Muratori Kanonu Yeni Ahit'e ait olan kitapların en eski bir Hristiyan listesidir. Bu kodeksin (kitap biçiminde el yazması) başlangıç ve son sayfaları kaybolduğu için Muratori Fragmanı (fragmentum Muratorianum) adı altında da tanınır. Muhtemelen 8. yüzyılda Latince yazılmış olan bu rehber, adını keşfeden arşivci Lodovico Antonio Muratori'den almıştır. Fragman bugün Milano'daki Ambrosiana Kütüphanesinde saklanır.
Tarih
Muratori Kanonu, adaşı Ludovico Antonio Muratori (1672-1750) tarafından Biblioteca Ambrosiana'nın Bobbio Manastırı'ndan devraldığı ve ilk olarak 1740'ta Antiquitates italicae'de (med. aevi III 851-854) yayımladığı bir 8. yüzyıl ortak kodekste (Milano'daki Ambrosiana'nın bir kodeksi [J. 101 sup.]) keşfedildi. Kodeks İtalya’nın kuzeyindeki Piacenza kentine bağlı Bobbio manastırında Latincede yazılmıştı.
Bu el yazması muhtemelen M.S. 170–200 civarında Roma'da yazılmış bir Yunanca orijinalin beceriksiz Latinceye çevirisidir. Fragmanda Kutsal Kitap dışı Hermas'ın Çobanı kitabından bahsedilir ve Hermas'ın bunu "Roma kentinde çok yakın zamanda bizim zamanımızda" (“nuperrim e(t) nostris temporibus in urbe roma”) yazdığı söylenir. Hermas'ın Çobanı kitabının tamamlanması M.S. 140 ile 155 arasına tarihleniyor. Ayrıca fragmanda, M.S. 150 civarında yazan birkaç reddedilmiş yazarın adı verilir (Valentinus, Markion, Basilides), ancak Hristiyanlığı Yunanca felsefeyle karıştırmaya çalışan daha sonraki yazarlar değil, örneğin Montanus (M.S. 170).
Buna göre Muratori Kanonu'nun Latince metninin Yunanca orijinali aşağıyukarı M.S. 170 ile 200 arasına yazıldı. Böylece Yeni Ahit kanonunu oluşturma sürecinin çok erken bir kanıtıdır.
Roma'ya doğrudan ve dolaylı atıf, orijinalinin o şehirden geldiğini gösterir. Ancak kim tarafından tartışılıyor. İskenderiyeli Clemens, Sardesli Melito ve Efesli Polikrates önerildi. Ancak bilginlerin çoğu yazarın Yunanca yazan ve Muratori Fragmanının oluşturulduğu dönemde Roma’da yaşamış ve birçok eser ortaya koymuş olan Hippolytus olabileceğine işaret eder. Poetoviolu Victorinus da anılıyor.
Dizinin kökeni hakkındaki alternatif varsayımlar, dizinin 3. yüzyılın ikinci yarısına veya 4. yüzyıla tarihlendirilmesine neden olur. Sundberg ve Hahneman, Muratori Fragmanı'nın yazılışı 4. yüzyılın sonuna koydu. Ancak bu geç tarihler üstüne çıkmadılar.
Metin
El yazması, bilinen herhangi bir edebi türe açıkça atanamaz. "Orijinal başlangıcı ve sonu olmayan bir parça"dır. Matta ve Markos incilleri hakkında başlangıçta hiçbir bilgi yok, sonunda belge aniden bitiyor.
Markschies'e göre, Kutsal Kitap'ın bir baskısının bir önsözü, sözlü bir dizin veya Kutsal Kitap konularıyla ilgili sorular üzerine açıklamaların bir özeti olabilirdi. Diğer bir olasılık da, belgenin "Kutsal Kitap için bir kılavuzu" olmasıydı.
Fragman, her biri 27 x 17 santimetre ölçüsündeki 76 parşömenden oluşan el yazması bir kodeksin parçasıdır. Muratori fragmanı, kodeksin 10. ve 11. sayfalarından oluşuyor ve 85 satırdan ibarettir. Metin, özellikle dikkatlice yazılmış bir Latince nüsha değildir. 11. ve 12. yüzyıla ait dört el yazmasında aynı metinle karşılaştırmalar yapılarak bazı hatalar keşfedildi.
Fragmanın sonunda az bir şey eksik, başlangıçtaki eksiklik ise daha büyüktür; çünkü ilk iki İncil'in kaydından sadece bir satır kaldı. Bundan başka yazar, Yeni Ahit kitaplarından önce Eski Ahit kitaplarını neredeyse kesinlikle tartıştı.
İçerik
Muratori Kanonu, Yunanca Kutsal Yazılara (Yeni Ahit) ait olan kitapların bir listesini içermektedir. Metin yalnızca Yunanca Kutsal Yazıların kitaplarını listelemiyor. Kitaplar ve yazarları hakkında yorumlar da içerir.
Kelime kelime çeviri:
Latince | Türkçe |
---|---|
quibus tamen Interfuit et ita posuit · | yanlarındadaydı ve onu böyle tasvir etti. |
TERTIO EUANGELII LIBRUM SECAUNDO1 LUCAN | ÜÇÜNCÜ: LUKA'YA GÖRE İNCİL KİTABI. |
Lucas Iste medicus post ascensum2 xpi. | Luka, Mesih'in yükselişinden sonraki bu doktor |
Cum eo Paulus quasi ut iuris studiosum. | Pavlus onu bir hukuk öğrencisi gibi |
Secundum adsumsisset numeni suo | kendine aldı ve kendi adına |
ex opinione concribset3 dnm tamen nec Ipse | onları sıraya göre yazdı. Fakat Rab'bi kendisi değil |
duidit in carne et idm prout asequi potuit ·4 | bedende gördü ve bu yüzden kavrayabildiği gibi, |
Ita et ad natiuitate Iohannis incipet dicere. | Yuhanna'nın doğumundan beri anlatmaya başladı. |
QUARTI EUANGELIORUM IOHANNIS EX DECIPOLIS | İNCİLLER'İN DÖRDÜNCÜ KİTABININ [YAZARI] ÖĞRENCİLERDEN [BİRİ] OLAN YUHANNA'DIR |
cohortantibus condescipulis et eps suis | Öğrenci arkadaşları ve piskoposları tarafından cesaretlendirildiği zaman |
dixit conieiunate mihi· odie triduo et quid | dedi: bugün benimle oruç tutun, üç gün ve ne |
cuique fuerit reuelatum alterutrum | herkese açıklanırsa birbirimize |
nobis ennarremus eadem nocte reue | anlatalım. Aynı gecede |
latum andreae ex apostolis ut recognis | elçilerden biri olan Andreas vahyedildi |
centibus cuntis Iohannis suo nomine | herkes incelediği zaman, Yuhanna onun adına |
cuncta discriberet et ideo licit uaria sin5 | her şeyi yazacaktı. Ve bu yüzden olabilir ki |
culis euangeliorum libris principia | İncillerin kitaplarında farklı başlangıç noktaları |
doceantur Nihil tamen differt creden | öğretiliyor. Fakat bu inananların imanı için |
tium feidei6 cum uno ac principali spu de | fark yapmaz. Çünkü bir ve belirleyici ruh nedeniyle |
clarata sint in omnibus omnia de natiui | her şey açıkça ifade edilmiştir: doğum, |
tate de passione de resurrectione | ıstırabı, diriliş, |
de conuersatione7 cum decipulis suis | öğrencileriyle ilişkisi |
ac de gemino eius aduentu | ve iki gelişi. |
Primo In humilitate dispectus quod fo8 | İlk, düşük düzeyde tanındı [ki (zaten) oldu], |
tu secundum potestate regali pre9 | ikincisi kraliyet iktidarında, güçlü olanı, |
clarum quod foturum est. quid ergo | gelecekte olacak. Şaşılacak bir şey değil, |
mirum si Iohannes tam constanter | eğer Yuhanna bunu tekrar tekrar |
sincula etia In epistulis suis proferat | ayrı şeyler mektuplarında da dile getirirse, |
dicens In semeipsu Quae uidimus oculis | kendisi şunu söyleyerek: "Bizim gözlerimizle gördüğümüzü |
nostris et auribus audiuimus et manus | kulaklarımızla işittiğimizi ve ellerimizle |
nostrae palpauerunt haec scripsimus vobis | dokunduğumuzu, bunu size yazdık. |
1 Secundo yerine secando, yanlışlıkla yazılmıştır, a silinmiş ve bir u ile değiştirilmiştir.
2 Ascensum'da unutulan ilk s eklendi.
3 Concribset ile iyileştirmeler yapıldı, ancak aslında söz konusu olan conscripsit gerçekleştirilemedi.
4 Satırın ilk harfi silindi ve daha sonra pro bir prout'a dönüştürüldü.
5 Daha sonra iki kelime bir harfle tamamlandı: cuncta ve discriberet.
6 fidei ilk olarak fedei olarak yazılmıştır.
7 Conuersatione'de ilk önce r unutuldu.
8 Son hece silindi.
9 İlk hece silindi, potestate'ye bir s eklendi.
Latince | Türkçe |
---|---|
Sic enim non solum uisurem sed & auditorem | Çünkü bu şekilde kendini sadece göz ve kulak tanığı olarak itiraf etmiyor |
sed et scriptore omnium mirabiliu dni per ordi | fakat aynı zamanda sırayla Rab'bin tüm mucizelerinin bir tarihçisi olarak. |
nem profetetur Acta aute omniu apostolorum | Fakat bütün elçilerin işleri |
sub uno libro scribta sunt Lucas obtime theofi | bir kitapta yazılmıştır. Luka, en iyi Teofi- |
le conprindit quia sub praesentia eius singula | los için özetledi huzurunda ayrıntılı olarak |
gerebantur sicute10 et semote passione Petri | olduğunu örneğin Petrus'un ıstıraplarının atlamasıyla |
euidenter declarat Sed & profectione pauli ad[b]11 ur | açıkça gösterdi. Fakat aynı zamanda Pavlus'un ayrılışının da [atlaması], |
bes12 ad spania proficescentis Epistulæ autem | ki şehirden [Roma] İspanya'ya yolculuk etti. Fakat mektupları |
Pauli quae a quo loco uel qua ex causa directe | Pavlus'un hangi yerden veya hangi nedenle |
sint uolentatibus intellegere Ipse declarant, | gönderildi? - anlamak isteyenlere bile beyan ederler. |
Primu omnium corintheis scysmae heresis In | Hepsinden ilki (yazdı) Korintoslulara sapkınlığın bölünmesini |
terdicens deInceps B callactis13 circumcisione | yasaklayarak; sonra ikinci olarak Galatyalılara, sünneti (yasaklayarak) |
Romanis aute ornidine14 scripturarum sed et | Fakat Romalılara ilan ederek yazının düzen ilkesi |
principium earum osd15 esse xpm Intimans | kökeni / temeli / yol gösterici ilkesi Mesih |
prolexius scripsit de quibus sincolis Neces | daha detaylı yazdı. Bunları hakkında ayrı ayrı ge- |
se est ad nobis desputari Cum ipse beatus | rekli bizim için tartışmak. Çünku kutsal |
apostolus paulus sequens prodecessoris sui | elçi Pavlus kendisi önceli olan |
lohannis ordine nonnisi cnomenati16. semptae | Yuhanna'nın düzenini takip ederek sadece adlarıyla anılan yedi |
eccleseiis17 scribat ordine tali a corenthios | cemaatlere yazıyor, şu sırayla: Korintoslulara |
prima . ad efesios seconda ad philippinses ter | birinci (mektup), Efesoslulara ikinci, Filipililere üç- |
tia ad colosensis quarta ad calatas quin | üncü, Koloselilere dördüncü, Galatyalılara beş- |
ta ad tensaolenecinsis sexta. ad romanos | inci, Selaniklilere altıncı, Romalılara |
septima Uerum core[i]ntlieis18 et thesaolecen19 | yedinci. fakat Korintoslulara ve Selanik- |
sibus licet pro correbtione Iteretur una | lilere bir daha azarlama için yazıldıysa buna rağmen |
tamen per omnem orbem terrae ecclesia | tüm dünya dairesinde bir cemaat |
deffusa esse denoscitur Et lohannis eni In a | yayılıyor. Eğer Yuhanna A- |
pocalebsy licet septe eccleseis scribat | pokalips'te yedi cemaate yazarsa |
tamen omnibus dicit ueru ad filemonem una‘ | buna rağmen tümüne konuşuyor. fakat bir tane Filimon'a |
et at titu una et ad tymotheu duas pro affec | bir tane Titus'a, iki tane Timoteos'a sempa- |
to et dilectione In honore tamen eclesiae ca | ti ve sevgiden dolayı. Onuru için tüm genel cemaatin. |
tholice In ordinatione eclesiastice | Cemaatin düzenlemesi |
10 Kelimenin sonunda olan e silindi.
11 d silindi ve yerine b konuldu.
12 Hecenin sonundaki s silindi.
13 Kelimedeki ikinci c sonradan eklendi.
14 ornidine silinerek ordine yapıldı.
15 silindi
16 comenati daha sonra nomenati'ye dönüştürüldü.
17 eccleses sonradan ecclesiis yapıldı.
18 kelimedeki e, i olarak değiştirildi.
19 h sonradan eklendi.
Latince | Türkçe |
---|---|
de[i]scepline20 scificate sunt Fertur etiam ad | ve disiplini kutsal sayılır. (Bir mektup) daha var olsun |
Laudecenses alia ad alexandrinos Pauli no | Laodikyalılara ve bir başkası İskendiriyelilere Pavlus'un is- |
mine fincte ad heresem21 marcionis et alia plu | miyle taklit edilmiş Marcion'un sapkınlığına göre ve birçok baş- |
ra quae In chatholicam22 eclesiam recepi non | kaları ki genel cemaatte kabul edile- |
potest Fel enim cum melle misceri non con | mez. Çünkü safra bal ile karıştırmak uygun değil. |
cruit epistola sane Iude et superscrictio | Ne de olsa, Yahuda'ya ve başlığı |
Iohannis duas In catholica habentur Et sapi | Yuhanna konulan iki genel (mektuplar). Ve hik- |
entia ab amicis salomonis in honore ipsius | met ki Süleyman'ın dostlarından onun onuru için |
scripta apocalapse etiam Iohanis et Pe | yazıldı. Sadece Yuhanna'nın ve Petrus'un vahiylerini |
tri tantum recipe[i]mus23 quam quidam ex nos | kabul ediyoruz ki bizimkilerden bazıları |
tris legi In eclesia nolunt Pastorem uero | cemaatte onları okutmak istemiyorlar. Çobanı ise |
nuperrim et24 temporibus nostris In urbe | geçenlerde ve zamanımızda şehir |
roma herma conscripsit sedente cathe | Roma'da Hermas kaleme aldı; başkili- |
tra urbis romae aeclesiae Pio eps fratrer25 | sesinde şehir Roma'nın cemaatte kardeşi Pius |
eius et ideo legi eum quide Oportet se pu | oturunca ve bunun için okunsun, fakat umu- |
plicare uero In eclesia populo Neque inter | miyette cemaatte halka ne arasında |
profe*tas26 conpletum numero Neque Inter | peygamberler (sayıları bitirildi) ne arasında |
apostolos In fine temporum potest. | elçiler zamanların sonuna kadar. |
Arsinoi autem seu ualentini. uel mitiadieis27 | Arsinus'un ya da Valentinus'un ya da Miltiades'in (kitapları) |
nihil In totum recipemus. Qui etiam nouu | hiçbir zaman kabul etmiyoruz. Onlar yeni bir |
psalmorum librum marcioni conscripse | Mezmurlar kitabını Marcion için hazır- |
runt una cum basilide assianum catafry | ladılar Basilides'le birlikte Asya eyaletinden |
cum constitutorem28 | ve Katafrigyalıların kurucusu olan |
20 e silindi ve bir i ile değiştirildi.
21 Orta hece sonradan eklendi.
22 h silindi.
23 e silindi ve bir i ile değiştirildi.
24 t silindi.
25 frater'den silinip eklenerek fratre yapıldı.
26 Yıldız işareti * bu noktada bir harfin silindiğini gösterir.
27 mitiadeis'ten mitiadis yapıldı.
28 s sonradan eklendi.
Kolay okunaklı Türkçe çeviri
“İncilin üçüncü kitabı Luka’dır. Bu kitabı tanınmış bir hekim olan Luka yazdı ve kitaba kendi ismini verdi . . . . İncilin dördüncü kitabını öğrencilerden biri olan Yuhanna yazmıştır. . . . . İncil kitaplarının her birinde, yaşanan olaylarla ilgili farklı ayrıntılar yer alsa da, iman edenlerin benimsediği inançlar açısından bir uyumsuzluk yoktur. Çünkü her bir incil ruhun yönlendirmesiyle yazılmıştır. Bu kitaplarda anlatılanlar İsa’nın doğumu, acı çekişi, dirilişi, öğrencileriyle sohbetleri ve onun ilk ve ikinci gelişi hakkındadır. O ilk gelişinde aşağılandı ve hor görüldü, ikinci gelişi ise krallık yetkisiyle ve ihtişamlı şekilde gerçekleşecek. Dolayısıyla Yuhanna’nın ‘Gördüğümüzü ve duyduğumuzu size de bildiriyoruz’ ve ‘Ona ellerimizle dokunduk’ gibi sözlerle, yazdıklarını doğrulaması yerindedir. Çünkü kendisi böylece, Efendimizle ilgili tüm harika şeylerin yalnızca görgü tanığı değil, onları dinleyen ve sırasıyla anlatan kişi de olduğunu söylüyor. Ayrıca, tüm Elçilerin İşleri tek bir kitapta anlatılmıştır. Luka tüm bunları saygıdeğer Teofilos için derlemişti.
. . . . Bir kişi Pavlus’un mektuplarını okuduğunda bu mektupların ne olduğunu, nereden ya da hangi nedenle gönderildiğini kolaylıkla anlar. Pavlus, önce hakikat yolundan sapmanın sonucu olan hizipçiliğe karşı koymak konusunda Korintoslulara uzun bir mektup yazdı. Sonra Galatyalılara sünnet konusunda bir mektup yazdı. Daha sonra Romalılara yazdığı mektupta ise, Kutsal Yazıların içindeki düzenden ve bu kitapların başlıca konusunun Mesih olduğundan söz etti. Bu mektupların her birini ele almamız gerekir. Aziz Elçi Pavlus da, kendisinden önce gelen Yuhanna’nın örneğini izlemiş ve şu yedi kiliseden başkasına mektup yazmamıştı: Korintoslulara (birinci), Efesoslulara (ikinci), Filipililere (üçüncü), Koloselilere (dördüncü), Galatyalılara (beşinci), Selaniklilere (altıncı) ve Romalılara (yedinci). Korintoslulara ve Selaniklilere yanlışlarını doğrultmak amacıyla ikinci mektupları da yazdı; buna rağmen, [bu yedi mektupla] tüm yeryüzüne yayılmış tek bir kilise olduğu açıkça ortaya konur. Aynı şekilde Yuhanna, Vahiy’deki sözleri yedi kiliseye yazmış olsa da, aslında tüm kiliselere hitap eder. Fakat [Pavlus] sevgisinden ve şefkatinden ötürü biri Filimon’a, biri Titus’a ve ikisi Timoteos’a hitaben toplam dört mektup daha yazdı, [bunlar] yüce Kilise tarafından kutsal sayılırlar. . . . . Bunlara ek olarak, Yahuda’nın mektubu ve Yuhanna ismini taşıyan iki mektup daha vardır . . . . Elimizde yalnızca Yuhanna’nın ve Petrus’un vahiyleri bulunuyor; bazılarımız [bu ikincisinin] kilisede okunmasını istemiyor”
Metin Yorumu
Metin Luka İnciline değinen cümlelerle başlar ve Kutsal Yazıların bu kitabını yazan kişinin hekim olduğunu söyler (Koloseliler 4:14). Belge, Luka’nın üçüncü incil olduğunu belirtir, böylece baştaki kayıp kısımların büyük ihtimalle Matta ve Markos İncillerinden bahsettiğinin sonucuna varabiliriz.
Fragman, Luka’nın, Elçilerin İşleri kitabını “saygıdeğer Teofilos” için yazdığını doğrular (Luka 1:1; Elçiler 1:1). Daha sonra elçi Pavlus’un Korintoslulara (iki), Efesoslulara, Filipililere, Koloselilere, Galatyalılara, Selaniklilere (iki), Romalılara, Filimon’a, Titus’a ve Timoteos’a (iki) yazdığı mektupları sıralar. Yahuda’nın mektubu ve Yuhanna’nın (başka) iki mektubu da geçer. Yazar, Yuhanna İncili'nden söz ederken onun ilk mektubuna zaten değinmiştir; çünkü bu bağlantıda 1. Yuhanna mektubundan (1:1) „Gördüğümüzü ve duyduğumuzu size de bildiriyoruz“ ve „Ona ellerimizle dokunduk“ sözleri alıntılamıştır. Daha sonra Muratori Kanonu, Yuhanna'nın iki mektubundan bahsederken, hangileri olduğuna dair az bilgi verdiği halde şu yorum mümkündür: Fragmanın başlangıcında 1. Yuhanna Mektubu'nun bir alıntısı geçtiği için sonra değinilen iki mektuplar 2. ve 3. Yuhanna olmalı.
Muratori Fragmanının sonlarına doğru, Yuhanna’nın yalnızca iki mektubundan söz edilmesi dikkat çekicidir. Schaff-Herzog ansiklopedisinde belirtildiğine göre bu mektupların “yazarı kendisini ‘ihtiyar’ olarak tanıtır ve bunlar onun ancak ikinci ve üçüncü mektupları olabilir. Yazar ilk mektuba daha önce dolaylı da olsa dördüncü incille birlikte değindiğinden ve yazarının Yuhanna olduğuna kesinlikle inandığını belirttiğinden, burada yalnızca daha küçük iki mektuptan söz etmenin yeteceğini düşünmüş olmalı.”
Bu varsayım doğru ise Muratori Kanonu'nda Yuhanna'nın üç mektubu sıralanmaktadır. Kutsal Kitap'ın kanonuna ait olarak kabul edilen kitapların listesi, Apokalips’le, yani Vahiy kitabıyla son bulur.
Ansiklopedi Petrus’un ilk mektubundan söz edilmemesiyle ilgili şöyle diyor: “Büyük olasılıkla, 1. Petrus ve Vahiy (Yuhanna’nın) kitaplarının ‘kabul edilmiş’ olduğunu belirten birkaç sözcük, belki de bir satır kayboldu.” Dolayısıyla, bu ansiklopedi 56. sayfasında, Muratori Fragmanından şu sonucu çıkarıyor: “Yeni Ahdi oluşturan kitaplar arasında dört incilin, Elçilerin İşleri kitabının, Pavlus’un on üç mektubunun, Yuhanna’nın Vahyi’nin ve muhtemelen ona ait üç mektubun, ayrıca Yahuda kitabının olduğu kesindir; buna büyük ihtimalle 1. Petrus kitabı da dahildir; fakat Petrus’un diğer kitabına hâlâ kuşkuyla bakanlar vardır.”
Fragmanın, Petrus’un Apokalipsi’nden bahsetmesi ilginçtir, fakat yazdığına göre bazı kişiler Hristiyanların bunu okumaması gerektiğini düşünüyordu. Yazar okuyucuları, o günlerde zaten var olan sahte el yazmalarına karşı uyarıyor. Muratori Fragmanı sahte el yazmalarının kabul edilmemesi gerektiğini şu sözlerle açıklıyor: “Çünkü acı bir şey, balla karıştırılmaz.” Fragman kutsal yazılara dahil edilmemesi gereken başka metinlere de değinir. Bunun nedeni onların Hermas’ın Çoban adlı kitabı gibi, elçilerin yaşadığı dönemden sonra yazılmış olmaları veya sapkınlıkları destekleme amacı gütmeleridir.
Origenes (185 - 253/254), Romalılara mektubu hakkındaki yorumuna göre, orada değinilen (Romalılar 16:14) Hermas'ın Çoban'ın yazarı olduğu görüşündeydi. Fakat bu iki metnin yazılış zamanı birbirleriyle uymuyor. Pavlus MS 56 civarında Romalılara mektubunu yazarken Hermas'ın Çobanı'nın MS 140-155 yıllarında tarihlenmektedir.
Ayrıca Muratori Kanonu, Süleyman'ın dostları tarafından onun onuruna yazılan Hikmet adlı bir kitaptan bahseder. "Süleyman'ın dostları" sözlerinin bir yanlış anlaşılmaya dayandığı görülmektedir. Hieronymus (347-420) Süleyman kitaplarına yazdığı önsözde şöyle yazar: “Hikmet kitabı İbraniler arasında hiçbir yerde yoktur, aslında yazının kendisi Yunan belagatının kokusunu yayar ve bazı eski yazılar Yahudi Philo tarafından yazıldığını iddia eder.” Muratori Kanonu'nun yazarı muhtemelen Φίλωνος (phílōnos = Philo) ile Φίλων (phílōn = arkadaşlar) karıştırmıştır. Yani aslında kastedilen, Yahudi filozof İskenderiyeli Philo tarafından yazılan Süleyman'ın Hikmeti'ydi.
Kutsal Kitap'a ait kitapları içeren bu katoloğun İbranilere yazılan mektuptan, Petrus’un iki mektubundan ve Yakub’un mektubundan bahsetmediği fark edilir. Dr. Geoffrey Mark Hahneman, el yazmasını kopya eden kişinin işçiliğine değindikten sonra, şunları açıklıyor: “Fragmanda yer alan diğer kayıtların kayıp olduğu düşünülüyor; Yakub ve İbraniler (ve 1. Petrus) kayıtları bunların arasında olabilir”
Böylelikle, Muratori Fragmanı'nın şunu doğruladığı görülür: Bugün Yunanca Kutsal Metinler Dizisinde bulunan çoğu kitabın kanonik olduğu, M.S. ikinci yüzyılda zaten kabul ediliyordu.
Karşılaştırma
Kitap | Muratori Kanonu | Bugünkü Kanon |
---|---|---|
Matta | büyük olasılıkla evet | evet |
Markos | büyük olasılıkla evet | evet |
Luka | evet | evet |
Yuhanna | evet | evet |
Elçilerin İşleri | evet | evet |
Romalılar | evet | evet |
1. Korintoslular | evet | evet |
2. Korintoslular | evet | evet |
Galatyalılar | evet | evet |
Efesoslular | evet | evet |
Filipililer | evet | evet |
Koloseliler | evet | evet |
1. Selanikliler | evet | evet |
2. Selanikliler | evet | evet |
1. Timoteos | evet | evet |
2. Timoteos | evet | evet |
Titus | evet | evet |
Filimon | evet | evet |
İbraniler | hayır | evet |
Yakup | hayır | evet |
1. Petrus | hayır | evet |
2. Petrus | hayır | evet |
1. Yuhanna | evet | evet |
2. Yuhanna | büyük olasılıkla evet | evet |
3. Yuhanna | büyük olasılıkla evet | evet |
Yahuda | evet | evet |
Yuhanna'nın Vahyi | evet | evet |
Petrus'un Vahyi | evet | hayır |
Süleyman'ın Hikmeti | evet | hayır |
Kaynakça
- ^ a b c Christoph Markschies: Kaiserzeitliche christliche Theologie und ihre Institutionen. Prolegomena zu einer Geschichte der antiken christlichen Theologie. Mohr Siebeck, 2009, S. 229 f.
- ^ Christoph Markschies: Kaiserzeitliche christliche Theologie und ihre Institutionen. Prolegomena zu einer Geschichte der antiken christlichen Theologie. S. 234.
- ^ J. B. Lightfoot: The Apostolic Fathers I vol. II, Lond. 1890, 388. 405–413
- ^ Jonathan J. Armstrong: Victorinus of Pettau as the Author of the Canon Muratori. In: Vigiliae Christianae 62 (2008), S. 1–34.
- ^ Albert C. Sundberg: Canon Muratori: A Fourth-Century List. In: Harvard Theological Review 66 (1973) S. 1–41
- ^ Hahneman: Muratorian Fragment, 1992.
- ^ Jens Schröter: Von Jesus zum Neuen Testament. Studien zur urchristlichen Theologiegeschichte und zur Entstehung des neutestamentlichen Kanons. Tübingen 2007, S. 310, Anm. 60.
- ^ a b c Latince metin: O. Achilles, www.redaktor@auslegungssache.at
- ^ a b The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, 1956, Cilt VIII, sayfa 56
- ^ Bruce Metzger: The Muratorian fragment. www.EarlyChristianWritings.com.
- ^ The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, 1956, Cilt VIII, sayfa 55
- ^ Dr. Geoffrey Mark Hahneman: The Muratorian Fragment and the Development of the Canon
Edebiyat
- Karl August Credner: Über die ältesten Verzeichnisse der heiligen Schriften der katholischen Kirche. In: Ferdinand Christian Baur, Eduard Zeller (Hrsg.): Theologische Jahrbücher. Bd. 16, Tübingen 1857, S. 299 (Online verfügbar).
- Karl August Credner: Zur Geschichte des Kanons. Verlag des Buchhandlung des Waisenhauses, Halle 1847, S. 69–94 (Kapitel 2: Das fragmentum de canone scripturarum ss. bei Muratori (Online verfügbar)).
- Geoffrey Mark Hahneman: The Muratorian Fragment and the Development of the Canon. Clarendon Press, Oxford 1992, .
- C. E. Hill: The Debate Over the Muratorian Fragment and the Development of the Canon. In: Westminster Theological Journal 57 (1995), S. 437–452.
- Werner Georg Kümmel: Einleitung in das Neue Testament. Quelle + Meyer, Heidelberg 1983, .
- Hans Lietzmann: Das Muratorische Fragment und die Monarchianischen Prologe zu den Evangelien (= Kleine Texte für theologische Vorlesungen und Übungen. Hrsg. von Hans Lietzmann. Bd. 1). A. Marcus und E. Weber’s Verlag, Bonn 1902 (Online verfügbar).
- Wilhelm Schneemelcher: Neutestamentliche Apokryphen in deutscher Übersetzung. Bd. 1. Mohr, Tübingen 1999, (deutsche Übersetzung S. 27–29).
- Samuel Prideaux Tregelles: Canon Muratorianus. The earliest catalogue of the books of the New Testament. Edited with notes and a facsimile of the MS in the Ambrosian Library at Milan. Clarendon Press, Oxford 1867 (Online verfügbar).
- J. Verheyden: The Canon Muratori; A Matter of dispute. In: Bibliotheca Ephemeridum Theologicarum Lovaniensium (BEThL). Leuven 2003, S. 487–556.
- Christoph Markschies: Kaiserzeitliche christliche Theologie und ihre Institutionen. Prolegomena zu einer Geschichte der antiken christlichen Theologie. Mohr Siebeck, 2009, .
- Joachim Orth, Das Muratorische Fragment. Die Frage seiner Datierung, Patrimonium, Aachen 2020 (Diss. Universität Wien 2018
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muratori Kanonu Yeni Ahit e ait olan kitaplarin en eski bir Hristiyan listesidir Bu kodeksin kitap biciminde el yazmasi baslangic ve son sayfalari kayboldugu icin Muratori Fragmani fragmentum Muratorianum adi altinda da taninir Muhtemelen 8 yuzyilda Latince yazilmis olan bu rehber adini kesfeden arsivci Lodovico Antonio Muratori den almistir Fragman bugun Milano daki Ambrosiana Kutuphanesinde saklanir Muratori Kanonu nun son sayfasiTarihMuratori Kanonu adasi Ludovico Antonio Muratori 1672 1750 tarafindan Biblioteca Ambrosiana nin Bobbio Manastiri ndan devraldigi ve ilk olarak 1740 ta Antiquitates italicae de med aevi III 851 854 yayimladigi bir 8 yuzyil ortak kodekste Milano daki Ambrosiana nin bir kodeksi J 101 sup kesfedildi Kodeks Italya nin kuzeyindeki Piacenza kentine bagli Bobbio manastirinda Latincede yazilmisti Bu el yazmasi muhtemelen M S 170 200 civarinda Roma da yazilmis bir Yunanca orijinalin beceriksiz Latinceye cevirisidir Fragmanda Kutsal Kitap disi Hermas in Cobani kitabindan bahsedilir ve Hermas in bunu Roma kentinde cok yakin zamanda bizim zamanimizda nuperrim e t nostris temporibus in urbe roma yazdigi soylenir Hermas in Cobani kitabinin tamamlanmasi M S 140 ile 155 arasina tarihleniyor Ayrica fragmanda M S 150 civarinda yazan birkac reddedilmis yazarin adi verilir Valentinus Markion Basilides ancak Hristiyanligi Yunanca felsefeyle karistirmaya calisan daha sonraki yazarlar degil ornegin Montanus M S 170 Buna gore Muratori Kanonu nun Latince metninin Yunanca orijinali asagiyukari M S 170 ile 200 arasina yazildi Boylece Yeni Ahit kanonunu olusturma surecinin cok erken bir kanitidir Roma ya dogrudan ve dolayli atif orijinalinin o sehirden geldigini gosterir Ancak kim tarafindan tartisiliyor Iskenderiyeli Clemens Sardesli Melito ve Efesli Polikrates onerildi Ancak bilginlerin cogu yazarin Yunanca yazan ve Muratori Fragmaninin olusturuldugu donemde Roma da yasamis ve bircok eser ortaya koymus olan Hippolytus olabilecegine isaret eder Poetoviolu Victorinus da aniliyor Dizinin kokeni hakkindaki alternatif varsayimlar dizinin 3 yuzyilin ikinci yarisina veya 4 yuzyila tarihlendirilmesine neden olur Sundberg ve Hahneman Muratori Fragmani nin yazilisi 4 yuzyilin sonuna koydu Ancak bu gec tarihler ustune cikmadilar MetinMuratori Fragmani El yazmasi bilinen herhangi bir edebi ture acikca atanamaz Orijinal baslangici ve sonu olmayan bir parca dir Matta ve Markos incilleri hakkinda baslangicta hicbir bilgi yok sonunda belge aniden bitiyor Markschies e gore Kutsal Kitap in bir baskisinin bir onsozu sozlu bir dizin veya Kutsal Kitap konulariyla ilgili sorular uzerine aciklamalarin bir ozeti olabilirdi Diger bir olasilik da belgenin Kutsal Kitap icin bir kilavuzu olmasiydi Fragman her biri 27 x 17 santimetre olcusundeki 76 parsomenden olusan el yazmasi bir kodeksin parcasidir Muratori fragmani kodeksin 10 ve 11 sayfalarindan olusuyor ve 85 satirdan ibarettir Metin ozellikle dikkatlice yazilmis bir Latince nusha degildir 11 ve 12 yuzyila ait dort el yazmasinda ayni metinle karsilastirmalar yapilarak bazi hatalar kesfedildi Fragmanin sonunda az bir sey eksik baslangictaki eksiklik ise daha buyuktur cunku ilk iki Incil in kaydindan sadece bir satir kaldi Bundan baska yazar Yeni Ahit kitaplarindan once Eski Ahit kitaplarini neredeyse kesinlikle tartisti IcerikMuratori Kanonu Yunanca Kutsal Yazilara Yeni Ahit ait olan kitaplarin bir listesini icermektedir Metin yalnizca Yunanca Kutsal Yazilarin kitaplarini listelemiyor Kitaplar ve yazarlari hakkinda yorumlar da icerir Kelime kelime ceviri 1 yaprak Latince Turkcequibus tamen Interfuit et ita posuit yanlarindadaydi ve onu boyle tasvir etti TERTIO EUANGELII LIBRUM SECAUNDO1 LUCAN UCUNCU LUKA YA GORE INCIL KITABI Lucas Iste medicus post ascensum2 xpi Luka Mesih in yukselisinden sonraki bu doktorCum eo Paulus quasi ut iuris studiosum Pavlus onu bir hukuk ogrencisi gibiSecundum adsumsisset numeni suo kendine aldi ve kendi adinaex opinione concribset3 dnm tamen nec Ipse onlari siraya gore yazdi Fakat Rab bi kendisi degilduidit in carne et idm prout asequi potuit 4 bedende gordu ve bu yuzden kavrayabildigi gibi Ita et ad natiuitate Iohannis incipet dicere Yuhanna nin dogumundan beri anlatmaya basladi QUARTI EUANGELIORUM IOHANNIS EX DECIPOLIS INCILLER IN DORDUNCU KITABININ YAZARI OGRENCILERDEN BIRI OLAN YUHANNA DIRcohortantibus condescipulis et eps suis Ogrenci arkadaslari ve piskoposlari tarafindan cesaretlendirildigi zamandixit conieiunate mihi odie triduo et quid dedi bugun benimle oruc tutun uc gun ve necuique fuerit reuelatum alterutrum herkese aciklanirsa birbirimizenobis ennarremus eadem nocte reue anlatalim Ayni gecedelatum andreae ex apostolis ut recognis elcilerden biri olan Andreas vahyedildicentibus cuntis Iohannis suo nomine herkes inceledigi zaman Yuhanna onun adinacuncta discriberet et ideo licit uaria sin5 her seyi yazacakti Ve bu yuzden olabilir kiculis euangeliorum libris principia Incillerin kitaplarinda farkli baslangic noktalaridoceantur Nihil tamen differt creden ogretiliyor Fakat bu inananlarin imani icintium feidei6 cum uno ac principali spu de fark yapmaz Cunku bir ve belirleyici ruh nedeniyleclarata sint in omnibus omnia de natiui her sey acikca ifade edilmistir dogum tate de passione de resurrectione istirabi dirilis de conuersatione7 cum decipulis suis ogrencileriyle iliskisiac de gemino eius aduentu ve iki gelisi Primo In humilitate dispectus quod fo8 Ilk dusuk duzeyde tanindi ki zaten oldu tu secundum potestate regali pre9 ikincisi kraliyet iktidarinda guclu olani clarum quod foturum est quid ergo gelecekte olacak Sasilacak bir sey degil mirum si Iohannes tam constanter eger Yuhanna bunu tekrar tekrarsincula etia In epistulis suis proferat ayri seyler mektuplarinda da dile getirirse dicens In semeipsu Quae uidimus oculis kendisi sunu soyleyerek Bizim gozlerimizle gordugumuzunostris et auribus audiuimus et manus kulaklarimizla isittigimizi ve ellerimizlenostrae palpauerunt haec scripsimus vobis dokundugumuzu bunu size yazdik 1 Secundo yerine secando yanlislikla yazilmistir a silinmis ve bir u ile degistirilmistir 2 Ascensum da unutulan ilk s eklendi 3 Concribset ile iyilestirmeler yapildi ancak aslinda soz konusu olan conscripsit gerceklestirilemedi 4 Satirin ilk harfi silindi ve daha sonra pro bir prout a donusturuldu 5 Daha sonra iki kelime bir harfle tamamlandi cuncta ve discriberet 6 fidei ilk olarak fedei olarak yazilmistir 7 Conuersatione de ilk once r unutuldu 8 Son hece silindi 9 Ilk hece silindi potestate ye bir s eklendi 2 yaprak Latince TurkceSic enim non solum uisurem sed amp auditorem Cunku bu sekilde kendini sadece goz ve kulak tanigi olarak itiraf etmiyorsed et scriptore omnium mirabiliu dni per ordi fakat ayni zamanda sirayla Rab bin tum mucizelerinin bir tarihcisi olarak nem profetetur Acta aute omniu apostolorum Fakat butun elcilerin islerisub uno libro scribta sunt Lucas obtime theofi bir kitapta yazilmistir Luka en iyi Teofi le conprindit quia sub praesentia eius singula los icin ozetledi huzurunda ayrintili olarakgerebantur sicute10 et semote passione Petri oldugunu ornegin Petrus un istiraplarinin atlamasiylaeuidenter declarat Sed amp profectione pauli ad b 11 ur acikca gosterdi Fakat ayni zamanda Pavlus un ayrilisinin da atlamasi bes12 ad spania proficescentis Epistulae autem ki sehirden Roma Ispanya ya yolculuk etti Fakat mektuplariPauli quae a quo loco uel qua ex causa directe Pavlus un hangi yerden veya hangi nedenlesint uolentatibus intellegere Ipse declarant gonderildi anlamak isteyenlere bile beyan ederler Primu omnium corintheis scysmae heresis In Hepsinden ilki yazdi Korintoslulara sapkinligin bolunmesiniterdicens deInceps B callactis13 circumcisione yasaklayarak sonra ikinci olarak Galatyalilara sunneti yasaklayarak Romanis aute ornidine14 scripturarum sed et Fakat Romalilara ilan ederek yazinin duzen ilkesiprincipium earum osd15 esse xpm Intimans kokeni temeli yol gosterici ilkesi Mesihprolexius scripsit de quibus sincolis Neces daha detayli yazdi Bunlari hakkinda ayri ayri ge se est ad nobis desputari Cum ipse beatus rekli bizim icin tartismak Cunku kutsalapostolus paulus sequens prodecessoris sui elci Pavlus kendisi onceli olanlohannis ordine nonnisi cnomenati16 semptae Yuhanna nin duzenini takip ederek sadece adlariyla anilan yedieccleseiis17 scribat ordine tali a corenthios cemaatlere yaziyor su sirayla Korintoslularaprima ad efesios seconda ad philippinses ter birinci mektup Efesoslulara ikinci Filipililere uc tia ad colosensis quarta ad calatas quin uncu Koloselilere dorduncu Galatyalilara bes ta ad tensaolenecinsis sexta ad romanos inci Selaniklilere altinci Romalilaraseptima Uerum core i ntlieis18 et thesaolecen19 yedinci fakat Korintoslulara ve Selanik sibus licet pro correbtione Iteretur una lilere bir daha azarlama icin yazildiysa buna ragmentamen per omnem orbem terrae ecclesia tum dunya dairesinde bir cemaatdeffusa esse denoscitur Et lohannis eni In a yayiliyor Eger Yuhanna A pocalebsy licet septe eccleseis scribat pokalips te yedi cemaate yazarsatamen omnibus dicit ueru ad filemonem una buna ragmen tumune konusuyor fakat bir tane Filimon aet at titu una et ad tymotheu duas pro affec bir tane Titus a iki tane Timoteos a sempa to et dilectione In honore tamen eclesiae ca ti ve sevgiden dolayi Onuru icin tum genel cemaatin tholice In ordinatione eclesiastice Cemaatin duzenlemesi 10 Kelimenin sonunda olan e silindi 11 d silindi ve yerine b konuldu 12 Hecenin sonundaki s silindi 13 Kelimedeki ikinci c sonradan eklendi 14 ornidine silinerek ordine yapildi 15 silindi 16 comenati daha sonra nomenati ye donusturuldu 17 eccleses sonradan ecclesiis yapildi 18 kelimedeki e i olarak degistirildi 19 h sonradan eklendi 3 yaprak Latince Turkcede i scepline20 scificate sunt Fertur etiam ad ve disiplini kutsal sayilir Bir mektup daha var olsunLaudecenses alia ad alexandrinos Pauli no Laodikyalilara ve bir baskasi Iskendiriyelilere Pavlus un is mine fincte ad heresem21 marcionis et alia plu miyle taklit edilmis Marcion un sapkinligina gore ve bircok bas ra quae In chatholicam22 eclesiam recepi non kalari ki genel cemaatte kabul edile potest Fel enim cum melle misceri non con mez Cunku safra bal ile karistirmak uygun degil cruit epistola sane Iude et superscrictio Ne de olsa Yahuda ya ve basligiIohannis duas In catholica habentur Et sapi Yuhanna konulan iki genel mektuplar Ve hik entia ab amicis salomonis in honore ipsius met ki Suleyman in dostlarindan onun onuru icinscripta apocalapse etiam Iohanis et Pe yazildi Sadece Yuhanna nin ve Petrus un vahiylerinitri tantum recipe i mus23 quam quidam ex nos kabul ediyoruz ki bizimkilerden bazilaritris legi In eclesia nolunt Pastorem uero cemaatte onlari okutmak istemiyorlar Cobani isenuperrim et24 temporibus nostris In urbe gecenlerde ve zamanimizda sehirroma herma conscripsit sedente cathe Roma da Hermas kaleme aldi baskili tra urbis romae aeclesiae Pio eps fratrer25 sesinde sehir Roma nin cemaatte kardesi Piuseius et ideo legi eum quide Oportet se pu oturunca ve bunun icin okunsun fakat umu plicare uero In eclesia populo Neque inter miyette cemaatte halka ne arasindaprofe tas26 conpletum numero Neque Inter peygamberler sayilari bitirildi ne arasindaapostolos In fine temporum potest elciler zamanlarin sonuna kadar Arsinoi autem seu ualentini uel mitiadieis27 Arsinus un ya da Valentinus un ya da Miltiades in kitaplari nihil In totum recipemus Qui etiam nouu hicbir zaman kabul etmiyoruz Onlar yeni birpsalmorum librum marcioni conscripse Mezmurlar kitabini Marcion icin hazir runt una cum basilide assianum catafry ladilar Basilides le birlikte Asya eyaletindencum constitutorem28 ve Katafrigyalilarin kurucusu olan 20 e silindi ve bir i ile degistirildi 21 Orta hece sonradan eklendi 22 h silindi 23 e silindi ve bir i ile degistirildi 24 t silindi 25 frater den silinip eklenerek fratre yapildi 26 Yildiz isareti bu noktada bir harfin silindigini gosterir 27 mitiadeis ten mitiadis yapildi 28 s sonradan eklendi Kolay okunakli Turkce ceviri Incilin ucuncu kitabi Luka dir Bu kitabi taninmis bir hekim olan Luka yazdi ve kitaba kendi ismini verdi Incilin dorduncu kitabini ogrencilerden biri olan Yuhanna yazmistir Incil kitaplarinin her birinde yasanan olaylarla ilgili farkli ayrintilar yer alsa da iman edenlerin benimsedigi inanclar acisindan bir uyumsuzluk yoktur Cunku her bir incil ruhun yonlendirmesiyle yazilmistir Bu kitaplarda anlatilanlar Isa nin dogumu aci cekisi dirilisi ogrencileriyle sohbetleri ve onun ilk ve ikinci gelisi hakkindadir O ilk gelisinde asagilandi ve hor goruldu ikinci gelisi ise krallik yetkisiyle ve ihtisamli sekilde gerceklesecek Dolayisiyla Yuhanna nin Gordugumuzu ve duydugumuzu size de bildiriyoruz ve Ona ellerimizle dokunduk gibi sozlerle yazdiklarini dogrulamasi yerindedir Cunku kendisi boylece Efendimizle ilgili tum harika seylerin yalnizca gorgu tanigi degil onlari dinleyen ve sirasiyla anlatan kisi de oldugunu soyluyor Ayrica tum Elcilerin Isleri tek bir kitapta anlatilmistir Luka tum bunlari saygideger Teofilos icin derlemisti Bir kisi Pavlus un mektuplarini okudugunda bu mektuplarin ne oldugunu nereden ya da hangi nedenle gonderildigini kolaylikla anlar Pavlus once hakikat yolundan sapmanin sonucu olan hizipcilige karsi koymak konusunda Korintoslulara uzun bir mektup yazdi Sonra Galatyalilara sunnet konusunda bir mektup yazdi Daha sonra Romalilara yazdigi mektupta ise Kutsal Yazilarin icindeki duzenden ve bu kitaplarin baslica konusunun Mesih oldugundan soz etti Bu mektuplarin her birini ele almamiz gerekir Aziz Elci Pavlus da kendisinden once gelen Yuhanna nin ornegini izlemis ve su yedi kiliseden baskasina mektup yazmamisti Korintoslulara birinci Efesoslulara ikinci Filipililere ucuncu Koloselilere dorduncu Galatyalilara besinci Selaniklilere altinci ve Romalilara yedinci Korintoslulara ve Selaniklilere yanlislarini dogrultmak amaciyla ikinci mektuplari da yazdi buna ragmen bu yedi mektupla tum yeryuzune yayilmis tek bir kilise oldugu acikca ortaya konur Ayni sekilde Yuhanna Vahiy deki sozleri yedi kiliseye yazmis olsa da aslinda tum kiliselere hitap eder Fakat Pavlus sevgisinden ve sefkatinden oturu biri Filimon a biri Titus a ve ikisi Timoteos a hitaben toplam dort mektup daha yazdi bunlar yuce Kilise tarafindan kutsal sayilirlar Bunlara ek olarak Yahuda nin mektubu ve Yuhanna ismini tasiyan iki mektup daha vardir Elimizde yalnizca Yuhanna nin ve Petrus un vahiyleri bulunuyor bazilarimiz bu ikincisinin kilisede okunmasini istemiyor Metin YorumuMetin Luka Inciline deginen cumlelerle baslar ve Kutsal Yazilarin bu kitabini yazan kisinin hekim oldugunu soyler Koloseliler 4 14 Belge Luka nin ucuncu incil oldugunu belirtir boylece bastaki kayip kisimlarin buyuk ihtimalle Matta ve Markos Incillerinden bahsettiginin sonucuna varabiliriz Fragman Luka nin Elcilerin Isleri kitabini saygideger Teofilos icin yazdigini dogrular Luka 1 1 Elciler 1 1 Daha sonra elci Pavlus un Korintoslulara iki Efesoslulara Filipililere Koloselilere Galatyalilara Selaniklilere iki Romalilara Filimon a Titus a ve Timoteos a iki yazdigi mektuplari siralar Yahuda nin mektubu ve Yuhanna nin baska iki mektubu da gecer Yazar Yuhanna Incili nden soz ederken onun ilk mektubuna zaten deginmistir cunku bu baglantida 1 Yuhanna mektubundan 1 1 Gordugumuzu ve duydugumuzu size de bildiriyoruz ve Ona ellerimizle dokunduk sozleri alintilamistir Daha sonra Muratori Kanonu Yuhanna nin iki mektubundan bahsederken hangileri olduguna dair az bilgi verdigi halde su yorum mumkundur Fragmanin baslangicinda 1 Yuhanna Mektubu nun bir alintisi gectigi icin sonra deginilen iki mektuplar 2 ve 3 Yuhanna olmali Muratori Fragmaninin sonlarina dogru Yuhanna nin yalnizca iki mektubundan soz edilmesi dikkat cekicidir Schaff Herzog ansiklopedisinde belirtildigine gore bu mektuplarin yazari kendisini ihtiyar olarak tanitir ve bunlar onun ancak ikinci ve ucuncu mektuplari olabilir Yazar ilk mektuba daha once dolayli da olsa dorduncu incille birlikte degindiginden ve yazarinin Yuhanna olduguna kesinlikle inandigini belirttiginden burada yalnizca daha kucuk iki mektuptan soz etmenin yetecegini dusunmus olmali Bu varsayim dogru ise Muratori Kanonu nda Yuhanna nin uc mektubu siralanmaktadir Kutsal Kitap in kanonuna ait olarak kabul edilen kitaplarin listesi Apokalips le yani Vahiy kitabiyla son bulur Ansiklopedi Petrus un ilk mektubundan soz edilmemesiyle ilgili soyle diyor Buyuk olasilikla 1 Petrus ve Vahiy Yuhanna nin kitaplarinin kabul edilmis oldugunu belirten birkac sozcuk belki de bir satir kayboldu Dolayisiyla bu ansiklopedi 56 sayfasinda Muratori Fragmanindan su sonucu cikariyor Yeni Ahdi olusturan kitaplar arasinda dort incilin Elcilerin Isleri kitabinin Pavlus un on uc mektubunun Yuhanna nin Vahyi nin ve muhtemelen ona ait uc mektubun ayrica Yahuda kitabinin oldugu kesindir buna buyuk ihtimalle 1 Petrus kitabi da dahildir fakat Petrus un diger kitabina hala kuskuyla bakanlar vardir Fragmanin Petrus un Apokalipsi nden bahsetmesi ilginctir fakat yazdigina gore bazi kisiler Hristiyanlarin bunu okumamasi gerektigini dusunuyordu Yazar okuyuculari o gunlerde zaten var olan sahte el yazmalarina karsi uyariyor Muratori Fragmani sahte el yazmalarinin kabul edilmemesi gerektigini su sozlerle acikliyor Cunku aci bir sey balla karistirilmaz Fragman kutsal yazilara dahil edilmemesi gereken baska metinlere de deginir Bunun nedeni onlarin Hermas in Coban adli kitabi gibi elcilerin yasadigi donemden sonra yazilmis olmalari veya sapkinliklari destekleme amaci gutmeleridir Origenes 185 253 254 Romalilara mektubu hakkindaki yorumuna gore orada deginilen Romalilar 16 14 Hermas in Coban in yazari oldugu gorusundeydi Fakat bu iki metnin yazilis zamani birbirleriyle uymuyor Pavlus MS 56 civarinda Romalilara mektubunu yazarken Hermas in Cobani nin MS 140 155 yillarinda tarihlenmektedir Ayrica Muratori Kanonu Suleyman in dostlari tarafindan onun onuruna yazilan Hikmet adli bir kitaptan bahseder Suleyman in dostlari sozlerinin bir yanlis anlasilmaya dayandigi gorulmektedir Hieronymus 347 420 Suleyman kitaplarina yazdigi onsozde soyle yazar Hikmet kitabi Ibraniler arasinda hicbir yerde yoktur aslinda yazinin kendisi Yunan belagatinin kokusunu yayar ve bazi eski yazilar Yahudi Philo tarafindan yazildigini iddia eder Muratori Kanonu nun yazari muhtemelen Filwnos philōnos Philo ile Filwn philōn arkadaslar karistirmistir Yani aslinda kastedilen Yahudi filozof Iskenderiyeli Philo tarafindan yazilan Suleyman in Hikmeti ydi Kutsal Kitap a ait kitaplari iceren bu katologun Ibranilere yazilan mektuptan Petrus un iki mektubundan ve Yakub un mektubundan bahsetmedigi fark edilir Dr Geoffrey Mark Hahneman el yazmasini kopya eden kisinin isciligine degindikten sonra sunlari acikliyor Fragmanda yer alan diger kayitlarin kayip oldugu dusunuluyor Yakub ve Ibraniler ve 1 Petrus kayitlari bunlarin arasinda olabilir Boylelikle Muratori Fragmani nin sunu dogruladigi gorulur Bugun Yunanca Kutsal Metinler Dizisinde bulunan cogu kitabin kanonik oldugu M S ikinci yuzyilda zaten kabul ediliyordu KarsilastirmaKitap Muratori Kanonu Bugunku KanonMatta buyuk olasilikla evet evetMarkos buyuk olasilikla evet evetLuka evet evetYuhanna evet evetElcilerin Isleri evet evetRomalilar evet evet1 Korintoslular evet evet2 Korintoslular evet evetGalatyalilar evet evetEfesoslular evet evetFilipililer evet evetKoloseliler evet evet1 Selanikliler evet evet2 Selanikliler evet evet1 Timoteos evet evet2 Timoteos evet evetTitus evet evetFilimon evet evetIbraniler hayir evetYakup hayir evet1 Petrus hayir evet2 Petrus hayir evet1 Yuhanna evet evet2 Yuhanna buyuk olasilikla evet evet3 Yuhanna buyuk olasilikla evet evetYahuda evet evetYuhanna nin Vahyi evet evetPetrus un Vahyi evet hayirSuleyman in Hikmeti evet hayirKaynakca a b c Christoph Markschies Kaiserzeitliche christliche Theologie und ihre Institutionen Prolegomena zu einer Geschichte der antiken christlichen Theologie Mohr Siebeck 2009 S 229 f Christoph Markschies Kaiserzeitliche christliche Theologie und ihre Institutionen Prolegomena zu einer Geschichte der antiken christlichen Theologie S 234 J B Lightfoot The Apostolic Fathers I vol II Lond 1890 388 405 413 Jonathan J Armstrong Victorinus of Pettau as the Author of the Canon Muratori In Vigiliae Christianae 62 2008 S 1 34 Albert C Sundberg Canon Muratori A Fourth Century List In Harvard Theological Review 66 1973 S 1 41 Hahneman Muratorian Fragment 1992 Jens Schroter Von Jesus zum Neuen Testament Studien zur urchristlichen Theologiegeschichte und zur Entstehung des neutestamentlichen Kanons Tubingen 2007 S 310 Anm 60 a b c Latince metin O Achilles www redaktor auslegungssache at a b The New Schaff Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge 1956 Cilt VIII sayfa 56 Bruce Metzger The Muratorian fragment www EarlyChristianWritings com The New Schaff Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge 1956 Cilt VIII sayfa 55 Dr Geoffrey Mark Hahneman The Muratorian Fragment and the Development of the CanonEdebiyatKarl August Credner Uber die altesten Verzeichnisse der heiligen Schriften der katholischen Kirche In Ferdinand Christian Baur Eduard Zeller Hrsg Theologische Jahrbucher Bd 16 Tubingen 1857 S 299 Online verfugbar Karl August Credner Zur Geschichte des Kanons Verlag des Buchhandlung des Waisenhauses Halle 1847 S 69 94 Kapitel 2 Das fragmentum de canone scripturarum ss bei Muratori Online verfugbar Geoffrey Mark Hahneman The Muratorian Fragment and the Development of the Canon Clarendon Press Oxford 1992 ISBN 0 19 826341 4 C E Hill The Debate Over the Muratorian Fragment and the Development of the Canon In Westminster Theological Journal 57 1995 S 437 452 Werner Georg Kummel Einleitung in das Neue Testament Quelle Meyer Heidelberg 1983 ISBN 3 494 00089 1 Hans Lietzmann Das Muratorische Fragment und die Monarchianischen Prologe zu den Evangelien Kleine Texte fur theologische Vorlesungen und Ubungen Hrsg von Hans Lietzmann Bd 1 A Marcus und E Weber s Verlag Bonn 1902 Online verfugbar Wilhelm Schneemelcher Neutestamentliche Apokryphen in deutscher Ubersetzung Bd 1 Mohr Tubingen 1999 ISBN 3 16 147252 7 deutsche Ubersetzung S 27 29 Samuel Prideaux Tregelles Canon Muratorianus The earliest catalogue of the books of the New Testament Edited with notes and a facsimile of the MS in the Ambrosian Library at Milan Clarendon Press Oxford 1867 Online verfugbar J Verheyden The Canon Muratori A Matter of dispute In Bibliotheca Ephemeridum Theologicarum Lovaniensium BEThL Leuven 2003 S 487 556 Christoph Markschies Kaiserzeitliche christliche Theologie und ihre Institutionen Prolegomena zu einer Geschichte der antiken christlichen Theologie Mohr Siebeck 2009 ISBN 978 3 16 149957 9 Joachim Orth Das Muratorische Fragment Die Frage seiner Datierung Patrimonium Aachen 2020 Diss Universitat Wien 2018Ayrica bakinizYeni Ahit in Papirusler Listesi Yeni Ahit in El Yazmalarinin Kategorileri Yeni Ahit in Metin Tarihi Chester Beatty Papirusleri Bodmer Papirusleri John Rylands Papirusleri Oxyrhynchus Papirusleri Papirus Fouad 266