Kraniyal sinirler, kafa çiftleri veya kafatası sinirleri (Latince: nervi craniales), merkezî sinir sisteminden çıkarak çevreye dağılan, çevresel sinir sisteminin beyinden çıkan (encephalic) bölümüdür.
İnsandaki kraniyal sinirleri toplam 12 bölümden oluşur. Tümü beyin tabanından çıkarak kafatasındaki deliklerden geçerler. Birinci ve ikinci çiftler serebrumdan yayılır. Geri kalan on çift beyinsapından yayılır.
İnsan olmayan omurgalılarda kraniyal sinirler
İnsandaki kraniyal sinirleri, diğer tüm omurgalılardakine benzer. Amniyotlara kadarki diğer türlerde bulunan XI. ve XII. kraniyal sinirler değişiktir. Mahmuzlu camgöz köpek balığı (Squalus acanthias) gibi bazı ilkel kıkırdaklı balıklarda sıfır olarak numaralandırılan son bir sinir bulunur. Bu sinir, ilk kraniyal sinirden daha önce gelir. Bunlar beyinsapından çıkar, omurgaya girer.
Bölümleri
- Nervus olfactorius: Koku sinirleri
- Nervus opticus: Görme siniri
- Nervus oculomotorius: Gözün hareketlerini yapan (somatik efferent ve otonom) sinirleri.
- Nervus trochlearis: daki M. obliquus superior'u innerve eder.
- Nervus trigeminus: (üçüz sinir): 1. yutak kavsinin siniri olup çiğneme kasları, dişler, alt göz kapağı, burun mukozası, yanaklar, ağız tabanı, çene ucu, yüzün bir kısmı, dudaklar, alt ve üst çene mukozası gibi geniş bir alanı innerve eder.
- Nervus abducens: Orbita'da M. rectus lateralis'i innerve eder.
- Nervus facialis: (N. intermedio facialis) 2. yutak kavsinin siniri olup mimik kasları (yüz ifadelerini veren kaslar) innerve eder.
- Nervus vestibulocochlearis: Kulak, duyma ve denge siniri.
- Nervus glossopharyngeus: 3. yutak kavsinin siniri. Tonsillalar, dilin 1/3 arka kısmı (tat duyusu).
- Nervus vagus: 4. ve 5. yutak kavsi siniri. Duyu, motor ve parasempatik karakterli mikst bir sinir. ve abdomendeki visseral yapıların innervasyonunu sağlar.
- Nervus accessorius: Efferent bir sinirdir. Cranial ve spinal iki kökten oluşur. Başlıca M. trapezius, M. sternocleidomastoideus'un motor innervasyonu.
- Nervus hypoglossus: Dilin efferent siniri. Dil hareketlerini yaptırır, ′nı innerve eder.
Mnemonik cihazlar
Dolaşımda kraniyal sinirlerin adlarını ve sırasını hatırlamaya yardımcı birçok mnemonik cihaz vardır. Çünkü zihin kafiyeli ifadeleri iyi çağırır. En iyi yöntem kafiye düzenini kullanmaktır. Tıp öğrencileri oküp tkare afv'ye giremedim vah şeklinde sırayı ve baş harfleri ezberlerler.
Wikimedia Commons'ta Kraniyal sinir ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kraniyal sinirler kafa ciftleri veya kafatasi sinirleri Latince nervi craniales merkezi sinir sisteminden cikarak cevreye dagilan cevresel sinir sisteminin beyinden cikan encephalic bolumudur Kraniyal sinirler Insandaki kraniyal sinirleri toplam 12 bolumden olusur Tumu beyin tabanindan cikarak kafatasindaki deliklerden gecerler Birinci ve ikinci ciftler serebrumdan yayilir Geri kalan on cift beyinsapindan yayilir Insan olmayan omurgalilarda kraniyal sinirlerInsandaki kraniyal sinirleri diger tum omurgalilardakine benzer Amniyotlara kadarki diger turlerde bulunan XI ve XII kraniyal sinirler degisiktir Mahmuzlu camgoz kopek baligi Squalus acanthias gibi bazi ilkel kikirdakli baliklarda sifir olarak numaralandirilan son bir sinir bulunur Bu sinir ilk kraniyal sinirden daha once gelir Bunlar beyinsapindan cikar omurgaya girer BolumleriKranial sinirlerin sematik gosterimiNervus olfactorius Koku sinirleri Nervus opticus Gorme siniri Nervus oculomotorius Gozun hareketlerini yapan somatik efferent ve otonom sinirleri Nervus trochlearis daki M obliquus superior u innerve eder Nervus trigeminus ucuz sinir 1 yutak kavsinin siniri olup cigneme kaslari disler alt goz kapagi burun mukozasi yanaklar agiz tabani cene ucu yuzun bir kismi dudaklar alt ve ust cene mukozasi gibi genis bir alani innerve eder Nervus abducens Orbita da M rectus lateralis i innerve eder Nervus facialis N intermedio facialis 2 yutak kavsinin siniri olup mimik kaslari yuz ifadelerini veren kaslar innerve eder Nervus vestibulocochlearis Kulak duyma ve denge siniri Nervus glossopharyngeus 3 yutak kavsinin siniri Tonsillalar dilin 1 3 arka kismi tat duyusu Nervus vagus 4 ve 5 yutak kavsi siniri Duyu motor ve parasempatik karakterli mikst bir sinir ve abdomendeki visseral yapilarin innervasyonunu saglar Nervus accessorius Efferent bir sinirdir Cranial ve spinal iki kokten olusur Baslica M trapezius M sternocleidomastoideus un motor innervasyonu Nervus hypoglossus Dilin efferent siniri Dil hareketlerini yaptirir ni innerve eder Mnemonik cihazlarDolasimda kraniyal sinirlerin adlarini ve sirasini hatirlamaya yardimci bircok mnemonik cihaz vardir Cunku zihin kafiyeli ifadeleri iyi cagirir En iyi yontem kafiye duzenini kullanmaktir Tip ogrencileri okup tkare afv ye giremedim vah seklinde sirayi ve bas harfleri ezberlerler Wikimedia Commons ta Kraniyal sinir ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir