Osmanlı döneminde Bosna-Hersek, Bosna-Hersek'in 1463/1482'den Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun Bosna'yı ele geçirdiği 1878'e kadar Osmanlı yönetiminde kaldığı dönemdir. Osmanlıların gelişi, Bosna-Hersek tarihindeki en önemli olaydır ve günümüz Bosna-Hersek bölgesi için muazzam dini, dilsel, kültürel, politik ve askeri sonuçlar doğurmuştur.
Osmanlı hakimiyeti sırasında, İslam ve Yahudilik ilk olarak Bosna'da önemli görünürken, Ortodoksluk mevcut devletin tüm alanını kapsıyordu. Bosna kökenli politikacılar ve düşünürler anavatanlarının sınırlarının çok ötesinde tarih üzerinde bir etkiye sahipken, Bosna'da Saraybosna ve Mostar gibi şehirler ve onlarla birlikte Mostar Köprüsü ve Ferhad Paşa Camii gibi etkileyici mimari objeler inşa edildi. Bosna-Hersek'in modern sınırları da bu dönemden gelmektedir.
Osmanlı fethi
Bosna-Hersek'in Osmanlı fethi 1384 yılında başladı ve daha sonra Bosansko Krajiéte'ye yayıldı. Bosna Krallığı 1463'te düştü; Hersek Düklüğü ise 1482'de o dönemki adıyla Konstantiniyye'nin kontrolüne girdi. Bugünkü Bosna'nın batı kesimlerinin de Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası olması yaklaşık bir yüzyıl daha sürdü. Bosna, Berislavić hanedanının hükümdarlığında resmî olarak varlığını sürdürdü ve 1527'de başkenti Jajce'nin Osmanlılar tarafından ele geçirilmesiyle düştü. Aynı yıl ülkede ilk Osmanlı yönetimi kuruldu.
15. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı İmparatorluğu'nun bölgeyi hakimiyeti altına almasından sonra önemli sayıda Boşnak İslam dinini kabul etti. Bu din değişimi aniden olmayıp, Osmanlılar tarafından dayatılan çeşitli kurallara dayalı aşamalı bir süreç olduğu tahmin edilmektedir. İslam'ın çoğunluk dini haline gelmesi yüz yıldan fazla sürdü. Akademisyenler arasındaki genel görüş, Bosnak nüfusun şiddetli dönüşüm yöntemlerini kullanarak İslamlaştırılmadığı, bu sürecin çoğunlukla barışçıl ve gönüllü olduğu yönündedir.
Osmanlı yönetimi
Türkler 1541'e kadar Slavonya'yı ve Macaristan'ın büyük bir kısmını ele geçirdi. Gelecek yüzyılda, Bosna eyaletinin çoğu bir sınır bölgesi değildi ve göreceli barış içinde geliştirildi. Bölgenin toprakları Bosna Eyaleti ve Hersek Sancağı olmak üzere iki kısma ayrıldı ve Bosna bu eyalet ve sancakla yönetildi.
Ancak Osmanlı İmparatorluğu, Avusturya ile 1683'ten 1697'ye kadar süren Kutsal İttifak savaşlarını kaybettikten sonra, Karlofça Antlaşması'yla Slavonia ve Macaristan'ı Avusturya'ya bıraktı ve böylece Bosna'nın kuzey ve batı sınırları Avusturya ile Osmanlı imparatorlukları arasındaki sınır haline geldi. 1716'da Avusturya kuzey Bosna'yı ve kuzey Sırbistan'ı ele geçirdi, ancak bu alınan yerler 1739 yılında imzalanan Belgrad Antlaşması'yla birlikte tekrar Osmanlı İmparatorluğu'na verildi. Ardından, sınır savaşları devam etmesine rağmen, kurulan sınırlar bir buçuk asır daha değişmeden kaldı.
Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya ve Venedik arasındaki savaşlar Bosna'yı tahrip etti ve nüfusun göç etmesine katkıda bulundu; Macaristan ve Slavonya'dan gelen Müslüman mülteciler, Boşnak yerli nüfusu (asimile) ederek Bosna'ya yerleşirken, çoğunlukla Kosova'dan olmak üzere, aynı zamanda Sırbistan ve Bosna'dan gelenler de dahil olmak üzere bölgedeki birçok Doğu Ortodoks Hristiyan, Avusturya İmparatoru'nun daveti üzerine Slavonya'daki Bosna sınırına ve yerleştirildi.
C. Fraser tarafından İngilizceye çevrilen Avusturya-Rus-Türk savaşı (1735-39) kitabının Osmanlı Müslüman anlatımına göre, Boşnak Müslüman kadınlar Osterwitch Kalesi kuşatıldığında Avusturyalı Almanlara karşı "kahramanların cesaretini kazanarak" savaştılar. Osterwitchatyk Muharebesi'nde ölenler arasında Boşnak Müslüman kadın ve erkekler de yer alıyordu. Boşnak Müslüman kadınlar Būzin (Büzin) Kalesi'ni savunmak için savaştılar. Kadınlar ve erkekler, Çetin Kalesi'nde Avusturyalılara karşı direndi. Boşnak kadınlar, Osmanlı ile Avusturya arasındaki savaşın Osmanlı dışı kayıtlarına göre militarist sayıldılar ve Avusturyalılara karşı Boşnakların savaşta başarılı olmasına önemli katkı sağladılar. Yeni Pazar, Izvornik, Östroviç-i âtık, Çetin, Būzin, Gradişka ve Banaluka Avusturyalılar tarafından vuruldu. Bir Fransız kaynak, savaşta savaşan Boşnak Müslüman kadınların savaşındaki cesaretinden bahsetmiştir.
Bölgedeki 19. yüzyıl isyanlarının en ünlüsü, "Bosna Ejderi" (Zmaj od Bosne) lakaplı Yüzbaşı Hüseyin Kaptan Gradaşçeviç liderliğindeki 1831-1832 ayaklanmasıydı. Gradaşçeviç, eyalette binlerce yerel Boşnak askerin katıldığı tam kapsamlı bir ayaklanma çıkarmayı başardı. Birkaç önemli zafer kazanmasına rağmen, isyancılar sonunda 1832'de Saraybosna yakınlarındaki bir savaşta yenildi. İç anlaşmazlık isyanın başarısız olmasında önemli rol oynadı, çünkü Gradaščević, Hersek soylularının birçoğunun desteğini alamadı. İsyan 1850'de bastırıldı ancak İmparatorluk gerilemeye devam etti.
Osmanlı padişahları, 19. yüzyılın başlarında, çoğunlukla sınır savaşlarının neden olduğu ciddi meseleleri ele almak için çeşitli ekonomik ve uygulamaya çalıştılar. Ancak reformlar genellikle Bosna'daki yüzbaşıların direnişi ile karşılandı.
Osmanlı yönetimi, 1878'e kadar dört yüz yıldan fazla sürdü, ancak nominal olarak Bosna-Hersek, resmî olarak Avusturya-Macaristan'ın bir parçası haline geldiği 1908'e kadar (fiili etkili bir kural olmadan) Osmanlı toprağı olarak kaldı.
İdari yapısı
Osmanlı yönetimi, Bosna'da birçok mimari eserin yanı sıra Saraybosna ve Mostar da dahil olmak üzere birçok yeni kentin kurulması ve gelişmesine etki etti. Bu daha çok Boşnakların padişahların ve Türklerin gözündeki saygınlıktan kaynaklanmıştır.[] İmparatorluk aynı zamanda Türkler ve Boşnaklar arasındaki yakın ilişkileri de destekledi ve Osmanlı döneminde birçok Türk Boşnak'a güven ve yakınlık hissetti.[]
İdari
Mevcut Bosna-Hersek bölgesi başlangıçta Osmanlı Rumeli Eyaleti'nin bir parçasıydı ve Bosna, Hersek ve İzvornik üç sancak arasında bölündü. 1580'de Osmanlılar, Bosna-Hersek'in sancaklarına bölünmüş olan Bosna Eyaleti'ni kurdu. Ayrıca, yerel yönetimi ve tarımı değiştiren ama genellikle Avrupa feodal yurtluklara benzer bir düzenleme olan sipahi ((tımarlı)) sistemini de uygulamaya koydular.
Daha sonra bölge Osmanlı Tanzimat reformlarının bir parçası olarak, bugünkü Bosna-Hersek'i Sancak bölgesi (daha sonra Yeni Pazar Sancağı) ile birlikte kapsayan Bosna Vilayeti ve Hersek Vilayeti oldu.
Din
Tüm Boşnak Hristiyanlar sonunda İslam'ı kabul etti. Kesin oranlar veya bunun ne kadarının gönüllü olup olmadığı konusunda çelişkili iddialar vardır. En eski Türk defterleri, Boşnak Hristiyanları Katoliklerden veya Ortodokslardan açıkça ayırt ettiğinden, Osmanlı yönetimi döneminde zaman zaman Hristiyanların sayısının, esas olarak İslamizasyon nedeniyle birkaç yüz kişiyi geçmediği konusunda genel bir fikir birliği vardır.
Osmanlı idaresinde, Bosna-Hersek'in etnik ve dini yapısı da değişikliğe uğradı. Birçok Katolik Boşnak, Osmanlı'nın Macaristan Krallığı'nın büyük kısmını ele geçirmesinden sonra Habsburg Avusturya'nın kontrolündeki Hırvatistan'a ve Macaristan'ın yıkılmasından sonra Venedik Cumhuriyeti tarafından kontrol edilen Dalmaçya'ya çekildi. Buna karşılık, birkaç yüzyıl boyunca Hırvatistan, Avusturya-Macaristan yönetimi altında ve Bosna Osmanlı yönetimi altındaydı. Kuzey ve batıdan gelen Müslümanlar Bosna'ya göç ederek Bihać'in kuzeybatı köşesinde yoğun bir Müslüman cep oluşturdular.
İslamizasyona uğramayan diğer Boşnak Katolikleri kendilerini 20. yüzyıla kadar tamamlamasa da, kendilerini Boşnak Hırvatları olarak tanımaya başladılar (örneğin 19. yüzyıl Katolik yazar Ivan Franjo Jukić kendisini Hırvat değil Boşnak olarak kabul etti). Hersek'ten ve komşu Semendire Sancağı (Belgrad Paşalığı)'ndan Ortodoks Sırplar ve Ulahlar Bosna'nın bazı bölgelerine göç ettiler. Birçok Ulah daha sonra yerel Sırp, Boşnak ve Hırvat nüfuslarına karışarak asimile oldu. Osmanlı döneminde Bosna'da başta Saraybosna olmak üzere Sefarad Yahudi cemaati de gelişti. Sefarad Yahudileri 15. yüzyılın sonunda Katolik İspanya'da zulüm görerek sınır dışı edildi ve birçoğu başta İstanbul ve çevresine olmak üzere diğer dinlere karşı (özellikle Ehl-i kitap inancına sahip insanlara) hoşgörüsü nedeniyle Osmanlı İmparatorluğu'na yerleşti. İlk sinagog 1581 yılında Saraybosna'da inşa edildi.
Vergilendirme
Osmanlı döneminde Hristiyanlar Osmanlı makamları tarafından "Zimmi" olarak değerlendirildi, ancak müslüman tebaa ile aynı kısıtlamalara tabi tutuldular. Zimmilerin orduya katılmaları gerekmiyordu, ancak cizye (Bosna'da glavar) adı verilen özel bir vergi ödemek zorundaydılar.
Osmanlı idaresinde, Ortodoks veya Katolik fark etmeksizin Hristiyan ailelerin çocukları, ailelerinden alınarak, Yeniçeri olarak yetiştirilmek üzere orduya alınmıştır (bu uygulama devşirme sistemi olarak biliniyordu, bu kelime 'toplamak' anlamına gelmektedir). Ancak, bu uygulama bölgedeki insanların çoğunun kızgınlığına yol açtı. Bunun nedeni, Yeniçeri Ocağı'nın Osmanlı toplumunda çok yüksek bir konuma sahip olmasıydı. Eğitimleri sayesinde (sanat, bilim, matematik, şiir, edebiyat ve Osmanlı İmparatorluğu'nda konuşulan Arapça, Hırvatça, Sırpça, Yunanca ve Türkçe gibi birçok dil öğretildi) yeniçeriler, vali ve hatta sadrazam olabilme şansına sahiplerdi.
Kaynakça
- ^ Pinson, Mark (1996) [1993]. The Muslims of Bosnia-Herzegovina, the Historic Development from Middle Ages to the Dissolution of Yugoslavia (Second bas.). United States of America: President and Fellows of Harvard College. s. 11. ISBN . 28 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2014.
The Ottomans conquered Bosnia in 1463; ... though last fortress in Herzegovina was to fall in 1481, and in Bosnia Jajce under Hungarian garrison actually held until 1527
- ^ Malcolm (1994), ss. 51-55
- ^ Velikonja, Mitja (2003). Religious Separation and Political Intolerance in Bosnia-Herzegovina. Texas A&M University Press. 23 Aralık 2019 tarihinde kaynağından ., s. 66
- ^ Oriental Translation Fund (1830). Publications. ss. 17-. 21 Mart 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ Michael Robert Hickok (1997). Ottoman Military Administration in Eighteenth-Century Bosnia. BRILL. ss. 15-. ISBN . 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ Michael Robert Hickok (1995). Looking for the Doctor's Son: Ottoman Administration of 18th Century Bosnia. University of Michigan. s. 34. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.
Edebiyat
- Bataković, Dušan T. (1996). The Serbs of Bosnia & Herzegovina: History and Politics. Dialogue Association. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- Markus Koller and Kemal H. Karpat, Ottoman Bosnia: A History in Peril, University of Wisconsin Press (2004)
- Matija Mazuranic, A Glance into Ottoman Bosnia, Saqi Books (2007)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Osmanli doneminde Bosna Hersek Bosna Hersek in 1463 1482 den Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun Bosna yi ele gecirdigi 1878 e kadar Osmanli yonetiminde kaldigi donemdir Osmanlilarin gelisi Bosna Hersek tarihindeki en onemli olaydir ve gunumuz Bosna Hersek bolgesi icin muazzam dini dilsel kulturel politik ve askeri sonuclar dogurmustur Osmanli hakimiyeti sirasinda Islam ve Yahudilik ilk olarak Bosna da onemli gorunurken Ortodoksluk mevcut devletin tum alanini kapsiyordu Bosna kokenli politikacilar ve dusunurler anavatanlarinin sinirlarinin cok otesinde tarih uzerinde bir etkiye sahipken Bosna da Saraybosna ve Mostar gibi sehirler ve onlarla birlikte Mostar Koprusu ve Ferhad Pasa Camii gibi etkileyici mimari objeler insa edildi Bosna Hersek in modern sinirlari da bu donemden gelmektedir Osmanli fethi1683 te Orta Avrupa Habsburg ve Osmanli topraklari Macaristan Kralligi Habsburg Hirvatistani Osmanlilarin vasal devletleri ve eyalatler Bosna Hersek in Osmanli fethi 1384 yilinda basladi ve daha sonra Bosansko Krajiete ye yayildi Bosna Kralligi 1463 te dustu Hersek Duklugu ise 1482 de o donemki adiyla Konstantiniyye nin kontrolune girdi Bugunku Bosna nin bati kesimlerinin de Osmanli Imparatorlugu nun bir parcasi olmasi yaklasik bir yuzyil daha surdu Bosna Berislavic hanedaninin hukumdarliginda resmi olarak varligini surdurdu ve 1527 de baskenti Jajce nin Osmanlilar tarafindan ele gecirilmesiyle dustu Ayni yil ulkede ilk Osmanli yonetimi kuruldu 15 yuzyilin ikinci yarisinda Osmanli Imparatorlugu nun bolgeyi hakimiyeti altina almasindan sonra onemli sayida Bosnak Islam dinini kabul etti Bu din degisimi aniden olmayip Osmanlilar tarafindan dayatilan cesitli kurallara dayali asamali bir surec oldugu tahmin edilmektedir Islam in cogunluk dini haline gelmesi yuz yildan fazla surdu Akademisyenler arasindaki genel gorus Bosnak nufusun siddetli donusum yontemlerini kullanarak Islamlastirilmadigi bu surecin cogunlukla bariscil ve gonullu oldugu yonundedir Osmanli yonetimi1697 yilinda Sarajevo Turkler 1541 e kadar Slavonya yi ve Macaristan in buyuk bir kismini ele gecirdi Gelecek yuzyilda Bosna eyaletinin cogu bir sinir bolgesi degildi ve goreceli baris icinde gelistirildi Bolgenin topraklari Bosna Eyaleti ve Hersek Sancagi olmak uzere iki kisma ayrildi ve Bosna bu eyalet ve sancakla yonetildi Ancak Osmanli Imparatorlugu Avusturya ile 1683 ten 1697 ye kadar suren Kutsal Ittifak savaslarini kaybettikten sonra Karlofca Antlasmasi yla Slavonia ve Macaristan i Avusturya ya birakti ve boylece Bosna nin kuzey ve bati sinirlari Avusturya ile Osmanli imparatorluklari arasindaki sinir haline geldi 1716 da Avusturya kuzey Bosna yi ve kuzey Sirbistan i ele gecirdi ancak bu alinan yerler 1739 yilinda imzalanan Belgrad Antlasmasi yla birlikte tekrar Osmanli Imparatorlugu na verildi Ardindan sinir savaslari devam etmesine ragmen kurulan sinirlar bir bucuk asir daha degismeden kaldi Osmanli Imparatorlugu ile Avusturya ve Venedik arasindaki savaslar Bosna yi tahrip etti ve nufusun goc etmesine katkida bulundu Macaristan ve Slavonya dan gelen Musluman multeciler Bosnak yerli nufusu asimile ederek Bosna ya yerlesirken cogunlukla Kosova dan olmak uzere ayni zamanda Sirbistan ve Bosna dan gelenler de dahil olmak uzere bolgedeki bircok Dogu Ortodoks Hristiyan Avusturya Imparatoru nun daveti uzerine Slavonya daki Bosna sinirina ve yerlestirildi C Fraser tarafindan Ingilizceye cevrilen Avusturya Rus Turk savasi 1735 39 kitabinin Osmanli Musluman anlatimina gore Bosnak Musluman kadinlar Osterwitch Kalesi kusatildiginda Avusturyali Almanlara karsi kahramanlarin cesaretini kazanarak savastilar Osterwitchatyk Muharebesi nde olenler arasinda Bosnak Musluman kadin ve erkekler de yer aliyordu Bosnak Musluman kadinlar Buzin Buzin Kalesi ni savunmak icin savastilar Kadinlar ve erkekler Cetin Kalesi nde Avusturyalilara karsi direndi Bosnak kadinlar Osmanli ile Avusturya arasindaki savasin Osmanli disi kayitlarina gore militarist sayildilar ve Avusturyalilara karsi Bosnaklarin savasta basarili olmasina onemli katki sagladilar Yeni Pazar Izvornik Ostrovic i atik Cetin Buzin Gradiska ve Banaluka Avusturyalilar tarafindan vuruldu Bir Fransiz kaynak savasta savasan Bosnak Musluman kadinlarin savasindaki cesaretinden bahsetmistir Bolgedeki 19 yuzyil isyanlarinin en unlusu Bosna Ejderi Zmaj od Bosne lakapli Yuzbasi Huseyin Kaptan Gradascevic liderligindeki 1831 1832 ayaklanmasiydi Gradascevic eyalette binlerce yerel Bosnak askerin katildigi tam kapsamli bir ayaklanma cikarmayi basardi Birkac onemli zafer kazanmasina ragmen isyancilar sonunda 1832 de Saraybosna yakinlarindaki bir savasta yenildi Ic anlasmazlik isyanin basarisiz olmasinda onemli rol oynadi cunku Gradascevic Hersek soylularinin bircogunun destegini alamadi Isyan 1850 de bastirildi ancak Imparatorluk gerilemeye devam etti 1878 deki Saraybosna savasi sirasinda Avusturya Macaristan saldirilarina karsi koymaya calisan Bosnak direnisciler Osmanli padisahlari 19 yuzyilin baslarinda cogunlukla sinir savaslarinin neden oldugu ciddi meseleleri ele almak icin cesitli ekonomik ve uygulamaya calistilar Ancak reformlar genellikle Bosna daki yuzbasilarin direnisi ile karsilandi Osmanli yonetimi 1878 e kadar dort yuz yildan fazla surdu ancak nominal olarak Bosna Hersek resmi olarak Avusturya Macaristan in bir parcasi haline geldigi 1908 e kadar fiili etkili bir kural olmadan Osmanli topragi olarak kaldi Idari yapisiOsmanli yonetimi Bosna da bircok mimari eserin yani sira Saraybosna ve Mostar da dahil olmak uzere bircok yeni kentin kurulmasi ve gelismesine etki etti Bu daha cok Bosnaklarin padisahlarin ve Turklerin gozundeki sayginliktan kaynaklanmistir kaynak belirtilmeli Imparatorluk ayni zamanda Turkler ve Bosnaklar arasindaki yakin iliskileri de destekledi ve Osmanli doneminde bircok Turk Bosnak a guven ve yakinlik hissetti kaynak belirtilmeli Idari Mevcut Bosna Hersek bolgesi baslangicta Osmanli Rumeli Eyaleti nin bir parcasiydi ve Bosna Hersek ve Izvornik uc sancak arasinda bolundu 1580 de Osmanlilar Bosna Hersek in sancaklarina bolunmus olan Bosna Eyaleti ni kurdu Ayrica yerel yonetimi ve tarimi degistiren ama genellikle Avrupa feodal yurtluklara benzer bir duzenleme olan sipahi timarli sistemini de uygulamaya koydular Daha sonra bolge Osmanli Tanzimat reformlarinin bir parcasi olarak bugunku Bosna Hersek i Sancak bolgesi daha sonra Yeni Pazar Sancagi ile birlikte kapsayan Bosna Vilayeti ve Hersek Vilayeti oldu Din1873 yilinda Mostarli bir aile Tum Bosnak Hristiyanlar sonunda Islam i kabul etti Kesin oranlar veya bunun ne kadarinin gonullu olup olmadigi konusunda celiskili iddialar vardir En eski Turk defterleri Bosnak Hristiyanlari Katoliklerden veya Ortodokslardan acikca ayirt ettiginden Osmanli yonetimi doneminde zaman zaman Hristiyanlarin sayisinin esas olarak Islamizasyon nedeniyle birkac yuz kisiyi gecmedigi konusunda genel bir fikir birligi vardir Osmanli idaresinde Bosna Hersek in etnik ve dini yapisi da degisiklige ugradi Bircok Katolik Bosnak Osmanli nin Macaristan Kralligi nin buyuk kismini ele gecirmesinden sonra Habsburg Avusturya nin kontrolundeki Hirvatistan a ve Macaristan in yikilmasindan sonra Venedik Cumhuriyeti tarafindan kontrol edilen Dalmacya ya cekildi Buna karsilik birkac yuzyil boyunca Hirvatistan Avusturya Macaristan yonetimi altinda ve Bosna Osmanli yonetimi altindaydi Kuzey ve batidan gelen Muslumanlar Bosna ya goc ederek Bihac in kuzeybati kosesinde yogun bir Musluman cep olusturdular Islamizasyona ugramayan diger Bosnak Katolikleri kendilerini 20 yuzyila kadar tamamlamasa da kendilerini Bosnak Hirvatlari olarak tanimaya basladilar ornegin 19 yuzyil Katolik yazar Ivan Franjo Jukic kendisini Hirvat degil Bosnak olarak kabul etti Hersek ten ve komsu Semendire Sancagi Belgrad Pasaligi ndan Ortodoks Sirplar ve Ulahlar Bosna nin bazi bolgelerine goc ettiler Bircok Ulah daha sonra yerel Sirp Bosnak ve Hirvat nufuslarina karisarak asimile oldu Osmanli doneminde Bosna da basta Saraybosna olmak uzere Sefarad Yahudi cemaati de gelisti Sefarad Yahudileri 15 yuzyilin sonunda Katolik Ispanya da zulum gorerek sinir disi edildi ve bircogu basta Istanbul ve cevresine olmak uzere diger dinlere karsi ozellikle Ehl i kitap inancina sahip insanlara hosgorusu nedeniyle Osmanli Imparatorlugu na yerlesti Ilk sinagog 1581 yilinda Saraybosna da insa edildi VergilendirmeOsmanli doneminde Hristiyanlar Osmanli makamlari tarafindan Zimmi olarak degerlendirildi ancak musluman tebaa ile ayni kisitlamalara tabi tutuldular Zimmilerin orduya katilmalari gerekmiyordu ancak cizye Bosna da glavar adi verilen ozel bir vergi odemek zorundaydilar Osmanli idaresinde Ortodoks veya Katolik fark etmeksizin Hristiyan ailelerin cocuklari ailelerinden alinarak Yeniceri olarak yetistirilmek uzere orduya alinmistir bu uygulama devsirme sistemi olarak biliniyordu bu kelime toplamak anlamina gelmektedir Ancak bu uygulama bolgedeki insanlarin cogunun kizginligina yol acti Bunun nedeni Yeniceri Ocagi nin Osmanli toplumunda cok yuksek bir konuma sahip olmasiydi Egitimleri sayesinde sanat bilim matematik siir edebiyat ve Osmanli Imparatorlugu nda konusulan Arapca Hirvatca Sirpca Yunanca ve Turkce gibi bircok dil ogretildi yeniceriler vali ve hatta sadrazam olabilme sansina sahiplerdi Kaynakca Pinson Mark 1996 1993 The Muslims of Bosnia Herzegovina the Historic Development from Middle Ages to the Dissolution of Yugoslavia Second bas United States of America President and Fellows of Harvard College s 11 ISBN 0 932885 12 8 28 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2014 The Ottomans conquered Bosnia in 1463 though last fortress in Herzegovina was to fall in 1481 and in Bosnia Jajce under Hungarian garrison actually held until 1527 Malcolm 1994 ss 51 55 Velikonja Mitja 2003 Religious Separation and Political Intolerance in Bosnia Herzegovina Texas A amp M University Press 23 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan s 66 Umar Busnavi 1830 History of the War in Bosnia During the Years 1737 1739 Oriental Translation Fund ss 17 21 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2020 Oriental Translation Fund 1830 Publications ss 17 21 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2020 Umar Busnavi 1830 History of the War in Bosnia During the Years 1737 1739 Oriental Translation Fund ss 19 21 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2020 Umar Busnavi 1830 History of the War in Bosnia During the Years 1737 1739 Oriental Translation Fund ss 45 21 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2020 Umar Busnavi 1830 History of the War in Bosnia During the Years 1737 1739 Oriental Translation Fund ss 48 21 Mart 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2020 Michael Robert Hickok 1997 Ottoman Military Administration in Eighteenth Century Bosnia BRILL ss 15 ISBN 90 04 10689 8 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2020 Michael Robert Hickok 1995 Looking for the Doctor s Son Ottoman Administration of 18th Century Bosnia University of Michigan s 34 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Ekim 2020 EdebiyatBatakovic Dusan T 1996 The Serbs of Bosnia amp Herzegovina History and Politics Dialogue Association 24 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mart 2020 Markus Koller and Kemal H Karpat Ottoman Bosnia A History in Peril University of Wisconsin Press 2004 0 299 20714 5 Matija Mazuranic A Glance into Ottoman Bosnia Saqi Books 2007