Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
François Maurice Adrien Marie Mitterrand (d. 26 Ekim 1916, , Charente - ö. 8 Ocak 1996, 7. arrondissement (Paris)) Fransız siyasetçi, 1981-1995 yılları arasında iki dönem görev yapan Fransa cumhurbaşkanı. Beşinci Cumhuriyet'in kuruluşundan (1958) sonra Sosyalist Parti'den seçilen ilk cumhurbaşkanıdır.
| François Mitterrand | |
|---|---|
 | |
| Mitterrand, 1983 | |
| Fransa cumhurbaşkanı | |
| Görev süresi 21 Mayıs 1981 - 17 Mayıs 1995 | |
| Yerine geldiği | Valéry Giscard d'Estaing |
| Yerine gelen | Jacques Chirac |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | François Maurice Adrien Marie Mitterrand 26 Ekim 1916 , Fransa |
| Ölüm | 8 Ocak 1996 (79 yaşında) Paris, Fransa |
| Milliyeti | Fransız |
| Partisi | Sosyalist Parti |
| Evlilik(ler) | Danielle Mitterrand |
| İlişkiler | Anne Pingeot (metresi) |
| Çocuk(lar) | Pascal Mitterrand Jean-Christophe Mitterrand Gilbert Mitterrand Mazarine Pingeot |
| Bitirdiği okul | Paris Üniversitesi |
| Mesleği | Avukat, Gazeteci |
| Dini | Katolik |
| İmzası |  |
Yaşamı
İlk yılları
Bir istasyon şefinin oğlu olan Mitterrand, Paris'te hukuk ve siyasal bilimler öğrenimi gördü. II. Dünya Savaşı başlayınca piyade olarak orduya katıldı. Haziran 1940'ta yaralanarak Almanlara tutsak düştü. Tutulduğu hapishaneden kaçarak Direniş Hareketi'ne katıldı.
Dördüncü Cumhuriyet
1945'te Direniş Hareketi Demokratik ve Sosyalist Birliği'nin kurucuları arasında yer aldı ve 1953-1958 arasında bu birliğin başkanlığını yaptı. 1946-1958 arasında ve 1962'den itibaren, Nièvre'den önce Milletvekili, daha sonra Senatör (1959-1962) seçildi. Dördüncü Cumhuriyet döneminde, 1946'da Ulusal Meclis'e seçildi. Ertesi yıl Paul Ramadier'nin kurduğu koalisyon hükûmetinde bakanlık üstlendi. Sonraki 12 yıl boyunca, kısa ömürlü Dördüncü Cumhuriyet hükûmetlerinde 11 kez görev aldı (Denizaşırı İller Bakanı (1950-1951, Avrupa Konseyi'nde Bakanlık (1953), ardından İçişleri Bakanlığı (1954-1955) ve Adalet Bakanlığı (1956-1957).
Beşinci Cumhuriyet
Başlangıçta merkezci bir çizgi izlemesine karşın, zamanla sola kayarak 1958'den sonra Charles de Gaulle rejimine karşı muhalefete başladı ve zamanla muhalefetin önderi durumuna geldi. 1965'te Demokratik ve Sosyalist Sol Federasyonu kurdu.
1965 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde sosyalistlerle komünistlerin ortak adayı olarak katıldı. İlk turda oyların yüzde 32'sini aldı, ama ikinci turda oyların % 44.8'ni alarak Charles de Gaulle karşısında yenildi.
François Mitterrand, 1971'de yeni Sosyalist Parti'nin kuruluş (Epinay kongresi) çalışmalarına katıldı ve partinin Birinci Sekreterliği'ne seçildi. Köklü düzenlemelere girişerek partinin oy gücünü artırdı. 1972'de Sosyalist Parti, Komünist Parti ve Sol Radikal Parti'nin imzaladığı ortak bir hükûmet programı çerçevesinde birleşen solun adayı olarak katıldığı, Mayıs 1974 başkanlık seçimlerinin ikinci turunda oyların % 49.19'unu alarak Valéry Giscard d'Estaing karşısında az farkla yenilgiye uğradı.
1974'teki cumhurbaşkanlığı seçimini gene kaybettiyse de komünistlerle ittifakını sürdürdü. Sol birliğin 1977 Eylül'ünde parçalanmasına karşın, Sosyalist Parti, Mart 1978 yasama seçimlerinde Komünist Parti'yi geride bırakarak, Fransız Komünist Partisi'nin yaklaşık 40 yıldır sürdürdüğü en büyük sol parti unvanına son verdi. 1981'de muhalif güçleri bir kez daha birleştiren François Mitterrand, 10 Mayıs 1981'de yapılan başkanlık seçimlerinin ikinci turunda oyların % 51,76'ini alarak Valéry Giscard d'Estaing'i yenilgiye uğrattı.
Cumhurbaşkanlığı
Millet Meclisi'ni hemen lağvederek Pierre Mauroy'u başbakanlığa atadı. Haziranda sosyalistlerin çoğunluğu sağlamasından yararlanarak öncelikle, seçim programında ilan ettiği iktisadi atılım siyasetini uygulamaya koydu. Bu görevinde ayrıca mali kurumlarla önde gelen sanayi kuruluşlarını devletleştirmeye yönelik bir programı uygulamaya soktu, işçi ücretleriyle sosyal yardımları artırdı, yerel yönetimin yetkilerini genişletti.
François Mitterrand yönetiminin sosyalist içerikli ekonomi politikaları enflasyonun yükselmesine ve başka sorunların doğmasına yol açtı, ayrıca işsizliği azaltmaya da yetmedi. Bu nedenle 1983'te hükûmet devlet harcamalarını kısmaya başladı ve serbest piyasaya ağırlık veren liberal politikalar benimsedi. Temmuz 1984'te Pierre Mauroy'un istifasından sonra, komünistler Laurent Fabius'un kurduğu hükûmete katılmayı reddettiler.
Cumhurbaşkanlığında ilk ve en önemli uygulamalarından biri olarak ölüm cezasını kaldırdı (9 Ekim 1981). Dış politikada Sovyetler Birliği'ne karşı görece katı tutum izledi, ABD'yle ilişkileri geliştirdi. Eylül 1984'te Almanya Başbakanı Helmut Kohl'le I. Dünya Savaşı'nda Alman ve Fransız birliklerinin çarpıştığı Verdun'da bir araya gelerek savaş sırasında ölenleri andılar. Anma sırasında el ele tutuşan liderler, II. Dünya Savaşı'ndan beri Almanya ile Fransa arasında devam eden soğukluğu sona erdirdiler. Helmut Kohl'un bir Fransız-Alman karma tugayı kurulması önerisini destekledi. Eylül 1987'de II. Dünya Savaşı'ndan sonra ilk kez düzenlenen Fransız-Alman ortak tatbikatını Kohl ile birlikte izledi.
1986'da sağcı partiler Ulusal Meclis'te çoğunluğu elde ettiler ve Mitterrand sağ çoğunluğun liderlerinden Jacques Chirac'ı başbakanlığa atamak zorunda kaldı. Cumhurbaşkanı ile başbakan arasında geçmişte benzeri bulunmayan bir iktidar paylaşımına -Cohabitation; birlikte icraat- gidildi, bununla beraber Mitterrand dış politika üzerindeki denetimini sürdürdü. 1987 yılındaki Toyota Savaşı'nda Çad tarafındaki Hissène Habré'yi desteklediğini duyurdu.
1988 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Chirac'ı açık farkla yenerek ikinci bir yedi yıllık dönem için bu göreve yeniden seçildi. Bundan sonra yenilenen genel seçimden başarıyla çıkan Sosyalist Parti bir koalisyon hükûmetiyle yeniden işbaşına geldi. Ancak sosyalist Rocard, Cresson ve Bérégovoy hükûmetleri başarılı olamadı.
Mart 1993'te yapılan genel seçimlerde Sosyalist Parti büyük bir yenilgiye uğradı. Sağ ittifak 577 sandalyeli mecliste 485 sandalye elde etti. Mitterrand sağ ittifakın liderlerinden Edouard Balladur'u başbakanlığa atamak zorunda kaldı. Gene, 1993'ten görevini bırakana kadar sağcı hükûmetle iktidar paylaşımına gitmek zorunda kaldı. İkinci döneminde, prostat kanseri ve yakın arkadaşı François de Grossouvre'un intiharı ile yıpranan Mitterand'ın görev süresi Mayıs 1995'te sona erdi.
Görevini Jacques Chirac'a devreden Mitterand, ilerlemiş olan prostat kanseri nedeniyle 8 Ocak 1996'da, 79 yaşındayken öldü.
Mitterand'ın başkanlığı dönemi, çeşitli siyasi tartışma ve çalkantılara sebep oldu. Bunlardan en önemlilerinden biri Yeşil Barış gemisi Rainbow Warrior'ın Fransız gizli servisince batırılmasıydı. Büyük Okyanus'taki Fransız atom bombası denemelerine karşı eylem hazırlığında olan Rainbow Warrior'ın 10 Temmuz 1985'te Yeni Zelanda'nın Auckland limanında Fransa gizli servisi DGSE tarafından bombalanarak batırılması eylemini Mitterand'ın bizzat emrettiği sonradan ortaya çıktı.
Notlar
- Fransız başkanları arasında en uzun süre görev yapma rekoru kırdı. Görevi bıraktığında 78 yaşındaydı.
- Mitterand Türkiye'yi 1992 yılında ziyaret etmiş ve bu ziyaret sırasında Galatasaray Üniversitesi'nin kurucu antlaşması imzalanmıştır.
- Evli olan François Mitterand, Anne Pingeot'la olan evlilik dışı ilişkisinden bir kız çocuğu babasıydı.
| Wikimedia Commons'ta François Mitterrand ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
| Vikisöz'de François Mitterrand ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Valéry Giscard d'Estaing | Fransa cumhurbaşkanı 1981 - 1995 | Sonra gelen: Jacques Chirac |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Francois Maurice Adrien Marie Mitterrand d 26 Ekim 1916 Charente o 8 Ocak 1996 7 arrondissement Paris Fransiz siyasetci 1981 1995 yillari arasinda iki donem gorev yapan Fransa cumhurbaskani Besinci Cumhuriyet in kurulusundan 1958 sonra Sosyalist Parti den secilen ilk cumhurbaskanidir Francois MitterrandMitterrand 1983Fransa cumhurbaskaniGorev suresi 21 Mayis 1981 17 Mayis 1995Yerine geldigi Valery Giscard d EstaingYerine gelen Jacques ChiracKisisel bilgilerDogum Francois Maurice Adrien Marie Mitterrand 26 Ekim 1916 FransaOlum 8 Ocak 1996 79 yasinda Paris FransaMilliyeti FransizPartisi Sosyalist PartiEvlilik ler Danielle MitterrandIliskiler Anne Pingeot metresi Cocuk lar Pascal Mitterrand Jean Christophe Mitterrand Gilbert Mitterrand Mazarine PingeotBitirdigi okul Paris UniversitesiMeslegi Avukat GazeteciDini KatolikImzasiYasamiIlk yillari Bir istasyon sefinin oglu olan Mitterrand Paris te hukuk ve siyasal bilimler ogrenimi gordu II Dunya Savasi baslayinca piyade olarak orduya katildi Haziran 1940 ta yaralanarak Almanlara tutsak dustu Tutuldugu hapishaneden kacarak Direnis Hareketi ne katildi Dorduncu Cumhuriyet 1945 te Direnis Hareketi Demokratik ve Sosyalist Birligi nin kuruculari arasinda yer aldi ve 1953 1958 arasinda bu birligin baskanligini yapti 1946 1958 arasinda ve 1962 den itibaren Nievre den once Milletvekili daha sonra Senator 1959 1962 secildi Dorduncu Cumhuriyet doneminde 1946 da Ulusal Meclis e secildi Ertesi yil Paul Ramadier nin kurdugu koalisyon hukumetinde bakanlik ustlendi Sonraki 12 yil boyunca kisa omurlu Dorduncu Cumhuriyet hukumetlerinde 11 kez gorev aldi Denizasiri Iller Bakani 1950 1951 Avrupa Konseyi nde Bakanlik 1953 ardindan Icisleri Bakanligi 1954 1955 ve Adalet Bakanligi 1956 1957 Besinci Cumhuriyet Baslangicta merkezci bir cizgi izlemesine karsin zamanla sola kayarak 1958 den sonra Charles de Gaulle rejimine karsi muhalefete basladi ve zamanla muhalefetin onderi durumuna geldi 1965 te Demokratik ve Sosyalist Sol Federasyonu kurdu 1965 cumhurbaskanligi secimlerinde sosyalistlerle komunistlerin ortak adayi olarak katildi Ilk turda oylarin yuzde 32 sini aldi ama ikinci turda oylarin 44 8 ni alarak Charles de Gaulle karsisinda yenildi Francois Mitterrand 1971 de yeni Sosyalist Parti nin kurulus Epinay kongresi calismalarina katildi ve partinin Birinci Sekreterligi ne secildi Koklu duzenlemelere giriserek partinin oy gucunu artirdi 1972 de Sosyalist Parti Komunist Parti ve Sol Radikal Parti nin imzaladigi ortak bir hukumet programi cercevesinde birlesen solun adayi olarak katildigi Mayis 1974 baskanlik secimlerinin ikinci turunda oylarin 49 19 unu alarak Valery Giscard d Estaing karsisinda az farkla yenilgiye ugradi 1974 teki cumhurbaskanligi secimini gene kaybettiyse de komunistlerle ittifakini surdurdu Sol birligin 1977 Eylul unde parcalanmasina karsin Sosyalist Parti Mart 1978 yasama secimlerinde Komunist Parti yi geride birakarak Fransiz Komunist Partisi nin yaklasik 40 yildir surdurdugu en buyuk sol parti unvanina son verdi 1981 de muhalif gucleri bir kez daha birlestiren Francois Mitterrand 10 Mayis 1981 de yapilan baskanlik secimlerinin ikinci turunda oylarin 51 76 ini alarak Valery Giscard d Estaing i yenilgiye ugratti Cumhurbaskanligi Millet Meclisi ni hemen lagvederek Pierre Mauroy u basbakanliga atadi Haziranda sosyalistlerin cogunlugu saglamasindan yararlanarak oncelikle secim programinda ilan ettigi iktisadi atilim siyasetini uygulamaya koydu Bu gorevinde ayrica mali kurumlarla onde gelen sanayi kuruluslarini devletlestirmeye yonelik bir programi uygulamaya soktu isci ucretleriyle sosyal yardimlari artirdi yerel yonetimin yetkilerini genisletti Francois Mitterrand yonetiminin sosyalist icerikli ekonomi politikalari enflasyonun yukselmesine ve baska sorunlarin dogmasina yol acti ayrica issizligi azaltmaya da yetmedi Bu nedenle 1983 te hukumet devlet harcamalarini kismaya basladi ve serbest piyasaya agirlik veren liberal politikalar benimsedi Temmuz 1984 te Pierre Mauroy un istifasindan sonra komunistler Laurent Fabius un kurdugu hukumete katilmayi reddettiler Cumhurbaskanliginda ilk ve en onemli uygulamalarindan biri olarak olum cezasini kaldirdi 9 Ekim 1981 Dis politikada Sovyetler Birligi ne karsi gorece kati tutum izledi ABD yle iliskileri gelistirdi Eylul 1984 te Almanya Basbakani Helmut Kohl le I Dunya Savasi nda Alman ve Fransiz birliklerinin carpistigi Verdun da bir araya gelerek savas sirasinda olenleri andilar Anma sirasinda el ele tutusan liderler II Dunya Savasi ndan beri Almanya ile Fransa arasinda devam eden soguklugu sona erdirdiler Helmut Kohl un bir Fransiz Alman karma tugayi kurulmasi onerisini destekledi Eylul 1987 de II Dunya Savasi ndan sonra ilk kez duzenlenen Fransiz Alman ortak tatbikatini Kohl ile birlikte izledi 1986 da sagci partiler Ulusal Meclis te cogunlugu elde ettiler ve Mitterrand sag cogunlugun liderlerinden Jacques Chirac i basbakanliga atamak zorunda kaldi Cumhurbaskani ile basbakan arasinda gecmiste benzeri bulunmayan bir iktidar paylasimina Cohabitation birlikte icraat gidildi bununla beraber Mitterrand dis politika uzerindeki denetimini surdurdu 1987 yilindaki Toyota Savasi nda Cad tarafindaki Hissene Habre yi destekledigini duyurdu 1988 cumhurbaskanligi secimlerinde Chirac i acik farkla yenerek ikinci bir yedi yillik donem icin bu goreve yeniden secildi Bundan sonra yenilenen genel secimden basariyla cikan Sosyalist Parti bir koalisyon hukumetiyle yeniden isbasina geldi Ancak sosyalist Rocard Cresson ve Beregovoy hukumetleri basarili olamadi Mart 1993 te yapilan genel secimlerde Sosyalist Parti buyuk bir yenilgiye ugradi Sag ittifak 577 sandalyeli mecliste 485 sandalye elde etti Mitterrand sag ittifakin liderlerinden Edouard Balladur u basbakanliga atamak zorunda kaldi Gene 1993 ten gorevini birakana kadar sagci hukumetle iktidar paylasimina gitmek zorunda kaldi Ikinci doneminde prostat kanseri ve yakin arkadasi Francois de Grossouvre un intihari ile yipranan Mitterand in gorev suresi Mayis 1995 te sona erdi Gorevini Jacques Chirac a devreden Mitterand ilerlemis olan prostat kanseri nedeniyle 8 Ocak 1996 da 79 yasindayken oldu Mitterand in baskanligi donemi cesitli siyasi tartisma ve calkantilara sebep oldu Bunlardan en onemlilerinden biri Yesil Baris gemisi Rainbow Warrior in Fransiz gizli servisince batirilmasiydi Buyuk Okyanus taki Fransiz atom bombasi denemelerine karsi eylem hazirliginda olan Rainbow Warrior in 10 Temmuz 1985 te Yeni Zelanda nin Auckland limaninda Fransa gizli servisi DGSE tarafindan bombalanarak batirilmasi eylemini Mitterand in bizzat emrettigi sonradan ortaya cikti NotlarFransiz baskanlari arasinda en uzun sure gorev yapma rekoru kirdi Gorevi biraktiginda 78 yasindaydi Mitterand Turkiye yi 1992 yilinda ziyaret etmis ve bu ziyaret sirasinda Galatasaray Universitesi nin kurucu antlasmasi imzalanmistir Evli olan Francois Mitterand Anne Pingeot la olan evlilik disi iliskisinden bir kiz cocugu babasiydi Wikimedia Commons ta Francois Mitterrand ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikisoz de Francois Mitterrand ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Siyasi goreviOnce gelen Valery Giscard d Estaing Fransa cumhurbaskani 1981 1995 Sonra gelen Jacques Chirac