Metabolik atıklar veya dışkılar, metabolik süreçlerden (hücresel solunum gibi) arta kalan ve organizma tarafından kullanılamayan (fazla miktarda veya toksiktirler) ve bu nedenle atılması gereken maddelerdir. Buna Azot bileşikleri, su, CO2, fosfatlar, sülfatlar vb. dahildir. Hayvanlar bu bileşikleri atık olarak ele alır. Bitkiler, bazılarını (öncelikle azot bileşiklerini) faydalı maddelere dönüştüren kimyasal "mekanizmalara" sahiptir.
Tüm metabolik atıklar, akciğerler boyunca su buharı ile birlikte atılan CO2 hariç, boşaltım organları (nefridia, Malpighian tübülleri, böbrekler ) yoluyla suda çözünen maddeler şeklinde atılır. Bu bileşiklerin ortadan kaldırılması organizmanın kimyasal homeostazını sağlar.
Azot atıkları
Fazla azotu organizmalardan uzaklaştıran nitrojen bileşikleri, nitrojenli atıklar () veya nitrojen atıkları olarak adlandırılır. Bunlar amonyak, üre, ürik asit ve kreatinindir. Bu maddelerin tümü protein metabolizmasından üretilir. Birçok hayvanda idrar, bu tür atıkların ana atılım yoludur; bazılarında dışkıdır .
Ammonotelizm
Amonyağın vücut için zehirli etkileri bulunmaktadır ve çözünürlüğü yüksek bir bileşiktir, atılımı için gereken su sarfiyatı da yüksektir. Bu nedenle, deniz organizmaları amonyağı doğrudan suya salgılar ve ammonotelik olarak adlandırılır. Ammonotelik hayvanlar arasında kabuklular, yassı solucanlar, knidliler, sürüngenler, derisidikenliler ve diğer suda yaşayan omurgasızlar bulunur.
Üreotelizm
Üre atılımına üreotelizm denir. Kara hayvanları, özellikle amfibiler ve memeliler, amonyağı karaciğer ve böbrekte meydana gelen bir süreç ile üreye dönüştürür. Bu hayvanlara üreolik denir. Üre, amonyaktan daha az zehirli bir bileşiktir; içinden iki nitrojen atomu atılır ve atılımı için daha az su gerekir. 1 g nitrojeni atmak için 0,05 L su gerekir; bu, ammonotel organizmalarda gerekli olanın yaklaşık %10'u kadardır.
Ürikotelizm
Ürikotelizm, fazla azotun ürik asit şeklinde atılımıdır. Ürikotelik hayvanlar arasında böcekler, kuşlar ve çoğu sürüngen bulunur. Üreden daha fazla metabolik enerji gerektirmesine rağmen, ürik asidin sudaki düşük toksisitesi ve düşük çözünürlüğü, memelilerin sıvı idrarına kıyasla küçük hacimli macunsu beyaz süspansiyona konsantre bir atığın oluşmasını sağlar.
Su ve gazlar
Bu bileşikler, kondenzasyon reaksiyonlarında karbonhidratların ve lipidlerin katabolizması sırasında ve amino asitlerin diğer bazı metabolik reaksiyonlarında oluşur. Oksijen, bitkiler ve bazı bakteriler tarafından fotosentezde üretilirken, CO2 tüm hayvanların ve bitkilerin atık ürünüdür. Azot gazları, bakterilerin denitrifikasyonu ile atık ürün olarak üretilir ve çürüyen bakteriler, çoğu omurgasız ve omurgalı gibi çevreye amonyak salar. Su, hayvanlardan ve fotosentez yapan bitkilerden gelen tek sıvı atıktır.
Katılar
Nitratlar ve nitritler, ve indirgeyen bakteriler tarafından kükürt ve sülfatların üretilmesi gibi, tarafından üretilen atıklardır. Çözünmeyen demir atıkları, çözünebilir formlar kullanılarak demir bakterileri tarafından açığa çıkarılabilir. Bitkilerde reçineler, yağlar, mumlar ve karmaşık organik kimyasallar bitkilerden, örneğin kauçuk ağaçlarından ve süt otlarından gelen lateks gibi salgılanır. Katı atık ürünler, hemoglobin gibi pigmentlerin parçalanmasından türetilen organik pigmentler olarak üretilebilir ve karbonatlar, bikarbonatlar ve fosfat gibi inorganik tuzlar, ister iyonik ister moleküler biçimde olsun, katılar olarak atılır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Chris M. Wood (1989). "Ammonia, urea, and H+ distribution and the evolution of ureotelism in amphibians" (PDF). Journal of Experimental Biology. 144: 215-233. 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022.
- ^ a b c S. Sreekumar (2010). Basic Physiology. PHI Learning Pvt. Ltd. ss. 180-181. ISBN . 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022.
- ^ a b "excretion." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Metabolik atiklar veya diskilar metabolik sureclerden hucresel solunum gibi arta kalan ve organizma tarafindan kullanilamayan fazla miktarda veya toksiktirler ve bu nedenle atilmasi gereken maddelerdir Buna Azot bilesikleri su CO2 fosfatlar sulfatlar vb dahildir Hayvanlar bu bilesikleri atik olarak ele alir Bitkiler bazilarini oncelikle azot bilesiklerini faydali maddelere donusturen kimyasal mekanizmalara sahiptir Tum metabolik atiklar akcigerler boyunca su buhari ile birlikte atilan CO2 haric bosaltim organlari nefridia Malpighian tubulleri bobrekler yoluyla suda cozunen maddeler seklinde atilir Bu bilesiklerin ortadan kaldirilmasi organizmanin kimyasal homeostazini saglar Azot atiklariFazla azotu organizmalardan uzaklastiran nitrojen bilesikleri nitrojenli atiklar n aɪ ˈ t r ɒ dʒ ɪ n e s veya nitrojen atiklari olarak adlandirilir Bunlar amonyak ure urik asit ve kreatinindir Bu maddelerin tumu protein metabolizmasindan uretilir Bircok hayvanda idrar bu tur atiklarin ana atilim yoludur bazilarinda diskidir Ammonotelizm Amonyagin vucut icin zehirli etkileri bulunmaktadir ve cozunurlugu yuksek bir bilesiktir atilimi icin gereken su sarfiyati da yuksektir Bu nedenle deniz organizmalari amonyagi dogrudan suya salgilar ve ammonotelik olarak adlandirilir Ammonotelik hayvanlar arasinda kabuklular yassi solucanlar knidliler surungenler derisidikenliler ve diger suda yasayan omurgasizlar bulunur Ureotelizm Ure atilimina ureotelizm denir Kara hayvanlari ozellikle amfibiler ve memeliler amonyagi karaciger ve bobrekte meydana gelen bir surec ile ureye donusturur Bu hayvanlara ureolik denir Ure amonyaktan daha az zehirli bir bilesiktir icinden iki nitrojen atomu atilir ve atilimi icin daha az su gerekir 1 g nitrojeni atmak icin 0 05 L su gerekir bu ammonotel organizmalarda gerekli olanin yaklasik 10 u kadardir Urikotelizm Urikotelizm fazla azotun urik asit seklinde atilimidir Urikotelik hayvanlar arasinda bocekler kuslar ve cogu surungen bulunur Ureden daha fazla metabolik enerji gerektirmesine ragmen urik asidin sudaki dusuk toksisitesi ve dusuk cozunurlugu memelilerin sivi idrarina kiyasla kucuk hacimli macunsu beyaz suspansiyona konsantre bir atigin olusmasini saglar Su ve gazlarBu bilesikler kondenzasyon reaksiyonlarinda karbonhidratlarin ve lipidlerin katabolizmasi sirasinda ve amino asitlerin diger bazi metabolik reaksiyonlarinda olusur Oksijen bitkiler ve bazi bakteriler tarafindan fotosentezde uretilirken CO2 tum hayvanlarin ve bitkilerin atik urunudur Azot gazlari bakterilerin denitrifikasyonu ile atik urun olarak uretilir ve curuyen bakteriler cogu omurgasiz ve omurgali gibi cevreye amonyak salar Su hayvanlardan ve fotosentez yapan bitkilerden gelen tek sivi atiktir KatilarNitratlar ve nitritler ve indirgeyen bakteriler tarafindan kukurt ve sulfatlarin uretilmesi gibi tarafindan uretilen atiklardir Cozunmeyen demir atiklari cozunebilir formlar kullanilarak demir bakterileri tarafindan aciga cikarilabilir Bitkilerde recineler yaglar mumlar ve karmasik organik kimyasallar bitkilerden ornegin kaucuk agaclarindan ve sut otlarindan gelen lateks gibi salgilanir Kati atik urunler hemoglobin gibi pigmentlerin parcalanmasindan turetilen organik pigmentler olarak uretilebilir ve karbonatlar bikarbonatlar ve fosfat gibi inorganik tuzlar ister iyonik ister molekuler bicimde olsun katilar olarak atilir Hayvanlar kati atiklari diski olarak atarlar Ayrica bakinizDeaminasyonKaynakca Chris M Wood 1989 Ammonia urea and H distribution and the evolution of ureotelism in amphibians PDF Journal of Experimental Biology 144 215 233 19 Subat 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Temmuz 2022 a b c S Sreekumar 2010 Basic Physiology PHI Learning Pvt Ltd ss 180 181 ISBN 9788120341074 31 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2022 a b excretion Encyclopaedia Britannica Encyclopaedia Britannica Ultimate Reference Suite Chicago Encyclopaedia Britannica 2010