Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Macar-Çekoslovak Savaşı veya Kuzey Seferi (Macarca: északi hadjárat), Macaristan Sovyet Cumhuriyeti ile Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti arasında Nisan-Haziran 1919 arasında gerçekleşti.
| Macar-Çekoslovak Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İki savaş arası dönem | |||||||
 Macaristan Sovyet Cumhuriyeti (açık kırmızı) tarafından Mayıs-Haziran 1919'da bugünkü Slovakya'da ve bugünkü Macaristan'ın küçük kısımlarında geri alınan bölge | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Macaristan Demokratik Cumhuriyeti(21 Mart 1919'a kadar)  Macaristan Sovyet Cumhuriyeti(21 Mart 1919'dan itibaren) Tarafından desteklenen:  Rusya SFSC |  ÇekoslovakyaTarafından desteklenen:  Fransa Romanya | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Béla Kun Aurél Stromfeld Ferenc Julier Vilmos Böhm | Tomáš Masaryk František Schöbl Josef Štika Josef Šnejdárek Josef Votruba | ||||||
| Güçler | |||||||
| 100,000 | 20,000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Bilinmeyen ölü 450 esir | 864 | ||||||
Arka plan
Birinci Dünya Savaşı'nın son yılı olan 1918'in sonunda gerçekleşen Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun çöküşü, Çekoslovakya'nın bağımsızlığına yol açtı. Yeni ilan edilen devlet, toprak taleplerini gerçekleştirmek istiyordu.
Savaş sırasında Macar Kızıl Ordusu, Çekoslovakya ve Romanya'dan gelen birliklere karşı ayrı muharebeler yaptı ve Fransa da ihtilaflara diplomatik olarak oldukça müdahil oldu. Savaşın son aşamasında, her iki taraftan da 120.000'den fazla asker savaşa katıldı.
İktidara gelmesinden sonraki bir hafta içinde komşu ülkelere kaybettiği toprakları geri alma vaadiyle Macarlara başvuran Béla Kun, Macaristan'ın sınırlarını eski haline getirme sözünü yerine getirerek iç desteğini artıracak olan Birinci Çekoslovak Cumhuriyetine savaş ilan etti. Macar ordusu 19 ila 25 yaşları arasındaki erkekleri askere aldı.Budapeşte'den sanayi işçileri gönüllü oldu ve birçok eski Avusturya-Macaristan subayı vatanseverlik yoluyla yeniden askere alındı. Macar ordusu 1. ve 5. topçu tümenlerini (40 tabur) Yukarı Macaristan'a (kısmen modern Slovakya) nakledildi. Macar karşı saldırısı 9 Mayıs 1919'da Hatvan bölgesinde başladı. 20 Mayıs 1919'da Albay Aurél Stromfeld, Miskolc'taki Çekoslovak birliklerine saldırdı ve bozguna uğrattı, ayrıca Košice ve Prešov'u yeniden ele geçirdi, böylece Çekoslovak ve Romanya Ordularını birbirinden başarıyla ayırdı. Bu başarılı eylem sayesinde Macaristan, eski kuzey sınırlarına kadar olan bölgeyi kontrol etti ve Miskolc, Salgótarján ve Banská Štiavnica (Selmecbánya) çevresindeki sanayi bölgelerinin kontrolünü yeniden ele geçirdi.
Slovak Sovyet Cumhuriyeti'nin ilanı ve ordunun ahlaki çöküşü
Macaristan'ın eski sınırlarının restorasyonuna ilişkin komünist vaatlere rağmen, 16 Haziran 1919'da Prešov'da Slovak Sovyet Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etti. Hükûmetin kaybedilen toprakları geri alma gibi bir niyeti yoktu, asıl niyeti komünist ideolojiyi yaymak ve Avrupa'da başka komünist devletler kurmaktı. Bu, komünistlerin Macar ulusal çıkarlarını feda ettiği anlamına geliyordu. Çekoslovak ordusuna karşı bir dizi askeri zafere rağmen, vatanseverler ve komünistler arasındaki temel gerilim nedeniyle Macar Kızıl Ordusu dağılmaya başladı. Bağımsız Slovak Sovyet Cumhuriyeti'nin kuruluşu özellikle profesyonel subaylar, yurtseverler ve Macar Kızıl Ordusu'ndaki milliyetçiler arasında, komünist hükûmetin halk ve askeri desteğini sarstı. Genelkurmay başkanı Aurél Stromfeld bile protesto amacıyla görevinden istifa etti.
Savaş dönüşü
Bu arada Çekoslovak Ordusu değişmişti. Birkaç güvenilmez İtalyan komutanın yerini Fransız generaller ve subaylar aldı. Yeni düzenlenen Çekoslovak 2. Piyade Tümeni'nin başı, Fransız Lejyonu Albay ve kıdemli Yabancı Lejyonu Josef Šnejdárek'ti. Önceki savaşlarda dağılan taburlar ve alaylar tekrardan oluşturuldu ve yeni birimlerle birlikte dağlık arazide bir savunma hattından diğerine çekildi. Šnejdárek'in bağlı birliklerinin saldırıya hazırlanması için bir hafta yeterliydi.
Zvolen Savaşı
Macar Kızıl Ordusu'ndan geri kalan askerleri 10 Haziran sabahı Zvolen'e saldırdı. Sol kanadı şaşırtıcı bir şekilde başarılıydı, sağ kanattaki Macar birlikleri de Banská Štiavnica'ya girdi. Ancak ertesi gün tüm Macar saldırıları püskürtüldü. Yine de 2. Tümen saldırmaya devam etti. Šnejdárek saldırının yönünü değiştirdi ve 13 Haziran'da Zvolen'e saldırma emri verdi. Dört saatlik savaşın ardından, Çekoslovak birlikler Macar savunmasının kilit noktalarına saldırmaya başladı. Öğlen civarında, Çekoslovak öncü birimleri Macar savunma hattının 10 kilometre derinliğine kadar sarktı ve Hron'un merkezi Çekoslovak kontrolüne girdi. Macar komutanlığının Çekoslovak saldırısını kıracak kuvvetleri yoktu.
Sonrası
Zvolen'in yeniden ele geçirilmesi, savaşın Çekoslovakya adına dönüşü anlamına geliyordu. Çekoslovak Ordusu savaşta üstünlüğü ele geçirdi ve Macarlara iki yönden saldırdı: Levice ve Lučenec. Saldırılar tüm Macar ilerlemelerinisona erdirdi. Macar Ordu Komutanlığı ateşkesi kabul etti ve sınır çizgisine çekildi. Çoğu Birinci Dünya Savaşı'nda Avusturya-Macaristan Ordusu saflarında savaşan Çek askerleri ve Slovak ordusu gönüllüleri, 1919'da hala Rusya'da bulunan Çekoslovak Lejyonu kadar iyi olduklarını gösterdiler.
Kaynakça
- ^ Brecher, Michael; Wilkenfeld, Jonathan (29 Eylül 1997). A Study of Crisis (İngilizce). University of Michigan Press. ISBN .
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.
- ^ (PDF). web.archive.org. Platená príloha Zvolenských. 8 Ağustos 2005. 10 Aralık 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
- ^ a b (PDF). 10 Aralık 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Macar Cekoslovak Savasi veya Kuzey Seferi Macarca eszaki hadjarat Macaristan Sovyet Cumhuriyeti ile Birinci Cekoslovak Cumhuriyeti arasinda Nisan Haziran 1919 arasinda gerceklesti Macar Cekoslovak SavasiIki savas arasi donemMacaristan Sovyet Cumhuriyeti acik kirmizi tarafindan Mayis Haziran 1919 da bugunku Slovakya da ve bugunku Macaristan in kucuk kisimlarinda geri alinan bolgeTarihKasim 1918 23 Haziran 1919BolgeGunumuz Slovakya Karpat Rutenya MacaristanSonucCekoslovak zaferi Itilaf ile diplomatik muzakerelerin ardindan Macar geri cekilmesi Slovak Sovyet Cumhuriyeti nin olusumu ve ardindan dagilmasiTaraflarMacaristan Demokratik Cumhuriyeti 21 Mart 1919 a kadar Macaristan Sovyet Cumhuriyeti 21 Mart 1919 dan itibaren Tarafindan desteklenen Rusya SFSCCekoslovakya Tarafindan desteklenen Fransa RomanyaKomutanlar ve liderlerBela Kun Aurel Stromfeld Ferenc Julier Vilmos BohmTomas Masaryk Frantisek Schobl Josef Stika Josef Snejdarek Josef VotrubaGucler100 00020 000KayiplarBilinmeyen olu 450 esir864Arka planBirinci Dunya Savasi nin son yili olan 1918 in sonunda gerceklesen Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun cokusu Cekoslovakya nin bagimsizligina yol acti Yeni ilan edilen devlet toprak taleplerini gerceklestirmek istiyordu Savas sirasinda Macar Kizil Ordusu Cekoslovakya ve Romanya dan gelen birliklere karsi ayri muharebeler yapti ve Fransa da ihtilaflara diplomatik olarak oldukca mudahil oldu Savasin son asamasinda her iki taraftan da 120 000 den fazla asker savasa katildi Iktidara gelmesinden sonraki bir hafta icinde komsu ulkelere kaybettigi topraklari geri alma vaadiyle Macarlara basvuran Bela Kun Macaristan in sinirlarini eski haline getirme sozunu yerine getirerek ic destegini artiracak olan Birinci Cekoslovak Cumhuriyetine savas ilan etti Macar ordusu 19 ila 25 yaslari arasindaki erkekleri askere aldi Budapeste den sanayi iscileri gonullu oldu ve bircok eski Avusturya Macaristan subayi vatanseverlik yoluyla yeniden askere alindi Macar ordusu 1 ve 5 topcu tumenlerini 40 tabur Yukari Macaristan a kismen modern Slovakya nakledildi Macar karsi saldirisi 9 Mayis 1919 da Hatvan bolgesinde basladi 20 Mayis 1919 da Albay Aurel Stromfeld Miskolc taki Cekoslovak birliklerine saldirdi ve bozguna ugratti ayrica Kosice ve Presov u yeniden ele gecirdi boylece Cekoslovak ve Romanya Ordularini birbirinden basariyla ayirdi Bu basarili eylem sayesinde Macaristan eski kuzey sinirlarina kadar olan bolgeyi kontrol etti ve Miskolc Salgotarjan ve Banska Stiavnica Selmecbanya cevresindeki sanayi bolgelerinin kontrolunu yeniden ele gecirdi Slovak Sovyet Cumhuriyeti nin ilani ve ordunun ahlaki cokusu source source source source source source source source Macar Kizil Ordusu nun 4 Haziran 1919 da Kosice ye yuruyusunun kutlamasi Macaristan in eski sinirlarinin restorasyonuna iliskin komunist vaatlere ragmen 16 Haziran 1919 da Presov da Slovak Sovyet Cumhuriyeti nin kurulusunu ilan etti Hukumetin kaybedilen topraklari geri alma gibi bir niyeti yoktu asil niyeti komunist ideolojiyi yaymak ve Avrupa da baska komunist devletler kurmakti Bu komunistlerin Macar ulusal cikarlarini feda ettigi anlamina geliyordu Cekoslovak ordusuna karsi bir dizi askeri zafere ragmen vatanseverler ve komunistler arasindaki temel gerilim nedeniyle Macar Kizil Ordusu dagilmaya basladi Bagimsiz Slovak Sovyet Cumhuriyeti nin kurulusu ozellikle profesyonel subaylar yurtseverler ve Macar Kizil Ordusu ndaki milliyetciler arasinda komunist hukumetin halk ve askeri destegini sarsti Genelkurmay baskani Aurel Stromfeld bile protesto amaciyla gorevinden istifa etti Savas donusuMayis 1919 da Cekoslovak askerleri Macar Kizil Ordusu na karsi savasiyor Bu arada Cekoslovak Ordusu degismisti Birkac guvenilmez Italyan komutanin yerini Fransiz generaller ve subaylar aldi Yeni duzenlenen Cekoslovak 2 Piyade Tumeni nin basi Fransiz Lejyonu Albay ve kidemli Yabanci Lejyonu Josef Snejdarek ti Onceki savaslarda dagilan taburlar ve alaylar tekrardan olusturuldu ve yeni birimlerle birlikte daglik arazide bir savunma hattindan digerine cekildi Snejdarek in bagli birliklerinin saldiriya hazirlanmasi icin bir hafta yeterliydi Zvolen Savasi Macar Kizil Ordusu ndan geri kalan askerleri 10 Haziran sabahi Zvolen e saldirdi Sol kanadi sasirtici bir sekilde basariliydi sag kanattaki Macar birlikleri de Banska Stiavnica ya girdi Ancak ertesi gun tum Macar saldirilari puskurtuldu Yine de 2 Tumen saldirmaya devam etti Snejdarek saldirinin yonunu degistirdi ve 13 Haziran da Zvolen e saldirma emri verdi Dort saatlik savasin ardindan Cekoslovak birlikler Macar savunmasinin kilit noktalarina saldirmaya basladi Oglen civarinda Cekoslovak oncu birimleri Macar savunma hattinin 10 kilometre derinligine kadar sarkti ve Hron un merkezi Cekoslovak kontrolune girdi Macar komutanliginin Cekoslovak saldirisini kiracak kuvvetleri yoktu SonrasiZvolen in yeniden ele gecirilmesi savasin Cekoslovakya adina donusu anlamina geliyordu Cekoslovak Ordusu savasta ustunlugu ele gecirdi ve Macarlara iki yonden saldirdi Levice ve Lucenec Saldirilar tum Macar ilerlemelerinisona erdirdi Macar Ordu Komutanligi ateskesi kabul etti ve sinir cizgisine cekildi Cogu Birinci Dunya Savasi nda Avusturya Macaristan Ordusu saflarinda savasan Cek askerleri ve Slovak ordusu gonulluleri 1919 da hala Rusya da bulunan Cekoslovak Lejyonu kadar iyi olduklarini gosterdiler Kaynakca Brecher Michael Wilkenfeld Jonathan 29 Eylul 1997 A Study of Crisis Ingilizce University of Michigan Press ISBN 978 0 472 10806 0 Arsivlenmis kopya 17 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2023 Arsivlenmis kopya 17 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2023 Arsivlenmis kopya 22 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2023 PDF web archive org Platena priloha Zvolenskych 8 Agustos 2005 10 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 3 Ocak 2024 a b PDF 10 Aralik 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2023 Arsivlenmis kopya 2 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2023 Arsivlenmis kopya 29 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2023 Arsivlenmis kopya 30 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2023