Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Destek
www.wikipedia.tr-tr.nina.az
  • Vikipedi

Hepatit B hastalığı sarılık karaciğeri etkileyen hepatit B virüsünün HBV neden olduğu bulaşıcı bir hastalı

Hepatit B

Hepatit B
www.wikipedia.tr-tr.nina.azhttps://www.wikipedia.tr-tr.nina.az

Hepatit B hastalığı (sarılık), karaciğeri etkileyen hepatit B virüsünün (HBV) neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır ve bir tür viral hepatittir. Hem akut hem de kronik enfeksiyona neden olabilir. Virüs bulaştıktan sonra hastalık bulgularını yaratması, sonrasında iyileşmesi ve virüse ait vücutta bir iz kalmaması akut enfeksiyon iken, virüsün karaciğer hücrelerine yerleşerek orada uzun süreli bulunması ve çoğalması ise kronik enfeksiyondur.

Hepatit B
image
Hepatit B virüsünün elektron mikroskobu görüntüsü
Olağan başlangıcıSemptomların ortaya çıkması 6 ay sürebilir.
UzmanlıkEnfeksiyon hastalıkları image
BelirtilerTen renginde sararma, hâlsizlik, koyu renkli idrar, karın ağrısı, belirti olmayabilir
KomplikasyonSiroz, karaciğer kanseri
SüreKısa veya uzun vadeli
NedenleriHepatit B virüsü muhtelif vücut sıvıları ile bulaşır
Risk faktörüEnjeksiyon gerektiren uyuşturucu kullanımı, cinsel ilişki, diyaliz, enfekte birey ile birlikte yaşamak
Ayırıcı tanıKan tahlili
KorunmaHepatit B aşısı
TedaviAntiviral ilaç (tenofovir, entekavir), interferon, karaciğer nakli
Sıklık>391 milyon (2017)
Ölüm65.400 doğrudan (2015), >750.000 (toplamda)

Akut ve kronik enfeksiyon

Enfeksiyon başlangıcında birçok insanda hiçbir belirti görülmez. Akut enfeksiyonda kusma, sarımsı cilt, yorgunluk, koyu renkli idrar ve karın ağrısı ile hızlı bir hastalık seyri gelişebilir. Genellikle bu semptomlar birkaç hafta sürer ve ilk enfeksiyonun ölümle sonuçlanması beklenmez. Semptomlar virüsün vücuda girmesinden 30 ile 180 gün arasında ortaya çıkabilir. Akut HBV enfeksiyonu semptomatik veya asemptomatik (bulgusuz) olabilir. Olguların büyük kısmı anikterik (vücutta sararma olmaması) ve/veya asemptomatik seyrettiği için genellikle akut dönemde saptanamamaktadır. Klinik bulgu veren olguların da büyük bir kısmı hastaneye yatırılmadan izlenebilir.

6 aydan uzun süreli HBsAg pozitifliği (Virüse ait bir antijen türü) artık hastalığın kronikleştiğini düşündürür. Doğum anında enfekte olanların %90'ı kronik hepatit B geliştirirken, beş yaşından sonra enfekte olanların %10'undan azı kronik hepatit B'ye döner. Kronik hastalığı olanların çoğu hiçbir semptomu göstermemekle beraber ilerleyen yaşta siroz ve karaciğer kanseri riski vardır. Kronik Hepatit B olanların yaklaşık %25'inde siroz veya karaciğer kanseri görülür.

Kronik hepatit b tipleri

Kronik enfeksiyon kavramı içerisinde inaktif durum (eski tanımlamayla taşıyıcılık) ve kronik aktif hepatit kavramları vardır. İnaktif kronik hepatit'de kişinin karaciğer hücrelerinde virüs vardır ama çoğalma sürecine girmediği için immün sistemi harekete geçirmez ve hastalık bulguları yaratmaz. Ancak bulaştırıcıdır ve bu kişiler hastalıklarının büyük ölçüde kendileri de farkında olmadıkları için tarama testleriyle tespit edilebilirler. İnaktif taşıyıcılık formunda herhangi bir ilaç kullanımı gerekmemektedir. Düzenli aralıklarla virüsün çoğalıp çoğalmadığı HBV DNA (Virüs DNA'sının PCR yöntemiyle ölçümü) testiyle takip edilir.

Kronik aktif hepatit durumunda ise virüs sürekli çoğalma halindedir ve bu replikasyonun (çoğalmanın) önlenmesi için tedavi uygulanması gerekmektedir. Bulaştırıcıdırlar ve tedavi edilmezse karaciğerden oluşan hasar sonucu ölüme dek giden süreç yaşanır.

Geçiş ve seyir

Virüs, enfekte kan veya vücut sıvıları yoluyla bulaşır. Hastalığın yaygın olduğu bölgelerde hepatit B en çok doğum anında veya çocukluk döneminde enfekte kan temasından dolayı bulaşır. Hastalığın nadir görüldüğü bölgelerde damar yolu ile ilaç kullanımı ve cinsel ilişki en sık görülen bulaş yollarıdır. Diğer risk faktörleri arasında sağlık çalışanı olmak, kan nakli, diyaliz, enfekte bir kişiyle yaşamak, enfeksiyon oranının yüksek olduğu ülkelere seyahat etmek ve bir sağlık kurumunda yaşamak sayılabilir.Dövme ve akupunktur 1980'lerde önemli sayıda vakaya yol açmış ancak sterilizasyonun iyileştirilmesi sayesinde bu yollarla bulaş daha az yaygın hale gelmiştir. Hepatit B virüsleri el ele tutuşma, yemek malzemelerini paylaşma, öpüşme, sarılma, öksürme, hapşırma veya emzirme gibi temas yoluyla bulaşmaz. Enfeksiyon, bulaştan 30 ile 60 gün sonra teşhis edilebilir. Hepatit B'li bir kan ile temasın hemen sonrasında teşhis mümkün değildir. Teşhis genellikle virüsün parçaları ve kanda virüse karşı antikor olup olmadığı test edilerek doğrulanır. Beş ana hepatit virüsünden biridir: A, B, C, D ve E.

Enfeksiyon 1982'den beri aşılama ile önlenebilir durumdadır.Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından mümkünse doğumdan hemen sonra aşılama önerilmektedir. Tam etki için daha sonra iki veya üç doz aşı daha gereklidir. Bu aşı, yaklaşık %95 oranında etkilidir. 2006 yılı itibarıyla bu aşı 160 ülkede ulusal aşılama programların bir parçası vurulmaktadır. Ayrıca nakil öncesi tüm kanın hepatit B açısından test edilmesi ve enfeksiyonu önlemek için cinsel birleşme sırasında prezervatif kullanılması önerilir. İlk enfeksiyon sırasında tedavi kişinin sahip olduğu semptomlara göre yapılır. Kronik hastalık geliştiren bireylerde interferon gibi tedaviler veya ağızdan alınan antiviral ilaçlar (tenofovir, entekavir gibi) kullanılır. Siroz ve karaciğer yetmezliği durumunda karaciğer nakli uygulanabilir.

Dünya nüfusunun yaklaşık üçte biri hayatı boyunca bir noktada enfekte olmuştur. 2017 itibarıyla en az 391 milyon kişi veya dünya nüfusunun %5'i kronik HBV enfeksiyonuna sahipti. Aynı yıl 145 milyon akut HBV enfeksiyonu vakası da meydana geldi. Her yıl 750.000'den fazla insan hepatit B'den ölmektedir. Bu ölümlerin yaklaşık 300.000'i karaciğer kanserinden kaynaklanır. Hastalık en çok Batı Pasifik (%6,2) ve Afrika (%6,1) bölgelerinde görülür. Avrupa'da bu oran %1,6 ve Amerika'da %0,7 seviyesindedir. Bu hastalık ilk keşfedildiğinde "serum hepatiti" olarak adlandırılmıştı.

Belirti ve semptomlar

Hepatit B virüsü ile akut enfeksiyon, genel sağlık bozukluğu, iştahsızlık, bulantı, kusma, vücut ağrıları, hafif ateş ve koyu renkli idrarla başlayan ve ardından ilerleyerek sarılık gelişimine yol açan bulgularla gözlenir. Sarılık kavramı cildin ve skleranın sarı renk almasından dolayıdır ve bunun da sebebi enfekte karaciğerde bozulmuş olan bilirubin mekanizmasıdır. Yani sarılık hastalığın sebebi veya sonucu değil sadece bir bulgusudur. Hastalık birkaç hafta sürer ve hastalanan bireylerin çoğu yavaş yavaş iyileşir. Çok az kişide hastalık ilerleyerek akut karaciğer yetmezliğine ve bunun sonucunda ölüme gidebilir. Enfeksiyon tamamen asemptomatik (hiçbir bulgu vermeyen) olabilir ve fark edilmeyebilir.

Vücudun immün sistemi virüsü vücuttan yok etmede başarılı olamazsa hastalık kronikleşmeye gider. Mevcut virüs karaciğer hücresinde sessiz kalıp hiçbir bulgu yaratmayacağı gibi zaman zaman replikasyon (çoğalma) dönemlerine girerek bağışıklık sistemi ile savaşır ve hastada klinik bulgular oluşabilir.

Bu tip enfeksiyon, hepatosellüler karsinom (HCC; karaciğer kanseri) görülme olasılığını önemli ölçüde artırır. Avrupa genelinde hepatit B ve C, hepatosellüler karsinomların yaklaşık %50'sine neden olur. Kronik taşıyıcılar, siroz ve karaciğer kanseri riskini artırdığı için alkol tüketmekten kaçınmalıdır. Hepatit B virüsü, membranöz glomerülonefrit (MGN) gelişimi ile de ilişkilendirilmiştir.

Karaciğer dışındaki semptomlar, HBV enfekte bireylerin %1-10'unda mevcuttur ve bu semptomlar arasında serum hastalığı benzeri sendrom, akut nekrotizan vaskülit (poliarteritis nodosa), membranöz glomerülonefrit ve çocukluk çağında papüler akrodermatiti (Gianotti – Crosti sendromu) vardır. Serum hastalığı benzeri sendrom akut hepatit B başlangıcında gözlenir, sıklıkla sarılık başlangıcından önce gelir. Klinik özellikler ateş, deri döküntüsü ve poliarterittir. Semptomlar genellikle sarılık başlangıcından kısa bir süre sonra azalır, ancak akut hepatit B süresince devam edebilir. Akut nekrotizan vasküliti (poliarteritis nodosa) olan kişilerin yaklaşık %30-50'si HBV taşıyıcısıdır. HBV ile ilişkili nefropati yetişkinler için tanımlanmıştır ancak çocuklarda daha yaygın görülür. Membranöz glomerülonefrit, en yaygın formdur. Esansiyel karışık kriyoglobulinemi ve aplastik anemi gibi diğer bağışıklık tabanlı hematolojik bozukluklar, HBV enfeksiyonunun ekstrahepatik belirtilerinin bir parçası olarak gözlenebilir ancak bunların ilişkileri iyi tanımlanmamıştır. Bu nedenle, etiyolojik olarak sadece HBV ile bağlantılı olduğu düşünülmemelidir.

Neden

Bulaşma

Hepatit B virüsünün bulaşması, hastalıklı kan veya kan içeren vücut sıvılarına maruz kalmadan kaynaklanır. İnsan bağışıklık yetmezlik virüsünden (HIV) 50 ile 100 kat arasında daha bulaşıcıdır. Olası bulaşma biçimleri arasında cinsel ilişki,kan nakli ve diğer insan kan ürünleri nakli (plazma gibi), kontamine iğnelerin ve şırıngaların yeniden kullanılması ve doğum sırasında anneden çocuğa dikey geçiş yer alır. Müdahale olmazsa, HBsAg pozitif olan bir annenin, enfeksiyonu doğum sırasında çocuklarına geçirme riski %20'dir. Anne HBeAg (Virüse ait diğer bir antijen) için de pozitif ise bu risk %90 kadar yükselir. HBV aynı evde yaşayan aile üyeleri arasında sağlam olmayan deri veya mukoza yüzeylerinin, HBV içeren salgı veya tükürük ile teması sonucunda bulaşabilir. Bununla birlikte, yetişkinler arasında belirlenen hepatit B vakalarının en az %30'u tanımlanabilir bir risk faktörü ile ilişkilendirilemez. Uygun immünoprofilaksiden sonra emzirmenin, HBV'nin anneden çocuğa geçişine katkıda bulunmadığı görülmektedir. Virüs, enfeksiyondan sonraki 30 ile 60 gün içinde tespit edilebilir ve kronik hepatit B'ye dönüşebilir. Hepatit B virüsünün kuluçka süresi ortalama 75 gündür ancak bu süre 30 ile 180 gün arasında değişebilir.

Viroloji

Yapısı

image
Hepatit B virüsünün yapısı

Hepatit B virüsü (HBV) hepadnavirüs familyasının bir üyesidir. Virüs partikülü (virion) dış lipit zarf ve çekirdek proteinden oluşan ikosahderon nükleokapsit çekirdekten oluşur. Bu virionlar 30-42 nm çapındadır. Nükleokapsit viral DNA ve ters transkriptaz aktivitesini içeren DNA polimerini içerir. Dış zarfta viral bağlanmayı ve hassas hücreleri girmeyi sağlayan proteinler gömülüdür. Zarflı hayvan virüslerinin en küçüklerindendir. Hepatosit olarak bilinen karaciğer hücrelerini enfekte edebilen 42 nm büyüklüğündeki virionlar "Dane parçacıkları" olarak bilinir. Dane parçacıklarının yanı sıra enfekte bireylerin serumunda çekirdeksiz ipliksi ve küremsi parçacıklar gözlenebilir. Bu parçacıklar bulaşıcı değildir ve virionun yüzeyini oluşturan yüzey antijeni olarak adlandırılan (HBsAg) lipit ve proteinlerden oluşurlar. Bunlar aslında virüsün ömür döngüsü boyunca oluşan fazlalıklardır.

Genetik şifre

image
HBV'nin genom organizasyonu. Gen dizilimleriüst üste gelebilir.

HBV'nin genomu dairesel DNA'dan oluşur ancak bu alışılmadık bir durumdur çünkü DNA tamamen çift sarmal değildir. Tam uzunluktaki sarmalın bir ucu viral DNA polimeraza bağlıdır. Genom, 3020-3320 nükleotit (tam uzunluktaki iplik) ve 1700-2800 nükleotit uzunluğundadır (kısa uzunluktaki iplik). Fazlalık kısım (kodlamayan) viral mRNA'ya karşılık gelir. Viral DNA, hücrenin enfeksiyonundan hemen sonra çekirdekte bulunur. Kısmen çift sarmal DNA, (+) duyarlı sarmalının tamamlanması ve bir protein molekülünün (-) duyarlı sarmaldan çıkarılması ve (+) duyarlı sarmaldan kısa bir RNA dizisinin çıkarılmasıyla tamamen çift sarmal hale getirilir. (-) Duyarlı ipliğin uçlarından kodlamayan bazlar çıkarılır ve uçlar yeniden birleştirilir. Genom tarafından kodlanan, C, X, P ve S olarak adlandırılan dört bilinen gen vardır. Çekirdek protein, gen C (HBcAg) tarafından kodlanır ve başlangıç kodonundan önce, bir yukarı akış çerçeve içi AUG başlangıç kodonu gelir. Bundan ön çekirdek proteini üretilir. HBeAg, ön çekirdek proteininin proteolitik işlenmesi ile üretilir. Hepatit B virüsü precore mutantları olarak bilinen bazı nadir virüs türlerinde HBeAg mevcut değildir. DNA polimeraz, gen P tarafından kodlanır. Gen S, yüzey antijenini (HBsAg) kodlayan gendir. HBsAg geni bir uzun açık okuma çerçevesidir, ancak geni üç bölüme, pre-S1, pre-S2 ve S'ye bölen üç çerçeve içi "başlangıç" (ATG) kodonu içerir. Çoklu başlangıç kodonları nedeniyle, üç polipeptid büyük (yüzeyden içe doğru sıralama: pre-S1, pre-S2 ve S), orta (pre-S2, S) ve küçük (S) olarak adlandırılan farklı boyutlar üretilir. Büyük (L) proteinin pre-S1 kısmının amino terminal ucunda enfeksiyonda önemli rol oynayan bir miristil grubu vardır. Buna ek olarak, L proteininin N terminali, virüs eki ve kapsit bağlanma bölgelerine sahiptir. Bu nedenle, L protein moleküllerinin yarısının N uçları zarın dışında, diğer yarısı da zarın içinde konumlandırılmıştır.

X geninin kodladığı proteinin işlevi tam olarak anlaşılamamıştır, ancak karaciğer kanserinin gelişimi ile ilişkilendirilmiştir. Bu gen, hücre büyümesini destekleyen ve büyümeyi düzenleyen molekülleri inaktive eden (etkisiz hale getiren) genleri uyarır.

Patogenez

image
Hepatit B virüsü replikasyonu

Hepatit B virüsünün yaşam döngüsü karmaşıktır. Hepatit B, bilinen birkaç pararetrovirüslerden biridir, yani replikasyon işlemlerinde hala ters transkripsiyon kullanan ve retrovirüs olmayan virüstür. Virüs, hücre yüzeyindeki NTCP'ye bağlanarak ve endositoz yoluyla hücreye girer. Virüs, bir konak enzim tarafından sentezlenen RNA aracılığıyla çoğaldığı için, viral genomik DNA'nın şaperon adı verilen konak proteinler tarafından hücre çekirdeğine aktarılması gerekir. Kısmen çift sarmal viral DNA bir viral polimeraz tarafından tamamen çift sarmal hale getirilir ve kovalent kapalı dairesel DNA'ya (cccDNA) dönüştürülür. Bu cccDNA, konak RNA polimeraz tarafından dört viral mRNA'nın transkripsiyonu için bir şablon görevi görür. (Viral genomdan daha uzun olan) en büyük mRNA, genomun yeni kopyalarını yapmak ve kapsit çekirdek proteinini ve viral DNA polimerazı yapmak için kullanılır. Bu dört viral transkript ek işlemden geçer ve hücreden salınan veya çekirdeğe geri dönen ve daha da fazla kopya üretmek için yeniden çevrilen soy viryonları oluşturmaya devam eder. Uzun mRNA daha sonra virion P proteininin (DNA polimeraz) ters transkriptaz aktivitesi yoluyla DNA'yı sentezlediği sitoplazmaya geri taşınır. Oluşmuş olan cccDNA hepatositlerde uzun süre kalma potansiyeline sahip olduğu için kronikleşmeden sorumludur.

Serotipler ve genotipler

Virüs, zarf proteinleri üzerinde sunulan antijenik epitoplara dayalı olarak dört ana serotipe (adr, adw, ayr, ayw) ve sekiz ana genotipe (A – H) bölünmüştür. Genotiplerin belli bir coğrafi dağılımı vardır ve virüsün evrimini ve bulaşmasını izlemek için kullanılır. Genotipler arasındaki farklılıklar, hastalığın şiddetini, komplikasyonların seyrini ve gerçekleşme olasılığını, tedaviye yanıtı ve muhtemelen aşılamayı etkiler. Diğer iki genotip olan I ve J de vardır, ancak 2015 itibarıyla bu genotipler evrensel olarak kabul edilmemiştir. Genotip çeşitliliği dünyada eşit olarak dağılmamıştır. Örneğin A, D ve E genotipleri Afrika'da yaygın olarak görülürken, B ve C genotipleri Asya'da yaygın olarak gözlenmektedir.

Genotipler, sekanslarının en az % 8'i kadar farklılık gösterir ve ilk olarak 1988'de ilk altı tanesi tanımlandığında bildirilmiştir (A – F). Bu zamandan beri iki genotip daha belirlenmiştir (G ve H). Çoğu genotip farklı özelliklere sahip alt genotiplere bölünmüştür.

Mekanizmalar

Hepatit B virüsü temel olarak hepatositlerde çoğalarak karaciğer işlevlerine müdahale eder. İşlevsel reseptör NTCP'dir. Yakın akraba olan ördek hepatit B virüsündeki reseptörün karboksipetidaz D olduğunu dair kanıt vardır. Virionlar konuk hücreye viral yüzey antijeninin pre-S alanı ile bağlanır ve ardından endositoz ile hücre alınır. HBV-preS-özel reseptörleri temel olarak hepatositlerle etkileşime girer: ancak viral DNA ve proteinler ekstrahepatik bölgelerde de gözlenmiştir, yani HBV hücre reseptörleri ekstrahepatik hücrelerde de olabilir.

HBV enfeksiyonu sırasında, konağın bağışıklık yanıtı hem hepatoselüler hasara hem de viral temizliğe neden olur. Doğuştan gelen bağışıklık tepkisi bu süreçlerde önemli bir rol oynamasa da, adaptif bağışıklık tepkisi, özellikle virüse özgü sitotoksik T lenfositleri (CTL'ler), HBV enfeksiyonu ile bağlantılı karaciğer hasarının çoğuna neden olur. CTL'ler, enfekte olmuş hücreleri öldürerek ve daha sonra HBV'yi canlı hepatositlerden temizlemek için kullanılan antiviral sitokinler üreterek HBV enfeksiyonunu ortadan kaldırır. Karaciğer hasarının CTL'ler tarafından başlatılmasına ve aracılık edilmesine rağmen, antijen spesifik olmayan enflamatuar hücreler CTL ile indüklenen immünopatolojiyi kötüleştirebilir ve enfeksiyon bölgesinde aktive olan trombositler, karaciğerde CTL birikimini kolaylaştırabilir.

Teşhis

Hepatit B virüsü enfeksiyonunun tespiti yapılan testte viral antijenleri (virüs tarafından üretilen proteinler) veya konak tarafından üretilen antikorları tespit etmek için serum veya kan tahlili yapılır. Bu tahlillerin yorumlanması karmaşık bir işlemdir.

Hepatit B yüzey antijeni (HBsAg) en sık bu enfeksiyonun varlığını bulmak için taranır. Bu enfeksiyon sırasında ortaya çıkan ilk saptanabilir viral antijendir. Bununla birlikte, enfeksiyonun erken safhalarında bu antijen mevcut olmayabilir ve konak tarafından temizlendiği için enfeksiyon sırasında da saptanamayabilir. Enfeksiyona neden olan virion, viral genomu çevreleyen bir iç "çekirdek partikülü" içerir. İkozahedral çekirdek partikülü, alternatif olarak hepatit B çekirdek antijeni veya HBcAg olarak bilinen çekirdek proteinin 180 veya 240 kopyasından yapılır. Konağın enfekte kaldığı ancak virüsü başarıyla temizlediği bu süreçte hepatit B çekirdek antijenine (anti-HBc IgM) özgü IgM antikorları, hastalığın tek serolojik kanıtı olabilir. Bu nedenle, çoğu hepatit B testinde HBsAg ve toplam anti-HBc (hem IgM, hem IgG) taranır.

HBsAg'nin ortaya çıkmasından kısa bir süre sonra hepatit B, e antijeni (HBeAg) adı verilen başka bir antijen ortaya çıkar. Geleneksel olarak, bir konağın serumunda HBeAg'nin varlığı, çok yüksek viral replikasyon oranları ve artmış enfektivite ile ilişkilidir; ancak, hepatit B virüsünün varyantları 'e' antijenini üretmez, bu nedenle bu durum her vaka için geçerli değildir. Bir enfeksiyonun doğal seyri sırasında, HBeAg temizlenebilir ve 'e' antijenine karşı antikorlar (anti-HBe) hemen ardından ortaya çıkar. Bu dönüşüm genellikle viral replikasyonda dramatik bir düşüşle ilişkilendirilir.

image
Kronik hepatit B karaciğer biyopsisinde görülen hepatositler. H&E boyama

Konak enfeksiyonu temizleyebilirse, kanda veya serumda HBsAg tespit edilemez. Onun yerine hepatit B yüzey antijeni ve çekirdek antijeninin IgG antikorları (anti-HBs ve anti-HBc IgG) gözlenir. HBsAg'nin yok olması ile anti-HB'lerin ortaya çıkması arasındaki süreye pencere dönemi denir. HBsAg için negatif, ancak anti-HB'ler için pozitif olan bir birey ya bir enfeksiyonu temizlemiştir ya da daha önce aşılanmıştır.

En az altı ay boyunca HBsAg pozitif kalan bireyler, hepatit B taşıyıcısı olarak kabul edilir. Virüs taşıyıcıları kronik hepatit B hastası olabilir. Eğer kronik enfeksiyonun bağışıklık temizleme safhasındaysalar, yüksek serum alanin aminotransferaz (ALT) seviyeleri ve karaciğer iltihabı görülebilir. HBeAg negatif durumuna dönüşmüş, özellikle enfeksiyonu yetişkinliğinde edinmiş, taşıyıcılarda çok az viral üreme gerçekleşir ve bu yüzden uzun vadeli komplikasyon ve hastalığı başkalarına bulaştırma riski çok düşük olabilir. Bununla birlikte, bireylerin HBeAg-negatif hepatit ile "bağışıklık kaybı" yaşaması mümkündür.

image
Avrupa Karaciğer Çalışmaları Derneği tarafından tanımlanan kronik hepatit B enfeksiyonunun beş aşaması (İngilizce)

Klinik örneklerde viral yük olarak adlandırılan HBV DNA saptamak ve miktarını ölçmek için PCR testleri geliştirilmiştir. Bu testler, bir bireyin enfeksiyon durumunu değerlendirmek ve tedaviyi izlemek için kullanılır. Yüksek viral yüke sahip bireylerin biyopsisinde karakteristik olarak buzlu cam hepatositler gözlenir.

Önleme

image
Transmisyon elektron mikrografında Hepatit B virüsü yüzey antijeni

Aşı

İlk doz genellikle doğumdan sonraki bir gün içinde önerilir. Hepatit B aşısı kanseri, özellikle de karaciğer kanserini önleyebilen ilk aşıdır.

Aşıların çoğu, birkaç aylık bir süre içinde üç doz halinde verilir. Aşının koruyucu etki kazandırması aşılanan bireyin serumunda en az 10 mIU/ml anti-HB antikor konsantrasyonu oluşmasıyla tanımlanır. Aşı çocuklarda daha etkilidir ve aşılananların %95'i koruyucu antikor seviyelerine ulaşır. Bu oran 40 yaşındaki bireylerde yaklaşık %90, 60 yaşın üstündeki bireylerde yaklaşık %75'e düşer. Aşılamanın sağladığı koruma, antikor seviyeleri 10mIU/ml altına düştükten sonra bile uzun süre etkilidir.

Erişkin dönemde geçirilen akut Hepatit B enfeksiyonu sonrası kronikleşme oranı %5-10 arasında olduğu halde doğumda yeterli ve uygun immünizasyon (bağışıklama- aşılama) yapılmayan taşıyıcı gebelerin bebeklerinde kronikleşme oranı oldukça yüksektir. Bu nedenle yenidoğan bebeklerin ve küçük çocukların HBV bulaşından korunması tüm dünyada öncelik verilen korunma yöntemi olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle 1984 yılından beri Advisory Committee on İmmünization Practices (ACIP), Center for Disease Control (CDC) ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından tüm gebelerin HBsAg yönünden taranması ve taşıyıcı gebelerin bebeklerine doğumda aşı+Hepatit B hiper immünglobulin (HBIG) yapılması önerilmektedir.

HBsAg-pozitif annelerin yeni doğan bebekleri için: tek başına hepatit B aşısı, tek başına hepatit B immünoglobulin veya aşı artı hepatit B immünoglobulin kombinasyonu hepatit B oluşumunu önler. Ayrıca, aşı artı hepatit B immünoglobulin kombinasyonu, tek başına aşıdan üstündür. Bu kombinasyon, doğum sırasında HBV bulaşının %86 ile %99'unu önler.

İkinci veya üçüncü trimesterde verilen tenofovir hepatit B immünoglobulin ve hepatit B aşısı ile birleştirildiğinde anneden çocuğa bulaşma riskini, özellikle hepatit B virüsü DNA düzeyleri yüksek hamile kadınlarda, %77 oranında azaltabilir. Bununla birlikte, hamilelik sırasında tek başına hepatit B immünoglobulin uygulamasının yeni doğan bebeğe hepatit B bulaşma oranını azaltığına dair yeterli kanıt yoktur. Bebek enfeksiyonunu önlemek için hamilelik sırasında hepatit B aşısının etkilerini değerlendirmek için hiçbir rastgele kontrol denemesi yapılmamıştır.

Kan gibi vücut sıvılarına maruz kalma riski olan herkes, henüz yapılmadıysa aşılanmalıdır. Aşılamanın etkisinin doğrulanması için test yapılması tavsiye edilir ve yeterince bağışıklık kazanamayanlara daha fazla aşı yapılır.

10 ile 22 yıllık takip çalışmalarında aşı olup normal bağışıklık sistemi olan bireylerde hepatit B vakası görülmedi. Yalnızca nadir görülen kronik enfeksiyonlar belgelenmiştir. Aşı, sağlık çalışanları, kronik böbrek yetmezliği olan bireyler ve erkeklerle cinsel ilişkiye giren erkekler dahil olmak üzere özellikle yüksek risk grupları için tavsiye edilir.

Hepatit B aşısının her iki türü, plazmadan türetilmiş aşı (PDV) ve rekombinant aşı (RV), hem sağlık çalışanlarında hem de kronik böbrek yetmezliği gruplarında enfeksiyonun önlenmesinde benzer etkiye sahiptir. Sağlık çalışanı grubu arasında RV intramüsküler yolun RV intradermal yol ile karşılaştırıldığında önemli ölçüde daha etkili olduğu fark edilmiştir.

Hepatit B aşısı ile ilgili olarak yapılan çok sayıda çalışmanın sonuçlarına göre gerek çocuklarda gerekse erişkinlerde en iyi antikor yanıtının elde edildiği 0,1,6. aylarda birer doz aşı uygulaması şeklindeki aşı şeması günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra hızlı yanıt elde edilmesi istendiğinde şema 0,1,2,12. aylar şeklinde de uygulanabilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü’nün HBV aşı programı önerileri 0,1,6’ıncı ay, 0,1,12’inci ay; ya da 0,1,2,12’inci ay şeklindedir ve universal aşılamada yaygın olarak kullanılan şema 0,1,6 ay şemasıdır.

Türkiyede de Sağlık Bakanlığı öncülüğünde rutin aşılama programı 1998 yılında başlamıştır.

Diğer

Yardımcı üreme teknolojisinde, kadın partnere hepatit B aşısı yapılmış ve partner bağışıklık kazanmışsa, hepatit B'li erkeklerde bulaşmayı önlemek için sperm yıkama gerekli değildir. Hepatit B'li kadınlarda tüp bebek yöntemi ile anneden çocuğa bulaşma riski, kendiliğinden gebe kalmadaki riskten farklı değildir.

Etkili bir tedavi yöntemi olduğu için enfeksiyon riski yüksek olan bireyler test edilip tespit edilmelidir. Taramanın öncelikli önerildiği gruplar arasında aşılanmamış olanlar ve bazı özellikler taşıyan kişiler yer alır. Bu özellikler arasında dünyanın farklı yerlerinde %2'den fazla hepatit B'nin görüldüğü bölgelerden olması, HIV hastası veya taşıyıcısı olması, damar içi uyuşturucu kullanması, erkeklerle seks yapan erkek grubunda olması ve hepatit B'li bir bireyle birlikte yaşaması vardır.

Tedavi

Akut hastalık

Akut hepatit B enfeksiyonu genellikle tedavi gerektirmez ve çoğu yetişkin bireyde enfeksiyonu kendiliğinden temizlenir. Erken antiviral tedavi, enfeksiyonu çok agresif seyreden (fulminan hepatit) veya bağışıklığı zayıflamış kişilerin %1'inden daha azında gerekli olabilir.

Kronik hastalık

Öte yandan, siroz ve karaciğer kanseri riskini azaltmak için kronik enfeksiyon tedavisi gerekli olabilir. Serumda kalıcı olarak yüksek HBV DNA ve karaciğer hasarına işaret eden alanin aminotransferaz seviyelerine sahip kronik enfekte kişiler tedavi adayıdır.

Gümümüzde interferon denilen bağışıklık sisteminin harekete geçirmeye yönelik olan tedavi ve virüsün replikasyonunu (çoğalmasını) önlemeye yönelik oral antiviral olmak üzere iki farklı tedavi yöntemi vardır. Oral antiviral tedavi gerek etkinliği gerekse yan etkilerinin interferona göre yok denecek kadar az olması nedeniyle günümüzde tercih edilen yoldur.

İnterferon tedavisi genotipe bağlı olarak altı aydan bir yıla kadar sürer. Ancak tedaviye yanıt çok düşüktür.

İlaç ağızdan alındığında tedavi süresi daha değişkendir ve genellikle ömür boyu devam eder.

Mevcut ilaçların hiçbiri enfeksiyonu temizleyemese de, virüsün üremesini önleyerek karaciğer hasarını en aza indirebilir. 2015 yılında Dünya Sağlık Örgütü tenofovir veya entekavir'i tedavi sürecinde birinci basamak ajanlar olarak önermiştir. Başlangıç döneminde sirozu olan bireyler en fazla tedaviye ihtiyaç duymaktadır.

Günlük veya haftada üç kez enjeksiyon gerektiren interferon kullanımının yerini, haftada bir kez enjeksiyon gerektiren uzun etkili PEG'lenmiş interferon almıştır. Bununla birlikte, bazı bireylerin tedaviye yanıt verme olasılığı diğerlerine göre çok daha fazladır ve bu, enfekte eden virüsün genotipinden veya kişinin kalıtımından kaynaklanabilir. Tedavi, karaciğerdeki viral replikasyonu azaltır, böylece viral yükü (kanda ölçülen virüs partiküllerinin miktarı) azaltır. Tedaviye yanıt genotipler arasında farklılık gösterir. İnterferon tedavisi, genotip A'da %37'lik bir e antijen serokonversiyon oranı üretebilir, ancak tip D'de yalnızca %6'lık bir serokonversiyon üretebilir. Genotip B, tip A'ya benzer serokonversiyon oranlarına sahipken, C tipi serokonversiyon oranlarına vakaların sadece %15'inde rastlanır. Tedaviden sonra sürekli antijen kaybı, tip A ve B'de yaklaşık %45, ancak C ve D tiplerinde sadece %25-30 seviyesindedir.

Oral antivirallerde ise etkinlik kaybı direnç gelişimine bağlıdır. Ancak yaygın kullanımına rağmen direnç oranı tenofovir'de %0 ve entekavirde %1 civarındadır.

Prognoz

image
Hepatit B hastası olarak geçen gün sayısı, 100.000 kişilik gruplarda göre hesaplanmış, 2004
  no data
  <10
  10-20
  20-40
  40-60
  60-80
  80-100
  100-125
  125-150
  150-200
  200-250
  250-500
  >500

Hepatit B virüsü enfeksiyonu akut (sınırlı) veya kronik (uzun süreli) olabilir. Sınırlı enfekte bireyler enfeksiyondan birkaç hafta veya ay içinde kendi kendine kurtulur.

Çocukların enfeksiyonu yenme olasılığı yetişkinlerden daha azdır. Yetişkinlerin veya daha büyük yaşta enfekte olan çocukların %95'inden fazlası tam bir iyileşme sürecine girerek virüse karşı koruyucu bağışıklık geliştirir. Bununla birlikte bu oran daha küçük çocuklar için %30'a düşer ve enfeksiyonu doğumda annesinden alan yeni doğanların yalnızca %5'i enfeksiyonu temizleyebilir. Bunun dışındaki bireylerin siroz veya hepatosellüler karsinom ölme olasılıkları %40 artar. 1-6 yaş arasında enfekte olanların% 70'i enfeksiyonu temizleyebilir.

Hepatit D (HDV), yalnızca eşlik eden bir hepatit B enfeksiyonu ile ortaya çıkabilir, çünkü HDV, bir kapsit oluşturmak için HBV yüzey antijenini kullanır. Hepatit D ile birlikte enfeksiyon siroz ve karaciğer kanseri riskini artırır.Poliarteritis nodosa, hepatit B enfeksiyonu olan veya geçirmiş bireylerde daha yaygındır.

Siroz

Bireylerdeki mevcut siroz derecesini belirlemek için bir dizi farklı test uygulanabilir. Geçici elastografi (FibroScan) tercih edilen testtir, ancak pahalıdır. Aspartat aminotransferazın trombosit oranına oranı indeksi kaynak sorunu olan durumlarda kullanılabilir. Bilinen en gerçek sonucu veren yöntem karaciğer biyopsisidir.

Yeniden aktif hale geçme

Hepatit B virüsü DNA'sı enfeksiyondan sonra vücutta kalır ve aralarında tespit edilemez HBsAg pozitif olan bireyler de bulunmak üzere bazı bireylerde hastalık tekrar eder. Nadir gözükse de nüksetme genellikle alkol veya uyuşturucu kullanımından sonra veya zayıf bağışıklığı olan bireylerde gözlenir. HBV çoğalmanın olduğu ve olmadığı döngülerden geçer. Açık taşıyıcıların yaklaşık %50'si akut nüksetme yaşar. Sınır ALT 200 UL/L olan erkekler daha düşük seviyesi olan bireylere göre hastalığı yeniden geçirmeye üç kat daha yatkındır. Hastalığın nüksetmesi kendiliğinden gerçekleşse dekemoterapi gören bireylerin riski daha yüksektir. Bağışıklığı baskılayıcı ilaçlar HBV çoğalmasına neden olurken karaciğerdeki fonksiyonlarını önler. Hastalığın nüksetmesi serolojik profile bağlıdır; kanında HBsAg tespit edilen bireyler yüksek risk altındadır ancak çekirdek antijene karşı antikoru olan bireyler de risk altındadır. Bağışıklığa işaret ettiği kabul edilen yüzey antijenine karşı antikoru bulunan bireylerde de hastalık nüksedebilir. Profilaktik antiviral ilaçlarla tedavi HBV hastalığının nüksetmesine bağlı ölümleri ciddi ölçüde önleyebilir.

Epidemiyoloji

image
2005 yılı itibarıyla hepatit B virüsü görülen yerler
image
2017'de Hepatit B görülme oranı.

2017 itibarıyla en az 391 milyon kişi veya dünya nüfusunun %5'i kronik HBV enfeksiyonuna sahipti. Aynı yıl 145 milyon akut HBV enfeksiyonu vakası daha gerçekleşti. Bölgesel yaygınlık Afrika'da yaklaşık %6'dan Amerika'da %0,7'ye kadar değişmektedir.

Enfeksiyon yolları arasında dikey bulaşma (doğum yolu gibi), yaşamın erken dönemlerinde yatay bulaşma (ısırık, lezyon ve sağlık alışkanlıkları) ve yetişkinlere yatay bulaş (cinsel temas, damar içi uyuşturucu kullanımı) bulunur.

Birincil bulaşma yöntemi, belirli bir bölgede kronik HBV enfeksiyonunun yaygınlığını yansıtır. Amerika Birleşik Devletleri ve Batı Avrupa kıtası gibi düşük yaygınlık alanlarında, enjeksiyon ile uyuşturucu kullanımı ve korunmasız cinsel ilişki birincil yöntemlerdir, ancak diğer faktörler de önemli olabilir. Nüfusun %2-7'sinin kronik olarak enfekte olduğu Doğu Avrupa, Rusya ve Japonya'yı içeren orta derecede yaygınlık alanlarında hastalık ağırlıklı olarak çocuklar arasında yayılır. Çin ve Güney Doğu Asya gibi yüksek yaygınlık gözlenen bölgelerde, doğum sırasında bulaş en yaygın bulaş yoludur, ancak Afrika gibi endemikliğin yüksek olduğu diğer alanlarda çocukluk döneminde bulaş önemli bir faktördür. Yüksek endemisitenin olduğu bölgelerde kronik HBV enfeksiyonu yaygınlığı, Afrika/Uzak Doğu'da %8-15 arasındadır. 2010 yılı itibarıyla Çin'de 120 milyon enfekte birey, ardından 40 milyon ile Hindistan ve 12 milyon ile Endonezya gelir. Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre, enfeksiyon nedeniyle her yıl tahminen 600.000 kişi ölür.

Türkiye'de durum

Genel tablo

Türkiye'de akut hepatit B olgularında azalma gözlenmektedir. Ancak hastalık daha ileri yaş gruplarında görülmeye başlamıştır. 2009’da 18 yaş üstü kişilerde yapılan bir çalışmada, Türkiyede HBsAg pozitifliği %4 ve antiHBc (Hepatit virüsüne karşı oluşan bir antikor) pozitifliği %30,6 saptanmıştır. Türkiye'de 18 yaş üstü her üç kişiden biri Hepatit B Virüsü ile karşılaşmış durumdadır ve erişkin yaş grubunda 2 milyondan fazla HBsAg pozitifliği olduğu düşünülmektedir. Bu kişilerin ancak yaklaşık %12’sinin durumdan haberdar olduğu saptanmıştır. Bu durum Türkiye'deki farkındalığın son derece düşük olduğunun ortaya koyması açısından önemlidir.

Türkiyede 1999-2009 arasında yapılmış olan çalışmaların yaş ve bölge özelinde değerlendirildiği bir sistematik derlemede HBsAg pozitifliğinin %4,6 olduğu yaklaşık 3.3 milyon kişinin kronik HBV ile enfekte olduğu bildirilmektedir. En düşük prevalansın 0-14 yaş grubunda (%2,8), en yüksek prevalansın ise 25-34 yaş grubunda (%6,3) olduğu saptanmıştır.

HBsAg pozitif olanların yaklaşık %25-40’unda karaciğer hastalığına bağlı siroz ya da karaciğer kanseri gelişebileceği düşünülmektedir. Her yıl HBV’ye bağlı sirozu olan hastaların %2,5-3’ünde hepatoselüler kanser ortaya çıkması beklenmektedir. Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2012-2016 yılları arasında gerçekleştirilen karaciğer transplantasyonlarının yaklaşık yarısını (%40-50) HBV enfeksiyonuna bağlı akut-kronik karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanseri oluşturmaktadır.

Aşılama

Aşılama HBV’ye karşı en etkili korunma yöntemidir. Hepatit B aşısı 1998’de çocukluk çağı aşı takvimine girmiş ve o tarihten itibaren 3 doz olarak uygulanmaya başlamıştır. Aşının ilk dozu 1998-2001 arasında doğumdan sonra 2. ayın sonunda yapılmakta iken 2003’ten itibaren doğumda uygulanmaya başlanmıştır.

2005-2009 arasında ilk ve orta öğretime devam eden çocuklara yönelik yapılan yakalama (catch-up) aşılamaları ile de teorik olarak 1991 ve sonrasında doğan kişilerin büyük bir kısmının primer aşılaması tamamlanmıştır.

Tedavi

Güncel tedaviye yönelik olan oral antiviraller (tenofovir, entekavir) Türkiyede de ulaşılabilmekte ve kullanılmaktadır.

Tarihçe

4.500 yıllık insan kalıntılarından elde edilen kanıtlara göre Hepatit B virüsü en azından Bronz Çağı'ndan beri insanlara bulaşır. 2018 yılında yapılan bir çalışmada elde edilen viral genomlar, omurgalı örneklerinden elde edilen en eski genomlar oldu. Ayrıca, bazı eski hepatit viral türlerinin hala insanları enfekte ettiği, diğerlerinin neslinin tükendiği tespit edildi. Bu, hepatit B'nin Yeni Dünya'da ortaya çıktığı ve 16. yüzyılda Avrupa'ya yayıldığı düşüncesinin yanlış olduğunu kanıtladı. Napoli'deki San Domenico Maggiore Bazilikası'nda bulunan mumyalanmış bir çocuğun kalıntıları üstüne 2018'de yapılmış bir başka çalışmaya sonucunda 16. yüzyılda yaşamış çocuğun bir tür HBV'ye sahip olduğu ve virüsün modern varyantlarla yakından ilişkili olduğu sonucuna varıldı. Genomik çalışmalar, insanlarda daha eski bir köken olduğunu doğrulamaktadır. Belirli bir Hepatit B altgenotipi C4, Avustralya yerlilerinde bulunur ve Güney Doğu Asya'da başka hiçbir yerde bulunmaz, bu da HBV'nin 50.000 yıl kadar eski bir kökeni olduğunu düşündürür. Diğer çalışmalar, virüsün 40.000 yıl önce insanlarda mevcut olduğunu ve insanlarla birlikte dünyaya yayıldığını doğruladı.

Hepatit B virüsünün neden olduğu bir salgının en eski kaydı 1885'te Lurman tarafından yapılmıştır.Bremen'de 1883'te bir çiçek hastalığı salgını meydana geldi ve 1.289 tersane çalışanı diğer insanlardan elde edilen lenf ile aşılandı. Birkaç hafta sonra, hatta sekiz ay sonrasına kadar, aşılanan işçilerin 191'i sarılık oldu ve bu kişilere serum hepatiti teşhisi kondu. Farklı lenf grupları ile aşılanan diğer çalışanlar sağlıklı kaldı. Artık epidemiyolojik çalışmanın klasik bir örneği olarak kabul edilen Lurman'ın makalesi, salgının kaynağının kontamine lenf olduğunu kanıtladı. Daha sonra, 1909'da, frengi tedavisi için Salvarsan vermekte kullanılan ve daha da önemlisi, yeniden kullanılan hipodermik iğnelerin piyasaya sürülmesinden sonra çok sayıda benzer salgın rapor edildi. Virüs, o zamanlar Ulusal Sağlık Enstitüleri'nde (NIH) çalışan Baruch Blumberg'in Aborijin Avustralya halkının kanında keşfettiği (daha sonra hepatit B yüzey antijeni veya HBsAg olarak bilinen) Avustralya antijenini 1966 yılında keşfetmesiyle ilk defa bulundu. 1947'de Frederick MacCallum tarafından yayınlanan araştırmadan bu yana bir virüsten şüphelenilmesine rağmen, David Dane ve diğer araştırmacılar virüs parçacığını 1970'te elektron mikroskobu ile keşfettiler. 1980'lerin başlarında virüsün [[genom]u] sıralandı ve ilk aşılar test edildi.

Toplum ve kültür

28 Temmuz'da kutlanan Dünya Hepatit Günü, hepatit B ve hepatit C konusunda küresel farkındalık yaratmayı, önleme, tanı ve tedaviyi teşvik etmeyi amaçlamaktadır. 2007'den beri Dünya Hepatit İttifakı tarafından düzenlenmektedir ve Mayıs 2010'da Dünya Sağlık Örgütü'nden küresel onay almıştır.

Girişimler

Dünya Sağlık Örgütü viral hepatitlerin azaltılması için, 2016 yılında 194 ülkenin katılımıyla 2016-2021 yılları arasında uygulanacak olan bir eliminasyon programı başlattı. Bu programın hedefi 2030 yılına kadar viral hepatitlere bağlı ölümlerin %65, yeni olgu sayısının ise %90 azaltılması olarak belirlendi. Bu hedefe ulaşmak için DSÖ tarafından önceliklendirilen konular; infantlarda HBV aşılaması, HBV taşıyıcısı annelerden bebeklere geçişin engellenmesi, güvenli kan transfüzyonları, güvenli enjeksiyonlar, damar içi ilaç kullanıcılarında enjektör paylaşımının engellenmesi, kronik HBV ve HCV hastalarının tanı ve tedaviye ulaşımının sağlanması olarak seçildi.

DSÖ’nün viral hepatit eliminasyon hedeflerine ulaşabilmek için Türkiyede de Sağlık Bakanlığı tarafından 2018-2023 yılları arasını hedefleyen “TÜRKİYE VİRAL HEPATİT ÖNLEME VE KONTROL PROGRAMI” yayınlanmıştır. Bu program çerçevesinde; toplumun viral hepatitlerin bulaş yolları ve korunma konularında bilgilendirilmesi, yüksek riskli grupların tanımlanması ve bu kişilerde viral hepatit taramalarının gerçekleştirilmesi, ülkedeki gerçek hasta sayısının belirlenmesi için surveyansın etkin şekilde yapılması, hastaların tespiti sonrası tedavi için doğru yönlendirilmelerinin sağlanması amaçlanmaktadır.

Ayrıca bakınız

  • Hepatit
  • Onkovirüs

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i j k "Hepatitis B Fact sheet N°204". who.int. Temmuz 2014. 9 Kasım 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Kasım 2014. 
  2. ^ a b Chang MH (Haziran 2007). "Hepatitis B virus infection". Semin Fetal Neonatal Med. 12 (3): 160-167. doi:10.1016/j.siny.2007.01.013. (PMID) 17336170. 
  3. ^ GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence, Collaborators. (8 Kasım 2016). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1545-1602. doi:10.1016/S0140-6736(16)31678-6. (PMC) 5055577 $2. (PMID) 27733282. 
  4. ^ a b c "Hepatitis B FAQs for the Public – Transmission". U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 11 Aralık 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Kasım 2011.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "CDC2014T" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  5. ^ a b c GBD 2017 Disease and Injury Incidence and Prevalence (10 Kasım 2018). "Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 354 diseases and injuries for 195 countries and territories, 1990-2017: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017". Lancet. 392 (10159): 1789-1858. doi:10.1016/S0140-6736(18)32279-7. (PMC) 6227754 $2. (PMID) 30496104. 
  6. ^ GBD 2015 Mortality and Causes of Death, Collaborators. (8 Ekim 2016). "Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980-2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015". Lancet. 388 (10053): 1459-1544. doi:10.1016/S0140-6736(16)31012-1. (PMC) 5388903 $2. (PMID) 27733281. 
  7. ^ Logan's Medical and Scientific Abbreviations. J. B. Lippincott and Company. 1987. s. 232. ISBN . 
  8. ^ "Hepatitis MedlinePlus". U.S. National Library of Medicine. 27 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Haziran 2020. 
  9. ^ . 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021. 
  10. ^ Rubin's Pathology : clinicopathologic foundations of medicine. 5. Philadelphia: Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins. 2008. s. 638. ISBN . 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  11. ^ "Viral Hepatit Tanı ve Tedavi Rehberi" (PDF). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021. 
  12. ^ (PDF). 17 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021. 
  13. ^ a b (PDF). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021. 
  14. ^ Viral Hepatitis. 4. Hoboken: Wiley. 2013. s. 83. ISBN . 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  15. ^ a b Global hepatitis report 2017 (PDF). WHO. 2017. ISBN . 27 Ocak 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  16. ^ "Natural History of Hepatitis B Virus Infection: an Update for Clinicians". Mayo Clinic Proceedings. 82 (8): 967-975. 2007. doi:10.4065/82.8.967. (PMID) 17673066. 
  17. ^ Williams R (2006). "Global challenges in liver disease". Hepatology. 44 (3): 521-526. doi:10.1002/hep.21347. (PMID) 16941687. 
  18. ^ GBD 2013 Mortality and Causes of Death (17 Aralık 2014). "Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013". Lancet. 385 (9963): 117-71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. (PMC) 4340604 $2. (PMID) 25530442. 
  19. ^ "Transmission of serum hepatitis. 1970". Journal of the American Medical Association. 276 (10): 841-844. 1996. doi:10.1001/jama.276.10.841. (PMID) 8769597. 
  20. ^ "Management of the hepatitis B virus in the liver transplantation setting: a European and an American perspective". Liver Transplant. 11 (7): 716-32. Temmuz 2005. doi:10.1002/lt.20492. (PMID) 15973718. 
  21. ^ "Hepatocellular carcinoma: epidemiology and molecular carcinogenesis". Gastroenterology. 132 (7): 2557-76. Haziran 2007. doi:10.1053/j.gastro.2007.04.061. (PMID) 17570226. 
  22. ^ "Hepatocellular carcinoma". New England Journal of Medicine. 365 (12): 1118-27. 22 Eylül 2011. doi:10.1056/NEJMra1001683. (PMID) 21992124. 
  23. ^ "Lamivudine for the treatment of membranous glomerulopathy secondary to chronic hepatitis B infection". Canadian Journal of Gastroenterology. 19 (10): 625-9. Ekim 2005. doi:10.1155/2005/378587. (PMID) 16247526. 
  24. ^ "Hepatitis B as an immune complex disease". Seminars in Liver Disease. 1 (1): 45-57. Şubat 1981. doi:10.1055/s-2008-1063929. (PMID) 6126007. 
  25. ^ "Polyarteritis nodosa and extrahepatic manifestations of HBV infection: the case against autoimmune intervention in pathogenesis". Journal of Autoimmunity. 16 (3): 269-74. Mayıs 2001. doi:10.1006/jaut.2000.0502. (PMID) 11334492. 
  26. ^ "The pathogenesis of arthritis associated with viral hepatitis. Complement-component studies". The New England Journal of Medicine. 285 (4): 185-9. Temmuz 1971. doi:10.1056/NEJM197107222850401. (PMID) 4996611. 
  27. ^ "Hepatitis B: the virus and disease". Hepatology. 49 (5 Suppl): S13-21. Mayıs 2009. doi:10.1002/hep.22881. (PMC) 2809016 $2. (PMID) 19399811. 
  28. ^ "Association between polyarteritis and Australia antigen". Lancet. 2 (7684): 1149-53. Aralık 1970. doi:10.1016/S0140-6736(70)90339-9. (PMID) 4098431. 
  29. ^ "Membranous nephropathy related to hepatitis B virus in adults". The New England Journal of Medicine. 324 (21): 1457-63. Mayıs 1991. doi:10.1056/NEJM199105233242103. (PMID) 2023605. 
  30. ^ "Strong association between membranous nephropathy and hepatitis-B surface antigenaemia in Japanese children". Lancet. 2 (8099): 1065-1068. Kasım 1978. doi:10.1016/S0140-6736(78)91801-9. (PMID) 82085. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  31. ^ "Hepatitis B FAQs for the Public". Centers for Disease Control and Prevention. 20 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ağustos 2015. 
  32. ^ "Vaccination against sexually transmitted infections". Current Opinion in Infectious Diseases. 25 (1): 66-72. Şubat 2012. doi:10.1097/QCO.0b013e32834e9aeb. (PMID) 22143117. 
  33. ^ "Transfusion-transmissible infections and transfusion-related immunomodulation" (PDF). Best Practice & Research. Clinical Anaesthesiology. 22 (3): 503-517. Eylül 2008. doi:10.1016/j.bpa.2008.05.003. (PMID) 18831300. 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  34. ^ "Drug injectors and the cleaning of needles and syringes". European Addiction Research. 6 (1): 20-30. Mart 2000. doi:10.1159/000019005. (PMID) 10729739. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  35. ^ "Hepatitis B – the facts: IDEAS –Victorian Government Health Information, Australia". State of Victoria. 28 Temmuz 2009. 18 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2009. 
  36. ^ "Epidemiology of hepatitis B". Pediatr. Infect. Dis. J. 12 (5): 433-437. Mayıs 1993. doi:10.1097/00006454-199305000-00036. (PMID) 8392167. 18 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  37. ^ "Breastfeeding of Newborns by Mothers Carrying Hepatitis B Virus: A Meta-analysis and Systematic Review". Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine. 165 (9): 837-846. 2011. doi:10.1001/archpediatrics.2011.72. (PMID) 21536948. 
  38. ^ a b . Baron's Medical Microbiology. 4. University of Texas Medical Branch. 1996. ISBN . 14 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  39. ^ "Molecular Virology of Hepatitis B Virus". Seminars in Liver Disease. 24: 3-10. 2004. doi:10.1055/s-2004-828672. (PMID) 15192795. 
  40. ^ Desk Encyclopedia of General Virology. Boston: Academic Press. 2009. s. 455. ISBN . 
  41. ^ "The Biology of Hepadnaviruses". Journal of General Virology. 67 (7): 1215-1235. 1986. doi:10.1099/0022-1317-67-7-1215. (PMID) 3014045. 
  42. ^ "Hepatitis B virus genetic variability and evolution" (PDF). Virus Research. 127 (2): 164-176. 2007. doi:10.1016/j.virusres.2007.02.021. (PMID) 17383765. 31 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  43. ^ "Hepatitis B virus genome variability and disease progression: the impact of pre-core mutants and HBV genotypes". Journal of Clinical Virology. 34 Suppl 1: S79-82. Aralık 2005. doi:10.1016/s1386-6532(05)80015-0. (PMID) 16461229. 
  44. ^ "Viral and cellular determinants involved in hepadnaviral entry". World Journal of Gastroenterology. 13 (1): 22-38. Ocak 2007. doi:10.3748/wjg.v13.i1.22. (PMC) 4065874 $2. (PMID) 17206752. 
  45. ^ a b "Hepatitis B virus replication". World Journal of Gastroenterology. 13 (1): 48-64. Ocak 2007. doi:10.3748/wjg.v13.i1.48. (PMC) 4065876 $2. (PMID) 17206754. 
  46. ^ "Hepatitis B Virus and Hepatitis D Virus Entry, Species Specificity, and Tissue Tropism". Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine. 5 (8): a021378. Ağustos 2015. doi:10.1101/cshperspect.a021378. (PMC) 4526719 $2. (PMID) 26238794. 
  47. ^ Virology : principles and applications. Saunders, Venetia. Hoboken, N.J.: Wiley. 2013. ISBN . OCLC 865013042. 
  48. ^ "Hepatitis B virus X protein upregulates HSP90alpha expression via activation of c-Myc in human hepatocarcinoma cell line, HepG2". Virol. J. 7: 45. 2010. doi:10.1186/1743-422X-7-45. (PMC) 2841080 $2. (PMID) 20170530. 
  49. ^ a b "Sodium taurocholate cotransporting polypeptide is a functional receptor for human hepatitis B and D virus". eLife. 1: e00049. 2012. doi:10.7554/eLife.00049. (PMC) 3485615 $2. (PMID) 23150796. 
  50. ^ "Hepatitis B virus morphogenesis". World J. Gastroenterol. 13 (1): 65-73. Ocak 2007. doi:10.3748/wjg.v13.i1.65. (PMC) 4065877 $2. (PMID) 17206755. 
  51. ^ "Hepatitis B virus genotypes". Vaccine. 23 (19): 2409-23. Mart 2005. doi:10.1016/j.vaccine.2004.10.045. (PMID) 15752827. 
  52. ^ "Subtypes, genotypes and molecular epidemiology of the hepatitis B virus as reflected by sequence variability of the S-gene". Intervirology. 38 (1-2): 24-34. 1995. doi:10.1159/000150411. (PMID) 8666521. 
  53. ^ Araujo (Aralık 2015). "Hepatitis B virus intergenotypic recombinants worldwide: An overview". Infection, Genetics and Evolution. 36: 500-510. doi:10.1016/j.meegid.2015.08.024. (PMID) 26299884. 
  54. ^ "Hepatitis B virus genotypes among chronic hepatitis B patients from Baghdad, Iraq and their impact on liver function". Gene Reports. 17: 100548. 2019. doi:10.1016/j.genrep.2019.100548. 
  55. ^ "Complete genomes, phylogenic relatedness and structural proteins of six strains of the hepatitis B virus, four of which represent two new genotypes". Virology. 198 (2): 489-503. 1994. doi:10.1006/viro.1994.1060. (PMID) 8291231. 
  56. ^ "Characterization of seven genotypes (A to E, G and H) of hepatitis B virus recovered from Japanese patients infected with human immunodeficiency virus type 1". Journal of Medical Virology. 76 (1): 24-32. Mayıs 2005. doi:10.1002/jmv.20319. (PMID) 15779062. 
  57. ^ "Hepatitis B virus taxonomy and hepatitis B virus genotypes". World Journal of Gastroenterology. 13 (1): 14-21. Ocak 2007. doi:10.3748/wjg.v13.i1.14. (PMC) 4065870 $2. (PMID) 17206751. 
  58. ^ "Carboxypeptidase D is an avian hepatitis B virus receptor". Journal of Virology. 73 (10): 8696-8702. 1999. doi:10.1128/JVI.73.10.8696-8702.1999. (PMC) 112890 $2. (PMID) 10482623. 
  59. ^ "Viral and cellular determinants involved in hepadnaviral entry". World J. Gastroenterol. 13 (1): 22-38. Ocak 2007. doi:10.3748/wjg.v13.i1.22. (PMC) 4065874 $2. (PMID) 17206752. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  60. ^ "Hepatitis B virus (HBV) quasispecies in hepatic and extrahepatic viral reservoirs in liver transplant recipients on prophylactic therapy". Liver Transpl. 17 (8): 955-62. Nisan 2011. doi:10.1002/lt.22312. (PMID) 21462295. 
  61. ^ "HBV pathogenesis in animal models: Recent advances on the role of platelets". Journal of Hepatology. 46 (4): 719-726. 2007. doi:10.1016/j.jhep.2007.01.007. (PMC) 1892635 $2. (PMID) 17316876. 
  62. ^ "Platelets mediate cytotoxic T lymphocyte-induced liver damage". Nat. Med. 11 (11): 1167-9. Kasım 2005. doi:10.1038/nm1317. (PMC) 2908083 $2. (PMID) 16258538. 
  63. ^ "Serological markers of HBV infectivity". Ann. Ist. Super. Sanità. 24 (2): 217-23. 1987. (PMID) 3331068. 
  64. ^ Desk Encyclopedia of Human and Medical Virology. Boston: Academic Press. 2009. s. 110. ISBN . 
  65. ^ "The natural history of chronic HBV infection and geographical differences". Antiviral Therapy. 15: 25-33. 2010. doi:10.3851/IMP1621. (PMID) 21041901. 
  66. ^ "Chronic hepatitis B". Hepatology. 45 (2): 507-539. Şubat 2007. doi:10.1002/hep.21513. (PMID) 17256718. 
  67. ^ "Predictive factors for reactivation of hepatitis B following hepatitis B e antigen seroconversion in chronic hepatitis B". Gastroenterology. 133 (5): 1458-1465. Kasım 2007. doi:10.1053/j.gastro.2007.08.039. (PMID) 17935720. 
  68. ^ "New nucleic acid diagnostic tests in viral hepatitis". Semin. Liver Dis. 26 (4): 309-317. Kasım 2006. doi:10.1055/s-2006-951602. (PMID) 17051445. 
  69. ^ "Elimination of Perinatal Hepatitis B: Providing the First Vaccine Dose Within 24 Hours of Birth". Pediatrics. 140 (3): e20171870. Eylül 2017. doi:10.1542/peds.2017-1870. (PMID) 28847980. 
  70. ^ "Infection and Cancer: The Case of Hepatitis B". Journal of Clinical Oncology. 34 (1): 83-90. Ocak 2016. doi:10.1200/JCO.2015.61.5724. (PMID) 26578611. 
  71. ^ a b (PDF). 9 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021. 
  72. ^ "Hepatitis B immunisation for newborn infants of hepatitis B surface antigen-positive mothers". The Cochrane Database of Systematic Reviews (2): CD004790. Nisan 2006. doi:10.1002/14651858.CD004790.pub2. (PMID) 16625613. 
  73. ^ "Hepatitis B in pregnancy: a concise review of neonatal vertical transmission and antiviral prophylaxis". Annals of Hepatology. 13 (2): 187-95. 2014. doi:10.1016/S1665-2681(19)30881-6. (PMID) 24552860. 
  74. ^ "Systematic review with meta-analysis: the efficacy and safety of tenofovir to prevent mother-to-child transmission of hepatitis B virus". Alimentary Pharmacology & Therapeutics. 45 (12): 1493-1505. Haziran 2017. doi:10.1111/apt.14068. (PMID) 28436552. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  75. ^ "Hepatitis B immunoglobulin during pregnancy for prevention of mother-to-child transmission of hepatitis B virus". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 2: CD008545. Şubat 2017. doi:10.1002/14651858.CD008545.pub2. (PMC) 6464495 $2. (PMID) 28188612. 
  76. ^ "Hepatitis B vaccination during pregnancy for preventing infant infection". The Cochrane Database of Systematic Reviews (11): CD007879. Kasım 2014. doi:10.1002/14651858.CD007879.pub3. (PMC) 7185858 $2. (PMID) 25385500. 
  77. ^ "CDC guidance for evaluating health-care personnel for hepatitis B virus protection and for administering postexposure management". MMWR. Recommendations and Reports. 62 (RR-10): 1-19. Aralık 2013. (PMID) 24352112. 19 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  78. ^ "Hepatitis B virus infection: epidemiology and vaccination". Epidemiologic Reviews. 28: 112-25. 2006. doi:10.1093/epirev/mxj009. (PMID) 16754644. 
  79. ^ a b "Vaccines for preventing hepatitis B in health-care workers". The Cochrane Database of Systematic Reviews (4): CD000100. Ekim 2005. doi:10.1002/14651858.CD000100.pub3. (PMID) 16235273. 
  80. ^ a b "Hepatitis B vaccination for patients with chronic renal failure". The Cochrane Database of Systematic Reviews (3): CD003775. 19 Temmuz 2004. doi:10.1002/14651858.CD003775.pub2. (PMID) 15266500. 
  81. ^ "Men Who Have Sex with Men | Populations and Settings | Division of Viral Hepatitis | CDC". www.cdc.gov (İngilizce). 31 Mayıs 2015. 26 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2017. 
  82. ^ (PDF). 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021. 
  83. ^ "To do or not to do: IVF and ICSI in chronic hepatitis B virus carriers". Human Reproduction. 24 (11): 2676-2678. 22 Temmuz 2009. doi:10.1093/humrep/dep258. (PMID) 19625309. 
  84. ^ "Screening for hepatitis B virus infection in nonpregnant adolescents and adults: U.S. Preventive Services Task Force recommendation statement". Annals of Internal Medicine. 161 (1): 58-66. Temmuz 2014. doi:10.7326/M14-1018. (PMID) 24863637. 
  85. ^ "The natural history and treatment of chronic hepatitis B: a critical evaluation of standard treatment criteria and end points". Annals of Internal Medicine. 147 (1): 58-61. Temmuz 2007. doi:10.7326/0003-4819-147-1-200707030-00010. (PMID) 17606962. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  86. ^ (PDF). 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021. 
  87. ^ "HBV therapy: guidelines and open issues". Digestive and Liver Disease. 43 Suppl 1 (Suppl 1): S57-63. Ocak 2011. doi:10.1016/S1590-8658(10)60693-7. (PMID) 21195373. 
  88. ^ "AASLD guidelines for treatment of chronic hepatitis B". Hepatology. 63 (1): 261-283. Ocak 2016. doi:10.1002/hep.28156. (PMC) 5987259 $2. (PMID) 26566064. 
  89. ^ a b GUIDELINES FOR THE PREVENTION, CARE AND TREATMENT OF PERSONS WITH CHRONIC HEPATITIS B INFECTION (PDF). Dünya Sağlık Örgütü. Mart 2015. ISBN . 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  90. ^ a b "Hepatitis B Virus Infection". New England Journal of Medicine. 359 (14): 1486-1500. 2008. doi:10.1056/NEJMra0801644. (PMID) 18832247. 
  91. ^ "Management of viral hepatitis B". Journal of Gastroenterology and Hepatology. 17 (Suppl): S125-45. Şubat 2002. doi:10.1046/j.1440-1746.17.s1.3.x. (PMID) 12000599. (abonelik gereklidir)
  92. ^ "Clinical relevance and public health significance of hepatitis B virus genomic variations". World Journal of Gastroenterology. 15 (46): 5761-5769. Aralık 2009. doi:10.3748/wjg.15.5761. (PMC) 2791267 $2. (PMID) 19998495. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  93. ^ (PDF). 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021. 
  94. ^ "The management of hepatitis B". Aust Prescr. 32 (4): 99-104. 2009. doi:10.18773/austprescr.2009.048. 
  95. ^ "Hepatitis B in children: complexities in management". Pediatric Transplantation. 9 (5): 685-691. 2005. doi:10.1111/j.1399-3046.2005.00393.x. (PMID) 16176431. 
  96. ^ "Hepatitis delta virus". Virology. 344 (1): 71-76. 2006. doi:10.1016/j.virol.2005.09.033. (PMID) 16364738. 
  97. ^ "Pathobiology of chronic hepatitis virus infection and hepatocellular carcinoma (HCC)". Ital J Gastroenterol. 23 (8): 498-502. Kasım 1991. (PMID) 1661197. 
  98. ^ "Hepatitis B Virus Infection: What Is Current and New". Topics in Antiviral Medicine. 26 (4): 112-116. Ocak 2019. (PMC) 6372357 $2. (PMID) 30641484. 
  99. ^ "The immunology of hepatitis B". Clin Liver Dis. 11 (4): 727-759, vii-759. Kasım 2007. doi:10.1016/j.cld.2007.08.001. (PMID) 17981227. 
  100. ^ "Natural history of chronic HBV infection: special emphasis on the prognostic implications of the inactive carrier state versus chronic hepatitis". Digestive and Liver Disease. 43 (Suppl 1): S8-14. Ocak 2011. doi:10.1016/S1590-8658(10)60686-X. (PMID) 21195374. 
  101. ^ "Lamivudine prevents reactivation of hepatitis B and reduces mortality in immunosuppressed patients: systematic review and meta-analysis". J. Viral Hepat. 15 (2): 89-102. Şubat 2008. doi:10.1111/j.1365-2893.2007.00902.x. (PMID) 18184191. 
  102. ^ "The difficulties of managing severe hepatitis B virus reactivation". Liver International. 31 (Suppl 1): 104-110. Ocak 2011. doi:10.1111/j.1478-3231.2010.02396.x. (PMID) 21205146. 
  103. ^ "Current trends in management of hepatitis B virus reactivation in the biologic therapy era". World Journal of Gastroenterology. 17 (34): 3881-3887. Eylül 2011. doi:10.3748/wjg.v17.i34.3881. (PMC) 3198017 $2. (PMID) 22025876. 
  104. ^ . University of Southern California Department of Surgery. 27 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2009. 
  105. ^ "Hepatitis B incidence rate". Our World in Data. 26 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2020. 
  106. ^ "Hepatitis B". www.who.int (İngilizce). 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  107. ^ "Global epidemiology of hepatitis B virus". Journal of Clinical Gastroenterology. 38 (10 Suppl 3): S158-68. Kas–Ara 2004. doi:10.1097/00004836-200411003-00008. (PMID) 15602165. 
  108. ^ "Patient-to-patient transmission of hepatitis B virus associated with oral surgery". J. Infect. Dis. 195 (9): 1311-1314. Mayıs 2007. doi:10.1086/513435. (PMID) 17397000. 
  109. ^ "Epidemiology and prevention of hepatitis B". Seminars in Liver Disease. 23 (1): 39-46. 2003. doi:10.1055/s-2003-37583. (PMID) 12616449. 18 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  110. ^ "Cross-sectional study of hepatitis B virus infection in rural communities, Central African Republic". BMC Infectious Diseases. 13: 286. 1 Ocak 2013. doi:10.1186/1471-2334-13-286. (PMC) 3694350 $2. (PMID) 23800310. 
  111. ^ "Healthcare stumbling in RI's Hepatitis fight". . 13 Ocak 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  112. ^ a b Tozun N, Ozdogan O, Cakaloglu Y, Idilman R, Karasu Z, Akarca U, et al. Seroprevalence of hepatitis B and C virus infections and risk factors in Turkey: a fieldwork TURHEP study. Clin Microbiol Infect 2015;21:1020-1026. 
  113. ^ a b (PDF). 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  114. ^ Toy M, Önder FO, Wörmann T, Bozdayi AM, Schalm SW, Borsboom GJ, et al. Age- and region-specific hepatitis B prevalence in Turkey estimated using generalized linear mixed models: a systematic review. BMC Infect Dis 2011;11:337. 
  115. ^ "Ürünler - Tenoviral". 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021. 
  116. ^ a b Ben Guarino (9 Mayıs 2018). "New strains of hepatitis B virus discovered in ancient human remains". The Washington Post. 5 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2018. 
  117. ^ "The paradox of HBV evolution as revealed from a 16th century mummy". PLOS Pathogens. 14 (1): e1006750. Ocak 2018. doi:10.1371/journal.ppat.1006750. (PMC) 5754119 $2. (PMID) 29300782. 
  118. ^ Davis. "Molecular Epidemiology of Hepatitis B in the Indigenous People of Northern Australia". Gastroenterology and Hepatology. 2013 Temmuz. 2 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  119. ^ Gerlich. "Medical Virology of Hepatitis B: how it began and where we are now". Virology Journal. 2013, 10. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  120. ^ Paraskevis. "Dating the Origin and Dispersal of Hepatitis B Virus Infection in Humans and Primates". Hepatology. 2013. 1 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  121. ^ "Eine icterus epidemic". Berl Klin Woschenschr (Almanca). 22: 20-23. 1885. 
  122. ^ "Further studies on a "new" human isoprecipitin system (Australia antigen)". Blood. 27 (3): 297-309. Mart 1966. doi:10.1182/blood.V27.3.297.297. (PMID) 5930797. 
  123. ^ "Homologous serum hepatitis". Lancet. 2 (6480): 691-692. 1947. doi:10.1016/S0140-6736(47)90722-8. 
  124. ^ "Virus-like particles in serum of patients with Australia-antigen-associated hepatitis". Lancet. 1 (7649): 695-698. Nisan 1970. doi:10.1016/S0140-6736(70)90926-8. (PMID) 4190997. 
  125. ^ "Nucleotide sequence of the hepatitis B virus genome (subtype ayw) cloned in E. coli". Nature. 281 (5733): 646-650. Ekim 1979. doi:10.1038/281646a0. (PMID) 399327. 
  126. ^ "Hepatitis B vaccine". Lancet. 2 (8206): 1229-1230. Aralık 1980. doi:10.1016/S0140-6736(80)92484-8. (PMID) 6108398. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  127. ^ "Viral hepatitis" (PDF). Dünya Sağlık Örgütü. 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020. 
  128. ^ a b . 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021. 

Dış bağlantılar

Sınıflandırma
D
  • ICD-10: B16,
    B18.0–B18.1
  • ICD-9-CM: 070.2–070.3
  • OMIM: 610424
  • MeSH: D006509
  • DiseasesDB: 5765
  • : 66071002
Dış kaynaklar
  • MedlinePlus: 000279
  • eMedicine: med/992 ped/978
  • Patient UK: Hepatit B


  • Curlie'de Hepatit B (DMOZ tabanlı)
  • Sağlık Bakanlığı Aşı Portalı'nda Hepatit B Hastalığı 29 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .

wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar

Hepatit B hastaligi sarilik karacigeri etkileyen hepatit B virusunun HBV neden oldugu bulasici bir hastaliktir ve bir tur viral hepatittir Hem akut hem de kronik enfeksiyona neden olabilir Virus bulastiktan sonra hastalik bulgularini yaratmasi sonrasinda iyilesmesi ve viruse ait vucutta bir iz kalmamasi akut enfeksiyon iken virusun karaciger hucrelerine yerleserek orada uzun sureli bulunmasi ve cogalmasi ise kronik enfeksiyondur Hepatit BHepatit B virusunun elektron mikroskobu goruntusuOlagan baslangiciSemptomlarin ortaya cikmasi 6 ay surebilir UzmanlikEnfeksiyon hastaliklari BelirtilerTen renginde sararma halsizlik koyu renkli idrar karin agrisi belirti olmayabilirKomplikasyonSiroz karaciger kanseriSureKisa veya uzun vadeliNedenleriHepatit B virusu muhtelif vucut sivilari ile bulasirRisk faktoruEnjeksiyon gerektiren uyusturucu kullanimi cinsel iliski diyaliz enfekte birey ile birlikte yasamakAyirici taniKan tahliliKorunmaHepatit B asisiTedaviAntiviral ilac tenofovir entekavir interferon karaciger nakliSiklik gt 391 milyon 2017 Olum65 400 dogrudan 2015 gt 750 000 toplamda Akut ve kronik enfeksiyonEnfeksiyon baslangicinda bircok insanda hicbir belirti gorulmez Akut enfeksiyonda kusma sarimsi cilt yorgunluk koyu renkli idrar ve karin agrisi ile hizli bir hastalik seyri gelisebilir Genellikle bu semptomlar birkac hafta surer ve ilk enfeksiyonun olumle sonuclanmasi beklenmez Semptomlar virusun vucuda girmesinden 30 ile 180 gun arasinda ortaya cikabilir Akut HBV enfeksiyonu semptomatik veya asemptomatik bulgusuz olabilir Olgularin buyuk kismi anikterik vucutta sararma olmamasi ve veya asemptomatik seyrettigi icin genellikle akut donemde saptanamamaktadir Klinik bulgu veren olgularin da buyuk bir kismi hastaneye yatirilmadan izlenebilir 6 aydan uzun sureli HBsAg pozitifligi Viruse ait bir antijen turu artik hastaligin kroniklestigini dusundurur Dogum aninda enfekte olanlarin 90 i kronik hepatit B gelistirirken bes yasindan sonra enfekte olanlarin 10 undan azi kronik hepatit B ye doner Kronik hastaligi olanlarin cogu hicbir semptomu gostermemekle beraber ilerleyen yasta siroz ve karaciger kanseri riski vardir Kronik Hepatit B olanlarin yaklasik 25 inde siroz veya karaciger kanseri gorulur Kronik hepatit b tipleri Kronik enfeksiyon kavrami icerisinde inaktif durum eski tanimlamayla tasiyicilik ve kronik aktif hepatit kavramlari vardir Inaktif kronik hepatit de kisinin karaciger hucrelerinde virus vardir ama cogalma surecine girmedigi icin immun sistemi harekete gecirmez ve hastalik bulgulari yaratmaz Ancak bulastiricidir ve bu kisiler hastaliklarinin buyuk olcude kendileri de farkinda olmadiklari icin tarama testleriyle tespit edilebilirler Inaktif tasiyicilik formunda herhangi bir ilac kullanimi gerekmemektedir Duzenli araliklarla virusun cogalip cogalmadigi HBV DNA Virus DNA sinin PCR yontemiyle olcumu testiyle takip edilir Kronik aktif hepatit durumunda ise virus surekli cogalma halindedir ve bu replikasyonun cogalmanin onlenmesi icin tedavi uygulanmasi gerekmektedir Bulastiricidirlar ve tedavi edilmezse karacigerden olusan hasar sonucu olume dek giden surec yasanir Gecis ve seyir Virus enfekte kan veya vucut sivilari yoluyla bulasir Hastaligin yaygin oldugu bolgelerde hepatit B en cok dogum aninda veya cocukluk doneminde enfekte kan temasindan dolayi bulasir Hastaligin nadir goruldugu bolgelerde damar yolu ile ilac kullanimi ve cinsel iliski en sik gorulen bulas yollaridir Diger risk faktorleri arasinda saglik calisani olmak kan nakli diyaliz enfekte bir kisiyle yasamak enfeksiyon oraninin yuksek oldugu ulkelere seyahat etmek ve bir saglik kurumunda yasamak sayilabilir Dovme ve akupunktur 1980 lerde onemli sayida vakaya yol acmis ancak sterilizasyonun iyilestirilmesi sayesinde bu yollarla bulas daha az yaygin hale gelmistir Hepatit B virusleri el ele tutusma yemek malzemelerini paylasma opusme sarilma oksurme hapsirma veya emzirme gibi temas yoluyla bulasmaz Enfeksiyon bulastan 30 ile 60 gun sonra teshis edilebilir Hepatit B li bir kan ile temasin hemen sonrasinda teshis mumkun degildir Teshis genellikle virusun parcalari ve kanda viruse karsi antikor olup olmadigi test edilerek dogrulanir Bes ana hepatit virusunden biridir A B C D ve E Enfeksiyon 1982 den beri asilama ile onlenebilir durumdadir Dunya Saglik Orgutu DSO tarafindan mumkunse dogumdan hemen sonra asilama onerilmektedir Tam etki icin daha sonra iki veya uc doz asi daha gereklidir Bu asi yaklasik 95 oraninda etkilidir 2006 yili itibariyla bu asi 160 ulkede ulusal asilama programlarin bir parcasi vurulmaktadir Ayrica nakil oncesi tum kanin hepatit B acisindan test edilmesi ve enfeksiyonu onlemek icin cinsel birlesme sirasinda prezervatif kullanilmasi onerilir Ilk enfeksiyon sirasinda tedavi kisinin sahip oldugu semptomlara gore yapilir Kronik hastalik gelistiren bireylerde interferon gibi tedaviler veya agizdan alinan antiviral ilaclar tenofovir entekavir gibi kullanilir Siroz ve karaciger yetmezligi durumunda karaciger nakli uygulanabilir Dunya nufusunun yaklasik ucte biri hayati boyunca bir noktada enfekte olmustur 2017 itibariyla en az 391 milyon kisi veya dunya nufusunun 5 i kronik HBV enfeksiyonuna sahipti Ayni yil 145 milyon akut HBV enfeksiyonu vakasi da meydana geldi Her yil 750 000 den fazla insan hepatit B den olmektedir Bu olumlerin yaklasik 300 000 i karaciger kanserinden kaynaklanir Hastalik en cok Bati Pasifik 6 2 ve Afrika 6 1 bolgelerinde gorulur Avrupa da bu oran 1 6 ve Amerika da 0 7 seviyesindedir Bu hastalik ilk kesfedildiginde serum hepatiti olarak adlandirilmisti Belirti ve semptomlarHepatit B virusu ile akut enfeksiyon genel saglik bozuklugu istahsizlik bulanti kusma vucut agrilari hafif ates ve koyu renkli idrarla baslayan ve ardindan ilerleyerek sarilik gelisimine yol acan bulgularla gozlenir Sarilik kavrami cildin ve skleranin sari renk almasindan dolayidir ve bunun da sebebi enfekte karacigerde bozulmus olan bilirubin mekanizmasidir Yani sarilik hastaligin sebebi veya sonucu degil sadece bir bulgusudur Hastalik birkac hafta surer ve hastalanan bireylerin cogu yavas yavas iyilesir Cok az kiside hastalik ilerleyerek akut karaciger yetmezligine ve bunun sonucunda olume gidebilir Enfeksiyon tamamen asemptomatik hicbir bulgu vermeyen olabilir ve fark edilmeyebilir Vucudun immun sistemi virusu vucuttan yok etmede basarili olamazsa hastalik kroniklesmeye gider Mevcut virus karaciger hucresinde sessiz kalip hicbir bulgu yaratmayacagi gibi zaman zaman replikasyon cogalma donemlerine girerek bagisiklik sistemi ile savasir ve hastada klinik bulgular olusabilir Bu tip enfeksiyon hepatoselluler karsinom HCC karaciger kanseri gorulme olasiligini onemli olcude artirir Avrupa genelinde hepatit B ve C hepatoselluler karsinomlarin yaklasik 50 sine neden olur Kronik tasiyicilar siroz ve karaciger kanseri riskini artirdigi icin alkol tuketmekten kacinmalidir Hepatit B virusu membranoz glomerulonefrit MGN gelisimi ile de iliskilendirilmistir Karaciger disindaki semptomlar HBV enfekte bireylerin 1 10 unda mevcuttur ve bu semptomlar arasinda serum hastaligi benzeri sendrom akut nekrotizan vaskulit poliarteritis nodosa membranoz glomerulonefrit ve cocukluk caginda papuler akrodermatiti Gianotti Crosti sendromu vardir Serum hastaligi benzeri sendrom akut hepatit B baslangicinda gozlenir siklikla sarilik baslangicindan once gelir Klinik ozellikler ates deri dokuntusu ve poliarterittir Semptomlar genellikle sarilik baslangicindan kisa bir sure sonra azalir ancak akut hepatit B suresince devam edebilir Akut nekrotizan vaskuliti poliarteritis nodosa olan kisilerin yaklasik 30 50 si HBV tasiyicisidir HBV ile iliskili nefropati yetiskinler icin tanimlanmistir ancak cocuklarda daha yaygin gorulur Membranoz glomerulonefrit en yaygin formdur Esansiyel karisik kriyoglobulinemi ve aplastik anemi gibi diger bagisiklik tabanli hematolojik bozukluklar HBV enfeksiyonunun ekstrahepatik belirtilerinin bir parcasi olarak gozlenebilir ancak bunlarin iliskileri iyi tanimlanmamistir Bu nedenle etiyolojik olarak sadece HBV ile baglantili oldugu dusunulmemelidir NedenBulasma Hepatit B virusunun bulasmasi hastalikli kan veya kan iceren vucut sivilarina maruz kalmadan kaynaklanir Insan bagisiklik yetmezlik virusunden HIV 50 ile 100 kat arasinda daha bulasicidir Olasi bulasma bicimleri arasinda cinsel iliski kan nakli ve diger insan kan urunleri nakli plazma gibi kontamine ignelerin ve siringalarin yeniden kullanilmasi ve dogum sirasinda anneden cocuga dikey gecis yer alir Mudahale olmazsa HBsAg pozitif olan bir annenin enfeksiyonu dogum sirasinda cocuklarina gecirme riski 20 dir Anne HBeAg Viruse ait diger bir antijen icin de pozitif ise bu risk 90 kadar yukselir HBV ayni evde yasayan aile uyeleri arasinda saglam olmayan deri veya mukoza yuzeylerinin HBV iceren salgi veya tukuruk ile temasi sonucunda bulasabilir Bununla birlikte yetiskinler arasinda belirlenen hepatit B vakalarinin en az 30 u tanimlanabilir bir risk faktoru ile iliskilendirilemez Uygun immunoprofilaksiden sonra emzirmenin HBV nin anneden cocuga gecisine katkida bulunmadigi gorulmektedir Virus enfeksiyondan sonraki 30 ile 60 gun icinde tespit edilebilir ve kronik hepatit B ye donusebilir Hepatit B virusunun kulucka suresi ortalama 75 gundur ancak bu sure 30 ile 180 gun arasinda degisebilir Viroloji Yapisi Hepatit B virusunun yapisi Hepatit B virusu HBV hepadnavirus familyasinin bir uyesidir Virus partikulu virion dis lipit zarf ve cekirdek proteinden olusan ikosahderon nukleokapsit cekirdekten olusur Bu virionlar 30 42 nm capindadir Nukleokapsit viral DNA ve ters transkriptaz aktivitesini iceren DNA polimerini icerir Dis zarfta viral baglanmayi ve hassas hucreleri girmeyi saglayan proteinler gomuludur Zarfli hayvan viruslerinin en kucuklerindendir Hepatosit olarak bilinen karaciger hucrelerini enfekte edebilen 42 nm buyuklugundeki virionlar Dane parcaciklari olarak bilinir Dane parcaciklarinin yani sira enfekte bireylerin serumunda cekirdeksiz ipliksi ve kuremsi parcaciklar gozlenebilir Bu parcaciklar bulasici degildir ve virionun yuzeyini olusturan yuzey antijeni olarak adlandirilan HBsAg lipit ve proteinlerden olusurlar Bunlar aslinda virusun omur dongusu boyunca olusan fazlaliklardir Genetik sifre HBV nin genom organizasyonu Gen dizilimleriust uste gelebilir HBV nin genomu dairesel DNA dan olusur ancak bu alisilmadik bir durumdur cunku DNA tamamen cift sarmal degildir Tam uzunluktaki sarmalin bir ucu viral DNA polimeraza baglidir Genom 3020 3320 nukleotit tam uzunluktaki iplik ve 1700 2800 nukleotit uzunlugundadir kisa uzunluktaki iplik Fazlalik kisim kodlamayan viral mRNA ya karsilik gelir Viral DNA hucrenin enfeksiyonundan hemen sonra cekirdekte bulunur Kismen cift sarmal DNA duyarli sarmalinin tamamlanmasi ve bir protein molekulunun duyarli sarmaldan cikarilmasi ve duyarli sarmaldan kisa bir RNA dizisinin cikarilmasiyla tamamen cift sarmal hale getirilir Duyarli ipligin uclarindan kodlamayan bazlar cikarilir ve uclar yeniden birlestirilir Genom tarafindan kodlanan C X P ve S olarak adlandirilan dort bilinen gen vardir Cekirdek protein gen C HBcAg tarafindan kodlanir ve baslangic kodonundan once bir yukari akis cerceve ici AUG baslangic kodonu gelir Bundan on cekirdek proteini uretilir HBeAg on cekirdek proteininin proteolitik islenmesi ile uretilir Hepatit B virusu precore mutantlari olarak bilinen bazi nadir virus turlerinde HBeAg mevcut degildir DNA polimeraz gen P tarafindan kodlanir Gen S yuzey antijenini HBsAg kodlayan gendir HBsAg geni bir uzun acik okuma cercevesidir ancak geni uc bolume pre S1 pre S2 ve S ye bolen uc cerceve ici baslangic ATG kodonu icerir Coklu baslangic kodonlari nedeniyle uc polipeptid buyuk yuzeyden ice dogru siralama pre S1 pre S2 ve S orta pre S2 S ve kucuk S olarak adlandirilan farkli boyutlar uretilir Buyuk L proteinin pre S1 kisminin amino terminal ucunda enfeksiyonda onemli rol oynayan bir miristil grubu vardir Buna ek olarak L proteininin N terminali virus eki ve kapsit baglanma bolgelerine sahiptir Bu nedenle L protein molekullerinin yarisinin N uclari zarin disinda diger yarisi da zarin icinde konumlandirilmistir X geninin kodladigi proteinin islevi tam olarak anlasilamamistir ancak karaciger kanserinin gelisimi ile iliskilendirilmistir Bu gen hucre buyumesini destekleyen ve buyumeyi duzenleyen molekulleri inaktive eden etkisiz hale getiren genleri uyarir Patogenez Hepatit B virusu replikasyonu Hepatit B virusunun yasam dongusu karmasiktir Hepatit B bilinen birkac pararetroviruslerden biridir yani replikasyon islemlerinde hala ters transkripsiyon kullanan ve retrovirus olmayan virustur Virus hucre yuzeyindeki NTCP ye baglanarak ve endositoz yoluyla hucreye girer Virus bir konak enzim tarafindan sentezlenen RNA araciligiyla cogaldigi icin viral genomik DNA nin saperon adi verilen konak proteinler tarafindan hucre cekirdegine aktarilmasi gerekir Kismen cift sarmal viral DNA bir viral polimeraz tarafindan tamamen cift sarmal hale getirilir ve kovalent kapali dairesel DNA ya cccDNA donusturulur Bu cccDNA konak RNA polimeraz tarafindan dort viral mRNA nin transkripsiyonu icin bir sablon gorevi gorur Viral genomdan daha uzun olan en buyuk mRNA genomun yeni kopyalarini yapmak ve kapsit cekirdek proteinini ve viral DNA polimerazi yapmak icin kullanilir Bu dort viral transkript ek islemden gecer ve hucreden salinan veya cekirdege geri donen ve daha da fazla kopya uretmek icin yeniden cevrilen soy viryonlari olusturmaya devam eder Uzun mRNA daha sonra virion P proteininin DNA polimeraz ters transkriptaz aktivitesi yoluyla DNA yi sentezledigi sitoplazmaya geri tasinir Olusmus olan cccDNA hepatositlerde uzun sure kalma potansiyeline sahip oldugu icin kroniklesmeden sorumludur Serotipler ve genotipler Virus zarf proteinleri uzerinde sunulan antijenik epitoplara dayali olarak dort ana serotipe adr adw ayr ayw ve sekiz ana genotipe A H bolunmustur Genotiplerin belli bir cografi dagilimi vardir ve virusun evrimini ve bulasmasini izlemek icin kullanilir Genotipler arasindaki farkliliklar hastaligin siddetini komplikasyonlarin seyrini ve gerceklesme olasiligini tedaviye yaniti ve muhtemelen asilamayi etkiler Diger iki genotip olan I ve J de vardir ancak 2015 itibariyla bu genotipler evrensel olarak kabul edilmemistir Genotip cesitliligi dunyada esit olarak dagilmamistir Ornegin A D ve E genotipleri Afrika da yaygin olarak gorulurken B ve C genotipleri Asya da yaygin olarak gozlenmektedir Genotipler sekanslarinin en az 8 i kadar farklilik gosterir ve ilk olarak 1988 de ilk alti tanesi tanimlandiginda bildirilmistir A F Bu zamandan beri iki genotip daha belirlenmistir G ve H Cogu genotip farkli ozelliklere sahip alt genotiplere bolunmustur MekanizmalarHepatit B virusu temel olarak hepatositlerde cogalarak karaciger islevlerine mudahale eder Islevsel reseptor NTCP dir Yakin akraba olan ordek hepatit B virusundeki reseptorun karboksipetidaz D oldugunu dair kanit vardir Virionlar konuk hucreye viral yuzey antijeninin pre S alani ile baglanir ve ardindan endositoz ile hucre alinir HBV preS ozel reseptorleri temel olarak hepatositlerle etkilesime girer ancak viral DNA ve proteinler ekstrahepatik bolgelerde de gozlenmistir yani HBV hucre reseptorleri ekstrahepatik hucrelerde de olabilir HBV enfeksiyonu sirasinda konagin bagisiklik yaniti hem hepatoseluler hasara hem de viral temizlige neden olur Dogustan gelen bagisiklik tepkisi bu sureclerde onemli bir rol oynamasa da adaptif bagisiklik tepkisi ozellikle viruse ozgu sitotoksik T lenfositleri CTL ler HBV enfeksiyonu ile baglantili karaciger hasarinin coguna neden olur CTL ler enfekte olmus hucreleri oldurerek ve daha sonra HBV yi canli hepatositlerden temizlemek icin kullanilan antiviral sitokinler ureterek HBV enfeksiyonunu ortadan kaldirir Karaciger hasarinin CTL ler tarafindan baslatilmasina ve aracilik edilmesine ragmen antijen spesifik olmayan enflamatuar hucreler CTL ile induklenen immunopatolojiyi kotulestirebilir ve enfeksiyon bolgesinde aktive olan trombositler karacigerde CTL birikimini kolaylastirabilir TeshisHepatit B virusu enfeksiyonunun tespiti yapilan testte viral antijenleri virus tarafindan uretilen proteinler veya konak tarafindan uretilen antikorlari tespit etmek icin serum veya kan tahlili yapilir Bu tahlillerin yorumlanmasi karmasik bir islemdir Hepatit B yuzey antijeni HBsAg en sik bu enfeksiyonun varligini bulmak icin taranir Bu enfeksiyon sirasinda ortaya cikan ilk saptanabilir viral antijendir Bununla birlikte enfeksiyonun erken safhalarinda bu antijen mevcut olmayabilir ve konak tarafindan temizlendigi icin enfeksiyon sirasinda da saptanamayabilir Enfeksiyona neden olan virion viral genomu cevreleyen bir ic cekirdek partikulu icerir Ikozahedral cekirdek partikulu alternatif olarak hepatit B cekirdek antijeni veya HBcAg olarak bilinen cekirdek proteinin 180 veya 240 kopyasindan yapilir Konagin enfekte kaldigi ancak virusu basariyla temizledigi bu surecte hepatit B cekirdek antijenine anti HBc IgM ozgu IgM antikorlari hastaligin tek serolojik kaniti olabilir Bu nedenle cogu hepatit B testinde HBsAg ve toplam anti HBc hem IgM hem IgG taranir HBsAg nin ortaya cikmasindan kisa bir sure sonra hepatit B e antijeni HBeAg adi verilen baska bir antijen ortaya cikar Geleneksel olarak bir konagin serumunda HBeAg nin varligi cok yuksek viral replikasyon oranlari ve artmis enfektivite ile iliskilidir ancak hepatit B virusunun varyantlari e antijenini uretmez bu nedenle bu durum her vaka icin gecerli degildir Bir enfeksiyonun dogal seyri sirasinda HBeAg temizlenebilir ve e antijenine karsi antikorlar anti HBe hemen ardindan ortaya cikar Bu donusum genellikle viral replikasyonda dramatik bir dususle iliskilendirilir Kronik hepatit B karaciger biyopsisinde gorulen hepatositler H amp E boyama Konak enfeksiyonu temizleyebilirse kanda veya serumda HBsAg tespit edilemez Onun yerine hepatit B yuzey antijeni ve cekirdek antijeninin IgG antikorlari anti HBs ve anti HBc IgG gozlenir HBsAg nin yok olmasi ile anti HB lerin ortaya cikmasi arasindaki sureye pencere donemi denir HBsAg icin negatif ancak anti HB ler icin pozitif olan bir birey ya bir enfeksiyonu temizlemistir ya da daha once asilanmistir En az alti ay boyunca HBsAg pozitif kalan bireyler hepatit B tasiyicisi olarak kabul edilir Virus tasiyicilari kronik hepatit B hastasi olabilir Eger kronik enfeksiyonun bagisiklik temizleme safhasindaysalar yuksek serum alanin aminotransferaz ALT seviyeleri ve karaciger iltihabi gorulebilir HBeAg negatif durumuna donusmus ozellikle enfeksiyonu yetiskinliginde edinmis tasiyicilarda cok az viral ureme gerceklesir ve bu yuzden uzun vadeli komplikasyon ve hastaligi baskalarina bulastirma riski cok dusuk olabilir Bununla birlikte bireylerin HBeAg negatif hepatit ile bagisiklik kaybi yasamasi mumkundur Avrupa Karaciger Calismalari Dernegi tarafindan tanimlanan kronik hepatit B enfeksiyonunun bes asamasi Ingilizce Klinik orneklerde viral yuk olarak adlandirilan HBV DNA saptamak ve miktarini olcmek icin PCR testleri gelistirilmistir Bu testler bir bireyin enfeksiyon durumunu degerlendirmek ve tedaviyi izlemek icin kullanilir Yuksek viral yuke sahip bireylerin biyopsisinde karakteristik olarak buzlu cam hepatositler gozlenir OnlemeTransmisyon elektron mikrografinda Hepatit B virusu yuzey antijeniAsi Ilk doz genellikle dogumdan sonraki bir gun icinde onerilir Hepatit B asisi kanseri ozellikle de karaciger kanserini onleyebilen ilk asidir Asilarin cogu birkac aylik bir sure icinde uc doz halinde verilir Asinin koruyucu etki kazandirmasi asilanan bireyin serumunda en az 10 mIU ml anti HB antikor konsantrasyonu olusmasiyla tanimlanir Asi cocuklarda daha etkilidir ve asilananlarin 95 i koruyucu antikor seviyelerine ulasir Bu oran 40 yasindaki bireylerde yaklasik 90 60 yasin ustundeki bireylerde yaklasik 75 e duser Asilamanin sagladigi koruma antikor seviyeleri 10mIU ml altina dustukten sonra bile uzun sure etkilidir Eriskin donemde gecirilen akut Hepatit B enfeksiyonu sonrasi kroniklesme orani 5 10 arasinda oldugu halde dogumda yeterli ve uygun immunizasyon bagisiklama asilama yapilmayan tasiyici gebelerin bebeklerinde kroniklesme orani oldukca yuksektir Bu nedenle yenidogan bebeklerin ve kucuk cocuklarin HBV bulasindan korunmasi tum dunyada oncelik verilen korunma yontemi olarak kabul edilmektedir Bu nedenle 1984 yilindan beri Advisory Committee on Immunization Practices ACIP Center for Disease Control CDC ve Dunya Saglik Orgutu DSO tarafindan tum gebelerin HBsAg yonunden taranmasi ve tasiyici gebelerin bebeklerine dogumda asi Hepatit B hiper immunglobulin HBIG yapilmasi onerilmektedir HBsAg pozitif annelerin yeni dogan bebekleri icin tek basina hepatit B asisi tek basina hepatit B immunoglobulin veya asi arti hepatit B immunoglobulin kombinasyonu hepatit B olusumunu onler Ayrica asi arti hepatit B immunoglobulin kombinasyonu tek basina asidan ustundur Bu kombinasyon dogum sirasinda HBV bulasinin 86 ile 99 unu onler Ikinci veya ucuncu trimesterde verilen tenofovir hepatit B immunoglobulin ve hepatit B asisi ile birlestirildiginde anneden cocuga bulasma riskini ozellikle hepatit B virusu DNA duzeyleri yuksek hamile kadinlarda 77 oraninda azaltabilir Bununla birlikte hamilelik sirasinda tek basina hepatit B immunoglobulin uygulamasinin yeni dogan bebege hepatit B bulasma oranini azaltigina dair yeterli kanit yoktur Bebek enfeksiyonunu onlemek icin hamilelik sirasinda hepatit B asisinin etkilerini degerlendirmek icin hicbir rastgele kontrol denemesi yapilmamistir Kan gibi vucut sivilarina maruz kalma riski olan herkes henuz yapilmadiysa asilanmalidir Asilamanin etkisinin dogrulanmasi icin test yapilmasi tavsiye edilir ve yeterince bagisiklik kazanamayanlara daha fazla asi yapilir 10 ile 22 yillik takip calismalarinda asi olup normal bagisiklik sistemi olan bireylerde hepatit B vakasi gorulmedi Yalnizca nadir gorulen kronik enfeksiyonlar belgelenmistir Asi saglik calisanlari kronik bobrek yetmezligi olan bireyler ve erkeklerle cinsel iliskiye giren erkekler dahil olmak uzere ozellikle yuksek risk gruplari icin tavsiye edilir Hepatit B asisinin her iki turu plazmadan turetilmis asi PDV ve rekombinant asi RV hem saglik calisanlarinda hem de kronik bobrek yetmezligi gruplarinda enfeksiyonun onlenmesinde benzer etkiye sahiptir Saglik calisani grubu arasinda RV intramuskuler yolun RV intradermal yol ile karsilastirildiginda onemli olcude daha etkili oldugu fark edilmistir Hepatit B asisi ile ilgili olarak yapilan cok sayida calismanin sonuclarina gore gerek cocuklarda gerekse eriskinlerde en iyi antikor yanitinin elde edildigi 0 1 6 aylarda birer doz asi uygulamasi seklindeki asi semasi gunumuzde yaygin olarak kullanilmaktadir Bunun yani sira hizli yanit elde edilmesi istendiginde sema 0 1 2 12 aylar seklinde de uygulanabilmektedir Dunya Saglik Orgutu nun HBV asi programi onerileri 0 1 6 inci ay 0 1 12 inci ay ya da 0 1 2 12 inci ay seklindedir ve universal asilamada yaygin olarak kullanilan sema 0 1 6 ay semasidir Turkiyede de Saglik Bakanligi onculugunde rutin asilama programi 1998 yilinda baslamistir Diger Yardimci ureme teknolojisinde kadin partnere hepatit B asisi yapilmis ve partner bagisiklik kazanmissa hepatit B li erkeklerde bulasmayi onlemek icin sperm yikama gerekli degildir Hepatit B li kadinlarda tup bebek yontemi ile anneden cocuga bulasma riski kendiliginden gebe kalmadaki riskten farkli degildir Etkili bir tedavi yontemi oldugu icin enfeksiyon riski yuksek olan bireyler test edilip tespit edilmelidir Taramanin oncelikli onerildigi gruplar arasinda asilanmamis olanlar ve bazi ozellikler tasiyan kisiler yer alir Bu ozellikler arasinda dunyanin farkli yerlerinde 2 den fazla hepatit B nin goruldugu bolgelerden olmasi HIV hastasi veya tasiyicisi olmasi damar ici uyusturucu kullanmasi erkeklerle seks yapan erkek grubunda olmasi ve hepatit B li bir bireyle birlikte yasamasi vardir TedaviAkut hastalik Akut hepatit B enfeksiyonu genellikle tedavi gerektirmez ve cogu yetiskin bireyde enfeksiyonu kendiliginden temizlenir Erken antiviral tedavi enfeksiyonu cok agresif seyreden fulminan hepatit veya bagisikligi zayiflamis kisilerin 1 inden daha azinda gerekli olabilir Kronik hastalik Ote yandan siroz ve karaciger kanseri riskini azaltmak icin kronik enfeksiyon tedavisi gerekli olabilir Serumda kalici olarak yuksek HBV DNA ve karaciger hasarina isaret eden alanin aminotransferaz seviyelerine sahip kronik enfekte kisiler tedavi adayidir Gumumuzde interferon denilen bagisiklik sisteminin harekete gecirmeye yonelik olan tedavi ve virusun replikasyonunu cogalmasini onlemeye yonelik oral antiviral olmak uzere iki farkli tedavi yontemi vardir Oral antiviral tedavi gerek etkinligi gerekse yan etkilerinin interferona gore yok denecek kadar az olmasi nedeniyle gunumuzde tercih edilen yoldur Interferon tedavisi genotipe bagli olarak alti aydan bir yila kadar surer Ancak tedaviye yanit cok dusuktur Ilac agizdan alindiginda tedavi suresi daha degiskendir ve genellikle omur boyu devam eder Mevcut ilaclarin hicbiri enfeksiyonu temizleyemese de virusun uremesini onleyerek karaciger hasarini en aza indirebilir 2015 yilinda Dunya Saglik Orgutu tenofovir veya entekavir i tedavi surecinde birinci basamak ajanlar olarak onermistir Baslangic doneminde sirozu olan bireyler en fazla tedaviye ihtiyac duymaktadir Gunluk veya haftada uc kez enjeksiyon gerektiren interferon kullaniminin yerini haftada bir kez enjeksiyon gerektiren uzun etkili PEG lenmis interferon almistir Bununla birlikte bazi bireylerin tedaviye yanit verme olasiligi digerlerine gore cok daha fazladir ve bu enfekte eden virusun genotipinden veya kisinin kalitimindan kaynaklanabilir Tedavi karacigerdeki viral replikasyonu azaltir boylece viral yuku kanda olculen virus partikullerinin miktari azaltir Tedaviye yanit genotipler arasinda farklilik gosterir Interferon tedavisi genotip A da 37 lik bir e antijen serokonversiyon orani uretebilir ancak tip D de yalnizca 6 lik bir serokonversiyon uretebilir Genotip B tip A ya benzer serokonversiyon oranlarina sahipken C tipi serokonversiyon oranlarina vakalarin sadece 15 inde rastlanir Tedaviden sonra surekli antijen kaybi tip A ve B de yaklasik 45 ancak C ve D tiplerinde sadece 25 30 seviyesindedir Oral antivirallerde ise etkinlik kaybi direnc gelisimine baglidir Ancak yaygin kullanimina ragmen direnc orani tenofovir de 0 ve entekavirde 1 civarindadir PrognozHepatit B hastasi olarak gecen gun sayisi 100 000 kisilik gruplarda gore hesaplanmis 2004 no data lt 10 10 20 20 40 40 60 60 80 80 100 100 125 125 150 150 200 200 250 250 500 gt 500 Hepatit B virusu enfeksiyonu akut sinirli veya kronik uzun sureli olabilir Sinirli enfekte bireyler enfeksiyondan birkac hafta veya ay icinde kendi kendine kurtulur Cocuklarin enfeksiyonu yenme olasiligi yetiskinlerden daha azdir Yetiskinlerin veya daha buyuk yasta enfekte olan cocuklarin 95 inden fazlasi tam bir iyilesme surecine girerek viruse karsi koruyucu bagisiklik gelistirir Bununla birlikte bu oran daha kucuk cocuklar icin 30 a duser ve enfeksiyonu dogumda annesinden alan yeni doganlarin yalnizca 5 i enfeksiyonu temizleyebilir Bunun disindaki bireylerin siroz veya hepatoselluler karsinom olme olasiliklari 40 artar 1 6 yas arasinda enfekte olanlarin 70 i enfeksiyonu temizleyebilir Hepatit D HDV yalnizca eslik eden bir hepatit B enfeksiyonu ile ortaya cikabilir cunku HDV bir kapsit olusturmak icin HBV yuzey antijenini kullanir Hepatit D ile birlikte enfeksiyon siroz ve karaciger kanseri riskini artirir Poliarteritis nodosa hepatit B enfeksiyonu olan veya gecirmis bireylerde daha yaygindir Siroz Bireylerdeki mevcut siroz derecesini belirlemek icin bir dizi farkli test uygulanabilir Gecici elastografi FibroScan tercih edilen testtir ancak pahalidir Aspartat aminotransferazin trombosit oranina orani indeksi kaynak sorunu olan durumlarda kullanilabilir Bilinen en gercek sonucu veren yontem karaciger biyopsisidir Yeniden aktif hale gecme Hepatit B virusu DNA si enfeksiyondan sonra vucutta kalir ve aralarinda tespit edilemez HBsAg pozitif olan bireyler de bulunmak uzere bazi bireylerde hastalik tekrar eder Nadir gozukse de nuksetme genellikle alkol veya uyusturucu kullanimindan sonra veya zayif bagisikligi olan bireylerde gozlenir HBV cogalmanin oldugu ve olmadigi dongulerden gecer Acik tasiyicilarin yaklasik 50 si akut nuksetme yasar Sinir ALT 200 UL L olan erkekler daha dusuk seviyesi olan bireylere gore hastaligi yeniden gecirmeye uc kat daha yatkindir Hastaligin nuksetmesi kendiliginden gerceklesse dekemoterapi goren bireylerin riski daha yuksektir Bagisikligi baskilayici ilaclar HBV cogalmasina neden olurken karacigerdeki fonksiyonlarini onler Hastaligin nuksetmesi serolojik profile baglidir kaninda HBsAg tespit edilen bireyler yuksek risk altindadir ancak cekirdek antijene karsi antikoru olan bireyler de risk altindadir Bagisikliga isaret ettigi kabul edilen yuzey antijenine karsi antikoru bulunan bireylerde de hastalik nuksedebilir Profilaktik antiviral ilaclarla tedavi HBV hastaliginin nuksetmesine bagli olumleri ciddi olcude onleyebilir Epidemiyoloji2005 yili itibariyla hepatit B virusu gorulen yerler2017 de Hepatit B gorulme orani 2017 itibariyla en az 391 milyon kisi veya dunya nufusunun 5 i kronik HBV enfeksiyonuna sahipti Ayni yil 145 milyon akut HBV enfeksiyonu vakasi daha gerceklesti Bolgesel yayginlik Afrika da yaklasik 6 dan Amerika da 0 7 ye kadar degismektedir Enfeksiyon yollari arasinda dikey bulasma dogum yolu gibi yasamin erken donemlerinde yatay bulasma isirik lezyon ve saglik aliskanliklari ve yetiskinlere yatay bulas cinsel temas damar ici uyusturucu kullanimi bulunur Birincil bulasma yontemi belirli bir bolgede kronik HBV enfeksiyonunun yayginligini yansitir Amerika Birlesik Devletleri ve Bati Avrupa kitasi gibi dusuk yayginlik alanlarinda enjeksiyon ile uyusturucu kullanimi ve korunmasiz cinsel iliski birincil yontemlerdir ancak diger faktorler de onemli olabilir Nufusun 2 7 sinin kronik olarak enfekte oldugu Dogu Avrupa Rusya ve Japonya yi iceren orta derecede yayginlik alanlarinda hastalik agirlikli olarak cocuklar arasinda yayilir Cin ve Guney Dogu Asya gibi yuksek yayginlik gozlenen bolgelerde dogum sirasinda bulas en yaygin bulas yoludur ancak Afrika gibi endemikligin yuksek oldugu diger alanlarda cocukluk doneminde bulas onemli bir faktordur Yuksek endemisitenin oldugu bolgelerde kronik HBV enfeksiyonu yayginligi Afrika Uzak Dogu da 8 15 arasindadir 2010 yili itibariyla Cin de 120 milyon enfekte birey ardindan 40 milyon ile Hindistan ve 12 milyon ile Endonezya gelir Dunya Saglik Orgutu ne DSO gore enfeksiyon nedeniyle her yil tahminen 600 000 kisi olur Turkiye de durumGenel tablo Turkiye de akut hepatit B olgularinda azalma gozlenmektedir Ancak hastalik daha ileri yas gruplarinda gorulmeye baslamistir 2009 da 18 yas ustu kisilerde yapilan bir calismada Turkiyede HBsAg pozitifligi 4 ve antiHBc Hepatit virusune karsi olusan bir antikor pozitifligi 30 6 saptanmistir Turkiye de 18 yas ustu her uc kisiden biri Hepatit B Virusu ile karsilasmis durumdadir ve eriskin yas grubunda 2 milyondan fazla HBsAg pozitifligi oldugu dusunulmektedir Bu kisilerin ancak yaklasik 12 sinin durumdan haberdar oldugu saptanmistir Bu durum Turkiye deki farkindaligin son derece dusuk oldugunun ortaya koymasi acisindan onemlidir Turkiyede 1999 2009 arasinda yapilmis olan calismalarin yas ve bolge ozelinde degerlendirildigi bir sistematik derlemede HBsAg pozitifliginin 4 6 oldugu yaklasik 3 3 milyon kisinin kronik HBV ile enfekte oldugu bildirilmektedir En dusuk prevalansin 0 14 yas grubunda 2 8 en yuksek prevalansin ise 25 34 yas grubunda 6 3 oldugu saptanmistir HBsAg pozitif olanlarin yaklasik 25 40 unda karaciger hastaligina bagli siroz ya da karaciger kanseri gelisebilecegi dusunulmektedir Her yil HBV ye bagli sirozu olan hastalarin 2 5 3 unde hepatoseluler kanser ortaya cikmasi beklenmektedir Saglik Bakanligi verilerine gore 2012 2016 yillari arasinda gerceklestirilen karaciger transplantasyonlarinin yaklasik yarisini 40 50 HBV enfeksiyonuna bagli akut kronik karaciger yetmezligi ve karaciger kanseri olusturmaktadir Asilama Asilama HBV ye karsi en etkili korunma yontemidir Hepatit B asisi 1998 de cocukluk cagi asi takvimine girmis ve o tarihten itibaren 3 doz olarak uygulanmaya baslamistir Asinin ilk dozu 1998 2001 arasinda dogumdan sonra 2 ayin sonunda yapilmakta iken 2003 ten itibaren dogumda uygulanmaya baslanmistir 2005 2009 arasinda ilk ve orta ogretime devam eden cocuklara yonelik yapilan yakalama catch up asilamalari ile de teorik olarak 1991 ve sonrasinda dogan kisilerin buyuk bir kisminin primer asilamasi tamamlanmistir Tedavi Guncel tedaviye yonelik olan oral antiviraller tenofovir entekavir Turkiyede de ulasilabilmekte ve kullanilmaktadir Tarihce4 500 yillik insan kalintilarindan elde edilen kanitlara gore Hepatit B virusu en azindan Bronz Cagi ndan beri insanlara bulasir 2018 yilinda yapilan bir calismada elde edilen viral genomlar omurgali orneklerinden elde edilen en eski genomlar oldu Ayrica bazi eski hepatit viral turlerinin hala insanlari enfekte ettigi digerlerinin neslinin tukendigi tespit edildi Bu hepatit B nin Yeni Dunya da ortaya ciktigi ve 16 yuzyilda Avrupa ya yayildigi dusuncesinin yanlis oldugunu kanitladi Napoli deki San Domenico Maggiore Bazilikasi nda bulunan mumyalanmis bir cocugun kalintilari ustune 2018 de yapilmis bir baska calismaya sonucunda 16 yuzyilda yasamis cocugun bir tur HBV ye sahip oldugu ve virusun modern varyantlarla yakindan iliskili oldugu sonucuna varildi Genomik calismalar insanlarda daha eski bir koken oldugunu dogrulamaktadir Belirli bir Hepatit B altgenotipi C4 Avustralya yerlilerinde bulunur ve Guney Dogu Asya da baska hicbir yerde bulunmaz bu da HBV nin 50 000 yil kadar eski bir kokeni oldugunu dusundurur Diger calismalar virusun 40 000 yil once insanlarda mevcut oldugunu ve insanlarla birlikte dunyaya yayildigini dogruladi Hepatit B virusunun neden oldugu bir salginin en eski kaydi 1885 te Lurman tarafindan yapilmistir Bremen de 1883 te bir cicek hastaligi salgini meydana geldi ve 1 289 tersane calisani diger insanlardan elde edilen lenf ile asilandi Birkac hafta sonra hatta sekiz ay sonrasina kadar asilanan iscilerin 191 i sarilik oldu ve bu kisilere serum hepatiti teshisi kondu Farkli lenf gruplari ile asilanan diger calisanlar saglikli kaldi Artik epidemiyolojik calismanin klasik bir ornegi olarak kabul edilen Lurman in makalesi salginin kaynaginin kontamine lenf oldugunu kanitladi Daha sonra 1909 da frengi tedavisi icin Salvarsan vermekte kullanilan ve daha da onemlisi yeniden kullanilan hipodermik ignelerin piyasaya surulmesinden sonra cok sayida benzer salgin rapor edildi Virus o zamanlar Ulusal Saglik Enstituleri nde NIH calisan Baruch Blumberg in Aborijin Avustralya halkinin kaninda kesfettigi daha sonra hepatit B yuzey antijeni veya HBsAg olarak bilinen Avustralya antijenini 1966 yilinda kesfetmesiyle ilk defa bulundu 1947 de Frederick MacCallum tarafindan yayinlanan arastirmadan bu yana bir virusten suphelenilmesine ragmen David Dane ve diger arastirmacilar virus parcacigini 1970 te elektron mikroskobu ile kesfettiler 1980 lerin baslarinda virusun genom u siralandi ve ilk asilar test edildi Toplum ve kultur28 Temmuz da kutlanan Dunya Hepatit Gunu hepatit B ve hepatit C konusunda kuresel farkindalik yaratmayi onleme tani ve tedaviyi tesvik etmeyi amaclamaktadir 2007 den beri Dunya Hepatit Ittifaki tarafindan duzenlenmektedir ve Mayis 2010 da Dunya Saglik Orgutu nden kuresel onay almistir GirisimlerDunya Saglik Orgutu viral hepatitlerin azaltilmasi icin 2016 yilinda 194 ulkenin katilimiyla 2016 2021 yillari arasinda uygulanacak olan bir eliminasyon programi baslatti Bu programin hedefi 2030 yilina kadar viral hepatitlere bagli olumlerin 65 yeni olgu sayisinin ise 90 azaltilmasi olarak belirlendi Bu hedefe ulasmak icin DSO tarafindan onceliklendirilen konular infantlarda HBV asilamasi HBV tasiyicisi annelerden bebeklere gecisin engellenmesi guvenli kan transfuzyonlari guvenli enjeksiyonlar damar ici ilac kullanicilarinda enjektor paylasiminin engellenmesi kronik HBV ve HCV hastalarinin tani ve tedaviye ulasiminin saglanmasi olarak secildi DSO nun viral hepatit eliminasyon hedeflerine ulasabilmek icin Turkiyede de Saglik Bakanligi tarafindan 2018 2023 yillari arasini hedefleyen TURKIYE VIRAL HEPATIT ONLEME VE KONTROL PROGRAMI yayinlanmistir Bu program cercevesinde toplumun viral hepatitlerin bulas yollari ve korunma konularinda bilgilendirilmesi yuksek riskli gruplarin tanimlanmasi ve bu kisilerde viral hepatit taramalarinin gerceklestirilmesi ulkedeki gercek hasta sayisinin belirlenmesi icin surveyansin etkin sekilde yapilmasi hastalarin tespiti sonrasi tedavi icin dogru yonlendirilmelerinin saglanmasi amaclanmaktadir Ayrica bakinizHepatit OnkovirusKaynakca a b c d e f g h i j k Hepatitis B Fact sheet N 204 who int Temmuz 2014 9 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Kasim 2014 a b Chang MH Haziran 2007 Hepatitis B virus infection Semin Fetal Neonatal Med 12 3 160 167 doi 10 1016 j siny 2007 01 013 PMID 17336170 GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators 8 Kasim 2016 Global regional and national incidence prevalence and years lived with disability for 310 diseases and injuries 1990 2015 a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015 Lancet 388 10053 1545 1602 doi 10 1016 S0140 6736 16 31678 6 PMC 5055577 2 PMID 27733282 a b c Hepatitis B FAQs for the Public Transmission U S Centers for Disease Control and Prevention CDC 11 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Kasim 2011 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi CDC2014T adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c GBD 2017 Disease and Injury Incidence and Prevalence 10 Kasim 2018 Global regional and national incidence prevalence and years lived with disability for 354 diseases and injuries for 195 countries and territories 1990 2017 a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017 Lancet 392 10159 1789 1858 doi 10 1016 S0140 6736 18 32279 7 PMC 6227754 2 PMID 30496104 GBD 2015 Mortality and Causes of Death Collaborators 8 Ekim 2016 Global regional and national life expectancy all cause mortality and cause specific mortality for 249 causes of death 1980 2015 a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015 Lancet 388 10053 1459 1544 doi 10 1016 S0140 6736 16 31012 1 PMC 5388903 2 PMID 27733281 Logan s Medical and Scientific Abbreviations J B Lippincott and Company 1987 s 232 ISBN 0 397 54589 4 Hepatitis MedlinePlus U S National Library of Medicine 27 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Haziran 2020 25 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2021 Rubin s Pathology clinicopathologic foundations of medicine 5 Philadelphia Wolters Kluwer Lippincott Williams amp Wilkins 2008 s 638 ISBN 9780781795166 3 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Viral Hepatit Tani ve Tedavi Rehberi PDF 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 26 Agustos 2021 PDF 17 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2021 a b PDF 26 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Viral Hepatitis 4 Hoboken Wiley 2013 s 83 ISBN 9781118637302 3 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 a b Global hepatitis report 2017 PDF WHO 2017 ISBN 978 92 4 156545 5 27 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Natural History of Hepatitis B Virus Infection an Update for Clinicians Mayo Clinic Proceedings 82 8 967 975 2007 doi 10 4065 82 8 967 PMID 17673066 Williams R 2006 Global challenges in liver disease Hepatology 44 3 521 526 doi 10 1002 hep 21347 PMID 16941687 GBD 2013 Mortality and Causes of Death 17 Aralik 2014 Global regional and national age sex specific all cause and cause specific mortality for 240 causes of death 1990 2013 a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013 Lancet 385 9963 117 71 doi 10 1016 S0140 6736 14 61682 2 PMC 4340604 2 PMID 25530442 Transmission of serum hepatitis 1970 Journal of the American Medical Association 276 10 841 844 1996 doi 10 1001 jama 276 10 841 PMID 8769597 Management of the hepatitis B virus in the liver transplantation setting a European and an American perspective Liver Transplant 11 7 716 32 Temmuz 2005 doi 10 1002 lt 20492 PMID 15973718 Hepatocellular carcinoma epidemiology and molecular carcinogenesis Gastroenterology 132 7 2557 76 Haziran 2007 doi 10 1053 j gastro 2007 04 061 PMID 17570226 Hepatocellular carcinoma New England Journal of Medicine 365 12 1118 27 22 Eylul 2011 doi 10 1056 NEJMra1001683 PMID 21992124 Lamivudine for the treatment of membranous glomerulopathy secondary to chronic hepatitis B infection Canadian Journal of Gastroenterology 19 10 625 9 Ekim 2005 doi 10 1155 2005 378587 PMID 16247526 Hepatitis B as an immune complex disease Seminars in Liver Disease 1 1 45 57 Subat 1981 doi 10 1055 s 2008 1063929 PMID 6126007 Polyarteritis nodosa and extrahepatic manifestations of HBV infection the case against autoimmune intervention in pathogenesis Journal of Autoimmunity 16 3 269 74 Mayis 2001 doi 10 1006 jaut 2000 0502 PMID 11334492 The pathogenesis of arthritis associated with viral hepatitis Complement component studies The New England Journal of Medicine 285 4 185 9 Temmuz 1971 doi 10 1056 NEJM197107222850401 PMID 4996611 Hepatitis B the virus and disease Hepatology 49 5 Suppl S13 21 Mayis 2009 doi 10 1002 hep 22881 PMC 2809016 2 PMID 19399811 Association between polyarteritis and Australia antigen Lancet 2 7684 1149 53 Aralik 1970 doi 10 1016 S0140 6736 70 90339 9 PMID 4098431 Membranous nephropathy related to hepatitis B virus in adults The New England Journal of Medicine 324 21 1457 63 Mayis 1991 doi 10 1056 NEJM199105233242103 PMID 2023605 Strong association between membranous nephropathy and hepatitis B surface antigenaemia in Japanese children Lancet 2 8099 1065 1068 Kasim 1978 doi 10 1016 S0140 6736 78 91801 9 PMID 82085 28 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Hepatitis B FAQs for the Public Centers for Disease Control and Prevention 20 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Agustos 2015 Vaccination against sexually transmitted infections Current Opinion in Infectious Diseases 25 1 66 72 Subat 2012 doi 10 1097 QCO 0b013e32834e9aeb PMID 22143117 Transfusion transmissible infections and transfusion related immunomodulation PDF Best Practice amp Research Clinical Anaesthesiology 22 3 503 517 Eylul 2008 doi 10 1016 j bpa 2008 05 003 PMID 18831300 7 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Drug injectors and the cleaning of needles and syringes European Addiction Research 6 1 20 30 Mart 2000 doi 10 1159 000019005 PMID 10729739 28 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Hepatitis B the facts IDEAS Victorian Government Health Information Australia State of Victoria 28 Temmuz 2009 18 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2009 Epidemiology of hepatitis B Pediatr Infect Dis J 12 5 433 437 Mayis 1993 doi 10 1097 00006454 199305000 00036 PMID 8392167 18 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Breastfeeding of Newborns by Mothers Carrying Hepatitis B Virus A Meta analysis and Systematic Review Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine 165 9 837 846 2011 doi 10 1001 archpediatrics 2011 72 PMID 21536948 a b Baron s Medical Microbiology 4 University of Texas Medical Branch 1996 ISBN 978 0 9631172 1 2 14 Temmuz 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Molecular Virology of Hepatitis B Virus Seminars in Liver Disease 24 3 10 2004 doi 10 1055 s 2004 828672 PMID 15192795 Desk Encyclopedia of General Virology Boston Academic Press 2009 s 455 ISBN 978 0 12 375146 1 The Biology of Hepadnaviruses Journal of General Virology 67 7 1215 1235 1986 doi 10 1099 0022 1317 67 7 1215 PMID 3014045 Hepatitis B virus genetic variability and evolution PDF Virus Research 127 2 164 176 2007 doi 10 1016 j virusres 2007 02 021 PMID 17383765 31 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Hepatitis B virus genome variability and disease progression the impact of pre core mutants and HBV genotypes Journal of Clinical Virology 34 Suppl 1 S79 82 Aralik 2005 doi 10 1016 s1386 6532 05 80015 0 PMID 16461229 Viral and cellular determinants involved in hepadnaviral entry World Journal of Gastroenterology 13 1 22 38 Ocak 2007 doi 10 3748 wjg v13 i1 22 PMC 4065874 2 PMID 17206752 a b Hepatitis B virus replication World Journal of Gastroenterology 13 1 48 64 Ocak 2007 doi 10 3748 wjg v13 i1 48 PMC 4065876 2 PMID 17206754 Hepatitis B Virus and Hepatitis D Virus Entry Species Specificity and Tissue Tropism Cold Spring Harbor Perspectives in Medicine 5 8 a021378 Agustos 2015 doi 10 1101 cshperspect a021378 PMC 4526719 2 PMID 26238794 Virology principles and applications Saunders Venetia Hoboken N J Wiley 2013 ISBN 978 1 118 62979 6 OCLC 865013042 Hepatitis B virus X protein upregulates HSP90alpha expression via activation of c Myc in human hepatocarcinoma cell line HepG2 Virol J 7 45 2010 doi 10 1186 1743 422X 7 45 PMC 2841080 2 PMID 20170530 a b Sodium taurocholate cotransporting polypeptide is a functional receptor for human hepatitis B and D virus eLife 1 e00049 2012 doi 10 7554 eLife 00049 PMC 3485615 2 PMID 23150796 Hepatitis B virus morphogenesis World J Gastroenterol 13 1 65 73 Ocak 2007 doi 10 3748 wjg v13 i1 65 PMC 4065877 2 PMID 17206755 Hepatitis B virus genotypes Vaccine 23 19 2409 23 Mart 2005 doi 10 1016 j vaccine 2004 10 045 PMID 15752827 Subtypes genotypes and molecular epidemiology of the hepatitis B virus as reflected by sequence variability of the S gene Intervirology 38 1 2 24 34 1995 doi 10 1159 000150411 PMID 8666521 Araujo Aralik 2015 Hepatitis B virus intergenotypic recombinants worldwide An overview Infection Genetics and Evolution 36 500 510 doi 10 1016 j meegid 2015 08 024 PMID 26299884 Hepatitis B virus genotypes among chronic hepatitis B patients from Baghdad Iraq and their impact on liver function Gene Reports 17 100548 2019 doi 10 1016 j genrep 2019 100548 Complete genomes phylogenic relatedness and structural proteins of six strains of the hepatitis B virus four of which represent two new genotypes Virology 198 2 489 503 1994 doi 10 1006 viro 1994 1060 PMID 8291231 Characterization of seven genotypes A to E G and H of hepatitis B virus recovered from Japanese patients infected with human immunodeficiency virus type 1 Journal of Medical Virology 76 1 24 32 Mayis 2005 doi 10 1002 jmv 20319 PMID 15779062 Hepatitis B virus taxonomy and hepatitis B virus genotypes World Journal of Gastroenterology 13 1 14 21 Ocak 2007 doi 10 3748 wjg v13 i1 14 PMC 4065870 2 PMID 17206751 Carboxypeptidase D is an avian hepatitis B virus receptor Journal of Virology 73 10 8696 8702 1999 doi 10 1128 JVI 73 10 8696 8702 1999 PMC 112890 2 PMID 10482623 Viral and cellular determinants involved in hepadnaviral entry World J Gastroenterol 13 1 22 38 Ocak 2007 doi 10 3748 wjg v13 i1 22 PMC 4065874 2 PMID 17206752 1 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Hepatitis B virus HBV quasispecies in hepatic and extrahepatic viral reservoirs in liver transplant recipients on prophylactic therapy Liver Transpl 17 8 955 62 Nisan 2011 doi 10 1002 lt 22312 PMID 21462295 HBV pathogenesis in animal models Recent advances on the role of platelets Journal of Hepatology 46 4 719 726 2007 doi 10 1016 j jhep 2007 01 007 PMC 1892635 2 PMID 17316876 Platelets mediate cytotoxic T lymphocyte induced liver damage Nat Med 11 11 1167 9 Kasim 2005 doi 10 1038 nm1317 PMC 2908083 2 PMID 16258538 Serological markers of HBV infectivity Ann Ist Super Sanita 24 2 217 23 1987 PMID 3331068 Desk Encyclopedia of Human and Medical Virology Boston Academic Press 2009 s 110 ISBN 978 0 12 375147 8 The natural history of chronic HBV infection and geographical differences Antiviral Therapy 15 25 33 2010 doi 10 3851 IMP1621 PMID 21041901 Chronic hepatitis B Hepatology 45 2 507 539 Subat 2007 doi 10 1002 hep 21513 PMID 17256718 Predictive factors for reactivation of hepatitis B following hepatitis B e antigen seroconversion in chronic hepatitis B Gastroenterology 133 5 1458 1465 Kasim 2007 doi 10 1053 j gastro 2007 08 039 PMID 17935720 New nucleic acid diagnostic tests in viral hepatitis Semin Liver Dis 26 4 309 317 Kasim 2006 doi 10 1055 s 2006 951602 PMID 17051445 Elimination of Perinatal Hepatitis B Providing the First Vaccine Dose Within 24 Hours of Birth Pediatrics 140 3 e20171870 Eylul 2017 doi 10 1542 peds 2017 1870 PMID 28847980 Infection and Cancer The Case of Hepatitis B Journal of Clinical Oncology 34 1 83 90 Ocak 2016 doi 10 1200 JCO 2015 61 5724 PMID 26578611 a b PDF 9 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2021 Hepatitis B immunisation for newborn infants of hepatitis B surface antigen positive mothers The Cochrane Database of Systematic Reviews 2 CD004790 Nisan 2006 doi 10 1002 14651858 CD004790 pub2 PMID 16625613 Hepatitis B in pregnancy a concise review of neonatal vertical transmission and antiviral prophylaxis Annals of Hepatology 13 2 187 95 2014 doi 10 1016 S1665 2681 19 30881 6 PMID 24552860 Systematic review with meta analysis the efficacy and safety of tenofovir to prevent mother to child transmission of hepatitis B virus Alimentary Pharmacology amp Therapeutics 45 12 1493 1505 Haziran 2017 doi 10 1111 apt 14068 PMID 28436552 28 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Hepatitis B immunoglobulin during pregnancy for prevention of mother to child transmission of hepatitis B virus The Cochrane Database of Systematic Reviews 2 CD008545 Subat 2017 doi 10 1002 14651858 CD008545 pub2 PMC 6464495 2 PMID 28188612 Hepatitis B vaccination during pregnancy for preventing infant infection The Cochrane Database of Systematic Reviews 11 CD007879 Kasim 2014 doi 10 1002 14651858 CD007879 pub3 PMC 7185858 2 PMID 25385500 CDC guidance for evaluating health care personnel for hepatitis B virus protection and for administering postexposure management MMWR Recommendations and Reports 62 RR 10 1 19 Aralik 2013 PMID 24352112 19 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Hepatitis B virus infection epidemiology and vaccination Epidemiologic Reviews 28 112 25 2006 doi 10 1093 epirev mxj009 PMID 16754644 a b Vaccines for preventing hepatitis B in health care workers The Cochrane Database of Systematic Reviews 4 CD000100 Ekim 2005 doi 10 1002 14651858 CD000100 pub3 PMID 16235273 a b Hepatitis B vaccination for patients with chronic renal failure The Cochrane Database of Systematic Reviews 3 CD003775 19 Temmuz 2004 doi 10 1002 14651858 CD003775 pub2 PMID 15266500 Men Who Have Sex with Men Populations and Settings Division of Viral Hepatitis CDC www cdc gov Ingilizce 31 Mayis 2015 26 Temmuz 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2017 PDF 28 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2021 To do or not to do IVF and ICSI in chronic hepatitis B virus carriers Human Reproduction 24 11 2676 2678 22 Temmuz 2009 doi 10 1093 humrep dep258 PMID 19625309 Screening for hepatitis B virus infection in nonpregnant adolescents and adults U S Preventive Services Task Force recommendation statement Annals of Internal Medicine 161 1 58 66 Temmuz 2014 doi 10 7326 M14 1018 PMID 24863637 The natural history and treatment of chronic hepatitis B a critical evaluation of standard treatment criteria and end points Annals of Internal Medicine 147 1 58 61 Temmuz 2007 doi 10 7326 0003 4819 147 1 200707030 00010 PMID 17606962 28 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 PDF 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2021 HBV therapy guidelines and open issues Digestive and Liver Disease 43 Suppl 1 Suppl 1 S57 63 Ocak 2011 doi 10 1016 S1590 8658 10 60693 7 PMID 21195373 AASLD guidelines for treatment of chronic hepatitis B Hepatology 63 1 261 283 Ocak 2016 doi 10 1002 hep 28156 PMC 5987259 2 PMID 26566064 a b GUIDELINES FOR THE PREVENTION CARE AND TREATMENT OF PERSONS WITH CHRONIC HEPATITIS B INFECTION PDF Dunya Saglik Orgutu Mart 2015 ISBN 978924154905 9 19 Mart 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Agustos 2020 a b Hepatitis B Virus Infection New England Journal of Medicine 359 14 1486 1500 2008 doi 10 1056 NEJMra0801644 PMID 18832247 Management of viral hepatitis B Journal of Gastroenterology and Hepatology 17 Suppl S125 45 Subat 2002 doi 10 1046 j 1440 1746 17 s1 3 x PMID 12000599 abonelik gereklidir Clinical relevance and public health significance of hepatitis B virus genomic variations World Journal of Gastroenterology 15 46 5761 5769 Aralik 2009 doi 10 3748 wjg 15 5761 PMC 2791267 2 PMID 19998495 29 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 PDF 28 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2021 The management of hepatitis B Aust Prescr 32 4 99 104 2009 doi 10 18773 austprescr 2009 048 Hepatitis B in children complexities in management Pediatric Transplantation 9 5 685 691 2005 doi 10 1111 j 1399 3046 2005 00393 x PMID 16176431 Hepatitis delta virus Virology 344 1 71 76 2006 doi 10 1016 j virol 2005 09 033 PMID 16364738 Pathobiology of chronic hepatitis virus infection and hepatocellular carcinoma HCC Ital J Gastroenterol 23 8 498 502 Kasim 1991 PMID 1661197 Hepatitis B Virus Infection What Is Current and New Topics in Antiviral Medicine 26 4 112 116 Ocak 2019 PMC 6372357 2 PMID 30641484 The immunology of hepatitis B Clin Liver Dis 11 4 727 759 vii 759 Kasim 2007 doi 10 1016 j cld 2007 08 001 PMID 17981227 Natural history of chronic HBV infection special emphasis on the prognostic implications of the inactive carrier state versus chronic hepatitis Digestive and Liver Disease 43 Suppl 1 S8 14 Ocak 2011 doi 10 1016 S1590 8658 10 60686 X PMID 21195374 Lamivudine prevents reactivation of hepatitis B and reduces mortality in immunosuppressed patients systematic review and meta analysis J Viral Hepat 15 2 89 102 Subat 2008 doi 10 1111 j 1365 2893 2007 00902 x PMID 18184191 The difficulties of managing severe hepatitis B virus reactivation Liver International 31 Suppl 1 104 110 Ocak 2011 doi 10 1111 j 1478 3231 2010 02396 x PMID 21205146 Current trends in management of hepatitis B virus reactivation in the biologic therapy era World Journal of Gastroenterology 17 34 3881 3887 Eylul 2011 doi 10 3748 wjg v17 i34 3881 PMC 3198017 2 PMID 22025876 University of Southern California Department of Surgery 27 Kasim 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ocak 2009 Hepatitis B incidence rate Our World in Data 26 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2020 Hepatitis B www who int Ingilizce 28 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Nisan 2020 Global epidemiology of hepatitis B virus Journal of Clinical Gastroenterology 38 10 Suppl 3 S158 68 Kas Ara 2004 doi 10 1097 00004836 200411003 00008 PMID 15602165 Patient to patient transmission of hepatitis B virus associated with oral surgery J Infect Dis 195 9 1311 1314 Mayis 2007 doi 10 1086 513435 PMID 17397000 Epidemiology and prevention of hepatitis B Seminars in Liver Disease 23 1 39 46 2003 doi 10 1055 s 2003 37583 PMID 12616449 18 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Cross sectional study of hepatitis B virus infection in rural communities Central African Republic BMC Infectious Diseases 13 286 1 Ocak 2013 doi 10 1186 1471 2334 13 286 PMC 3694350 2 PMID 23800310 Healthcare stumbling in RI s Hepatitis fight 13 Ocak 2011 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 a b Tozun N Ozdogan O Cakaloglu Y Idilman R Karasu Z Akarca U et al Seroprevalence of hepatitis B and C virus infections and risk factors in Turkey a fieldwork TURHEP study Clin Microbiol Infect 2015 21 1020 1026 a b PDF 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Toy M Onder FO Wormann T Bozdayi AM Schalm SW Borsboom GJ et al Age and region specific hepatitis B prevalence in Turkey estimated using generalized linear mixed models a systematic review BMC Infect Dis 2011 11 337 Urunler Tenoviral 17 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2021 a b Ben Guarino 9 Mayis 2018 New strains of hepatitis B virus discovered in ancient human remains The Washington Post 5 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2018 The paradox of HBV evolution as revealed from a 16th century mummy PLOS Pathogens 14 1 e1006750 Ocak 2018 doi 10 1371 journal ppat 1006750 PMC 5754119 2 PMID 29300782 Davis Molecular Epidemiology of Hepatitis B in the Indigenous People of Northern Australia Gastroenterology and Hepatology 2013 Temmuz 2 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Gerlich Medical Virology of Hepatitis B how it began and where we are now Virology Journal 2013 10 28 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Paraskevis Dating the Origin and Dispersal of Hepatitis B Virus Infection in Humans and Primates Hepatology 2013 1 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Eine icterus epidemic Berl Klin Woschenschr Almanca 22 20 23 1885 Further studies on a new human isoprecipitin system Australia antigen Blood 27 3 297 309 Mart 1966 doi 10 1182 blood V27 3 297 297 PMID 5930797 Homologous serum hepatitis Lancet 2 6480 691 692 1947 doi 10 1016 S0140 6736 47 90722 8 Virus like particles in serum of patients with Australia antigen associated hepatitis Lancet 1 7649 695 698 Nisan 1970 doi 10 1016 S0140 6736 70 90926 8 PMID 4190997 Nucleotide sequence of the hepatitis B virus genome subtype ayw cloned in E coli Nature 281 5733 646 650 Ekim 1979 doi 10 1038 281646a0 PMID 399327 Hepatitis B vaccine Lancet 2 8206 1229 1230 Aralik 1980 doi 10 1016 S0140 6736 80 92484 8 PMID 6108398 28 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Viral hepatitis PDF Dunya Saglik Orgutu 11 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Agustos 2020 a b 4 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Agustos 2021 Dis baglantilarSiniflandirmaDICD 10 B16 B18 0 B18 1ICD 9 CM 070 2 070 3OMIM 610424MeSH D006509DiseasesDB 5765 66071002Dis kaynaklarMedlinePlus 000279eMedicine med 992 ped 978Patient UK Hepatit B Curlie de Hepatit B DMOZ tabanli Saglik Bakanligi Asi Portali nda Hepatit B Hastaligi 29 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde

Yayın tarihi: Haziran 25, 2024, 17:54 pm
En çok okunan
  • Ocak 06, 2025

    Polygala coriacea

  • Ocak 06, 2025

    Polygala cordifolia

  • Ocak 06, 2025

    Polygala coralliformis

  • Ocak 06, 2025

    Polygala conzattii

  • Ocak 06, 2025

    Polygala conosperma

Günlük

  • Bernt Michael Holmboe

  • Vang

  • Oslo Üniversitesi

  • Bernt Michael Holmboe

  • 1961

  • Amerika Birleşik Devletleri

  • Benjamin Franklin

  • Viyana

  • Türkischer Tempel

  • Messier 13

NiNa.Az - Stüdyo

  • Vikipedi

Bültene üye ol

Mail listemize abone olarak bizden her zaman en son haberleri alacaksınız.
Temasta ol
Bize Ulaşın
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Her hakkı saklıdır.
Telif hakkı: Dadaş Mammedov
Üst