Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Havagazı, kentlerde ısınma ve aydınlanma maksadıyla kullanılmak üzere kömürden imal edilen gaz yakıttır. Havagazı "Havagazı Fabrikası" veya Gazhane denilen üretim ve depolama tesislerinde imal edilir.
Üretiminde kullanılan yönteme göre bileşimi değişkenlik gösterir, ancak genellikle hidrojen, karbon monoksit, metan ve uçucu hidrokarbonlar gibi kalorili gazlardan ve az miktarda da karbon dioksit ve azot gibi kalorisiz gazlardan oluşur.
Tarihçe
Yapay gaz üretimi, sanayi devrimi ve kentleşme ile birlikte gelişti. Doğalgaz kullanımının yaygınlaşmasına kadar dünyada ve Türkiye'de fabrikalarda üretildi ve yaygın olarak kullanıldı.
İstanbul'da, Rumeli Yakası'na gaz üretmek için 1887'de Yedikule Havagazı Fabrikası (Yedikule Gazhanesi), Anadolu Yakası içinse 1891'de Kadıköy'de Kurbağalıdere Havagazı Fabrikası kuruldu.
Bu fabrikalar ile onlara bağlı havagazı şebekesi, 1945 yılında İETT tarafından devralındı. İstanbul'da havagazı üretimi Haziran 1993'te belediye kararıyla durduruluncaya kadar devam etti.
Havagazı fabrikaları, genellikle sanayi devriminin ilk yıllarının mimarisini yansıttılar. Türkiye için bu, 19.yy'ın son yılları ile 20.yy'ın başlarına denk geliyordu. Kıymetli mimari örnekleri olan bu fabrikalardan Ankara'daki Maltepe Havagazı Fabrikası'nın 14 Haziran 2006'da yıkılması, mimarlar odasının karşı çıkmasına rağmen gerçekleşti.İzmir'de, inşaatına 1862 yılında Fransız Laidloux&Sons şirketince başlanan ve 1902 yılından itibaren şehrin havagazı ile aydınlatma sisteminin temelini oluşturan Alsancak'taki Tarihî Havagazı Fabrikası ise 2007-2008'de İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından restore ettirilerek kültür merkezine dönüştürüldü.
Hasanpaşa, Kadıköy, İstanbul'daki Hasanpaşa Gazhanesi ise Müze Gazhane olarak 9 Temmuz 2021 tarihinde kültür sanat ve etkinlik merkezi olarak açıldı.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ekim 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ekim 2007.
- ^ . www.arkitera.com. 20 Ağustos 2008. 8 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Havagazı Fabrikası Yeniden Doğuyor". www.arkitera.com. 20 Ağustos 2008.
- ^ . Cumhuriyet. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Havagazi kentlerde isinma ve aydinlanma maksadiyla kullanilmak uzere komurden imal edilen gaz yakittir Havagazi Havagazi Fabrikasi veya Gazhane denilen uretim ve depolama tesislerinde imal edilir Finlandiya da bir Gazhane Uretiminde kullanilan yonteme gore bilesimi degiskenlik gosterir ancak genellikle hidrojen karbon monoksit metan ve ucucu hidrokarbonlar gibi kalorili gazlardan ve az miktarda da karbon dioksit ve azot gibi kalorisiz gazlardan olusur TarihceYapay gaz uretimi sanayi devrimi ve kentlesme ile birlikte gelisti Dogalgaz kullaniminin yayginlasmasina kadar dunyada ve Turkiye de fabrikalarda uretildi ve yaygin olarak kullanildi Istanbul da Rumeli Yakasi na gaz uretmek icin 1887 de Yedikule Havagazi Fabrikasi Yedikule Gazhanesi Anadolu Yakasi icinse 1891 de Kadikoy de Kurbagalidere Havagazi Fabrikasi kuruldu Bu fabrikalar ile onlara bagli havagazi sebekesi 1945 yilinda IETT tarafindan devralindi Istanbul da havagazi uretimi Haziran 1993 te belediye karariyla durduruluncaya kadar devam etti Havagazi fabrikalari genellikle sanayi devriminin ilk yillarinin mimarisini yansittilar Turkiye icin bu 19 yy in son yillari ile 20 yy in baslarina denk geliyordu Kiymetli mimari ornekleri olan bu fabrikalardan Ankara daki Maltepe Havagazi Fabrikasi nin 14 Haziran 2006 da yikilmasi mimarlar odasinin karsi cikmasina ragmen gerceklesti Izmir de insaatina 1862 yilinda Fransiz Laidloux amp Sons sirketince baslanan ve 1902 yilindan itibaren sehrin havagazi ile aydinlatma sisteminin temelini olusturan Alsancak taki Tarihi Havagazi Fabrikasi ise 2007 2008 de Izmir Buyuksehir Belediyesi tarafindan restore ettirilerek kultur merkezine donusturuldu Hasanpasa Kadikoy Istanbul daki Hasanpasa Gazhanesi ise Muze Gazhane olarak 9 Temmuz 2021 tarihinde kultur sanat ve etkinlik merkezi olarak acildi Kaynakca Arsivlenmis kopya 12 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ekim 2007 www arkitera com 20 Agustos 2008 8 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Havagazi Fabrikasi Yeniden Doguyor www arkitera com 20 Agustos 2008 Cumhuriyet 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2021