilinda yayina baslayan ve kurulusunda onemli bir rol oynadigi Riya Teze Yeni Yol gazetesinde uc kitabi tefrika edildi Emre Lenin Lenin in Yasami Teriqa Revolusiya Oktyabre Ekim Devrimi Tarihi Kolxoz u Kara We Ji Gundiyan re Kolhoz ve koylulere faydalari Riya Teze gazetesi disinda Gurcistan Sovyet Kurdistani Azerbaycan ve Bakinskiy Rabociy Azerbaycan gazetelerinde de cesitli tarihlerde makaleleri yayinlandi 1930 yilinin Agustos ayinda Ermenistan Hukumeti Transkafkasya SFSC hukumetinin onerisi uzerine dort yillik egitim veren nu acmaya karar verdi 1 Ocak 1931 gunu acilan okulun ilk muduru unlu yazar Erebe Semo oldu 1933 1934 ogretim doneminde okulun ogrenci sayisi 101 kisiye kadar ulasmisti Alti yilda pedagoji okulu 70 ogretmen yetistirdi Ogrenciler sadece Ermenistan dan degil Azerbaycan ve Gurcistan dan da alinmaktaydi Bu calismalar sayesinde bircok Kurt genci yetisti 1934 yilinda Erivan da duzenlenen Kurdoloji konferansinda da onemli bir misyon ustlendi Edebi calismalarindan dolayi 1934 yilinda Sovyet Yazarlar Birligi ne alindi Yazin isleri disinda siyasetle de ic ice olan Semo birkac kez Erivan sehir Sovyeti milletvekiligine secildi 1967 yilinda da Moskova da Kurt halk hikayelerinden olusan bir koleksiyon yayinlamistir Samilov buyuk Rus yazari Maksim Gorki ile de tanisma firsati buldu Gorki Ermenistan a baskent Erivan a geldiginde Samilov un elindeki el yazmasi romani Kurt Coban i degerlendirdi ve roman hakkinda Kurt halki kendi yazari Ereb Samilov un diliyle konusuyor yorumunu yapti Surgun yillariSemo nun Erivan daki mezariSemo nun hatirasina yapilan makber 1937 yilinda Ermenistan Komunist Partisi Merkez Komitesi Sekreteri Asot Hovhannisyan tutuklandi Tutuklaninca arsivdeki mektuplari arasinda Erebe Semo nun Ermenistan daki Kurtlerin kulturunun ve edebiyatinin gelismesine dikkat etmesini istedigi bir mektup yazmisti Asot Hovhannisyan a yazdigi mektuba istinaden Hovhannisyan in yakin arkadasi olduguna karar verildi Bu yuzden Ocak 1937 baslarinda Leningrad da tutuklandi ve Sibirya ya surgun edildi Burada Rus kokenli olan ikinci esi Mariya Vasilevna ile tanisti ilk evliligini de bir Almanla yapmisti Ikinci evliliginden Ase ve Zine isimli iki kizi dunyaya geldi Sibirya da surgundeyken uzun yillar hapiste yatti Soylenenlere gore Ereb anadili Kurtce yi unutmamak icin surekli kendi kendine Kurtce hikayeler anlatir dururmus Semo Sibirya daki tum demiryollarinin raylarini doseme calismalarina katildigini belirterek O bolgedeki tren raylarinin yarisi beni eserimdir ifadesini kullanmistir Stalin in olumunden sonra 1956 yilinda 19 yil sonra Ermenistan SSC ye geri donmesi icin izin verilir Edebi calismalarina kaldigi yerden devam eder 1978 yilinda vefat eden Samilov Erivan daki Panteon mezarliginda topraga verildi Yasadigi Abovyan Sokagi uzerindeki evinin duvarina Rusca mermer bir makber yapildi Bu evde 1963 ten 1978 e kadar Kurt yazar kamu calisani Arab Samoevic Samilov yasadi EserleriRoman Sivane Kurmanca Kurt Coban Ilk Kurtce roman 1935 Erivan Kurtce 1931 Moskova Rusca Berbang Safak 1958 Dimdim Kela Dimdim Dimdim Kalesi 1966 Jiyana Bextewar Mutlu Hayat 1959 Hopo 1969 Hikaye Hikayeten Gele Kurd Kurt Halk Hikayeleri 1967 Kurden Elegeze Alagoz Kurtleri 1936 Semo Marogulov alfabesiTiyatro Oyunu Koceke Derewin 1930 Makale Pirsa Derheqa Feodalizme Nava Kurda da Kurtler Arasindaki Feodal Iliskiler Uzerine 1936 Teriqa Revolusiya Oktyabre Ekim Devrimi Tarihi 1930 Cirusken Soresa Oktobire Ekim Devrimi nin Kivilcimlari 1972 Kolxoz u Kara We Ji Gundiyan re Kolhoz ve koylulere faydalari 1930 Sere Tarilka 1972 Senaryo Kurden Ermenistane Ermenistan Kurtleri 1959 Biyografi Emre Lenin Lenin in Yasami 1930 Diger eserleri Kurt Dilinin Izafiyeti 1933 Kanat Kurdoev ve I Tsukerman ile Kurden Qefqasya Kafkasya Kurtleri 1930 Ekim Devrimi nden once Kurtlerin sosyal durumu 1934 Berevok 1976 Gotinen Pesiyen Kurdan Kurt Atasozleri Derwesen Kurd Kurt Dervisleri 1930 Alav Yayimlanmayan kitabi 1929 yilinda ise Sovyetler Birligi nde Isahak Marogulov ile Kurtcenin ilk latin alfabesini hazirladilar OdulleriKizil Bayrak Nisani Halk Kardesligi Nisani 1977 SSCB Silahli Kuvvetlerinin 50 yili Madalyasi Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Emektar Kultur Iscisi 1967 Ayrica 1997 de tarafindan adina odul toreni duzenlendi Kaynakca a b Kratkaya literaturnaya enciklopediya 25 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Haziran 2014 Temure Xelil Elfabeya pesin romana pesin u romannivise pesin 21 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kurtce 26 Mayis 2009 Erisim tarihi 8 Aralik 2016 a b Marogulov u E S 1929 Xo xo hinbuna xondna nvisara kyrmanci Nesre dewleţe Sewre Ermenistane Revan Celile Celil Kurt Halk Tarihinden 13 Ilginc Yaprak 20 Aralik 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2008 Erisim tarihi 8 Aralik 2016 ISBN 9756106785 a b Ermenistan SSC Bilimler Akademisi Sarkiyat Enstitusu Ulkeler ve Halklar Yakin ve Orta Dogu Kurtler 1975 Sayfa 21 PDF 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mart 2015 Kurtlerin Sovyet Sistemine Entegrasyonu ve Adaptasyonu Moskova Devlet Universitesi M B Lomonosova 2010 26 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2015 a b c d e PDF 10 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Aralik 2013 a b 29 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ekim 2013 Fr Thomas Bois O P Les Kurdes p 38 Coup D œil Sur La Liiterature Kurde p 31 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2015 a b ShAMILOV Arab Shamoevich lit imya Arabe Shamo 1897 1978 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2015 REPRESSIROVANNOE VOSTOKOVEDENIE VOSTOKOVEDY PODVERGShIESYa REPRESSIYaM V 20 50 e GODY PDF 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mart 2015 a b Zarya Vostoka O Kurdah Zakavkazya Chast I 4 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2015 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2015 a b c Arab Shamilov 29 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ekim 2013 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Mart 2015 WENEKI REWSENBIREN ME PDF 15 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2015 15 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2015 IZ ISTORII ARMYaNO KURDSKOJ DRUZhBY PDF 16 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 9 Nisan 2015 Kurdskaya Diaspora V Stranah SNG 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2015 29 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2020 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Nisan 2015 a b 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2020 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2020 a b Kovara Azadi Mirina Ereb Semo r 20 22 Cotmeh 1978 Ozgurluk Dergisi Ereb Semo nun Vefati s 20 22 Ekim 1978 14 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Nisan 2015 Kurdskie narodnye skazki Pereskazal i obrabotal dlya detej Arab Shamilov Risunki N Kochergina 16 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2015 PDF 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2015 Unlu Yazar Ereb Semo Vefat Etti Ozgurluk Yolu Dergisi Agustos 1978 Sayfa 92 26 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2015 Erebe Semo nun Dili Seyhmus Diken 25 Temmuz 2009 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2015 PDF 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2015 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2015 Kovara Cira hejmar 6 havin 1996 r 14 Cend Rupel ji jiyana Ereb Samilov Wezire Eso Cira Dergisi sayi 6 yaz 1996 s 14 Ereb Samilov un hayatindan birkac yaprak Wezire Eso s 14 PDF 7 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2015 a b Moi vospominaniya ob Arabe Shamilove Arabe Shamo Shamilovs Arabe anilarim Arap Shamo AMARIKE SARDAR 29 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ekim 2013 9 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2014 Bolshaya Sovetskaya Enciklopediya KU 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Mart 2015 17 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2014 Bolshaya sovetskaya enciklopediya 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mart 2015 Ereb Samilov Koceke Derewin 1930 Sano Cetoye Zedo 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2013 Dramaturjiya Teatroya Kurdi 16 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Kasim 2013 ROSSIJSKAYa GOSUDARSTVENNAYa BIBLIOTEKA 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Nisan 2015 Հայկ Խաչատրյան Գրական տեղեկատու Սովետական գրող 1986 էջ 423 424 Kurdskaya literatura v SSSR 14 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2015 Isaak Iosifovich Cukerman Isaak Iosifovic Tsukerman 24 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Nisan 2015 AKADEMIK I A ORBELI I KURDOVEDBNIEk K KURDOEV Leningrad PDF 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mart 2015 K 105 Letiyu Adzhie Dzhndi 1908 2013 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2015 Yekemin Pirtuka ferbuna zimane Kurdi bi tipen latini Eskere Boyik Temure Xelil 21 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2014 T ARISTOVA doktor istoricheskih nauk 18 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2015 Vedomosti Verhovnogo soveta Soyuza Sovetskih Socialisticheskih Respublik Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi Yuksek Konseyi Bulteni 1977 16 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Nisan 2015 File Shamilov Arab Shamoevich jpg 7 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2015 Arab Shamoevich Shamilov Biografiya 11 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Ekim 2013 Dis baglantilarDunya yazarlari Kurt dilini tartisti Radikal Kurt edebiyatinin dikenli yollari Ntvmsnbc 8 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde soL Radyo olu kirik baglanti Palto sundan ciktigimiz Erebe Semo

Yayın tarihi: Haziran 18, 2024, 14:56 pm
En çok okunan
  • Kasım 06, 2024

    Spiraea nishimurae

  • Kasım 06, 2024

    Spiraea nipponica

  • Kasım 06, 2024

    Spiraea ningshiaensis

  • Kasım 06, 2024

    Spiraea nayarii

  • Kasım 06, 2024

    Spiraea nanojaponica

Günlük

  • Vikipedi

  • Türkçe

  • Nesil (parçacık fiziği)

  • Fizik

  • Zayıf etkileşim

  • Galya

  • Suudi Arabistan

  • Kelime-i şehâdet

  • İstanbul

  • II. Mehmed

NiNa.Az - Stüdyo

  • Vikipedi

Bültene üye ol

Mail listemize abone olarak bizden her zaman en son haberleri alacaksınız.
Temasta ol
Bize Ulaşın
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Her hakkı saklıdır.
Telif hakkı: Dadaş Mammedov
Üst