Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Luvi Krallığı (tahmini olarak MÖ 2000-1400), Batı Anadolu'da kurulduğu ve başkenti Apasa (bugünkü Selçuk) olduğu düşünülen Anadolu uygarlığı.
Kökenleri
Luvi Krallığı'nın köklerinin MÖ 2300 civarında Luviler'in Güney Batı Anadolu'da yerleşik yaşama geçmeye başlamalarıyla atıldığı düşünülmektedir.Hint-Avrupa Dil Ailesi'ne ait bir dil kullanan Luviler'in, Hitit Uygarlığı ile ilintili olabileceği düşünülmektedir.
Tarihçe
Luvi tarihi hakkında yeterli kesin bilgiler bulunmamaktadır. Bununla birlikte Luviler'in Pisidia bölgesinde Arzavalarla yaşayıp; Luvi Krallığının MÖ 2. bin yılda Apasa'da kurulduğu tahmin edilmektedir.Luviler, Bronz Çağı Anadolusunda Orta Anadoluyu egemenlikleri altına alan Hititlerle etkileşim içine girmiştir. Ayrıca, Batıda Ahhiyawalar ve Minoan Uygarlığı ile olan ilişkilerin yanında; Doğu'da Babilliler ve Hurriler ile karşılaşmışlardır. Arzavalarla yapılan mücadelelerde başarı gösteren , Luvi tarihinin en büyük kralı olarak kayıtlarda yer almıştır. Ancak Ege kıyılarında yaşanan bu güç savaşıyla birlikte, MÖ 1900'lü yıllarda Luvi Krallığı'nın merkezi güneye taşınmış; Adana ve çevresi Luvi yurdu haline gelmiştir.Güney Anadolu kıyılarında yaşayan Luviler'le ilgili ilk kaynaklara Hitit yıllıklarında rastlanmaktadır. Hitit yazıtlarında Luvilerden söz edilirken, bir çeşit ikinci sınıf insan muamelesi yapıldığı görülür.
Luviya veya Luvi Krallığı'nın tam olarak ne zaman yıkıldığı bilinmese de, güneyde Luvi hakimiyetinin bitmesiyle birlikte MÖ 1400'lerde Kizzuvatna devleti kurulmuş ve ülke nüfusunun büyük bölümünü Luviler oluşturmuştur. Kizzuvatna'nın MÖ 1400 yıllarında kurulması Luvi Krallığı'nın da bu yıllarda yıkılmış olabileceği gerçeğini ortaya koymaktadır.
Anadolu kültüründeki yerleri
Kimi kaynaklarca, Luviler'in Anadolu'nun en eski halkı olduğu iddiaları vardır. Bununla birlikte Yunanların bu ırka Pelasgos olarak hitap ettiği; bugün bilinen adları olan Luvi adını ise Hititlerin kendilerine söylediği bilinmektedir.Luvi Hititçe'de ışık insanı anlamındadır. Yani Luvi Krallığı Işık İnsanı Krallığı anlamına gelir.
Luvi Devleti'nin Anadolu kültürüne en büyük katkılarından biri; hiyeroglif yazısıdır. Asurlulardan çivi yazısını öğrenen Hititler için; bu yazı Anadolu'nun yerli bir alternatifi olarak ortaya çıkmış; arkeolojik kazılarda Luvi hiyeroglif yazısıyla hazırlanan Hitit yazıları bulunmuştur. Ayrıca, özellikle Güney Anadolu'daki Helen aslıllı yer adlarının kökeninin Luvice olup; Yunan telaffuzuyla türetildiği ortaya çıkmıştır.Kibele, Afrodit, Apollon ve Artemis gibi Tanrı-Tanrıça adlarının birçoğu da zamanının Anadolu'daki en yaygın dili olanLuvicedir.Luviler'in İlk Çağ Anadolusuna inanç bakımından önemli tesirleri vardır. Luvi Tanrısı 'i Frigler ve Lidyalılar da Tanrı olarak kabul etmiştir.
Truvalıların da Luvi dilini konuştuğu ileri sürülmüştür.
Kaynakça
' hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Commons'ta dosyalar |
- ^ a b c . Selçuk Belediyesi. 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
- ^ a b c Luviler: Anadolu'nun Gizemli Halkı, Kalkedon Yayınları, H. Craig Melehert, Ç:Barış Baysal, Çiğdem Çidamlı.
- ^ Encyclopedia Dünya Tarihi Ansiklopedisi. (İngilizce). s. 37, Peter N. Stearns ve William Leonard Langer tarafından.
- ^ Encyclopedia Dünya Tarihi Ansiklopedisi. (İngilizce). s.738, Thomas J. Sienkewicz tarafından (2002).
- ^ . gazete32.com.tr. 5 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
- ^ a b (İngilizce). reading.ac.uk. 23 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
- ^ "Adana" (PDF). 2008. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.[]
- ^ a b . Kozan Kaymakamlığı. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
- ^ a b . 23 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
- ^ a b . 15 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
- ^ (İngilizce). 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
- ^ . 26 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
- ^ Atheneris. 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
- ^ . 8 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2011.
- ^ The Language of the Trojans In Selected Writings, Calvert Watkins, 1994, L. Oliver et al., sayı:2, 700–717, Innsbruck.
- ^ How to Kill a Dragon: Aspects of Indo-European Poetics, Calvert Watkins, 1995, s.144–51, New York and Oxford.
- ^ The Luwians, Craig Melchert 2003, s.265-70, Boston: Brill Academic Publishers, .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Luvi Kralligi tahmini olarak MO 2000 1400 Bati Anadolu da kuruldugu ve baskenti Apasa bugunku Selcuk oldugu dusunulen Anadolu uygarligi KokenleriLuvi Kralligi nin koklerinin MO 2300 civarinda Luviler in Guney Bati Anadolu da yerlesik yasama gecmeye baslamalariyla atildigi dusunulmektedir Hint Avrupa Dil Ailesi ne ait bir dil kullanan Luviler in Hitit Uygarligi ile ilintili olabilecegi dusunulmektedir TarihceLuviler in Anadolu daki yerlesim alanlari Luvi tarihi hakkinda yeterli kesin bilgiler bulunmamaktadir Bununla birlikte Luviler in Pisidia bolgesinde Arzavalarla yasayip Luvi Kralliginin MO 2 bin yilda Apasa da kuruldugu tahmin edilmektedir Luviler Bronz Cagi Anadolusunda Orta Anadoluyu egemenlikleri altina alan Hititlerle etkilesim icine girmistir Ayrica Batida Ahhiyawalar ve Minoan Uygarligi ile olan iliskilerin yaninda Dogu da Babilliler ve Hurriler ile karsilasmislardir Arzavalarla yapilan mucadelelerde basari gosteren Luvi tarihinin en buyuk krali olarak kayitlarda yer almistir Ancak Ege kiyilarinda yasanan bu guc savasiyla birlikte MO 1900 lu yillarda Luvi Kralligi nin merkezi guneye tasinmis Adana ve cevresi Luvi yurdu haline gelmistir Guney Anadolu kiyilarinda yasayan Luviler le ilgili ilk kaynaklara Hitit yilliklarinda rastlanmaktadir Hitit yazitlarinda Luvilerden soz edilirken bir cesit ikinci sinif insan muamelesi yapildigi gorulur Luviya veya Luvi Kralligi nin tam olarak ne zaman yikildigi bilinmese de guneyde Luvi hakimiyetinin bitmesiyle birlikte MO 1400 lerde Kizzuvatna devleti kurulmus ve ulke nufusunun buyuk bolumunu Luviler olusturmustur Kizzuvatna nin MO 1400 yillarinda kurulmasi Luvi Kralligi nin da bu yillarda yikilmis olabilecegi gercegini ortaya koymaktadir Anadolu kulturundeki yerleriKimi kaynaklarca Luviler in Anadolu nun en eski halki oldugu iddialari vardir Bununla birlikte Yunanlarin bu irka Pelasgos olarak hitap ettigi bugun bilinen adlari olan Luvi adini ise Hititlerin kendilerine soyledigi bilinmektedir Luvi Hititce de isik insani anlamindadir Yani Luvi Kralligi Isik Insani Kralligi anlamina gelir Luvi Devleti nin Anadolu kulturune en buyuk katkilarindan biri hiyeroglif yazisidir Asurlulardan civi yazisini ogrenen Hititler icin bu yazi Anadolu nun yerli bir alternatifi olarak ortaya cikmis arkeolojik kazilarda Luvi hiyeroglif yazisiyla hazirlanan Hitit yazilari bulunmustur Ayrica ozellikle Guney Anadolu daki Helen aslilli yer adlarinin kokeninin Luvice olup Yunan telaffuzuyla turetildigi ortaya cikmistir Kibele Afrodit Apollon ve Artemis gibi Tanri Tanrica adlarinin bircogu da zamaninin Anadolu daki en yaygin dili olanLuvicedir Luviler in Ilk Cag Anadolusuna inanc bakimindan onemli tesirleri vardir Luvi Tanrisi i Frigler ve Lidyalilar da Tanri olarak kabul etmistir Truvalilarin da Luvi dilini konustugu ileri surulmustur KaynakcaVikipedi nin kardes projelerinden hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalar a b c Selcuk Belediyesi 6 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2011 a b c Luviler Anadolu nun Gizemli Halki Kalkedon Yayinlari H Craig Melehert C Baris Baysal Cigdem Cidamli Encyclopedia Dunya Tarihi Ansiklopedisi Ingilizce s 37 Peter N Stearns ve William Leonard Langer tarafindan Encyclopedia Dunya Tarihi Ansiklopedisi Ingilizce s 738 Thomas J Sienkewicz tarafindan 2002 gazete32 com tr 5 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2011 a b Ingilizce reading ac uk 23 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2011 Adana PDF 2008 Erisim tarihi 5 Agustos 2011 olu kirik baglanti a b Kozan Kaymakamligi 22 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2011 a b 23 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2011 a b 15 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2011 Ingilizce 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2011 26 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2011 Atheneris 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2011 8 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2011 The Language of the Trojans In Selected Writings Calvert Watkins 1994 L Oliver et al sayi 2 700 717 Innsbruck How to Kill a Dragon Aspects of Indo European Poetics Calvert Watkins 1995 s 144 51 New York and Oxford The Luwians Craig Melchert 2003 s 265 70 Boston Brill Academic Publishers ISBN 90 04 13009 8