Mayonez, İspanya ve Fransa kökenli soğuk sos. 18. yüzyılda Fransız yemek kitaplarında 'Mayonez' adı verilen sos görünmeden önce, İspanya ve Fransa'da benzer sosların çeşitli versiyonları vardı. Asıl ününü 1756'da Richelieu Dükünün Menorca'yı işgal etmesinden sonra, dükün aşçısının "aioli bo" isimli yerel sosu Fransa'da orijinal tarifte bulunan sarımsağı çıkararak kullanmaya başlaması ile kazanmıştır. İsminin ise dükün işgal ettiği Mahon limanından geldiğine inanılır. Mayonez doypack ve kavanozlarda satışa sunulur. Hellmann's, Unilever, , , Sir Kensington’s, , gibi markalardır.
Mayonez | |
---|---|
Patates kızartması ile birlikte mayonez | |
Alternatif isim | Mayo |
Ülke(ler) | Fransa, İspanya |
Türü | Çeşni |
Ana malzemeler | Yağ, yumurta, sirke ya da limon suyu |
Çiğ yumurta sarısı ve bitkisel yağ karışımından oluşur. Sürekli çırpılan yumurta sarılarına koyu bir kremaya dönüşünceye değin yavaş yavaş yağ eklenmesiyle elde edilir. Limon suyu, hardal ya da sirke ile tatlandırılan bu bileşim, mayonnaise verte (yeşil sebze püreli), sauce remoulade (ançüez, tuşu ve kaparili), sauce aioli (bol sarmısaklı Provans mayonezi), Bin Adalar (Thousand Island) ve Rus usulü salata sosları gibi çok sayıda mayonez türünün temelini oluşturur. Mayonez terimi, üzerine bu sosun konduğu soğuk yemekler ve salatalar için de kullanılır. Ayrıca andoloz sosu, tartar sos, , , , ranch sos, , soslarının hazırlamasında ana madde olarak kullanılır.
Tarihi
Mayonez, ilk kez 1806'da ortaya çıkmış gibi görünen Fransız mutfağına ait bir isimdir. Zaman içinde mayonezin kökenine ilişkin ileri sürülen hipotezler çok sayıda ve çelişkili olmuştur. Fransızca "mayonnaise" “yumurta ve zeytinyağı ile yapılan bir sos” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Fransızca yazılı örneği bulunmayan *mahonnaise sözcüğünden evrilmiştir. Ünlü çağdaş Fransız şef Marie-Antoine Carême'ye göre, magnoneise'nin (magner veya manier fiilinden) bir türevine dayanıyor. Prosper Montagné'ye göre, Eski Fransızcada 'yumurta sarısı' anlamına gelen moyeu(x) (veya moyen) bazlı moyeunaise (veya moyennaise) ismidir. Joseph Favre ise mayonezin Magnon (Lot-et-Garonne) kelimesinden türetilen magnonneise kelimesinin değiştirilmiş hali olduğunu belirtir. Dilbilimci ve tarihçi Nicolas Lepreux tarafından öne sürülen daha tartışmalı bir hipotez, mayonezin Mayenne bölgesinden kaynaklandığını öne sürüyor. Émile Littré'ye göre bu sos, İspanya'nın Balear Adaları'ndaki Menorca'nın başkenti Mahón'dan gelmiş olabilir; o dönemde İngilizler tarafından işgal edilmiş ve daha sonra 1756'da Dük de Richelieu tarafından fethedilmiştir. "Mahonez" adı verilen sos yumurta ve yağla yapılmıştır. Ancak Fransa ve İspanya'da benzer sosların çeşitli versiyonları mevcutken, bu sos bu olaydan biraz önce anlatılmaya başlandı. Bir diğer hipotez ise mayonezin ve aioli'den elde edildiği yönündedir. Remoulade sosu uzun zamandır biliniyordu ve sıcak ve soğuk versiyonları vardı. Her iki durumda da temel, yağ, sirke, tuz, şifalı bitkiler, hardaldan ve diğer bileşenlerden oluşuyordu; kısacası zenginleştirilmiş bir vinaigretteydi. 1806 yılında, Le Cuisinier impérial'da André Viard, 'yi yumurta sarısı ile değiştirerek bu tarifi yeniden formüle etmek için dönüştürdü.
Kaynakça
- ^ "Mayonnaise | Description, Emulsion, & Variations | Britannica". www.britannica.com. 2 Nis 2024. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2024.
- ^ "Mayonnaise - an overview | ScienceDirect Topics". 6 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2024.
- ^ Contributors, WebMD Editorial. "What to Know About Mayonnaise and Is It Dairy-Free?". WebMD. 6 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2024.
- ^ Hardy, James (17 Oca 2024). "Who Invented Mayonnaise? Origins of the Creamy Condiment | History Cooperative". 6 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2024.
- ^ Johns, David Merritt (27 Ara 2013). "A Brief History of Mayonnaise". 6 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2024 – slate.com vasıtasıyla.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Mayonez ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Yiyecek ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Yiyecek ya da içecek ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mayonez Ispanya ve Fransa kokenli soguk sos 18 yuzyilda Fransiz yemek kitaplarinda Mayonez adi verilen sos gorunmeden once Ispanya ve Fransa da benzer soslarin cesitli versiyonlari vardi Asil ununu 1756 da Richelieu Dukunun Menorca yi isgal etmesinden sonra dukun ascisinin aioli bo isimli yerel sosu Fransa da orijinal tarifte bulunan sarimsagi cikararak kullanmaya baslamasi ile kazanmistir Isminin ise dukun isgal ettigi Mahon limanindan geldigine inanilir Mayonez doypack ve kavanozlarda satisa sunulur Hellmann s Unilever Sir Kensington s gibi markalardir MayonezPatates kizartmasi ile birlikte mayonezAlternatif isimMayoUlke ler Fransa IspanyaTuruCesniAna malzemelerYag yumurta sirke ya da limon suyuMayonez bilesenleri Cig yumurta sarisi ve bitkisel yag karisimindan olusur Surekli cirpilan yumurta sarilarina koyu bir kremaya donusunceye degin yavas yavas yag eklenmesiyle elde edilir Limon suyu hardal ya da sirke ile tatlandirilan bu bilesim mayonnaise verte yesil sebze pureli sauce remoulade ancuez tusu ve kaparili sauce aioli bol sarmisakli Provans mayonezi Bin Adalar Thousand Island ve Rus usulu salata soslari gibi cok sayida mayonez turunun temelini olusturur Mayonez terimi uzerine bu sosun kondugu soguk yemekler ve salatalar icin de kullanilir Ayrica andoloz sosu tartar sos ranch sos soslarinin hazirlamasinda ana madde olarak kullanilir TarihiMayonez ilk kez 1806 da ortaya cikmis gibi gorunen Fransiz mutfagina ait bir isimdir Zaman icinde mayonezin kokenine iliskin ileri surulen hipotezler cok sayida ve celiskili olmustur Fransizca mayonnaise yumurta ve zeytinyagi ile yapilan bir sos sozcugunden alintidir Bu sozcuk Fransizca yazili ornegi bulunmayan mahonnaise sozcugunden evrilmistir Unlu cagdas Fransiz sef Marie Antoine Careme ye gore magnoneise nin magner veya manier fiilinden bir turevine dayaniyor Prosper Montagne ye gore Eski Fransizcada yumurta sarisi anlamina gelen moyeu x veya moyen bazli moyeunaise veya moyennaise ismidir Joseph Favre ise mayonezin Magnon Lot et Garonne kelimesinden turetilen magnonneise kelimesinin degistirilmis hali oldugunu belirtir Dilbilimci ve tarihci Nicolas Lepreux tarafindan one surulen daha tartismali bir hipotez mayonezin Mayenne bolgesinden kaynaklandigini one suruyor Emile Littre ye gore bu sos Ispanya nin Balear Adalari ndaki Menorca nin baskenti Mahon dan gelmis olabilir o donemde Ingilizler tarafindan isgal edilmis ve daha sonra 1756 da Duk de Richelieu tarafindan fethedilmistir Mahonez adi verilen sos yumurta ve yagla yapilmistir Ancak Fransa ve Ispanya da benzer soslarin cesitli versiyonlari mevcutken bu sos bu olaydan biraz once anlatilmaya baslandi Bir diger hipotez ise mayonezin ve aioli den elde edildigi yonundedir Remoulade sosu uzun zamandir biliniyordu ve sicak ve soguk versiyonlari vardi Her iki durumda da temel yag sirke tuz sifali bitkiler hardaldan ve diger bilesenlerden olusuyordu kisacasi zenginlestirilmis bir vinaigretteydi 1806 yilinda Le Cuisinier imperial da Andre Viard yi yumurta sarisi ile degistirerek bu tarifi yeniden formule etmek icin donusturdu Kaynakca Mayonnaise Description Emulsion amp Variations Britannica www britannica com 2 Nis 2024 19 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2024 Mayonnaise an overview ScienceDirect Topics 6 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2024 Contributors WebMD Editorial What to Know About Mayonnaise and Is It Dairy Free WebMD 6 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2024 Hardy James 17 Oca 2024 Who Invented Mayonnaise Origins of the Creamy Condiment History Cooperative 6 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2024 Johns David Merritt 27 Ara 2013 A Brief History of Mayonnaise 6 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2024 slate com vasitasiyla Ayrica bakinizKetcapWikimedia Commons ta Mayonez ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Yiyecek ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Yiyecek ya da icecek ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz