Halkın Yolu (ya da Halkın Yolu Hareketi) yasadışı politik dergi çevresidir. Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi'nin 12 Mart Muhtırası ile yenilgiye uğrayıp kadroları arasında çıkan ayrışmadan sonra Devrimci Yol, THKP-C/MLSPB ve ile aynı yılda Maoizm ideolojisini benimseyen grubunun Halkın Yolu dergisini çıkarmasıyla kurulmuştur. Kuruluşundan itibaren grup yayın organı "Halkın Yolu" ve "Kızıl Bayrak" dergilerini çıkarmıştır.
Halkın Yolu | |
---|---|
![]() | |
Slogan | Tüm Ülkelerin İşçileri ve Ezilen Halklar Birleşin! |
Öncül | Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi |
Ardıl | Türkiye İşçi Köylü Partisi Türkiye Komünist İşçi Hareketi |
Kuruluş | 1975 |
Kapanış | Mayıs 1978 |
Önemli kişiler | Sadun Sönmez, İlkay Demir, Necmi Demir, Kamil Dede |
Tarihçe
12 Mart Muhtırası'nın ardından Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi kadroları arasında çıkan görüş ayrılıkları sonrasında Maoizmi ve Çin Komünist Partisi'nin tezlerini savunan ve 1974 Affı'yla serbest kalan Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi/Marksist-Leninist (kısaca THKP/C-ML) grubu önce Militan Gençlik, ardından Halkın Yolu dergilerini çıkartarak hareketi kurmuştur. Halkın Yolu 1. sayısında İstanbul Dev-Genç Davası sanıklarından Yahşi Karamollaoğlu’nun, Yurtsever Anti-Faşist Liseli Gençlik dergisi sahibi Mehmet Bal’ın İstanbul Yol-İş Sendikası 17 No'lu Şube Sekreteri Şule Dönmez’in, İstanbul Dev-Genç ve THKP-C davasında yargılanan Feyyaz Kurşuncu, Mehmet Balaban ve Mehmet Ulusoy’un, ikinci THKP-C davasında yargılanan Lale Sönmez (Arıkdal) ile (İYDGD) eski Genel Sekreteri Erkan Önsel’in açıklamaları yayınlanmıştır.
Kanlı 1 Mayıs
Kanlı 1 Mayıs olayları öncesinde Türkiye Komünist Partisi'nin kadrolarının ağırlıkla bulunduğu ve dolayısıyla Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin etkisi altındaki Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu tarafından grubun Halkın Kurtuluşu ve Halkın Birliği Dergisi gibi diğer Maocu gruplar ile Taksim Meydanı'na girmesi yasaklanmıştı. Buna rağmen 1 Mayıs 1977 gösterileri için üçlü bloğun en kalabalık örgütü olan Halkın Yolu diğer gruplarla Taksim Meydanı'na yürümek istemiştir. Gün Zileli Havariler adlı kitabında Halkın Yolunun önemli isimlerinden o gün yaşanacak olan Kanlı 1 Mayıs'a dair gözlemlerini şu şekilde aktarmıştır:
Yürüyüş kolu Tarlabaşı Yokuşu'ndan Taksim Meydanı'na yaklaşırken, Kamil aşağı yukarı yirmi metre kadar yukarıda, bir elektrik direğinin yanında duran birisinin, ortada fol yok yumurta yokken, silahını çekip havaya ateşlediğini görmüş. Silah sesini duyan ‘üçlü blok' içinde yer alan herkes, ‘Halkın Yolu' grubuna karşı silahlı bir saldırı başlatıldığı zehabıyla, anında kendini yere atıp, silahını ateşlemeye başlamış. Kamil, yerden kalktığında direğin yanında silahını ateşleyip provokasyonu başlatan adamın ortalıktan çoktan toz olduğunu görmüş. İşte, meydandaki büyük kargaşalığa neden olan Tarlabaşı'ndan gelen silah sesi salvosu, bir provokatörün silahını ateşlemesiyle böyle başlamış"
Yaşanan olayın hemen ardından Halkın Yolu dergisi, Taksim Meydanı'nda bulunan Sular İdaresi binasının üzerindeki polislerin fotoğrafını kullandığı kapağıyla çıktığı sayısında olayın kendileriyle bir ilgisi olmadığını, oradaki polisler tarafından halka ateş açıldığını savunmuştur. Fakat son dönemlerde Halil Berktay Taraf gazetesinde olayın polisler ile bir ilgisi olmadığını ve bunun masal olduğunu iddia etmiş ve bunun üçlü blok tarafından uydurularak sahiplenildiğini öne sürmüştür.
TİKP'e katılım ve bölünme
Mao Zedong'un 1976 yılındaki ölümünden sonra Enver Hoca'nın Mao'nun Üç Dünya Teorisi'ni ve yansıması olan Çin-ABD yakınlaşmasını eleştirmesiyle başlayan süreç, Türkiye'de 1977 yılında Maocu gruplar arasında da tartışmaları başlatmış ve bu çevrelerde yeni bölünmeleri beraberinde getirmiştir. Doğu Perinçek'in önderlik ettiği Aydınlık Çevresi Hareketi ve Türkiye İşçi Köylü Partisi hariç Halkın Kurtuluşu, Halkın Birliği gibi diğer Maocu gruplar Enver Hoca ve Arnavutluk Emek Partisi çizgisini benimsemiş ve Maoizm kopuşlarını gerçekleştirmişlerdir. Perinçek’in liderliğindeki TİKP diğer gruplarla olan ideolojik mücadelede yeni kazanımlar elde etmek için Halkın Yolu grubuna el uzatmış ve bu grubun Niğde Cezaevi’nde yatmakta olan önder kadrolarıyla irtibata geçmiştir. Her iki grup arasındaki yakınlaşmalar Halkın Yolu grubunun özellikle cezaevindeki lider kadrosunun ve legal yayın organlarını çıkartan merkez çevrenin 1978 İlkbahar’ında TİKP’e katılma kararı almasıyla sonuçlanmıştır. Niğde Cezaevi’nde tutuklu bulunan İlkay Demir, Necmi Demir, Kamil Dede, Halkın Yolu ve Devrimci Teori dergilerinin sahibi Sadun Sönmez ve TİKP'e katılım çağrısı yapmış, ardından Halkın Yolu dergisi 51.Sayısında şu açıklama yayınlanmıştır.
“Halkın Yolu Yazı Kurulunun Kamuoyuna Açıklaması:
- Ülkemizde, Marksist hareketin, modern revizyonist ve Brnejnev’den satın alınmış tuğlalarla örülen Üçlü Oportünist Blok’a karşı yürüttüğü mücadelenin doğrudan bir sonucu olan genel olarak Üçlü Blok, özel olarak da onun bir parçası olan Halkın Yolu içinde karşı konmaz devrimci bir rüzgâr esmeye başladı.
- Bundan doğan devrimci atılım Halkın Yolu’nun ezici çoğunluğunun proleter hareketin saflarında birleşmesi, birliğin bölücülüğe, Marksizm’in revizyonizme karşı zafer kazanması ile sonuçlandı.
- Şimdi proletarya hareketinin zaferi pekişmiş, üçlü barikattan biri çökmüştür.
- Halkın Yolu’nun Yazı Kuruluna düşen görev, proletarya hareketinin çökerttiği bu barikatın enkazını kaldırmak, proletarya hareketinin önünden çekilmektir.
- Bunun için: Yazı Kurulu, tarihi görevini yerine getirmek üzere Halkın Yolu’nun son sayısını çıkarır ve yayın hayatına son verir. Tüm devrimcileri, TİKP’ye tek tek katılmaya, dünya devrimine ve ülkemiz devrimine omuz vermeye çağırır. ”
Grubun TİKP'e katılımı TİKP'in resmi yayın organı olan Aydınlık gazetesindeki "Halkın Yolu sahaya iniyor" başlıklarıyla duyurulmuştur.Ayrıca, Halkın Yolu’nun söz konusu sayısında THKP-C davasında Mahir Çayan’larla birlikte yargılanarak müebbet hapis cezasına çarptırılan ve halen Niğde Cezaevinde tutuklu bulunan İlkay Demir, Necmi Demir ve Kamil Dede’nin, Halkın Yolu ve Devrimci Teorisi dergilerinin sahibi Sadun Sönmez’in, THKP/C ve İstanbul Dev-Genç davalarından yargılanan ve 1970-71 arasında Dev-Genç’in İstanbul Bölge Yürütme Başkanlığında bulunan Ömer Güven’in, 1970-71 yıllarında Dev-Genç Genel Yönetim Kurulu üyeliği yapan 1. THKP-C ve İstanbul Dev-Genç davalarında yargılanan Mustafa Aynur’un Halkı Yolu Yazı İşleri Müdürü Serhat Yıldır’ın, Diyarbakır Bağımsız Belediye Başkan adayı Ali Rıza Yurtsever’in 1970'te Dev-Genç İstanbul Bölge Yürütme’de görev alan ve daha sonra 1. THKP-C ve İstanbul Dev-Genç davalarında yargılanan ’ın ve sahibi ve (İYÖKD) eski ikinci başkanı Mehmet Budak’ın açıklamaları yer almıştır.
Halkın Yolu'nun TİKP'e katılım çağrısı ve birleşme, grup içinde ayrılıklara yol açmış, birleşmeye karşı çıkan bir dergi çevresi bir grup, adıyla yoluna devam etme kararı almış ve TİKP'e karşı mücadele yürütmüşlerdir.
12 Eylül Darbesi sonrası
1980 darbesiyle birlikte birçok örgüt üyesi cezaevine girmiştir. 12 Eylül Darbesi'yle ağir bir yenilgi alsa da 1982 Konferansı'yla toparlanma sürecine girmiştir. 1982 Konferans'ında THKP-C/ML olan isimlerini Türkiye Komünist İşçi Hareketi (TKİH) olarak değiştirmişlerdir. 1991 yılında TDKP'den kopan Türkiye Devrimci Komünist İşçi Hareketi ile birleşerek yeniden isim değişikliğine giderek Türkiye Komünist İşçi Hareketi adı altında mücadeleye devam etmiş, 1994 yılında (Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist)’in en önemli fraksiyonlarından (TKP/ML Hareketi)'nin öncülük ettiği (TKP/ML)'nin bir diğer fraksiyonu (TKP/ML Yeniden İnşa Örgütü)'nün de katıldığı Marksist-Leninist Komünist Parti’nin kuruluşunda yer almıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Halkın Yolu". 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2014.
- ^ a b c d "AYDINLIK (TİKP)–HALKIN YOLU ÇATIŞMASI". 16 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2014.
- ^ . 3 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2014.
- ^ . 14 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Halkin Yolu ya da Halkin Yolu Hareketi yasadisi politik dergi cevresidir Turkiye Halk Kurtulus Partisi Cephesi nin 12 Mart Muhtirasi ile yenilgiye ugrayip kadrolari arasinda cikan ayrismadan sonra Devrimci Yol THKP C MLSPB ve ile ayni yilda Maoizm ideolojisini benimseyen grubunun Halkin Yolu dergisini cikarmasiyla kurulmustur Kurulusundan itibaren grup yayin organi Halkin Yolu ve Kizil Bayrak dergilerini cikarmistir Halkin YoluSloganTum Ulkelerin Iscileri ve Ezilen Halklar Birlesin OnculTurkiye Halk Kurtulus Partisi CephesiArdilTurkiye Isci Koylu Partisi Turkiye Komunist Isci HareketiKurulus1975KapanisMayis 1978Onemli kisilerSadun Sonmez Ilkay Demir Necmi Demir Kamil DedeTarihce12 Mart Muhtirasi nin ardindan Turkiye Halk Kurtulus Partisi Cephesi kadrolari arasinda cikan gorus ayriliklari sonrasinda Maoizmi ve Cin Komunist Partisi nin tezlerini savunan ve 1974 Affi yla serbest kalan Turkiye Halk Kurtulus Partisi Cephesi Marksist Leninist kisaca THKP C ML grubu once Militan Genclik ardindan Halkin Yolu dergilerini cikartarak hareketi kurmustur Halkin Yolu 1 sayisinda Istanbul Dev Genc Davasi saniklarindan Yahsi Karamollaoglu nun Yurtsever Anti Fasist Liseli Genclik dergisi sahibi Mehmet Bal in Istanbul Yol Is Sendikasi 17 No lu Sube Sekreteri Sule Donmez in Istanbul Dev Genc ve THKP C davasinda yargilanan Feyyaz Kursuncu Mehmet Balaban ve Mehmet Ulusoy un ikinci THKP C davasinda yargilanan Lale Sonmez Arikdal ile IYDGD eski Genel Sekreteri Erkan Onsel in aciklamalari yayinlanmistir Kanli 1 Mayis Kanli 1 Mayis olaylari oncesinde Turkiye Komunist Partisi nin kadrolarinin agirlikla bulundugu ve dolayisiyla Sovyetler Birligi Komunist Partisi nin etkisi altindaki Devrimci Isci Sendikalari Konfederasyonu tarafindan grubun Halkin Kurtulusu ve Halkin Birligi Dergisi gibi diger Maocu gruplar ile Taksim Meydani na girmesi yasaklanmisti Buna ragmen 1 Mayis 1977 gosterileri icin uclu blogun en kalabalik orgutu olan Halkin Yolu diger gruplarla Taksim Meydani na yurumek istemistir Gun Zileli Havariler adli kitabinda Halkin Yolunun onemli isimlerinden o gun yasanacak olan Kanli 1 Mayis a dair gozlemlerini su sekilde aktarmistir Yuruyus kolu Tarlabasi Yokusu ndan Taksim Meydani na yaklasirken Kamil asagi yukari yirmi metre kadar yukarida bir elektrik direginin yaninda duran birisinin ortada fol yok yumurta yokken silahini cekip havaya atesledigini gormus Silah sesini duyan uclu blok icinde yer alan herkes Halkin Yolu grubuna karsi silahli bir saldiri baslatildigi zehabiyla aninda kendini yere atip silahini ateslemeye baslamis Kamil yerden kalktiginda diregin yaninda silahini atesleyip provokasyonu baslatan adamin ortaliktan coktan toz oldugunu gormus Iste meydandaki buyuk kargasaliga neden olan Tarlabasi ndan gelen silah sesi salvosu bir provokatorun silahini ateslemesiyle boyle baslamis Yasanan olayin hemen ardindan Halkin Yolu dergisi Taksim Meydani nda bulunan Sular Idaresi binasinin uzerindeki polislerin fotografini kullandigi kapagiyla ciktigi sayisinda olayin kendileriyle bir ilgisi olmadigini oradaki polisler tarafindan halka ates acildigini savunmustur Fakat son donemlerde Halil Berktay Taraf gazetesinde olayin polisler ile bir ilgisi olmadigini ve bunun masal oldugunu iddia etmis ve bunun uclu blok tarafindan uydurularak sahiplenildigini one surmustur TIKP e katilim ve bolunme Mao Zedong un 1976 yilindaki olumunden sonra Enver Hoca nin Mao nun Uc Dunya Teorisi ni ve yansimasi olan Cin ABD yakinlasmasini elestirmesiyle baslayan surec Turkiye de 1977 yilinda Maocu gruplar arasinda da tartismalari baslatmis ve bu cevrelerde yeni bolunmeleri beraberinde getirmistir Dogu Perincek in onderlik ettigi Aydinlik Cevresi Hareketi ve Turkiye Isci Koylu Partisi haric Halkin Kurtulusu Halkin Birligi gibi diger Maocu gruplar Enver Hoca ve Arnavutluk Emek Partisi cizgisini benimsemis ve Maoizm kopuslarini gerceklestirmislerdir Perincek in liderligindeki TIKP diger gruplarla olan ideolojik mucadelede yeni kazanimlar elde etmek icin Halkin Yolu grubuna el uzatmis ve bu grubun Nigde Cezaevi nde yatmakta olan onder kadrolariyla irtibata gecmistir Her iki grup arasindaki yakinlasmalar Halkin Yolu grubunun ozellikle cezaevindeki lider kadrosunun ve legal yayin organlarini cikartan merkez cevrenin 1978 Ilkbahar inda TIKP e katilma karari almasiyla sonuclanmistir Nigde Cezaevi nde tutuklu bulunan Ilkay Demir Necmi Demir Kamil Dede Halkin Yolu ve Devrimci Teori dergilerinin sahibi Sadun Sonmez ve TIKP e katilim cagrisi yapmis ardindan Halkin Yolu dergisi 51 Sayisinda su aciklama yayinlanmistir Halkin Yolu Yazi Kurulunun Kamuoyuna Aciklamasi Ulkemizde Marksist hareketin modern revizyonist ve Brnejnev den satin alinmis tuglalarla orulen Uclu Oportunist Blok a karsi yuruttugu mucadelenin dogrudan bir sonucu olan genel olarak Uclu Blok ozel olarak da onun bir parcasi olan Halkin Yolu icinde karsi konmaz devrimci bir ruzgar esmeye basladi Bundan dogan devrimci atilim Halkin Yolu nun ezici cogunlugunun proleter hareketin saflarinda birlesmesi birligin boluculuge Marksizm in revizyonizme karsi zafer kazanmasi ile sonuclandi Simdi proletarya hareketinin zaferi pekismis uclu barikattan biri cokmustur Halkin Yolu nun Yazi Kuruluna dusen gorev proletarya hareketinin cokerttigi bu barikatin enkazini kaldirmak proletarya hareketinin onunden cekilmektir Bunun icin Yazi Kurulu tarihi gorevini yerine getirmek uzere Halkin Yolu nun son sayisini cikarir ve yayin hayatina son verir Tum devrimcileri TIKP ye tek tek katilmaya dunya devrimine ve ulkemiz devrimine omuz vermeye cagirir Grubun TIKP e katilimi TIKP in resmi yayin organi olan Aydinlik gazetesindeki Halkin Yolu sahaya iniyor basliklariyla duyurulmustur Ayrica Halkin Yolu nun soz konusu sayisinda THKP C davasinda Mahir Cayan larla birlikte yargilanarak muebbet hapis cezasina carptirilan ve halen Nigde Cezaevinde tutuklu bulunan Ilkay Demir Necmi Demir ve Kamil Dede nin Halkin Yolu ve Devrimci Teorisi dergilerinin sahibi Sadun Sonmez in THKP C ve Istanbul Dev Genc davalarindan yargilanan ve 1970 71 arasinda Dev Genc in Istanbul Bolge Yurutme Baskanliginda bulunan Omer Guven in 1970 71 yillarinda Dev Genc Genel Yonetim Kurulu uyeligi yapan 1 THKP C ve Istanbul Dev Genc davalarinda yargilanan Mustafa Aynur un Halki Yolu Yazi Isleri Muduru Serhat Yildir in Diyarbakir Bagimsiz Belediye Baskan adayi Ali Riza Yurtsever in 1970 te Dev Genc Istanbul Bolge Yurutme de gorev alan ve daha sonra 1 THKP C ve Istanbul Dev Genc davalarinda yargilanan in ve sahibi ve IYOKD eski ikinci baskani Mehmet Budak in aciklamalari yer almistir Halkin Yolu nun TIKP e katilim cagrisi ve birlesme grup icinde ayriliklara yol acmis birlesmeye karsi cikan bir dergi cevresi bir grup adiyla yoluna devam etme karari almis ve TIKP e karsi mucadele yurutmuslerdir 12 Eylul Darbesi sonrasi 1980 darbesiyle birlikte bircok orgut uyesi cezaevine girmistir 12 Eylul Darbesi yle agir bir yenilgi alsa da 1982 Konferansi yla toparlanma surecine girmistir 1982 Konferans inda THKP C ML olan isimlerini Turkiye Komunist Isci Hareketi TKIH olarak degistirmislerdir 1991 yilinda TDKP den kopan Turkiye Devrimci Komunist Isci Hareketi ile birleserek yeniden isim degisikligine giderek Turkiye Komunist Isci Hareketi adi altinda mucadeleye devam etmis 1994 yilinda Turkiye Komunist Partisi Marksist Leninist in en onemli fraksiyonlarindan TKP ML Hareketi nin onculuk ettigi TKP ML nin bir diger fraksiyonu TKP ML Yeniden Insa Orgutu nun de katildigi Marksist Leninist Komunist Parti nin kurulusunda yer almistir Ayrica bakinizMarksist Leninist Komunist PartiKaynakca Halkin Yolu 18 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2014 a b c d AYDINLIK TIKP HALKIN YOLU CATISMASI 16 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2014 3 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2014 14 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ekim 2014