Körelmiş yapılar, evrime göre, canlılarda zaman içerisinde işlevsizleşerek iz halinde kalmış yapılardır. Bazı körelmiş organlar, zamanla ev sahibi organizmalar tarafından asıl işlevlerinden farklı görevlerde kullanılacak şekilde evrimleşebilirler.[]
Hayvanlarda
Körelmiş yapılara hayvanlar aleminde yaygın olarak rastlanır. Darwin, "Vücudunun bir parçası gelişmemiş veya temel halinde kalmamış bir yüksek hayvana rastlamak neredeyse imkansızdır," demiştir.
Balinalarda ve Cetacea takımının diğer üyelerinde vücudun arka kısmında gömülü bacaklar bulunur. Bunlar karada yaşayan atalarından miras kalmıştır.
Yılanların artık bel kemiği, köpek başparmağı, yengeçlerin arka ayaklarının arasındaki küçük kuyruğu ve kör hayvanlar ile uçamayan kuşların kanadı (Deve Kuşu, Emu ve Penguen gibi) da sayılabilecek diğer körelmiş organlar arasındadır.[]
İnsanlarda
- Apandis, ince bağırsağın kalın bağırsağa açıldığı bölgede yerleşen parmak şeklinde kör bir uzantıdır. Tavşan ve at gibi hayvanlarda selülozun sindiriminden sorumludur. İnsanda apandisitin görevleri konusunda net bilgiler olmamakla birlikte biliminsanları arasındaki yaygın kanı, insan apandisin evrimsel süreçte yavaş yavaş yok olduğu yönündedir.
- , pelvis tabanını oluşturan kaslar için bir tutunma bölgesi olarak işlev görür.
- , iç ve dış kaslar olmak üzere ikiye ayrılır. Bu kaslar toynaklıların ve kulak kepçelerini hareket ettirmelerine yarar, insanlarda ise kulak şeklinin oluşması için gereklidirler.
- , insanlarda proprioseptif fonksiyonlar için özelleşmiş bir kastır.
- , beslenme alışkanlıklarının değişmesi nedeniyle daha az kullanılan çenelerin yeterli genişliğe ulaşamamasına bağlı olarak bazen problem oluşturabilmektedir.
- , memelerin tek işlevi olan yavruyu emzirme, sadece dişiler tarafından gerçekleştirilmesine rağmen aynı doku erkeklerde de bulunur. Bu durum, embriyolojik bir gerekliliktir. Zira erkek ve dişi bireylerin her ikisi de aynı otozomal kromozomlara sahiptirler. İki cinsi farklı kılan şey, erkeklerin bir Y kromozomuna sahip olmasıdır.
- , taşıdığı bol miktarda bez sayesinde gözü koruyucu bir sıvı üretmektedir.
İnsanlarda birtakım genlerin de körelmiş olduğu savunulmuştur.
Kaynakça
- ^ Darwin, Charles (1859). On the Origin of Species by Means of Natural Selection. John Murray: London.
- ^ Bejder L, Hall BK (2002). "Limbs in whales and limblessness in other vertebrates: mechanisms of evolutionary and developmental transformation and loss". Evol. Dev. 4 (6): 445–58.
- ^ When whales had legs 19 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Scientificamerican.com. Erişim: 24 Mart 2012.
- ^ While the specific functions of the human appendix remain unclear, there is general agreement among scientists that the appendix is gradually disappearing from the human species over evolutionary time. "Appendix." Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Korelmis yapilar evrime gore canlilarda zaman icerisinde islevsizleserek iz halinde kalmis yapilardir Bazi korelmis organlar zamanla ev sahibi organizmalar tarafindan asil islevlerinden farkli gorevlerde kullanilacak sekilde evrimlesebilirler kaynak belirtilmeli Hayvanlardac harfi ile gosterilen kisim dissiz balinanin az gelismis arka ayaklarini gostermektedir Korelmis yapilara hayvanlar aleminde yaygin olarak rastlanir Darwin Vucudunun bir parcasi gelismemis veya temel halinde kalmamis bir yuksek hayvana rastlamak neredeyse imkansizdir demistir Balinalarda ve Cetacea takiminin diger uyelerinde vucudun arka kisminda gomulu bacaklar bulunur Bunlar karada yasayan atalarindan miras kalmistir Yilanlarin artik bel kemigi kopek basparmagi yengeclerin arka ayaklarinin arasindaki kucuk kuyrugu ve kor hayvanlar ile ucamayan kuslarin kanadi Deve Kusu Emu ve Penguen gibi da sayilabilecek diger korelmis organlar arasindadir kaynak belirtilmeli InsanlardaInsanda apandis sag altta Apandis ince bagirsagin kalin bagirsaga acildigi bolgede yerlesen parmak seklinde kor bir uzantidir Tavsan ve at gibi hayvanlarda selulozun sindiriminden sorumludur Insanda apandisitin gorevleri konusunda net bilgiler olmamakla birlikte biliminsanlari arasindaki yaygin kani insan apandisin evrimsel surecte yavas yavas yok oldugu yonundedir pelvis tabanini olusturan kaslar icin bir tutunma bolgesi olarak islev gorur ic ve dis kaslar olmak uzere ikiye ayrilir Bu kaslar toynaklilarin ve kulak kepcelerini hareket ettirmelerine yarar insanlarda ise kulak seklinin olusmasi icin gereklidirler insanlarda proprioseptif fonksiyonlar icin ozellesmis bir kastir beslenme aliskanliklarinin degismesi nedeniyle daha az kullanilan cenelerin yeterli genislige ulasamamasina bagli olarak bazen problem olusturabilmektedir memelerin tek islevi olan yavruyu emzirme sadece disiler tarafindan gerceklestirilmesine ragmen ayni doku erkeklerde de bulunur Bu durum embriyolojik bir gerekliliktir Zira erkek ve disi bireylerin her ikisi de ayni otozomal kromozomlara sahiptirler Iki cinsi farkli kilan sey erkeklerin bir Y kromozomuna sahip olmasidir tasidigi bol miktarda bez sayesinde gozu koruyucu bir sivi uretmektedir Insanlarda birtakim genlerin de korelmis oldugu savunulmustur Kaynakca Darwin Charles 1859 On the Origin of Species by Means of Natural Selection John Murray London Bejder L Hall BK 2002 Limbs in whales and limblessness in other vertebrates mechanisms of evolutionary and developmental transformation and loss Evol Dev 4 6 445 58 When whales had legs 19 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Scientificamerican com Erisim 24 Mart 2012 While the specific functions of the human appendix remain unclear there is general agreement among scientists that the appendix is gradually disappearing from the human species over evolutionary time Appendix Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2011