Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Justus von Liebig (12 Mayıs 1803 – 18 Nisan 1873) tarımsal kimya ve biyokimya üzerine yaptığı çalışmalarıyla tanınan ve organik kimya üzerine yaptığı fikirlerle bilinen Alman kimyacıdır. Bir profesör olarak laboratuvar destekli öğretim yöntemleri ve yenilikleriyle bilinen Liebig, gelmiş geçmiş en başarılı kimya öğretmenleri arasında gösterilmektedir. Bunların dışına gübreleme sanayisinin babası olarak tanınan Liebig, tarımda bitkilerin ihtiyaç duyduğu temel maddelerden olan azotun önemini keşfetti ve Liebig'in Minimum Yasasında her bitkinin ihtiyaç duyduğu besinleri belirtti. Et üzerinde de çalışmalar yapan bilim adamının, kendi adıyla bilinen bir et şirketi de mevcuttur.
Justus von Liebig | |
|---|---|
 Justus von Liebig | |
| Doğum | 12 Mayıs 1803 Darmstadt, |
| Ölüm | 18 Nisan 1873 (69 yaşında) Münih, Alman İmparatorluğu |
| Milliyet | Hessenli, sonradan Alman |
| Mezun olduğu okul(lar) | Bonn Üniversitesi Erlangen Üniversitesi |
| Kariyeri | |
| Dalı | Kimyacı |
| Çalıştığı kurumlar | Giessen Üniversitesi Münih Üniversitesi |
| Doktora danışmanı | |
| Doktora öğrencileri | Carl Schmidt Nikolay Zinin |
| İmza | |
 | |
Hayatı
Liebig, Darmstadt kentinde, orta gelirli bir ailede dünyaya geldi. Çocukluğundan başlayarak, kimyaya büyük bir ilgi duymaya başladı. Gottfried Pirsch (1792-1870) adlı bir eczacıya çırak olarak verilen Liebig, bu dönemde kentinde yaşadı.
Liebig, sonrasında Bonn Üniversitesi'nde eğitim almaya başladı. Burada aynı zamanda babasının iş ortağı olan adlı öğretmenin öğrencisi oldu. Kastner, Erlangen Üniversitesi'ne geçince, Liebig de onunla beraber bu üniversiteye geçti ve doktorasını burada tamamladı. Ancak buradan doktora diplomasını uzunca bir süre alamadı. Yine Liebig, Erlangen'de kendi adına soneler yazan şair August von Platen-Hallermünde (1796-1835) ile birlikte olmaya başladı. Liebig, Erlangen'i 1822'de terk etti. Bunun gerekçesi olarak Korps Rhenania adı verilen milliyetçi bir örgütte yer alması gösterildi.
1822 sonbaharında Liebig, Paris'e öğretmeni Kastner'in güvencesiyle beraber hükûmet tarafından gönderildi. Burada ünlü kimyacı Joseph Louis Gay-Lussac'ın lâboratuvarında çalışma fırsatı buldu. Yine Alexander von Humboldt ve Georges Cuvier (1769-1832) adlı öğretmenlerden de yardım aldı.
Paris'i terkeden Liebig Darmstadt'a dönerek eyalet başkanının kızı Henriette Moldenhauer ile evlendi. Ancak bu evlilik Liebig'in eski sevgilisi olan şair Platen ile ilişkileri yüzünden sona erdi. 1824'te 21 yaşındayken, Liebig, Humboldt'un önerileriyle Giessen Üniversitesi'nde profesör oldu. Bundan kısa süre sonra dünyanın ilk kayda değer kimya okuluna imza attı. Bu nedenle Bavyera kralı 1852'de Liebig'i Münih Üniversitesi'ne atadı. Liebig burada 1873'te Münih'teki ölümüne kadar kaldı. Sonrasında ise 1845'te Liebig Freiherr yani baron unvanını aldı. 1832'den başlayarak kurduğu gazetesinde yazarlık yapan Liebig, bu gazeteyle en prestijli Almanca kimya gazetesi oldu.
Çalışmaları
Liebig, potasyum hidroksit çözeltisini karbon dioksit üreten organik tepkimelerde kullanan beş ampüllü bir aparat olan Kaliapparat üzerinde yapılan analizleri geliştirdi. Liebig, humusun bitki yetiştiriciliğinde olan etkisini önemsemeyerek bitkilerin topraktaki azotlu bileşikler, havadaki karbon dioksit ve topraktaki minerallerle beslendiğini ortaya koydu. Liebig'in günümüze değin en çok bilinen ve en çok sonuca sahip çalışmalarından biri, azot bazlı gübre üretmesidir. Bitkilerin köklerinde amonyak ve türevlerinin bulunması gerektiğine inanan Liebig, azota çok önem verdi. Birtakım pratik ve günlük engellere rağmen, gübreleme konusundaki bu keşfi, kimyasal gübrelerin doğal hayvan dışkıları yerine kullanılabileceğini gösterdi. Liebig ayrıca bunu formülize etti. Buna göre bir bitkinin gelişmesi, çevresindeki azota ve topraktaki minerallerle sınırlıydı.
Liebig, ayrıca günümüzde bilinen laboratuvarların ilk kurucusudur. Buhar buğusu planı, her ne kadar öncesinde kullanılan bir yöntemse de, onun kullandığı yöntemlerden biridir. 1835 yılında gümüşleme yöntemini keşfeden Liebig, ayrıca ayna yapımında da önemli bir yere sahip oldu. Jöns Jakob Berzelius adlı meslektaşının aksine, Liebig, organik ve inorganik bileşiklerin kesin bir kuralla ayrılmadığını, ileride şeker, (aspirin) ve morfin gibi maddelerin yapay olarak üretilebileceğini söyledi.
Liebig, Alman eyaletlerinde bilimsel odaklı tarımı ve gübrelemeyi destekledi ve ülke çapında önemli bir rol oynadı. Liebig ayrıca yanan etin vücut salgılarında damgalandığını öne sürdü. Bu fikir günümüzde de yaygındır ancak doğru değildir. Yine II. Dünya Savaşı sonrası, Giessen Üniversitesi, onun adına atfen, Justus-Liebig-Universität Giessen olarak değiştirildi. 1953'te Batı Almanya posta teşkilatı, onun adına bir pul yayımlandı.
Başlıca çalışmalar
- Organik Kimyadan Tarım ve Fizyolojiye 13 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (1840)
- Organik Kimyadan Fizyoloji ve Patolojiye 13 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (1842)
- Kimyadaki Benzer Yasalar (1843)
Notlar
- ^ William H. Brock. Justus von Liebig: The Chemical Gatekeeper. Cambridge University Press, 2002, page 21
- ^ Liebig, J. (1831). "Ueber einen neuen Apparat zur Analyse organischer Körper, und über die Zusammensetzung einiger organischen Substanzen". Annalen der Physik. Cilt 21. ss. 1 - 47.
- ^ McGee, Harold (2004). On Food and Cooking (Revised Edition). Scribner. ISBN . Page 161, "The Searing Question".
- ^ Germany #695, Scott catalogue
Dış bağlantılar
- Kimyadaki Benzer Yasalar 25 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Justus Liebig, Alman kimyacı (1803-73) 21 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Encyclopaedia Britannica, 10. Sürüm (1902).
| Ödüller ve başarılar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Robert Brown | Copley Madalyası 1840 | Sonra gelen Georg Ohm |
Kaynakça
- William H. Brock, Justus von Liebig: The Chemical Gatekeeper (Cambridge University Press, 1997). See also .
- Rosenfeld, Louis (Ekim 2003), "Justus Liebig and animal chemistry.", Clin. Chem., 49 (10), ss. 1696-707, (PMID) 14500604, 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Şubat 2009
- Kirschke, Martin (Mart 2003), "Liebig, his university professor Karl Wilhelm Gottlob Kastner (1783-1857) and his problematic relation with romantic natural philosophy.", Ambix, 50 (1), ss. 3-24, (PMID) 12921103, 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Şubat 2009
- Buttner, J. (Temmuz 2000), "Justus von Liebig and his influence on clinical chemistry.", Ambix, 47 (2), ss. 96-117, (PMID) 11640225, 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Şubat 2009
- Thomas, U. (1988), "Philipp Lorenz Geiger and Justus Liebig.", Ambix, 35 (2), ss. 77-90, (PMID) 11621581, 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Şubat 2009
- Guggenheim, K. Y. (1985), "Johannes Müller and Justus Liebig on nutrition.", Korot, 8 (11-12), ss. 66-76, (PMID) 11614053, 7 Haziran 2016 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Şubat 2009
- Sonntag, O. (Kasım 1977), "Religion and science in the thought of Liebig.", Ambix, 24 (3), ss. 159-69, (PMID) 11610495, 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Şubat 2009
- Glas, E. (1976), "The Liebig-Mulder controversy. On the methodology of physiological chemistry.", Janus; revue internationale de l'histoire des sciences, de la médecine, de la pharmacie, et de la technique, 63 (1-2-3), ss. 27-46, (PMID) 11610199, 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Şubat 2009
- Sonntag, O (Eylül 1974), "Liebig on Francis Bacon and the utility of science.", Annals of science, 31 (5), ss. 373-86, (PMID) 11615416, 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Şubat 2009
- Kempler, K (1973), "[Justus Liebig]", Orvosi hetilap (3 Haziran 1973 tarihinde yayınlandı), 114 (22), ss. 1312-7, (PMID) 4576434, 8 Haziran 2016 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Şubat 2009
- Halmai, J. (1963), "Justus Liebig", Orvosi hetilap (11 Ağustos 1963 tarihinde yayınlandı), 104, ss. 1523-4, (PMID) 13952197, 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Şubat 2009
- Berghoff, E. (1954), "Justus von Liebig, founder of physiological chemistry.", Wien. Klin. Wochenschr. (11 Haziran 1954 tarihinde yayınlandı), 66 (23), ss. 401-2, (PMID) 13187963, 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Şubat 2009
- Schmidt, F. (Mayıs 1953), "To Justus von Liebig on his 150th birthday, 12 May 1953", Pharmazie, 8 (5), ss. 445-6, (PMID) 13088290, 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Şubat 2009
- Schneider, W. (1953), "Justus von Liebig and the Archiv der Pharmazie; in memory of Liebig's birthday, 12 May 1803", Archiv der Pharmazie und Berichte der Deutschen Pharmazeutischen Gesellschaft, 286 (4), ss. 165-72, (PMID) 13081110, 29 Ocak 2017 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 22 Şubat 2009
- G. F. Knapp (1903). "Zur Hundertsten Wiederkehr: Justus von Liebig nach dem Leben gezeichnet". Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft. 36 (2). ss. 1315 - 1330. doi:10.1002/cber.19030360202.
- Georg Freiherr von Liebig (1890). "Nekrolog: Justus von Liebig. Eigenhändige biographische Aufzeichnungen". Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft. 23 (3). ss. 817 - 828. doi:10.1002/cber.18900230391.
- "Zur Erinnerung an Justus von Liebig". Journal für Praktische Chemie. 8 (1). 1873. ss. 428 - 458. doi:10.1002/prac.18740080148.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Justus von Liebig 12 Mayis 1803 18 Nisan 1873 tarimsal kimya ve biyokimya uzerine yaptigi calismalariyla taninan ve organik kimya uzerine yaptigi fikirlerle bilinen Alman kimyacidir Bir profesor olarak laboratuvar destekli ogretim yontemleri ve yenilikleriyle bilinen Liebig gelmis gecmis en basarili kimya ogretmenleri arasinda gosterilmektedir Bunlarin disina gubreleme sanayisinin babasi olarak taninan Liebig tarimda bitkilerin ihtiyac duydugu temel maddelerden olan azotun onemini kesfetti ve Liebig in Minimum Yasasinda her bitkinin ihtiyac duydugu besinleri belirtti Et uzerinde de calismalar yapan bilim adaminin kendi adiyla bilinen bir et sirketi de mevcuttur Justus von LiebigJustus von LiebigDogum12 Mayis 1803 1803 05 12 Darmstadt Olum18 Nisan 1873 69 yasinda Munih Alman ImparatorluguMilliyetHessenli sonradan AlmanMezun oldugu okul lar Bonn Universitesi Erlangen UniversitesiKariyeriDaliKimyaciCalistigi kurumlarGiessen Universitesi Munih UniversitesiDoktora danismaniDoktora ogrencileriCarl Schmidt Nikolay Zinin Victor Regnault Carl von Voit Hermann von Fehling Hermann Franz Moritz Kopp August Kekule August von Hofmann Lyon Playfair Emil Erlenmeyer Moritz Traube Adolph Strecker Wilhelm HennebergImzaHayatiLiebig Darmstadt kentinde orta gelirli bir ailede dunyaya geldi Cocuklugundan baslayarak kimyaya buyuk bir ilgi duymaya basladi Gottfried Pirsch 1792 1870 adli bir eczaciya cirak olarak verilen Liebig bu donemde kentinde yasadi Liebig sonrasinda Bonn Universitesi nde egitim almaya basladi Burada ayni zamanda babasinin is ortagi olan adli ogretmenin ogrencisi oldu Kastner Erlangen Universitesi ne gecince Liebig de onunla beraber bu universiteye gecti ve doktorasini burada tamamladi Ancak buradan doktora diplomasini uzunca bir sure alamadi Yine Liebig Erlangen de kendi adina soneler yazan sair August von Platen Hallermunde 1796 1835 ile birlikte olmaya basladi Liebig Erlangen i 1822 de terk etti Bunun gerekcesi olarak Korps Rhenania adi verilen milliyetci bir orgutte yer almasi gosterildi 1822 sonbaharinda Liebig Paris e ogretmeni Kastner in guvencesiyle beraber hukumet tarafindan gonderildi Burada unlu kimyaci Joseph Louis Gay Lussac in laboratuvarinda calisma firsati buldu Yine Alexander von Humboldt ve Georges Cuvier 1769 1832 adli ogretmenlerden de yardim aldi Paris i terkeden Liebig Darmstadt a donerek eyalet baskaninin kizi Henriette Moldenhauer ile evlendi Ancak bu evlilik Liebig in eski sevgilisi olan sair Platen ile iliskileri yuzunden sona erdi 1824 te 21 yasindayken Liebig Humboldt un onerileriyle Giessen Universitesi nde profesor oldu Bundan kisa sure sonra dunyanin ilk kayda deger kimya okuluna imza atti Bu nedenle Bavyera krali 1852 de Liebig i Munih Universitesi ne atadi Liebig burada 1873 te Munih teki olumune kadar kaldi Sonrasinda ise 1845 te Liebig Freiherr yani baron unvanini aldi 1832 den baslayarak kurdugu gazetesinde yazarlik yapan Liebig bu gazeteyle en prestijli Almanca kimya gazetesi oldu 1821 de LiebigCalismalariLiebig potasyum hidroksit cozeltisini karbon dioksit ureten organik tepkimelerde kullanan bes ampullu bir aparat olan Kaliapparat uzerinde yapilan analizleri gelistirdi Liebig humusun bitki yetistiriciliginde olan etkisini onemsemeyerek bitkilerin topraktaki azotlu bilesikler havadaki karbon dioksit ve topraktaki minerallerle beslendigini ortaya koydu Liebig in gunumuze degin en cok bilinen ve en cok sonuca sahip calismalarindan biri azot bazli gubre uretmesidir Bitkilerin koklerinde amonyak ve turevlerinin bulunmasi gerektigine inanan Liebig azota cok onem verdi Birtakim pratik ve gunluk engellere ragmen gubreleme konusundaki bu kesfi kimyasal gubrelerin dogal hayvan diskilari yerine kullanilabilecegini gosterdi Liebig ayrica bunu formulize etti Buna gore bir bitkinin gelismesi cevresindeki azota ve topraktaki minerallerle sinirliydi Liebig ayrica gunumuzde bilinen laboratuvarlarin ilk kurucusudur Buhar bugusu plani her ne kadar oncesinde kullanilan bir yontemse de onun kullandigi yontemlerden biridir 1835 yilinda gumusleme yontemini kesfeden Liebig ayrica ayna yapiminda da onemli bir yere sahip oldu Jons Jakob Berzelius adli meslektasinin aksine Liebig organik ve inorganik bilesiklerin kesin bir kuralla ayrilmadigini ileride seker aspirin ve morfin gibi maddelerin yapay olarak uretilebilecegini soyledi 1953 yilinda cikarilan ve Liebig resmine sahip bir Alman pulu Liebig Alman eyaletlerinde bilimsel odakli tarimi ve gubrelemeyi destekledi ve ulke capinda onemli bir rol oynadi Liebig ayrica yanan etin vucut salgilarinda damgalandigini one surdu Bu fikir gunumuzde de yaygindir ancak dogru degildir Yine II Dunya Savasi sonrasi Giessen Universitesi onun adina atfen Justus Liebig Universitat Giessen olarak degistirildi 1953 te Bati Almanya posta teskilati onun adina bir pul yayimlandi Baslica calismalarOrganik Kimyadan Tarim ve Fizyolojiye 13 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1840 Organik Kimyadan Fizyoloji ve Patolojiye 13 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1842 Kimyadaki Benzer Yasalar 1843 Notlar William H Brock Justus von Liebig The Chemical Gatekeeper Cambridge University Press 2002 page 21 Liebig J 1831 Ueber einen neuen Apparat zur Analyse organischer Korper und uber die Zusammensetzung einiger organischen Substanzen Annalen der Physik Cilt 21 ss 1 47 McGee Harold 2004 On Food and Cooking Revised Edition Scribner ISBN 0 684 80001 2 Page 161 The Searing Question Germany 695 Scott catalogueDis baglantilarKimyadaki Benzer Yasalar 25 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Justus Liebig Alman kimyaci 1803 73 21 Kasim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Encyclopaedia Britannica 10 Surum 1902 Oduller ve basarilarOnce gelen Robert Brown Copley Madalyasi 1840 Sonra gelen Georg OhmKaynakcaWilliam H Brock Justus von Liebig The Chemical Gatekeeper Cambridge University Press 1997 See also Rosenfeld Louis Ekim 2003 Justus Liebig and animal chemistry Clin Chem 49 10 ss 1696 707 PMID 14500604 5 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Subat 2009 Kirschke Martin Mart 2003 Liebig his university professor Karl Wilhelm Gottlob Kastner 1783 1857 and his problematic relation with romantic natural philosophy Ambix 50 1 ss 3 24 PMID 12921103 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Subat 2009 Buttner J Temmuz 2000 Justus von Liebig and his influence on clinical chemistry Ambix 47 2 ss 96 117 PMID 11640225 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Subat 2009 Thomas U 1988 Philipp Lorenz Geiger and Justus Liebig Ambix 35 2 ss 77 90 PMID 11621581 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Subat 2009 Guggenheim K Y 1985 Johannes Muller and Justus Liebig on nutrition Korot 8 11 12 ss 66 76 PMID 11614053 7 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Subat 2009 Sonntag O Kasim 1977 Religion and science in the thought of Liebig Ambix 24 3 ss 159 69 PMID 11610495 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Subat 2009 Glas E 1976 The Liebig Mulder controversy On the methodology of physiological chemistry Janus revue internationale de l histoire des sciences de la medecine de la pharmacie et de la technique 63 1 2 3 ss 27 46 PMID 11610199 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Subat 2009 Sonntag O Eylul 1974 Liebig on Francis Bacon and the utility of science Annals of science 31 5 ss 373 86 PMID 11615416 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Subat 2009 Kempler K 1973 Justus Liebig Orvosi hetilap 3 Haziran 1973 tarihinde yayinlandi 114 22 ss 1312 7 PMID 4576434 8 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Subat 2009 Halmai J 1963 Justus Liebig Orvosi hetilap 11 Agustos 1963 tarihinde yayinlandi 104 ss 1523 4 PMID 13952197 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Subat 2009 Berghoff E 1954 Justus von Liebig founder of physiological chemistry Wien Klin Wochenschr 11 Haziran 1954 tarihinde yayinlandi 66 23 ss 401 2 PMID 13187963 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Subat 2009 Schmidt F Mayis 1953 To Justus von Liebig on his 150th birthday 12 May 1953 Pharmazie 8 5 ss 445 6 PMID 13088290 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Subat 2009 Schneider W 1953 Justus von Liebig and the Archiv der Pharmazie in memory of Liebig s birthday 12 May 1803 Archiv der Pharmazie und Berichte der Deutschen Pharmazeutischen Gesellschaft 286 4 ss 165 72 PMID 13081110 29 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 22 Subat 2009 G F Knapp 1903 Zur Hundertsten Wiederkehr Justus von Liebig nach dem Leben gezeichnet Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft 36 2 ss 1315 1330 doi 10 1002 cber 19030360202 Georg Freiherr von Liebig 1890 Nekrolog Justus von Liebig Eigenhandige biographische Aufzeichnungen Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft 23 3 ss 817 828 doi 10 1002 cber 18900230391 Zur Erinnerung an Justus von Liebig Journal fur Praktische Chemie 8 1 1873 ss 428 458 doi 10 1002 prac 18740080148