Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için alakalı konuda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır.Ağustos 2011) ( |
Anemi, yani halk arasında bilinen adıyla "kansızlık", toplam kırmızı kan hücresi/alyuvar/Eritrosit sayısının azalması veya eritrositlerin içindeki hemoglobin miktarının azalması veya her ikisinin birlikte olması sonucu oluşan bir hastalıktır. Anemi ismi Grekçe: ἀναιμία Grekçe: anaimia, ἀν- an-, "-sız" + αἷμα haima, "kan" kelimelerinden türetilmiştir. Eritrositlerin içinde bulunan hemoglobinin, oksijeni akciğerlerden kapiller arterlere (kılcal damarlar) taşıması nedeniyle anemi hücre, doku ve organlarda hipoksiye (oksijen azlığı) neden olabilir. Oksijenin hücre canlılığı için elzem olması nedeniyle eksikliği pek çok klinik sonuca neden olur.
Kansızlık | |
---|---|
![]() | |
Uzmanlık | Hematoloji ![]() |
Kan hastalıkları içinde en sık görülen hastalık anemidir. Anemi tipleri ve nedenleri oldukça fazladır. Sınıflandırma daha çok eritrosit morfolojisi ya da etyoloji şeklinde yapılır. Morfolojik sınıflamada MCV (ortalama eritrosit hacmi) kullanılır.
Eritrositler için demir, folik asit ve vitamini çok önemlidir. Demir eksikliğinde demir eksikliği anemisi oluşabilir. Bu durumda eritrositler normalden daha küçük olurlar ve görevlerini tam ve başarıyla yerine getiremezler. Folik asit ve B12 vitamini eksikliğinde ise eritrositler normalden daha büyük olur ve görevlerini yerine getiremezler, bu durum megaloblastik anemi olarak adlandırılır. Demir eksikliğinde görülen eritrositler hipokrom mikrositer görünümdedir. Folik asit ve vitamin B12 DNA yapımına katıldığından eksikliklerinde eritrosit boyutları daha büyük olur.
Belirti ve Semptomlar
Pek çok hasta anemik olduğunun farkında değildir. Semptomlar da oldukça belirsiz olabilir.
Anemi hastaları genelde halsizlik, yorgunluk, güçsüzlük tarif ederler. Buna dispne (nefes darlığı) ve (çarpıntı) da eşlik edebilir.
Fizik muayenede ciltte solukluk izlenir. Bu solukluk dudaklarda ya da tırnak yataklarında da izlenebilir.
Bunun dışında farklı anemi alt tiplerinde farklı semptomlar izlenir. Örneğin demir eksikliği anemisinde pica(toprak, buz yeme), orak hücreli anemide bacaklarda ülserler izlenebilir.
Anemi Sebepleri
Anemiler (etyolojik) yani nedenlerine bağlı olarak kabaca eritrosit üretimindeki bozukluklar, eritrosit yıkım artışı ile giden durumlar(), kan kaybı ve sıvı yüklenmesine ((hipervolemi)) bağlı nedenler olarak sınıflandırılabilir.
Demir eksikliği anemisi dünya üzerinde en sık görülen anemi nedenidir.
Eritrosit üretim bozuklukları
- Kök hücre ve bozuklukları
- Aplastik anemi bütün kan hücrelerini etkiler. aplastik anemi ve diğer pek çok anormalliğe sebep olan kalıtsal bir hastalıktır.
- Böbrek yetmezliği anemisieritropoietin üretimindeki yetersizlik nedeniyle
- anemisi
- proliferasyon ve bozuklukları
- Pernisyöz anemimegaloblastik aneminin vitamin B12 emiliminin azlığına bağlı ortaya çıkan eksikliğidir. Diyetle alınan B12'nin eksikliği non-pernisyöz megaloblastik anemiye neden olur.
- Folik asit eksikliğine bağlı anemi, vitamin B12 eksiklği gibi megaloblastik anemiye sebep olur.
- anemisi, genelde 2-6 hafta arası prematür laboratuvar testleri için alınan kan örnekleri ve azalmış eritropoietin cevabı nedeniyle.
- Demir eksikliği anemisi, hemoglobinin hem bölümündeki sentez eksikliği nedeniyle
- (Talasemiler), hemoglobinin bölümündeki sentez eksikliği nedeniyle
- Böbrek yetmezliği anemisi (kök hücre disfonksiyonuna ilaveten)
- Bilinmeyen ya da mekanizması olanlar
- ya da , , gibi nedenlerle kemik iliğindeki üretim azlığı
- görülen anemiler
Artmış eritrosit yıkımı
- (intrakorpusküler) anormallikler(Paroksismal nokturnal hemoglobinüri) hariç tamamı kalıtsal, genetik hastalıklardır.
- eritrosit membran defekti nedeniyle kırmızı kan hücreleri dalakta yıkılırlar.
- , membran iskelet defekti nedeniyle.
- Abetalipoproteinemi, membran lipidlerinde bozukluğa neden olmasıyla.
- Enzim eksiklikleri
- ve (hekzokinaz) eksiklikleri,glikoliz defekti nedeniyle
- ve eksikliği, artmış nedeniyle
- Hemoglobinopatiler
- Orak hücreli anemi
- Anstabil hemoglobine neden olan hemoglobinopatiler
- (Paroksismal nokturnal hemoglobinüri), membran defekti nedeniyle
- Ekstrinsik (ekstrakorpusküler) anormallikler
- Antikor aracılı
- ; IgG aracılığı ile. en sık formudur.İdiopatik, olabileceği gibi ilaç, Sistemik lupus eritematozus ya da gibi hastalıklara bağlı olabilir.
- ; IgM aracılığı ile.
- , ,yenidoğanlarda
- (Transfüzyon) reaksiyonları: (Kan transfüzyonu) nedeniyle
- Eritrositlere mekanik travma
- : (Trombotik trombositopenik purpura) ve (dissemine intravasküler koagülasyon)(DIC)
- İnfeksiyonlar: Sıtma
- Hemodiyaliz
- Antikor aracılı
Kan kaybı
- laboratuvar testleri nedeniyle fazla kan alımı sonucu
- Fiziksel travma ya da cerrahi, akut kan kaybı nedeniyle
- Gastrointestinal sistem lezyonları,ülser, , tümör gibi nedenlerle akut ve kronik kan kaybı
- Jinekolojik hastalıklar,, düşük gibi nedenlerle akut ve kronik kan kaybı
- Menstruasyon, adet gören kadınlarda aşırı ya da uzun süren kanama nedeniyle
Sıvı yüklenmesi
(Hipervolemi) hemoglobin konsantrasyonunda azalmaya sebep olur.
Anemilerin morfolojik sınıflaması
Temel olarak MCV değerine göre yapılır. Bir anemi birden çok alt sınıfta yer alabilir. MCV değerine göre anemilerin şematik bir gösterimi:
Anemi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(MCV>100) | (MCV 80–100) | (Mikrositik anemi) (MCV<80) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Yüksek (retikülosit) sayısı | Düşük retikülosit sayısı | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Makrositer anemiler arasında megaloblastik anemiler, hipokrom mikrositer anemiler içinde demir eksikliği anemisi, normokrom normositik anemiler arasında akut kan kaybı sayılabilir.
Teşhis
Kan değerlerinin laboratuvar incelemesi ile tanı konulur. İlk basamakta /hemoglobin, eritrosit sayısı/RBC, (hematokrit)/, (retikülosit) sayısı, /MCV, eritrosit dağılım genişliği/ gibi değerlere bakılır. Hb, HCT ve RBC düşüklüğü ile anemi tespit edildikten sonra aneminin nedeni tespit edilmelidir. MCV kullanılarak yapılan eritrosit morfolojisinden de yararlanılarak ayırıcı tanıya gidilir. Kan yaymalarındaki eritrosit şekil ve boyut farklılıkları etyoloji konusunda ipucu verir. Hemoglobinopatilerden kuşkulanıldığında elektroforez, immünolojik bir sebepten kuşkulanıldığında , megaloblastik anemilerden şüphelenilirse folik asit ve B12 vitamini değerlerine bakılır. Kronik bir kan kaybından şüphelenildiğinde endoskopi, (kolonoskopi) gibi tetkiklerle incelenebilir. Demir eksikliği anemisi ve ayırıcı tanısında serum demir düzeyi, , serum düzeyi, incelenir.
Yaş veya cinsiyet grupları | Hb alt sınırı (g/dl) | Hb alt sınırı (mmol/l) |
---|---|---|
Çocuklar (6 ay–5 yaş) | 11.0 | 6.8 |
Çocuklar (5–12 yaş) | 11.5 | 7.1 |
Gençler (12–15 yaş) | 12.0 | 7.4 |
Kadınlar, hamile olmayan (>15 yaş) | 12.0 | 7.4 |
Kadınlar, hamile | 11.0 | 6.8 |
Erkekler (>15 yaş) | 13.0 | 8.1 |
Parametreler | Erkek | Kadın |
---|---|---|
Eritrosit sayısı (RBC) | 5,5 ± 1 x 1012 | 4.8 ± 1 x 1012 |
Hematokrit (HCT) | %39-49 | %33-43 |
Ortalama eritrosit hacmi (MCV) | 80-100 femtolitre | 80-100 femtolitre |
Ortalama eritrosit hemoglobini (MCH) | 27-33 pikogram | 27-33 pikogram |
Ortalama eritrosit hemoglobin konsantrasyonu (MCHC) | 35±2 g/dl | 35±2 g/dl |
Eritrosit dağılım genişliği (RDW) | 11.5-14.5 | 11.5-14.5 |
Tedavi
Tedaviye başlamadan önce altta yatan durumun tespiti ve bu durumun ortadan kaldırılması çok önemlidir.
Vitamin ve demir eksikliklerinde eksik olan vitamin ve elementler oral ya da injeksiyon şeklinde edilir.
Normal şartlarda kan hemoglobininin 7 g/dl'nin altına düşmediği durumlarda (kan transfüzyonu) önerilmez.
eden ajanlar (örneğin eritropoietin) ileri evrelerinde kullanılabilir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ MedicineNet.com --> Definition of Anemia 23 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Last Editorial Review: 12/9/2000 8:31:00 AM
- ^ merriam-webster dictionary --> anemia 26 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on May 25, 2009
- ^ eMedicineHealth > anemia article 17 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Author: Saimak T. Nabili, MD, MPH. Editor: Melissa Conrad Stöppler, MD. Last Editorial Review: 12/9/2008. Retrieved on 4 April 2009
- ^ National Heart Lung and Blood Institute > What Causes Anemia? 11 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Retrieved on June 9, 2010
- ^ Recommendations to Prevent and Control Iron Deficiency in the United States 20 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . MMWR 1998;47 (No. RR-3) p. 5
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa Table 12-1 in: Mitchell, Richard Sheppard; Kumar, Vinay; Abbas, Abul K.; Fausto, Nelson. Robbins Basic Pathology. Philadelphia: Saunders. ISBN . 8th edition.
- ^ Kumar, Vinay; Abbas, Abul K.; Fausto, Nelson; & Mitchell, Richard N. (2007). Robbins Basic Pathology (8th ed.). Saunders Elsevier. p. 432
- ^ Cotran, Ramzi S.; Kumar, Vinay; Fausto, Nelson; Nelso Fausto; Robbins, Stanley L.; Abbas, Abul K. (2005). Robbins and Cotran pathologic basis of disease. St. Louis, Mo: Elsevier Saunders. s. 637. ISBN .
- ^ By J.L. Jenkins. The Regional Cancer Center. 2001
- ^ Berentsen S, Beiske K, Tjønnfjord GE (Ekim 2007). "Primary chronic cold agglutinin disease: An update on pathogenesis, clinical features and therapy". Hematology. 12 (5). ss. 361-70. doi:10.1080/10245330701445392. PMC 2409172 $2. PMID 17891600.
- ^ Page 62 (Fluid imbalances) in: Portable Fluids and Electrolytes (Portable Series). Hagerstwon, MD: Lippincott Williams & Wilkins. 2007. ISBN .
- ^ World Health Organization (2008). Worldwide prevalence of anaemia 1993–2005 (PDF). Cenevre: World Health Organization. ISBN . 12 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Mart 2009.
- ^ Amir Qaseem (3 Aralık 2013). "Treatment of Anemia in Patients With Heart Disease: A Clinical Practice Guideline From the American College of Physicians". Annals of Internal Medicine. doi:10.7326/0003-4819-159-11-201312030-00009. 27 Mart 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2014.
- ^ Kansagara, D; Dyer, E; Englander, H; Fu, R; Freeman, M; Kagen, D (3 Aralık 2013). "Treatment of anemia in patients with heart disease: a systematic review". Annals of internal medicine. 159 (11). ss. 746-57. PMID 24297191.
- ^ a b Aapro, M. S.; Link, H. (1 Mayıs 2008). "September 2007 Update on EORTC Guidelines and Anemia Management with Erythropoiesis-Stimulating Agents". The Oncologist. 13 (Supplement 3). ss. 33-36. doi:10.1634/theoncologist.13-S3-33.
- ^ , "Five Things Physicians and Patients Should Question" (PDF), Choosing Wisely: an initiative of the , , 16 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 17 Ağustos 2012
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar