Madduwatta (ya da Madduwattas) Güneybatı Anadolu'nun bir bölümünü fethetmiş bir Geç Tunç Çağı kumandanıydı. Madduwatta'nın İddianamesi olarak bilinen Hitit metninden bilinmektedir.
Metin arka planı
Madduwatta sadece, onun başarılarını Hitit bakış açısıyla anlatan parça halindeki bir Hitit metni olan Madduwatta'nın İddianamesi'nden (CTH 147) bilinmektedir. İddianame Hitit kralı I. Arnuwanda döneminde yazılmıştır, ancak metnin büyük bir kısmı selefi Tudhaliya I/II dönemindeki olaylara değinmekte ve sık sık günümüze ulaşmayan daha önceki belgelere atıfta bulunmakta ya da onlardan alıntılar yapmaktadır. Bunun hukuki bir belge mi, diplomatik bir uyarı mı, yoksa başka bir şey mi olduğu belirsizdir ve günümüze ulaşan nüsha, bunun yalnızca bir taslak olduğunu düşündüren hatalar ve düzeltmeler içermektedir.
İddianame, "Ahhiya" olarak çevirdiği 'dan en erken bahseden metin olmasının yanı sıra, günümüze ulaşan külliyatta Ahhiyawa'ya ait sadece iki özel isimden biri olan ismini içermesiyle de dikkat çekicidir. Anadolu'da Miken Yunan gücünün büyümesi ve Hititlerin Ege kıyılarındaki zayıf etkilerini sürdürme stratejisi hakkında tarihsel bağlam sağlar.
Yaşam
Madduwatta kariyerine, Hitit etki alanı içinde ancak doğrudan kontrolü dışında, bilinmeyen bir Batı Anadolu yönetiminde "önemli bir adam" olarak başladı. Hitit kralı Tudhaliya I/II döneminde, adlı Ahhiyawalı bir savaş ağasının saldırısına uğramış ve kaçmak zorunda kalmıştır. Bağlılık yemini ettiği Tudhaliya tarafından kendisine sığınma hakkı verildi. Madduwata, Zippasla ve Siyanda Nehri Ülkesi'nin hükümdarı olarak atanırken, Hititler aracılığıyla diplomatik ilişkiler kurmayı veya askeri girişimlerde bulunmayı engelleyen antlaşma yükümlülüklerini kabul etti.
Madduwatta bu anlaşmayı defalarca ihlal etti. Tudhaliya'nın açık yasağına rağmen, o sırada Hitit karşıtı Kral Kupanta-Kurunta tarafından yönetilen komşu Arzawa'ya feci bir saldırı düzenledi. Madduwatta sadece Arzawa'yı fethetmekte başarısız olmakla kalmadı, aynı zamanda onu kurtarmak için Hitit takviyelerine ihtiyaç duydu. Kısa bir süre sonra, bölgedeki Hitit karşıtı faaliyetlere karşı koyma konusundaki antlaşma yükümlülüğünü ihmal ederek Attarsiya'nın ikinci bir akınını görmezden geldi ve bir kez daha Hitit askeri yardımına ihtiyaç duydu.
Sonraki dönemde Maduwatta bir dizi başarılı askerî harekâta girişmiş ve güneybatı Anadolu'nun büyük bir bölümünde kontrol sağlamış görünmektedir.Hapalla ve Lukka'nın bir parçası olabilecek Iiyalanti, Zumarri ve Wallarimma adlı tanımlanamayan bölgeler de dâhil olmak üzere Hitit tebaası topraklara saldırmış ve işgal etmiştir. Hitit kralının iade taleplerini reddetmiş ve diğer vasal devletler arasında Hitit karşıtı isyanları kışkırtmıştır:
- Madduwatta savaş için Dalauwa'ya gitmediğinden, aslında Dalauwa halkına şöyle yazmıştı "Hatti'nin askerleri savaş için Hinduwa'ya gittiler. Önlerindeki yolu kapatın ve onlara saldırın!"... Askerlerimizin yolunu kesmeye devam ettiler ve onları bozguna uğrattılar. Kisnapili ve Partahulla'yı öldürdüler. Ama [Madduwatta] onlara yüksek sesle güldü."
Madduwatta eski düşmanlarıyla da ittifaklar kurdu. Arzawa kralı Kupanta-Kurunta ile bir evlilik ittifakı arayışına girdi, ancak bu hamlesini Hititlere bunun sadece gizli bir suikast girişimi olduğunu iddia ederek haklı gösterdi. Daha sonra Hititlerin kendilerine ait olduğunu iddia ettikleri Alasiya adasını yağmalamak için Attarsiya ile ortaklık kurdu. Hitit protestolarına yanıt olarak cehalet iddiasında bulundu:
- Madduwatta şöyle dedi: "...Majestelerinin babası bana [hiçbir zaman] bilgi vermedi, [ne de] Majesteleri [bana] (böyle) bilgi vermedi: 'Alasiya toprakları benimdir, onu öyle kabul edin!"
İddianamenin günümüze ulaşan metni Madduwatta ile I. Arnuwanda tarafından gönderilen bir elçi arasında geçen sözlü bir çatışma ile sona ermektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynaklar
- ^ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. s. 69. ISBN .
- ^ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. s. 97. ISBN .
- ^ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. ss. 99-100. ISBN .
- ^ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. s. 98. ISBN .
- ^ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. ss. 69, 98. ISBN .
- ^ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. s. 99. ISBN .
- ^ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. s. 98. ISBN .
- ^ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. s. 81. ISBN .
- ^ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. ss. 69, 99. ISBN .
- ^ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. s. 95. ISBN .
- ^ Beckman, Gary; Bryce, Trevor; Cline, Eric (2012). The Ahhiyawa Texts. Brill. ss. 69-70. ISBN .
Diğer okumalar
- Beckman, Gary, 1999, Hittite Diplomatic Texts, 2nd ed. Scholars Press, Atlanta.
- Bryce, T., 1998, The Kingdom of the Hittites
- , 1993, The End of the
- James, Peter, 1995, The Sunken Kingdom. Jonathan Cape, London. Introduction.
- Gurney, O. R., 1991, The Hittites
- Macqueen, J.G., 1996, The Hittites
- Singer, Itamar, 2002, Hittite Prayers. Scholars Press, Atlanta.
Dış kaynaklar
- Translation of the Sins of Madduwatta
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Madduwatta ya da Madduwattas Guneybati Anadolu nun bir bolumunu fethetmis bir Gec Tunc Cagi kumandaniydi Madduwatta nin Iddianamesi olarak bilinen Hitit metninden bilinmektedir Gec Tunc Cagi nda Anadolu Metin arka planiMadduwatta sadece onun basarilarini Hitit bakis acisiyla anlatan parca halindeki bir Hitit metni olan Madduwatta nin Iddianamesi nden CTH 147 bilinmektedir Iddianame Hitit krali I Arnuwanda doneminde yazilmistir ancak metnin buyuk bir kismi selefi Tudhaliya I II donemindeki olaylara deginmekte ve sik sik gunumuze ulasmayan daha onceki belgelere atifta bulunmakta ya da onlardan alintilar yapmaktadir Bunun hukuki bir belge mi diplomatik bir uyari mi yoksa baska bir sey mi oldugu belirsizdir ve gunumuze ulasan nusha bunun yalnizca bir taslak oldugunu dusunduren hatalar ve duzeltmeler icermektedir Iddianame Ahhiya olarak cevirdigi dan en erken bahseden metin olmasinin yani sira gunumuze ulasan kulliyatta Ahhiyawa ya ait sadece iki ozel isimden biri olan ismini icermesiyle de dikkat cekicidir Anadolu da Miken Yunan gucunun buyumesi ve Hititlerin Ege kiyilarindaki zayif etkilerini surdurme stratejisi hakkinda tarihsel baglam saglar YasamMadduwatta kariyerine Hitit etki alani icinde ancak dogrudan kontrolu disinda bilinmeyen bir Bati Anadolu yonetiminde onemli bir adam olarak basladi Hitit krali Tudhaliya I II doneminde adli Ahhiyawali bir savas agasinin saldirisina ugramis ve kacmak zorunda kalmistir Baglilik yemini ettigi Tudhaliya tarafindan kendisine siginma hakki verildi Madduwata Zippasla ve Siyanda Nehri Ulkesi nin hukumdari olarak atanirken Hititler araciligiyla diplomatik iliskiler kurmayi veya askeri girisimlerde bulunmayi engelleyen antlasma yukumluluklerini kabul etti Madduwatta bu anlasmayi defalarca ihlal etti Tudhaliya nin acik yasagina ragmen o sirada Hitit karsiti Kral Kupanta Kurunta tarafindan yonetilen komsu Arzawa ya feci bir saldiri duzenledi Madduwatta sadece Arzawa yi fethetmekte basarisiz olmakla kalmadi ayni zamanda onu kurtarmak icin Hitit takviyelerine ihtiyac duydu Kisa bir sure sonra bolgedeki Hitit karsiti faaliyetlere karsi koyma konusundaki antlasma yukumlulugunu ihmal ederek Attarsiya nin ikinci bir akinini gormezden geldi ve bir kez daha Hitit askeri yardimina ihtiyac duydu Sonraki donemde Maduwatta bir dizi basarili askeri harekata girismis ve guneybati Anadolu nun buyuk bir bolumunde kontrol saglamis gorunmektedir Hapalla ve Lukka nin bir parcasi olabilecek Iiyalanti Zumarri ve Wallarimma adli tanimlanamayan bolgeler de dahil olmak uzere Hitit tebaasi topraklara saldirmis ve isgal etmistir Hitit kralinin iade taleplerini reddetmis ve diger vasal devletler arasinda Hitit karsiti isyanlari kiskirtmistir Madduwatta savas icin Dalauwa ya gitmediginden aslinda Dalauwa halkina soyle yazmisti Hatti nin askerleri savas icin Hinduwa ya gittiler Onlerindeki yolu kapatin ve onlara saldirin Askerlerimizin yolunu kesmeye devam ettiler ve onlari bozguna ugrattilar Kisnapili ve Partahulla yi oldurduler Ama Madduwatta onlara yuksek sesle guldu Madduwatta eski dusmanlariyla da ittifaklar kurdu Arzawa krali Kupanta Kurunta ile bir evlilik ittifaki arayisina girdi ancak bu hamlesini Hititlere bunun sadece gizli bir suikast girisimi oldugunu iddia ederek hakli gosterdi Daha sonra Hititlerin kendilerine ait oldugunu iddia ettikleri Alasiya adasini yagmalamak icin Attarsiya ile ortaklik kurdu Hitit protestolarina yanit olarak cehalet iddiasinda bulundu Madduwatta soyle dedi Majestelerinin babasi bana hicbir zaman bilgi vermedi ne de Majesteleri bana boyle bilgi vermedi Alasiya topraklari benimdir onu oyle kabul edin Iddianamenin gunumuze ulasan metni Madduwatta ile I Arnuwanda tarafindan gonderilen bir elci arasinda gecen sozlu bir catisma ile sona ermektedir Ayrica bakinizAssuwa Mira Kralligi LuvilerKaynaklar Beckman Gary Bryce Trevor Cline Eric 2012 The Ahhiyawa Texts Brill s 69 ISBN 978 1589832688 Beckman Gary Bryce Trevor Cline Eric 2012 The Ahhiyawa Texts Brill s 97 ISBN 978 1589832688 Beckman Gary Bryce Trevor Cline Eric 2012 The Ahhiyawa Texts Brill ss 99 100 ISBN 978 1589832688 Beckman Gary Bryce Trevor Cline Eric 2012 The Ahhiyawa Texts Brill s 98 ISBN 978 1589832688 Beckman Gary Bryce Trevor Cline Eric 2012 The Ahhiyawa Texts Brill ss 69 98 ISBN 978 1589832688 Beckman Gary Bryce Trevor Cline Eric 2012 The Ahhiyawa Texts Brill s 99 ISBN 978 1589832688 Beckman Gary Bryce Trevor Cline Eric 2012 The Ahhiyawa Texts Brill s 98 ISBN 978 1589832688 Beckman Gary Bryce Trevor Cline Eric 2012 The Ahhiyawa Texts Brill s 81 ISBN 978 1589832688 Beckman Gary Bryce Trevor Cline Eric 2012 The Ahhiyawa Texts Brill ss 69 99 ISBN 978 1589832688 Beckman Gary Bryce Trevor Cline Eric 2012 The Ahhiyawa Texts Brill s 95 ISBN 978 1589832688 Beckman Gary Bryce Trevor Cline Eric 2012 The Ahhiyawa Texts Brill ss 69 70 ISBN 978 1589832688 Diger okumalarBeckman Gary 1999 Hittite Diplomatic Texts 2nd ed Scholars Press Atlanta Bryce T 1998 The Kingdom of the Hittites 1993 The End of the James Peter 1995 The Sunken Kingdom Jonathan Cape London Introduction Gurney O R 1991 The Hittites Macqueen J G 1996 The Hittites Singer Itamar 2002 Hittite Prayers Scholars Press Atlanta Dis kaynaklarTranslation of the Sins of Madduwatta