Kurumlar vergisi (KV), kurum kazançları üzerinden alınan doğrudan/dolaysız bir vergi türüdür. Gelir üzerinden alınan vergiler kategorisindedir. Ancak gelir vergisi gibi subjektif değil, objektif nitelikte bir vergidir; bu nedenle artan oranlı tarife yapısına değil, düz/sabit oranlı tarife yapısına sahiptir.
Kurumlar Vergisinin Varlığı
Kurumlar, gerçek kişilerin oluşturduğu hukuki yapılardır. Kurumların elde ettikleri kazançlar, kurum ortaklarına dağıtılır ve dağıtılan bu gelir üzerinden gelir vergisi ödenir. Bu nedenle gelir vergisinden farklı, ayrı bir kurumlar vergisine gerek olup olmadığı tartışmalıdır. Bu tartışmaları kurumlar vergisi lehine görüşler ve aleyhine görüşler olarak sınıflandırmak mümkündür.
Kurumlar Vergisi Lehine Görüşler ve Dayanakları
Bu görüş temelde, kurumların onu meydana getiren ortaklardan ayrı ve bağımsız bir hukuki kişiliği olduğu ve buna bağlı olarak da kurumların da ayrı birer / vergi ödeme gücüne sahip oldukları noktasında birleşmektedir. Özellikle sermaye bulma, kredi alma imkanları mali gücün farklılığını gösteren unsurlardandır. Ayrıca kurumların vergilendirilmesi, siyasi popülarite ve yeni bir aracı yaratma gibi nedenlerle de desteklenmektedir. Bunlara ek olarak, kurumların dağıtılmayan kazançlarının vergilendirilmesi kurumlar vergisinin bir diğer varlık sebebi olarak gösterilmektedir. Kurumlar vergisi, aynı zamanda ayırma kuramına da uygundur.
Kurumlar Vergisi Aleyhine Görüşler ve Dayanakları: Ekonomik Çifte Vergilendirme Sorunu
Kurumlar vergisinin varlığına karşı görüşler, genel olarak kurumların gerçek kişilerden bağımsız bir mali güce sahip olmadığını ve gelir kavramının gerçek kişilerle bağlantılı bir kavram olduğunu ileri sürmektedir.
Ayrıca, kurum kazançlarının vergiye tabi tutulmasının ardından vergi sonrası kurum kazancının ortaklara dağıtılması ve ortaklar nezdinde gelir vergisine tabi olması problemi ortaya çıkmaktadır. Bu problem aynı konu üzerinden benzer türde (gelir üzerinden) alınan iki ayrı vergi olması sebebiyle ekonomik çifte vergilendirmeye karşılık gelmektedir. Bu sorunun giderilmesi için gelir vergisi ile kurumlar vergisinin entegrasyonu sağlanmaya çalışılmaktadır.
Türkiye'de kurumlar vergisi
1950 reformu kapsamında yürürlüğe giren 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK) ile ve kurum gelirleri ayrıştırılarak gelir üzerinden alınan vergiler ikili bir yapı içinde düzenlenmiştir.
Ardından, 5520 sayılı KV Kanunu, 5422 sayılı Kanunu yürürlükten kaldırmıştır. Şu an Türkiye'de 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uygulanmaktadır. 2021 yılı itibarıyla kurumlar vergisi oranı %22'dir.
Türkiye'de kurumlar vergisi mükellefleri; sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıklarıdır (KVK md.1).
Dünya genelinde kurumlar vergisi
Vergi / GSYİH | Ülke | Vergi / GSYİH | |
---|---|---|---|
Norveç | 12.5 | İsviçre | 3.3 |
Avustralya | 5,9 | Hollanda | 3.2 |
Lüksemburg | 5.1 | Slovak Cum. | 3.1 |
Yeni Zelanda | 4.4 | İsveç | 3.0 |
Çek Cum. | 4.2 | Fransa | 2.9 |
Güney Kore | 4.2 | İrlanda | 2.8 |
Japonya | 3.9 | İspanya | 2.8 |
İtalya | 3.7 | Polonya | 2.7 |
Portekiz | 3.6 | Macaristan | 2.6 |
İngiltere | 3.6 | Avusturya | 2.5 |
Finlandiya | 3.5 | Yunanistan | 2.5 |
İsrail | 3.5 | Slovenya | 2.5 |
OECD ort. | 3.5 | Almanya | 1.9 |
Danimarka | 3.4 | İzlanda | 1.9 |
Belçika | 3.3 | Türkiye | 1.8 |
Kanada | 3.3 | ABD | 1.8 |
Kurumlar vergisi oranları ülkeden ülkeye büyük ölçüde farklılık göstererek, bazı şirketlerin offshore iştirakler oluşturmasına veya daha düşük vergi oranlarına sahip ülkelere kar kaydırılmasına neden olur.
Ulusal kurumlar vergisi oranlarını karşılaştırılırken (özellikle vergi cenneti ülke tespiti için), hissedarlara ödenen temettü vergileri de dikkate alınmalıdır. Örneğin, ABD'de kurum kazançlarına uygulanan % 35'lik genel ABD vergisi, daha düşük kurumlar vergisi oranlarına sahip ancak hissedarlara ödenen temettü vergileri daha yüksek olan Almanya, İrlanda, İsviçre ve Birleşik Krallık gibi Avrupa ülkelerinden daha azdır.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) genelindeki kurumlar vergisi oranları aşağıda yer alan tabloda gösterilmektedir.
Ülkeler | Kurumlar Vergisi Oranları (2019)! Temettü Oranı (2019) | Toplam Kurumlar Vergisi Oranı (2019) | |
---|---|---|---|
Ireland | 12.5% | 51.0% | 57.1% |
South Korea | 27.5% | 40.3% | 56.7% |
Canada | 26.8% | 39.3% | 55.6% |
France | 32.0% | 34.0% | 55.1% |
Denmark | 22.0% | 42.0% | 54.8% |
Belgium | 29.6% | 30.0% | 50.7% |
Portugal | 31.5% | 28.0% | 50.7% |
United Kingdom | 19.0% | 38.1% | 49.9% |
Israel | 23.0% | 33.0% | 48.4% |
Germany | 29.9% | 26.4% | 48.4% |
United States | 21.0% | 29.3% | 47.6% |
Australia | 30.0% | 24.3% | 47.0% |
Norway | 22.0% | 31.7% | 46.7% |
Austria | 25.0% | 27.5% | 45.6% |
Sweden | 21.4% | 30.0% | 45.0% |
Japan | 29.7% | 20.3% | 44.0% |
Italy | 24.0% | 26.0% | 43.8% |
Netherlands | 25.0% | 25.0% | 43.8% |
Finland | 20.0% | 28.9% | 43.1% |
Spain | 25.0% | 23.0% | 42.3% |
Mexico | 30.0% | 17.1% | 42.0% |
Luxembourg | 24.9% | 21.0% | 40.7% |
Slovenia | 19.0% | 25.0% | 39.3% |
Greece | 28.0% | 15.0% | 38.8% |
Switzerland | 21.1% | 21.1% | 37.8% |
Iceland | 20.0% | 22.0% | 37.6% |
Chile | 25.0% | 13.3% | 35.0% |
Turkey | 22.0% | 17.5% | 35.0% |
Poland | 19.0% | 19.0% | 34.4% |
New Zealand | 28.0% | 6.9% | 33.0% |
Czech Republic | 19.0% | 15.0% | 31.2% |
Lithuania | 15.0% | 15.0% | 27.8% |
Slovak Republic | 21.0% | 7.0% | 26.5% |
Hungary | 9.0% | 15.0% | 22.7% |
Estonia | 20.0% | 0.0% | 20.0% |
Latvia | 20.0% | 0.0% | 20.0% |
Kaynakça
- ^ a b c d e ÖNCEL/KUMRULU/ÇAĞAN/GÖKER (2020). Vergi Hukuku. Turhan Kitabevi. s. 327.
- ^ a b c d e Ahmet OZANSOY (2010). "KURUMLAR VERGİSİ VE GELİR VERGİSİNİN ENTEGRASYONU" (PDF). Mali Çözüm Dergisi. ss. 133-166. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ a b c d e Nihal Saban (2019). Vergi Hukuku. Beta Yayınevi. s. 301.
- ^ a b Kenan Bulutoğlu (1962). Vergi Politikası. İstanbul Üniversitesi Yayınları. ss. 192-198.
- ^ a b c Funda Başaran Yavaşlar (2011). Gelir Vergilendirmesinin Temelleri. Seçkin Yayınevi. ss. 115-118.
- ^ Mahmut İNAN (2010). "Türkiye'de Kazanç Vergisinden Gelir ve Kurumlar Vergisine Geçiş Süreci: 1946–1960 Dönemi" (PDF). Maliye Dergisi. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ Bartlett (31 Mayıs 2011). "Are Taxes in the U.S. High or Low?". New York Times. 6 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Eylül 2012.
- ^ "OECD iLibrary" (PDF). Organisation for Economic Co-operation and Development.[]
- ^ . stats.oecd.org. 30 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kurumlar vergisi KV kurum kazanclari uzerinden alinan dogrudan dolaysiz bir vergi turudur Gelir uzerinden alinan vergiler kategorisindedir Ancak gelir vergisi gibi subjektif degil objektif nitelikte bir vergidir bu nedenle artan oranli tarife yapisina degil duz sabit oranli tarife yapisina sahiptir Kurumlar Vergisinin VarligiKurumlar gercek kisilerin olusturdugu hukuki yapilardir Kurumlarin elde ettikleri kazanclar kurum ortaklarina dagitilir ve dagitilan bu gelir uzerinden gelir vergisi odenir Bu nedenle gelir vergisinden farkli ayri bir kurumlar vergisine gerek olup olmadigi tartismalidir Bu tartismalari kurumlar vergisi lehine gorusler ve aleyhine gorusler olarak siniflandirmak mumkundur Kurumlar Vergisi Lehine Gorusler ve Dayanaklari Bu gorus temelde kurumlarin onu meydana getiren ortaklardan ayri ve bagimsiz bir hukuki kisiligi oldugu ve buna bagli olarak da kurumlarin da ayri birer vergi odeme gucune sahip olduklari noktasinda birlesmektedir Ozellikle sermaye bulma kredi alma imkanlari mali gucun farkliligini gosteren unsurlardandir Ayrica kurumlarin vergilendirilmesi siyasi popularite ve yeni bir araci yaratma gibi nedenlerle de desteklenmektedir Bunlara ek olarak kurumlarin dagitilmayan kazanclarinin vergilendirilmesi kurumlar vergisinin bir diger varlik sebebi olarak gosterilmektedir Kurumlar vergisi ayni zamanda ayirma kuramina da uygundur Kurumlar Vergisi Aleyhine Gorusler ve Dayanaklari Ekonomik Cifte Vergilendirme Sorunu Kurumlar vergisinin varligina karsi gorusler genel olarak kurumlarin gercek kisilerden bagimsiz bir mali guce sahip olmadigini ve gelir kavraminin gercek kisilerle baglantili bir kavram oldugunu ileri surmektedir Ayrica kurum kazanclarinin vergiye tabi tutulmasinin ardindan vergi sonrasi kurum kazancinin ortaklara dagitilmasi ve ortaklar nezdinde gelir vergisine tabi olmasi problemi ortaya cikmaktadir Bu problem ayni konu uzerinden benzer turde gelir uzerinden alinan iki ayri vergi olmasi sebebiyle ekonomik cifte vergilendirmeye karsilik gelmektedir Bu sorunun giderilmesi icin gelir vergisi ile kurumlar vergisinin entegrasyonu saglanmaya calisilmaktadir Turkiye de kurumlar vergisi1950 reformu kapsaminda yururluge giren 5422 sayili Kurumlar Vergisi Kanunu KVK ile ve kurum gelirleri ayristirilarak gelir uzerinden alinan vergiler ikili bir yapi icinde duzenlenmistir Ardindan 5520 sayili KV Kanunu 5422 sayili Kanunu yururlukten kaldirmistir Su an Turkiye de 5520 sayili Kurumlar Vergisi Kanunu uygulanmaktadir 2021 yili itibariyla kurumlar vergisi orani 22 dir Turkiye de kurumlar vergisi mukellefleri sermaye sirketleri kooperatifler iktisadi kamu kuruluslari dernek ve vakiflara ait iktisadi isletmeler ve is ortakliklaridir KVK md 1 Dunya genelinde kurumlar vergisiKurumsal Gelir Vergilerinin Karsilastirilmasi lt br gt GSYIH Yuzdesi Olarak lt br gt OECD Ulkeleri icin 2008 Ulke Vergi GSYIH Ulke Vergi GSYIHNorvec 12 5 Isvicre 3 3Avustralya 5 9 Hollanda 3 2Luksemburg 5 1 Slovak Cum 3 1Yeni Zelanda 4 4 Isvec 3 0Cek Cum 4 2 Fransa 2 9Guney Kore 4 2 Irlanda 2 8Japonya 3 9 Ispanya 2 8Italya 3 7 Polonya 2 7Portekiz 3 6 Macaristan 2 6Ingiltere 3 6 Avusturya 2 5Finlandiya 3 5 Yunanistan 2 5Israil 3 5 Slovenya 2 5OECD ort 3 5 Almanya 1 9Danimarka 3 4 Izlanda 1 9Belcika 3 3 Turkiye 1 8Kanada 3 3 ABD 1 8 Kurumlar vergisi oranlari ulkeden ulkeye buyuk olcude farklilik gostererek bazi sirketlerin offshore istirakler olusturmasina veya daha dusuk vergi oranlarina sahip ulkelere kar kaydirilmasina neden olur Ulusal kurumlar vergisi oranlarini karsilastirilirken ozellikle vergi cenneti ulke tespiti icin hissedarlara odenen temettu vergileri de dikkate alinmalidir Ornegin ABD de kurum kazanclarina uygulanan 35 lik genel ABD vergisi daha dusuk kurumlar vergisi oranlarina sahip ancak hissedarlara odenen temettu vergileri daha yuksek olan Almanya Irlanda Isvicre ve Birlesik Krallik gibi Avrupa ulkelerinden daha azdir Ekonomik Isbirligi ve Kalkinma Teskilati OECD genelindeki kurumlar vergisi oranlari asagida yer alan tabloda gosterilmektedir Ulkeler Kurumlar Vergisi Oranlari 2019 Temettu Orani 2019 Toplam Kurumlar Vergisi Orani 2019 Ireland 12 5 51 0 57 1 South Korea 27 5 40 3 56 7 Canada 26 8 39 3 55 6 France 32 0 34 0 55 1 Denmark 22 0 42 0 54 8 Belgium 29 6 30 0 50 7 Portugal 31 5 28 0 50 7 United Kingdom 19 0 38 1 49 9 Israel 23 0 33 0 48 4 Germany 29 9 26 4 48 4 United States 21 0 29 3 47 6 Australia 30 0 24 3 47 0 Norway 22 0 31 7 46 7 Austria 25 0 27 5 45 6 Sweden 21 4 30 0 45 0 Japan 29 7 20 3 44 0 Italy 24 0 26 0 43 8 Netherlands 25 0 25 0 43 8 Finland 20 0 28 9 43 1 Spain 25 0 23 0 42 3 Mexico 30 0 17 1 42 0 Luxembourg 24 9 21 0 40 7 Slovenia 19 0 25 0 39 3 Greece 28 0 15 0 38 8 Switzerland 21 1 21 1 37 8 Iceland 20 0 22 0 37 6 Chile 25 0 13 3 35 0 Turkey 22 0 17 5 35 0 Poland 19 0 19 0 34 4 New Zealand 28 0 6 9 33 0 Czech Republic 19 0 15 0 31 2 Lithuania 15 0 15 0 27 8 Slovak Republic 21 0 7 0 26 5 Hungary 9 0 15 0 22 7 Estonia 20 0 0 0 20 0 Latvia 20 0 0 0 20 0 Kaynakca a b c d e ONCEL KUMRULU CAGAN GOKER 2020 Vergi Hukuku Turhan Kitabevi s 327 a b c d e Ahmet OZANSOY 2010 KURUMLAR VERGISI VE GELIR VERGISININ ENTEGRASYONU PDF Mali Cozum Dergisi ss 133 166 13 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Mayis 2021 a b c d e Nihal Saban 2019 Vergi Hukuku Beta Yayinevi s 301 a b Kenan Bulutoglu 1962 Vergi Politikasi Istanbul Universitesi Yayinlari ss 192 198 a b c Funda Basaran Yavaslar 2011 Gelir Vergilendirmesinin Temelleri Seckin Yayinevi ss 115 118 Mahmut INAN 2010 Turkiye de Kazanc Vergisinden Gelir ve Kurumlar Vergisine Gecis Sureci 1946 1960 Donemi PDF Maliye Dergisi 13 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Mayis 2021 Bartlett 31 Mayis 2011 Are Taxes in the U S High or Low New York Times 6 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Eylul 2012 OECD iLibrary PDF Organisation for Economic Co operation and Development olu kirik baglanti stats oecd org 30 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi