Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
IV. Thutmose, yaklaşık olarak MÖ 14. yüzyılda (MÖ 1413-1405) hüküm süren 18. Mısır Hanedanı'nın 8. Firavunuydu. Tahta kalma süresinin 8 ya da 9 yıl olduğu bilinmektedir. Genç yaşta, daha yirmili yaşlarındayken ölmüştür. Babası II. Amenhotep, annesi , oğlu III. Amenhotep'tir. Ölümünden sonra yerine oğlu gelmiştir.
IV. Thutmose | |
|---|---|
 | |
| Ölüm | MÖ 1391 veya 1388 |
| Yerine geldiği | II. Amenhotep |
| Yerine gelen | III. Amenhotep |
| Evlilik | , , |
| Çocuk(lar) | III. Amenhotep, (?), , , , , |
| Ebeveyn(ler) | II. Amenhotep |
Yaşamı
IV. Tuhtmose, II. Amenhotep ve Tiaa'nın oğludur. Aslında veliaht prens ve II. Amenhotep'in tahtının seçilmiş halefi değildi. Bazı bilim adamları, Thutmose'un gücü gasp etmek için ağabeyini devirdiğini ve ardından beklenmedik krallığını haklı çıkarmak için Rüya Dikilitaşı'nı diktiğini düşünüyor. Thutmose'un en ünlü başarısı, Büyük 'nin restorasyonu ve ardından 'nın yaptırılmasıydı. Thutmose'un Rüya Steli'nde yazanlara göre, genç prens av gezisine çıkarken, boynuna kadar kuma gömülü olan Sfenks'in başının altında dinlenmek için durdu. Kısa süre sonra uykuya daldı ve Sfenks'in ona kumu temizleyip eski haline getirirse bir sonraki firavun olacağını söylediği bir rüya gördü. Sfenks'in restorasyonunu tamamladıktan sonra, Sfenks'in iki pençesi arasına şimdi olarak bilinen oyulmuş bir taş tablet yerleştirdi. Sfenks'in restorasyonu ve Rüya Steli'nin metni, Thutmose'un beklenmedik krallığına meşruiyet kazandırmayı amaçlayan bir propaganda parçası olacaktı. Rüya Steli, bugün bile Tuhtmose'nin koyduğu yerde durmaktadır.
Neredeyse on yıllık kısa hükümdarlığı hakkında çok az şey biliniyor. MÖ 1393 civarında 8. yılında Nubia'daki küçük bir ayaklanmayı bastırdı (Konosso dikilitaşında tasdik edilmiştir) ve bir dikilitaşta Suriye Fatihi olarak anılmıştır, ancak askeri hareketleri hakkında çok az şey bir araya getirilmiştir. IV. Thutmose'un biyografisini kaleme alan , IV. Thutmose Konosso stelinin, Mısır'ın Doğu Çölü'ndeki bazı altın madeni rotalarını Nubyalıların ara sıra yaptığı saldırılardan korumak için kralın kuvvetlerinin küçük bir çöl devriyesi eylemine atıfta bulunduğunu söylüyor. IV. Thutmose'un bu hareketi önemlidir çünkü Mitanni ile barışçıl ilişkiler kurmuştur ve bu yeni ittifakı mühürlemek için Mitannili bir prensesle evlenmiştir. IV. Thutmose Mısır'ın eski rakibi Mitanni ile teması başlatmadaki rolü, torunu Akhenaten döneminde hüküm süren Mittan kralı tarafından onlarca yıl sonra yazılan Amarna mektubu EA 29 ile belgelenmiştir. Tushratta, Akhenaten'e şunları söyler:
Nimmureya'nın (yani III. Amenhotep) babası [Menkheperure] büyükbabam Artatama'ya yazdığında, büyükbabamın kızını, babamın kız kardeşini istedi. 5, 6 kez yazdı ama vermedi. Dedeme 7 kez yazdığında, o zaman ancak böyle bir baskı altında ona verdi. (EA 29)
Aile ve akrabalar
IV. Tuhtmose'nin babası II. Amenhotep'dir. Annesi Tiaa'dır. Eşleri , ve 'dır. Çocukları III. Amenhotep, (?), , , , , 'dur. 18. Hanedanlığın 8. Firavunu'dur. Ondan sonra yerine geçen III. Amenhotep'tir. Oğlu, geleneklere aykırı olarak kendi kız kardeşiyle yani prenses Siatum (Sitamun) ile, yani IV. Tuhtmose'nin kızıyla evlenir. Gelini Tiye, torunu Akhenaton'dur. Yuya, hem dünürü, hem de Firavun'un Babası gibi oldukça güçlü isimlerle anılan kendi döneminde yetki verdiği vezirdi. Yuya, kendisinden sonra III. Amenhotep'e de vezirlik yapmıştır. Torunun eşi Nefertiti, torununun çocuğu Tutankhamun'dur.
Mezarı ve mumyası
IV. Thutmose, Krallar Vadisi'nde olan KV43 mezarına gömüldü, ancak daha sonra cesedi, 1898'de tarafından keşfedildiği yerden KV35'teki mumya zulasına taşındı. Öldüğü sırada zayıfmış ve boyu 1,646 m (5 ft 4,8 inç) olarak belgelendi ancak ölümden sonra ayaklarının kırıldığı düşünüldüğünde, hayattaki boyu daha uzun olduğu söylenebilir. Ön kollar göğsün üzerinden, sağdan sola doğru çaprazlanmıştır. Ortadan ayrılmış saçları yaklaşık 16 cm (6,3 inç) uzunluğunda ve koyu kırmızımsı kahverengidir. Dönemin geleneklerine uygun olarak kulakları deliktir. , yaşının 25-28 veya muhtemelen daha büyük olduğunu tahmin etti.
1980'de James Harris ve Edward F. Wente, Yeni Krallık Firavunu'nun kafatası ve IV. Thutmose'un mumyalanmış kalıntılarını içeren iskelet kalıntılarının X-ışını incelemelerini gerçekleştirdiler. Yazarlar, kraliyet mumyalarının, küçük farklılıklar dışında çağdaş Nubyalılarla güçlü benzerlikler taşıdığını belirlediler.
2012'de Imperial College London'da bir cerrah, IV. Thutmose erken ölümünü ve diğer firavunlarının (Tutankhamun ve Akhenaten dahil) erken ölümlerini analiz etti. Erken ölümlerinin muhtemelen ailesel bir geçici epilepsinin sonucu olduğu sonucuna varır. Bu, hem Thutmose'un zamansız ölümünü hem de bu tür epilepsinin yoğun ruhsal vizyonlar ve dindarlıkla ilişkisi nedeniyle Rüya Steli'nde açıklanan dini vizyonunu açıklayabilir.
Mumyasının envanter numarası CG 61073'tür. Nisan 2021'de mumyası, Firavunların Altın Geçit Töreni olarak adlandırılan bir etkinlikte diğer 17 kral ve 4 kraliçeninkilerle birlikte Mısır Eski Eserler Müzesi'nden Ulusal Mısır Medeniyeti Müzesi'ne taşındı.
Kaynakça
- ^ Ahmed Osman (2017). Krallar Vadisi'ndeki Yabancı, Çev. Merve Arkan. İstanbul: Omega Yayınları.
- ^ ab"Arşivlenmiş kopya". 13 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2023.
- ^ G. Elliot Smith (1912) (2000). The Royal Mummies (2000 reprint ed.). Bath: UK: Duckworth. ss. 42-46. ISBN .
- ^ An X-ray atlas of the royal mummies. Chicago: University of Chicago Press. 1980. ss. 207-208. ISBN .
- ^ "Thutmose". 13 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
IV Thutmose yaklasik olarak MO 14 yuzyilda MO 1413 1405 hukum suren 18 Misir Hanedani nin 8 Firavunuydu Tahta kalma suresinin 8 ya da 9 yil oldugu bilinmektedir Genc yasta daha yirmili yaslarindayken olmustur Babasi II Amenhotep annesi oglu III Amenhotep tir Olumunden sonra yerine oglu gelmistir IV ThutmoseOlumMO 1391 veya 1388Yerine geldigiII AmenhotepYerine gelenIII AmenhotepEvlilik Cocuk lar III Amenhotep Ebeveyn ler II AmenhotepYasamiIV Tuhtmose II Amenhotep ve Tiaa nin ogludur Aslinda veliaht prens ve II Amenhotep in tahtinin secilmis halefi degildi Bazi bilim adamlari Thutmose un gucu gasp etmek icin agabeyini devirdigini ve ardindan beklenmedik kralligini hakli cikarmak icin Ruya Dikilitasi ni diktigini dusunuyor Thutmose un en unlu basarisi Buyuk nin restorasyonu ve ardindan nin yaptirilmasiydi Thutmose un Ruya Steli nde yazanlara gore genc prens av gezisine cikarken boynuna kadar kuma gomulu olan Sfenks in basinin altinda dinlenmek icin durdu Kisa sure sonra uykuya daldi ve Sfenks in ona kumu temizleyip eski haline getirirse bir sonraki firavun olacagini soyledigi bir ruya gordu Sfenks in restorasyonunu tamamladiktan sonra Sfenks in iki pencesi arasina simdi olarak bilinen oyulmus bir tas tablet yerlestirdi Sfenks in restorasyonu ve Ruya Steli nin metni Thutmose un beklenmedik kralligina mesruiyet kazandirmayi amaclayan bir propaganda parcasi olacakti Ruya Steli bugun bile Tuhtmose nin koydugu yerde durmaktadir IV Thutmose Giza nin Buyuk Sfenksine adak sunarken tasvir edilen Dream Stele den bir sahnenin yakin cekimi San Jose de sergilenen tam boyutlu reproduksiyondan Neredeyse on yillik kisa hukumdarligi hakkinda cok az sey biliniyor MO 1393 civarinda 8 yilinda Nubia daki kucuk bir ayaklanmayi bastirdi Konosso dikilitasinda tasdik edilmistir ve bir dikilitasta Suriye Fatihi olarak anilmistir ancak askeri hareketleri hakkinda cok az sey bir araya getirilmistir IV Thutmose un biyografisini kaleme alan IV Thutmose Konosso stelinin Misir in Dogu Colu ndeki bazi altin madeni rotalarini Nubyalilarin ara sira yaptigi saldirilardan korumak icin kralin kuvvetlerinin kucuk bir col devriyesi eylemine atifta bulundugunu soyluyor IV Thutmose un bu hareketi onemlidir cunku Mitanni ile bariscil iliskiler kurmustur ve bu yeni ittifaki muhurlemek icin Mitannili bir prensesle evlenmistir IV Thutmose Misir in eski rakibi Mitanni ile temasi baslatmadaki rolu torunu Akhenaten doneminde hukum suren Mittan krali tarafindan onlarca yil sonra yazilan Amarna mektubu EA 29 ile belgelenmistir Tushratta Akhenaten e sunlari soyler Nimmureya nin yani III Amenhotep babasi Menkheperure buyukbabam Artatama ya yazdiginda buyukbabamin kizini babamin kiz kardesini istedi 5 6 kez yazdi ama vermedi Dedeme 7 kez yazdiginda o zaman ancak boyle bir baski altinda ona verdi EA 29 Aile ve akrabalarIV Tuhtmose nin babasi II Amenhotep dir Annesi Tiaa dir Esleri ve dir Cocuklari III Amenhotep dur 18 Hanedanligin 8 Firavunu dur Ondan sonra yerine gecen III Amenhotep tir Oglu geleneklere aykiri olarak kendi kiz kardesiyle yani prenses Siatum Sitamun ile yani IV Tuhtmose nin kiziyla evlenir Gelini Tiye torunu Akhenaton dur Yuya hem dunuru hem de Firavun un Babasi gibi oldukca guclu isimlerle anilan kendi doneminde yetki verdigi vezirdi Yuya kendisinden sonra III Amenhotep e de vezirlik yapmistir Torunun esi Nefertiti torununun cocugu Tutankhamun dur Mezari ve mumyasiIV Thutmose un mumyasi IV Thutmose Krallar Vadisi nde olan KV43 mezarina gomuldu ancak daha sonra cesedi 1898 de tarafindan kesfedildigi yerden KV35 teki mumya zulasina tasindi Oldugu sirada zayifmis ve boyu 1 646 m 5 ft 4 8 inc olarak belgelendi ancak olumden sonra ayaklarinin kirildigi dusunuldugunde hayattaki boyu daha uzun oldugu soylenebilir On kollar gogsun uzerinden sagdan sola dogru caprazlanmistir Ortadan ayrilmis saclari yaklasik 16 cm 6 3 inc uzunlugunda ve koyu kirmizimsi kahverengidir Donemin geleneklerine uygun olarak kulaklari deliktir yasinin 25 28 veya muhtemelen daha buyuk oldugunu tahmin etti 1980 de James Harris ve Edward F Wente Yeni Krallik Firavunu nun kafatasi ve IV Thutmose un mumyalanmis kalintilarini iceren iskelet kalintilarinin X isini incelemelerini gerceklestirdiler Yazarlar kraliyet mumyalarinin kucuk farkliliklar disinda cagdas Nubyalilarla guclu benzerlikler tasidigini belirlediler 2012 de Imperial College London da bir cerrah IV Thutmose erken olumunu ve diger firavunlarinin Tutankhamun ve Akhenaten dahil erken olumlerini analiz etti Erken olumlerinin muhtemelen ailesel bir gecici epilepsinin sonucu oldugu sonucuna varir Bu hem Thutmose un zamansiz olumunu hem de bu tur epilepsinin yogun ruhsal vizyonlar ve dindarlikla iliskisi nedeniyle Ruya Steli nde aciklanan dini vizyonunu aciklayabilir Mumyasinin envanter numarasi CG 61073 tur Nisan 2021 de mumyasi Firavunlarin Altin Gecit Toreni olarak adlandirilan bir etkinlikte diger 17 kral ve 4 kraliceninkilerle birlikte Misir Eski Eserler Muzesi nden Ulusal Misir Medeniyeti Muzesi ne tasindi Kaynakca Ahmed Osman 2017 Krallar Vadisi ndeki Yabanci Cev Merve Arkan Istanbul Omega Yayinlari a b Arsivlenmis kopya 13 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Haziran 2023 G Elliot Smith 1912 2000 The Royal Mummies 2000 reprint ed Bath UK Duckworth ss 42 46 ISBN 0 7156 2959 X An X ray atlas of the royal mummies Chicago University of Chicago Press 1980 ss 207 208 ISBN 0226317455 Thutmose 13 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi