Marino Ghetaldi (Latince: Marinus Ghetaldus; Hırvatça: Marin Getaldić; 2 Ekim 1568, Dubrovnik - 11 Nisan 1626, Dubrovnik), Ragusalı matematikçi ve fizikçidir. İtalya, İngiltere ve Belçika'da okuyan Ghetaldi; optik ve matematik konularında çalışmalar yapmıştır. François Viète'nin birkaç öğrencisinden biriydi.
Marino Ghetaldi | |
---|---|
Marin Getaldić | |
Doğum | 2 Ekim 1568 Dubrovnik, Ragusa Cumhuriyeti (günümüzde Hırvatistan) |
Ölüm | 11 Nisan 1626 (57 yaşında) Dubrovnik, Ragusa Cumhuriyeti |
Vatandaşlık | Venedik Cumhuriyeti |
Eğitim | Accademia dei Lincei |
Evlilik | Marija Sorkočević |
Çocuk(lar) | 3 (Anica, Franica ve Marija) |
Kariyeri | |
Dalı | Matematik · fizik |
Doktora danışmanı | François Viète Christopher Clavius |
Biyografi
Ghetaldi soylu bir ailede doğdu. Ailenin altı çocuğudan biriydi. Cebirin geometriye uygulanması üzerine Promotus Archimedus (1603), De resolutione et ve Compositione matica (1630) eserleri başta olmak üzere 7 kitap yazdı. Geometrik optik alanındaki araştırmalarıyla tanındı. 1607 yılında 42 geometrik problemin, Variorum problematum colletio’nun çözümlerini içeren bir broşür hazırladı. Bu eser Geometrinin cebirselleşmesinin temellerini attı. Geometriye katkıları, İngiltere'de Halley kuyruklu yıldızı olarak bilinen yıldızın yörüngesini hesaplayan Hollandalı fizikçi Christiaan Huygens ve Edmond Halley tarafından kaynak olarak gösterildi.
Ghetaldi parabolik aynayı tasarladı. Bu ayna günümüzde Londra'daki Ulusal Denizcilik Müzesi'nde sergilenmektedir. Ayrıca konik lens yapımında öncü oldu.Padova’da geçirdiği süre boyunca düzenli olarak yazıştığı Galileo Galilei ile tanıştı Fransız matematikçi François Viète'nin iyi bir arkadaşıydı. Avrupa'daki en prestijli üniversitelerinden biri olan Belçika'daki Leuven'de matematik profesörü olarak görev yaptı.
Bir dönem siyasetle de uğraştı. Ragusa Cumhuriyeti'nin siyasi organları olan Büyük ve Küçük Konseyler üyesiydi. 1606'da Konstantinopolis'teki Ragusa Cumhuriyeti'nin elçisi olarak görev aldı. Marija Sorkočević ile evlendi. Çiftin Anica, Franica ve Marija adında üç kızı vardı.
Çalışmaları
- Promotus Archimedis seu De varijs corporum generibus grauitate & magnitudine comparatis (Latince). Roma: Luigi Zanetti. 1603.
- Variorum problematum collectio (Latince). Venezia: Vincenzo Fiorina. 1607.
Mirası
Dubrovnik'teki iki önemli yer Getaldić'in adıyla ilişkilendirilir: Marino'nun lakabından adını alan Bete Mağarası, aynaları tutuşturarak deneyler yaptığı yer; ve 1604 yılında Dubrovnik Cumhuriyeti yetkilileri tarafından inşa edilmesi için görevlendirildiği Ston tahkimat sistemindeki önemli bir stratejik kule olan Pozvizd.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . www.vodice.org. 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2016.
Konuyla ilgili yayınlar
- Vujić, Marko. "Marin Getaldić - Život i djelo" (PDF). SVEUČILIŠTE JOSIPA JURJA STROSSMAYERA U OSIJEKU ODJEL ZA FIZIKU. 2 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Mart 2019.
Bibliyografi
- A. Favaro, "Marino Ghetaldi," Amici e corrisponsdenti di Galileo, 3 vols. (Firenze, 1983), 2, 911-34.
- H. Wieleitner, "Marino Ghetaldi und die Anfänge der Koordinatengeometrie," Bibliotheca mathematica, 3rd ser., 13, pp. 242–247.
- G. Barbieri, "Marino Ghetaldi," in Pietro F. Martecchini, Galleria di Ragusei illustri, (Ragusa, 1840).
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Marino Ghetaldi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Marino Ghetaldi", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
- "Ghetaldi [Ghettaldi], Marino". The Galileo Project. 16 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mart 2019.
- Açık Kütüphane'de Marino Ghetaldi çalışmaları
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Marino Ghetaldi Latince Marinus Ghetaldus Hirvatca Marin Getaldic 2 Ekim 1568 Dubrovnik 11 Nisan 1626 Dubrovnik Ragusali matematikci ve fizikcidir Italya Ingiltere ve Belcika da okuyan Ghetaldi optik ve matematik konularinda calismalar yapmistir Francois Viete nin birkac ogrencisinden biriydi Marino GhetaldiMarin GetaldicDogum2 Ekim 1568 1568 10 02 Dubrovnik Ragusa Cumhuriyeti gunumuzde Hirvatistan Olum11 Nisan 1626 57 yasinda Dubrovnik Ragusa CumhuriyetiVatandaslikVenedik CumhuriyetiEgitimAccademia dei LinceiEvlilikMarija SorkocevicCocuk lar 3 Anica Franica ve Marija KariyeriDaliMatematik fizikDoktora danismaniFrancois Viete Christopher ClaviusBiyografiVariorum problematum collectio isimli eseri 1607 Ghetaldi soylu bir ailede dogdu Ailenin alti cocugudan biriydi Cebirin geometriye uygulanmasi uzerine Promotus Archimedus 1603 De resolutione et ve Compositione matica 1630 eserleri basta olmak uzere 7 kitap yazdi Geometrik optik alanindaki arastirmalariyla tanindi 1607 yilinda 42 geometrik problemin Variorum problematum colletio nun cozumlerini iceren bir brosur hazirladi Bu eser Geometrinin cebirsellesmesinin temellerini atti Geometriye katkilari Ingiltere de Halley kuyruklu yildizi olarak bilinen yildizin yorungesini hesaplayan Hollandali fizikci Christiaan Huygens ve Edmond Halley tarafindan kaynak olarak gosterildi Ghetaldi parabolik aynayi tasarladi Bu ayna gunumuzde Londra daki Ulusal Denizcilik Muzesi nde sergilenmektedir Ayrica konik lens yapiminda oncu oldu Padova da gecirdigi sure boyunca duzenli olarak yazistigi Galileo Galilei ile tanisti Fransiz matematikci Francois Viete nin iyi bir arkadasiydi Avrupa daki en prestijli universitelerinden biri olan Belcika daki Leuven de matematik profesoru olarak gorev yapti Marino Ghetaldi nin portresi Bir donem siyasetle de ugrasti Ragusa Cumhuriyeti nin siyasi organlari olan Buyuk ve Kucuk Konseyler uyesiydi 1606 da Konstantinopolis teki Ragusa Cumhuriyeti nin elcisi olarak gorev aldi Marija Sorkocevic ile evlendi Ciftin Anica Franica ve Marija adinda uc kizi vardi CalismalariPromotus Archimedis seu De varijs corporum generibus grauitate amp magnitudine comparatis Latince Roma Luigi Zanetti 1603 Variorum problematum collectio Latince Venezia Vincenzo Fiorina 1607 MirasiDubrovnik teki iki onemli yer Getaldic in adiyla iliskilendirilir Marino nun lakabindan adini alan Bete Magarasi aynalari tutusturarak deneyler yaptigi yer ve 1604 yilinda Dubrovnik Cumhuriyeti yetkilileri tarafindan insa edilmesi icin gorevlendirildigi Ston tahkimat sistemindeki onemli bir stratejik kule olan Pozvizd Ayrica bakinizKaynakca www vodice org 30 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Nisan 2016 Konuyla ilgili yayinlarVujic Marko Marin Getaldic Zivot i djelo PDF SVEUCILISTE JOSIPA JURJA STROSSMAYERA U OSIJEKU ODJEL ZA FIZIKU 2 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Mart 2019 BibliyografiA Favaro Marino Ghetaldi Amici e corrisponsdenti di Galileo 3 vols Firenze 1983 2 911 34 H Wieleitner Marino Ghetaldi und die Anfange der Koordinatengeometrie Bibliotheca mathematica 3rd ser 13 pp 242 247 G Barbieri Marino Ghetaldi in Pietro F Martecchini Galleria di Ragusei illustri Ragusa 1840 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Marino Ghetaldi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir O Connor John J Robertson Edmund F Marino Ghetaldi MacTutor Matematik Tarihi arsivi Ghetaldi Ghettaldi Marino The Galileo Project 16 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mart 2019 Acik Kutuphane de Marino Ghetaldi calismalari