Erişte ya da Kesme Kazakça кеспе Azerice əriştə Farsça رشته un yağ ve tuz karışımı olan yufka hamuru

Erişte ya da Kesme (Kazakça: кеспе; Azerice: Əriştə; Farsça: رشته); un, yağ ve tuz karışımı olan yufka hamurun bıçakla ince çubuk veya kare şeklinde kesilmesi sonucu elde edilen bir tür makarnadır. Kesildikten sonra oda sıcaklığında tutarak, fırında veya tavada kurutulur. Türkiye'nin bazı bölgelerinde hamura yumurta da eklenir. Süt, peynir altı suyu tozu gibi maddeler de eriştenin hamuruna katılabilir. Dünyanın birçok ülkesinde farklı çeşitlerde yapılmaktadır. Orta Asya, özellikle Türki ülkelerde "kesme" adı ile bilinir. Aynı zamanda Çin ve Türki ülkelerde tüketilen lagman aşına benzerlik gösterir.

Erişte Kesme
Erişte, Çorbalık kesme, Siron, Velense gözükmektedir.
Alternatif isim	Kesme
Türü	Makarna
Tipi	Erişte
Ana malzemeler	buğday unu, tuz, su, yumurta (isteğe göre)

Çorbasından makarnasına kadar birçok şekilde tüketilir. Kayseri'nin Develi ilçesi hakkında yazan Ahmet Gürlek'e göre kesmeli çorba yapımında makarna pişirildikten sonra aynı suya yoğurt ve kıymalı salça ilave edilirmiş.Tuncer Baykara çalışmasında elle yenilen "beş parmak" yemeğin et parçaları ve kesme ile yapıldığını anlatıyor.

Sonbaharda yapılır ve Anadolu'da kışlık yiyecek olarak tüketilir. Komşular kesme yapımında birbirlerine yardımcı olur.

Tarihçesi

Erişte ilk olarak M.Ö. 5000 yıllarında, Çin’in Sarı Irmak yakınlarındaki Shanxis köyünde üretilmiştir. İpek Yolu üzerinden çeşitli tacirler ve kâşiflerin yoluyla tüm dünyaya yayılmıştır.

Türk Mutfağındaki Erişte Çeşitleri

Şekline Göre

İç Malzemesine Göre Erişte Çeşitleri

Sade ev eriştesi
Kepekli ev eriştesi
Karışık sebzeli çorbalık ev eriştesi
Biberli ev eriştesi
Domatesli ev eriştesi
Havuçlu ev eriştesi
Ispanaklı ev eriştesi
Kırmızı pancarlı ev eriştesi
Mor havuç püreli ev eriştesi
Zerdeçallı ev eriştesi
Isırganlı ev eriştesi
Domatesli ve kapya biberli ev eriştesi
Siyez unlu ev eriştesi
Enginarlı ev eriştesi
Balkabaklı ev eriştesi
Topan karakılçık buğdayı unlu ev eriştesi

Yörelere Göre Çeşitleri

Devrek eriştesi
Urla eriştesi
Söke eriştesi
Gümüldür eriştesi
Kırıkkale eriştesi
Van yumurtalı erişte
Erzincan eriştesi
Sivas kavurma eriştesi
Van su eriştesi
Artvin eriştesi

Yörelere Göre Erişte Yemekleri

Erişte pilavı
Bolu usulü keşli cevizli erişte
Tutmaç çorbası
Elazığ mukaşerli erişte çorbası
Sivas yumurta eriştesi pilavı
Amasya erişteli pilav
Malatya mercimekli erişte çorbası
Kars erişte aşı
Kars erişte pilavı
Çankırı tatar hamuru çorbası
Niğde cevizli erişte
Ankara erişteli yeşil mercimek
Amasya erişteli pilav
Van erişte pilavı
Sivas kavurma eriştesi pilavı
Adıyaman erişte çorbası hevirbirk
Artvin erişte tatlısı
Ankara keşli makarna (erişte pilavı)
Kocaeli cevizli keşli köy makarnası (erişte pilavı)
Isparta ev makarnası (erişte pilavı)
Kaşık sapı (yiyecek)

Kaynakça

^ ^a ^b ^c Gürlek, Ahmet. Memleketin Develi. s. 184.
^ ^a ^b İlker, Osman. Artvin, Zeytinlik bucağı, Aşağı Maden ve Aşağı Madenliler. s. 253.
^ Nermin Bilgiçli, M. Kürşat Demir, Nilgün Ertaş & Emine Nur Herken (2011). Effects of gluten and emulsifier on some properties of erişte prepared with legume flours. International Journal of Food Sciences and Nutrition.
^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2019.
^ Baykara, Tuncer. Türk kültür tarihine bakışlar. s. 100.
^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ . Kültür Portalı. 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ "YUMURTALI ERİŞTE". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ "ERİŞTE". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ ^a ^b "KAVURMA ERİŞTESİ PİLAVI". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ "SU ERİŞTESİ". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ "ERİŞTE". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ "BOLU USULÜ KEŞLİ CEVİZLİ ERİŞTE". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ "MUKAŞERLİ ERİŞTE ÇORBASI". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ "YUMURTA ERİŞTESİ PİLAVI". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ ^a ^b "ERİŞTELİ PİLAV". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ "MERCİMEKLİ ÇORBALAR". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ . Kültür Portalı. 30 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ . Kültür Portalı. 17 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ . Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ "CEVİZLİ ERİŞTE". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ "ERİŞTELİ YEŞİL MERCİMEK". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ . Kültür Portalı. 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ "ERİŞTE ÇORBASI HEVİRBİRK". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ "ERİŞTE TATLISI". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ "Kültür Portalı". www.kulturportali.gov.tr. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ . Kültür Portalı. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.
^ . Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

Galeri

Yiyecek ya da içecek ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[:01-1] Gürlek, Ahmet. Memleketin Develi. s. 184.

[:02-2] İlker, Osman. Artvin, Zeytinlik bucağı, Aşağı Maden ve Aşağı Madenliler. s. 253.

[:03-3] Nermin Bilgiçli, M. Kürşat Demir, Nilgün Ertaş & Emine Nur Herken (2011). Effects of gluten and emulsifier on some properties of erişte prepared with legume flours. International Journal of Food Sciences and Nutrition.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Eylül 2019.

[5] Baykara, Tuncer. Türk kültür tarihine bakışlar. s. 100.

[6] "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[7] . Kültür Portalı. 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[8] "YUMURTALI ERİŞTE". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[9] "ERİŞTE". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[kulturportali.gov.tr-10] "KAVURMA ERİŞTESİ PİLAVI". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[11] "SU ERİŞTESİ". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[12] "ERİŞTE". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[13] "BOLU USULÜ KEŞLİ CEVİZLİ ERİŞTE". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[14] "MUKAŞERLİ ERİŞTE ÇORBASI". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[15] "YUMURTA ERİŞTESİ PİLAVI". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[ReferenceA-16] "ERİŞTELİ PİLAV". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[17] "MERCİMEKLİ ÇORBALAR". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[18] . Kültür Portalı. 30 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[19] . Kültür Portalı. 17 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[20] . Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[21] "CEVİZLİ ERİŞTE". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[22] "ERİŞTELİ YEŞİL MERCİMEK". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[23] . Kültür Portalı. 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[24] "ERİŞTE ÇORBASI HEVİRBİRK". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[25] "ERİŞTE TATLISI". Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[26] "Kültür Portalı". www.kulturportali.gov.tr. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[27] . Kültür Portalı. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.

[28] . Kültür Portalı. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2022.