Kontrol odağı, insanların, hayatlarındaki olayların sonuçları üzerinde dış güçlerden ziyade (ya da dış güçlerin etkilerinin ötesinde) kendilerinin kontrol sahibi olduklarına inanma derecesidir.
Kavram, 1954'te psikolog tarafından geliştirildi ve o zamandan beri kişilik psikolojisinin bir parçası haline geldi. Bu kavram açısından kişiler iç kontrol odaklı ya da dış kontrol odaklı olarak sınıflandırılmaktadır. İç kontrol odağı, kişinin kendi hayatını kontrol edebileceğine dair inancıdır; dış kontrol odağı ise hayatın dış faktörler tarafından kontrol edildiği, kişinin kendi hayatını kendisinin etkileyemeyeceği, hayatlarını şans veya kaderin kontrol ettiği inancıdır.
İç kontrol odağı güçlü bireyler, yaşamlarındaki olayların öncelikle kendi eylemlerinin bir sonucu olduğuna inanırlar: örneğin, kendi sınav sonuçlarını öğrendiklerinde, başarıdan ötürü kendilerini övme ve başarısızlıktan ötürü kendilerini suçlama eğilimindedir. Dış kontrol odağı güçlü bireyler ise aynı durumda başarı ve başarısızlığı öğretmenlerin veya sınavın özellikleri gibi dış faktörler ile açıklama eğilimindedir.
Psikolojinin çeşitli alanlarında kontrol odağı kavramına ilişkin çok fazla araştırma üretilmiştir. Bu kavramları eğitim psikolojisi, sağlık psikolojisi ve klinik psikolojisi gibi alanlara uygulamak mümkündür.
Kişilerin iç ve dış kontrol odağına yönelik eğilimlerinin tespitinde spesifik ölçümlerin mi yoksa genel bir kontrol odağı ölçümünün mü daha işlevsel olduğu konusunda tartışmalar devam etmektedir. Ayrıca kontrol odağı, alandaki başka kavramlarla karıştırılabilmektedir. Örneğin kontrol odağı ile atıf tarzı benzer ama farklı iki kavramdır. İlki gelecekteki olayların kontrolü ile; ikincisi ise geçmişte yaşanmış olayların kontrolü ile ilgilidir. Kontrol odağı kavramı ile karıştırılan bir başka kavram ise öz-yeterliktir.
Kontrol odağı, dört temel öz-değerlendirme boyutundan biridir (diğer boyutlar: nevrotiklik, öz-yeterlik ve benlik saygısı) Temel öz-değerlendirme kavramı ilk olarak 1997 yılında Judge, Locke ve Durham adlı araştırmacılar tarafından incelendi ve o zamandan beri iş yaşamına dair birçok sonucu öngörmede -özellikle de iş tatminine ve iş performansına yönelik öngörülerde- kullanılabileceği kanıtlandı. Bir takip çalışmasında, Judge ve ark. (2002) kontrol odağı, nevrotiklik, öz-yeterlik ve öz saygı faktörlerinin ortak bir temele sahip olabileceğini öne sürmüştür.
Geçmiş
Algılanan kontrol odağı | ||
İçsel | Dışsal | |
---|---|---|
(Değiştirilebilir/Kontrol edilebilir) | Çaba | Görevlerin zorluğu |
(Değiştirilemez/kontrol edilemez) | Kabiliyet | Şans ya da kader |
Kontrol odağı, Rotter'ın (1954) sosyal öğrenme kuramı çerçevesinde geliştirilmiş bir kavramdır. Rotter, 1966'da, kontrol odağına ilişkin on yıldan fazla bir süredir yapılagelen araştırmaların derlendiği bir makaleyi Psychological Monographs dergisinde yayınladı. 1976'da, Herbert M. Lefcourt, algılanan kontrol odağı kavramının bir tanımını sundu: "... pekiştiricilerle sağlanan dış kontrol karşısında genelleştirilmiş içsel bir beklenti. Kontrol odağı kavramının ilk ortaya çıkışı, Alfred Adler'in çalışmalarına dayandırılmaya çalışılsa da, kavramın yakın geçmişi Rotter ve öğrencilerinin çalışmalarına dayanır. Pekiştiricilerin kontrol edilebilirliğine ilişkin beklentiler konusundaki ilk çalışmalar 1950'lerde James ve Phares tarafından gerçekleştirilmişti (Ohio Eyalet Üniversitesi'nde Rotter'in danışmanlığında hazırlanan doktora tezleri).
Rotter'ın öğrencilerinden William H. James, başarı (başarısızlık) beklentisindeki değişimin iki olası türü üzerine çalıştı:
- Benzer sonuç beklentisi' : Başarıyı bir başka başarının, başarısızlığı bir başka başarısızlığın takip edeceğine dair inanç.
- Farklı sonuç beklentisi, başarının bir başarısızlığın, başarısızlığı ise bir başarının takip edeceğine dair inanç.
Ek araştırmaların sonucunda, yeni bir hipotez geliştirildi. Buna göre; benzer sonuç beklentisini sıklıkla sergileyenler, başarı ve başarısızlığı yeteneğe atfedenledir; farklı sonuç beklentisi sergileyenler ise şansa atfedenlerdir. Bu fikirle beraber, insanların başarı ve başarısızlığı yeteneğe atfedenler (iç kontrol odaklı) ya da şansa atfedenler (dışsal kontrol odaklı) olarak gruplanabileceği görüşü doğdu. , başarı/başarısızlığın geçici mi yoksa kalıcı sebeplere mi atfedildiğinin kontrol odağı ile birlikte ele alınabileceğini iddia etti. Rotter (1975, 1989), başkalarının iç-dış yapı kullanımındaki sorunları ve yanlış anlamaları tartışmıştır.
Kişilik yönelimi
Rotter (1975), içsellik ve dışsallığın bir sürekliliğin iki ucunu temsil ettiğini, ya / ya da tipolojiyi temsil etmediğini söyledi. İç kontrol odağına sahip insanlar, eylemlerinin sonuçlarının kendi yeteneklerinin sonucu olduğuna ve sıkı çalışmalarının olumlu sonuçlar elde etmelerine yol açacağına inanırlar. Olayların sonuçlarını kendi kontrollerine atfetme eğilimindedir. Ayrıca, her eylemin bir sonucu olduğuna inanırlar, bu da olayların gerçekleştiği gerçeğini kabul etmelerini sağlar ve üzerinde kontrol sahibi olmak isteyip istemediklerine bağlıdır. Dış kontrol odağına sahip kişiler olayların sonuçlarını dış koşullara bağlar, hayatlarında meydana gelen şeylerin kendi kontrollerinin dışında olduğuna inanma eğilimindedirler. Ve hatta kendi eylemlerinin kader, şans, güçlü kişilerin (doktor, polis veya hükûmet yetkilileri gibi) etkisi ve / veya sonuçlarını tahmin etmek veya başarılı bir şekilde kontrol etmek için dünyanın çok karmaşık olduğu inancı gibi dış faktörlerin bir sonucu olduğuna bile inanırlar. Bu tür insanlar, haytalarının sonuçları için kendilerinden çok başkalarını suçlama eğilimindedir. Bununla birlikte, içselliğin yalnızca çabaya atfedilmeyle ve dışsallıkla şansa atfedilmesiyle bağlantılı olduğu düşünülmemelidir. Bunun, başarı motivasyonları açısından dahili ve harici arasındaki farklılıklar için bariz etkileri vardır ve bu, iç kontrol odağının daha yüksek başarı ihtiyacı seviyeleriyle bağlantılı olduğu düşündürür. Kendi dışında konum belirleme kontrolleri nedeniyle, dışarıdaki kişiler kaderleri üzerinde daha az kontrol sahibi olduklarını hissetme eğilimindedir. Dış kontrol odağına sahip kişiler daha stresli olma ve klinik depresyona yatkın olma eğilimindedir.
İç kontrol odağına sahip kişilerin (1966) iki temel özellik sergilediğine inanılıyordu: yüksek başarı motivasyonu ve düşük dış yönelim. Bu1966'da Rotter tarafından önerilen kontrol odağı ölçeğinin temelini oluşturuyordu. Kontrol odağının tek bir yapı olduğu yönündeki inancına dayanıyordu. 1970 yılından bu yana, Rotter'ın kontrol odağının farklı boyutlarının (kişinin hayatındaki olayların kendi kendine belirlendiği veya güçlü kişiler tarafından organize edildiği ve şans eseri olduğu gibi inançlar) tartışmasıyla, 1970'ten beri, tek boyutluluk varsayımı sorgulanmaktadır. Weiner'in 1970'lerdeki ilk çalışması, içsellik-dışsallık boyutuna ortogonal olan, kararlılığa atıfta bulunanlar ile istikrarsız nedenlere atıfta bulunanlar arasındaki farklılıkların dikkate alınması gerektiğini öne sürdü.
Boyutsal teori, kişinin artık sonuçları yeteneğe (içsel bir kararlı neden), çabaya (içsel bir kararsız neden), görev zorluğuna (dışsal bir kararlı neden) veya şansa (dışsal, kararsız bir neden) atfedebileceği anlamına geliyordu. Weiner, bu dört nedeni ilk olarak böyle görse de, insanların şansı dış bir neden olarak görüp görmediği, yeteneğin her zaman sabit olarak algılanıp algılanmadığı ve çabanın her zaman değişken olarak görülüp görülmediği konusunda sorgulandı. Aslında, daha yeni yayınlarda (örneğin Weiner, 1980) bu dört neden için farklı terimler kullandı ("görev zorluğu" yerine "nesnel görev özellikleri" gibi). Weiner'den beri psikologlar istikrarlı ve istikrarsız çaba arasındaki ayrımı yaptılar.
Kontrol odağı ile ilgili olarak, iç ve dış tipler arasında başka bir kontrol türü vardır. İki tür kontrol odağının birleşimine sahip kişiler genellikle "iki yerliler" olarak anılır. İç ve dış kontrol odağı karışımına sahip olan iki yerel kişilerin, stresle daha verimli bir şekilde başa çıktıkları ve hastalıklarıyla daha verimli baş ettikleri bilinmektedir. Bu kontrol odağına sahip kişiler, dış kaynaklara güvenip inanmaya devam ederken eylemleri ve bunların sonuçları için kişisel sorumluluk alabilirler. Bu özellik sırasıyla iç ve dış kontrol odaklarına karşılık gelir.
Ölçekleri ölçme
Kontrol odağını ölçmek için en yaygın olarak kullanılan anket, 13 maddelik, Rotter'ın (1966) . Ancak, bu bir tek anket değildir; Bialer'in (1961) çocuklara yönelik 23 maddelik ölçeği Rotter'ın çalışmalarının önüne çıktı. Crandall Entelektüel Sorumluluk Tanımlama Ölçeği (Crandall, 1965) ve Nowicki-Strickland Ölçeği ( kontrol odağı ölçeğiyle de ilgilidir. Kontrol odağını değerlendirmek için en eski psikometrik ölçeklerden biri (Rotter ölçeğindeki zorunlu seçmeli alternatif ölçütün aksine tipi bir ölçüt kullanarak) WH James tarafından Ohio Eyaleti Üniversitesinde Rotter tarafından yönetilen, yayınlanmamış doktora tezi için tasarlandı. Ancak bu yayınlanmadı.
Rotter'ın ölçeğinden bu yana birçok kontrol odağı ölçüsü ortaya çıktı. Bunlar, Furnham ve Steele (1993) tarafından gözden geçirildi ve sağlık psikolojisi, ve özellikle çocuklar içindir (Stanford Okul Öncesi İç-Dış Ölçeği için 3-6 yaş arası çocuklar) Furnham ve Steele (1993), yetişkinler için en güvenilir ve geçerli anketin Duttweiler ölçeğü olduğunu öne süren veriler bulunmaktadır.
Duttweiler (1984) İç Kontrol İndeksi (ICI), zorla seçim formatı, yatkınlık ve heterojenlik ( gösterildiği gibi) dahil olmak üzere, hattan ölçekleriyle algılanan sorunları ele alır. Ayrıca, 1984'te kontrol odağını ölçmek için başka ölçekler de varken "aynı sorunların çoğuna maruz kalıyor gibi göründüklerini" de belirtiyor. Duttweiler'ın 28 maddelik ICI'sı, Rotter'ın ölçeğinde kullanılan zorunlu seçim formatından farklı olarak, insanların 28 ifadenin her birinde belirtildiği gibi nadiren, ara sıra, bazen, sık veya genellikle davranıp davranmayacaklarını belirtmeleri gereken Likert tipi bir ölçek kullanır. ICI, iç kontrol odağıyla ilgili değişkenleri değerlendirir: bilişsel işlem, özerklik, sosyal etkiye direnç ve kendine güven. Küçük bir (133 deney öğrenci) doğrulama çalışması, ölçeğin iyi bir iç tutarlılık güvenilirliğine sahip olduğunu gösterdi.
İlişkilendirme stili
İlişkilendirme tarzı (veya açıkça stil), , ve tarafından sunulan bir kavramdır. Bu kavram, içsellik-dışsallık ve kararlılık kavramlarına ek olarak, küresellik-özgünlük boyutuna da ihtiyaç olduğunu belirterek Weiner'den bir aşama daha ileriye gitmektedir. Abromson, insanların hayatlarındaki başarıları ve başarısızlıkları, iç veya dış faktörlere, kısa veya uzun vadeli faktörlere ve tüm durumları etkileyen faktörlere bağlamalarına bağlı olarak açıkladıklarına inanıyordu.
konusu (psikolojiye giriş tarafından ) kontrol teorisi odağı üzerinde bir etkisi olmuştur. Ancak iki model arasındaki önemli tarihi farklar vardır. İlişkilendirme kuramcıları ağırlıklı olarak sosyal psikologlardır, insanların yaptıkları atıfları nasıl ve neden yaptıklarını karakterize eden genel süreçlerle ilgilenirken, kontrol odağı kuramcıları bireysel farklılıklarla ilgilenmiştir.
Her iki yaklaşımın tarihi açısından önemli olan, 'in 1970'lerde yaptığı katkılardır. Bu zamandan önce, yükleme teorisyenleri ve kontrol odağı teorisyenleri büyük ölçüde nedenselliğin dış ve iç mekanlarına bölünmelerle ilgileniyorlardı. Weiner kararlılık-istikrarsızlık (ve daha sonra kontrol edilebilirlik) boyutunu ekleyerek, bir nedenin bir kişiye içsel, ancak yine de kişinin kontrolü dışında olduğu şeklinde nasıl algılanabileceğini gösterdi. İstikrar boyutu, insanların bu tür sonuçlardan sonra neden başarılı veya başarısız olduğunun anlaşılmasına eklendi. Weiner'in modelinin bir parçası olmasa da, Abramson, Seligman ve Teasdale tarafından atıfta bulunmanın başka bir boyutu olan küresel özgüllük eklenmiştir.
Uygulamalar
Sağlık psikolojisi
Kontrol odağının en iyi bilinen uygulaması, büyük ölçüde Kenneth Wallston'ın çalışmasıyla sağlık psikolojisi alanındadır. Sağlık alanındaki kontrol odağını ölçmek için ölçekler 1993 yılında Furnham ve Steele tarafından gözden geçirilmiştir. En iyi bilinenler, Sağlık Kontrol Odağı Ölçeği ve Çok boyutlu Sağlık Ölçeği veya MHLC'dir. İkinci ölçek, sağlığın üç kaynağa atfedilebileceği fikrine (Levenson'ın önceki çalışmalarını yansıtan) dayanmaktadır: iç faktörler (sağlıklı bir yaşam tarzının kendi kaderini belirlemesi gibi), güçlü bireylerin (bireyin doktoru gibi) ya da şans (yaşam tarzı tavsiyeleri göz ardı edileceği için çok tehlikelidir - bu insanlara yardım etmek çok zordur).
Furnham ve Steele (1993) tarafından incelenen ölçeklerden bazıları, obezite (örneğin, Saltzer'in (1982) Ağırlık Kontrol Odağı Ölçeği veya Stotland ve Zuroff'un (1990) Diyet İnançları Ölçeği), akıl sağlığı gibi daha spesifik alanlar da sağlıkla ilgilidir. Bir dizi alanda sağlık kontrol odağına ilişkin ampirik veriler Normen ve Bennett tarafından 1995 yılında gözden geçirilmiştir; sağlıkla ilgili belirli davranışların iç sağlık kontrol odağıyla ilişkili olup olmadığına dair verilerin belirsiz olduğunu belirtmişlerdir. Bazı çalışmalarda, iç sağlık kontrol odağının artan egzersizle bağlantılı olduğunu bulduklarını, ancak egzersiz davranışları (koşu gibi) ile iç sağlık kontrol odağı arasında zayıf (veya hiç) bir ilişki bulmayan diğer çalışmalarda atıfta bulunduklarını belirtiyorlar. İç sağlık kontrol odağı ile diğer sağlıkla ilgili davranışlar (örneğin ) arasındaki ilişkiye ilişkin veriler için de benzer bir belirsizlik kaydedilmiştir.
Bazı alanlar için sağlık kontrol odağı değerlendirildiğinde, genel önlemler alındığında daha güçlü bir ilişki bulunduğunu iddia etmektedirler. Genel olarak, davranışa özgü sağlık mahal ölçekleri kullanan çalışmalar daha olumlu sonuçlar üretme eğiliminde olmuştur. Bu ölçeklerin, MHLC ölçeği gibi daha genel davranışı öngördüğü bulunmuştur. Norman ve Bennett, belirli alanlarda, diyabet,hipertansiyon,artrit,kanser, kalp ve akciğer hastalığı sağlıkla ilişkili kontrol odağı ölçekleri kullanan çeşitli çalışmalardan alıntı yaparlar.
Ayrıca, sağlık kontrol odağının, sağlık değeri (insanların sağlıklarına yükledikleri değer) ile bağlantılı olarak çalışıldığında sağlıkla ilgili davranışı tahmin etmede daha iyi olduğunu savunuyorlar. Bu da sağlık değerinin, kontrol ilişkisinin sağlık odağında önemli bir olduğunu öne sürüyor. Örneğin Weiss ve Larsen (1990), sağlık değeri değerlendirildiğinde iç sağlık kontrol odağı ile sağlık arasında artan bir ilişki bulmuşlardır.
1970'ler ve 1980'lerde Whyte, kontrol odağı ile yüksek öğrenim kurslarına kayıtlı öğrencilerin akademik başarısı arasında ilişki kurdu. Daha içsel olarak kontrol edilen öğrenciler, sıkı çalışmanın ve odaklanmanın başarılı bir akademik ilerleme ile sonuçlanacağına inanıyorlardı ve akademik olarak daha iyi performans gösterdiler. Dışarıdan daha kontrollü olarak tanımlanan öğrenciler (geleceklerinin şansa veya kadere bağlı olduğuna inanarak) daha düşük akademik performans seviyelerine sahip olma eğilimindeydiler. Cassandra B. Whyte, çeşitli danışmanlık modlarının sınıf iyileştirmeleri ve yüksek riskli üniversite öğrencilerinin kontrol odağı üzerindeki etkilerini inceleyerek, kontrol eğiliminin akademik alandaki davranışsal sonuçları nasıl etkilediğini araştırdı.
Örgütsel psikoloji ve din
Kavramın uyguladığı diğer alanlar arasında , spor psikolojisi, eğitim psikolojisi ve din psikolojisi bulunmaktadır. Richard Kahoe, ikinci alanda, içsel dinsel yönelimin iç mekanla pozitif (ve dışsal dini yönelimin negatif olarak ilişkili olduğunu) öne süren çalışmalarını yayınladı. Holt, Clark, Kreuter ve Rubio'nun (2003) ruh sağlığı kontrol odağını değerlendirmek için yaptıkları bir anket çalışması, hem sağlık psikolojisi hem de din psikolojisi ile ilgili bir konudur. Aktif bir ruhsal-sağlık odağı arasında ayrım yaptılar (burada "Tanrı, bireye sağlıklı eylemlerde bulunma yetkisi verir"). Daha pasif bir ruhsal-sağlık kontrol odağı (sağlığın Tanrı'ya bırakıldığı yer). Endüstri ve örgüt psikolojisinde, kurum içi çalışanların dışardan ziyade (sadece mesleki değişim hakkında konuşmak yerine) işlerini değiştirmek için olumlu adımlar atma olasılıklarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Kontrol odağı, genel ölçülerden daha güçlü bir şekilde işe özel ölçülerle çok çeşitli iş değişkenleriyle ilgilidir. Eğitim ortamında, bazı araştırmalar, içsel olarak motive olmuş öğrencilerin okuma materyalini daha derinlemesine işlediklerini ve dışsal motivasyonu olan öğrencilere göre daha iyi akademik performansa sahip olduklarını göstermiştir.
Tüketici araştırması
Kontrol odağı, tüketici araştırması alanına da uygulanmıştır. Martin, Veer ve Pervan (2007), kadınların ağırlık kontrol odağının (yani vücut ağırlığının kontrolü hakkındaki inançları), farklı vücut şekillerinin reklamında kadın modellere verdikleri tepkileri nasıl etkilediğini incelemiştir. Kilolarını kontrol edebileceklerine (içsel) inanan kadınların, reklamlarda zayıf modellere en olumlu şekilde tepki verdiğini ve bu olumlu tepkiye kendi kendine atıfta bulunmanın aracılık ettiğini ettiğini buldular. Bunun aksine, ağırlıkları konusunda kendilerini güçsüz hisseden kadınlar (dışsal), daha büyük beden modelleri kendi kendilerine referans alırlar, ancak reklam, besleyici olmayan (yağsız) bir ürün için olduğunda yalnızca büyük beden modelleri tercih etti. Yağlı (şişmanlatan) ürünler için, daha büyük bedenli modeller ve ince benzer bir tercih gösterirler.
Siyasi ideoloji
Kontrol odağı 1972 ABD Başkanlık seçiminde, üniversite öğrencilerinin araştırması, iç kontrol odağına sahip olanların Cumhuriyetçi olarak kaydolma olasılıklarının büyük ölçüde olduğunu, dış kontrol odağı ise Demokrat olarak kaydolma olasılıklarının önemli ölçüde yüksek olduğunu buldu. 2011 yılında Oklahoma'daki öğrencilerle yapılan bir araştırmada da benzer sonuçlar buldu, ancak bu çalışmalar kapsam açısından sınırlıydı. Bu bulgularla tutarlı olarak Kaye Sweetser (2014), Cumhuriyetçilerin Demokratlar ve Bağımsızlara göre önemli ölçüde daha fazla iç kontrol odağı sergilediğini bulmuştur.
İç kontrol odağına sahip olanlar, sosyoekonomik statüye sahip olma ve politik olarak dahil olma olasılıkları daha yüksektir (Örneğin, siyasi haberleri takip etmek, bir siyasi organizasyonuna katılmak) İç kontrol odağına sahip olanların oy verme olasılığı daha yüksektir.
Ailevi kökenler
Kontrol odağının gelişimi, aile tarzı ve kaynakları, kültürel istikrar ve ödüle götüren çabalarla birlikte deneyimlerle ilişkilidir. Birçok iç kontrol odağına sahip kişi, tipik içsel inançları modelleyen ailelerle büyümüştür. Bu aileler çaba, eğitim, sorumluluk ve düşünmeyi vurguladılar ve ebeveynler genellikle çocuklarına söz verdikleri ödülleri verdi. Bunun tersine, dış kontrol odağına sahip kişiler tipik olarak daha düşük sosyoekonomik statü ile ilişkilidir. Sosyal huzursuzluk yaşayan toplumlar kontrolden çıkma beklentisini artırıyor; bu nedenle, bu tür toplumdaki insanlar daha dışsal hale gelir.
Schneewind'in 1995 araştırmasında, kadınlar tarafından yönetilen, tek ebeveynli ailelerdeki çocukların dış kontrol odağı geliştirme olasılıklarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Schultz ayrıca ebeveynlerin destekleyici ve tutarlı olduğu ailelerdeki çocukların da iddia ettiğini ileri sürmektedir. Ebeveynleri dışsal kontrol odağına sahip olan çocukların, başarılarını ve başarısızlıklarını dış nedenlere atfetme olasılıklarının daha yüksek olduğunu bulmuştur. Kontrol odağının ailesel kökenleri üzerine yapılan ilk araştırmalardan elde edilen bulgular, Lefcourt tarafından özetlenmiştir: "Sıcaklık, destek ve ebeveynin cesaretlendirilmesi, içsel bir odağın gelişimi için şarttır." Bununla birlikte, ebeveyn kontrol odağının yavru kontrol odağını (ister genetik ister çevresel olarak aracılıklı olsun) nasıl etkilediğine dair nedensel kanıt eksiktir.
Kontrol odağı yaşla birlikte daha içsel hale gelir. Çocuklar büyüdükçe, çevreleri üzerinde daha fazla kontrol sağlayan beceriler kazanırlar. Bununla birlikte, odaktaki değişikliklerden bu veya biyolojik gelişimin sorumlu olup olmadığı belirsizdir.
Yaş
Yaş, kişinin iç ve dış kontrol odağında önemli bir rol oynar. Bazı çalışmalar, insanların yaşla birlikte iç kontrol odağını daha çok geliştirdiklerini göstermiştir ancak diğer çalışmaların sonuçlarında belirsizlik oluşmuştur. Gatz ve Karel tarafından toplanan veriler, içselliğin orta yaşa kadar artabileceği ve daha sonra azalacağını göstermektedir. Bu alandaki verilerin belirsizliğine dikkat çeken Aldwin ve Gilmer (2004), Lachman'ın kontrol odağının belirsiz olduğu iddiasına atıfta bulunur. Gerçekte, eğer iki kavram ortogonal kabul edilirse, daha sonraki yaşamda kontrol odağındaki değişikliklerin, artan dışsallıkla (azaltılmış içsellikten ziyade) daha görünür şekilde ilişkili olduğuna dair kanıtlar vardır. Schultz (2005) tarafından aktarılan kanıtlarda da, iç kontrol odağının orta yaşa kadar arttığını göstermektedir. Ayrıca çevreyi kontrol etme girişimlerinin sekiz ila on dört yaşları arasında daha belirgin hale geldiği belirtiliyor.
Sağlık kontrol odağı, insanların sağlıklarını davranışlarıyla, sağlık durumlarıyla nasıl ilişkilendirdiklerini ve bir hastalıktan kurtulmanın ne kadar süreceğini ölçüp anladıklarını ifade eder. Kontrol odağı, insanların nasıl düşündüğünü, onların sağlığını ve sağlık kararlarına verecekleri tepkileri etkileyebilir. Her gün sağlığımızı etkileyebilecek potansiyel hastalıklara maruz kalıyoruz. Gerçekliğe yaklaşma şeklimizin kontrol odağımızla çok fazla ilgisi vardır. Bazen yaşlı kişilerin sağlıklarında aşamalı düşüşler yaşamaları beklenir, bu nedenle kontrol odağının sağlığı etkileyeceğine inanılmaktadır. Ancak bu, kontrol odağının olumsuz etkileneceği anlamına gelmez. Yaşlı kişilerin sağlıklarında düşüş yaşalar ve bu durum düşük iç kontrol odağı seviyeleri gösterebilir.
Küçük bir çocuk ile daha yaşlı bir kişiyi sağlıkla ilgili kontrol odağı seviyeleriyle karşılaştırırken, yaşlı kişi kendi tutumları ve duruma yaklaşımları üzerinde daha fazla kontrole sahip olacaktır. İnsanlar yaşlandıkça, kendi kontrolleri dışındaki olayların gerçekleştiğinin ve diğer bireylerin kendi sağlık sonuçlarını kontrol edebileceklerinin farkına varırlar.
Psychosomatic Medicine dergisinde yayınlanan bir araştırma, çocukluktaki kontrol odağının sağlık üzerindeki etkisini inceledi. 10 yaşında iç kontrol odağı gösteren 7.500 İngiliz yetişkinin (doğumdan itibaren takip edilen), 30 yaşında fazla kilolu olma olasılığı daha düşük olduğu saptandı. İç kontrol odağına sahip çocukların da daha yüksek öz saygı düzeylerine sahip oldukları görüldü.
Cinsiyete dayalı farklılıklar
Schultz'un (2005) belirttiği gibi, ABD popülasyonundaki yetişkinler için kontrol odağında önemli cinsiyet farklılıkları bulunamamıştır. Bununla birlikte, kontrol odağını değerlendirmek için belirli kategorilerdeki maddeler için belirli cinsiyete dayalı farklılıklar olabileceğini belirtmektedir; örneğin, erkeklerin akademik başarı ile ilgili sorular için daha büyük bir iç odağına sahip olabileceğine dair kanıtlardan alıntı yapıyorlar.
Takaki ve arkadaşları (2006) tarafından yapılan bir çalışma, hemodiyaliz hastalarında iç kontrol odağı ve öz-yeterlik ile ilişki ve uyumu ile cinsiyet farklılıklarına odaklanmıştır. Bu çalışma, yüksek iç kontrol odağına sahip kadınların, bu çalışmaya katılan erkeklere kıyasla sağlık ve tıbbi tavsiye konusunda daha az uyumlu olduğunu gösterdi. Uyum, bir kişinin davranışının, bu durumda hastanın tıbbi tavsiye ile ilişkisinin derecesi olarak bilinir. Örneğin, uyumlu bir kişi, doktorunun tavsiyesine doğru bir şekilde uyacaktır.
Bununla birlikte, 2018 yılında 10-15 yaş arası çocuklar arasında kontrol odağı ve iyimserlik arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmada, genç kızlar arasında dış kontrol odağının daha yaygın olduğu bulunmuştur.
Kültürler arası ve bölgesel sorunlar
Farklı kültürlerden insanların kontrol odağına göre farklılık gösterip göstermediği sorusu sosyal psikologların uzun zamandır ilgisini çekmektedir.
Japonlar, ABD'deki insanlara göre kontrol odağı yöneliminde daha dışsal olma eğilimindedir. ancak, Avrupa'daki (ve ABD ile Avrupa arasındaki) farklı ülkeler arasındaki kontrol odağı farklılıkları küçük olma eğilimindedir. Berry ve arkadaşlarının 1992'de belirttiği gibi, Birleşik Devletler'deki etnik gruplar kontrol odağı açısından karşılaştırıldı. ABD'deki Afrikalı Amerikalılar, sosyoekonomik statü kontrol edildiğinde beyaz tenli insanlardan daha fazla dışsaldır. Berry ve arkadaşları ayrıca 1992'de ABD'deki diğer etnik azınlıklar (Hispanikler gibi) üzerine yapılan araştırmaların ne kadar belirsiz olduğuna değindi. Kontrol odağındaki kültürler arası farklılıklar hakkında daha fazla bilgi Shiraev & Levy'de (2004) bulunabilir. Bu alandaki araştırmalar, kontrol odağının araştırmacılar için yararlı bir kavram olduğunu göstermektedir.
Daha az geniş bir ölçekte, Sims ve Baumann, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bölgelerin doğal afetlerle nasıl farklı şekilde başa çıktığını açıkladı. Kullandıkları örnek kasırgaydı. "Alabama'daki kasırgada Illinois'dekinden daha fazla insanın öldüğünü açıklamak için Rotter'ın teorisini uyguladılar." Hem Alabama hem de Illinois'de dört ilçenin sakinlerine anket verdikten sonra, Alabama sakinlerinin hayatlarında meydana gelen olaylar hakkında düşünme biçimlerinde daha dışsal davrandıklarını açıkladılar. Illinois sakinleri daha içseldi. Alabama sakinleri, bilgiyi işlemek için daha harici bir yönteme sahip olduklarından, bir kasırga ortaya çıkmadan önce daha az önlem aldılar. Illinois'dekiler daha hazırlıklıydı, bu nedenle daha az can kaybına yol açtı.
Öz-yeterlik
Öz yeterlik, bir kişinin belirli bir etkinliği başarabileceğine olan inancıdır.Albert Bandura tarafından ortaya atılan ilgili bir kavramdır ve psikometrik bir ölçekle ölçülmüştür. Sınırlı durum ve faaliyetlerdeki yetkinlikle ilişkilendirilerek kontrol odağından farklılık gösterir (kontrol hakkında daha genel çapraz durumsal inançlardan ziyade). Bandura, öz-yeterlik ve benlik saygısı arasındaki farklılıkları da vurgulayarak, düşük öz-yeterliliğin (örneğin, balo salonu dansında) düşük benlik saygısı ile sonuçlanmasının muhtemel olmadığı, çünkü bu alandaki yetkinliğin çok önemli olmadığı örnekleri kullanarak vurgulandı. (bkz. Değerlik). Bireyler, yüksek bir iç sağlık kontrol odağına sahip olsalar ve kendi sağlıklarını kontrol altında tutsalar da, kendi sağlıklarını korumak için gerekli olan özel bir tedavi rejimi uygulamada kendilerini etkili hissetmeyebilirler. Öz-yeterlik kişinin sağlığında önemli bir rol oynar çünkü insanlar kendi sağlık koşulları üzerinde öz-yeterlik sahibi olduklarını hissettiklerinde, sağlıklarının etkileri daha az strese neden olur.
Smith (1989), kontrol odağının öz-yeterliği yalnızca zayıf bir şekilde ölçtüğünü; "yalnızca bir öğe alt kümesi doğrudan öznenin yeteneklerine atıfta bulunur". Smith, eğitiminin öz-yeterlikte artışa yol açtığını, ancak Saleh'in 1966 ölçeğinde ölçüldüğü üzere kontrol odağını etkilemediğini belirtti.
Stres
Bir önceki bölüm öz-yeterliliğin bir kişinin kontrol odağıyla nasıl ilişkili olabileceğini ve stresin de bu alanlarda bir ilişkisi olduğunu gösterdi. Öz-yeterlik, insanların günlük yaşamlarında karşılaştıkları stresle başa çıkmak için kullandıkları bir şey olabilir. Bazı bulgular, daha düşük seviyelerde öz-yeterlik ile birlikte daha yüksek dış kontrol odağı seviyelerinin, daha yüksek hastalıkla ilişkili psikolojik sıkıntı ile ilişkili olduğunu düşündürmektedir. Daha dışsal bir kontrol odağı olduğunu bildiren kişiler, aynı zamanda daha fazla eşzamanlı ve gelecekteki stresli deneyimler ve daha yüksek düzeyde psikolojik ve fiziksel problemler de bildirirler. Bu insanlar ayrıca dış etkilere karşı daha savunmasızdır ve sonuç olarak strese karşı daha duyarlı hale gelirler.
Omurilik yaralanmaları ve travma sonrası stres yaşayan askerî güçlerin gazileri, kontrol odağı ve stres açısından bakılması gereken iyi bir gruptur. Yaşlanma, savaş travmasını takiben hastaların yaşadığı TSSB semptomlarının şiddeti ile ilişkili olabilecek çok önemli bir faktör olduğunu göstermektedir. Araştırmalar, omurilik yaralanması geçiren hastaların, sağlık sorunları ve engellilikleri üzerinde kontrol sahibi olduklarını bilmekten fayda sağladığını ileri sürüyor ki, iç kontrol odağına sahip olmanın özelliklerini yansıtıyor.
Chung ve arkadaşları (2006), omurilik yaralanmasının travma sonrası stres tepkilerinin yaşa bağlı olarak nasıl değiştiğine odaklandı. Araştırmacılar, genç yetişkinler, orta yaşlılar dahil olmak üzere farklı yaş gruplarını test etti; her grup için ortalama yaş sırasıyla 25, 48 ve 65 idi. Çalışmadan sonra, yaşın omurilik yaralanması hastalarında meydana gelen travmatik olaylara verdikleri tepkilerde bir fark yaratmadığı sonucuna vardılar. Ancak, dış kontrol odağının kullanıldığı ölçüde yaşın bir rol oynadığından bahsetmişler ve genç yetişkin grubunun bulundukları diğer yaş gruplarıyla karşılaştırıldığında daha fazla dış kontrol odağı özellikleri gösterdiği sonucuna varmışlardır.
Kaynakça
- ^ Rotter, J. (1966). "Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement". Psychological monographs. doi:10.1037/H0092976. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021.
- ^ Carlson, NR, vd. (2007). Psychology: The Science of Behavior - 4th Canadian ad .. Toronto, ON: Pearson Education Canada.
- ^ Yargıç, TA; Locke, EA; Durham, CC (1997). "İş tatmininin eğilimsel nedenleri: Bir temel değerlendirme yaklaşımı". Örgütsel Davranış Araştırması. 19 : 151-188.
- ^ Dormann, Christian; Fay, Doris; Zapf, Dieter; Frese, Michael (2006). "A State-Trait Analysis of Job Satisfaction: On the Effect of Core Self-Evaluations". Applied Psychology (İngilizce). 55 (1): 27-51. doi:10.1111/j.1464-0597.2006.00227.x. ISSN 1464-0597. 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021.
- ^ Yargıç, Timothy A; Erez, Amir, Bono, Joyce E; Thoresen, Carl J (2002).https://semanticscholar.org/paper/d3ff6fcbfc9c8213aee215756c24b1889ce40040 . Kişilik ve Sosyal Psikoloji Dergisi . 83 (3): 693-710. https://doi.org/10.1037%2F0022-3514.83.3.693 . PMID 12219863 . S2CID 18551901 .
- ^ 1926-1997., Ginsberg, Allen, (2008). The letters of Allen Ginsberg. Da Capo Press. ISBN . OCLC 191926234.
- ^ Herbert M. Lefcourt, Kontrol Odağı: Kuram ve Araştırmada Güncel Eğilimler. Psychology Press, 1982
- ^ Nisan, Kurt A; Dharani, Babar; Peters, Kai (2012). "Kontrol Odağı Beklentisinin İyi Olma Seviyesi Üzerindeki Etkisi" https://doi.org/10.5539%2Fres.v4n2p124 . Avrupa Çalışmalarının Gözden Geçirilmesi . 4 (2). https://doi.org/10.5539%2Fres.v4n2p124
- ^ a b c d e f Jacobs-Lawson, Joy M; Waddell, Erin L; Webb, Alicia K (2011). "Yaşlı Yetişkinlerde Sağlık Kontrol Odağı Belirleyicileri" . Güncel Psikoloji. 30(2): 173-183. https://doi.org/10.1007%2Fs12144-011-9108-z S2CID 143634466
- ^ Benassi, Victor A; Sweeney, Paul D; Dufour, Charles L (1988). "Kontrol odağı yönelimi ile depresyon arasında bir ilişki var mı?" https://semanticscholar.org/paper/e75f4d70b3cfa0039c2a6a89734e256b31dc135d 4 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Anormal Psikoloji Dergisi . 97 (3): 357-367. https://doi.org/10.1037%2F0021-843x.97.3.357 . PMID 3057032 . https://api.semanticscholar.org/CorpusID:10721233
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Lefcourt, HM (1976). Kontrol Odağı: Teori ve Araştırmada Güncel Eğilimler https://archive.org/details/locusofcontrolcu0000lefc . NJ Lawrence Erlbaum Associates ISBN https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/978-0-470-15044-3.
- ^ Spector, PE (1988). Çalışma odağı kontrol ölçeğinin geliştirilmesi. Mesleki Psikoloji Dergisi, 61, 335-340.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ Mischel, Walter; Zeiss, Robert; Zeiss, Antonette (1974). "İç-dış kontrol ve kalıcılık: Stanford Okul Öncesi Dahili-Dışsal Ölçeğin doğrulanması ve etkileri". Kişilik ve Sosyal Psikoloji Dergisi. 29 (2): 265-278. https://doi.org/10.1037%2Fh0036020
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ https://en.wikipedia.org/wiki/Locus_of_control#CITEREFDuttweiler1984 4 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. , s. 211.
- ^ Salmani Nodoushan, MA (2012). "Kontrol odağının dil başarısı üzerindeki etkisi" https://works.bepress.com/nodushan/125/ 30 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . Uluslararası Dil Çalışmaları Dergisi . 6 (2): 123-36.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Wallston, Barbara S .; Wallston, Kenneth A .; Kaplan, Gordon D .; Maides, Shirley A. (1976). https://www.researchgate.net/publication/22214805. Danışmanlık ve Klinik Psikoloji Dergisi. 44 (4): 580-585.https://doi.org/10.1037%2F0022-006X.44.4.580. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/939841 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Wallston, Kenneth A.; Strudler Wallston, Barbara; Devellis, Robert (1978). "Çok Boyutlu Sağlık Kontrol Odağı (MHLC) Ölçeklerinin Geliştirilmesi". Sağlık Eğitimi Monografikleri . 6 (2): 160-170. https://doi.org/10.1016%2FB978-0-12-590241-0.50013-7. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/689890 13 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:42985147
- ^ Lefcourt, Herbert M. (1991). "Denetim Yeri". Kişilik Ölçüleri ve Sosyal Psikoloji Tutumlar. sayfa 413-499. https://doi.org/10.1016%2FB978-0-12-590241-0.50013-7 . https://doi.org/10.1016%2FB978-0-12-590241-0.50013-7 https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780125902410
- ^ https://en.wikipedia.org/wiki/Locus_of_control#CITEREFNormanBennett1995 4 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. , s. 72.
- ^ Ferraro, Laurie .; Price, James H .; Desmond, Sharon M .; Roberts, Stephen M:(1987). "Diyabet Kontrol Odağı Ölçeğinin Geliştirilmesi". Psikolojik Raporlar . 61 (3): 763-770. https://doi.org/10.2466%2Fpr0.1987.61.3.763. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3438399 26 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:19919174
- ^ Stanton, Annette L. (1987). "Hipertansif hastalar tarafından tıbbi rejimlere bağlılığın belirleyicileri". Davranışsal Tıp Dergisi . 10 (4): 377-394. https://doi.org/10.1007%2FBF00846477. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3669072 13 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:2923301
- ^ Nicassio, PM; Wallston, KA; Callahan, LF; Herbert, M .; Pincus, T. (1985). https://www.researchgate.net/publication/19115789 . Romatoloji Dergisi . 12 (3): 462-7 . https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/4045844 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ Pruyn JFA, Barne HW van den, Reuver RSM de, Boer MF de, Bosman LJ, Pelkwijk MA ter, Jong PC de (1988). "De Locus of Control-schaal voor Kankerpatienten" [Kanser Hastları için Kontrol Odağı Ölçeği]. Tijdschrift voor Sociale Gezondheidszorg . 66 : 404-8.
- ^ Allison, K. (1987). Kalp hastalığı ve akciğer kanseri için koruyucu sağlık davranışının bir belirleyicisi olarak algılnanan kontrol (Doktora tezi). Toronto Üniversitesi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Whyte, CB (1977). "Yüksek riskli üniversite birinci sınıf öğrencisi ve kontrol odağı" . Hümanist Eğitimci . 16 (1): 2-5. https://doi.org/10.1002%2Fj.2164-6163.1977.tb00177.x
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ https://en.wikipedia.org/wiki/Locus_of_control#CITEREFHoltClarkKreuterRubio2003 4 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. , s. 294.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Wang, Q .; Bowling, NA; Eschleman, KJ (2010). "İşin ve genel kontrol odağının meta-analitik incelemesi". Uygulamalı Psikoloji Dergisi . 95 (4): 761-768. https://doi.org/10.1037%2Fa0017707. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20604595 13 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Vansteenkiste, M., Simons, J., Lens, W., Soenens, B., Matos, L. ve Lacante, M. (2004). Az, bazen daha fazladır: Hedef içeriği önemlidirr. Eğitim Psikolojisi Dergisi, 96, 755-764.
- ^ Martin, Brett A. S; Veer, Ekant; Pervan, Simon J (2007). "Daha büyük bedenli kadın modellerin kendine referans ve tüketici değerlendirmeleri: Kontrol odağı perspektifinin ağırlık odağı". Pazarlama Mektuplar . 18 (3): 197-209. https://doi.org/10.1007%2Fs11002-007-9014-1. https://hdl.handle.net/10.1007%2Fs11002-007-9014-1. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:17175873
- ^ Gootnick, Andrew T (1974). https://repository.arizona.edu/bitstream/10150/554618/1/AZU_TD_BOX86_E9791_1973_61.pdf (PDF) . Danışmanlık ve Klinik Psikoloji Dergisi. 42 (1): 54-58. https://doi.org/10.1037%2Fh0035997. https://hdl.handle.net/10150%2F554618. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/4814098 13 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Laverghetta, Antonio. http://citation.allacademic.com/meta/p556976_index.html[] Kağıt Oklahoma Araştırma Günü, Cameron Üniversitesi Lawton, OK, Nov 04, 2011. 2014/11/25 yıllık toplantısında sunulan; URL 14 Kasım 2015'te erişildi
- ^ Sweetser, Kaye D. (2014). http://www.kayesweetser.com/wp-content/uploads/2007/04/sweetser-2014.pdf 11 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (PDF) . Amerikan Davranış Bilimcisi . 58 (9): 1183-1194. https://doi.org/10.1177%2F0002764213506215. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:145674720
- ^ Cohen, A .; Vigoda, E .; Samorly, A. (2001). "Kişisel psikoloji değişkenlerin sosyoekeonomik durum ve politik katılım arasındaki ilişkiye aracılık etkisinin analizi: Yapısal bir denklem çerçevesi". Politik Psikoloji . 22 (4): 727-757. https://doi.org/10.1111%2F0162-895x.00260
- ^ Blanchard, E .; Scarboro, M. (1973). "Kontrol odağı ve üniversite öğrencilerinde oy verme davranışının tahmini". Journal of Social Psychology . 89 (1): 123-129. https://doi.org/10.1080%2F00224545.1973.9922576 . https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/4694574 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Deutchman, I (1985). "İç-Dış Kontrol Odağı, güç ve siyasi katılım". Psikolojik Raporlar . 57 (3): 835-843. https://doi.org/10.2466%2Fpr0.1985.57.3.835 . https://api.semanticscholar.org/CorpusID:145050676
- ^ https://en.wikipedia.org/wiki/Locus_of_control#CITEREFMeyerhoff2004 4 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. , s. 8
- ^ https://en.wikipedia.org/wiki/Locus_of_control#CITEREFSchultzSchultz2005 4 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. , s. 439.
- ^ Schneewind Klaus A. (1995). "Aile süreçlerinin kontrol inançları üzerindeki etkisi". Bandura içinde, Albert (ed.). Değişen Toplumlarda Öz Yeterlilik . Cambridge University Press. s. 114-148. https://doi.org/10.1017%2FCBO9780511527692.006 . https://doi.org/10.1017%2FCBO9780511527692.006 . https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780521474672 .
- ^ 15 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2012-04-07 http://psych.fullerton.edu/jmearns/rotter.htm arşivlendi.
- ^ https://en.wikipedia.org/wiki/Locus_of_control#CITEREFLefcourt1976 4 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. , s. 100.
- ^ https://en.wikipedia.org/wiki/Locus_of_control#CITEREFMeyerhoff2004 4 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. , s. 8.
- ^ a b Hovenkamp-Hermelink, JHM; Jeronimus, BF; Spinhoven, P .; Penninx, BW; Schoevers, RA; Riese, H. (2019). https://pure.rug.nl/ws/files/80474487/DEF_manuscript_Locus_of_Control.pdf 11 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (PDF). Duygusal Bozukluklar Dergisi 253(1): 26-34. https://doi.org/10.1016%2Fj.jad.2019.04.005 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31009845 11 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Gatz, Margaret; Karel, Michele J. (1993). "20 Yıl Boyunca Algılanan Kontrolde Bireysel Değişim" . Uluslararası Davranışsal Gelişim Dergisi . 16 (2): 305-322. https://doi.org/10.1177%2F016502549301600211 . https://api.semanticscholar.org/CorpusID:144387499 Atıf https://en.wikipedia.org/wiki/Locus_of_control#CITEREFJohanssonGrantPlominPedersen2001 4 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Heckhausen, Jutta; Schulz, Richard (1995). https://www.researchgate.net/publication/15459281 . Psychological Review . 102 (2): 284-304. https://doi.org/10.1037%2F0033-295X.102.2.284 . https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7740091 13 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Ryckman, R. M.; Malikiosi, M. X. (1975). "Relationship between locus of control and chronological age". Psychological Reports. 36 (2): 655-8. https://doi.org/10.2466%2Fpr0.1975.36.2.655 . https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1144613 13 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:7788296
- ^ Norton, Amy (19 Haziran 2008). Yahoo! Haberler. 24 Haziran 2008 tarihinde https://news.yahoo.com/s/nm/20080619/hl_nm/self_confident_dc arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ Stricland, Bonnie R .; Haley, William E. (1980). https://www.researchgate.net/publication/247434421 . Kişilik ve Sosyal Psikoloji Dergisi . 39 (5): 930-939. https://doi.org/10.1037%2F0022-3514.39.5.930
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Takaki, Jiro; Yano, Eiji (2006). "Hemodiyaliz Hastalarında Öz-yeterlik ve Uyum İç Kontrol Odağı İlişkilerinde Olası Cinsiyet Farklılıkları". Davranışsal Tıp . 32 (1): 5-11. https://doi.org/10.3200%2FBMED.32.1.5-11 .https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16637257 . https://api.semanticscholar.org/CorpusID:22428447
- ^ Abdullah, Mohammad Qassim (8 Ocak 2018). "İyimserlik / Kötümserlik ve Bunun Çocuklar ve Ergenlerde Kontrol Odağıyla İlişkisi" (PDF) . Mathews Psikiyatri ve Ruh Sağlığı Dergisi. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:52839412 8 Mart 2019 tarihinde http://pdfs.semanticscholar.org/f0d6/49f70176a95d83a88e2f09b958ab8b250973.pdf 8 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (PDF) arşivlendi.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Dyal, James A. (1984). "Kontrol Odağı Yapısı ile Kültürler Arası Araştırma". Kontrol Odağı Yapısı ile Araştırma . s. 209-306. https://doi.org/10.1016%2FB978-0-12-443203-1.50008-9 . https://doi.org/10.1016%2FB978-0-12-443203-1.50008-9 https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780124432031
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ Sims, J .; Baumann, D. (1972). https://semanticscholar.org/paper/0da2f0eda5f5e91a193f9ab09c446c630535f588 . Bilim . 176(4042): 1386-1392. https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1972Sci...176.1386S 11 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . https://doi.org/10.1126%2Fscience.176.4042.1386 . https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17834637 12 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde . . https://api.semanticscholar.org/CorpusID:28619302 .
- ^ . Neag Yaratıcılık, Üstün Yetenekliler Eğitimi ve Yetenek Geliştirme Merkezi. 19 Ekim 2015 tarihinde http://www.gifted.uconn.edu/siegle/SelfEfficacy/section1.html 19 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ a b c Roddenberry, Angela; Renk, Kimberly (2010). "Kontrol Odağı ve Öz-yeterlilik: Kolej Öğrencilerinde Stres, Hastalık ve Sağlık Hizmetlerinden Yararlanmanın Potansiyel Aracıları". Çocuk Psikiyatrisi ve İnsan Gelişimi. 41(4): 353-370. https://doi.org/10.1007%2Fs10578-010-0173-6 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20204497 16 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . https://api.semanticscholar.org/CorpusID:997657
- ^ https://en.wikipedia.org/wiki/Locus_of_control#CITEREFSmith1989 4 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. , s. 229.
- ^ a b Chung, Man Cheung; Preveze, Eleni; Papandreu, Konstantinos; Prevezas, Nikolaos (2006). "Yaşlılarda Omurilik Yaralanması, Travma Sonrası Stres ve Kontrol Odağı: Genç ve Orta Yaşlı Hastalarla Bir Karşılaştırma". Psikiyatri: Kişilerarası ve Biyolojik Süreçler . 69(1): 69-80. https://doi.org/10.1521%2Fpsyc.2006.69.1.69. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16704333 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. https://api.semanticscholar.org/CorpusID:1821989
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kontrol odagi insanlarin hayatlarindaki olaylarin sonuclari uzerinde dis guclerden ziyade ya da dis guclerin etkilerinin otesinde kendilerinin kontrol sahibi olduklarina inanma derecesidir Kavram 1954 te psikolog tarafindan gelistirildi ve o zamandan beri kisilik psikolojisinin bir parcasi haline geldi Bu kavram acisindan kisiler ic kontrol odakli ya da dis kontrol odakli olarak siniflandirilmaktadir Ic kontrol odagi kisinin kendi hayatini kontrol edebilecegine dair inancidir dis kontrol odagi ise hayatin dis faktorler tarafindan kontrol edildigi kisinin kendi hayatini kendisinin etkileyemeyecegi hayatlarini sans veya kaderin kontrol ettigi inancidir Ic kontrol odagi guclu bireyler yasamlarindaki olaylarin oncelikle kendi eylemlerinin bir sonucu olduguna inanirlar ornegin kendi sinav sonuclarini ogrendiklerinde basaridan oturu kendilerini ovme ve basarisizliktan oturu kendilerini suclama egilimindedir Dis kontrol odagi guclu bireyler ise ayni durumda basari ve basarisizligi ogretmenlerin veya sinavin ozellikleri gibi dis faktorler ile aciklama egilimindedir Psikolojinin cesitli alanlarinda kontrol odagi kavramina iliskin cok fazla arastirma uretilmistir Bu kavramlari egitim psikolojisi saglik psikolojisi ve klinik psikolojisi gibi alanlara uygulamak mumkundur Kisilerin ic ve dis kontrol odagina yonelik egilimlerinin tespitinde spesifik olcumlerin mi yoksa genel bir kontrol odagi olcumunun mu daha islevsel oldugu konusunda tartismalar devam etmektedir Ayrica kontrol odagi alandaki baska kavramlarla karistirilabilmektedir Ornegin kontrol odagi ile atif tarzi benzer ama farkli iki kavramdir Ilki gelecekteki olaylarin kontrolu ile ikincisi ise gecmiste yasanmis olaylarin kontrolu ile ilgilidir Kontrol odagi kavrami ile karistirilan bir baska kavram ise oz yeterliktir Kontrol odagi dort temel oz degerlendirme boyutundan biridir diger boyutlar nevrotiklik oz yeterlik ve benlik saygisi Temel oz degerlendirme kavrami ilk olarak 1997 yilinda Judge Locke ve Durham adli arastirmacilar tarafindan incelendi ve o zamandan beri is yasamina dair bircok sonucu ongormede ozellikle de is tatminine ve is performansina yonelik ongorulerde kullanilabilecegi kanitlandi Bir takip calismasinda Judge ve ark 2002 kontrol odagi nevrotiklik oz yeterlik ve oz saygi faktorlerinin ortak bir temele sahip olabilecegini one surmustur GecmisWeiner in atif teorisinin ogrencilerin sinav sonuclarina iliskin atiflarina uygulanmasi Algilanan kontrol odagiIcsel DissalGecici Degistirilebilir Kontrol edilebilir Caba Gorevlerin zorluguKalici Degistirilemez kontrol edilemez Kabiliyet Sans ya da kader Kontrol odagi Rotter in 1954 sosyal ogrenme kurami cercevesinde gelistirilmis bir kavramdir Rotter 1966 da kontrol odagina iliskin on yildan fazla bir suredir yapilagelen arastirmalarin derlendigi bir makaleyi Psychological Monographs dergisinde yayinladi 1976 da Herbert M Lefcourt algilanan kontrol odagi kavraminin bir tanimini sundu pekistiricilerle saglanan dis kontrol karsisinda genellestirilmis icsel bir beklenti Kontrol odagi kavraminin ilk ortaya cikisi Alfred Adler in calismalarina dayandirilmaya calisilsa da kavramin yakin gecmisi Rotter ve ogrencilerinin calismalarina dayanir Pekistiricilerin kontrol edilebilirligine iliskin beklentiler konusundaki ilk calismalar 1950 lerde James ve Phares tarafindan gerceklestirilmisti Ohio Eyalet Universitesi nde Rotter in danismanliginda hazirlanan doktora tezleri Rotter in ogrencilerinden William H James basari basarisizlik beklentisindeki degisimin iki olasi turu uzerine calisti Benzer sonuc beklentisi Basariyi bir baska basarinin basarisizligi bir baska basarisizligin takip edecegine dair inanc Farkli sonuc beklentisi basarinin bir basarisizligin basarisizligi ise bir basarinin takip edecegine dair inanc Ek arastirmalarin sonucunda yeni bir hipotez gelistirildi Buna gore benzer sonuc beklentisini siklikla sergileyenler basari ve basarisizligi yetenege atfedenledir farkli sonuc beklentisi sergileyenler ise sansa atfedenlerdir Bu fikirle beraber insanlarin basari ve basarisizligi yetenege atfedenler ic kontrol odakli ya da sansa atfedenler dissal kontrol odakli olarak gruplanabilecegi gorusu dogdu basari basarisizligin gecici mi yoksa kalici sebeplere mi atfedildiginin kontrol odagi ile birlikte ele alinabilecegini iddia etti Rotter 1975 1989 baskalarinin ic dis yapi kullanimindaki sorunlari ve yanlis anlamalari tartismistir Kisilik yonelimiRotter 1975 icsellik ve dissalligin bir surekliligin iki ucunu temsil ettigini ya ya da tipolojiyi temsil etmedigini soyledi Ic kontrol odagina sahip insanlar eylemlerinin sonuclarinin kendi yeteneklerinin sonucu olduguna ve siki calismalarinin olumlu sonuclar elde etmelerine yol acacagina inanirlar Olaylarin sonuclarini kendi kontrollerine atfetme egilimindedir Ayrica her eylemin bir sonucu olduguna inanirlar bu da olaylarin gerceklestigi gercegini kabul etmelerini saglar ve uzerinde kontrol sahibi olmak isteyip istemediklerine baglidir Dis kontrol odagina sahip kisiler olaylarin sonuclarini dis kosullara baglar hayatlarinda meydana gelen seylerin kendi kontrollerinin disinda olduguna inanma egilimindedirler Ve hatta kendi eylemlerinin kader sans guclu kisilerin doktor polis veya hukumet yetkilileri gibi etkisi ve veya sonuclarini tahmin etmek veya basarili bir sekilde kontrol etmek icin dunyanin cok karmasik oldugu inanci gibi dis faktorlerin bir sonucu olduguna bile inanirlar Bu tur insanlar haytalarinin sonuclari icin kendilerinden cok baskalarini suclama egilimindedir Bununla birlikte icselligin yalnizca cabaya atfedilmeyle ve dissallikla sansa atfedilmesiyle baglantili oldugu dusunulmemelidir Bunun basari motivasyonlari acisindan dahili ve harici arasindaki farkliliklar icin bariz etkileri vardir ve bu ic kontrol odaginin daha yuksek basari ihtiyaci seviyeleriyle baglantili oldugu dusundurur Kendi disinda konum belirleme kontrolleri nedeniyle disaridaki kisiler kaderleri uzerinde daha az kontrol sahibi olduklarini hissetme egilimindedir Dis kontrol odagina sahip kisiler daha stresli olma ve klinik depresyona yatkin olma egilimindedir Ic kontrol odagina sahip kisilerin 1966 iki temel ozellik sergiledigine inaniliyordu yuksek basari motivasyonu ve dusuk dis yonelim Bu1966 da Rotter tarafindan onerilen kontrol odagi olceginin temelini olusturuyordu Kontrol odaginin tek bir yapi oldugu yonundeki inancina dayaniyordu 1970 yilindan bu yana Rotter in kontrol odaginin farkli boyutlarinin kisinin hayatindaki olaylarin kendi kendine belirlendigi veya guclu kisiler tarafindan organize edildigi ve sans eseri oldugu gibi inanclar tartismasiyla 1970 ten beri tek boyutluluk varsayimi sorgulanmaktadir Weiner in 1970 lerdeki ilk calismasi icsellik dissallik boyutuna ortogonal olan kararliliga atifta bulunanlar ile istikrarsiz nedenlere atifta bulunanlar arasindaki farkliliklarin dikkate alinmasi gerektigini one surdu Boyutsal teori kisinin artik sonuclari yetenege icsel bir kararli neden cabaya icsel bir kararsiz neden gorev zorluguna dissal bir kararli neden veya sansa dissal kararsiz bir neden atfedebilecegi anlamina geliyordu Weiner bu dort nedeni ilk olarak boyle gorse de insanlarin sansi dis bir neden olarak gorup gormedigi yetenegin her zaman sabit olarak algilanip algilanmadigi ve cabanin her zaman degisken olarak gorulup gorulmedigi konusunda sorgulandi Aslinda daha yeni yayinlarda ornegin Weiner 1980 bu dort neden icin farkli terimler kullandi gorev zorlugu yerine nesnel gorev ozellikleri gibi Weiner den beri psikologlar istikrarli ve istikrarsiz caba arasindaki ayrimi yaptilar Kontrol odagi ile ilgili olarak ic ve dis tipler arasinda baska bir kontrol turu vardir Iki tur kontrol odaginin birlesimine sahip kisiler genellikle iki yerliler olarak anilir Ic ve dis kontrol odagi karisimina sahip olan iki yerel kisilerin stresle daha verimli bir sekilde basa ciktiklari ve hastaliklariyla daha verimli bas ettikleri bilinmektedir Bu kontrol odagina sahip kisiler dis kaynaklara guvenip inanmaya devam ederken eylemleri ve bunlarin sonuclari icin kisisel sorumluluk alabilirler Bu ozellik sirasiyla ic ve dis kontrol odaklarina karsilik gelir Olcekleri olcmeKontrol odagini olcmek icin en yaygin olarak kullanilan anket 13 maddelik Rotter in 1966 Ancak bu bir tek anket degildir Bialer in 1961 cocuklara yonelik 23 maddelik olcegi Rotter in calismalarinin onune cikti Crandall Entelektuel Sorumluluk Tanimlama Olcegi Crandall 1965 ve Nowicki Strickland Olcegi kontrol odagi olcegiyle de ilgilidir Kontrol odagini degerlendirmek icin en eski psikometrik olceklerden biri Rotter olcegindeki zorunlu secmeli alternatif olcutun aksine tipi bir olcut kullanarak WH James tarafindan Ohio Eyaleti Universitesinde Rotter tarafindan yonetilen yayinlanmamis doktora tezi icin tasarlandi Ancak bu yayinlanmadi Rotter in olceginden bu yana bircok kontrol odagi olcusu ortaya cikti Bunlar Furnham ve Steele 1993 tarafindan gozden gecirildi ve saglik psikolojisi ve ozellikle cocuklar icindir Stanford Okul Oncesi Ic Dis Olcegi icin 3 6 yas arasi cocuklar Furnham ve Steele 1993 yetiskinler icin en guvenilir ve gecerli anketin Duttweiler olcegu oldugunu one suren veriler bulunmaktadir Duttweiler 1984 Ic Kontrol Indeksi ICI zorla secim formati yatkinlik ve heterojenlik gosterildigi gibi dahil olmak uzere hattan olcekleriyle algilanan sorunlari ele alir Ayrica 1984 te kontrol odagini olcmek icin baska olcekler de varken ayni sorunlarin coguna maruz kaliyor gibi gorunduklerini de belirtiyor Duttweiler in 28 maddelik ICI si Rotter in olceginde kullanilan zorunlu secim formatindan farkli olarak insanlarin 28 ifadenin her birinde belirtildigi gibi nadiren ara sira bazen sik veya genellikle davranip davranmayacaklarini belirtmeleri gereken Likert tipi bir olcek kullanir ICI ic kontrol odagiyla ilgili degiskenleri degerlendirir bilissel islem ozerklik sosyal etkiye direnc ve kendine guven Kucuk bir 133 deney ogrenci dogrulama calismasi olcegin iyi bir ic tutarlilik guvenilirligine sahip oldugunu gosterdi Iliskilendirme stiliIliskilendirme tarzi veya acikca stil ve tarafindan sunulan bir kavramdir Bu kavram icsellik dissallik ve kararlilik kavramlarina ek olarak kuresellik ozgunluk boyutuna da ihtiyac oldugunu belirterek Weiner den bir asama daha ileriye gitmektedir Abromson insanlarin hayatlarindaki basarilari ve basarisizliklari ic veya dis faktorlere kisa veya uzun vadeli faktorlere ve tum durumlari etkileyen faktorlere baglamalarina bagli olarak acikladiklarina inaniyordu konusu psikolojiye giris tarafindan kontrol teorisi odagi uzerinde bir etkisi olmustur Ancak iki model arasindaki onemli tarihi farklar vardir Iliskilendirme kuramcilari agirlikli olarak sosyal psikologlardir insanlarin yaptiklari atiflari nasil ve neden yaptiklarini karakterize eden genel sureclerle ilgilenirken kontrol odagi kuramcilari bireysel farkliliklarla ilgilenmistir Her iki yaklasimin tarihi acisindan onemli olan in 1970 lerde yaptigi katkilardir Bu zamandan once yukleme teorisyenleri ve kontrol odagi teorisyenleri buyuk olcude nedenselligin dis ve ic mekanlarina bolunmelerle ilgileniyorlardi Weiner kararlilik istikrarsizlik ve daha sonra kontrol edilebilirlik boyutunu ekleyerek bir nedenin bir kisiye icsel ancak yine de kisinin kontrolu disinda oldugu seklinde nasil algilanabilecegini gosterdi Istikrar boyutu insanlarin bu tur sonuclardan sonra neden basarili veya basarisiz oldugunun anlasilmasina eklendi Weiner in modelinin bir parcasi olmasa da Abramson Seligman ve Teasdale tarafindan atifta bulunmanin baska bir boyutu olan kuresel ozgulluk eklenmistir UygulamalarSaglik psikolojisi Kontrol odaginin en iyi bilinen uygulamasi buyuk olcude Kenneth Wallston in calismasiyla saglik psikolojisi alanindadir Saglik alanindaki kontrol odagini olcmek icin olcekler 1993 yilinda Furnham ve Steele tarafindan gozden gecirilmistir En iyi bilinenler Saglik Kontrol Odagi Olcegi ve Cok boyutlu Saglik Olcegi veya MHLC dir Ikinci olcek sagligin uc kaynaga atfedilebilecegi fikrine Levenson in onceki calismalarini yansitan dayanmaktadir ic faktorler saglikli bir yasam tarzinin kendi kaderini belirlemesi gibi guclu bireylerin bireyin doktoru gibi ya da sans yasam tarzi tavsiyeleri goz ardi edilecegi icin cok tehlikelidir bu insanlara yardim etmek cok zordur Furnham ve Steele 1993 tarafindan incelenen olceklerden bazilari obezite ornegin Saltzer in 1982 Agirlik Kontrol Odagi Olcegi veya Stotland ve Zuroff un 1990 Diyet Inanclari Olcegi akil sagligi gibi daha spesifik alanlar da saglikla ilgilidir Bir dizi alanda saglik kontrol odagina iliskin ampirik veriler Normen ve Bennett tarafindan 1995 yilinda gozden gecirilmistir saglikla ilgili belirli davranislarin ic saglik kontrol odagiyla iliskili olup olmadigina dair verilerin belirsiz oldugunu belirtmislerdir Bazi calismalarda ic saglik kontrol odaginin artan egzersizle baglantili oldugunu bulduklarini ancak egzersiz davranislari kosu gibi ile ic saglik kontrol odagi arasinda zayif veya hic bir iliski bulmayan diger calismalarda atifta bulunduklarini belirtiyorlar Ic saglik kontrol odagi ile diger saglikla ilgili davranislar ornegin arasindaki iliskiye iliskin veriler icin de benzer bir belirsizlik kaydedilmistir Bazi alanlar icin saglik kontrol odagi degerlendirildiginde genel onlemler alindiginda daha guclu bir iliski bulundugunu iddia etmektedirler Genel olarak davranisa ozgu saglik mahal olcekleri kullanan calismalar daha olumlu sonuclar uretme egiliminde olmustur Bu olceklerin MHLC olcegi gibi daha genel davranisi ongordugu bulunmustur Norman ve Bennett belirli alanlarda diyabet hipertansiyon artrit kanser kalp ve akciger hastaligi saglikla iliskili kontrol odagi olcekleri kullanan cesitli calismalardan alinti yaparlar Ayrica saglik kontrol odaginin saglik degeri insanlarin sagliklarina yukledikleri deger ile baglantili olarak calisildiginda saglikla ilgili davranisi tahmin etmede daha iyi oldugunu savunuyorlar Bu da saglik degerinin kontrol iliskisinin saglik odaginda onemli bir oldugunu one suruyor Ornegin Weiss ve Larsen 1990 saglik degeri degerlendirildiginde ic saglik kontrol odagi ile saglik arasinda artan bir iliski bulmuslardir 1970 ler ve 1980 lerde Whyte kontrol odagi ile yuksek ogrenim kurslarina kayitli ogrencilerin akademik basarisi arasinda iliski kurdu Daha icsel olarak kontrol edilen ogrenciler siki calismanin ve odaklanmanin basarili bir akademik ilerleme ile sonuclanacagina inaniyorlardi ve akademik olarak daha iyi performans gosterdiler Disaridan daha kontrollu olarak tanimlanan ogrenciler geleceklerinin sansa veya kadere bagli olduguna inanarak daha dusuk akademik performans seviyelerine sahip olma egilimindeydiler Cassandra B Whyte cesitli danismanlik modlarinin sinif iyilestirmeleri ve yuksek riskli universite ogrencilerinin kontrol odagi uzerindeki etkilerini inceleyerek kontrol egiliminin akademik alandaki davranissal sonuclari nasil etkiledigini arastirdi Orgutsel psikoloji ve din Kavramin uyguladigi diger alanlar arasinda spor psikolojisi egitim psikolojisi ve din psikolojisi bulunmaktadir Richard Kahoe ikinci alanda icsel dinsel yonelimin ic mekanla pozitif ve dissal dini yonelimin negatif olarak iliskili oldugunu one suren calismalarini yayinladi Holt Clark Kreuter ve Rubio nun 2003 ruh sagligi kontrol odagini degerlendirmek icin yaptiklari bir anket calismasi hem saglik psikolojisi hem de din psikolojisi ile ilgili bir konudur Aktif bir ruhsal saglik odagi arasinda ayrim yaptilar burada Tanri bireye saglikli eylemlerde bulunma yetkisi verir Daha pasif bir ruhsal saglik kontrol odagi sagligin Tanri ya birakildigi yer Endustri ve orgut psikolojisinde kurum ici calisanlarin disardan ziyade sadece mesleki degisim hakkinda konusmak yerine islerini degistirmek icin olumlu adimlar atma olasiliklarinin daha yuksek oldugu bulunmustur Kontrol odagi genel olculerden daha guclu bir sekilde ise ozel olculerle cok cesitli is degiskenleriyle ilgilidir Egitim ortaminda bazi arastirmalar icsel olarak motive olmus ogrencilerin okuma materyalini daha derinlemesine islediklerini ve dissal motivasyonu olan ogrencilere gore daha iyi akademik performansa sahip olduklarini gostermistir Tuketici arastirmasi Kontrol odagi tuketici arastirmasi alanina da uygulanmistir Martin Veer ve Pervan 2007 kadinlarin agirlik kontrol odaginin yani vucut agirliginin kontrolu hakkindaki inanclari farkli vucut sekillerinin reklaminda kadin modellere verdikleri tepkileri nasil etkiledigini incelemistir Kilolarini kontrol edebileceklerine icsel inanan kadinlarin reklamlarda zayif modellere en olumlu sekilde tepki verdigini ve bu olumlu tepkiye kendi kendine atifta bulunmanin aracilik ettigini ettigini buldular Bunun aksine agirliklari konusunda kendilerini gucsuz hisseden kadinlar dissal daha buyuk beden modelleri kendi kendilerine referans alirlar ancak reklam besleyici olmayan yagsiz bir urun icin oldugunda yalnizca buyuk beden modelleri tercih etti Yagli sismanlatan urunler icin daha buyuk bedenli modeller ve ince benzer bir tercih gosterirler Siyasi ideoloji Kontrol odagi 1972 ABD Baskanlik seciminde universite ogrencilerinin arastirmasi ic kontrol odagina sahip olanlarin Cumhuriyetci olarak kaydolma olasiliklarinin buyuk olcude oldugunu dis kontrol odagi ise Demokrat olarak kaydolma olasiliklarinin onemli olcude yuksek oldugunu buldu 2011 yilinda Oklahoma daki ogrencilerle yapilan bir arastirmada da benzer sonuclar buldu ancak bu calismalar kapsam acisindan sinirliydi Bu bulgularla tutarli olarak Kaye Sweetser 2014 Cumhuriyetcilerin Demokratlar ve Bagimsizlara gore onemli olcude daha fazla ic kontrol odagi sergiledigini bulmustur Ic kontrol odagina sahip olanlar sosyoekonomik statuye sahip olma ve politik olarak dahil olma olasiliklari daha yuksektir Ornegin siyasi haberleri takip etmek bir siyasi organizasyonuna katilmak Ic kontrol odagina sahip olanlarin oy verme olasiligi daha yuksektir Ailevi kokenlerKontrol odaginin gelisimi aile tarzi ve kaynaklari kulturel istikrar ve odule goturen cabalarla birlikte deneyimlerle iliskilidir Bircok ic kontrol odagina sahip kisi tipik icsel inanclari modelleyen ailelerle buyumustur Bu aileler caba egitim sorumluluk ve dusunmeyi vurguladilar ve ebeveynler genellikle cocuklarina soz verdikleri odulleri verdi Bunun tersine dis kontrol odagina sahip kisiler tipik olarak daha dusuk sosyoekonomik statu ile iliskilidir Sosyal huzursuzluk yasayan toplumlar kontrolden cikma beklentisini artiriyor bu nedenle bu tur toplumdaki insanlar daha dissal hale gelir Schneewind in 1995 arastirmasinda kadinlar tarafindan yonetilen tek ebeveynli ailelerdeki cocuklarin dis kontrol odagi gelistirme olasiliklarinin daha yuksek oldugu gorulmustur Schultz ayrica ebeveynlerin destekleyici ve tutarli oldugu ailelerdeki cocuklarin da iddia ettigini ileri surmektedir Ebeveynleri dissal kontrol odagina sahip olan cocuklarin basarilarini ve basarisizliklarini dis nedenlere atfetme olasiliklarinin daha yuksek oldugunu bulmustur Kontrol odaginin ailesel kokenleri uzerine yapilan ilk arastirmalardan elde edilen bulgular Lefcourt tarafindan ozetlenmistir Sicaklik destek ve ebeveynin cesaretlendirilmesi icsel bir odagin gelisimi icin sarttir Bununla birlikte ebeveyn kontrol odaginin yavru kontrol odagini ister genetik ister cevresel olarak aracilikli olsun nasil etkiledigine dair nedensel kanit eksiktir Kontrol odagi yasla birlikte daha icsel hale gelir Cocuklar buyudukce cevreleri uzerinde daha fazla kontrol saglayan beceriler kazanirlar Bununla birlikte odaktaki degisikliklerden bu veya biyolojik gelisimin sorumlu olup olmadigi belirsizdir YasYas kisinin ic ve dis kontrol odaginda onemli bir rol oynar Bazi calismalar insanlarin yasla birlikte ic kontrol odagini daha cok gelistirdiklerini gostermistir ancak diger calismalarin sonuclarinda belirsizlik olusmustur Gatz ve Karel tarafindan toplanan veriler icselligin orta yasa kadar artabilecegi ve daha sonra azalacagini gostermektedir Bu alandaki verilerin belirsizligine dikkat ceken Aldwin ve Gilmer 2004 Lachman in kontrol odaginin belirsiz oldugu iddiasina atifta bulunur Gercekte eger iki kavram ortogonal kabul edilirse daha sonraki yasamda kontrol odagindaki degisikliklerin artan dissallikla azaltilmis icsellikten ziyade daha gorunur sekilde iliskili olduguna dair kanitlar vardir Schultz 2005 tarafindan aktarilan kanitlarda da ic kontrol odaginin orta yasa kadar arttigini gostermektedir Ayrica cevreyi kontrol etme girisimlerinin sekiz ila on dort yaslari arasinda daha belirgin hale geldigi belirtiliyor Saglik kontrol odagi insanlarin sagliklarini davranislariyla saglik durumlariyla nasil iliskilendirdiklerini ve bir hastaliktan kurtulmanin ne kadar surecegini olcup anladiklarini ifade eder Kontrol odagi insanlarin nasil dusundugunu onlarin sagligini ve saglik kararlarina verecekleri tepkileri etkileyebilir Her gun sagligimizi etkileyebilecek potansiyel hastaliklara maruz kaliyoruz Gerceklige yaklasma seklimizin kontrol odagimizla cok fazla ilgisi vardir Bazen yasli kisilerin sagliklarinda asamali dususler yasamalari beklenir bu nedenle kontrol odaginin sagligi etkileyecegine inanilmaktadir Ancak bu kontrol odaginin olumsuz etkilenecegi anlamina gelmez Yasli kisilerin sagliklarinda dusus yasalar ve bu durum dusuk ic kontrol odagi seviyeleri gosterebilir Kucuk bir cocuk ile daha yasli bir kisiyi saglikla ilgili kontrol odagi seviyeleriyle karsilastirirken yasli kisi kendi tutumlari ve duruma yaklasimlari uzerinde daha fazla kontrole sahip olacaktir Insanlar yaslandikca kendi kontrolleri disindaki olaylarin gerceklestiginin ve diger bireylerin kendi saglik sonuclarini kontrol edebileceklerinin farkina varirlar Psychosomatic Medicine dergisinde yayinlanan bir arastirma cocukluktaki kontrol odaginin saglik uzerindeki etkisini inceledi 10 yasinda ic kontrol odagi gosteren 7 500 Ingiliz yetiskinin dogumdan itibaren takip edilen 30 yasinda fazla kilolu olma olasiligi daha dusuk oldugu saptandi Ic kontrol odagina sahip cocuklarin da daha yuksek oz saygi duzeylerine sahip olduklari goruldu Cinsiyete dayali farkliliklarSchultz un 2005 belirttigi gibi ABD populasyonundaki yetiskinler icin kontrol odaginda onemli cinsiyet farkliliklari bulunamamistir Bununla birlikte kontrol odagini degerlendirmek icin belirli kategorilerdeki maddeler icin belirli cinsiyete dayali farkliliklar olabilecegini belirtmektedir ornegin erkeklerin akademik basari ile ilgili sorular icin daha buyuk bir ic odagina sahip olabilecegine dair kanitlardan alinti yapiyorlar Takaki ve arkadaslari 2006 tarafindan yapilan bir calisma hemodiyaliz hastalarinda ic kontrol odagi ve oz yeterlik ile iliski ve uyumu ile cinsiyet farkliliklarina odaklanmistir Bu calisma yuksek ic kontrol odagina sahip kadinlarin bu calismaya katilan erkeklere kiyasla saglik ve tibbi tavsiye konusunda daha az uyumlu oldugunu gosterdi Uyum bir kisinin davranisinin bu durumda hastanin tibbi tavsiye ile iliskisinin derecesi olarak bilinir Ornegin uyumlu bir kisi doktorunun tavsiyesine dogru bir sekilde uyacaktir Bununla birlikte 2018 yilinda 10 15 yas arasi cocuklar arasinda kontrol odagi ve iyimserlik arasindaki iliskiyi inceleyen arastirmada genc kizlar arasinda dis kontrol odaginin daha yaygin oldugu bulunmustur Kulturler arasi ve bolgesel sorunlarFarkli kulturlerden insanlarin kontrol odagina gore farklilik gosterip gostermedigi sorusu sosyal psikologlarin uzun zamandir ilgisini cekmektedir Japonlar ABD deki insanlara gore kontrol odagi yoneliminde daha dissal olma egilimindedir ancak Avrupa daki ve ABD ile Avrupa arasindaki farkli ulkeler arasindaki kontrol odagi farkliliklari kucuk olma egilimindedir Berry ve arkadaslarinin 1992 de belirttigi gibi Birlesik Devletler deki etnik gruplar kontrol odagi acisindan karsilastirildi ABD deki Afrikali Amerikalilar sosyoekonomik statu kontrol edildiginde beyaz tenli insanlardan daha fazla dissaldir Berry ve arkadaslari ayrica 1992 de ABD deki diger etnik azinliklar Hispanikler gibi uzerine yapilan arastirmalarin ne kadar belirsiz olduguna degindi Kontrol odagindaki kulturler arasi farkliliklar hakkinda daha fazla bilgi Shiraev amp Levy de 2004 bulunabilir Bu alandaki arastirmalar kontrol odaginin arastirmacilar icin yararli bir kavram oldugunu gostermektedir Daha az genis bir olcekte Sims ve Baumann Amerika Birlesik Devletleri ndeki bolgelerin dogal afetlerle nasil farkli sekilde basa ciktigini acikladi Kullandiklari ornek kasirgaydi Alabama daki kasirgada Illinois dekinden daha fazla insanin oldugunu aciklamak icin Rotter in teorisini uyguladilar Hem Alabama hem de Illinois de dort ilcenin sakinlerine anket verdikten sonra Alabama sakinlerinin hayatlarinda meydana gelen olaylar hakkinda dusunme bicimlerinde daha dissal davrandiklarini acikladilar Illinois sakinleri daha icseldi Alabama sakinleri bilgiyi islemek icin daha harici bir yonteme sahip olduklarindan bir kasirga ortaya cikmadan once daha az onlem aldilar Illinois dekiler daha hazirlikliydi bu nedenle daha az can kaybina yol acti Oz yeterlikOz yeterlik bir kisinin belirli bir etkinligi basarabilecegine olan inancidir Albert Bandura tarafindan ortaya atilan ilgili bir kavramdir ve psikometrik bir olcekle olculmustur Sinirli durum ve faaliyetlerdeki yetkinlikle iliskilendirilerek kontrol odagindan farklilik gosterir kontrol hakkinda daha genel capraz durumsal inanclardan ziyade Bandura oz yeterlik ve benlik saygisi arasindaki farkliliklari da vurgulayarak dusuk oz yeterliligin ornegin balo salonu dansinda dusuk benlik saygisi ile sonuclanmasinin muhtemel olmadigi cunku bu alandaki yetkinligin cok onemli olmadigi ornekleri kullanarak vurgulandi bkz Degerlik Bireyler yuksek bir ic saglik kontrol odagina sahip olsalar ve kendi sagliklarini kontrol altinda tutsalar da kendi sagliklarini korumak icin gerekli olan ozel bir tedavi rejimi uygulamada kendilerini etkili hissetmeyebilirler Oz yeterlik kisinin sagliginda onemli bir rol oynar cunku insanlar kendi saglik kosullari uzerinde oz yeterlik sahibi olduklarini hissettiklerinde sagliklarinin etkileri daha az strese neden olur Smith 1989 kontrol odaginin oz yeterligi yalnizca zayif bir sekilde olctugunu yalnizca bir oge alt kumesi dogrudan oznenin yeteneklerine atifta bulunur Smith egitiminin oz yeterlikte artisa yol actigini ancak Saleh in 1966 olceginde olculdugu uzere kontrol odagini etkilemedigini belirtti StresBir onceki bolum oz yeterliligin bir kisinin kontrol odagiyla nasil iliskili olabilecegini ve stresin de bu alanlarda bir iliskisi oldugunu gosterdi Oz yeterlik insanlarin gunluk yasamlarinda karsilastiklari stresle basa cikmak icin kullandiklari bir sey olabilir Bazi bulgular daha dusuk seviyelerde oz yeterlik ile birlikte daha yuksek dis kontrol odagi seviyelerinin daha yuksek hastalikla iliskili psikolojik sikinti ile iliskili oldugunu dusundurmektedir Daha dissal bir kontrol odagi oldugunu bildiren kisiler ayni zamanda daha fazla eszamanli ve gelecekteki stresli deneyimler ve daha yuksek duzeyde psikolojik ve fiziksel problemler de bildirirler Bu insanlar ayrica dis etkilere karsi daha savunmasizdir ve sonuc olarak strese karsi daha duyarli hale gelirler Omurilik yaralanmalari ve travma sonrasi stres yasayan askeri guclerin gazileri kontrol odagi ve stres acisindan bakilmasi gereken iyi bir gruptur Yaslanma savas travmasini takiben hastalarin yasadigi TSSB semptomlarinin siddeti ile iliskili olabilecek cok onemli bir faktor oldugunu gostermektedir Arastirmalar omurilik yaralanmasi geciren hastalarin saglik sorunlari ve engellilikleri uzerinde kontrol sahibi olduklarini bilmekten fayda sagladigini ileri suruyor ki ic kontrol odagina sahip olmanin ozelliklerini yansitiyor Chung ve arkadaslari 2006 omurilik yaralanmasinin travma sonrasi stres tepkilerinin yasa bagli olarak nasil degistigine odaklandi Arastirmacilar genc yetiskinler orta yaslilar dahil olmak uzere farkli yas gruplarini test etti her grup icin ortalama yas sirasiyla 25 48 ve 65 idi Calismadan sonra yasin omurilik yaralanmasi hastalarinda meydana gelen travmatik olaylara verdikleri tepkilerde bir fark yaratmadigi sonucuna vardilar Ancak dis kontrol odaginin kullanildigi olcude yasin bir rol oynadigindan bahsetmisler ve genc yetiskin grubunun bulunduklari diger yas gruplariyla karsilastirildiginda daha fazla dis kontrol odagi ozellikleri gosterdigi sonucuna varmislardir Kaynakca Rotter J 1966 Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement Psychological monographs doi 10 1037 H0092976 4 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2021 Carlson NR vd 2007 Psychology The Science of Behavior 4th Canadian ad Toronto ON Pearson Education Canada Yargic TA Locke EA Durham CC 1997 Is tatmininin egilimsel nedenleri Bir temel degerlendirme yaklasimi Orgutsel Davranis Arastirmasi 19 151 188 Dormann Christian Fay Doris Zapf Dieter Frese Michael 2006 A State Trait Analysis of Job Satisfaction On the Effect of Core Self Evaluations Applied Psychology Ingilizce 55 1 27 51 doi 10 1111 j 1464 0597 2006 00227 x ISSN 1464 0597 30 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mayis 2021 Yargic Timothy A Erez Amir Bono Joyce E Thoresen Carl J 2002 https semanticscholar org paper d3ff6fcbfc9c8213aee215756c24b1889ce40040 Kisilik ve Sosyal Psikoloji Dergisi 83 3 693 710 https doi org 10 1037 2F0022 3514 83 3 693 PMID 12219863 S2CID 18551901 1926 1997 Ginsberg Allen 2008 The letters of Allen Ginsberg Da Capo Press ISBN 0 306 81463 3 OCLC 191926234 Herbert M Lefcourt Kontrol Odagi Kuram ve Arastirmada Guncel Egilimler Psychology Press 1982 Nisan Kurt A Dharani Babar Peters Kai 2012 Kontrol Odagi Beklentisinin Iyi Olma Seviyesi Uzerindeki Etkisi https doi org 10 5539 2Fres v4n2p124 Avrupa Calismalarinin Gozden Gecirilmesi 4 2 https doi org 10 5539 2Fres v4n2p124 a b c d e f Jacobs Lawson Joy M Waddell Erin L Webb Alicia K 2011 Yasli Yetiskinlerde Saglik Kontrol Odagi Belirleyicileri Guncel Psikoloji 30 2 173 183 https doi org 10 1007 2Fs12144 011 9108 z S2CID 143634466 Benassi Victor A Sweeney Paul D Dufour Charles L 1988 Kontrol odagi yonelimi ile depresyon arasinda bir iliski var mi https semanticscholar org paper e75f4d70b3cfa0039c2a6a89734e256b31dc135d 4 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Anormal Psikoloji Dergisi 97 3 357 367 https doi org 10 1037 2F0021 843x 97 3 357 PMID 3057032 https api semanticscholar org CorpusID 10721233 Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 Lefcourt HM 1976 Kontrol Odagi Teori ve Arastirmada Guncel Egilimler https archive org details locusofcontrolcu0000lefc NJ Lawrence Erlbaum Associates ISBN https en wikipedia org wiki Special BookSources 978 0 470 15044 3 Spector PE 1988 Calisma odagi kontrol olceginin gelistirilmesi Mesleki Psikoloji Dergisi 61 335 340 Arsivlenmis kopya 30 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2021 Mischel Walter Zeiss Robert Zeiss Antonette 1974 Ic dis kontrol ve kalicilik Stanford Okul Oncesi Dahili Dissal Olcegin dogrulanmasi ve etkileri Kisilik ve Sosyal Psikoloji Dergisi 29 2 265 278 https doi org 10 1037 2Fh0036020 Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 https en wikipedia org wiki Locus of control CITEREFDuttweiler1984 4 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi s 211 Salmani Nodoushan MA 2012 Kontrol odaginin dil basarisi uzerindeki etkisi https works bepress com nodushan 125 30 Agustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Uluslararasi Dil Calismalari Dergisi 6 2 123 36 Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 Wallston Barbara S Wallston Kenneth A Kaplan Gordon D Maides Shirley A 1976 https www researchgate net publication 22214805 Danismanlik ve Klinik Psikoloji Dergisi 44 4 580 585 https doi org 10 1037 2F0022 006X 44 4 580 https pubmed ncbi nlm nih gov 939841 14 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wallston Kenneth A Strudler Wallston Barbara Devellis Robert 1978 Cok Boyutlu Saglik Kontrol Odagi MHLC Olceklerinin Gelistirilmesi Saglik Egitimi Monografikleri 6 2 160 170 https doi org 10 1016 2FB978 0 12 590241 0 50013 7 https pubmed ncbi nlm nih gov 689890 13 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde https api semanticscholar org CorpusID 42985147 Lefcourt Herbert M 1991 Denetim Yeri Kisilik Olculeri ve Sosyal Psikoloji Tutumlar sayfa 413 499 https doi org 10 1016 2FB978 0 12 590241 0 50013 7 https doi org 10 1016 2FB978 0 12 590241 0 50013 7 https en wikipedia org wiki Special BookSources 9780125902410 https en wikipedia org wiki Locus of control CITEREFNormanBennett1995 4 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi s 72 Ferraro Laurie Price James H Desmond Sharon M Roberts Stephen M 1987 Diyabet Kontrol Odagi Olceginin Gelistirilmesi Psikolojik Raporlar 61 3 763 770 https doi org 10 2466 2Fpr0 1987 61 3 763 https pubmed ncbi nlm nih gov 3438399 26 Subat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde https api semanticscholar org CorpusID 19919174 Stanton Annette L 1987 Hipertansif hastalar tarafindan tibbi rejimlere bagliligin belirleyicileri Davranissal Tip Dergisi 10 4 377 394 https doi org 10 1007 2FBF00846477 https pubmed ncbi nlm nih gov 3669072 13 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde https api semanticscholar org CorpusID 2923301 Nicassio PM Wallston KA Callahan LF Herbert M Pincus T 1985 https www researchgate net publication 19115789 Romatoloji Dergisi 12 3 462 7 https pubmed ncbi nlm nih gov 4045844 14 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pruyn JFA Barne HW van den Reuver RSM de Boer MF de Bosman LJ Pelkwijk MA ter Jong PC de 1988 De Locus of Control schaal voor Kankerpatienten Kanser Hastlari icin Kontrol Odagi Olcegi Tijdschrift voor Sociale Gezondheidszorg 66 404 8 Allison K 1987 Kalp hastaligi ve akciger kanseri icin koruyucu saglik davranisinin bir belirleyicisi olarak algilnanan kontrol Doktora tezi Toronto Universitesi Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 Whyte CB 1977 Yuksek riskli universite birinci sinif ogrencisi ve kontrol odagi Humanist Egitimci 16 1 2 5 https doi org 10 1002 2Fj 2164 6163 1977 tb00177 x Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 https en wikipedia org wiki Locus of control CITEREFHoltClarkKreuterRubio2003 4 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi s 294 Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 Wang Q Bowling NA Eschleman KJ 2010 Isin ve genel kontrol odaginin meta analitik incelemesi Uygulamali Psikoloji Dergisi 95 4 761 768 https doi org 10 1037 2Fa0017707 https pubmed ncbi nlm nih gov 20604595 13 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Vansteenkiste M Simons J Lens W Soenens B Matos L ve Lacante M 2004 Az bazen daha fazladir Hedef icerigi onemlidirr Egitim Psikolojisi Dergisi 96 755 764 Martin Brett A S Veer Ekant Pervan Simon J 2007 Daha buyuk bedenli kadin modellerin kendine referans ve tuketici degerlendirmeleri Kontrol odagi perspektifinin agirlik odagi Pazarlama Mektuplar 18 3 197 209 https doi org 10 1007 2Fs11002 007 9014 1 https hdl handle net 10 1007 2Fs11002 007 9014 1 https api semanticscholar org CorpusID 17175873 Gootnick Andrew T 1974 https repository arizona edu bitstream 10150 554618 1 AZU TD BOX86 E9791 1973 61 pdf PDF Danismanlik ve Klinik Psikoloji Dergisi 42 1 54 58 https doi org 10 1037 2Fh0035997 https hdl handle net 10150 2F554618 https pubmed ncbi nlm nih gov 4814098 13 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Laverghetta Antonio http citation allacademic com meta p556976 index html olu kirik baglanti Kagit Oklahoma Arastirma Gunu Cameron Universitesi Lawton OK Nov 04 2011 2014 11 25 yillik toplantisinda sunulan URL 14 Kasim 2015 te erisildi Sweetser Kaye D 2014 http www kayesweetser com wp content uploads 2007 04 sweetser 2014 pdf 11 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF Amerikan Davranis Bilimcisi 58 9 1183 1194 https doi org 10 1177 2F0002764213506215 https api semanticscholar org CorpusID 145674720 Cohen A Vigoda E Samorly A 2001 Kisisel psikoloji degiskenlerin sosyoekeonomik durum ve politik katilim arasindaki iliskiye aracilik etkisinin analizi Yapisal bir denklem cercevesi Politik Psikoloji 22 4 727 757 https doi org 10 1111 2F0162 895x 00260 Blanchard E Scarboro M 1973 Kontrol odagi ve universite ogrencilerinde oy verme davranisinin tahmini Journal of Social Psychology 89 1 123 129 https doi org 10 1080 2F00224545 1973 9922576 https pubmed ncbi nlm nih gov 4694574 14 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Deutchman I 1985 Ic Dis Kontrol Odagi guc ve siyasi katilim Psikolojik Raporlar 57 3 835 843 https doi org 10 2466 2Fpr0 1985 57 3 835 https api semanticscholar org CorpusID 145050676 https en wikipedia org wiki Locus of control CITEREFMeyerhoff2004 4 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi s 8 https en wikipedia org wiki Locus of control CITEREFSchultzSchultz2005 4 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi s 439 Schneewind Klaus A 1995 Aile sureclerinin kontrol inanclari uzerindeki etkisi Bandura icinde Albert ed Degisen Toplumlarda Oz Yeterlilik Cambridge University Press s 114 148 https doi org 10 1017 2FCBO9780511527692 006 https doi org 10 1017 2FCBO9780511527692 006 https en wikipedia org wiki Special BookSources 9780521474672 15 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2012 04 07 http psych fullerton edu jmearns rotter htm arsivlendi https en wikipedia org wiki Locus of control CITEREFLefcourt1976 4 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi s 100 https en wikipedia org wiki Locus of control CITEREFMeyerhoff2004 4 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi s 8 a b Hovenkamp Hermelink JHM Jeronimus BF Spinhoven P Penninx BW Schoevers RA Riese H 2019 https pure rug nl ws files 80474487 DEF manuscript Locus of Control pdf 11 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF Duygusal Bozukluklar Dergisi 253 1 26 34 https doi org 10 1016 2Fj jad 2019 04 005 https pubmed ncbi nlm nih gov 31009845 11 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 Gatz Margaret Karel Michele J 1993 20 Yil Boyunca Algilanan Kontrolde Bireysel Degisim Uluslararasi Davranissal Gelisim Dergisi 16 2 305 322 https doi org 10 1177 2F016502549301600211 https api semanticscholar org CorpusID 144387499 Atif https en wikipedia org wiki Locus of control CITEREFJohanssonGrantPlominPedersen2001 4 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Heckhausen Jutta Schulz Richard 1995 https www researchgate net publication 15459281 Psychological Review 102 2 284 304 https doi org 10 1037 2F0033 295X 102 2 284 https pubmed ncbi nlm nih gov 7740091 13 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ryckman R M Malikiosi M X 1975 Relationship between locus of control and chronological age Psychological Reports 36 2 655 8 https doi org 10 2466 2Fpr0 1975 36 2 655 https pubmed ncbi nlm nih gov 1144613 13 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde https api semanticscholar org CorpusID 7788296 Norton Amy 19 Haziran 2008 Yahoo Haberler 24 Haziran 2008 tarihinde https news yahoo com s nm 20080619 hl nm self confident dc arsivlendi Arsivlenmis kopya 12 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2021 Stricland Bonnie R Haley William E 1980 https www researchgate net publication 247434421 Kisilik ve Sosyal Psikoloji Dergisi 39 5 930 939 https doi org 10 1037 2F0022 3514 39 5 930 Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 Takaki Jiro Yano Eiji 2006 Hemodiyaliz Hastalarinda Oz yeterlik ve Uyum Ic Kontrol Odagi Iliskilerinde Olasi Cinsiyet Farkliliklari Davranissal Tip 32 1 5 11 https doi org 10 3200 2FBMED 32 1 5 11 https pubmed ncbi nlm nih gov 16637257 https api semanticscholar org CorpusID 22428447 Abdullah Mohammad Qassim 8 Ocak 2018 Iyimserlik Kotumserlik ve Bunun Cocuklar ve Ergenlerde Kontrol Odagiyla Iliskisi PDF Mathews Psikiyatri ve Ruh Sagligi Dergisi https api semanticscholar org CorpusID 52839412 8 Mart 2019 tarihinde http pdfs semanticscholar org f0d6 49f70176a95d83a88e2f09b958ab8b250973 pdf 8 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF arsivlendi a b Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 Dyal James A 1984 Kontrol Odagi Yapisi ile Kulturler Arasi Arastirma Kontrol Odagi Yapisi ile Arastirma s 209 306 https doi org 10 1016 2FB978 0 12 443203 1 50008 9 https doi org 10 1016 2FB978 0 12 443203 1 50008 9 https en wikipedia org wiki Special BookSources 9780124432031 Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 Sims J Baumann D 1972 https semanticscholar org paper 0da2f0eda5f5e91a193f9ab09c446c630535f588 Bilim 176 4042 1386 1392 https ui adsabs harvard edu abs 1972Sci 176 1386S 11 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde https doi org 10 1126 2Fscience 176 4042 1386 https pubmed ncbi nlm nih gov 17834637 12 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde https api semanticscholar org CorpusID 28619302 Neag Yaraticilik Ustun Yetenekliler Egitimi ve Yetenek Gelistirme Merkezi 19 Ekim 2015 tarihinde http www gifted uconn edu siegle SelfEfficacy section1 html 19 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Arsivlenmis kopya 4 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 a b c Roddenberry Angela Renk Kimberly 2010 Kontrol Odagi ve Oz yeterlilik Kolej Ogrencilerinde Stres Hastalik ve Saglik Hizmetlerinden Yararlanmanin Potansiyel Aracilari Cocuk Psikiyatrisi ve Insan Gelisimi 41 4 353 370 https doi org 10 1007 2Fs10578 010 0173 6 https pubmed ncbi nlm nih gov 20204497 16 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde https api semanticscholar org CorpusID 997657 https en wikipedia org wiki Locus of control CITEREFSmith1989 4 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi s 229 a b Chung Man Cheung Preveze Eleni Papandreu Konstantinos Prevezas Nikolaos 2006 Yaslilarda Omurilik Yaralanmasi Travma Sonrasi Stres ve Kontrol Odagi Genc ve Orta Yasli Hastalarla Bir Karsilastirma Psikiyatri Kisilerarasi ve Biyolojik Surecler 69 1 69 80 https doi org 10 1521 2Fpsyc 2006 69 1 69 https pubmed ncbi nlm nih gov 16704333 14 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde https api semanticscholar org CorpusID 1821989