Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Martin Luther King, Jr. (15 Ocak 1929, Atlanta, Georgia - 4 Nisan 1968, Memphis, Tennessee), Afrikalı-Amerikalı Baptist papaz ve Amerikan yurttaş hakları hareketi önderi.
Martin Luther King | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 15 Ocak 1929 Atlanta, Georgia, ABD |
| Ölüm | 4 Nisan 1968 (39 yaşında) Memphis, Tennessee, ABD |
| Meslek | Sosyolog, din adamı, politik eylemci |
| Boy | 1,689 m (5 ft 6,5 in) |
| Din | Baptist |
| Çocuk(lar) | Yolanda Denise King Martin Luther King III Dexter Scott King Bernice Albertine King |
| Ödüller | Nobel Barış Ödülü 1964 |
| İmza | |
 | |
Dünya genelinde şiddet karşıtı ve ırksal eşitlik görüşleriyle tanınmaktadır ve 1964 yılında Nobel Barış Ödülü'nü kazanmıştır. Ayrıca, 1977 yılında, ölümünden 9 yıl sonra, eski ABD başkanı Jimmy Carter tarafından Başkanlık Özgürlük Ödülü'ne layık görülmüş ve onuruna Martin Luther King Günü kutlanmaya başlanmıştır. King'in en bilinen ve etkili konuşması "Bir Hayalim Var"dır.
Ailesi ve geçmişi
Martin, Atlanta, Georgia'da Marthin Luther King ve 'in çocuğu olarak dünyaya geldi. Martin Luther King, Jr.'ın doğum kayıtlarına göre doğduğunda ismi Michael idi. Liseden sonra devam etti. Burada rektör olan ve aynı zamanda bir yurttaş hakları lideri olan 'den etkilendi. 1948 yılında Sosyoloji bölümünden mezun oldu. Daha sonra 1951 yılında Chester, Pensilvanya'daki Crozer Teoloji Fakültesinden 1. olarak mezun oldu. 1955 yılında Boston Üniversitesinde Sistematik Teoloji konusunda yüksek lisans yaptı.
King 1953 yılında Coretta Scott ile evlendi. King'in babası düğünü gelinin babasının evinde gerçekleştirdi. King ve Scott'ın 4 çocuğu oldu: Yolanda Denise, Martin Luther III, Dexter Scott ve Bernice Albertine. King'in 4 çocuğu da babalarının yolunda gidip birer yurttaş hakları savunucusu oldular Coretta Scott 30 Ocak 2006'da öldü.
Yurttaş hakları eylemciliği
King, 1953 yılında daha 24 yaşındayken en önemli siyah kilisesi olan Montgomery, Alabama'daki Dexter Avenue Baptist Kilisesinin pastörü oldu. 1 Aralık 1955 günü Rosa Parks, Jim Crow yasaları gereği yerini bir beyaza vermesi gerektiği hâlde buna karşı geldiği için tutuklandı. Bunun üzerine King, Montgomery Otobüs Boykotu'nu düzenledi. Boykot 382 gün sürdü ve durum o kadar gerginleşti ki King'in evi bombalandı. Bu boykot sırasında King tutuklandı. Boykot, Amerikan Yüksek Mahkemesi'nin eyaletler arası otobüslerde ve diğer ulaşım araçlarında ırk ayrımcılığını kanun dışı ilan etmesine kadar devam etti.
Bu boykottan sonra King, siyahi kiliselerin güç birliği yapmasını ve yurttaş hakları reformu için barışçıl gösteriler yapmayı amaç edinen Güney Hristiyan Liderlik Konferansı'nın (SCLC) 1957 yılında kurulmasında önemli rol oynadı. King ölümüne kadar bu kuruluşta önemli rol oynadı. King, Mahatma Gandhi tarafından uygulanan, şiddete dayanmayan sivil itaatsizlik felsefesinin takipçisiydi ve bu felsefeyi SCLC tarafından gösterilerde uyguladı.
FBI, 1961 yılından itibaren, Yurttaş Hakları Hareketi'ne komünistlerin sızdığı korkusuyla King'i dinlemeye başladı. Fakat, böyle bir kanıta ulaşılamadı. FBI 6 sene boyunca elde ettiği kayıtları, daha sonra King'i liderlik pozisyonunu bırakması için zorlamak amacıyla kullandı.
Bir pasifist olan A.J. Muste, siyasi eylemlerinde Marthin Luther King'e danışmanlık yaptı. King, Jim Crow yasaları olarak da bilinen güneydeki ırk ayrımcısı sisteme karşı şiddete dayanmayan, iyi organize edilmiş gösteriler medyada büyük ilgi görecekti. Gerçekten de, gazetecilerin yazdıkları ve televizyonlarda yayımlanan programlar Yurttaş Hakları Hareketi'ne karşı büyük bir ilgi uyandırdı ve bu hareketi 1960'lı yıllarda Amerika'nın en önemli gündem maddesi hâline getirdi.
King, siyahların oy hakkı, ayrımcılığın sona ermesi, çalışan hakları ve diğer temel haklar için gösterileri düzenledi ve organize etti. Bütün bu haklar 1964 yılında çıkan Yurttaş Hakları Kanunu (Civil Rights Act of 1964) ile 1965 yılında çıkan Oy Hakkı Kanunu (Voting Rights Act of 1965) ile Amerikan hukukunun birer parçası oldu.
Washington'a yürüyüş
King, belki de en çok 1963 yılında "İş ve Özgürlük İçin Washington'a Yürüyüş" sırasında Lincoln Anıtı önünde yaptığı "Bir Hayalim Var" konuşmasıyla ünlüdür.
Bir gün, dört çocuğumun da derilerinin rengi ile değil de kişilikleri ile yargılanacağı bir ülkede yaşayacaklarına dair bir hayalim var.
— Martin Luther King, I have a dream that my four little children will one day live in a nation where they will not be judged by the colour of their skin, but by the content of their character.
SCLC'yi temsil eden King, "Büyük Altılı" denilen İş ve Özgürlük İçin Washington'a Yürüyüş isimli etkinliğin düzenlenmesinde etkili olan yurttaş hakları örgütlerinin liderleri arasındaydı. Büyük Altılıyı oluşturan diğer örgütler ve kişiler şunlardı: Ray Wilkins, NAACP; Whitney Young Jr., Urban League; Philip Randalph, Brotherhood of Sleeping Car Porters; John Lewis, SCNC; James Farmer, Congress of Racial Equality(CORE). King için bu tartışmaya neden olacak bir roldü, zira King, yürüyüşün odak noktasının değiştirilmesi konusunda John F. Kennedy'nin isteklerine razı olan kişilerden birisiydi. Kennedy başlangıçta yürüyüşe kesin olarak karşı çıktı; çünkü bu yürüyüşün yurttaş hakları hakkındaki kanunun yasalaşmasını olumsuz etkileyeceğini düşünüyordu. Fakat yürüyüşü düzenleyenler yürüyüşün devamı konusunda kararlıydılar.
Yürüyüş başlangıçta Güney'deki siyahların içler acısı hâlini ve yürüyüşü düzenleyenlerin istek ve şikâyetlerini ülkenin başkentinde açıkça ifade etmeleri için bir fırsat olarak düşünülmüştü. Yürüyüşü düzenleyenler, federal hükûmetin Güney'de yaşayan siyahların ve yurttaş hakları çalışanlarının haklarını ve güvenliğini sağlamaktaki yetersizliğini eleştirmeyi düşünüyorlardı. Fakat, grup ABD başkanının baskısına ve etkisine boyun eğdi gösteri çok daha yumuşak bir ton kullandı.
Bunun sonucu olarak, bazı yurttaş hakları eylemcileri gösterinin ırksal uyum hakkında doğru olmayan, istenmeyen kısımlardan arındırılmış bir resim sunduğunu düşündüler. Malcolm X, gösteriyi "Washington'a Saçmalık" (Farce on Washington) olarak isimlendirdi.
Fakat, yürüyüş açıkça bazı isteklerde bulunmuştu: devlet okullarında ırksal ayrıma son verilmesi, bir yurttaş hakları yasasının çıkarılması, işyerinde ırksal ayrımın yasaklanması, yurttaş hakları eylemcilerinin polis şiddetinden korunması, asgari ücretin saatlik 2 dolara çıkarılması.
Gerilimlere rağmen, yürüyüş oldukça başarılı olmuştu. Yürüyüşe farklı etnik gruplardan 250.000 kişi katılmıştı. Bu etkinlik, o zamana kadar Washington tarihindeki en kalabalık gösteri olmuştu. King'in yaptığı "Benim bir hayalim var" (I have a dream) konuşması kalabalığı daha da coşturdu. Bu konuşma, Amerikan tarihinin en iyi konuşmalarından birisi olarak sayılmaktadır.
King görevi süresince birçok defa yazı ve konuşmalar yaptı. 1963 yılında yazdığı, "Birmingham Hapishanesinden Mektup" adalet arayışının tutkulu bir göstergesidir. 1964 yılında, ABD'de ırksal ön yargıyı yıkmak için şiddet içermeyen bir direniş sergilediği için, en genç yaşta Nobel Ödülü almış oldu.
Tazminat konusundaki tutumu
Çeşitli defalar Martin Luther King, siyah Amerikalıların tarihî haksızlıklar nedeniyle tazminat alması gerektiğini ifade etmiştir. 1965 yılında Alex Haley ile konuşurken, beyazlarla siyahlar arasındaki ekonomik farkı kapatmak için sadece siyahlara eşitlik sağlanmasının yeterli olmadığını söylemiştir. King, kölelik nedeniyle mahrum olunan maaşların geri alınmasını amaçlamıyordu, zaten bunun imkânsız olduğunu düşünüyordu. King, 50 milyar dolar değerindeki paranın bir devlet tazminat programı çerçevesinde 10 yıl içinde siyahlara dağıtılmasını öneriyordu. King, bu harcanacak paranın, düşük suç oranları, düşük okul bırakma oranları, aile parçalanmalarının azalması gibi sağlayacağı faydaların topluma harcanan paradan çok daha fazla maddi getirisi olacağını fark ediyordu. King, 1964 yılında yazdığı "Neden Bekleyemeyiz" (Why We Can't Wait) adlı kitabında bu fikrini daha da detaylandırdı.
"Kanlı Pazar"
King ve SCLC, SCNC'nin de kısmi katılımıyla 25 Mart 1965 tarihinde Selma şehrinden eyalet başkenti Montgomery'ye bir yürüyüş düzenlemeyi denediler. 7 Mart tarihindeki ilk deneme karşıt görüşlü kalabalığın ve polisin şiddet uygulaması nedeniyle iptal edildi. Bu gün, söz konusu tarihten itibaren "Kanlı Pazar" olarak adlandırıldı. Kanlı Pazar, Yurttaş Hakları Hareketi'ne halk desteği sağlanması konusunda bir dönüm noktasıydı. Fakat, King gösteri sırasında mevcut değildi. Başkan Lyndon B. Johnson ile görüştükten sonra King gösteriyi 8 Marta ertelemek istedi. Fakat yürüyüş King'in iradesine aykırı olarak yerel yurttaş hakları çalışanları tarafından devam ettirildi. Göstericilere karşı polisin uyguladığı şiddet, geniş bir şekilde yayımlandı ve görüntüler toplumda büyük bir infial uyandırdı.
İkinci teşebbüs 9 Mart tarihinde yapıldı. King, bu denemede göstericileri Selma şehrinin dışındaki Edmund Petrus Köprüsü'nde durdurdu. King, bu hareketini önceden şehrin ileri gelenleriyle müzakere etmişti. King'in bu beklenmedik hareketi, yerel hareket arasında sürpriz bir kızgınlığa neden oldu. Yürüyüş tam olarak 25 Mart'ta devam etti ve sonuçlandı.
Chicago
1966 yılında, Güney'de elde edilen başarılardan sonra, King ve diğer Yurttaş Hakları Eylemcileri bu hareketi Kuzey'e yaymaya çalıştılar. İlk hedefleri Chicago şehri oldu. King ve Ralph Abernaty, ikisi de orta sınıf kişiler oldukları halde, fakirlere olan desteklerini göstermek ve eğitici bir deney olması amacıyla Chicago'nun varoş mahallelerine taşındılar.
Örgütleri olan The Southern Christian Leadership Conference (SCLC), Albert Raby, Jr. tarafından kurulmuş bir örgüt olan Coordinating Council of Community Organizations (CCCO) ile The Chicago Freedom Movement (CFM)adı altında bir işbirliğine gitti. O bahar, gayrimenkul ofisleri üzerinde yapılan siyah çift/beyaz çift testleri, şu an Gayrimenkul Endüstrisi tarafından yasaklanmış olan "steering" uygulamasını açığa çıkardı. Bu testler, ev taleplerinin ırka dayalı değerlendirmeye tabi tutulduğunu, aynı gelire, eğitime, çocuk sayısına ve diğer ortak özelliklere sahip çiftlerin sadece ırklarından dolayı farklı bir muameleye tabi tutulduğu gerçeğini ortaya çıkardı.
Hareketin radikal değişiklik için isteği büyüdü ve bazı büyük yürüyüşler planlandı ve gerçekleştirildi. Bu yürüyüşlerden bazıları şu mahallerde gerçekleşti: Bogan, Belmont-Cragin, Jefferson Park, Evergreen Park (Şikago'nun bir banliyösü), Gage Park ve Marquette Park ve diğerleri.
Abernaty'nin daha sonra yazdıklarına göre Şikago'da Güneydekinden daha kötü bir şekilde karşılandılar. Yürüyüşleri şişe fırlatan ve bağıran kalabalıklarla yüz yüze geldi ve bir isyana neden olmaktan korktular. King görüşleri itibarıyla şiddete dayalı bir olaya neden olmak istemiyordu, bu nedenle eğer King gösterinin şiddetle bastırılacağı konusunda bir şüpheye düşerse, diğerlerinin güvenliği için gösteriyi iptal ediyordu. Fakat ne olursa olsun, King ölüm tehditlerine karşın gösterilere başarıyla liderlik yaptı. Şikago'da karşılaştıkları şiddet o kadar aşılması zordu ki, bu iki arkadaşı çok etkilemişti.
Diğer bir problem şehir yöneticilerinin iki yüzlü davranışlarıydı. King ve Abernaty yapılacak eylemler konusunda anlaşma sağlamışlardı, fakat yapılan anlaşmalar belediye başkanı Richerd J. Delay'in kurduğu yolsuz politik düzen nedeniyle ortadan kalktı. Abernaty varoşlara uzun süre dayanamadı ve bir süre sonra varoşlardan ayrıldı. King bir süre daha kaldı ve Coretta ve çocuklarının berbat yaşam koşulları hakkında duygusal yazılar yazdı.
King ve müttefikleri tekrar güneye geri döndüklerinde, bir dini okul öğrencisi olan Jesse Jackson isimli ve daha önce örgütlerine katılmış olan bir kişiyi örgütlerinin başına getirdiler. Jackson üstün konuşma becerileri sergiledi ve mağaza zincirlerine karşı başarılı olan ilk boykotu düzenledi. Bu boykotlardan biri siyahları tezgahtar olarak işe almayı kabul etmesi için A&P Stores şirketine karşı düzenlendi. Bu kampanya o kadar başarılı oldu ki, 1970'lerde başlayan eşit fırsat programlarının temellerini attı. Jackson ayrıca SCLC'nin himayesinde Operation Breadbasket adında ilk "siyah EXPO"nun kurulmasına önayak oldu. Operation Breadbasket daha sonra SCLC'den ayrıldıktan sonra Operation PUSH olarak devam etti. Siyah EXPO, P.U.S.H Expo'ya dönüştü ve uzun süredir varlığını devam ettiren ve yeni kurulan Siyah İşyerlerinin kendilerini göstermeleri için yardımcı olmaya devam etti. Bu işyerlerinin bazıları şunlardır: Johnson Publishing, Parker House Sausage, Seaway National Bank ve bugün hâlâ iş hayatına devam edip varlığını örgütün şu anki hali olan P.U.S.H. EXCEL'e borçlu olan diğer şirketler.
Diğer zorluklar
1965 yılından başlayarak King ABD'nin Vietnam Savaşındaki rolü hakkındaki şüphelerini dile getirmeye başladı. 4 Nisan 1967 yılında, Newyork City Riverside Kilisesinde - öldürülmesinden tam olarak 1 yıl önce- King, Vietnamın Ötesi: Sessizliği Kırmanın Zamanı (Beyond Vietnam: A Time to Break Silence) başlıklı konuşmasını yaptı. Konuşmasında King kuvvetli bir şekilde Amerika'nın savaştaki rolü aleyhine konuştu, Amerika'nın Vietnam'da "orayı bir Amerikan kolonisi haline getirmek" amacıyla bulunduğunu ifade etti ve ABD'yi "bugün Dünya'nın en büyük şiddet sağlayıcısı" olarak adlandırdı. Fakat, aynı zamanda ülkenin daha genel ve geniş bir ahlaki değişikliğe ihtiyacı olduğunu iddia etti:
| “ | Ahlaki değerlerde gerçekleşecek gerçek bir devrimsel değişim fakirlik ve refah arasındaki çarpıcı zıtlık üzerinde rahatsız edici bir şey olacaktır. Bu değişim, hakli bir kızgınlıkla denizin öbür tarafında bakacak ve Batı'nın kapitalist bireylerinin Asya, Afrika ve Güney Amerika'ya o ülkelerin sosyal gelişmesini hiç kaale almadan sadece kar etmek amacıyla büyük miktarda paralar yatırdığını görecek ve şöyle diyecektir: "Bu hiç adil değil." | „ |
King uzun süredir güneyli ırkının ayrımcıları (segregationists) tarafından nefret ediliyordu, fakat bu konuşması ana-akım medyayı da onun aleyhine çevirdi. Time dergisi konuşmayı "Radyo Hanoi için yazılmışa benzeyen demagojik bir saldırı" olarak niteledi. The Washington Post gazetesi de King'in "davası, ülkesi ve halkı için işe yararlığını azalttığını" ifade etti.
Vietnam'la ilgili olarak King Kuzey Vietnam'ın "onbinlerce Amerikan askeri gelene kadar büyük miktarda asker ve tedarik malzemesi göndermediğini" (Michael Lind, Vietnam: The Necessary War, 1999 sayfa 182) ifade etmiştir. King ayrıca Kuzey Vietnam'ın toprak reformunu övmüştür. (Lind, 1999) King ayrıca ABD'yı çoğunluğu "çocuk" 1 milyon Vietnamlıyı öldürmekle itham etmiştir. (Guenter Lewey, America in Vietnam, 1978 pp. 444–5)
Bu konuşma King'in evrim geçiren siyasi duruşunun bir yansımasıydı. Bu evrime bir bakıma King'in Highlander Research and Education Center isimli ilerici kuruluşla bağı ve bu kuruluşta aldığı eğitim neden olmuştu. King ülkenin politik ve ekonomik yaşamında gereksinim duyulan köklü değişikliklerden bahsetmeye başladı. Hayatının sonuna doğru King savaş karşıtı görüşlerini ve ekonomik ve ırksal adaletsizliği düzeltmek için kaynakların yeniden dağıtılması gerekliliğinden daha sık dillendirmeye başladı. Kamuya açık alanda, siyasi düşmanları tarafından komünizmle ilişkilendirilmemek için dikkatli olmakla beraber özel konuşmalarında demokratik sosyalizme olan desteğinden bahsediyordu:
| “ | Milyarlarca dolardan bahsetmeden Zencinin ekonomik sorunlarını çözmekten bahsedemezsiniz. Varoşlardan elde edilen karı yok etmekten bahsetmeden varoşları sona erdirmekten bahsedemezsiniz. Fakat o zamanda tehlikeli sularda tehlikeli kişilerle muhatap olmanız gerekir. Endüstri liderleriyle uğraşmanız gerekir... Bu bizim tehlikeli sularda avlanmaya çalıştığımız anlamına gelir, çünkü kapitalizm de bir şeyin yanlış olduğunu söylüyoruz. Refahın daha iyi bir dağılımı olmalı ve belki de Amerika demokratik sosyalizme yönelmeli. (Frogmore, S.C. Kasım 14, 1966. Çalışanları önündeki konuşması) | „ |
King, Morehouse'da iken Marx'ı okudu. Fakat, "geleneksel kapitalizmi" reddetmekle beraber, Komünizmi "tarihi maddiyatçı yorumlaması", dini reddetmesi, "göreceli etik anlayışı" ve "siyasi baskıcılığı" nedeniyle benimsemedi.
3 Nisan 1968 günü, King, Mason Temple'da (Church of God in Christ Center) kendisini dinleyen heyecanlı bir kalabalığa sanki başına gelecekleri bilircesine şöyle seslendi (Mountaintop'a Gittim konuşması):
| “ | Bu saatten sonra bana ne olacağı önemli değil. Bazıları bazı hasta beyaz kardeşlerimiz tarafından bana karşı yapılabilecekler hakkında konuşmaya başladı. Herkes gibi ben de uzun bir hayat yaşamak istiyorum. Uzun yaşamak önemli, fakat şu an bununla ilgilenmiyorum. Sadece Tanrı'nın isteğini yerine getirmek istiyorum. Ve o bana bu dağa çıkmam için izin verdi. Ve çevreme baktım, Vaadedilmiş Toprakları gördüm. Oraya sizinle beraber gidemeyebilirim. Fakat bu gece bilmenizi istiyorum ki, biz halk olarak, o Vaadedilmiş Topraklara ulaşacağız. Bu nedenle bu akşam mutluyum. Hiçbir şeyden endişelenmiyorum. Kimseden korkmuyorum. Gözlerim Tanrının gelişinin Zaferini gördü! | „ |
King ertesi gün, uğradığı suikast sonucu öldü.
Suikast
1968 yılı Mart ayında King, siyah sağlık çalışanlarını desteklemek için Memphis'e gitti. Siyah sağlık çalışanlarını temsil eden AFSCME Local 1733, 12 Mart'tan beri grevdeydi ve daha yüksek ücretler ve daha iyi muamele talep ediyordu. Örneğin, beyaz işçilerden farklı olarak siyah işçiler kötü hava nedeniyle evlerine gönderildiğinde ücret alamıyor ve beyazlara göre daha az ücret alıyorlardı.
3 Nisan günü King, Memphis'te bir topluluğa hitaben konuştu ve "I've been to the Mountaintop" (Mountaintop'a gittim) isimli konuşmasını yaptı.
King, 4 Nisan günü öğleden sonra saat 6'da Memphis'teki Lorraine Motel'in balkonunda uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü. Motel odasındaki arkadaşları silah seslerini duyunca balkona koştu ve King'i boğazından vurulmuş şekilde buldular. Saat 7.04'te St. Joseph's Hastanesinde öldü. Suikast, 60'tan fazla şehirde isyanların çıkmasına neden oldu. 5 gün sonra, ABD Başkanı Lyndon B. Johnson, yas ilan etti. Aynı gün 300.000 kişilik bir kalabalık cenazesine katıldı. Başkan yardımcısı Hubert Humphrey, Başkanı temsilen cenazeye katıldı.
King'in öldürülmesinden 2 ay sonra, kaçak mahkûm İngiltere Heathrow Havalimanında sahte pasaportla İngiltere'yi terk etmek isterken yakalandı. Ray kısa süre içinde ABD'ye iade edildi. Ray, King'in öldürülmesiyle suçlandı ve suikastı 10 Mart 1969 tarihinde itiraf etti. (Ray 3 gün sonra bu itiraftan geri döndü.) Ray, 99 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Avukatı 'in önerisi üzerine Ray suçu itiraf edip böylece mahkeme tarafından verilecek bir mahkûmiyeti dolayısıyla da idam cezası alma riskinden kurtulmak istedi. Fakat bu 99 yıl hapis cezası almasına engel olmadı.
Biyografi yazarı 'e göre, King'in otopsisinden çıkan sonuca göre, King öldüğünde 39 yaşında olmasına rağmen 60 yaşında bir insanın kalbine sahipti. Bunun nedeni 13 yıllık yurttaş hakları eylemciliği sırasında yaşadığı stres dolu yaşamdı. Buna göre, King yaşamının son 13 yılında 34 yıl yani normal bir hayat yaşayan bir insana göre 2,5 kat daha hızlı yaşlanmıştı.
Biyografi
Morehouse Koleji Sanatlar Fakültesi, 1948 sosyoloji mezunudur. Crozer Theoloji Seminerlerinden ilahiyat lisansını 1951'de almıştır. 1955 te Boston Üniversitesi'nde felsefe doktorası yapmıştır. 1954'te, Martin Luther King, Montgomery, Alabama'daki Dexter Baptist Kilisesi'nin papazı olmuştur. Montgomery otobüs boykotlarında liderlik etmiştir. Otobüs boykotları ülkedeki ayrımcılık yüzünden çıkmıştır. Bayan Rosa Parks'ın bir beyaza kendi oturduğu yeri vermemesi üzerine çıkan gerilim sonrası boykotlar görülmüştür. Siyahların ayaklanmaları başlamıştır. Martin Luther King eylemine, ABD yönetiminin otobüslerde gerçekleşen ayrımcılığı durdurmasıyla beraber son vermiştir.
Irkların eşitliği inancı için çabalamış, haksızlıklara karşı şiddeti öngörmeyen direnişi savunmuştur. Alabama eyaletinin Montgomery kentinde ilk protesto gösterilerini düzenleyen King, Georgia eyaletinin Atlanta şehrinde barışçı eylemleriyle tanınmıştır. "Karanlık karanlığı yok edemez, bunu ancak ışık yapabilir. Nefret nefreti yok edemez, bunu ancak sevgi yapabilir." biçimindeki açıklamalarıyla daima barışçıl tutum ve eylemleri savunmuştur.
King, daha sonra Washington'da Ağustos 1963’te Lincoln Anıtı’nın önünde ünlü "Bir Hayalim Var" konuşmasını yapmıştır. Martin Luther King’in başlattığı barış yanlısı protesto eylemleri, 1964 Yurttaş Hakları Yasası’nın çıkmasını sağlamıştır. Yasayla Amerika Birleşik Devletleri’nde ırk ayrımcılığı yasaklanmıştır.
İnsan hakları için ve siyahların ikinci sınıf vatandaş olmaktan çıkarılması için yaptığı çalışmalarla King, 1964 Nobel Barış Ödülüne layık görülmüştür.
Martin Luther King, Tennessee eyaletinin Memphis kentinde 4 Nisan 1968'de bir suikast sonucu ölmüştür.
1986’dan beri her yıl Ocak ayının üçüncü Pazartesi günü ABD'de King’in doğum gününde medeni haklar lideri ve yaşamı boyunca savunduğu idealler anılıyor, konuşuluyor, King’in barış sevgisi dile getiriliyor.
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Martin Luther King Jr. hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Commons'ta dosyalar |
 | Vikisöz'de alıntılar |
 | Vikikaynak'ta belgeler |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Martin Luther King Jr 15 Ocak 1929 Atlanta Georgia 4 Nisan 1968 Memphis Tennessee Afrikali Amerikali Baptist papaz ve Amerikan yurttas haklari hareketi onderi Martin Luther KingDogum15 Ocak 1929 1929 01 15 Atlanta Georgia ABDOlum4 Nisan 1968 39 yasinda Memphis Tennessee ABDMeslekSosyolog din adami politik eylemciBoy1 689 m 5 ft 6 5 in DinBaptistCocuk lar Yolanda Denise King Martin Luther King III Dexter Scott King Bernice Albertine KingOdullerNobel Baris Odulu 1964Imza Dunya genelinde siddet karsiti ve irksal esitlik gorusleriyle taninmaktadir ve 1964 yilinda Nobel Baris Odulu nu kazanmistir Ayrica 1977 yilinda olumunden 9 yil sonra eski ABD baskani Jimmy Carter tarafindan Baskanlik Ozgurluk Odulu ne layik gorulmus ve onuruna Martin Luther King Gunu kutlanmaya baslanmistir King in en bilinen ve etkili konusmasi Bir Hayalim Var dir Martin Luther King Jr Ailesi ve gecmisiMartin Atlanta Georgia da Marthin Luther King ve in cocugu olarak dunyaya geldi Martin Luther King Jr in dogum kayitlarina gore dogdugunda ismi Michael idi Liseden sonra devam etti Burada rektor olan ve ayni zamanda bir yurttas haklari lideri olan den etkilendi 1948 yilinda Sosyoloji bolumunden mezun oldu Daha sonra 1951 yilinda Chester Pensilvanya daki Crozer Teoloji Fakultesinden 1 olarak mezun oldu 1955 yilinda Boston Universitesinde Sistematik Teoloji konusunda yuksek lisans yapti King 1953 yilinda Coretta Scott ile evlendi King in babasi dugunu gelinin babasinin evinde gerceklestirdi King ve Scott in 4 cocugu oldu Yolanda Denise Martin Luther III Dexter Scott ve Bernice Albertine King in 4 cocugu da babalarinin yolunda gidip birer yurttas haklari savunucusu oldular Coretta Scott 30 Ocak 2006 da oldu Yurttas haklari eylemciligiKing 1953 yilinda daha 24 yasindayken en onemli siyah kilisesi olan Montgomery Alabama daki Dexter Avenue Baptist Kilisesinin pastoru oldu 1 Aralik 1955 gunu Rosa Parks Jim Crow yasalari geregi yerini bir beyaza vermesi gerektigi halde buna karsi geldigi icin tutuklandi Bunun uzerine King Montgomery Otobus Boykotu nu duzenledi Boykot 382 gun surdu ve durum o kadar gerginlesti ki King in evi bombalandi Bu boykot sirasinda King tutuklandi Boykot Amerikan Yuksek Mahkemesi nin eyaletler arasi otobuslerde ve diger ulasim araclarinda irk ayrimciligini kanun disi ilan etmesine kadar devam etti Bu boykottan sonra King siyahi kiliselerin guc birligi yapmasini ve yurttas haklari reformu icin bariscil gosteriler yapmayi amac edinen Guney Hristiyan Liderlik Konferansi nin SCLC 1957 yilinda kurulmasinda onemli rol oynadi King olumune kadar bu kurulusta onemli rol oynadi King Mahatma Gandhi tarafindan uygulanan siddete dayanmayan sivil itaatsizlik felsefesinin takipcisiydi ve bu felsefeyi SCLC tarafindan gosterilerde uyguladi FBI 1961 yilindan itibaren Yurttas Haklari Hareketi ne komunistlerin sizdigi korkusuyla King i dinlemeye basladi Fakat boyle bir kanita ulasilamadi FBI 6 sene boyunca elde ettigi kayitlari daha sonra King i liderlik pozisyonunu birakmasi icin zorlamak amaciyla kullandi Bir pasifist olan A J Muste siyasi eylemlerinde Marthin Luther King e danismanlik yapti King Jim Crow yasalari olarak da bilinen guneydeki irk ayrimcisi sisteme karsi siddete dayanmayan iyi organize edilmis gosteriler medyada buyuk ilgi gorecekti Gercekten de gazetecilerin yazdiklari ve televizyonlarda yayimlanan programlar Yurttas Haklari Hareketi ne karsi buyuk bir ilgi uyandirdi ve bu hareketi 1960 li yillarda Amerika nin en onemli gundem maddesi haline getirdi King siyahlarin oy hakki ayrimciligin sona ermesi calisan haklari ve diger temel haklar icin gosterileri duzenledi ve organize etti Butun bu haklar 1964 yilinda cikan Yurttas Haklari Kanunu Civil Rights Act of 1964 ile 1965 yilinda cikan Oy Hakki Kanunu Voting Rights Act of 1965 ile Amerikan hukukunun birer parcasi oldu Washington a yuruyus Martin Luther King Is ve ozgurluk icin Washington a yuruyus sirasinda 28 Agustos 1963 King belki de en cok 1963 yilinda Is ve Ozgurluk Icin Washington a Yuruyus sirasinda Lincoln Aniti onunde yaptigi Bir Hayalim Var konusmasiyla unludur Bir gun dort cocugumun da derilerinin rengi ile degil de kisilikleri ile yargilanacagi bir ulkede yasayacaklarina dair bir hayalim var Martin Luther King I have a dream that my four little children will one day live in a nation where they will not be judged by the colour of their skin but by the content of their character SCLC yi temsil eden King Buyuk Altili denilen Is ve Ozgurluk Icin Washington a Yuruyus isimli etkinligin duzenlenmesinde etkili olan yurttas haklari orgutlerinin liderleri arasindaydi Buyuk Altiliyi olusturan diger orgutler ve kisiler sunlardi Ray Wilkins NAACP Whitney Young Jr Urban League Philip Randalph Brotherhood of Sleeping Car Porters John Lewis SCNC James Farmer Congress of Racial Equality CORE King icin bu tartismaya neden olacak bir roldu zira King yuruyusun odak noktasinin degistirilmesi konusunda John F Kennedy nin isteklerine razi olan kisilerden birisiydi Kennedy baslangicta yuruyuse kesin olarak karsi cikti cunku bu yuruyusun yurttas haklari hakkindaki kanunun yasalasmasini olumsuz etkileyecegini dusunuyordu Fakat yuruyusu duzenleyenler yuruyusun devami konusunda kararliydilar Yuruyus baslangicta Guney deki siyahlarin icler acisi halini ve yuruyusu duzenleyenlerin istek ve sikayetlerini ulkenin baskentinde acikca ifade etmeleri icin bir firsat olarak dusunulmustu Yuruyusu duzenleyenler federal hukumetin Guney de yasayan siyahlarin ve yurttas haklari calisanlarinin haklarini ve guvenligini saglamaktaki yetersizligini elestirmeyi dusunuyorlardi Fakat grup ABD baskaninin baskisina ve etkisine boyun egdi gosteri cok daha yumusak bir ton kullandi Bunun sonucu olarak bazi yurttas haklari eylemcileri gosterinin irksal uyum hakkinda dogru olmayan istenmeyen kisimlardan arindirilmis bir resim sundugunu dusunduler Malcolm X gosteriyi Washington a Sacmalik Farce on Washington olarak isimlendirdi Fakat yuruyus acikca bazi isteklerde bulunmustu devlet okullarinda irksal ayrima son verilmesi bir yurttas haklari yasasinin cikarilmasi isyerinde irksal ayrimin yasaklanmasi yurttas haklari eylemcilerinin polis siddetinden korunmasi asgari ucretin saatlik 2 dolara cikarilmasi Gerilimlere ragmen yuruyus oldukca basarili olmustu Yuruyuse farkli etnik gruplardan 250 000 kisi katilmisti Bu etkinlik o zamana kadar Washington tarihindeki en kalabalik gosteri olmustu King in yaptigi Benim bir hayalim var I have a dream konusmasi kalabaligi daha da costurdu Bu konusma Amerikan tarihinin en iyi konusmalarindan birisi olarak sayilmaktadir 1964 Medeni Haklar Yasasi ni imzalayan donemin ABD baskani Lyndon B Johnson ve arkasinda gorulen Amerikan medeni haklar hareketinin onderi Martin Luther King 2 Temmuz 1964 King gorevi suresince bircok defa yazi ve konusmalar yapti 1963 yilinda yazdigi Birmingham Hapishanesinden Mektup adalet arayisinin tutkulu bir gostergesidir 1964 yilinda ABD de irksal on yargiyi yikmak icin siddet icermeyen bir direnis sergiledigi icin en genc yasta Nobel Odulu almis oldu Tazminat konusundaki tutumu Cesitli defalar Martin Luther King siyah Amerikalilarin tarihi haksizliklar nedeniyle tazminat almasi gerektigini ifade etmistir 1965 yilinda Alex Haley ile konusurken beyazlarla siyahlar arasindaki ekonomik farki kapatmak icin sadece siyahlara esitlik saglanmasinin yeterli olmadigini soylemistir King kolelik nedeniyle mahrum olunan maaslarin geri alinmasini amaclamiyordu zaten bunun imkansiz oldugunu dusunuyordu King 50 milyar dolar degerindeki paranin bir devlet tazminat programi cercevesinde 10 yil icinde siyahlara dagitilmasini oneriyordu King bu harcanacak paranin dusuk suc oranlari dusuk okul birakma oranlari aile parcalanmalarinin azalmasi gibi saglayacagi faydalarin topluma harcanan paradan cok daha fazla maddi getirisi olacagini fark ediyordu King 1964 yilinda yazdigi Neden Bekleyemeyiz Why We Can t Wait adli kitabinda bu fikrini daha da detaylandirdi Kanli Pazar King ve SCLC SCNC nin de kismi katilimiyla 25 Mart 1965 tarihinde Selma sehrinden eyalet baskenti Montgomery ye bir yuruyus duzenlemeyi denediler 7 Mart tarihindeki ilk deneme karsit goruslu kalabaligin ve polisin siddet uygulamasi nedeniyle iptal edildi Bu gun soz konusu tarihten itibaren Kanli Pazar olarak adlandirildi Kanli Pazar Yurttas Haklari Hareketi ne halk destegi saglanmasi konusunda bir donum noktasiydi Fakat King gosteri sirasinda mevcut degildi Baskan Lyndon B Johnson ile gorustukten sonra King gosteriyi 8 Marta ertelemek istedi Fakat yuruyus King in iradesine aykiri olarak yerel yurttas haklari calisanlari tarafindan devam ettirildi Gostericilere karsi polisin uyguladigi siddet genis bir sekilde yayimlandi ve goruntuler toplumda buyuk bir infial uyandirdi Ikinci tesebbus 9 Mart tarihinde yapildi King bu denemede gostericileri Selma sehrinin disindaki Edmund Petrus Koprusu nde durdurdu King bu hareketini onceden sehrin ileri gelenleriyle muzakere etmisti King in bu beklenmedik hareketi yerel hareket arasinda surpriz bir kizginliga neden oldu Yuruyus tam olarak 25 Mart ta devam etti ve sonuclandi Chicago1966 yilinda Guney de elde edilen basarilardan sonra King ve diger Yurttas Haklari Eylemcileri bu hareketi Kuzey e yaymaya calistilar Ilk hedefleri Chicago sehri oldu King ve Ralph Abernaty ikisi de orta sinif kisiler olduklari halde fakirlere olan desteklerini gostermek ve egitici bir deney olmasi amaciyla Chicago nun varos mahallelerine tasindilar Orgutleri olan The Southern Christian Leadership Conference SCLC Albert Raby Jr tarafindan kurulmus bir orgut olan Coordinating Council of Community Organizations CCCO ile The Chicago Freedom Movement CFM adi altinda bir isbirligine gitti O bahar gayrimenkul ofisleri uzerinde yapilan siyah cift beyaz cift testleri su an Gayrimenkul Endustrisi tarafindan yasaklanmis olan steering uygulamasini aciga cikardi Bu testler ev taleplerinin irka dayali degerlendirmeye tabi tutuldugunu ayni gelire egitime cocuk sayisina ve diger ortak ozelliklere sahip ciftlerin sadece irklarindan dolayi farkli bir muameleye tabi tutuldugu gercegini ortaya cikardi Hareketin radikal degisiklik icin istegi buyudu ve bazi buyuk yuruyusler planlandi ve gerceklestirildi Bu yuruyuslerden bazilari su mahallerde gerceklesti Bogan Belmont Cragin Jefferson Park Evergreen Park Sikago nun bir banliyosu Gage Park ve Marquette Park ve digerleri Abernaty nin daha sonra yazdiklarina gore Sikago da Guneydekinden daha kotu bir sekilde karsilandilar Yuruyusleri sise firlatan ve bagiran kalabaliklarla yuz yuze geldi ve bir isyana neden olmaktan korktular King gorusleri itibariyla siddete dayali bir olaya neden olmak istemiyordu bu nedenle eger King gosterinin siddetle bastirilacagi konusunda bir supheye duserse digerlerinin guvenligi icin gosteriyi iptal ediyordu Fakat ne olursa olsun King olum tehditlerine karsin gosterilere basariyla liderlik yapti Sikago da karsilastiklari siddet o kadar asilmasi zordu ki bu iki arkadasi cok etkilemisti Diger bir problem sehir yoneticilerinin iki yuzlu davranislariydi King ve Abernaty yapilacak eylemler konusunda anlasma saglamislardi fakat yapilan anlasmalar belediye baskani Richerd J Delay in kurdugu yolsuz politik duzen nedeniyle ortadan kalkti Abernaty varoslara uzun sure dayanamadi ve bir sure sonra varoslardan ayrildi King bir sure daha kaldi ve Coretta ve cocuklarinin berbat yasam kosullari hakkinda duygusal yazilar yazdi King ve muttefikleri tekrar guneye geri donduklerinde bir dini okul ogrencisi olan Jesse Jackson isimli ve daha once orgutlerine katilmis olan bir kisiyi orgutlerinin basina getirdiler Jackson ustun konusma becerileri sergiledi ve magaza zincirlerine karsi basarili olan ilk boykotu duzenledi Bu boykotlardan biri siyahlari tezgahtar olarak ise almayi kabul etmesi icin A amp P Stores sirketine karsi duzenlendi Bu kampanya o kadar basarili oldu ki 1970 lerde baslayan esit firsat programlarinin temellerini atti Jackson ayrica SCLC nin himayesinde Operation Breadbasket adinda ilk siyah EXPO nun kurulmasina onayak oldu Operation Breadbasket daha sonra SCLC den ayrildiktan sonra Operation PUSH olarak devam etti Siyah EXPO P U S H Expo ya donustu ve uzun suredir varligini devam ettiren ve yeni kurulan Siyah Isyerlerinin kendilerini gostermeleri icin yardimci olmaya devam etti Bu isyerlerinin bazilari sunlardir Johnson Publishing Parker House Sausage Seaway National Bank ve bugun hala is hayatina devam edip varligini orgutun su anki hali olan P U S H EXCEL e borclu olan diger sirketler Diger zorluklar1965 yilindan baslayarak King ABD nin Vietnam Savasindaki rolu hakkindaki suphelerini dile getirmeye basladi 4 Nisan 1967 yilinda Newyork City Riverside Kilisesinde oldurulmesinden tam olarak 1 yil once King Vietnamin Otesi Sessizligi Kirmanin Zamani Beyond Vietnam A Time to Break Silence baslikli konusmasini yapti Konusmasinda King kuvvetli bir sekilde Amerika nin savastaki rolu aleyhine konustu Amerika nin Vietnam da orayi bir Amerikan kolonisi haline getirmek amaciyla bulundugunu ifade etti ve ABD yi bugun Dunya nin en buyuk siddet saglayicisi olarak adlandirdi Fakat ayni zamanda ulkenin daha genel ve genis bir ahlaki degisiklige ihtiyaci oldugunu iddia etti Ahlaki degerlerde gerceklesecek gercek bir devrimsel degisim fakirlik ve refah arasindaki carpici zitlik uzerinde rahatsiz edici bir sey olacaktir Bu degisim hakli bir kizginlikla denizin obur tarafinda bakacak ve Bati nin kapitalist bireylerinin Asya Afrika ve Guney Amerika ya o ulkelerin sosyal gelismesini hic kaale almadan sadece kar etmek amaciyla buyuk miktarda paralar yatirdigini gorecek ve soyle diyecektir Bu hic adil degil King uzun suredir guneyli irkinin ayrimcilari segregationists tarafindan nefret ediliyordu fakat bu konusmasi ana akim medyayi da onun aleyhine cevirdi Time dergisi konusmayi Radyo Hanoi icin yazilmisa benzeyen demagojik bir saldiri olarak niteledi The Washington Post gazetesi de King in davasi ulkesi ve halki icin ise yararligini azalttigini ifade etti Vietnam la ilgili olarak King Kuzey Vietnam in onbinlerce Amerikan askeri gelene kadar buyuk miktarda asker ve tedarik malzemesi gondermedigini Michael Lind Vietnam The Necessary War 1999 sayfa 182 ifade etmistir King ayrica Kuzey Vietnam in toprak reformunu ovmustur Lind 1999 King ayrica ABD yi cogunlugu cocuk 1 milyon Vietnamliyi oldurmekle itham etmistir Guenter Lewey America in Vietnam 1978 pp 444 5 Bu konusma King in evrim geciren siyasi durusunun bir yansimasiydi Bu evrime bir bakima King in Highlander Research and Education Center isimli ilerici kurulusla bagi ve bu kurulusta aldigi egitim neden olmustu King ulkenin politik ve ekonomik yasaminda gereksinim duyulan koklu degisikliklerden bahsetmeye basladi Hayatinin sonuna dogru King savas karsiti goruslerini ve ekonomik ve irksal adaletsizligi duzeltmek icin kaynaklarin yeniden dagitilmasi gerekliliginden daha sik dillendirmeye basladi Kamuya acik alanda siyasi dusmanlari tarafindan komunizmle iliskilendirilmemek icin dikkatli olmakla beraber ozel konusmalarinda demokratik sosyalizme olan desteginden bahsediyordu Milyarlarca dolardan bahsetmeden Zencinin ekonomik sorunlarini cozmekten bahsedemezsiniz Varoslardan elde edilen kari yok etmekten bahsetmeden varoslari sona erdirmekten bahsedemezsiniz Fakat o zamanda tehlikeli sularda tehlikeli kisilerle muhatap olmaniz gerekir Endustri liderleriyle ugrasmaniz gerekir Bu bizim tehlikeli sularda avlanmaya calistigimiz anlamina gelir cunku kapitalizm de bir seyin yanlis oldugunu soyluyoruz Refahin daha iyi bir dagilimi olmali ve belki de Amerika demokratik sosyalizme yonelmeli Frogmore S C Kasim 14 1966 Calisanlari onundeki konusmasi King Morehouse da iken Marx i okudu Fakat geleneksel kapitalizmi reddetmekle beraber Komunizmi tarihi maddiyatci yorumlamasi dini reddetmesi goreceli etik anlayisi ve siyasi baskiciligi nedeniyle benimsemedi 3 Nisan 1968 gunu King Mason Temple da Church of God in Christ Center kendisini dinleyen heyecanli bir kalabaliga sanki basina gelecekleri bilircesine soyle seslendi Mountaintop a Gittim konusmasi Bu saatten sonra bana ne olacagi onemli degil Bazilari bazi hasta beyaz kardeslerimiz tarafindan bana karsi yapilabilecekler hakkinda konusmaya basladi Herkes gibi ben de uzun bir hayat yasamak istiyorum Uzun yasamak onemli fakat su an bununla ilgilenmiyorum Sadece Tanri nin istegini yerine getirmek istiyorum Ve o bana bu daga cikmam icin izin verdi Ve cevreme baktim Vaadedilmis Topraklari gordum Oraya sizinle beraber gidemeyebilirim Fakat bu gece bilmenizi istiyorum ki biz halk olarak o Vaadedilmis Topraklara ulasacagiz Bu nedenle bu aksam mutluyum Hicbir seyden endiselenmiyorum Kimseden korkmuyorum Gozlerim Tanrinin gelisinin Zaferini gordu King ertesi gun ugradigi suikast sonucu oldu SuikastKing in olduruldugu Lorraine MotelMartin Luther King in mezar tasi 1968 yili Mart ayinda King siyah saglik calisanlarini desteklemek icin Memphis e gitti Siyah saglik calisanlarini temsil eden AFSCME Local 1733 12 Mart tan beri grevdeydi ve daha yuksek ucretler ve daha iyi muamele talep ediyordu Ornegin beyaz iscilerden farkli olarak siyah isciler kotu hava nedeniyle evlerine gonderildiginde ucret alamiyor ve beyazlara gore daha az ucret aliyorlardi 3 Nisan gunu King Memphis te bir topluluga hitaben konustu ve I ve been to the Mountaintop Mountaintop a gittim isimli konusmasini yapti King 4 Nisan gunu ogleden sonra saat 6 da Memphis teki Lorraine Motel in balkonunda ugradigi silahli saldiri sonucu olduruldu Motel odasindaki arkadaslari silah seslerini duyunca balkona kostu ve King i bogazindan vurulmus sekilde buldular Saat 7 04 te St Joseph s Hastanesinde oldu Suikast 60 tan fazla sehirde isyanlarin cikmasina neden oldu 5 gun sonra ABD Baskani Lyndon B Johnson yas ilan etti Ayni gun 300 000 kisilik bir kalabalik cenazesine katildi Baskan yardimcisi Hubert Humphrey Baskani temsilen cenazeye katildi King in oldurulmesinden 2 ay sonra kacak mahkum Ingiltere Heathrow Havalimaninda sahte pasaportla Ingiltere yi terk etmek isterken yakalandi Ray kisa sure icinde ABD ye iade edildi Ray King in oldurulmesiyle suclandi ve suikasti 10 Mart 1969 tarihinde itiraf etti Ray 3 gun sonra bu itiraftan geri dondu Ray 99 yil hapis cezasina carptirildi Avukati in onerisi uzerine Ray sucu itiraf edip boylece mahkeme tarafindan verilecek bir mahkumiyeti dolayisiyla da idam cezasi alma riskinden kurtulmak istedi Fakat bu 99 yil hapis cezasi almasina engel olmadi Biyografi yazari e gore King in otopsisinden cikan sonuca gore King oldugunde 39 yasinda olmasina ragmen 60 yasinda bir insanin kalbine sahipti Bunun nedeni 13 yillik yurttas haklari eylemciligi sirasinda yasadigi stres dolu yasamdi Buna gore King yasaminin son 13 yilinda 34 yil yani normal bir hayat yasayan bir insana gore 2 5 kat daha hizli yaslanmisti BiyografiMorehouse Koleji Sanatlar Fakultesi 1948 sosyoloji mezunudur Crozer Theoloji Seminerlerinden ilahiyat lisansini 1951 de almistir 1955 te Boston Universitesi nde felsefe doktorasi yapmistir 1954 te Martin Luther King Montgomery Alabama daki Dexter Baptist Kilisesi nin papazi olmustur Montgomery otobus boykotlarinda liderlik etmistir Otobus boykotlari ulkedeki ayrimcilik yuzunden cikmistir Bayan Rosa Parks in bir beyaza kendi oturdugu yeri vermemesi uzerine cikan gerilim sonrasi boykotlar gorulmustur Siyahlarin ayaklanmalari baslamistir Martin Luther King eylemine ABD yonetiminin otobuslerde gerceklesen ayrimciligi durdurmasiyla beraber son vermistir Irklarin esitligi inanci icin cabalamis haksizliklara karsi siddeti ongormeyen direnisi savunmustur Alabama eyaletinin Montgomery kentinde ilk protesto gosterilerini duzenleyen King Georgia eyaletinin Atlanta sehrinde barisci eylemleriyle taninmistir Karanlik karanligi yok edemez bunu ancak isik yapabilir Nefret nefreti yok edemez bunu ancak sevgi yapabilir bicimindeki aciklamalariyla daima bariscil tutum ve eylemleri savunmustur King daha sonra Washington da Agustos 1963 te Lincoln Aniti nin onunde unlu Bir Hayalim Var konusmasini yapmistir Martin Luther King in baslattigi baris yanlisi protesto eylemleri 1964 Yurttas Haklari Yasasi nin cikmasini saglamistir Yasayla Amerika Birlesik Devletleri nde irk ayrimciligi yasaklanmistir Insan haklari icin ve siyahlarin ikinci sinif vatandas olmaktan cikarilmasi icin yaptigi calismalarla King 1964 Nobel Baris Odulune layik gorulmustur Martin Luther King Tennessee eyaletinin Memphis kentinde 4 Nisan 1968 de bir suikast sonucu olmustur 1986 dan beri her yil Ocak ayinin ucuncu Pazartesi gunu ABD de King in dogum gununde medeni haklar lideri ve yasami boyunca savundugu idealler aniliyor konusuluyor King in baris sevgisi dile getiriliyor Kaynakca Arsivlenmis kopya 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2019 a b c Hiristiyanlik Tarihi Wesley A Roberts Yeni Yasam Yayinlari 1977 s 608 ISBN 975 8318 86 1 9 Eylul Gazetesi 5 Ekim 2018 3 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2020 Ayrica bakinizVikipedi nin kardes projelerinden Martin Luther King Jr hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalarVikisoz de alintilarVikikaynak ta belgelerAfroamerikan sivil haklar hareketi