Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hıdırellez ya da Hıdrellez, Orta Asya, Orta Doğu, Anadolu ve Balkanlar'da kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Ruz-ı Hızır (Hızır Günü) olarak adlandırılan Hıdırellez Günü, dünyada darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hâkimi olduğuna inanılan İlyas'ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür ve kutlanır.
Gregoryen takvimine (miladi takvim) göre 6 Mayıs, eskiden kullanılan Rumi takvim olarak da bilinen Jülyen takvimine göre 23 Nisan Hıdırellez günüdür. 6 Mayıs'tan başlayıp 7 Kasım'a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım'dan 5 Mayıs'a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır. Bu yüzden 5 Mayıs günü gecesi kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelmektedir. Türkiye'de Hıdrellez Bayramı 5 Mayıs'ı 6 Mayıs'a bağlayan gece kutlanır. Bugün Hıristiyanlarca da baharın ve doğanın uyanmasının ilk günü olarak kabul edilir; bu günü Rum Ortodokslar Aya Yorgi, Katolikler "Aziz George" günü olarak kutlamaktadırlar.
Hıdırellez'in UNESCO'nun Somut Olmayan Kültürel Miraslar Listesine alınması amacıyla 2010 yılında başlayan çalışmalar sonucunda 2017 yılında listeye alınmıştır..
Kökeni
Hıdırellez'in kökeni hakkında çeşitli fikirler ortaya atılmıştır. Bunlardan bazıları Hıdırellez'in Orta Asya, Orta Doğu ile Anadolu kültürlerine ait olduğu, bazıları ise İslamiyet öncesi Orta Asya Türk kültür ve inançlarına ait olduğu yönündedir. Eski Türkler 21 Haziran'da baharın gelişini kutlardı. Günümüzde de Anadolu'da dilek dilenmiş kâğıdı ağaca asma, ateşten atlama gibi eski Türk ritüelleri devam etmektedir. Yine de Hıdırellez'i tek bir kültüre mal etmek olanaksızdır. İlk Çağ'dan itibaren Mezopotamya, Anadolu, İran, Osmanlı itibarıyla Balkanlar ve hatta bütün Doğu Akdeniz ülkelerinde bahar ya da yazın gelişiyle belli başlı sevinç kutlamaları yapılmaktadır. Kimi yazılı eserler bu tipteki en eski ritüellerin milattan önce Mezopotamya'da Ur şehrinde yapıldığını göstermektedir. Kışın bitişiyle "Tammuz" ismi altında kutlanan bu ritüeller Mezopotamya ovasını sulayan Fırat ve Dicle nehirlerinin uyaran gücünü temsil etmektedir.
Hızır inancı
Hızır’ın abıhayatı (bengi su) içerek ölümsüzlüğe ulaşmış; özellikle de baharda insanlar arasında dolanarak bolluk ve sağlık dağıtan ve darda kalıp başı sıkışanlara yardım eden bir ermiş (veli) veya peygamber olduğuna inanılır. Hüviyeti tam olarak bilinmese de halk arasında ve İslam mitolojisinde bir Hızır geleneği vardır. Hızır’ın bir isim değil, bir lakap olduğu genel olarak kabul gören bir düşüncedir. Ancak çeşitli kaynaklarda adı ve soyu hakkında muhtelif fikirler öne sürülmüştür. Bazıları Hızır ile İlyas peygamberin aynı kişi olduklarını öne sürmüştür.
Halkın, Hızır hakkında kanaat ve inanışı onun ölümsüz olduğu ve baharda tabiatın uyanmasını sağladığı yönündedir. Anadolu'dan başka Kafkasya, Trakya, Kırım, Azerbaycan ve Suriye’nin birçok yerinde makamları vardır; bu da onun İslam âleminin hemen hemen her yerinde varlığına inanılan ancak belirli bir hüviyete bürünmemiş bir sembolden ibaret olduğuna delalet eder. Hızır tabii bir durumu, baharla vücut bulan yaşamın tazelenmesini simgeler.
Halk arasında Hızır'ın sahip olduğuna inanılan vasıflar insanlara şifa, sağlık, uğur getirdiği tabiattaki diriliş, uyanış ve canlılığın insana yansıması şeklinde ortaya çıkar. İslamiyet öncesi "Gök Sakallı, Ak Sakallı Kocalar" gibi medet umulan, yardım istenen, akıl danışılan, kılavuzluk etmesi beklenen, barış, mutluluk, sağlık, refah getirdiğine inanılan bir kurtarıcı güç olarak düşünülür.
Kuran'da Hızır
Kur'an'da Kehf Suresi'nde (60-82) Musa ve bir gencin kıssası anlatılmaktadır. Kehf Suresi'de dahil olmak üzere hiçbir yerde Hızır ismi geçmemektedir ancak çeşitli hadislerde bu şekilde anılmaktadır. Olayın yaşandığı yer için "iki denizin birleştiği yer" denilmektedir. Uzun bir yolculuk yapan Musa ile yanındaki gencin beraberlerinde, yemek için getirdikleri balığın kaçması ile başlayan olay sonrasında, 65. ayette "Derken kullarımızdan bir kul buldular ki, biz ona katımızdan bir rahmet vermiş, kendisine tarafımızdan bir ilim öğretmiştik." denilerek gönderme yapılan Hızır'dan söz edilir.
Anadolu'da Hıdırellez gelenekleri
Halk huzura kavuşmak ve türlü dileklerde bulunmak için kışın sona erdiği tabiatın uyandığı Hıdırellez gününde çeşitli çarelere başvurur. Anadolu'da halk, gün doğumu öncesi tercihen beyaz elbiseler giyerek yeşil ve bol sulu kırlara gider ve eğlenir. Kutlamalar yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında, bir türbe ya da yatırın yanında yapılmaktadır. Bu gibi yerlere bu nedenle Hıdırlık denildiği de olur. Hızır'ın gezdiği kabul edilen yeşil yerlerde dolaşıp çiçek toplanır, oyunlar oynanır, baharın ilk kuzusu kesilerek yenilir. Toplanan çiçekler kaynatılıp içilirse hastalıklara iyi geleceği, bu su ile kırk gün yıkanan kişinin gençleşip güzelleşeceğine inanılır. "Hızır Hakkı" için kuzu kesmek, Hızır geleneğinin yayıldığı her yerde görülen bir âdettir. Diyarbakır'da Ciğaret adıyla ayrı bir tören yapılır. Baharın bu taze kuzusunu yemekle bedenlerin sağlık ve canlılık kazanacağı inanışı vardır.
Hızır'ın eli değen şeylerin dolup taştığı rivayeti nedeniyle Hızır günü arifesinde yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağzı açık bırakılır. Ev, bağ, bahçe isteyenler herhangi bir yere istediklerinin küçük bir modelini yaparak; altın ve benzeri ziynet eşyası isteyenler ağaç yapraklarını kollarına veya boyunlarına takarak isteklerine kavuşacaklarına inanır.
Anadolu'nun bazı yerlerinde Hıdrellez Günü yapılan duaların ve isteklerin kabul olması için sadaka verme, oruç tutma ve kurban kesme âdeti vardır. Kurban ve adaklar "Hızır hakkı” için olmalıdır çünkü tüm bu hazırlıklar Hızır’a rastlamaya yöneliktir.
Hızır sopası
Bazı yerlerde hastalıklar, ağrılar için şifa olduğuna inanılan Hızır Sopası geleneği vardır. Bu sopa ağrı-sızı olan yerlere vurulursa ağrıların geçeceğine inanılır.
Baht açma törenleri
Hıdrellezde baht açma törenleri oldukça yaygın olarak uygulanır. Talih ve kısmet açtırmak isteyen genç kız ve kadınlardan yüzük, küpe gibi eşyalarını çömleğe atmaları istenir ve çömleğin üzerine su eklenerek ağzı kapatılır. Kapalı çömlek bir gece boyunca bir gül ağacının dibinde bekletilir. Ertesi günü bir araya toplanan kadınlar, çömleği ortaya koyarak maniler eşliğinde eşyaları çıkarmaya başlarlar. Bu törene İstanbul ve çevresinde “baht açma”, Denizli ve çevresinde “bahtiyar”, Yörük ve Türkmenlerde “mantıfar”, Balıkesir ve çevresinde “dağara yüzük atma”, Edirne ve çevresinde “niyet çıkarma”, Erzurum’da “mani çekme” adı verilir.
Yoğurt mayalama geleneği
Kütahya'nın Tavşanlı ilçesine bağlı Yörük köylerinde bir yıllık yoğurt mayası, Hıdırellez ve bu günü takip eden 2 gün süresince sabah ezanı ile tan ağarması arasındaki sürede doğadaki bitkilerin üzerinden toplanan çiy tanelerinden sağlanır.
Trabzon-Şalpazarı ilçesinde maya katılmadan yoğurt yapılır. Mayalama sıcaklığındaki sütün içine besmeleyle bir tahta kaşık konur. Bu şekilde elde edilen maya bir yıl kullanılır ve gelecek yıl tekrar değiştirilir.
Gagavuz Türklerinde "Hederlez" bayramı
Gagavuz halk takvimi yaz ve kış olmak üzere iki döneme ayrılır. Yaz başındaki halk bayramı "Hederlez" 6 Mayıs'a denk gelir ve bu ay, Georgy gününde başlar. Kış ayı ise Dmitriy'in günü olan 8 Kasım'da başlar ve "Kasım" tatilinde kutlanır. Bu iki bayram, Moldova'nın 23 Aralık 1994'te Gagavuzya'ya tanıdığı özel statü kapsamında resmi tatil olarak kabul edilmiştir.
Gagavuz Türklerinde Hederlez (Ay Georgiy), yılın en önemli bayramlarından biri olarak kabul edilir ve üç gün sürer. Bu bayramlarda yaz aylarında hayvancılık, otların döndürülmesi ve sürülerin meralara götürülmesi çalışmaları başlar. Bu günde çobanlarla birlikte parasal ve diğer anma törenleri yapılır. Festivalin önemli olaylarından biri de kuzu kurban edip, bulgur veya pilavla doldurup fırında pişirmektir. Hederlez'de, Georgiy adına, yakında cenazesi olmuş bir akrabanın şahsına ya da birinin sağlığına kavuşması, askerden dönmesi için ve yeni evlenecekler muhteşem bir düğün için “kurban” keserler.
Hederlez Bayramı her Gagavuz ayında evde veya bahçede sofra kurularak kutlanır. Hazırlanan bu sofraya komşular, akrabalar, akrabalar ve misafirler davet edilir ve onlara adet olduğu üzere şarap ikram edilir. Arnaut, Gagavuz ve Bulgarların yaşadığı Karakurt köyünde (Ukrayna'nın Odessa bölgesinin Bolgrad ilçesi), festival tüm sokaklarda kutlanır. Sokaklarda uzun masalar kurulur, herkes "kurbanını", şarap ve evde hazırlanan yiyeceklerini getirir.
Ay Georgiy adını taşıyan kiliselerin bulunduğu yerlerde, kilisenin başında tüm halkın katılımıyla kurban bayramı düzenlenir. Gagavuzların "Tanrısallık" dediği kurban tosunları bir yıl önceden hazırlanır.
Hederlez Bayramında ayrıca, tüm çocukların katıldığı at yarışları, spor oyunları ve güreşler düzenlenmektedir. Çevre ülkelerden gelen pehlivanlar klarnet, kemençe ya da gayda sesleri eşliğinde serbest güreş yaparlar. Kazananlara pahalı ödüller verilir. En öenmli ödül, boynuna kırmızı kurdele takılan bir koyundur. Şampiyon “pelivan” koyunları omuzlarında taşır ve diğer pelivanların etrafında üç kez tur atar. "Pelivan" olan kişiye saygı duyulur.
Kaynakça
- ^ a b c d e f Güngör, Kemal. (PDF). kulturvarliklari.gov.tr/. Türk Etnografya Dergisi, Sayı 1, Yıl 1956. 10 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2016.
- ^ Önal, Mehmet Naci. (PDF). turkoloji.cu.edu.tr/. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi 2010. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2016.
- ^ a b c "'Hıdırellez' UNESCO listesi yolunda". Radikal gazetesi, 4 Mayıs 2010. 19 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2016.
- ^ "UNESCO - Spring celebration, Hıdrellez". ich.unesco.org (İngilizce). 18 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Şubat 2024.
- ^ . ktb.gov.tr. 20 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eki 2020.
- ^ Bonnefoy, Yves (15 Mayıs 1993). . University of Chicago Press. 30 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eki 2020 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Yücel, Ayşe. . turkoloji.cu.edu.tr/. Milli Folklor dergisi Sayı 54, Yıl 2002. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Nisan 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2010.
- ^ . hanifdostlar.net. 6 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eki 2020.
- ^ Kutub, Seyyid. Fîzılâl'il Kur'an, 9. Cilt. Hikmet Yayınevi. ss. 443-453.
- ^ . 9 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2014.
Dış bağlantılar
- Ahırkapı Hıdrellez Şenlikleri 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hidirellez ya da Hidrellez Orta Asya Orta Dogu Anadolu ve Balkanlar da kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir Ruz i Hizir Hizir Gunu olarak adlandirilan Hidirellez Gunu dunyada darda kalanlarin yardimcisi oldugu dusunulen Hizir ile denizlerin hakimi olduguna inanilan Ilyas in yeryuzunde bulustuklari gun olarak dusunulur ve kutlanir Kisas i Enbiya dan bir Fars minyaturunde Hizir ve Ilyas Mekke de namaz kilarken 427 H 1036 M Gregoryen takvimine miladi takvim gore 6 Mayis eskiden kullanilan Rumi takvim olarak da bilinen Julyen takvimine gore 23 Nisan Hidirellez gunudur 6 Mayis tan baslayip 7 Kasim a kadar olan sure Hizir Gunleri adiyla yaz mevsimini 8 Kasim dan 5 Mayis a kadar olan sure ise Kasim Gunleri adiyla kis mevsimini olusturmaktadir Bu yuzden 5 Mayis gunu gecesi kis mevsiminin bitip sicak yaz gunlerinin basladigi anlamina gelmektedir Turkiye de Hidrellez Bayrami 5 Mayis i 6 Mayis a baglayan gece kutlanir Bugun Hiristiyanlarca da baharin ve doganin uyanmasinin ilk gunu olarak kabul edilir bu gunu Rum Ortodokslar Aya Yorgi Katolikler Aziz George gunu olarak kutlamaktadirlar Hidirellez in UNESCO nun Somut Olmayan Kulturel Miraslar Listesine alinmasi amaciyla 2010 yilinda baslayan calismalar sonucunda 2017 yilinda listeye alinmistir KokeniKirim da Hidrellez kutlamasi 2019 Hidirellez in kokeni hakkinda cesitli fikirler ortaya atilmistir Bunlardan bazilari Hidirellez in Orta Asya Orta Dogu ile Anadolu kulturlerine ait oldugu bazilari ise Islamiyet oncesi Orta Asya Turk kultur ve inanclarina ait oldugu yonundedir Eski Turkler 21 Haziran da baharin gelisini kutlardi Gunumuzde de Anadolu da dilek dilenmis kagidi agaca asma atesten atlama gibi eski Turk rituelleri devam etmektedir Yine de Hidirellez i tek bir kulture mal etmek olanaksizdir Ilk Cag dan itibaren Mezopotamya Anadolu Iran Osmanli itibariyla Balkanlar ve hatta butun Dogu Akdeniz ulkelerinde bahar ya da yazin gelisiyle belli basli sevinc kutlamalari yapilmaktadir Kimi yazili eserler bu tipteki en eski rituellerin milattan once Mezopotamya da Ur sehrinde yapildigini gostermektedir Kisin bitisiyle Tammuz ismi altinda kutlanan bu ritueller Mezopotamya ovasini sulayan Firat ve Dicle nehirlerinin uyaran gucunu temsil etmektedir Hizir inanciHizir in abihayati bengi su icerek olumsuzluge ulasmis ozellikle de baharda insanlar arasinda dolanarak bolluk ve saglik dagitan ve darda kalip basi sikisanlara yardim eden bir ermis veli veya peygamber olduguna inanilir Huviyeti tam olarak bilinmese de halk arasinda ve Islam mitolojisinde bir Hizir gelenegi vardir Hizir in bir isim degil bir lakap oldugu genel olarak kabul goren bir dusuncedir Ancak cesitli kaynaklarda adi ve soyu hakkinda muhtelif fikirler one surulmustur Bazilari Hizir ile Ilyas peygamberin ayni kisi olduklarini one surmustur Halkin Hizir hakkinda kanaat ve inanisi onun olumsuz oldugu ve baharda tabiatin uyanmasini sagladigi yonundedir Anadolu dan baska Kafkasya Trakya Kirim Azerbaycan ve Suriye nin bircok yerinde makamlari vardir bu da onun Islam aleminin hemen hemen her yerinde varligina inanilan ancak belirli bir huviyete burunmemis bir sembolden ibaret olduguna delalet eder Hizir tabii bir durumu baharla vucut bulan yasamin tazelenmesini simgeler Halk arasinda Hizir in sahip olduguna inanilan vasiflar insanlara sifa saglik ugur getirdigi tabiattaki dirilis uyanis ve canliligin insana yansimasi seklinde ortaya cikar Islamiyet oncesi Gok Sakalli Ak Sakalli Kocalar gibi medet umulan yardim istenen akil danisilan kilavuzluk etmesi beklenen baris mutluluk saglik refah getirdigine inanilan bir kurtarici guc olarak dusunulur Kuran da Hizir Kur an da Kehf Suresi nde 60 82 Musa ve bir gencin kissasi anlatilmaktadir Kehf Suresi de dahil olmak uzere hicbir yerde Hizir ismi gecmemektedir ancak cesitli hadislerde bu sekilde anilmaktadir Olayin yasandigi yer icin iki denizin birlestigi yer denilmektedir Uzun bir yolculuk yapan Musa ile yanindaki gencin beraberlerinde yemek icin getirdikleri baligin kacmasi ile baslayan olay sonrasinda 65 ayette Derken kullarimizdan bir kul buldular ki biz ona katimizdan bir rahmet vermis kendisine tarafimizdan bir ilim ogretmistik denilerek gonderme yapilan Hizir dan soz edilir Anadolu da Hidirellez gelenekleriHalk huzura kavusmak ve turlu dileklerde bulunmak icin kisin sona erdigi tabiatin uyandigi Hidirellez gununde cesitli carelere basvurur Anadolu da halk gun dogumu oncesi tercihen beyaz elbiseler giyerek yesil ve bol sulu kirlara gider ve eglenir Kutlamalar yesillik agaclik alanlarda su kenarlarinda bir turbe ya da yatirin yaninda yapilmaktadir Bu gibi yerlere bu nedenle Hidirlik denildigi de olur Hizir in gezdigi kabul edilen yesil yerlerde dolasip cicek toplanir oyunlar oynanir baharin ilk kuzusu kesilerek yenilir Toplanan cicekler kaynatilip icilirse hastaliklara iyi gelecegi bu su ile kirk gun yikanan kisinin genclesip guzellesecegine inanilir Hizir Hakki icin kuzu kesmek Hizir geleneginin yayildigi her yerde gorulen bir adettir Diyarbakir da Cigaret adiyla ayri bir toren yapilir Baharin bu taze kuzusunu yemekle bedenlerin saglik ve canlilik kazanacagi inanisi vardir Hizir in eli degen seylerin dolup tastigi rivayeti nedeniyle Hizir gunu arifesinde yiyecek kaplarinin ambarlarin ve para keselerinin agzi acik birakilir Ev bag bahce isteyenler herhangi bir yere istediklerinin kucuk bir modelini yaparak altin ve benzeri ziynet esyasi isteyenler agac yapraklarini kollarina veya boyunlarina takarak isteklerine kavusacaklarina inanir Anadolu nun bazi yerlerinde Hidrellez Gunu yapilan dualarin ve isteklerin kabul olmasi icin sadaka verme oruc tutma ve kurban kesme adeti vardir Kurban ve adaklar Hizir hakki icin olmalidir cunku tum bu hazirliklar Hizir a rastlamaya yoneliktir Hizir sopasi Bazi yerlerde hastaliklar agrilar icin sifa olduguna inanilan Hizir Sopasi gelenegi vardir Bu sopa agri sizi olan yerlere vurulursa agrilarin gececegine inanilir Baht acma torenleri Hidrellezde baht acma torenleri oldukca yaygin olarak uygulanir Talih ve kismet actirmak isteyen genc kiz ve kadinlardan yuzuk kupe gibi esyalarini comlege atmalari istenir ve comlegin uzerine su eklenerek agzi kapatilir Kapali comlek bir gece boyunca bir gul agacinin dibinde bekletilir Ertesi gunu bir araya toplanan kadinlar comlegi ortaya koyarak maniler esliginde esyalari cikarmaya baslarlar Bu torene Istanbul ve cevresinde baht acma Denizli ve cevresinde bahtiyar Yoruk ve Turkmenlerde mantifar Balikesir ve cevresinde dagara yuzuk atma Edirne ve cevresinde niyet cikarma Erzurum da mani cekme adi verilir Yogurt mayalama gelenegi Kutahya nin Tavsanli ilcesine bagli Yoruk koylerinde bir yillik yogurt mayasi Hidirellez ve bu gunu takip eden 2 gun suresince sabah ezani ile tan agarmasi arasindaki surede dogadaki bitkilerin uzerinden toplanan ciy tanelerinden saglanir Trabzon Salpazari ilcesinde maya katilmadan yogurt yapilir Mayalama sicakligindaki sutun icine besmeleyle bir tahta kasik konur Bu sekilde elde edilen maya bir yil kullanilir ve gelecek yil tekrar degistirilir Gagavuz Turklerinde Hederlez bayramiGagavuz halk takvimi yaz ve kis olmak uzere iki doneme ayrilir Yaz basindaki halk bayrami Hederlez 6 Mayis a denk gelir ve bu ay Georgy gununde baslar Kis ayi ise Dmitriy in gunu olan 8 Kasim da baslar ve Kasim tatilinde kutlanir Bu iki bayram Moldova nin 23 Aralik 1994 te Gagavuzya ya tanidigi ozel statu kapsaminda resmi tatil olarak kabul edilmistir Gagavuz Turklerinde Hederlez Ay Georgiy yilin en onemli bayramlarindan biri olarak kabul edilir ve uc gun surer Bu bayramlarda yaz aylarinda hayvancilik otlarin dondurulmesi ve surulerin meralara goturulmesi calismalari baslar Bu gunde cobanlarla birlikte parasal ve diger anma torenleri yapilir Festivalin onemli olaylarindan biri de kuzu kurban edip bulgur veya pilavla doldurup firinda pisirmektir Hederlez de Georgiy adina yakinda cenazesi olmus bir akrabanin sahsina ya da birinin sagligina kavusmasi askerden donmesi icin ve yeni evlenecekler muhtesem bir dugun icin kurban keserler Hederlez Bayrami her Gagavuz ayinda evde veya bahcede sofra kurularak kutlanir Hazirlanan bu sofraya komsular akrabalar akrabalar ve misafirler davet edilir ve onlara adet oldugu uzere sarap ikram edilir Arnaut Gagavuz ve Bulgarlarin yasadigi Karakurt koyunde Ukrayna nin Odessa bolgesinin Bolgrad ilcesi festival tum sokaklarda kutlanir Sokaklarda uzun masalar kurulur herkes kurbanini sarap ve evde hazirlanan yiyeceklerini getirir Ay Georgiy adini tasiyan kiliselerin bulundugu yerlerde kilisenin basinda tum halkin katilimiyla kurban bayrami duzenlenir Gagavuzlarin Tanrisallik dedigi kurban tosunlari bir yil onceden hazirlanir Hederlez Bayraminda ayrica tum cocuklarin katildigi at yarislari spor oyunlari ve guresler duzenlenmektedir Cevre ulkelerden gelen pehlivanlar klarnet kemence ya da gayda sesleri esliginde serbest gures yaparlar Kazananlara pahali oduller verilir En oenmli odul boynuna kirmizi kurdele takilan bir koyundur Sampiyon pelivan koyunlari omuzlarinda tasir ve diger pelivanlarin etrafinda uc kez tur atar Pelivan olan kisiye saygi duyulur Kaynakca a b c d e f Gungor Kemal PDF kulturvarliklari gov tr Turk Etnografya Dergisi Sayi 1 Yil 1956 10 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2016 Onal Mehmet Naci PDF turkoloji cu edu tr Cukurova Universitesi Turkoloji Arastirmalari Merkezi 2010 6 Mart 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2016 a b c Hidirellez UNESCO listesi yolunda Radikal gazetesi 4 Mayis 2010 19 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2016 UNESCO Spring celebration Hidrellez ich unesco org Ingilizce 18 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Subat 2024 ktb gov tr 20 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eki 2020 Bonnefoy Yves 15 Mayis 1993 University of Chicago Press 30 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eki 2020 Google Books vasitasiyla Yucel Ayse turkoloji cu edu tr Milli Folklor dergisi Sayi 54 Yil 2002 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2016 Arsivlenmis kopya 23 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2010 hanifdostlar net 6 Ocak 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eki 2020 Kutub Seyyid Fizilal il Kur an 9 Cilt Hikmet Yayinevi ss 443 453 9 Subat 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2014 Dis baglantilarAhirkapi Hidrellez Senlikleri 25 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde