Tepedüzü, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.
Tepedüzü | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Tepedüzü Tepedüzü'nün Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Ardanuç |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1572 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 189 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08390 |
Tarihçe
Tepedüzü köyünün eski adı Mukeri'dir. Mukeri (მუქერი) Gürcüce bir kelime olup erzak anlamına gelir. Bu ad, eskiden köyde yiyecek saklamada kullanılan Mukeri Daranı'yla ilişkili olabilir. Mukeri Türkçeye Muker veya Müker şeklinde girmiştir. Nitekim 1574 tarihli Osmanlı mufassal defteri ile 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Muker (موكیر) olarak geçer.
Mukeri köyü, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Bugünkü köyün sınırları içinde bulunan Mukeri Kilisesi ve Mukeri Daranı bu dönemden kalmış olmalıdır.
Mukeri köyü, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Ardanuç livasına bağlı Ardanuç nahiyesinin köylerinden biriydi. Bu tarihte köyün nüfusu, tamamı Hristiyan olan 28 haneden oluşuyordu. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defterine göre ise, köyün nüfusu 31 haneye ulaşmıştı. Bu nüfus içinde 8 hane Müslüman olmuş, 23 hane Hristiyan olarak kalmıştı.
Mukeri köyü, 1835 tarihli Osmanlı nüfus tespitinde Çıldır Eyaleti'ne bağlı Ardanuç livasının köylerinden biriydi. Bu tarihte köyde 53 hane ve 135 erkek kaydedilmişti. Erkek sayısı kadar kadın eklenince köyün toplam nüfusunun yaklaşık 270 kişiden oluştuğu söylenebilir.
Mukeri köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. 1886 nüfus tespitinde Rus idaresinin Muker (Мукеръ) şeklinde kaydettiği köy, Artvin sancağının Ardanuç kazasına bağlı Unishevi nahiyesinin yedi köyünden biriydi. Köyün nüfusu, 143'ü erkek ve 122'si kadın olmak üzere, 50 hanede yaşayan 265 kişiden oluşuyordu. Daha sonra ayrı bir köy haline de getirilen Anaklia (Анакліа), bu sırada 11 haneden oluşan bir mahalleydi. Köyün ve bu mahallenin nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmiştir. Bununla birlikte köyde günümüzde de kullanılan Verhevi (ვერხვი), Ahalta (ახალეთი), Tzertilhevi (წერთიხევი), Mereketi (მერექეთი) gibi yer adları Gürcücedir.
Mukeri köyü, Birinci Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından bağımsız Gürcistan sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya Artvin sancağını Gürcistan’ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921’de, Ankara Hükümeti ile Sovyet Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşması’yla Mukeri köyünün de içinde yer aldığı Artvin bölgesi Türkiye’ye bırakıldı.
Mukeri köyü, Artvin livasında 1922 yılında yapılan nüfus tespiti sırasında merkez kazaya bağlı Ardanuç nahiyesinin köylerinden biriydi. Köyün nüfusu 13 hanede yaşayan 50 kişi oluşuyordu. Mukeri veya Muker Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Tepedüzü olarak değiştirilmiştir. 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetine bağlı Artvin kazasının merkez nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 195 kişiden oluşuyordu. 1965 genel nüfus sayımında Tepedüz köyünün nüfusu 431 kişiye çıkmıştı ve bu nüfus içinde 204 kişi okuma yazma biliyordu.
Tepedüzü'nde önemli tarihsel yapılar bulunmaktadır. Bunlardan biri, Osmanlı dönemi öncesinden kalan Mukeri Kilisesi'dir. Kilise neredeyse tamamen yıkılmıştır. Köyde ayrıca ondan daran vardır. Önemli kısmı günümüze ulaşmış olan Mukeri Daranı, bir Gürcü araştırma grubu tarafından 2015 yılında tespit edilmiştir.
Coğrafya
Tepedüzü köyü, Artvin il merkezine 50 km, Ardanuç ilçe merkezine 8 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 189 |
2020 | 199 |
2019 | 170 |
2018 | 167 |
2017 | 168 |
2016 | 162 |
2015 | 154 |
2014 | 169 |
2013 | 157 |
2012 | 138 |
2011 | 148 |
2010 | 157 |
2009 | 159 |
2008 | 166 |
2007 | 169 |
2000 | 250 |
1990 | 181 |
1985 | 307 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Nufusune.com. 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
- ^ Sulhan-Saba Orbeliani, Gürcüce Sözlük (ლექსიკონი ქართული), Tiflis, 1991, 2 cilt.
- ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 35. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Faruk Taşkın - Ali İrfan Kaya, Ardanuç Nüfus Defterleri (1835), Ankara, 2018, s. 224,
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s 149-150. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 35. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Faruk Taşkın - Ali İrfan Kaya, Ardanuç Nüfus Defterleri (1835), Ankara, 2018, s. 74-78,
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - Sıra no: 1415". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Kasım 2023.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s 188. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ ""Российско-грузинский договор 07.5.1920 г. (полный текст и карта) - один из многих нарушенных Кремлем" / "07.5.1920 tarihli Rus-Gürcü Anlaşması (tam metin ve harita) Kremlin Tarafından İhlal Edilen Birçok Anlaşmadan Biridir"". 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Kasım 2023.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Kasım 2023.
- ^ Gök, Nurşen (2008). (PDF). Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 41. ankara.edu.tr. s. 89-104. 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 115. 29 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 166.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 86.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s 149-150. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
Dış bağlantılar
- Tepedüzü, Ardanuç için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tepeduzu Artvin ilinin Ardanuc ilcesine bagli bir koydur TepeduzuKoyArtvin in Turkiye deki konumuTepeduzuTepeduzu nun Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceArdanucCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1572 mNufus 2021 Toplam189Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08390TarihceTepeduzu koyunun eski adi Mukeri dir Mukeri მუქერი Gurcuce bir kelime olup erzak anlamina gelir Bu ad eskiden koyde yiyecek saklamada kullanilan Mukeri Darani yla iliskili olabilir Mukeri Turkceye Muker veya Muker seklinde girmistir Nitekim 1574 tarihli Osmanli mufassal defteri ile 1835 tarihli Osmanli nufus defterinde Muker موكیر olarak gecer Mukeri koyu tarihsel Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Klarceti de yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi ve koyu 16 yuzyilin ortalarinda Gurculerden ele gecirmistir Bugunku koyun sinirlari icinde bulunan Mukeri Kilisesi ve Mukeri Darani bu donemden kalmis olmalidir Mukeri koyu 1574 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli mufassal defterine gore Ardanuc livasina bagli Ardanuc nahiyesinin koylerinden biriydi Bu tarihte koyun nufusu tamami Hristiyan olan 28 haneden olusuyordu 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Liva i Ardanuc adli Osmanli tahrir defterine gore ise koyun nufusu 31 haneye ulasmisti Bu nufus icinde 8 hane Musluman olmus 23 hane Hristiyan olarak kalmisti Mukeri koyu 1835 tarihli Osmanli nufus tespitinde Cildir Eyaleti ne bagli Ardanuc livasinin koylerinden biriydi Bu tarihte koyde 53 hane ve 135 erkek kaydedilmisti Erkek sayisi kadar kadin eklenince koyun toplam nufusunun yaklasik 270 kisiden olustugu soylenebilir Mukeri koyu 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan imzalanan Berlin Antlasmasi uyarinca Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi 1886 nufus tespitinde Rus idaresinin Muker Muker seklinde kaydettigi koy Artvin sancaginin Ardanuc kazasina bagli Unishevi nahiyesinin yedi koyunden biriydi Koyun nufusu 143 u erkek ve 122 si kadin olmak uzere 50 hanede yasayan 265 kisiden olusuyordu Daha sonra ayri bir koy haline de getirilen Anaklia Anaklia bu sirada 11 haneden olusan bir mahalleydi Koyun ve bu mahallenin nufusun tamami Turk olarak kaydedilmistir Bununla birlikte koyde gunumuzde de kullanilan Verhevi ვერხვი Ahalta ახალეთი Tzertilhevi წერთიხევი Mereketi მერექეთი gibi yer adlari Gurcucedir Mukeri koyu Birinci Dunya Savasi nin sonlarina dogru Rus ordusunun bolgeden cekilmesinin ardindan bagimsiz Gurcistan sinirlari icinde kaldi 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla Sovyet Rusya Artvin sancagini Gurcistan in bir parcasi olarak tanidi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda 16 Mart 1921 de Ankara Hukumeti ile Sovyet Rusya arasinda imzalanan Moskova Antlasmasi yla Mukeri koyunun de icinde yer aldigi Artvin bolgesi Turkiye ye birakildi Mukeri koyu Artvin livasinda 1922 yilinda yapilan nufus tespiti sirasinda merkez kazaya bagli Ardanuc nahiyesinin koylerinden biriydi Koyun nufusu 13 hanede yasayan 50 kisi olusuyordu Mukeri veya Muker Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Tepeduzu olarak degistirilmistir 1940 genel nufus sayiminda Coruh vilayetine bagli Artvin kazasinin merkez nahiyesine bagliydi ve nufusu 195 kisiden olusuyordu 1965 genel nufus sayiminda Tepeduz koyunun nufusu 431 kisiye cikmisti ve bu nufus icinde 204 kisi okuma yazma biliyordu Tepeduzu nde onemli tarihsel yapilar bulunmaktadir Bunlardan biri Osmanli donemi oncesinden kalan Mukeri Kilisesi dir Kilise neredeyse tamamen yikilmistir Koyde ayrica ondan daran vardir Onemli kismi gunumuze ulasmis olan Mukeri Darani bir Gurcu arastirma grubu tarafindan 2015 yilinda tespit edilmistir CografyaTepeduzu koyu Artvin il merkezine 50 km Ardanuc ilce merkezine 8 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 1892020 1992019 1702018 1672017 1682016 1622015 1542014 1692013 1572012 1382011 1482010 1572009 1592008 1662007 1692000 2501990 1811985 307Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 7 Kasim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Nufusune com 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2022 Sulhan Saba Orbeliani Gurcuce Sozluk ლექსიკონი ქართული Tiflis 1991 2 cilt Klarceti კლარჯეთი Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 35 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Faruk Taskin Ali Irfan Kaya Ardanuc Nufus Defterleri 1835 Ankara 2018 s 224 ISBN 978 605 288 814 8 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 149 150 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 35 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Faruk Taskin Ali Irfan Kaya Ardanuc Nufus Defterleri 1835 Ankara 2018 s 74 78 ISBN 978 605 288 814 8 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Tiflis 1893 Batum oblasti Sira no 1415 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2023 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 188 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Rossijsko gruzinskij dogovor 07 5 1920 g polnyj tekst i karta odin iz mnogih narushennyh Kremlem 07 5 1920 tarihli Rus Gurcu Anlasmasi tam metin ve harita Kremlin Tarafindan Ihlal Edilen Bircok Anlasmadan Biridir 11 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2023 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Kasim 2023 Gok Nursen 2008 PDF Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi 41 ankara edu tr s 89 104 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2020 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 115 29 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1940 Genel Nufus Sayimi Ankara 1946 s 166 1965 Genel Nufus Sayimi Ankara 1968 s 86 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2016 s 149 150 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 a b c d YerelNet org tr 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2022 Dis baglantilarTepeduzu Ardanuc icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft