Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Friedrich Wöhler (31 Temmuz 1800, , Almanya - 23 Eylül 1882), Alman kimyager. Üreyi laboratuvarda sentezleyen ilk bilim insanıdır.
1823 yılında Heidelberg'de Leopold Gmelin'in yanında tıp eğitimini bitirdi, Leopold Gmelin daha sonraları Stockholm'de Jöns Jakob Berzelius'un yanında çalışabilmesi için Wöhler'e yardımda bulundu. 1825'ten 1831'e kadar Berlin'deki Politeknik Okulu'nda öğretmenlik yaptı; 1836'ya kadar Kassel'deki Yüksek Politeknik Okulu'nda çalıştı, daha sonra da Göttingen Üniversitesi'nde kimya profesörü oldu ve ölene kadar orada kaldı.
1828'de aslında yanlışlıkla yaptığı bir buluş sonucunda organik kimyanın öncüsü olarak anılır. 1828'e kadar organik maddelerin yalnızca canlılar tarafından sentezlenebildiğine inanılırdı; ancak Wöhler bunun yanlış olduğunu kanıtladı. Ürenin sentezi biyokimya açısından çok önemliydi; çünkü artık organik maddelerin laboratuvarlarda uygun koşullar altında sentezlenebildiği görülmüştü. Bu buluş vitalizm olarak bilinen ve canlılardaki salgılamalar için gerekli olduğuna inanılan "yaşam özünün" yanlış olduğunu kanıtladı. Amonyum siyanatın sulu çözeltisini buharlaştırdığı zaman elde etmiş olduğu üre, aynı şekilde izomer yapının da en güzel örneklerinden birini vererek yaygın olan inancın aksine atomların yer değiştirmesiyle ortaya çıkan maddenin ilkiyle aynı olmadığını ve bu yeni maddenin kimyasal ve fiziksel açıdan farklılık gösterdiğini ortaya koydu. 1828'de gerçekleştirdiği buluşla 28 yaşında profesör oldu ve iki yıl sora Justus von Liebig ile siyanik asit ve siyoürik asit hakkında bir makale yayımladı. Berzelius, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'ne sunduğu raporda bu buluşun o yıl içindeki en önemli buluş olduğunu, sonuçların beklenmedik yönde gerçekleştiğini ve izomerizm yönündeki kanıtları güçlendirdiğini belirtti.
Wöhler berilyum, silikon ve kalsiyum karbürün keşfedilmesinde önemli rol oynadı. 1834 yılında, Wöhler ve Liebig acı bademlerin yağları konusunda bir araştırma yayımladılar. Karbon, oksijen ve hidrojenden oluşan bazı grupların element gibi davranabildiğini ve kimyasal tepkimelerde diğer elementlerin yerini alabildiklerini keşfettiler. Bu buluşta radikal olarak geçen grupların keşfi olmuştur ve kimyanın gelişimine çok büyük katkıda bulunmuştur.
Potasyumun Sir Humphry Davy tarafından keşfinden beri "alumina"nın (Al2O3) oksijenle birleşik bir metal içerdiği düşünülüyordu. Davy, Oerstedt ve Berzelius bu metali izole etmeye çalıştılarsa da başaramadılar. Daha sonra Wöhler bu konu üzerinde çalıştı ve alüminyum metalini elde etmeyi başardı. İtriyum, berilyum ve titanyumun izole edilmesine katkıda bulunduğu gibi silikonun kristallerden elde edilebildiğine ve bazı meteorların organik maddeler içerdiğine inanıyordu. Yıllarca pek çok meteoru inceleyerek haklarında özetler yazdı ve bunları Jahresbericht der Chemie isimli dergide yayımladı; zamanın en iyi meteor ve demir koleksiyonlarından birine sahipti. Wöhler ve Sainte Claire Deville boronun kristal halini keşfettiler.
Wöhler'in keşifleri kimya teorisinde çok büyük etkiler yaptı. 1820'den 1882'ye kadar her yıl yayımladığı makaleleri çok büyük ilgi gördü. Onun için söylenen söz şuydu: "Yaptığı sadece iki üç çalışma bile bilimsel açıdan en büyük saygıyı ve takdiri hak ediyor, eğer yaşamamış olsaydı kimyanın genel görünüşü şimdikinden çok daha farklı olurdu."
Kassel'de yaşarken nikelin saf halde elde edilmesini sağladı ve birkaç arkadaşıyla birlikte bu metalin üretimini gerçekleştiren bir fabrika açtı.
Wöhler aynı zamanda ilerideki bazı önemli kimyagerlerin de hocalığını üstlendi. Bunlardan bazıları , , , Georg Ludwig Carius ve 'tir.
Çalışmaları
| Wikimedia Commons'ta Friedrich Wöhler ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Lehrbuch der Chemie, Dresden, 1825, 4 bölüm.
- Grundriss der Anorganischen Chemie, Berlin, 1830
- Grundriss der Organischen Chemie, Berlin, 1840
- Praktische Übungen in der Chemischen Analyse, Berlin, 1854
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Friedrich Wohler 31 Temmuz 1800 Almanya 23 Eylul 1882 Alman kimyager Ureyi laboratuvarda sentezleyen ilk bilim insanidir Friedrich Wohler 1823 yilinda Heidelberg de Leopold Gmelin in yaninda tip egitimini bitirdi Leopold Gmelin daha sonralari Stockholm de Jons Jakob Berzelius un yaninda calisabilmesi icin Wohler e yardimda bulundu 1825 ten 1831 e kadar Berlin deki Politeknik Okulu nda ogretmenlik yapti 1836 ya kadar Kassel deki Yuksek Politeknik Okulu nda calisti daha sonra da Gottingen Universitesi nde kimya profesoru oldu ve olene kadar orada kaldi 1828 de aslinda yanlislikla yaptigi bir bulus sonucunda organik kimyanin oncusu olarak anilir 1828 e kadar organik maddelerin yalnizca canlilar tarafindan sentezlenebildigine inanilirdi ancak Wohler bunun yanlis oldugunu kanitladi Urenin sentezi biyokimya acisindan cok onemliydi cunku artik organik maddelerin laboratuvarlarda uygun kosullar altinda sentezlenebildigi gorulmustu Bu bulus vitalizm olarak bilinen ve canlilardaki salgilamalar icin gerekli olduguna inanilan yasam ozunun yanlis oldugunu kanitladi Amonyum siyanatin sulu cozeltisini buharlastirdigi zaman elde etmis oldugu ure ayni sekilde izomer yapinin da en guzel orneklerinden birini vererek yaygin olan inancin aksine atomlarin yer degistirmesiyle ortaya cikan maddenin ilkiyle ayni olmadigini ve bu yeni maddenin kimyasal ve fiziksel acidan farklilik gosterdigini ortaya koydu 1828 de gerceklestirdigi bulusla 28 yasinda profesor oldu ve iki yil sora Justus von Liebig ile siyanik asit ve siyourik asit hakkinda bir makale yayimladi Berzelius Isvec Kraliyet Bilimler Akademisi ne sundugu raporda bu bulusun o yil icindeki en onemli bulus oldugunu sonuclarin beklenmedik yonde gerceklestigini ve izomerizm yonundeki kanitlari guclendirdigini belirtti Wohler berilyum silikon ve kalsiyum karburun kesfedilmesinde onemli rol oynadi 1834 yilinda Wohler ve Liebig aci bademlerin yaglari konusunda bir arastirma yayimladilar Karbon oksijen ve hidrojenden olusan bazi gruplarin element gibi davranabildigini ve kimyasal tepkimelerde diger elementlerin yerini alabildiklerini kesfettiler Bu bulusta radikal olarak gecen gruplarin kesfi olmustur ve kimyanin gelisimine cok buyuk katkida bulunmustur Potasyumun Sir Humphry Davy tarafindan kesfinden beri alumina nin Al2O3 oksijenle birlesik bir metal icerdigi dusunuluyordu Davy Oerstedt ve Berzelius bu metali izole etmeye calistilarsa da basaramadilar Daha sonra Wohler bu konu uzerinde calisti ve aluminyum metalini elde etmeyi basardi Itriyum berilyum ve titanyumun izole edilmesine katkida bulundugu gibi silikonun kristallerden elde edilebildigine ve bazi meteorlarin organik maddeler icerdigine inaniyordu Yillarca pek cok meteoru inceleyerek haklarinda ozetler yazdi ve bunlari Jahresbericht der Chemie isimli dergide yayimladi zamanin en iyi meteor ve demir koleksiyonlarindan birine sahipti Wohler ve Sainte Claire Deville boronun kristal halini kesfettiler Wohler in kesifleri kimya teorisinde cok buyuk etkiler yapti 1820 den 1882 ye kadar her yil yayimladigi makaleleri cok buyuk ilgi gordu Onun icin soylenen soz suydu Yaptigi sadece iki uc calisma bile bilimsel acidan en buyuk saygiyi ve takdiri hak ediyor eger yasamamis olsaydi kimyanin genel gorunusu simdikinden cok daha farkli olurdu Kassel de yasarken nikelin saf halde elde edilmesini sagladi ve birkac arkadasiyla birlikte bu metalin uretimini gerceklestiren bir fabrika acti Wohler ayni zamanda ilerideki bazi onemli kimyagerlerin de hocaligini ustlendi Bunlardan bazilari Georg Ludwig Carius ve tir CalismalariWikimedia Commons ta Friedrich Wohler ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Lehrbuch der Chemie Dresden 1825 4 bolum Grundriss der Anorganischen Chemie Berlin 1830 Grundriss der Organischen Chemie Berlin 1840 Praktische Ubungen in der Chemischen Analyse Berlin 1854