Hamid Karzai (d. 24 Aralık 1957, Kandehar) Peştun asıllı Afgan siyasetçi. Afganistan eski devlet başkanıdır. Taliban sonrası ilk devlet başkanıdır. 2001-2004 yılları arasında halk tarafından desteklenen Karzai, 2004 seçimleri sonrası dönemde yönetimde yolsuzluğun artması, ülke çapında Taliban ve El-Kaide militanların tekrar güç kazanmasıyla birlikte hem Karzai'nin hükûmetine karşı hem de ülkenin geleceğine karşı bir şüphe ve güvensizlik ortamı oluştu. 2009 yılı Kasım ayında bir kez daha devlet başkanı seçilmiştir.
Hamid Karzai Peştuca: حامد کرزی | |
---|---|
Afganistan Devlet Başkanı | |
Görev süresi 22 Aralık 2001 - 29 Eylül 2014 Geçici: 22 Aralık 2001 – 7 Aralık 2004 | |
Yerine geldiği | Burhaneddin Rabbani |
Yerine gelen | Eşref Gani Ahmedzai |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 24 Aralık 1957 Kandahar, Afganistan |
Partisi | Bağımsız |
Evlilik(ler) | (1999-günümüz) |
Çocuk(lar) | Mirwais Malalai Howsi |
Dini | Sünni İslam |
Gençliği
Babası Abdul Ahad Karzai, 1960'larda Meclis Başkan Yardımcısı olarak görev yapmıştır. Büyükbabası , 1919'daki Afganistan'daki bağımsızlık savaşı sırasında ve aynı zamanda Senatoda Başkan Yardımcısı olarak görev yapmıştı. Amcası , BM'de Afganistan temsilcisi olarak görev yaptı ve ABD Başkanı John F. Kennedy ile özel bir toplantı yapmak için ABD'ye 1960'ların başında giden Kral Zahir Şah'a eşlik ettiği söylenmektedir.
Kandahar'da Mahmud Hotaki İlköğretim Okuluna gitti. Kabil'de Seyit Cemaleddin Afgan Okulunda öğrenim gördü. 1976 yılında Habibia Lisesi'nden mezun oldu. 1979 dan 1983'e kadar, Hindistan'da, Shimla'daki 'nde siyaset bilimi yüksek lisans dersi aldı. Birçok dili iyi bir şekilde konuşabilmektedir. Bunların arasında Peştuca anadili dahil olmak üzere Dari (Farsça), Urduca, Hintçe, Arapça, İngilizce ve Fransızcadır.
İlk zamanları
Hindistan'da yüksek lisans derecesi aldıktan sonra, 1980'lerde Afganistan'da Sovyet savaşı sırasında anti-komünist mücahitler için çalışmaya gönüllü olarak komşu Pakistan'a taşındı. Mücahitler, ABD, Pakistan, Suudi Arabistan ve İran tarafından desteklendi ve Karzai ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) için çalışan bir müteahhit oldu. Sovyet müdahalesi sırasında Pakistan içinde kalırken, kardeşleri Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti. amanla Karzai ailesinin üyeleri Şikago’nun doğu kıyısında açtıkları çok sayıdaki Afgan mutfağını yansıtan restoran zinciriyle zengin olmuştur.
Sovyet kuvvetlerinin geri çekilmesi ardından, 'da Mücahidlerin zaferine yardımcı olmak için 1988 yılının Ekim ayı başlarında Afganistan'a döndü.
Necibullah'ın Sovyet destekli hükûmeti 1992 yılında çöktüğünde, kapsamında Afgan siyasi partilerinin mutabık kalmasıyla Afganistan İslam Devleti kuruldu ve genel seçimleri takiben geçici bir hükûmet atandı. Başkan Necibullah 1992 yılında istifa ettikten sonra Kabil'de ilk mücahit liderlerine eşlik etti. Burhaneddin Rabbani hükûmetinde Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Ancak Karzai, Hikmetyar güçleri ve Rabbani hükûmeti arasında arabuluculuk yaptığını iddia eden için casusluk suçlamasıyla Muhammed Fehim tarafından tutuklandı. Hikmetyar tarafından sağlanan bir araçla Kabil'den kaçtı.
Taliban'ın 1990'ların ortalarında ortaya çıkıp iktidarı ele geçirdiklerinde, başlangıçta meşru bir devlet olarak tanıdı. Çünkü ülkesinde şiddet ve yolsuzluğun durdurulacağını düşündü. Afgan mülteciler arasında Ketta kentinde yaşadı. 1999 yılının Temmuz ayında, Quetta kentinde, bir camiden evine giden Karzai'nin babası , sabah erken saatlerde vurularak öldürüldü. Raporlar, Taliban'ın suikastı yaptığını gösterdi. Bu olayın ardından Ahmed Şah Mesud'ın önderliğinde Kuzey İttifakı ile yakın çalışmaya karar verdi.
2000 ve 2001 yılında Taliban Karşıtı Koalisyon'a hareketine destek toplamaya yardımcı olmak amacıyla Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti. ABD Silahlı Kuvvetleri Eylül 2001'de Taliban ile bir çatışmaya hazırlık yaptığı sırada, Karzai, el-Kaide'nin ülkesinden temizlenmesi için NATO ülkelerine çağrı yapmaya başladı.
Ekim 2001'de kendisine bağlı bir grup savaşçı, Afganistan'ın güneyinde, ABD Hava Kuvvetleri pilotları tarafından bir yangın füze saldırısından kurtarıldılar. Grup yaralandı ve ABD'de tedavi edildi. Karzai'nin bazen konuşmaları sırasında yüz sinirlerinde yaralanma izleri olduğu fark edilebilmektedir. 4 Kasım 2001 tarihinde, Amerikan Özel Operasyon Güçleri Karzai'nin korunması için Afganistan'a uçtular.
Geçiş yönetimi Başkanı ve Yönetim Kurulu Başkanlığı
Aralık 2001'de, siyasi liderler yeni liderlik yapıları üzerinde anlaşmak için Almanya'da toplandı. 5 Aralık'ta, uyarınca, Geçici bir Yönetim ve 29 kişilik yönetim kurulu seçildi. Karzai Başkan seçildi ve 22 Aralık günü lider olarak yemin etti. 13 Haziran 2002'de, Loya Jirga, Afgan Geçici İdaresi Başkanı olarak yeni bir pozisyonda Karzai'yi geçici Devlet Başkanı olarak atadı. Kuzey İttifakı eski üyeleri en önemlisi, aynı zamanda Savunma Bakanı olarak görev Başkan Yardımcısı Muhammed Fahim son derece etkili kaldı.
Ekim 2004 başkanlık seçimlerinde aday oldu ve 22 rakibini yenerek, Afganistan'ın ilk demokratik olarak seçilmiş lideri oldu. Seçimler olaysız geçti. İddia edilen oy usulsüzlüğü, Birleşmiş Milletler tarafından soruşturulmasının ardından, Kasım ayı başlarında ulusal seçim komisyonu oyların %55.4 ile Karzai'yi galip ilan etti. Toplam 8,1 milyon oyun 4,3 milyonunu almıştır. Seçim, isyancı aktivitelerin artmasına rağmen güvenli bir şekilde gerçekleşti.
Özel hayatı
1999 yılında, Hamid Karzai, Pakistan'da yaşayan Afgan mültecilere doktor olarak bir kadın doğum uzmanı Zeenat Kureyş ile evli olup 25 Ocak 2007 tarihinde doğmuş Mirwais isminde oğlu bulunmaktadır. Varlık beyanı göre, Karzai, 525 $ aylık maaş almakta ve banka hesaplarında az 20.000 $ bulunmaktadır. Karzai herhangi bir arazi ya da mülk sahibi de değildir.
Vikisöz'de Hamid Karzai ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Wikimedia Commons'ta Hamid Karzai ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen Burhaneddin Rabbani | Afganistan Cumhurbaşkanı 2001-2014 | Sonra gelen Eşref Gani Ahmedzai |
Kaynakça
- ^ strasam.org. . strasam.org. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hamid Karzai d 24 Aralik 1957 Kandehar Pestun asilli Afgan siyasetci Afganistan eski devlet baskanidir Taliban sonrasi ilk devlet baskanidir 2001 2004 yillari arasinda halk tarafindan desteklenen Karzai 2004 secimleri sonrasi donemde yonetimde yolsuzlugun artmasi ulke capinda Taliban ve El Kaide militanlarin tekrar guc kazanmasiyla birlikte hem Karzai nin hukumetine karsi hem de ulkenin gelecegine karsi bir suphe ve guvensizlik ortami olustu 2009 yili Kasim ayinda bir kez daha devlet baskani secilmistir Hamid Karzai Pestuca حامد کرزیAfganistan Devlet BaskaniGorev suresi 22 Aralik 2001 29 Eylul 2014 Gecici 22 Aralik 2001 7 Aralik 2004Yerine geldigi Burhaneddin RabbaniYerine gelen Esref Gani AhmedzaiKisisel bilgilerDogum 24 Aralik 1957 66 yasinda Kandahar AfganistanPartisi BagimsizEvlilik ler 1999 gunumuz Cocuk lar Mirwais Malalai HowsiDini Sunni IslamABD Baskani George W Bush ile 28 Ocak 2002 ABD Disisleri Bakani Condoleezza Rice ile Haziran 2006 Rusya Devlet Baskani Dmitri Medvedev ile 2008 Danimarka Basbakani Anders Fogh Rasmussen ile 2009 nda konusurken 2011 GencligiBabasi Abdul Ahad Karzai 1960 larda Meclis Baskan Yardimcisi olarak gorev yapmistir Buyukbabasi 1919 daki Afganistan daki bagimsizlik savasi sirasinda ve ayni zamanda Senatoda Baskan Yardimcisi olarak gorev yapmisti Amcasi BM de Afganistan temsilcisi olarak gorev yapti ve ABD Baskani John F Kennedy ile ozel bir toplanti yapmak icin ABD ye 1960 larin basinda giden Kral Zahir Sah a eslik ettigi soylenmektedir Kandahar da Mahmud Hotaki Ilkogretim Okuluna gitti Kabil de Seyit Cemaleddin Afgan Okulunda ogrenim gordu 1976 yilinda Habibia Lisesi nden mezun oldu 1979 dan 1983 e kadar Hindistan da Shimla daki nde siyaset bilimi yuksek lisans dersi aldi Bircok dili iyi bir sekilde konusabilmektedir Bunlarin arasinda Pestuca anadili dahil olmak uzere Dari Farsca Urduca Hintce Arapca Ingilizce ve Fransizcadir Ilk zamanlariHindistan da yuksek lisans derecesi aldiktan sonra 1980 lerde Afganistan da Sovyet savasi sirasinda anti komunist mucahitler icin calismaya gonullu olarak komsu Pakistan a tasindi Mucahitler ABD Pakistan Suudi Arabistan ve Iran tarafindan desteklendi ve Karzai ABD Merkezi Istihbarat Teskilati CIA icin calisan bir muteahhit oldu Sovyet mudahalesi sirasinda Pakistan icinde kalirken kardesleri Amerika Birlesik Devletleri ne goc etti amanla Karzai ailesinin uyeleri Sikago nun dogu kiyisinda actiklari cok sayidaki Afgan mutfagini yansitan restoran zinciriyle zengin olmustur Sovyet kuvvetlerinin geri cekilmesi ardindan da Mucahidlerin zaferine yardimci olmak icin 1988 yilinin Ekim ayi baslarinda Afganistan a dondu Necibullah in Sovyet destekli hukumeti 1992 yilinda coktugunde kapsaminda Afgan siyasi partilerinin mutabik kalmasiyla Afganistan Islam Devleti kuruldu ve genel secimleri takiben gecici bir hukumet atandi Baskan Necibullah 1992 yilinda istifa ettikten sonra Kabil de ilk mucahit liderlerine eslik etti Burhaneddin Rabbani hukumetinde Disisleri Bakan Yardimcisi olarak gorev yapti Ancak Karzai Hikmetyar gucleri ve Rabbani hukumeti arasinda arabuluculuk yaptigini iddia eden icin casusluk suclamasiyla Muhammed Fehim tarafindan tutuklandi Hikmetyar tarafindan saglanan bir aracla Kabil den kacti Taliban in 1990 larin ortalarinda ortaya cikip iktidari ele gecirdiklerinde baslangicta mesru bir devlet olarak tanidi Cunku ulkesinde siddet ve yolsuzlugun durdurulacagini dusundu Afgan multeciler arasinda Ketta kentinde yasadi 1999 yilinin Temmuz ayinda Quetta kentinde bir camiden evine giden Karzai nin babasi sabah erken saatlerde vurularak olduruldu Raporlar Taliban in suikasti yaptigini gosterdi Bu olayin ardindan Ahmed Sah Mesud in onderliginde Kuzey Ittifaki ile yakin calismaya karar verdi 2000 ve 2001 yilinda Taliban Karsiti Koalisyon a hareketine destek toplamaya yardimci olmak amaciyla Avrupa ve Amerika Birlesik Devletleri ne gitti ABD Silahli Kuvvetleri Eylul 2001 de Taliban ile bir catismaya hazirlik yaptigi sirada Karzai el Kaide nin ulkesinden temizlenmesi icin NATO ulkelerine cagri yapmaya basladi Ekim 2001 de kendisine bagli bir grup savasci Afganistan in guneyinde ABD Hava Kuvvetleri pilotlari tarafindan bir yangin fuze saldirisindan kurtarildilar Grup yaralandi ve ABD de tedavi edildi Karzai nin bazen konusmalari sirasinda yuz sinirlerinde yaralanma izleri oldugu fark edilebilmektedir 4 Kasim 2001 tarihinde Amerikan Ozel Operasyon Gucleri Karzai nin korunmasi icin Afganistan a uctular Gecis yonetimi Baskani ve Yonetim Kurulu BaskanligiAralik 2001 de siyasi liderler yeni liderlik yapilari uzerinde anlasmak icin Almanya da toplandi 5 Aralik ta uyarinca Gecici bir Yonetim ve 29 kisilik yonetim kurulu secildi Karzai Baskan secildi ve 22 Aralik gunu lider olarak yemin etti 13 Haziran 2002 de Loya Jirga Afgan Gecici Idaresi Baskani olarak yeni bir pozisyonda Karzai yi gecici Devlet Baskani olarak atadi Kuzey Ittifaki eski uyeleri en onemlisi ayni zamanda Savunma Bakani olarak gorev Baskan Yardimcisi Muhammed Fahim son derece etkili kaldi Ekim 2004 baskanlik secimlerinde aday oldu ve 22 rakibini yenerek Afganistan in ilk demokratik olarak secilmis lideri oldu Secimler olaysiz gecti Iddia edilen oy usulsuzlugu Birlesmis Milletler tarafindan sorusturulmasinin ardindan Kasim ayi baslarinda ulusal secim komisyonu oylarin 55 4 ile Karzai yi galip ilan etti Toplam 8 1 milyon oyun 4 3 milyonunu almistir Secim isyanci aktivitelerin artmasina ragmen guvenli bir sekilde gerceklesti Ozel hayati1999 yilinda Hamid Karzai Pakistan da yasayan Afgan multecilere doktor olarak bir kadin dogum uzmani Zeenat Kureys ile evli olup 25 Ocak 2007 tarihinde dogmus Mirwais isminde oglu bulunmaktadir Varlik beyani gore Karzai 525 aylik maas almakta ve banka hesaplarinda az 20 000 bulunmaktadir Karzai herhangi bir arazi ya da mulk sahibi de degildir Vikisoz de Hamid Karzai ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Wikimedia Commons ta Hamid Karzai ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Siyasi goreviOnce gelen Burhaneddin Rabbani Afganistan Cumhurbaskani 2001 2014 Sonra gelen Esref Gani AhmedzaiKaynakca strasam org strasam org 23 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Ocak 2022