Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lazika Savaşı, aynı zamanda Kolhi Savaşı ya da Gürcü tarih yazımında, Egrisi'nin Büyük Savaşı (Gürcüce: ეგრისის დიდი ომი, Egrisis Didi Omi) olarak bilinir, Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında Lazika'nın antik Gürcistan bölgesinin kontrolü için yapılan mücadeledir. Lazika Savaşı, 541'den 562'ye kadar yirmi yıl boyunca, değişen başarılarla sürdü ve savaşın sona ermesi karşılığında yıllık bir haraç elde eden Persler için bir zaferle sona erdi. Lazika Savaşı, Prokopius ve Agathias'ın eserlerinde ayrıntılı olarak anlatılmıştır.
| Lazika Savaşı | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bizans-Sasani savaşları | |||||||||||
 Lazika Haritası | |||||||||||
| |||||||||||
| Taraflar | |||||||||||
| Bizans İmparatorluğu Lazika (548 sonrası) | Sasani İmparatorluğu Lazika (541-548) | ||||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||||
| I. Justinianus, Dagisthaios, Bessas, Martinus, Bouzes, Belisarius, Justinus, , II. Gubaz (548 sonrası) | I. Hüsrev, Mihr-Mihroe, Nachoragan, Nabed Farroxan İzadguşasp Fariburz II. Gubaz (541-548) | ||||||||||
Lazika
Karadeniz'in doğu kıyısında bulunan ve Kafkasya ile Hazar Denizi arasındaki önemli dağ geçitlerini kontrol eden Lazika, her iki imparatorluk için de önemli bir stratejik öneme sahipti. Bizanslılar için, Sasanilerin İberya üzerinden Karadeniz kıyılarına kadar ilerlemesine engel teşkil ediyordu. Diğer taraftan Sasaniler denize ulaşmayı ve şimdiye kadar sıkı egemenlikleri altında olan İberya'nın tehdit edilebileceği bir bölgeyi kontrol etmeyi umuyorlardı.
Arka plan
Sasanilar Lazika'yı (Egrisi) 532 tarihli "Sürekli Barış" Antlaşması ile Roma/Bizans etki alanının bir parçası olarak tanıdılar. O zamanlar yerel monarşi üzerindeki etkisini artırmak için için Bizanslılar, Kral I. Tsate'nin din değiştirmesi konusunda ısrar ettiler: 522/3'te Konstantinopolis'te hem vaftiz oldu hem de İmparator I. Justinus'tan (I. Justinianus'un öncülü) kraliyet yetkileri aldı. Bizans garnizonları, Lazika ve komşu Abasgia'da, çoğunlukla Poti, Sebastopolis ve Pityus sahil kentlerinde konuşlandırılmıştı. Petra'da (modern Batum'un kuzeyindeki Tsihisdziri) bulunan krallığın güney girişi olan sahil yolu ile beraber, krallığın başkenti Arhaiopolis güçlendirmişti. Ancak, 536'da, Bizans'ın varlığı tam bir manda yönetimine dönüştü; zira kral, yeni magister militum per Armeniam İoannis Tzibus'a karşı çok güç kaybetti. Tzibus, Lazika tüccarlarının Bizans çıkarları lehine özgürlüğünü kısıtladığında, halkın hoşnutsuzluğu 541'de tam ölçekli bir ayaklanmaya yol açtı ve zayıflayan Kral II. Gubaz, Bizanslılara karşı Sasaniler'den gizlice yardım istedi.
Savaş
Lazika'ya girip ve Bizans ana kalesi Petra'yı ele geçiren ve ülke üzerinde bir başka manda yönetimi kuran Sasani Şahı I. Hüsrev, bu çağrılara o yıl cevap verdi.
543 yılında Anglon'da Ermenistan'ın Bizans istilası, küçük bir Sasani kuvveti tarafından engellendi. Bununla birlikte, Şah’ın ülke üzerinde doğrudan bir Sasani hakimiyeti kurma teşebbüsü ve Zerdüşt rahiplerinin misyonerlik çabası kısa bir süre sonra Hristiyan Lazika'da hoşnutsuzluğa neden oldu ve Kral Gubaz bu kez Sasanilere karşı 548’de isyan etti. II. Gubaz, İmparator I. Justinianus'tan yardım istedi ve Alanlar ve Sabirler ile bir ittifak kurdu. Justinianus, Gubaz'a yardım etmek için Dagisthaios komutasında 7.000 Bizans ve 1.000 Tzani (Lazların akrabaları) destek kuvvetleri gönderdi ve Petra kalesini kuşattı. Mihr-Mihroe yönetimindeki Pers takviyeleri, dağ geçitlerini koruyan küçük bir Bizans kuvveti yendi ve kuşatılmış Petra'yı rahatlattı. Mihr-Mihroe, kaleye 3.000 kişi bıraktı ve Lazika'yı yağmalamak için 5.000 asker bırakarak Ermenistan'a yürüdü. Bu güç, 549 yılında Fasis Nehri'nde Dagisthaios tarafından yok edildi. Bir sonraki Sasani saldırısı da, Hippis Nehri'nde komutan Chorianes'in öldürülmesiyle mutlak bir mağlubiyetle sonuçlanan bir muharebede başarısız oldu. Yeni Bizans komutanı Bessas, Abazg kabilesinin Sasani yanlısı isyanını bastırdı, Petra'yı aldı ve 551'de Arhaiopolis'te Mihr-Mihroe'yi yendi. Ancak, Mihr-Mihroe, Scymnia ve Souania yayla bölgelerine giden önemli yolları kontrol eden Cotais'i ve Uthimereos kalelerini ele geçirmeyi başardı. 555 yazında Telephis'te etkileyici bir zafer kazandı ve Bizans-Lazik kuvvetlerini Nesos'a çekilmeye zorladı.
Mihr-Mihroe'nun ölümünden sonra 555 yılında Nahoragan, Sasani kuvvetlerinin baş komutanı olarak atandı. Onoguris'teki Sasani pozisyonlarına yönelik Bizans saldırısını püskürttü ve Mihr-Mihroe'nin iki kez denediği ve alamadığı bir şehir olan Arhaiopolis'ten düşmanı uzaklaştırdı. Bu mağlubiyetler, Lazik ve Bizans generalleri arasında sert bir kan davası yarattı. Kral Gubaz, İmparator Justinianus'a Bizans general Bessas, Martinus ve Rusticus'u suçlayan bir yazı yazdı. Bessas Konstantinopolis'e geri çağrıldı; fakat Rusticus ve kardeşi İoannis nihayetinde Gubaz'ı öldürdüler. Lazlar, Gubaz'ın kardeşi II. Tsate'yi yeni kralları olarak önerdiler ve Senator Athanasius suikastı soruşturması için görevlendirildi. Rusticus ve İoannis tutuklandı, yargılandı ve idam edildi. 556 yılında 556'da, müttefikler Arhaiopolis'i yeniden aldılar ve aynı yıl Sasani general Nachoragan'ı sonuçsuz Fasis'e yapılan saldırıya yönlendirdiler. Aynı yılın sonbaharında ve kışında Bizanslılar, Misimian dağ kabileleri tarafından çıkarılan Misimian İsyanını bastırdılar ve sonunda Sasanileri ülkeden kovdular.
Sonuç
Daha sonra, 557'de Bizanslılar ile Sasaniler arasındaki düşmanlıklar ateşkes ile son erdi ve 562 yılında "Dara (50 Yıllık Barış) Antlaşması" ile I. Hüsrev Lazika'yı yıllık bir altın ödemesi karşılığında Bizans vasalı olarak tanıdı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Özel
- ^ The Persian Empire: A Historical Encyclopedia (2 volumes): A Historical... 28 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Savaş nihayet sona erdiğinde, Lazika zafer kazandılar, Bizans imparatoru'nu yılda 400 altın pound ödemeye zorladılar."
- ^ Alemany 2003, s. 5.
- ^ Salia 1980, s. 113
- ^ Salia 1980, s. 114
- ^ Martindale, Jones & Morris 1992, ss. 559, 639; Bury 1958, ss. 101-102.
- Genel
- Alemany, Agustí (2003). "Sixth Century Alania: Between Byzantium, Sasanian Iran and the Turkic World" (PDF). Transoxiana: Journal Libre de Estudios Orientales (Transoxiana Webfestschrift Series). ss. 1-8. 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Nisan 2018.
- Salia, Kalistrat (1980). Histoire de la nation géorgienne. Nino Salia. 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2018.
- Bury, John Bagnell (1958). History of the Later Roman Empire: From the Death of Theodosius I to the Death of Justinian, Volume 2. Mineola, New York: Dover Publications, Inc. ISBN . 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2018.
- Hughes, Ian (2009). Belisarius: The Last Roman General. South Yorkshire: Pen & Sword Military. ISBN .
- Martindale, John Robert; Jones, Arnold Hugh Martin; Morris, J., (Ed.) (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire, Volume III: A.D. 527-641. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN . 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2018.
Dış bağlantılar
- History of the Later Roman Empire by J. B. Bury
- Wars of Justinian I 21 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Lazika Savasi ayni zamanda Kolhi Savasi ya da Gurcu tarih yaziminda Egrisi nin Buyuk Savasi Gurcuce ეგრისის დიდი ომი Egrisis Didi Omi olarak bilinir Bizans Imparatorlugu ile Sasani Imparatorlugu arasinda Lazika nin antik Gurcistan bolgesinin kontrolu icin yapilan mucadeledir Lazika Savasi 541 den 562 ye kadar yirmi yil boyunca degisen basarilarla surdu ve savasin sona ermesi karsiliginda yillik bir harac elde eden Persler icin bir zaferle sona erdi Lazika Savasi Prokopius ve Agathias in eserlerinde ayrintili olarak anlatilmistir Lazika SavasiBizans Sasani savaslariLazika HaritasiTarih541 562BolgeLazika Bati Gurcistan SebepPersliler ile Bizanslilar arasinda Lazika nin kontrol mucadelesiSonucSasani zaferi Dara 50 Yillik Baris AntlasmasiCografi DegisikliklerStatus quo ante bellumTaraflarBizans Imparatorlugu Lazika 548 sonrasi Sasani Imparatorlugu Lazika 541 548 Komutanlar ve liderlerI Justinianus Dagisthaios Bessas Martinus Bouzes Belisarius Justinus II Gubaz 548 sonrasi I Husrev Mihr Mihroe Nachoragan Nabed Farroxan Izadgusasp Fariburz II Gubaz 541 548 LazikaKaradeniz in dogu kiyisinda bulunan ve Kafkasya ile Hazar Denizi arasindaki onemli dag gecitlerini kontrol eden Lazika her iki imparatorluk icin de onemli bir stratejik oneme sahipti Bizanslilar icin Sasanilerin Iberya uzerinden Karadeniz kiyilarina kadar ilerlemesine engel teskil ediyordu Diger taraftan Sasaniler denize ulasmayi ve simdiye kadar siki egemenlikleri altinda olan Iberya nin tehdit edilebilecegi bir bolgeyi kontrol etmeyi umuyorlardi Arka planSasanilar Lazika yi Egrisi 532 tarihli Surekli Baris Antlasmasi ile Roma Bizans etki alaninin bir parcasi olarak tanidilar O zamanlar yerel monarsi uzerindeki etkisini artirmak icin icin Bizanslilar Kral I Tsate nin din degistirmesi konusunda israr ettiler 522 3 te Konstantinopolis te hem vaftiz oldu hem de Imparator I Justinus tan I Justinianus un onculu kraliyet yetkileri aldi Bizans garnizonlari Lazika ve komsu Abasgia da cogunlukla Poti Sebastopolis ve Pityus sahil kentlerinde konuslandirilmisti Petra da modern Batum un kuzeyindeki Tsihisdziri bulunan kralligin guney girisi olan sahil yolu ile beraber kralligin baskenti Arhaiopolis guclendirmisti Ancak 536 da Bizans in varligi tam bir manda yonetimine donustu zira kral yeni magister militum per Armeniam Ioannis Tzibus a karsi cok guc kaybetti Tzibus Lazika tuccarlarinin Bizans cikarlari lehine ozgurlugunu kisitladiginda halkin hosnutsuzlugu 541 de tam olcekli bir ayaklanmaya yol acti ve zayiflayan Kral II Gubaz Bizanslilara karsi Sasaniler den gizlice yardim istedi SavasPetra kalesi ve Vaftizci Yahya Kilisesi harabeleri Lazika ya girip ve Bizans ana kalesi Petra yi ele geciren ve ulke uzerinde bir baska manda yonetimi kuran Sasani Sahi I Husrev bu cagrilara o yil cevap verdi Arhaiopolis in Roma tahkimatlarindan kalanlar 543 yilinda Anglon da Ermenistan in Bizans istilasi kucuk bir Sasani kuvveti tarafindan engellendi Bununla birlikte Sah in ulke uzerinde dogrudan bir Sasani hakimiyeti kurma tesebbusu ve Zerdust rahiplerinin misyonerlik cabasi kisa bir sure sonra Hristiyan Lazika da hosnutsuzluga neden oldu ve Kral Gubaz bu kez Sasanilere karsi 548 de isyan etti II Gubaz Imparator I Justinianus tan yardim istedi ve Alanlar ve Sabirler ile bir ittifak kurdu Justinianus Gubaz a yardim etmek icin Dagisthaios komutasinda 7 000 Bizans ve 1 000 Tzani Lazlarin akrabalari destek kuvvetleri gonderdi ve Petra kalesini kusatti Mihr Mihroe yonetimindeki Pers takviyeleri dag gecitlerini koruyan kucuk bir Bizans kuvveti yendi ve kusatilmis Petra yi rahatlatti Mihr Mihroe kaleye 3 000 kisi birakti ve Lazika yi yagmalamak icin 5 000 asker birakarak Ermenistan a yurudu Bu guc 549 yilinda Fasis Nehri nde Dagisthaios tarafindan yok edildi Bir sonraki Sasani saldirisi da Hippis Nehri nde komutan Chorianes in oldurulmesiyle mutlak bir maglubiyetle sonuclanan bir muharebede basarisiz oldu Yeni Bizans komutani Bessas Abazg kabilesinin Sasani yanlisi isyanini bastirdi Petra yi aldi ve 551 de Arhaiopolis te Mihr Mihroe yi yendi Ancak Mihr Mihroe Scymnia ve Souania yayla bolgelerine giden onemli yollari kontrol eden Cotais i ve Uthimereos kalelerini ele gecirmeyi basardi 555 yazinda Telephis te etkileyici bir zafer kazandi ve Bizans Lazik kuvvetlerini Nesos a cekilmeye zorladi Mihr Mihroe nun olumunden sonra 555 yilinda Nahoragan Sasani kuvvetlerinin bas komutani olarak atandi Onoguris teki Sasani pozisyonlarina yonelik Bizans saldirisini puskurttu ve Mihr Mihroe nin iki kez denedigi ve alamadigi bir sehir olan Arhaiopolis ten dusmani uzaklastirdi Bu maglubiyetler Lazik ve Bizans generalleri arasinda sert bir kan davasi yaratti Kral Gubaz Imparator Justinianus a Bizans general Bessas Martinus ve Rusticus u suclayan bir yazi yazdi Bessas Konstantinopolis e geri cagrildi fakat Rusticus ve kardesi Ioannis nihayetinde Gubaz i oldurduler Lazlar Gubaz in kardesi II Tsate yi yeni krallari olarak onerdiler ve Senator Athanasius suikasti sorusturmasi icin gorevlendirildi Rusticus ve Ioannis tutuklandi yargilandi ve idam edildi 556 yilinda 556 da muttefikler Arhaiopolis i yeniden aldilar ve ayni yil Sasani general Nachoragan i sonucsuz Fasis e yapilan saldiriya yonlendirdiler Ayni yilin sonbaharinda ve kisinda Bizanslilar Misimian dag kabileleri tarafindan cikarilan Misimian Isyanini bastirdilar ve sonunda Sasanileri ulkeden kovdular SonucLazika Savasi ndaki Laz askerin tasviri Daha sonra 557 de Bizanslilar ile Sasaniler arasindaki dusmanliklar ateskes ile son erdi ve 562 yilinda Dara 50 Yillik Baris Antlasmasi ile I Husrev Lazika yi yillik bir altin odemesi karsiliginda Bizans vasali olarak tanidi Ayrica bakinizIberya Savasi Edessa Kusatmasi 544 KaynakcaOzel The Persian Empire A Historical Encyclopedia 2 volumes A Historical 28 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Savas nihayet sona erdiginde Lazika zafer kazandilar Bizans imparatoru nu yilda 400 altin pound odemeye zorladilar Alemany 2003 s 5 Salia 1980 s 113 Salia 1980 s 114 Martindale Jones amp Morris 1992 ss 559 639 Bury 1958 ss 101 102 GenelAlemany Agusti 2003 Sixth Century Alania Between Byzantium Sasanian Iran and the Turkic World PDF Transoxiana Journal Libre de Estudios Orientales Transoxiana Webfestschrift Series ss 1 8 2 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Nisan 2018 Salia Kalistrat 1980 Histoire de la nation georgienne Nino Salia 5 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2018 Bury John Bagnell 1958 History of the Later Roman Empire From the Death of Theodosius I to the Death of Justinian Volume 2 Mineola New York Dover Publications Inc ISBN 0 486 20399 9 10 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2018 Hughes Ian 2009 Belisarius The Last Roman General South Yorkshire Pen amp Sword Military ISBN 9781844158331 Martindale John Robert Jones Arnold Hugh Martin Morris J Ed 1992 The Prosopography of the Later Roman Empire Volume III A D 527 641 Cambridge United Kingdom Cambridge University Press ISBN 978 0 521 20160 5 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2018 Dis baglantilarHistory of the Later Roman Empire by J B Bury Wars of Justinian I 21 Subat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde