Klasik Osmanlı Ordusu, Osmanlı ordusunun 1451'de II. Mehmed'in yapılandırmasından başlayıp 1826 Vaka-i Hayriye biten kısmına verilen isimdir. Dönemin ordusu, 1606 sonrasında yenilmeye başlamış ve 17. ve 18. yy itibarıyla geçirdiği reformlar ardından 1826 yılında lağvedilmiştir. Bu dönemde birçok ocaklardan birisi olan Yeniçeri ocağı olarak adlandırılan ve devşirmelerden kurulan ocağın ordu ve siyasette büyük yeri ve etkisi vardır.[]
Birimler
Piyade
Solaklar
Solaklar, genelde yaya birlikti. Solaklar, padişahın bindiği atın sağında giderler.
Yeniçeri
II. Mehmed döneminde Çandarlı ailesinden sonra vezir-i azamlığa devşirme-kapıkulu kökenliler getirilmeye başlanmıştır. Yeniçeri-devşirme aristokrasisi Cem ve II. Beyazıt arasında çıkan taht kavgasında belirleyici rol oynayarak tımarlı sipahi-Türk aristokrasisine karşı üstünlük sağlamışlardır.
Yaya Birimler |
---|
Atlı Birlikler
Atlı Birlikler |
---|
Ağır Silahlı Birlikler
Çin’de barutun icat edilmesinden sonra geliştirilen ateşli silahların bilgisini Osmanlılar, 14. yüzyıldan başlayarak ateşli silah ve top teknolojisini kullanıyorlardı. Yeniçerilerin ilk defa 1389’da Kosova Savaşı sırasında ateşli silahları kullandıkları kaynaklarda aktarılmaktadır. Fatih devrinde toplar daha da geliştirilmiştir. Bu süreçte Osmanlı Devleti, hem doğudan hem batıdan gelen uzmanları istihdam ederek mevcut küresel bilgi ve teknoloji akışından yararlanmışlardır.
1440’lı yıllarda Osmanlılar, kalelerde, Tuna Nehri’nde ve Boğaz’da görev yapan filolarında top kullanıyorlardı ve topları hızlıca gerekli yerlere taşıyıp kuruyorlardı. Ayrıca bu dönemde rakiplerine kıyasla Osmanlı harp sanayisinin daha ileri bir seviyede olduğuna dair önemli bir başka gösterge, topçuluğun ve ateşli silahların Osmanlı daimi ordusunun önemli bir parçası olmasıydı. 15. yüzyılın başlarından itibaren Osmanlılar savaştıkları ordulara karşı daha organize ve düzenli bir şekilde ateşli silahları daimi ordu içinde kullanmaktaydılar. Buna karşın Avrupa’da topçular zanaatkârlardı; sanatkâr ve askerler arasında geçici bir sosyal kaynaşmadan bir sosyal grup oluşturmuşlardı. Osmanlılar ise 15. yüzyılın ortalarında topçuluğu daimi ordunun önemli bir parçası olarak kullanmışlardır. Bu süreçte Osmanlı harp sanayi kurumsallaşmış ve topçuluk teknolojisi gelişmiştir.
Ağır Silahlı Birimler |
---|
Organizasyon (Teşkilatlanma)
Osmanlı ordu teşkilatı, Anadolu Selçukluları, İlhanlılar ve Memlüklüler devletlerinin ve Roma İmparatorluğunun askeri teşkilat yapılarından belirli ölçülerde yararlanılarak kurulmuştur. Devletin temeli atılırken süvari olan beylik kuvvetlerinin yerine Vezir Alaâddin Paşa ile Kadı Cendereli Kara Halil'in tavsiyeleriyle Türk gençlerinden oluşan ayrı ayrı biner kişilik yaya ve müsellem isimleriyle muvazzaf iki sınıf piyade ve süvari kuvveti kuruldu.
Kapıkulu Sistemi
Kapıkulu Ocağı, piyadeler ve süvarilerden oluşmuştur. Kapıkulu Piyadeleri; Acemi Ocağı, Yeniçeri Ocağı, Cebeci Ocağı, Topçu Ocağı, Top Arabacılar Ocağı, Humbaracı Ocağı, Lağımcılar, Sakalar, Solaklar Kapıkulu Süvarileri ise Silahtar, Sipahi, Sağ Ulufeciler, Sol Ulufeciler, Sağ Garipler, Sol Garipler'den oluşmaktaydı.
Eyalet Sistemi
Eyalet Sistemi, ve askerleri olarak ayrılır. Yerli Kulu birlikleri Azab, Sekban, , İcareli; Serhat Kulu birlikleri ise Deliler (Deli), Gönüllüler, , Topraklı Süvari, Tımarlı Sipahiler ve Akıncılar olarak örgütlenmiştirler.
Personel
Rütbeler
Osmanlı Ordusu'nun Başkomutanlık görevini padişahlar yapmışlardır.
Piyadeleri "yaya”, süvarileri ise "müsellem” şeklinde adlandırılmıştı. Kapıkulu Ocakları'nın kuruluşuna kadar savaşlarda fiili olarak hizmet görmüşlerdir. Osmanlı Devleti’nin beylik devlet siyasetinden imparatorluk siyasetine geçişi imparatorluk içinde bağımsız güç bırakmak istemeyen, merkezi otoriteyi devşirme,kapıkulu, yeniçeri ve enderun sistemiyle sağlamlaştırmak isteyen II. Mehmet ile başlamıştır.
Modernizasyon çalışmaları
Gerileme döneminde, Avrupa örnek alınmaya çalışılmış, teknik ve ekonomik alanlarda yapılanmaya gidilirken Donanmanın yenilenmesi gibi askeri birtakım yenileşme çabalarına gidilmiştir. Ancak;
- III. Murat döneminden itibaren kapıkulu ocaklarına kanunlara aykırı asker alınarak sayılarının artırılması,
- Yeniçerilerin geçim sıkıntısını ileri sürerek askerlik dışında işlerle uğraşmaları,
- İltizam sisteminin yaygınlaşması üzerine tımar sisteminin önemini kaybetmesi ve eyaletlerde asker yetiştirilmemesi ve
- Avrupa’da meydana gelen harp teknolojisindeki gelişmelerin takip edilmemesi gibi etkenler sistemin bozulmasına neden olmuştur.
Büyüklüğü
Kuvvet
Orduda muvazzaf askerlerin yanında savaş ve olağanüstü durumlarda çağrılan ek kuvvetler de bulunuyordu. 1610'da, 203.000 kişilik Osmanlı ordusunun mevcudu aşağıdaki gibidir.
Asker Sınıfı | Sayısı |
---|---|
|
|
Gelirleri
Birlik | Komutan | Er |
---|---|---|
Anbarcı | 15 | 9 |
Azeb | 35 | 8 |
Çavuş | 30 | 15 |
Cebeci | 30 | 9 |
Faris | 40 | 17 |
Gönüllü | 70 | 15 |
Kapudan | 60 | 9 |
Kâtib | 30 | 15 |
Martolos | 35 | 8 |
Mehter | 15 | 13 |
Müstahfız | 55 | 9 |
Sekban | 12 | 8 |
Topçu | 25 | 12 |
Yeniçeri | 25 | 6 |
Resimler
- Çırak Esnaf Esnaf Çırağı
Usta Küçük Rütbeli Yeniçeri Subayı
Kalyoncu Yelkenli Gemi Efradından
Tulumbacı' Yeniçeri Ocağında Etfaiye Eri]] - Cebehane Karakullukçusu Cephane Muhafızı
Cabehane Çorbacısı Cephane Subayı
Bostancı Saray Muhafızı
Satır Tören Kıtası Eri]] -
- Humbaracılar
Tımarlı
Ulufeli
Tımarlı Subayı]] - Kulluk Neferi Karakol Bekleyen Yeniçeri
Keçeli Yeniçeri Neferi
Odabaşı Yeniçeri Kışlası Amiri
Kulluk Bayrakdarı Karakol Amiri]] - Salma Neferleri Padişahın Ziyaretlerinde Maiyet Efradından
Nöbetçi Kale Muhafızı
Haseki Ağa Yeniçeri Ocağında İtibarlı bir Sınıftan Kimse]] - Yol Haseki Saray muhafız subayı
Çuhadar Padişahın giyeceklerini muhafaza edip taşıyan
Bölükağası Yeniçeri bölük kumandanı]] -
- Osmanlı Ordusu Muharebe Sancağı 1453-1798
- Osmanlı Ordu Sancağı 1793-1923
- Topçu Sancağı
- Humbaracı Sancağı
- Gönüllü Sancağı
- Dört Bölükler Sancağı
- Yeniçeri Sancağı
- Paşalara Mahsus Sancak
- Silahtar Bölüğü Sancağı
- Sipahi Sancağı
- Sipahi Bölüğü Sancağı
- Padişahın Şahsına Mahsus Sancak
- Padişahın Şahsına Mahsus Sancak
- Siyah Başıbozuk Askerin Yağlıboyası 1869
-
- Sipahi
- Sipahi
-
-
- Yeniçeri askerleri
Kaynakça
- ^ İsmail H. Uzunçarşılı, (1988). Osmanlı Devleti Teşkilâtından Kapukulu Ocakları, c. II, Ankara, TTK Yay., s. 35.
- ^ Joseph Needham, Gunpowder as the Fourth Power, East and West, Hong Kong Un. Press, 1985, s. 14-16.
- ^ Gabor Agoston (2011). “Osmanlı’larda Askeri Güç ve Silah Endüstrisi”, Osmanlı Askeri Tarihi, Bilim ve Sanat Vakfı, İstanbul. s. 8-9.
- ^ Gabor Agoston. Guns for the Sultan. Military Power and the Weapon Industry in the Ottoman Empire, s. 63-64, 166-172, 192-195.
- ^ H. İNALCIK, Osmanlı Devletinde Türk Ordusu, s. 55, Türk Kültürü, 1964, sayı: 22.
- ^ Mevlüt Bozdemir, Türk Ordusunun Tarihsel Kaynakları, s.59
- ^ I.B. Tauris Publishers Guarding the Frontier, Ottoman Border Forts and Garrisons in Europe (2007), s. 159
Kaynakça
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1988). Osmanlı Devleti Teşkilatından Kapıkulu Ocakları: Acemi Ocağı ve Yeniçeri Ocağı. Ankara: Türk Tarih Kurumu. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Klasik Osmanli Ordusu Osmanli ordusunun 1451 de II Mehmed in yapilandirmasindan baslayip 1826 Vaka i Hayriye biten kismina verilen isimdir Donemin ordusu 1606 sonrasinda yenilmeye baslamis ve 17 ve 18 yy itibariyla gecirdigi reformlar ardindan 1826 yilinda lagvedilmistir Bu donemde bircok ocaklardan birisi olan Yeniceri ocagi olarak adlandirilan ve devsirmelerden kurulan ocagin ordu ve siyasette buyuk yeri ve etkisi vardir kaynak belirtilmeli II Viyana Kusatmasi sirasinda sipahiler 1683BirimlerPiyade Solaklar Solaklar genelde yaya birlikti Solaklar padisahin bindigi atin saginda giderler Yeniceri II Mehmed doneminde Candarli ailesinden sonra vezir i azamliga devsirme kapikulu kokenliler getirilmeye baslanmistir Yeniceri devsirme aristokrasisi Cem ve II Beyazit arasinda cikan taht kavgasinda belirleyici rol oynayarak timarli sipahi Turk aristokrasisine karsi ustunluk saglamislardir Yaya BirimlerYeniceri 18 yuzyil Yeniceri agasi 18 yuzyil Yeniceri 16 yuzyil Yeniceri agasi 16 yuzyil Yeniceri agasi 16 yuzyil Solaklar 16 yuzyil Atli Birlikler Atli BirliklerKazaskerSipahiSilahdarSilahdar AgaAgir Silahli Birlikler Topcu Ocagi Cin de barutun icat edilmesinden sonra gelistirilen atesli silahlarin bilgisini Osmanlilar 14 yuzyildan baslayarak atesli silah ve top teknolojisini kullaniyorlardi Yenicerilerin ilk defa 1389 da Kosova Savasi sirasinda atesli silahlari kullandiklari kaynaklarda aktarilmaktadir Fatih devrinde toplar daha da gelistirilmistir Bu surecte Osmanli Devleti hem dogudan hem batidan gelen uzmanlari istihdam ederek mevcut kuresel bilgi ve teknoloji akisindan yararlanmislardir 1440 li yillarda Osmanlilar kalelerde Tuna Nehri nde ve Bogaz da gorev yapan filolarinda top kullaniyorlardi ve toplari hizlica gerekli yerlere tasiyip kuruyorlardi Ayrica bu donemde rakiplerine kiyasla Osmanli harp sanayisinin daha ileri bir seviyede olduguna dair onemli bir baska gosterge topculugun ve atesli silahlarin Osmanli daimi ordusunun onemli bir parcasi olmasiydi 15 yuzyilin baslarindan itibaren Osmanlilar savastiklari ordulara karsi daha organize ve duzenli bir sekilde atesli silahlari daimi ordu icinde kullanmaktaydilar Buna karsin Avrupa da topcular zanaatkarlardi sanatkar ve askerler arasinda gecici bir sosyal kaynasmadan bir sosyal grup olusturmuslardi Osmanlilar ise 15 yuzyilin ortalarinda topcu lugu daimi ordunun onemli bir parcasi olarak kullanmislardir Bu surecte Osmanli harp sanayi kurumsallasmis ve topculuk teknolojisi gelismistir Top Arabacilar Ocagi Humbaraci Ocagi Lagimcilar Agir Silahli BirimlerTopcu 1551TopcuCebeciAgir SilahlilarOrganizasyon Teskilatlanma Osmanli ordu teskilati Anadolu Selcuklulari Ilhanlilar ve Memlukluler devletlerinin ve Roma Imparatorlugunun askeri teskilat yapilarindan belirli olculerde yararlanilarak kurulmustur Devletin temeli atilirken suvari olan beylik kuvvetlerinin yerine Vezir Alaaddin Pasa ile Kadi Cendereli Kara Halil in tavsiyeleriyle Turk genclerinden olusan ayri ayri biner kisilik yaya ve musellem isimleriyle muvazzaf iki sinif piyade ve suvari kuvveti kuruldu Kapikulu Sistemi Kapikulu Ocagi piyadeler ve suvarilerden olusmustur Kapikulu Piyadeleri Acemi Ocagi Yeniceri Ocagi Cebeci Ocagi Topcu Ocagi Top Arabacilar Ocagi Humbaraci Ocagi Lagimcilar Sakalar Solaklar Kapikulu Suvarileri ise Silahtar Sipahi Sag Ulufeciler Sol Ulufeciler Sag Garipler Sol Garipler den olusmaktaydi Eyalet Sistemi Eyalet Sistemi ve askerleri olarak ayrilir Yerli Kulu birlikleri Azab Sekban Icareli Serhat Kulu birlikleri ise Deliler Deli Gonulluler Toprakli Suvari Timarli Sipahiler ve Akincilar olarak orgutlenmistirler PersonelRutbeler Osmanli Ordusu nun Baskomutanlik gorevini padisahlar yapmislardir Piyadeleri yaya suvarileri ise musellem seklinde adlandirilmisti Kapikulu Ocaklari nin kurulusuna kadar savaslarda fiili olarak hizmet gormuslerdir Osmanli Devleti nin beylik devlet siyasetinden imparatorluk siyasetine gecisi imparatorluk icinde bagimsiz guc birakmak istemeyen merkezi otoriteyi devsirme kapikulu yeniceri ve enderun sistemiyle saglamlastirmak isteyen II Mehmet ile baslamistir Modernizasyon calismalariGerileme doneminde Avrupa ornek alinmaya calisilmis teknik ve ekonomik alanlarda yapilanmaya gidilirken Donanmanin yenilenmesi gibi askeri birtakim yenilesme cabalarina gidilmistir Ancak III Murat doneminden itibaren kapikulu ocaklarina kanunlara aykiri asker alinarak sayilarinin artirilmasi Yenicerilerin gecim sikintisini ileri surerek askerlik disinda islerle ugrasmalari Iltizam sisteminin yayginlasmasi uzerine timar sisteminin onemini kaybetmesi ve eyaletlerde asker yetistirilmemesi ve Avrupa da meydana gelen harp teknolojisindeki gelismelerin takip edilmemesi gibi etkenler sistemin bozulmasina neden olmustur BuyukluguKuvvet Orduda muvazzaf askerlerin yaninda savas ve olaganustu durumlarda cagrilan ek kuvvetler de bulunuyordu 1610 da 203 000 kisilik Osmanli ordusunun mevcudu asagidaki gibidir Asker Sinifi SayisiKapu kulu askeriYeniceriler Piyade Acemi oglanlari ve bostancilar Cebeciler Silahlara bakanlar Topcular Top arabacilariKapikulu suvarileriAlti boluk halki Sefere padisahla beraber giden saray halki Kapi kulu mevcudu toplamiEyalet AskeriTimar ve Zeamet sahibi sipahi cebelileri Rumelide Yorukler Bundan sefere giden Rumelide Musellemler Bundan sefere gidenler Anadolu eyaletinde piyade ve musellemler Bundan sefere gidenler 37 627 9 406 5 730 1 552 684 20 869 12 971 88 839 115 000 38 820 6 470 30 570 5 095 26 500 6 900Gelirleri 1660 larda Osmanli Avusturya Savaslari sirasinda gunluk asker ucretleri akce Birlik Komutan ErAnbarci 15 9Azeb 35 8Cavus 30 15Cebeci 30 9Faris 40 17Gonullu 70 15Kapudan 60 9Katib 30 15Martolos 35 8Mehter 15 13Mustahfiz 55 9Sekban 12 8Topcu 25 12Yeniceri 25 6ResimlerCirak Esnaf Esnaf Ciragi Usta Kucuk Rutbeli Yeniceri Subayi Kalyoncu Yelkenli Gemi Efradindan Tulumbaci Yeniceri Ocaginda Etfaiye Eri Cebehane KarakullukcusuCephane Muhafizi Cabehane CorbacisiCephane Subayi Bostanci Saray Muhafizi Satir Toren Kitasi Eri Kalpakli Subara Neferi Nizami Cedid Neferi Subara Neferi III Selim Kurdugu Yeni Ordu Erlerinden Humbaracilar Timarli UlufeliTimarli Subayi Kulluk Neferi Karakol Bekleyen Yeniceri KeceliYeniceri Neferi OdabasiYeniceri Kislasi Amiri Kulluk BayrakdariKarakol Amiri Salma NeferleriPadisahin Ziyaretlerinde Maiyet Efradindan Nobetci Kale Muhafizi Haseki AgaYeniceri Ocaginda Itibarli bir Siniftan Kimse Yol Haseki Saray muhafiz subayi Cuhadar Padisahin giyeceklerini muhafaza edip tasiyan Bolukagasi Yeniceri boluk kumandani Osmanli Ordusu Muharebe Sancagi 1453 1798 Osmanli Ordu Sancagi 1793 1923 Topcu Sancagi Humbaraci Sancagi Gonullu Sancagi Dort Bolukler Sancagi Yeniceri Sancagi Pasalara Mahsus Sancak Silahtar Bolugu Sancagi Sipahi Sancagi Sipahi Bolugu Sancagi Padisahin Sahsina Mahsus Sancak Padisahin Sahsina Mahsus Sancak Siyah Basibozuk Askerin Yagliboyasi 1869 Sipahi Sipahi Sipahi Akinci Mehter takimi Yeniceri askerleriKaynakca Ismail H Uzuncarsili 1988 Osmanli Devleti Teskilatindan Kapukulu Ocaklari c II Ankara TTK Yay s 35 Joseph Needham Gunpowder as the Fourth Power East and West Hong Kong Un Press 1985 s 14 16 Gabor Agoston 2011 Osmanli larda Askeri Guc ve Silah Endustrisi Osmanli Askeri Tarihi Bilim ve Sanat Vakfi Istanbul s 8 9 Gabor Agoston Guns for the Sultan Military Power and the Weapon Industry in the Ottoman Empire s 63 64 166 172 192 195 H INALCIK Osmanli Devletinde Turk Ordusu s 55 Turk Kulturu 1964 sayi 22 Mevlut Bozdemir Turk Ordusunun Tarihsel Kaynaklari s 59 I B Tauris Publishers Guarding the Frontier Ottoman Border Forts and Garrisons in Europe 2007 s 159KaynakcaUzuncarsili Ismail Hakki 1988 Osmanli Devleti Teskilatindan Kapikulu Ocaklari Acemi Ocagi ve Yeniceri Ocagi Ankara Turk Tarih Kurumu ISBN 975 16 0056 1