Karaciğer yetmezliği, karaciğer’in normal fizyolojinin bir parçası olarak normal sentetik ve metabolik fonksiyonlarını yerine getirememesidir. Akut ve kronik (siroz) olmak üzere iki şekli vardır. Son zamanlarda, akut-kronik karaciğer yetmezliği (ACLF) denilen karaciğer yetmezliğinin üçüncü bir tipi giderek daha fazla tanınmaktadır.
Karaciğer yetmezliği | |
---|---|
Diğer adlar | Karaciğer yetmezliği, karaciğer fonksiyon bozukluğu |
Sirotik karaciğer yetmezliği nedeniyle masif asit ve caput medusae hastası olan bir kişinin karnının görünüşü | |
Uzmanlık | Gastroenteroloji, Hepatoloji |
Belirtiler | Karın iltihabı, sıvı tutulması, hiperglisemi, mide bulantısı, kusma, sarılık, akut veya kronik yorgunluk, hiponatremi, hipokalemi, solunum alkalozu, metabolik asidoz, bilirubinüri, glikozüri, kaşıntı |
Risk faktörü | Aşırı alkol tüketimi, yağlı yiyecekler; obezite; Tip 2 diyabet; şırıngaların paylaşılması veya yeniden kullanılması; dövme veya vücut piercingi yaptırmak |
Akut
Akut karaciğer yetmezliği, "önceden bilinen bir karaciğer hastalığı olmayan hastanın hepatoselüler fonksiyon bozukluğunun, özellikle koagülopati ve mental durum değişikliklerinin (ensefalopati) hızlı gelişimi" olarak tanımlanır.:1557
Hastalık süreci, karaciğerde koagülopatinin etiyoloji gelişmesi ve hepatik ensefalopati nedeniyle klinik olarak belirgin değişen bilinç düzeyi ile ilişkilidir. Hasta tıbbi müdahaleye başvurduğunda hemen birkaç önemli önlemin alınması gerekir.
Akut karaciğer yetmezliği tanısı, fizik muayene, laboratuvar bulguları, hasta geçmişi ve zihinsel durum değişiklikleri, koagülopati, başlangıç hızı ve önceden bilinen karaciğer hastalığının yokluğunu belirlenmesi için hastanın tıbbi öyküsüne dayanır.:1557
"Hızlı"nın kesin tanımı biraz tartışmalıdır ve ilk hepatik belirtilerin başlangıcından ensefalopatinin başlangıcına kadar geçen süreye göre farklı alt bölümler vardır. Bir şemaya göre, "akut karaciğer yetmezliğini" herhangi bir karaciğer semptomunun başlangıcından sonraki 26 hafta içinde ensefalopatinin gelişmesi olarak tanımlanır. Bu, ensefalopatinin 8 hafta içinde başlamasını gerektiren "şiddetli karaciğer yetmezliği" ve ensefalopatinin 8 hafta sonra ancak 26 haftadan önce başlamasını tanımlayan "altşiddetli" (İngilizce: subfulminant ) olarak alt bölümlere ayrılır.
Başka bir şema da ise 7 gün içinde başlayanı "hiperakut", 7 ile 28 gün arasında başlayanı "akut" ve 28 gün ile 24 hafta arasında başlayanı ise "subakut" olarak tanımlanır.:1557
Kronik
Kronik karaciğer yetmezliği, genellikle siroz bağlamında ortaya çıkar. Kendisi de muhtemelen aşırı alkol alımı, hepatit B veya C, otoimmün, kalıtsal ve metabolik nedenler (demir veya bakır’ın aşırı yüklenmesi, steatohepatit veya alkolden bağımsız karaciğer yağlanması) gibi birçok olası nedenin bir sonucudur.
Akut ve kronik
Kronik karaciğer hastalığı olan bir kişinin karaciğer yetmezliği geliştiğinde hastalığına "Kronik karaciğer yetmezliğinde akut (ACLF)" denir. Alkol kötüye kullanımı veya enfeksiyon gibi altta yatan bir takım nedenler bunu hızlandırabilir.
ACLF'li kişiler kritik derecede hasta olabilir ve yoğun bakım tedavisi ve bazen de karaciğer nakli gerektirebilirler. Tedavi ile ölüm oranı %50'dir.
Kaynakça
- ^ O'Grady JG, Schalm SW, Williams R (1993). "Acute liver failure: redefining the syndromes". Lancet. 342 (8866). ss. 273-5. doi:10.1016/0140-6736(93)91818-7. (PMID) 8101303.
- ^ Arroyo, Vicente; Kamath, Patrick; Moreau, Richard; Jalan, Rajiv (2016). "Acute-on-Chronic Liver Failure: A Distinct Clinical Condition". Seminars in Liver Disease. 36 (2). ss. 107-108. doi:10.1055/s-0036-1583287. (PMID) 27172350.
- ^ a b c Sleisenger, edited by Mark Feldman, Lawrence S. Friedman, Lawrence J. Brandt; consulting editor, Marvin H. (2009). Sleisenger & Fordtran's gastrointestinal and liver disease pathophysiology, diagnosis, management (PDF). 9th. St. Louis, Mo.: MD Consult. ISBN . 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Aralık 2023.
- ^ Munoz, SJ; Stravitz, RT; Gabriel, DA (2009). "Coagulopathy of acute liver failure". Clinics in Liver Disease. 13 (1). ss. 95-107. doi:10.1016/j.cld.2008.10.001. ISSN 1089-3261. (PMID) 19150314.
- ^ (PDF). Journal of Hepatology. 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2017.
- ^ Sood, Gagan K. "Acute Liver Failure". Mescape. 10 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Aralık 2011.
- ^ Sarin, Shiv Kumar; Choudhury, Ashok (17 Ekim 2016). "Acute-on-chronic Liver Failure". Current Gastroenterology Reports. 18 (12). s. 61. doi:10.1007/s11894-016-0535-8. (PMID) 27747458.
Dış bağlantılar
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karaciger yetmezligi karaciger in normal fizyolojinin bir parcasi olarak normal sentetik ve metabolik fonksiyonlarini yerine getirememesidir Akut ve kronik siroz olmak uzere iki sekli vardir Son zamanlarda akut kronik karaciger yetmezligi ACLF denilen karaciger yetmezliginin ucuncu bir tipi giderek daha fazla taninmaktadir Karaciger yetmezligiDiger adlarKaraciger yetmezligi karaciger fonksiyon bozukluguSirotik karaciger yetmezligi nedeniyle masif asit ve caput medusae hastasi olan bir kisinin karninin gorunusuUzmanlikGastroenteroloji HepatolojiBelirtilerKarin iltihabi sivi tutulmasi hiperglisemi mide bulantisi kusma sarilik akut veya kronik yorgunluk hiponatremi hipokalemi solunum alkalozu metabolik asidoz bilirubinuri glikozuri kasintiRisk faktoruAsiri alkol tuketimi yagli yiyecekler obezite Tip 2 diyabet siringalarin paylasilmasi veya yeniden kullanilmasi dovme veya vucut piercingi yaptirmakAkutAkut karaciger yetmezligi onceden bilinen bir karaciger hastaligi olmayan hastanin hepatoseluler fonksiyon bozuklugunun ozellikle koagulopati ve mental durum degisikliklerinin ensefalopati hizli gelisimi olarak tanimlanir 1557 Hastalik sureci karacigerde koagulopatinin etiyoloji gelismesi ve hepatik ensefalopati nedeniyle klinik olarak belirgin degisen bilinc duzeyi ile iliskilidir Hasta tibbi mudahaleye basvurdugunda hemen birkac onemli onlemin alinmasi gerekir Akut karaciger yetmezligi tanisi fizik muayene laboratuvar bulgulari hasta gecmisi ve zihinsel durum degisiklikleri koagulopati baslangic hizi ve onceden bilinen karaciger hastaliginin yoklugunu belirlenmesi icin hastanin tibbi oykusune dayanir 1557 Hizli nin kesin tanimi biraz tartismalidir ve ilk hepatik belirtilerin baslangicindan ensefalopatinin baslangicina kadar gecen sureye gore farkli alt bolumler vardir Bir semaya gore akut karaciger yetmezligini herhangi bir karaciger semptomunun baslangicindan sonraki 26 hafta icinde ensefalopatinin gelismesi olarak tanimlanir Bu ensefalopatinin 8 hafta icinde baslamasini gerektiren siddetli karaciger yetmezligi ve ensefalopatinin 8 hafta sonra ancak 26 haftadan once baslamasini tanimlayan altsiddetli Ingilizce subfulminant olarak alt bolumlere ayrilir Baska bir sema da ise 7 gun icinde baslayani hiperakut 7 ile 28 gun arasinda baslayani akut ve 28 gun ile 24 hafta arasinda baslayani ise subakut olarak tanimlanir 1557KronikKronik karaciger yetmezligi genellikle siroz baglaminda ortaya cikar Kendisi de muhtemelen asiri alkol alimi hepatit B veya C otoimmun kalitsal ve metabolik nedenler demir veya bakir in asiri yuklenmesi steatohepatit veya alkolden bagimsiz karaciger yaglanmasi gibi bircok olasi nedenin bir sonucudur Akut ve kronikKronik karaciger hastaligi olan bir kisinin karaciger yetmezligi gelistiginde hastaligina Kronik karaciger yetmezliginde akut ACLF denir Alkol kotuye kullanimi veya enfeksiyon gibi altta yatan bir takim nedenler bunu hizlandirabilir ACLF li kisiler kritik derecede hasta olabilir ve yogun bakim tedavisi ve bazen de karaciger nakli gerektirebilirler Tedavi ile olum orani 50 dir Kaynakca O Grady JG Schalm SW Williams R 1993 Acute liver failure redefining the syndromes Lancet 342 8866 ss 273 5 doi 10 1016 0140 6736 93 91818 7 PMID 8101303 Arroyo Vicente Kamath Patrick Moreau Richard Jalan Rajiv 2016 Acute on Chronic Liver Failure A Distinct Clinical Condition Seminars in Liver Disease 36 2 ss 107 108 doi 10 1055 s 0036 1583287 PMID 27172350 a b c Sleisenger edited by Mark Feldman Lawrence S Friedman Lawrence J Brandt consulting editor Marvin H 2009 Sleisenger amp Fordtran s gastrointestinal and liver disease pathophysiology diagnosis management PDF 9th St Louis Mo MD Consult ISBN 978 1 4160 6189 2 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Aralik 2023 KB1 bakim Fazladan yazi yazar listesi link Munoz SJ Stravitz RT Gabriel DA 2009 Coagulopathy of acute liver failure Clinics in Liver Disease 13 1 ss 95 107 doi 10 1016 j cld 2008 10 001 ISSN 1089 3261 PMID 19150314 PDF Journal of Hepatology 24 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2017 Sood Gagan K Acute Liver Failure Mescape 10 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Aralik 2011 Sarin Shiv Kumar Choudhury Ashok 17 Ekim 2016 Acute on chronic Liver Failure Current Gastroenterology Reports 18 12 s 61 doi 10 1007 s11894 016 0535 8 PMID 27747458 Dis baglantilarSiniflandirmaDICD 10 K72 9ICD 9 CM 573 8MeSH D017093DiseasesDB 5728 59927004Dis kaynaklareMedicine med 990Patient UK Karaciger yetmezligi