Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
NATO Parlamenter Asamblesi, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'ne üye ülkelerden 158 parlamenter 1955 yılında Paris’te toplanarak kurdukları örgüttür. Bu örgütün ismi 1966 yılında Kuzey Atlantik Asamblesi; 1999 yılında ise NATO Parlamenter Asamblesi olarak değiştirilmiştir.
| NATO Parlamenter Asamblesi | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | NATO PA |
| Kuruluş | 1955 |
| Tür | |
| Konum | |
| Başkan | (Polonya) |
| Başkan Yardımcısı | (Portekiz) (Birleşik Krallık) (ABD) (Romanya) (Belçika) |
| Genel sekreter | |
| Ana kurum | NATO |
| Resmî site | nato-pa.int |
Asamble toplantılarına üyeler ve ortak üyeler dışında Parlamenter gözlemciler Parlamentolararası Meclisler, Avrupa Parlamentosu temsilcileri, Parlamento misafirleri katılmaktadır.
26 Mayıs 2017'de Tiflis'te gerçekleştirilen NATO Parlamenter Asamblesi Genel Kurulunda Türkiye'nin üye sayısı 12'den 18'e çıkarıldı.
Tarihçe
Transatlantik ortaklığı tehdit eden sorunlar üzerinde birlikte düşünme fikri, ilk olarak 1950'lerin başlarında ortaya çıktı ve NATO parlamenterlerinin yıllık bir konferansının 1955'te oluşturulmasıyla şekillendi. Meclisin oluşturulması, yasama organlarının, NATO'nun temel olarak demokrasilerin politik bir transatlantik ittifakının somut bir ifadesi olduğu Washington Anlaşması'nın (aynı zamanda Kuzey Atlantik Antlaşması olarak da bilinir) ön kabulüne somut bir anlam kazandırmak isteğini yansıtmaktadır.
NATO ve NATO PA arasındaki işbirliği temeli, Aralık 1967'de Kuzey Atlantik Konseyi'nin (NAC) NATO Genel Sekreterine iki kurum arasında daha yakın işbirliği sağlama konusunu incelemesi için yetki vermesiyle güçlendirildi. Takip eden yıl boyunca yapılan görüşmelerin bir sonucu olarak, NATO Genel Sekreteri, NAC ile istişarelerin ardından NATO ve Meclis arasındaki çalışma ilişkisini geliştirmek için bir dizi önlem uyguladı. Bu önlemler arasında Genel Sekreterin Meclisin Tam Oturumlarında kabul edilen tüm öneri ve kararlara yanıt vermesi bulunmaktadır. Berlin Duvarı'nın yıkılmasının ardından, NATO-PA, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin siyasi liderleriyle yakın ilişkiler geliştirerek yetki alanını genişletti. Bu bağlantılar, NATO'nun bölgenin hükûmetleriyle başlattığı diyalogu büyük ölçüde kolaylaştırmıştır. 21 Kasım 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Madrid'de, Parlamenter Meclis Rusya'yı "terör devleti" olarak tanıdı ve özel bir uluslararası mahkemenin kurulmasını talep etti. Slovakya heyetinin başı Tomas Valasek, "karar Rusya'yı Avro-Atlantik güvenliği için en doğrudan tehdit olarak adlandırıyor... Mevcut rejimi altında Rusya'nın bir terör devleti olduğunu açıkça belirtiyor" dedi.
Rolü
NATO PA, Atlantik İttifakı üye devletlerinin tüm parlamentolarından milletvekillerini bir araya getirerek NATO ile üye ulusların parlamentoları arasında bir bağlantı sağlar.
Aynı zamanda, NATO politikalarının daha şeffaf hale gelmesine katkıda bulunarak, temel güvenlik konularında parlamentoların farkındalığını ve anlayışını artırır. Önemli olan, Atlantik İttifakı'nın temelini oluşturan transatlantik ilişkiyi sürdürmeye ve güçlendirmeye yardımcı olmasıdır.
Soğuk Savaş'ın sona ermesinden bu yana, NATO PA, NATO'ya daha yakın ilişki arayan Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri ve ötesinden milletvekillerini çalışmalarına entegre ederek yeni bir rol üstlenmiştir. Bu entegrasyon hem siyasi hem de pratik yardım sağlamış ve Avro-Atlantik bölgesindeki parlamenter demokrasinin güçlendirilmesine katkıda bulunmayı amaçlamıştır. Ayrıca NATO'nun ortaklık ve işbirliği programını tamamlayıp güçlendirmiştir.
Meclis, 1997 yılı sonunda imzalanan Katılım Protokolleri'nin onay sürecine yardımcı olma görevi doğrultusunda, Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya'nın Mart 1999'da İttifak'a katılımını sağlayan süreçte doğrudan ilgili olmuştur. Aynı rolü, Bulgaristan, Estonya, Letonya, Litvanya, Romanya, Slovakya ve Slovenya'nın Mart 2004'te İttifak'a katılımına yönelik onay sürecinde de oynamıştır.
NATO ile ilişkisi
NATO-PA ile NATO arasında resmi bir bağlantı bulunmamakla birlikte, Soğuk Savaş sonrası dönemde yoğunlaşan işbirliği tarihi vardır.
Meclis'in Daimi Komitesi, NATO Genel Merkezi'nde yıllık olarak NATO Genel Sekreteri ve Kuzey Atlantik Konseyi'ne Daimi Temsilciler ile bir araya gelerek İttifak'ın durumu hakkında görüş alışverişinde bulunmakta ve yasama organlarının perspektifini sunmaktadır. Genel Sekreter, Meclisin bahar ve sonbahar oturumlarına katılmakta ve diğer özel etkinliklere katılmaktadır; ayrıca Meclisin sonbahar oturumunda kabul edilen önerilere yazılı bir yanıt sunmaktadır. Meclis Başkanları da İttifak'ın Zirve toplantılarına katılmaktadır.
NATO'nun komuta zincirindeki Yüksek Müttefik Komutan Avrupa (SACEUR) ve diğer üst düzey askeri yetkililer de düzenli olarak Meclis üyeleriyle çeşitli formatlarda bir araya gelmektedir.
NATO Parlamenter Asamblesi Temsilci Sayıları
| NATO Ülkeleri | İlişkili Devletler | ||||
|---|---|---|---|---|---|
 Arnavutluk | 4 |  Lüksemburg | 3 |  Ermenistan | 3 |
 Belçika | 7 |  Hollanda | 7 |  Azerbaycan | 5 |
 Bulgaristan | 6 |  Norveç | 5 |  Bosna-Hersek | 3 |
 Danimarka | 5 |  Polonya | 12 |  Finlandiya | 4 |
 Almanya | 18 |  Portekiz | 7 |  Gürcistan | 4 |
 Estonya | 3 |  Romanya | 10 |  Moldova | 3 |
 Fransa | 18 |  Slovakya | 5 |  Avusturya | 5 |
 Yunanistan | 7 |  Slovenya | 3 |  İsveç | 5 |
 İzlanda | 3 |  İspanya | 12 |  İsviçre | 5 |
 İtalya | 18 |  Çekya | 7 |  Sırbistan | 5 |
 Kanada | 12 |  Türkiye | 18 |  Ukrayna | 8 |
 Hırvatistan | 5 |  Macaristan | 7 | ||
 Letonya | 3 |  ABD | 36 | ||
 Litvanya | 4 |  Birleşik Krallık | 18 | ||
 Kuzey Makedonya | 3 |  Karadağ | 3 | ||
| Toplam: | 269 | Toplam: | 50 | ||
Başkanları
| Başkan | Görev süresi | Ülke | |
|---|---|---|---|
| 1955–1956 |  Kanada | ||
| 1956–1957 |  ABD | ||
| 1957–1959 | Hollanda | ||
| 1959–1960 | Fransa | ||
| 1960–1961 | Norveç | ||
| 1961–1962 | İtalya | ||
| 1962–1963 | Birleşik Krallık | ||
| 1963–1964 | Batı Almanya | ||
| 1964–1965 | Belçika | ||
| 1965–1966 | Portekiz | ||
| 1966–1967 | Kanada | ||
| 1967–1968 | İzlanda | ||
| Kasım Gülek | 1968–1969 | Türkiye | |
| 1969–1970 | ABD | ||
| 1970–1971 | Lüksemburg | ||
| 1971–1972 | Kanada | ||
| 1972–1973' | Birleşik Krallık | ||
| 1973–1975 | Danimarka | ||
| 1975–1977 | ABD | ||
| 1977–1979 | Birleşik Krallık | ||
| 1979–1980 | Norveç | ||
| 1980–1982 | ABD | ||
| 1982–1983 | Batı Almanya | ||
| 1983–1985 | Birleşik Krallık | ||
| 1985–1986 | ABD | ||
| 1986–1988 | Hollanda | ||
| 1988–1990 | Birleşik Krallık | ||
| 1990–1992 | ABD | ||
| 1992–1994 | Fransa | ||
| 1994–1996 | Almanya | ||
| 1996–1998 | ABD | ||
| Javier Rupérez | 1998–2000 | İspanya | |
| 2000–2002 | İspanya | ||
| 2002–2004 | ABD | ||
| Pierre Lellouche | 2004–2006 | Fransa | |
| Bert Koenders | 2006–2007 | Hollanda | |
| 2007–2008 | Portekiz | ||
| 2008–2010 | ABD | ||
| Karl A. Lamers | 2010–2012 | Almanya | |
| 2012–2014 | Birleşik Krallık | ||
| 2014–2016 | ABD | ||
| Paolo Alli | 2016–2018 | İtalya | |
| Rasa Juknevičienė | 2018 | Litvanya | |
| Madeleine Moon | 2018–2019 | Birleşik Krallık | |
| 2019–2020 | Macaristan | ||
| 2020–2022 | ABD | ||
| 2022–2023 | Fransa | ||
| 2023- | Polonya |
Kaynakça
- ^ "Türkiye'nin NATO PA'daki üye sayısı arttı". Anadolu Ajansı. 14 Ocak 2018 tarihinde kaynağından .
- ^ "NATO Parliamentary Assembly recognizes Russia as 'terrorist state,' calls for special tribunal creation". The Kyiv Independent. 21 Kasım 2022. 6 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2023.
- ^ . 13 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "French Senator condemns Russia, backs Ukraine, as she is elected NATO PA President". 21 Kasım 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Kasım 2022.
- ^ NATO Parliamentary Assemblee. . www.nato-pa.int. 16 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2017.
Dış bağlantılar
- NATO Parliamentary Assembly25 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
NATO Parlamenter Asamblesi Kuzey Atlantik Antlasmasi Orgutu ne uye ulkelerden 158 parlamenter 1955 yilinda Paris te toplanarak kurduklari orguttur Bu orgutun ismi 1966 yilinda Kuzey Atlantik Asamblesi 1999 yilinda ise NATO Parlamenter Asamblesi olarak degistirilmistir NATO Parlamenter AsamblesiKisaltmaNATO PAKurulus1955TurKonumBruksel BelcikaBaskan Polonya Baskan Yardimcisi Portekiz Birlesik Krallik ABD Romanya Belcika Genel sekreterAna kurumNATOResmi sitenato pa int Asamble toplantilarina uyeler ve ortak uyeler disinda Parlamenter gozlemciler Parlamentolararasi Meclisler Avrupa Parlamentosu temsilcileri Parlamento misafirleri katilmaktadir 26 Mayis 2017 de Tiflis te gerceklestirilen NATO Parlamenter Asamblesi Genel Kurulunda Turkiye nin uye sayisi 12 den 18 e cikarildi TarihceTransatlantik ortakligi tehdit eden sorunlar uzerinde birlikte dusunme fikri ilk olarak 1950 lerin baslarinda ortaya cikti ve NATO parlamenterlerinin yillik bir konferansinin 1955 te olusturulmasiyla sekillendi Meclisin olusturulmasi yasama organlarinin NATO nun temel olarak demokrasilerin politik bir transatlantik ittifakinin somut bir ifadesi oldugu Washington Anlasmasi nin ayni zamanda Kuzey Atlantik Antlasmasi olarak da bilinir on kabulune somut bir anlam kazandirmak istegini yansitmaktadir NATO ve NATO PA arasindaki isbirligi temeli Aralik 1967 de Kuzey Atlantik Konseyi nin NAC NATO Genel Sekreterine iki kurum arasinda daha yakin isbirligi saglama konusunu incelemesi icin yetki vermesiyle guclendirildi Takip eden yil boyunca yapilan gorusmelerin bir sonucu olarak NATO Genel Sekreteri NAC ile istisarelerin ardindan NATO ve Meclis arasindaki calisma iliskisini gelistirmek icin bir dizi onlem uyguladi Bu onlemler arasinda Genel Sekreterin Meclisin Tam Oturumlarinda kabul edilen tum oneri ve kararlara yanit vermesi bulunmaktadir Berlin Duvari nin yikilmasinin ardindan NATO PA Orta ve Dogu Avrupa ulkelerinin siyasi liderleriyle yakin iliskiler gelistirerek yetki alanini genisletti Bu baglantilar NATO nun bolgenin hukumetleriyle baslattigi diyalogu buyuk olcude kolaylastirmistir 21 Kasim 2022 de Rusya nin Ukrayna yi isgali sirasinda Madrid de Parlamenter Meclis Rusya yi teror devleti olarak tanidi ve ozel bir uluslararasi mahkemenin kurulmasini talep etti Slovakya heyetinin basi Tomas Valasek karar Rusya yi Avro Atlantik guvenligi icin en dogrudan tehdit olarak adlandiriyor Mevcut rejimi altinda Rusya nin bir teror devleti oldugunu acikca belirtiyor dedi Rolu2014 Newport zirvesinin baslamasindan once Londra daki Parlamenterler Meclisi toplantisi NATO PA Atlantik Ittifaki uye devletlerinin tum parlamentolarindan milletvekillerini bir araya getirerek NATO ile uye uluslarin parlamentolari arasinda bir baglanti saglar Ayni zamanda NATO politikalarinin daha seffaf hale gelmesine katkida bulunarak temel guvenlik konularinda parlamentolarin farkindaligini ve anlayisini artirir Onemli olan Atlantik Ittifaki nin temelini olusturan transatlantik iliskiyi surdurmeye ve guclendirmeye yardimci olmasidir Soguk Savas in sona ermesinden bu yana NATO PA NATO ya daha yakin iliski arayan Orta ve Dogu Avrupa ulkeleri ve otesinden milletvekillerini calismalarina entegre ederek yeni bir rol ustlenmistir Bu entegrasyon hem siyasi hem de pratik yardim saglamis ve Avro Atlantik bolgesindeki parlamenter demokrasinin guclendirilmesine katkida bulunmayi amaclamistir Ayrica NATO nun ortaklik ve isbirligi programini tamamlayip guclendirmistir Meclis 1997 yili sonunda imzalanan Katilim Protokolleri nin onay surecine yardimci olma gorevi dogrultusunda Cek Cumhuriyeti Macaristan ve Polonya nin Mart 1999 da Ittifak a katilimini saglayan surecte dogrudan ilgili olmustur Ayni rolu Bulgaristan Estonya Letonya Litvanya Romanya Slovakya ve Slovenya nin Mart 2004 te Ittifak a katilimina yonelik onay surecinde de oynamistir NATO ile iliskisiNATO PA ile NATO arasinda resmi bir baglanti bulunmamakla birlikte Soguk Savas sonrasi donemde yogunlasan isbirligi tarihi vardir Meclis in Daimi Komitesi NATO Genel Merkezi nde yillik olarak NATO Genel Sekreteri ve Kuzey Atlantik Konseyi ne Daimi Temsilciler ile bir araya gelerek Ittifak in durumu hakkinda gorus alisverisinde bulunmakta ve yasama organlarinin perspektifini sunmaktadir Genel Sekreter Meclisin bahar ve sonbahar oturumlarina katilmakta ve diger ozel etkinliklere katilmaktadir ayrica Meclisin sonbahar oturumunda kabul edilen onerilere yazili bir yanit sunmaktadir Meclis Baskanlari da Ittifak in Zirve toplantilarina katilmaktadir NATO nun komuta zincirindeki Yuksek Muttefik Komutan Avrupa SACEUR ve diger ust duzey askeri yetkililer de duzenli olarak Meclis uyeleriyle cesitli formatlarda bir araya gelmektedir NATO Parlamenter Asamblesi Temsilci SayilariTemsilci Sayilari NATO Ulkeleri Iliskili Devletler Arnavutluk 4 Luksemburg 3 Ermenistan 3 Belcika 7 Hollanda 7 Azerbaycan 5 Bulgaristan 6 Norvec 5 Bosna Hersek 3 Danimarka 5 Polonya 12 Finlandiya 4 Almanya 18 Portekiz 7 Gurcistan 4 Estonya 3 Romanya 10 Moldova 3 Fransa 18 Slovakya 5 Avusturya 5 Yunanistan 7 Slovenya 3 Isvec 5 Izlanda 3 Ispanya 12 Isvicre 5 Italya 18 Cekya 7 Sirbistan 5 Kanada 12 Turkiye 18 Ukrayna 8 Hirvatistan 5 Macaristan 7 Letonya 3 ABD 36 Litvanya 4 Birlesik Krallik 18 Kuzey Makedonya 3 Karadag 3Toplam 269 Toplam 50BaskanlariBaskan Gorev suresi Ulke1955 1956 Kanada1956 1957 ABD1957 1959 Hollanda1959 1960 Fransa1960 1961 Norvec1961 1962 Italya1962 1963 Birlesik Krallik1963 1964 Bati Almanya1964 1965 Belcika1965 1966 Portekiz1966 1967 Kanada1967 1968 IzlandaKasim Gulek 1968 1969 Turkiye1969 1970 ABD1970 1971 Luksemburg1971 1972 Kanada1972 1973 Birlesik Krallik1973 1975 Danimarka1975 1977 ABD1977 1979 Birlesik Krallik1979 1980 Norvec1980 1982 ABD1982 1983 Bati Almanya1983 1985 Birlesik Krallik1985 1986 ABD1986 1988 Hollanda1988 1990 Birlesik Krallik1990 1992 ABD1992 1994 Fransa1994 1996 Almanya1996 1998 ABDJavier Ruperez 1998 2000 Ispanya2000 2002 Ispanya2002 2004 ABDPierre Lellouche 2004 2006 FransaBert Koenders 2006 2007 Hollanda2007 2008 Portekiz2008 2010 ABDKarl A Lamers 2010 2012 Almanya2012 2014 Birlesik Krallik2014 2016 ABDPaolo Alli 2016 2018 ItalyaRasa Jukneviciene 2018 LitvanyaMadeleine Moon 2018 2019 Birlesik Krallik2019 2020 Macaristan2020 2022 ABD2022 2023 Fransa2023 PolonyaKaynakca Turkiye nin NATO PA daki uye sayisi artti Anadolu Ajansi 14 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan NATO Parliamentary Assembly recognizes Russia as terrorist state calls for special tribunal creation The Kyiv Independent 21 Kasim 2022 6 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2023 13 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi French Senator condemns Russia backs Ukraine as she is elected NATO PA President 21 Kasim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Kasim 2022 NATO Parliamentary Assemblee www nato pa int 16 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mart 2017 Dis baglantilarNATO Parliamentary Assembly25 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde