Girit Türkleri (Yunanca: Τουρκοκρητικοί veya Τουρκοκρήτες, Tourkokritikí veya Tourkokrítes, Türkçe: Giritli, Girit Türkleri veya Giritli Türkler, Arapça: أتراك كريت), Girit adasının Müslüman sakinleriydi. Osmanlı öncesi [] ada halkından İslamiyet'e geçenlerin bir kısmı 19. yüzyıl başında Yunan milliyetçiliği akımlarının etkisinde kalarak Hristiyanlığa geri dönmüş (irtidad), Girit Türkleri toplumunun dışına çıkmışlar, Müslüman kalanlar ise Türk kimliğini benimseyerek kendilerine Türk demişlerdir.
Τουρκοκρητικοί | |
---|---|
Toplam nüfus | |
450.000 (tahminî) | |
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
Türkiye | 200.000 (1971) |
Mısır | 100.000 (1971) |
Libya | 100.000 (1971) |
Diğer ülkeler (Lübnan, İsrail, Suriye vb.) | 50.000 |
Diller | |
Din | |
Giritli Türkleri, 17. yüzyılda Osmanlıların Girit'i fethinden sonra İslam'a geçen etnik Yunanlıların torunlarıydı. Avrupalı gezginlerin hesapları, Girit'teki 'Türklerin' çoğunlukla Türk kökenli olmadığını, ancak Ortodoksluktan dönen Giritliler olduğunu belirtiyor. Bu toplumun 19. yüzyıl sonlarında başlayan ve Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi ile tamamlanan Anadolu'ya (veya komşu coğrafyalara) göç hareketinin günümüze uzanan bireyleri Girit Türkleridir. Girit Türklerinin Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi ile Türkiye'ye gelenleri ağırlıklı olarak Çukurova, Ayvalık, İzmir, Bodrum, Side, Mudanya, Adana ve Mersin'e yerleşmişlerdir. Ayvalık ve Alibey/Cunda adasında hâlen nüfus çoğunluğunu teşkil eden Giritliler arasında Yunancanın Girit lehçesi de günümüze dek kullanılmaktadır.
Göç hareketi üç dalga hâlinde cereyan etmiştir. İlk dalga 19. yüzyıl sonlarında, adada Osmanlı hâkimiyetinin zayıflamasıyla Anadolu'ya dönmeyi tercih edenler ve özellikle de adanın doğu kısmında 1897'de cereyan eden "toplu katliamlar"dan (terim olayların görgü şahidi olan İngiliz gazeteci-yazar 'a ait; "wholescale massacre" ) kaçabilenlerdir. İkinci dalga, yapısında adanın Türk-Müslüman azınlığı için temel haklar barındıran 'nin (1896-1908) Osmanlı Devleti'nde II. Meşrutiyet'in ilanını takip eden dönemdeki otorite boşluğunu fırsat bilerek bir oldubitti ile Yunanistan'a bağlanması ile ayrılmak durumunda kalanlardır. Üçüncü ve son dalga ise, Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi ile dönmüştür.
Nüfus sayımı | Girit Türkleri | Yüzde | Toplam Nüfus |
---|---|---|---|
1858 | 62.138 | 22,2% | 278.908 |
1881 | 72.353 | 26,2% | 276.208 |
1900 | 33.496 | 11% | 303.543 |
1911 | 27.852 | 8,3% | 336.151 |
1920 | 22.999 | 6,6% | 346.584 |
Kaynakça
- ^ Rippin, Andrew (2008). World Islam: Critical Concepts in Islamic Studies. Routledge. S. 77. .
- ^ . 19 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2007.
- ^ Psaradaki, Eleni (30 Ağustos 2021). . Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi Türk-Yunan İlişkileri Özel Sayısı, C. 5. ss. 41-54. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
With the term “Cretan Turks” we refer to the descendants of Islamized Cretans during the occupation of the island of Crete by the Turks in 1669. A large number of Cretans (as it also happened generally in Greece) became Muslims in order to avoid the socioeconomic hardships of the Ottoman Occupation of Crete.
- ^ Beckingham, C. F. (1 Nisan 1956). "The Cypriot Turks". Journal of the Royal Central Asian Society. 43 (2): 126-130. doi:10.1080/03068375608731569. ISSN 0035-8789.
The Cretan "Turks" were not ethnically Turkish, or even Anatolian at all. They were Cretans whose ancestors had accepted Islam at some time after the Turkish conquest of the island in the middle of the seventeenth century.
- ^ Hyland, Tim (18 Mayıs 2020). . Lehigh University (İngilizce). 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2023.
the people known as the Cretan Turks—a Muslim people of Greek descent—ended up relocating, permanently, to Anatolia, Syria, Egypt, Libya and the Balkans [...] Though the island was home to both Christians and Muslims, both groups were of Greek origin.
- ^ Barbara J. Hayden, The Settlement History of the Vrokastro Area and Related Studies, vol. 2 of Reports on the Vrokastro Area, Eastern Crete, p. 299
- ^ Balta, E., & Ölmez, M. (2011). Between religion and language: Turkish-speaking Christians, Jews and Greek-speaking Muslims and Catholics in the Ottoman Empire. İstanbul: Eren.
- ^ [] "The Cretans perpetrated a wholesale massacre at the expense of the Moslem minority in the eastern (Sitia) districts of the island in 1897. I saw with my own eyes young Moslem girls who had escaped mutilated from these horrors."
- ^ []Bu katliamlarla ilgili olarak Osmanlı arşivleri, Genelkurmay Başkanlığı, yerli ve yabancı bağımsız gözlemciler ve uluslararası diplomatik kaynaklarda zengin bir belge birikimi bulunmakta olup, bunların bir kısmı yayınlanmış ve akademisyenlerce değerlendirilmiştir.
- ^ Δετοράκη, 1986, σελ. 400.
- ^ a b c d e Ανδριώτης, Νίκος (2004). "Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι στην Κρήτη, 1821-1924. Ένας αιώνας συνεχούς αναμέτρησης εντός και έκτος του πεδίου της μάχης". Μνήμων. Αθήνα: Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού. 26: 93.
- ^ Δετοράκη, 1986, σελ. 401.
- ^ Δετοράκη, 1986, σελ. 459.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Girit Turkleri Yunanca Toyrkokrhtikoi veya Toyrkokrhtes Tourkokritiki veya Tourkokrites Turkce Giritli Girit Turkleri veya Giritli Turkler Arapca أتراك كريت Girit adasinin Musluman sakinleriydi Osmanli oncesi kaynak belirtilmeli ada halkindan Islamiyet e gecenlerin bir kismi 19 yuzyil basinda Yunan milliyetciligi akimlarinin etkisinde kalarak Hristiyanliga geri donmus irtidad Girit Turkleri toplumunun disina cikmislar Musluman kalanlar ise Turk kimligini benimseyerek kendilerine Turk demislerdir Girit TurkleriToyrkokrhtikoiToplam nufus450 000 tahmini Onemli nufusa sahip bolgeler Turkiye200 000 1971 Misir100 000 1971 Libya100 000 1971 Diger ulkeler Lubnan Israil Suriye vb 50 000DillerTurkce Yunanca ArapcaDinIslamGirit Adasi Etnik Yapisi 1861 Kirmizilar Turkler Maviler YunanlarGirit Adasinda Rumlar mavi ve Turkler kirmizi in dagilimi 1861 Giritli Turkleri 17 yuzyilda Osmanlilarin Girit i fethinden sonra Islam a gecen etnik Yunanlilarin torunlariydi Avrupali gezginlerin hesaplari Girit teki Turklerin cogunlukla Turk kokenli olmadigini ancak Ortodoksluktan donen Giritliler oldugunu belirtiyor Bu toplumun 19 yuzyil sonlarinda baslayan ve Turkiye Yunanistan Nufus Mubadelesi ile tamamlanan Anadolu ya veya komsu cografyalara goc hareketinin gunumuze uzanan bireyleri Girit Turkleridir Girit Turklerinin Turkiye Yunanistan Nufus Mubadelesi ile Turkiye ye gelenleri agirlikli olarak Cukurova Ayvalik Izmir Bodrum Side Mudanya Adana ve Mersin e yerlesmislerdir Ayvalik ve Alibey Cunda adasinda halen nufus cogunlugunu teskil eden Giritliler arasinda Yunancanin Girit lehcesi de gunumuze dek kullanilmaktadir Goc hareketi uc dalga halinde cereyan etmistir Ilk dalga 19 yuzyil sonlarinda adada Osmanli hakimiyetinin zayiflamasiyla Anadolu ya donmeyi tercih edenler ve ozellikle de adanin dogu kisminda 1897 de cereyan eden toplu katliamlar dan terim olaylarin gorgu sahidi olan Ingiliz gazeteci yazar a ait wholescale massacre kacabilenlerdir Ikinci dalga yapisinda adanin Turk Musluman azinligi icin temel haklar barindiran nin 1896 1908 Osmanli Devleti nde II Mesrutiyet in ilanini takip eden donemdeki otorite boslugunu firsat bilerek bir oldubitti ile Yunanistan a baglanmasi ile ayrilmak durumunda kalanlardir Ucuncu ve son dalga ise Turkiye Yunanistan Nufus Mubadelesi ile donmustur Nufus sayimi Girit Turkleri Yuzde Toplam Nufus1858 62 138 22 2 278 9081881 72 353 26 2 276 2081900 33 496 11 303 5431911 27 852 8 3 336 1511920 22 999 6 6 346 584Kaynakca Rippin Andrew 2008 World Islam Critical Concepts in Islamic Studies Routledge S 77 ISBN 978 0415456531 19 Subat 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2007 Psaradaki Eleni 30 Agustos 2021 Stratejik ve Sosyal Arastirmalar Dergisi Turk Yunan Iliskileri Ozel Sayisi C 5 ss 41 54 9 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi With the term Cretan Turks we refer to the descendants of Islamized Cretans during the occupation of the island of Crete by the Turks in 1669 A large number of Cretans as it also happened generally in Greece became Muslims in order to avoid the socioeconomic hardships of the Ottoman Occupation of Crete Beckingham C F 1 Nisan 1956 The Cypriot Turks Journal of the Royal Central Asian Society 43 2 126 130 doi 10 1080 03068375608731569 ISSN 0035 8789 The Cretan Turks were not ethnically Turkish or even Anatolian at all They were Cretans whose ancestors had accepted Islam at some time after the Turkish conquest of the island in the middle of the seventeenth century Hyland Tim 18 Mayis 2020 Lehigh University Ingilizce 9 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2023 the people known as the Cretan Turks a Muslim people of Greek descent ended up relocating permanently to Anatolia Syria Egypt Libya and the Balkans Though the island was home to both Christians and Muslims both groups were of Greek origin Barbara J Hayden The Settlement History of the Vrokastro Area and Related Studies vol 2 of Reports on the Vrokastro Area Eastern Crete p 299 Balta E amp Olmez M 2011 Between religion and language Turkish speaking Christians Jews and Greek speaking Muslims and Catholics in the Ottoman Empire Istanbul Eren kaynak belirtilmeli The Cretans perpetrated a wholesale massacre at the expense of the Moslem minority in the eastern Sitia districts of the island in 1897 I saw with my own eyes young Moslem girls who had escaped mutilated from these horrors kaynak belirtilmeli Bu katliamlarla ilgili olarak Osmanli arsivleri Genelkurmay Baskanligi yerli ve yabanci bagimsiz gozlemciler ve uluslararasi diplomatik kaynaklarda zengin bir belge birikimi bulunmakta olup bunlarin bir kismi yayinlanmis ve akademisyenlerce degerlendirilmistir Detorakh 1986 sel 400 a b c d e Andriwths Nikos 2004 Xristianoi kai Moysoylmanoi sthn Krhth 1821 1924 Enas aiwnas synexoys anametrhshs entos kai ektos toy pedioy ths maxhs Mnhmwn A8hna Etaireia Meleths Neoy Ellhnismoy 26 93 Detorakh 1986 sel 401 Detorakh 1986 sel 459 Ayrica bakinizMusluman Yunanlar Turk Turk halklari Turk azinliklar Turk dilleriDis baglantilar