Köfte, kıymaların yuvarlanarak küçük bir top şeklini almasıyla yapılan bir yemektir. Bazen köfteye, ekmek kırıntıları, kıyılmış soğan, yumurta, tereyağı ve baharat gibi malzemeler de eklenir. Köfte, kızartma, pişirme veya buğulama yoluyla yapılabilir. Farklı et ve baharat türlerinin kullanıldığı birçok köfte türü vardır.
Tarih
Çin mutfağında yer alan bir köfte yemeği (四喜丸子- si xǐ Wanzi) Şantung bölgesine özgü bir yemek pişirme yöntemiyle yapılır ve Şantung mutfağından türemiştir. Bu yemeğin tarihi Çin Hanedanı dönemine (MÖ 221 - MÖ 207) kadar uzanmaktadır.
Antik Roma yemek kitabı Apiciusta birçok köfte tarifine rastlanmaktadır.
Bilinen en eski Farsça yemek kitaplarında yer alan tariflerde genellikle yuvarlanmış dana etinin yumurta sarısının eklenmesiyle yapılan turuncu köftelerden bahsetmektedir. Bu köftelere bazen safranın da katıldığı yazmaktadır. İran'ın Kuzey-Batı bölgesinde yapılan, yaklaşık 20 santimetre çapa sahip Tebriz köftesinin birçok bölgesel varyasyonu vardır.
Poume d'oranges, Orta Çağ döneminde Avrupa'da yapılan bir köfte yemeğidir.
15. yüzyılda Osmanlı dünyasında Ahmed Cavid tarafından yazılmış bir mutfak sözlüğü olan Tercüme-i Kenzü'l-İştiha adlı eserde "kûfte" şeklinde yer alan köftenin tanımı şöyle: "Kûfte: Dövülmüş, ezilmiş demektir. Köfter dedikleri kebaba da denir. Ondan yuvarlak yuvarlak yapıp bazı sade ve bazı köfteli çorba ve ekşili yahni gibi yemek içinde pişirip yerler."
15. yüzyıl Osmanlı mutfağında yapılan yemeklere dair başka bir kaynak ise saray hekimlerinden Mahmud Şirvanî'nin yazma eseri. Şirvanî, 13. yüzyıla ait Arapça bir yemek kitabının Osmanlı Türkçesine tercümesine ilaveten kendi dönemine ait Osmanlı yemeklerinden bazılarının tariflerini de ekleyerek hazırlamış bu eseri.Eserde verilen tarifler arasında farklı türde ve farklı pişirme teknikleriyle yapılmış çok sayıda köfte de var.
Köfteyi 16. yüzyılda da Osmanlı saray yemekleri arasında görmek mümkün. Kanunî Sultan Süleyman'ın oğulları Şehzade Bayezid ve Şehzade Cihangir için 1539 yılı Kasım ayında yapılan sünnet düğününde verilen ziyafetlerde "köfte ve has ekmek" de davetlilere ikram edilen yemeklerdendi. Ayrıca, yine 16. yüzyılda Topkapı Sarayı mutfaklarında pişen yemekler arasında "köfteli pirinç çorbası", "köfte kebap" ve "aya köftesi" bulunduğunu yine saray belgelerinden öğreniyoruz.
Osmanlı Mutfağındaki Köfte Çeşitleri
Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de çeşitli köfte tarifleri vardır. Bunlar:
- Kebap Köfte
- Susuz Köfte
- Maydanozlu Köfte
- Terbiyeli Köfte
- Kimyonlu Köfte
- Maydanozlu Sıkma Köfte
- Kadın Budu
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Is Spaghetti and Meatballs Italian?". Sithsonian.com. 6 Haziran 2013. 19 Eylül 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2015.
- ^ "Lu Cuisine". A bite of China. 22 Nisan 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2015.
- ^ Sally Grainger, Cooking Apicius: Roman Recipes for Today, Prospect Books, 2006, , p. 17-18
- ^ , s.v. kofta
- ^ Regional Cuisines of Medieval Europe: A Book of Essays. Garland Medieval Casebooks. Taylor & Francis. 2013. s. 27. ISBN . 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Haziran 2017.
- ^ Yerasimos, Marianna (2002). 500 yıllık Osmanlı yemek kültürü: günümüze uyarlanmış 99 Osmanlı yemeği : Osmanlı mutfağı. Boyut Yayınları. ISBN . 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Nisan 2021.
- ^ a b . Sabah. 5 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Mayıs 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kofte kiymalarin yuvarlanarak kucuk bir top seklini almasiyla yapilan bir yemektir Bazen kofteye ekmek kirintilari kiyilmis sogan yumurta tereyagi ve baharat gibi malzemeler de eklenir Kofte kizartma pisirme veya bugulama yoluyla yapilabilir Farkli et ve baharat turlerinin kullanildigi bircok kofte turu vardir Biber ve domates ile servis edilmis Inegol kofteTarihCin mutfaginda yer alan bir kofte yemegi 四喜丸子 si xǐ Wanzi Santung bolgesine ozgu bir yemek pisirme yontemiyle yapilir ve Santung mutfagindan turemistir Bu yemegin tarihi Cin Hanedani donemine MO 221 MO 207 kadar uzanmaktadir Antik Roma yemek kitabi Apiciusta bircok kofte tarifine rastlanmaktadir Bilinen en eski Farsca yemek kitaplarinda yer alan tariflerde genellikle yuvarlanmis dana etinin yumurta sarisinin eklenmesiyle yapilan turuncu koftelerden bahsetmektedir Bu koftelere bazen safranin da katildigi yazmaktadir Iran in Kuzey Bati bolgesinde yapilan yaklasik 20 santimetre capa sahip Tebriz koftesinin bircok bolgesel varyasyonu vardir Poume d oranges Orta Cag doneminde Avrupa da yapilan bir kofte yemegidir 15 yuzyilda Osmanli dunyasinda Ahmed Cavid tarafindan yazilmis bir mutfak sozlugu olan Tercume i Kenzu l Istiha adli eserde kufte seklinde yer alan koftenin tanimi soyle Kufte Dovulmus ezilmis demektir Kofter dedikleri kebaba da denir Ondan yuvarlak yuvarlak yapip bazi sade ve bazi kofteli corba ve eksili yahni gibi yemek icinde pisirip yerler 15 yuzyil Osmanli mutfaginda yapilan yemeklere dair baska bir kaynak ise saray hekimlerinden Mahmud Sirvani nin yazma eseri Sirvani 13 yuzyila ait Arapca bir yemek kitabinin Osmanli Turkcesine tercumesine ilaveten kendi donemine ait Osmanli yemeklerinden bazilarinin tariflerini de ekleyerek hazirlamis bu eseri Eserde verilen tarifler arasinda farkli turde ve farkli pisirme teknikleriyle yapilmis cok sayida kofte de var Kofteyi 16 yuzyilda da Osmanli saray yemekleri arasinda gormek mumkun Kanuni Sultan Suleyman in ogullari Sehzade Bayezid ve Sehzade Cihangir icin 1539 yili Kasim ayinda yapilan sunnet dugununde verilen ziyafetlerde kofte ve has ekmek de davetlilere ikram edilen yemeklerdendi Ayrica yine 16 yuzyilda Topkapi Sarayi mutfaklarinda pisen yemekler arasinda kofteli pirinc corbasi kofte kebap ve aya koftesi bulundugunu yine saray belgelerinden ogreniyoruz Osmanli Mutfagindaki Kofte CesitleriBasili ilk yemek kitabi Melceu t Tabbahin de cesitli kofte tarifleri vardir Bunlar Kebap Kofte Susuz Kofte Maydanozlu Kofte Terbiyeli Kofte Kimyonlu Kofte Maydanozlu Sikma Kofte Kadin BuduAyrica bakinizTurk mutfagindaki kofteler AhrashKaynakca Is Spaghetti and Meatballs Italian Sithsonian com 6 Haziran 2013 19 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Nisan 2015 Lu Cuisine A bite of China 22 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Nisan 2015 Sally Grainger Cooking Apicius Roman Recipes for Today Prospect Books 2006 1 903018 44 7 p 17 18 s v kofta Regional Cuisines of Medieval Europe A Book of Essays Garland Medieval Casebooks Taylor amp Francis 2013 s 27 ISBN 978 1 135 30868 1 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Haziran 2017 Yerasimos Marianna 2002 500 yillik Osmanli yemek kulturu gunumuze uyarlanmis 99 Osmanli yemegi Osmanli mutfagi Boyut Yayinlari ISBN 978 975 521 668 3 14 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Nisan 2021 a b Sabah 5 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Nisan 2021 Arsivlenmis kopya PDF 3 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Mayis 2022